POTENCJAŁ MIEJSCA CZYLI TO CO NAS WYRÓŻNIA JEDNYM SŁOWEM - KRAJOBRAZ Analizuje - dr Mirosław Stepaniuk Stowarzyszenie Dziedzictwo Podlasia
KRAJOBRAZ A CÓŻ TO TAKIEGO? 1. W krajobrazie jest wyrażona jakość życia zamieszkującej go ludności, regionu a w końcu całego kraju, jego poziomu cywilizacyjnego i kulturowego. 2. W krajobrazie odciskają się procesy historyczne, które go kształtowały, stąd jest on świadectwem dorobku tej społeczności, a więc dziedzictwem, które winniśmy przekazać następnym pokoleniom. 3. Krajobraz jest przedmiotem badań licznych dyscyplin naukowych: przyrodniczych, geograficznych, historycznych, ekonomicznych i estetyczno-filozoficznych i te dyscypliny określają walory krajobrazu. Fot. Mirosław Stepaniuk
CZY UMIEMY CZYTAĆ KRAJOBRAZ? 1. Krajobraz jest wyrazem gospodarki człowieka. Tak więc dobra gospodarka tworzy krajobraz harmonijny, zła rabunkowa krajobraz dysharmonijny. Zatem i na odwrót krajobraz harmonijny jest wyrazem prawidłowej gospodarki, dysharmonijny wadliwej. 2. Krajobrazu nie da się zakłamać, on zawsze nam powie jak gospodarujemy. Fot. Jarosław Borejszo 3. Krajobraz, jeśli umiemy go czytać (!), daje nam dziś w jednym widoku, perspektywę przemian historycznych. Fot. Mirosław Stepaniuk
POTENCJAŁ PRZYRODNICZY Unikatowa rzeźba terenu, Zasoby wodne (jeziora, rzeki, źródła), Roślinność obszarów wodno-błotnych, Fauna głównie ptaki Potwierdzony rangą jednej z form ochrony przyrody: Obszar Chronionego Krajobrazu Pojezierze Północnej Suwalszczyzny Fot. Mirosław Stepaniuk
Granice dóbr wigierskich na mapie ekonomii grodzieńskiej 1781 r., wg Mappa ogulna ekonomij JKMości Grodzieńskiej, 1781 (za M. Jakubowski, 2014) POTENCJAŁ KULTUROWY - granice kulturowe - forma i struktura osadnictwa - krajobraz kulturowy jako wyraz sposobu użytkowania terenu
POTENCJAŁ KULTUROWY co przetrwało i z jakiego okresu - krajobraz kulturowy zapisany przez kartografów Rok 1808 Reymanns Special Karte 1:200 000
POTENCJAŁ KULTUROWY co przetrwało i z jakiego okresu - krajobraz kulturowy zapisany przez kartografów Rok 1850 Mapa Kwatermistrzostwa 1:126 000
POTENCJAŁ KULTUROWY co przetrwało i z jakiego okresu - krajobraz kulturowy zapisany przez kartografów Rok 1859 Karta dawnej Polski W. Chrzanowskiego 1:300 000
POTENCJAŁ KULTUROWY co przetrwało i z jakiego okresu - krajobraz kulturowy zapisany przez kartografów Rok 1891 Nowaja Topograficzeskaja Karta Zapadnoj Rossii 1:84 000
POTENCJAŁ KULTUROWY co przetrwało i z jakiego okresu - krajobraz kulturowy zapisany przez kartografów Rok 1925 WIG Mapa Taktyczna Polski 1:100 000
POTENCJAŁ KULTUROWY co przetrwało i z jakiego okresu - krajobraz kulturowy zapisany przez kartografów Rok 1943 Army Map Servis, U. S. ARMY 1:100 000
POTENCJAŁ - co więc mamy aby się rozwijać? 1. krajobraz i zasoby przyrodnicze 2. krajobraz i zasoby kulturowe 3. unikatowość 4. niski stopień przekształcenia brak istotnych, negatywnych dominant w krajobrazie, archaiczny układ komunikacyjny, ekstensywne użytkowanie
POTENCJALNE OGRANICZENIA czyli, co warto sobie narzucić aby być unikatowym, niepowtarzalnym, pożądanym? 1.utrzymanie zwartej zabudowy, niewychodzenie poza granice zabudowy, 2.wypełnianie luk w zabudowie, 3.zachowanie regionalnego stylu w architekturze, 4.utrzymanie ekstensywnego użytkowania gruntów
OCHRONA KRAJOBRAZU KULTUROWEGO I PLANOWANIE PRZESTRZENNE W PEAK DISTRICT (ANGLIA) - CZYLI JAK TO ROBIĄ INNI?
DLACZEGO ONI MOGĄ A MY NIE? OGROMNA ŚWIADOMOŚĆ POSIADANEGO BOGACTWA KULTUROWO- PRZYRODNICZEGO SPRZYJA JEGO OCHRONIE! PRZEJAWIA SIĘ TO W: 1. podtrzymywaniu piękna i rozmaitości krajobrazów, 2. renaturyzacji obszarów zbliżonych do naturalnych, 3. konserwowaniu miejsc cennych archeologicznie i historycznie, 4. przywracaniu do użytkowania miejsc porzuconych i odtwarzaniu ich cech pierwotnych, 5. tworzeniu nowych środowisk i krajobrazów
PRZYKŁAD Z RODZIMEGO PODWÓRKA WIEŚ SWOŁOWO KRAINA W KRATĘ. U NAS TEŻ MOŻNA!
Z TEGO SIĘ ŻYJE!
PROPOZYCJE - co możemy zrobić aby żyć spokojnie i dostatnio 1.gospodarstwa ekologiczne, 2.gospodarstwa ekoturystyczne/agroturystyczne, 3.hodowla ekstensywna bydła, koni, owiec (najlepiej ras tradycyjnych), 4.produkcja w oparciu o lokalne zasoby (mleko, mięso, wełna) wraz z przetwórstwem (sery, wędliny, swetry itp.), 5.uprawa ziół i ich przetwórstwo, 6.oferta pobytowa z zajęciami warsztatowymi: 7.przyrodnicze, 8.kulturowe, 9.kanalizacja ruchu turystycznego w nawiązaniu do historycznej traktów komunikacyjnych (drogi, szlaki, oznakowanie), 10.żywy skansen, 11.miejsce wyjątkowe więc reglamentowane (określona pojemność środowiska i pojemność turystyczna),
NARZĘDZIA czyli kto i jak może nam pomóc 1.Na początek dobry plan, czyli my sami i eksperci: Studium architektoniczno-krajobrazowe, Lokalny Plan Rewitalizacji, Plan Odnowy Wsi 2.Fundusze: Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność (Lokalna Grupa Działania) Fundusz sołecki,
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ MIROSŁAW STEPANIUK STOWARZYSZENIE DZIEDZICTWO PODLASIA PUCHŁY 62 17-210 NAREW www.podlasie.org sdp@podlasie.org Tel. 602 430 772