diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics 2013 Volume 49 Number 1 53-57 Praca poglądowa Review Article Personel laboratorium wobec przekształcenia w spółkę kapitałową Medical laboratory s personnel towards conversion of independent public healthcare centre into joint-stock company Anna Augustynowicz 1, Alina Budziszewska-Makulska 2 1 Zakład Zdrowia Publicznego, Warszawski Uniwersytet Medyczny, 2 Ministerstwo Zdrowia Streszczenie W artykule określono zasady przekształceń samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej w spółki kapitałowe. Poruszono kwestię struktury organizacyjnej spółki udzielającej świadczeń zdrowotnych oraz przejęcia pracowników przekształcanego podmiotu przez spółkę kapitałową. Wskazano także na ewentualną możliwość pozyskania przez pracowników akcji i udziałów w spółce kapitałowej. Summary The article defines rules of conversion of independent public healthcare centres into joint-stock companies. There have been made issues concerning organizational structure of a company giving health services and workers takeover in transformed subject by the joint-stock company. What is more, a possibility of buying shares by the independent public healthcare centre workers in joint-stock company has been highlighted. Słowa kluczowe: pracownik, umowa o pracę, spółka kapitałowa, diagnosta laboratoryjny Key words: worker, employment contract, joint-stock company, laboratory diagnostician Wstęp Ustawa o działalności leczniczej [1] wprowadziła do porządku prawnego rozwiązania pozwalające na przekształcenie w spółkę kapitałową bez konieczności uprzedniej jego likwidacji [2]. Regulacje te zastąpiły zmiany organizacyjnoprawne prowadzące do likwidacji samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej i utworzenia w jego miejsce niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej [3]. Zmiany organizacyjno-prawne odbywające się poprzez likwidację samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej budziły wątpliwości pracowników tego zakładu. Wątpliwości związane przede wszystkim z niepokojem o miejsca pracy a właściwie o ewentualne zatrudnienie w niepublicznym zakładzie opieki zdrowotnej. Analiza regulacji, zawartych w ustawie o działalności leczniczej, dotyczących przekształcenia samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej w spółkę kapitałową prowadzi do kilku pytań. Po pierwsze czy po przekształceniu zostaje zachowana struktura organizacyjna funkcjonująca w samodzielnym publicznym zakładzie opieki zdrowotnej? A precyzyjnej czy jednostki lub komórki organizacyjne funkcjonujące w samodzielnym publicznym zakładzie opieki zdrowotnej będą nadal funkcjonowały w spółce kapitałowej? W interesującej nas tematyce pytanie sprowadza się do następującej kwestii. Czy laboratorium funkcjonujące w samodzielnym publicznym zakładzie opieki zdrowotnej będzie funkcjonowało po przekształceniu w spółkę kapitałową? Po drugie co się stanie z pracownikami przekształcanego? Po trzecie, czy pracownicy samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej mogą stać się udziałowcami/akcjonariuszami w spółce kapitałowej powstałej w wyniku przekształcenia? Zasady ogólne przekształceń Tryb przekształcenia samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej w spółkę kapitałową (czyli w spółkę z o.o. albo spółkę akcyjną) określony został w art. 70-82 ustawy o działalności leczniczej. Co istotne przekształcenie samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej w spółkę kapitałową ma charakter fakultatywny. Decyzja w tej sprawie 53
Personel laboratorium wobec przekształcenia w spółkę kapitałową pozostawiona jest podmiotowi tworzącemu [2]. Z drugiej strony ustawodawca wprowadza system zachęt o charakterze ekonomicznym do przekształcania samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej [4]. Chodzi tu o umorzenie zobowiązań publicznoprawnych podmiotu tworzącego przejętych od samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej (art. 190-195 ustawy o działalności leczniczej) oraz uzyskanie przez ten podmiot dotacji celowej z budżetu państwa (art. 196 203 ustawy o działalności leczniczej). Jednocześnie ustawodawca, mając na celu przyspieszenie procesów przekształceń, ogranicza w czasie możliwość umorzenia zobowiązań publicznoprawnych oraz uzyskania dotacji. Zobowiązania publicznoprawne są umarzane, jeżeli podmiot tworzący przekształcił samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej w spółkę kapitałową do 31 grudnia 2013 r. O dotację podmiot tworzący może ubiegać się w terminie do 31 grudnia 2013 r. Dodatkowo przekształcenie w spółkę kapitałową jest swoistego rodzaju alternatywą dla corocznego pokrywania ujemnego wyniku finansowego samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej [4]. I tu warto wyjaśnić, że na art. 59 ust. 2 ustawy o działalności leczniczej podmiot tworzący ma prawo pokryć ujemny wynik finansowy za poprzedni rok obrotowy tego zakładu, jeżeli wynik ten, po dodaniu kosztów amortyzacji, ma wartość ujemną do wysokości tej wartości. Uprawnienie to przysługuje wyłącznie w terminie 3 miesięcy od upływu terminu zatwierdzenia sprawozdania finansowego samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej. Niepokrycie ujemnego wyniku finansowego w tym terminie rodzi po stronie podmiotu tworzącego obowiązek zmiany formy organizacyjno-prawnej samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej (przekształcenie w spółkę kapitałową lub jednostkę budżetową) lub likwidacji. Podkreślenia wymaga, że przekształcenie samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej w spółki kapitałowe nie musi się wiązać tylko i wyłącznie z sytuacją opisaną w art. 59 ustawy o działalności leczniczej. Nie musi być konsekwencją niepokrycia ujemnego wyniku finansowego tego zakładu. Może odbywać się zawsze, niezależnie od sytuacji finansowej [5]. Standardowe przekształcenie będzie polegało na przekształceniu jednego samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej w jedną spółkę kapitałową. Dopuszczalne jest również przekształcenie dwóch lub więcej samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej w jedną spółkę kapitałową w dwóch sytuacjach [5], a mianowicie jeżeli: 1. przekształcane zakłady mają ten sam podmiot tworzący (np. w spółkę akcyjną przekształcane są dwa szpitale będące samodzielnymi publicznymi zakładami opieki zdrowotnej, dla których podmiotem tworzącym jest Minister Zdrowia), 2. przekształcane zakłady mają różne podmioty tworzące, może to dotyczyć włącznie dwóch lub więcej samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, dla których podmiotami tworzącymi są jednostki samorządu terytorialnego różnego stopnia ( np. w spółkę akcyjną przekształcane są dwa szpitale będące samodzielnymi publicznymi zakładami opieki zdrowotnej, przy czym dla jednego z nich podmiotem tworzącym jest Marszałek Województwa Lubelskiego, dla drugiego powiat biłgorajski). Na gruncie ustawy o działalności leczniczej przekształcenie w spółkę kapitałową można podzielić na kilka etapów. Będą to [4]: 1. czynności przygotowawcze, w tym w szczególności podjęcie decyzji o przekształceniu, ustalenie wskaźnika zadłużenia (art. 70-72 ustawy) oraz zgromadzenie niezbędnej dokumentacji (art. 76 ustawy), 2. sporządzenie aktu przekształcenia (art. 77 i 78 ustawy), 3. wniosek o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego (art. 79 ust. 2 ustawy), 4. wniosek o zmianę wpisu w rejestrze podmiotów wykonujących działalność leczniczą (art. 79 ust. 2 ustawy). Akt przekształcenia musi mieć formę aktu notarialnego (art. 157 2 i art. 301 2 Kodeksu spółek handlowych) [6]. Z dniem przekształcenia spółka kapitałowa wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki, których podmiotem był samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej (art. 80 ust. 4 ustawy o działalności leczniczej). Jest to tak zwana sukcesja uniwersalna (generalna). Laboratorium w strukturach przekształcanego samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej Zgodnie z art. 78 ust. 1 pkt 3 ustawy o działalności leczniczej akt przekształcenia samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej w spółkę kapitałową zawiera m.in. pierwszy regulamin organizacyjny. W regulaminie organizacyjnym podmiotu wykonującego działalność leczniczą określa się m.in. strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa podmiotu, rodzaj działalności leczniczej oraz zakres udzielanych świadczeń zdrowotnych (art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy). Analiza powyższych regulacji prowadzi do pytania czy w wyniku przekształcenia samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej w spółkę kapitałową może dojść do likwidacji zakresu udzielanych świadczeń zdrowotnych, a tym samym do likwidacji niektórych jednostek lub komórek organizacyjnych? Czy jeżeli w strukturze samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej funkcjonowało laboratorium to będzie ono nadal funkcjonowało po przekształceniu w spółkę kapitałową? W tej mierze należy podkreślić, że spółka kapitałowa powstała w wyniku przekształcenia samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej nie jest nowym podmiotem leczniczym. Jest, jak była mowa wyżej, sukcesorem generalnym (następcą prawnym) samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej. Przyjąć zatem należy, że na dzień przekształcenia rodzaj i zakres świadczeń zdrowotnych udzielanych przez spółkę kapitałową odpowiadał będzie rodzajowi i zakresowi świadczeń udzielanych przez przekształcony 54
samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej. A zatem czy na dzień przekształcenia będą funkcjonowały analogiczne jednostki i komórki organizacyjne? Odpowiedź na to pytanie nie jest już tak oczywista. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Skarbu Państwa w sprawie określenia wzoru kwestionariusza samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej przeznaczonego do przekształcenia w spółkę kapitałową oraz wykazu dokumentów niezbędnych do sporządzenia aktu przekształcenia [7], w kwestionariuszu dokonuje się krótkiej charakterystyki struktury organizacyjnej samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej poprzez wskazanie jego jednostek organizacyjnych i ich lokalizacji. Z drugiej strony w wykazie dokumentów niezbędnych do sporządzenia aktu przekształcenia znajduje się m.in. projekt pierwszego regulaminu organizacyjnego spółki kapitałowej z uwzględnieniem rodzaju działalności leczniczej. Następnie sporządzony akt przekształcenia zawierać będzie pierwszy regulamin organizacyjny. Analiza powyższych regulacji musi prowadzić do wniosku, że choć na dzień przekształcenia rodzaj i zakres udzielanych świadczeń zdrowotnych się nie zmieni, nie oznacza to funkcjonowania analogicznych jednostek lub komórek organizacyjnych. Możliwe jest zatem aby laboratorium funkcjonujące jako jednostka organizacyjna w spółce kapitałowej stało się przedsiębiorstwem podmiotu leczniczego albo jednostką organizacyjną przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego. Ewentualne zmiany ww. zakresie mogą nastąpić w okresie przygotowawczym do przekształcenia (poprzedzającym przekształcenie samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej w spółkę kapitałową). Zgodnie bowiem z art. 43 ustawy o działalności leczniczej podmiot tworzący może pozbawić samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej składników przydzielonego lub nabytego mienia w przypadku jego przekształcenia. Należy zakładać, że takie działania podmiotu tworzącego będą następować, jeżeli przewiduje się zmiany w zakresie rodzaju wykonywanej działalności leczniczej lub zakresu udzielanych świadczeń zdrowotnych. Do podmiotów leczniczych funkcjonujących w formie spółek kapitałowych stosuje się przede wszystkim przepisy Kodeksu spółek handlowych z modyfikacjami wynikającymi z ustawy o działalności leczniczej. Decyzje co do zakresu udzielanych świadczeń zdrowotnych, funkcjonujących jednostek czy komórek organizacyjnych już w spółce kapitałowej podejmowane będą zgodnie z przepisami dotyczącymi zarządzania tego typu podmiotami leczniczymi. Pracownicy samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej pracownikami spółki kapitałowej Zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej z dniem przekształcenia pracownicy przekształcanego samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej stają się, z mocy prawa, pracownikami spółki kapitałowej. Dodatkowo stosunki pracy osób zatrudnionych na podstawie powołania w przekształcanym samodzielnym publicznym zakładzie opieki zdrowotnej wygasają z dniem przekształcenia (art. 81 ust. 2 ustawy o działalności leczniczej). Brzmienie powyższego przepisu prowadzi do kilku poniżej przedstawionych wniosków. W przypadku przekształcenia samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej w spółkę kapitałową nie mamy do czynienia z przejściem zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę na zasadach określonych w art. 23 1 kodeksu pracy [8]. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę staje się on z mocy prawa stroną dotychczasowych stosunków pracy (art. 231 ust. 1 kodeksu pracy). Przy czym przepis ten obejmuje zakresem podmiotowym jedynie pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, wyłączając z jego obowiązywania pracowników zatrudnionych na podstawie spółdzielczej umowy o pracę, mianowania, powołania, wyboru (art. 231 ust. 5 kodeksu pracy). W przypadku stosunków pracy nawiązanych na innej podstawie aniżeli umowa o pracę ustawodawca w kodeksie pracy ogranicza się do stwierdzenia, że przejęcie zakładu pracy nie powoduje automatycznie wstąpienia przejmującego zakładu pracy w istniejące stosunki pracy z tymi osobami i że pracodawca przejmujący obowiązany jest zaproponować nowe warunki pracy i płacy ze wskazaniem terminu nie krótszego niż 7 dni na ustosunkowanie się, czy pracownicy przyjmują nowe warunki pracy i płacy, czy ich nie przyjmują. W razie nie przyjęcia przez tych pracowników zaproponowanych warunków pracy i płacy, bądź w przypadku niezłożenia stosownego oświadczenia w wyznaczonym terminie, stosunek pracy ulega rozwiązaniu z upływem okresu równego okresowi wypowiedzenia, liczonego od dnia, w którym pracownik złożył oświadczenie o odmowie przyjęcia proponowanych warunków, lub od dnia, do którego mógł złożyć takie oświadczenie. Przepis art. 81 ustawy o działalności leczniczej, regulujący status prawny pracowników przekształcanego samodzielnego zakładu opieki zdrowotnej, jest przepisem szczególnym w stosunku do art. 231 kodeksu pracy. Regulacja ta dotyczy jedynie pracowników przekształcanego samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej. W myśl art. 2 kodeksu pracy pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Art. 81 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej dotyczy więc wszystkich osób pozostających w stosunku pracy, z wyjątkiem tych pracowników dla których podstawą nawiązania stosunku pracy jest powołanie [4]. Zatem pracownicy samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej (zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę) stają się pracownikami spółki kapitałowej. Dotyczy to wszystkich pracowników bez względu na zajmowane stanowisko. Istotna w tej mierze jest podstawa nawiązania stosunku pracy. Diagności laboratoryjni zatrudnieni w samodzielnym publicznym zakładzie opieki zdrowotnej na określonych stanowiskach stają się pracownikami spółki kapitałowej piastując te same 55
Personel laboratorium wobec przekształcenia w spółkę kapitałową stanowiska. Dotyczy to także kierownika laboratorium. Przy czym zaznaczyć należy, iż art. 81 ustawy o działalności leczniczej nie przewiduje żadnej dodatkowej ochrony np. związanej z zakazem rozwiązania stosunku pracy, czy zmiany warunków pracy lub płacy w określonym czasie. Co zaś się tyczy stosunku pracy nawiązanego na podstawie powołania, to wygasa on z dniem przekształcenia. Z osobą której stosunek pracy wygasł z dniem przekształcenia może być nawiązany nowy stosunek pracy. Nie może to być jednak stosunek pracy na podstawie powołania, gdyż przepisy ustawy o działalności leczniczej nie przewidują takiej formy nawiązania stosunku pracy [5]. W praktyce może chodzić tutaj o kierownika (dyrektora) samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej. Zgodnie bowiem z art. 68 1 kodeksu pracy stosunek pracy na podstawie powołania nawiązuje się w przypadkach określonych w odrębnych przepisach. Nieobowiązująca już ustawa o zakładach opieki zdrowotnej [9] przewidywała nawiązanie stosunku pracy na podstawie powołania jedynie z kierownikiem publicznego zakładu opieki zdrowotnej (art. 44 ust. 3 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej). Uznać zatem należy, że treść stosunków pracy pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę pozostaje taka sama. Spółka kapitałowa wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki swojego poprzednika samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej wynikające z indywidualnego i zbiorowego prawa pracy. Regulaminy wynagradzania, jak też regulaminy pracy, obowiązujące w samodzielnym publicznym zakładzie opieki zdrowotnej obowiązują nadal w spółce kapitałowej. Działające w samodzielnym publicznym zakładzie opieki zdrowotnej związki zawodowe mogą funkcjonować w spółce powstałej w wyniku przekształcenia bez potrzeby ponownego ich zawiązywania i rejestracji [4]. Na zakończenie rozważań w tej tematyce warto odpowiedzieć na pytanie co z osobami zatrudnionymi na podstawie umowy cywilnoprawnej (kontraktu cywilnoprawnego) [10]. Art. 81 ustawy o działalności leczniczej nie obejmuje swoim zakresem osób świadczących pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej. Nie mniej jednak spółka kapitałowa z dniem przekształcenia wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki, których podmiotem był samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej. Dotyczy to również praw i obowiązków wynikających z zawartych umów cywilnoprawnych. W tym przypadku, spółka kapitałowa powstała z przekształcenia, wstępuje w stosunek cywilnoprawny w miejsce samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej. Przy czym umowy te mogą być zmieniane albo rozwiązywane na ogólnych zasadach. Po ich wygaśnięciu spółka kapitałowa nie ma obowiązku zawarcia umowy z osobą, z którą przekształcony samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej miał zawartą umowę cywilnoprawną. Pracownicy udziałowcami/akcjonariuszami spółki kapitałowej powstałej w wyniku przekształcenia Przepisy ustawy o działalności leczniczej dotyczące przekształcenia samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej w spółkę kapitałową w dużej mierze bazują na rozwiązaniach ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji [11]. Ustawodawca nie zdecydował się jednak na wprowadzenie, wzorem tejże ustawy, prawa do nieodpłatnego nabycia przez pracowników akcji czy udziałów w spółce powstałej z przekształcenia samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej. Czy jednak, pomimo braku stosownych regulacji prawnych, takie rozwiązanie jest możliwe? Odpowiedź na powyższe pytanie musi być twierdząca. Ustawodawca w ustawie o działalności leczniczej w nie ograniczył struktury akcjonariatu (udziałowców) spółki kapitałowej, w tym również spółki powstałej w wyniku przekształcenia samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej. Wyjątek dotyczy spółek kapitałowych, wykonujących działalność leczniczą, o której mowa w art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej, tj. polegającą na realizacji zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocja zdrowia, w tym wdrażaniem nowych technologii medycznych oraz metod leczenia. W tych spółkach wartość nominalna udziałów albo akcji należących łącznie do uczelni medycznych nie może stanowić mniej niż 51% kapitału zakładowego spółki. Udziały albo akcje w tych spółkach poza uczelniami medycznymi mogą posiadać wyłącznie Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego oraz jednoosobowe spółki Skarbu Państwa o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa (art. 6 ust. 7 ustawy o działalności leczniczej). Wykaz tych ostatnich określa rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie określenia przedsiębiorstw państwowych oraz jednoosobowych spółek Skarbu Państwa o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa [12]. Uznać zatem należy, iż pracownicy przekształcanego samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej mogą być akcjonariuszami/udziałowcami spółki kapitałowej wykonującej działalność leczniczą, o której mowa w art. 3 ust. 1 oraz ust. 2 pkt. 1 ustawy o działalności leczniczej. Oczywiście z wyjątkiem gdy spółka kapitałowa prowadzić będzie działalność, o której mowa w art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej. W tym przypadku będzie to oznaczało brak prawnej możliwości nieodpłatnego uzyskania akcji/udziałów przez pracowników przekształcanego samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej utworzonego przez uczelnie medyczne. Decyzję w zakresie przyznania pracownikom prawa do nieodpłatnego nabycia określonej części akcji/udziałów podejmuje podmiot tworzący samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej. Wszelkie kwestie związane z ewentualnym nieodpłatnym nabywaniem przez pracowników akcji czy udziałów powinny być regulowane w akcie założycielskim spółki stanowiącym element aktu przekształcenia (art. 78 ust. 1 pkt. 1 ustawy o działalności leczniczej). W tej mierze należałoby określić m.in. procentowo liczbę akcji/udziałów możliwych do objęcia przez pracowników w kapitale zakładowym spółki kapitałowej, wskazać kryteria których spełnienie warun- 56
kuje prawo do nabycia akcji/udziałów (np. staż pracy) oraz szczegółowe zasady podziału akcji pomiędzy uprawnionych pracowników. Dodatkowo zwrócić należy uwagę na fakt, że akt przekształcenia zawiera imiona i nazwiska członków organów spółki pierwszej kadencji, czyli m.in. Zgromadzenia Wspólników w spółce z o.o. oraz Walnego Zgromadzenia w spółce akcyjnej. Zgromadzenie Wspólników oraz Walne Zgromadzenie tworzą odpowiednio udziałowcy albo akcjonariusze, czyli w razie objęcia akcji/udziałów w spółce kapitałowej przez pracowników przekształcanego samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej ci pracownicy muszą być wymienieni w ww. akcie. Zakończenie Jak czytamy w uzasadnieniu do ustawy o działalności leczniczej [2] Forma samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej nie odpowiada potrzebom zmienionej rzeczywistości prawnej, społecznej i gospodarczej. Forma spółki sprzyja zaś efektywnemu zarządzaniu, otwiera nowe możliwości uzyskiwania przychodów, racjonalizuje gospodarowanie. Nie wdając się w głębszą polemikę z tym stwierdzeniem, wskazać należy, iż przekształcanie samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej w spółki kapitałowe odmieni system ochrony zdrowia w Polsce. Zmiana będzie dotyczyła przede wszystkim podmiotów uprawnionych do udzielania świadczeń zdrowotnych. Samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej będą zastępowane przez podmioty lecznicze w formie spółek kapitałowych [4]. Jednocześnie liczba samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej będzie stopniowo ograniczana. Albowiem od dnia wejścia w życie ustawy o działalności leczniczej nie mogą być tworzone samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, z wyjątkiem tych które powstały w wyniku połączenia (art. 204 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej). Zatem w wielu przypadkach przekształcenie samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej w spółkę kapitałową będzie nieuchronne. I pracownicy samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej ten proces będą musieli zaakceptować. Jednocześnie muszą mieć świadomość, że zakres udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej w dniu przekształcenia w spółkę kapitałową będzie tożsamy z zakresem świadczeń udzielanych przez przekształcony samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej. Dodatkowo na dzień przekształcenia będą pracownikami spółki kapitałowej oraz mogą być udziałowcami lub akcjonariuszami w tej spółce. Pracownicy spółki kapitałowej pamiętać muszą także o tym, że zarządzanie spółką kapitałową odbywa się na odmiennych zasadach niż określone dla samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. W tej bowiem mierze mają zastosowanie przepisy Kodeksu spółek handlowych [6]. 3. Program wieloletni ustanowiony przez Radę Ministrów 27 kwietnia 2009 r. Wsparcie jednostek samorządu terytorialnego w działaniach stabilizujących system ochrony zdrowia. 4. Dercz M, Rek T. Ustawa o działalności leczniczej. Komentarz, ABC a Wolters Kluwer business, Warszawa 2012: 266-298. 5. Borowicz K, Puzoń W, Ryba M. Ustawa o działalności leczniczej z komentarzem oraz wybranymi aktami wykonawczymi, Infor Warszawa 2012: 122-136. 6. Ustawa z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późn. zm.). 7. Rozporządzenie Ministra Skarbu Państwa z 22 grudnia 2011 r. w sprawie określenia wzoru kwestionariusza samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej przeznaczonego do przekształcenia w spółkę kapitałową oraz wykazu dokumentów niezbędnych do sporządzenia aktu przekształcenia (Dz. U. z 2012 r. poz. 26). 8. Ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94 z późn. zm.). 9. Ustawa z 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 14, poz. 89, z późn. zm.). 10. Wyrok Sądu Najwyższego z 9 grudnia 1999 r. I PKN 432/99, OSNAPiUS 2001, Nr 9, poz. 310. 11. Ustawa z 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz. U. z 2002 r., Nr 171, poz. 1397, z późn. zm.) 12. Rozporządzenie Rady Ministrów z 22 października 2010 r. w sprawie określenia przedsiębiorstw państwowych oraz jednoosobowych spółek Skarbu Państwa o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa (Dz. U. Nr 212, poz. 1387). Adres do korespondencji: Dr n. prawn. Anna Augustynowicz Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowe 01-826 Warszawa, ul. Kleczewska 61/63 tel. 22 5601140 e-mail: aaugustynowicz@poczta.onet.pl Zaakceptowano do publikacji: 14.01.2013 Pismiennictwo 1. Ustawa z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. Nr 112, poz. 654 z późn. zm.). 2. Uzasadnienie do rządowego projektu ustawy o działalności leczniczej Druk 3489, VI kadencja Sejmu RP. 57