WYKŁAD 3. TREŚĆ. Informacja patentowa

WYKŁAD 3. TREŚĆ Ochrona wynalazków. Pojęcie wynalazku. Przesłanki zdolności patentowej wynalazku. Procedura udzielania patentów. Treść i zakres patentu. Wynalazki biotechnologiczne. Ochrona wzorów użytkowych. Pojęcie wzoru użytkowego. Przesłanki zdolności ochronnej wzoru użytkowego. Procedura udzielania prawa ochronnego. Treść i zakres prawa ochronnego. Informacja patentowa 1

2 OCHRONA WYNALAZKÓW

POJĘCIE WYNALAZKU brak definicji zawartej w Ustawie jest to twórcze i zupełne rozwiązanie pewnego zagadnienia technicznego, nadającego się do zastosowania w produkcji [Grzybowski i in. 1972, s.26] utożsamiany jest z technicznym rozwiązaniem dowolnego problemu. Wynalazki mogą być przedmiotem patentu, jeżeli mają tzw. zdolność patentową, tzn. są nowe, mają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania, a jednocześnie nie są wyłączone spod ochrony patentowej [Szewc i Jyż 2003, s.54] 3

KATEGORIE WYNALAZKÓW [SIEŃCZYŁO-CHLABICZ 2011] PRODUKTY substancje lub mieszaniny oraz podlegające opatentowaniu fragmenty organizmów żywych URZĄDZENIA np. narzędzia, maszyny oraz układy SPOSOBY opis czynności, operacji, procesów, ich kolejności i warunków, w jakich się odbywają, użytych surowców, narzędzi, urządzeń itp., np. sposób wytwarzania lekarstwa ZASTOSOWANIA nowe zastosowania znanych już produktów 4

PRAWO WYŁĄCZNE DO WYNALAZKU = PATENT od łac. litterae patentes listy otwarte potwierdzające dokumentem urzędowym nadanie podmiotom w nim wymienionym określonych praw, przywilejów lub tytułów [du Vall 2008] Potocznie: dokument stwierdzający własność wynalazku i wyłączność na korzystanie z niego na terytorium danego kraju. 5

PATENT PATENTY są udzielane bez względu na dziedzinę techniki na WYNALAZKI, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania (art. 24 p.w.p.) PRZESŁANKI ZDOLNOŚCI PATENTOWEJ 1) nowość 2) poziom wynalazczy 3) przemysłowa stosowalność 6

PRZESŁANKI ZDOLNOŚCI PATENTOWEJ WYNALAZKU. 1. NOWOŚĆ Wynalazek uważa się za nowy, jeśli nie jest on częścią stanu techniki [art. 25 ust. 1 p.w.p] Przez stan techniki rozumie się wszystko to, co przed datą według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu, zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób [art. 25 ust. 2 p.w.p.] Ujawnienie wynalazku = utrata nowości 7

PRZESŁANKI ZDOLNOŚCI PATENTOWEJ WYNALAZKU. 2. POZIOM WYNALAZCZY Wynalazek uważa się za posiadający poziom wynalazczy, jeżeli wynalazek ten nie wynika dla znawcy, w sposób oczywisty, ze stanu techniki [art. 26 ust. 1 p.w.p]. Znawcą jest osoba, która w dziedzinie, której dotyczy wynalazek posiada wiedzę i umiejętności co najmniej takie, ( ) które można określić jako powszechnie i ogólnie uznawany dorobek w tej dziedzinie techniki [Sieńczyło-Chlabicz 2011, s.361]. 8

PRZESŁANKI ZDOLNOŚCI PATENTOWEJ WYNALAZKU. 3. PRZEMYSŁOWA STOSOWALNOŚĆ Wynalazek uważany jest za nadający się do przemysłowego stosowania, jeżeli według wynalazku może być uzyskiwany wytwór lub wykorzystywany sposób, w rozumieniu technicznym, w jakiejkolwiek działalności przemysłowej, nie wykluczając rolnictwa [art. 27 p.w.p.] Wynalazek: 1) musi być możliwy do urzeczywistnienia, 2) musi być możliwy do stosowania z identycznym skutkiem w sposób powtarzalny, 3) musi realizować konkretny cel praktyczny wskazany w zgłoszeniu. 9

WYŁĄCZENIA Za wynalazki ( ) nie uważa się w szczególności [art. 28 p.w.p] 1) odkryć, teorii naukowych i metod matematycznych; 2) wytworów o charakterze jedynie estetycznym; 3) planów, zasad i metod dotyczących działalności umysłowej lub gospodarczej oraz gier; 4) wytworów, których niemożliwość wykorzystania może być wykazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki; 5) programów do maszyn cyfrowych. 10

WYŁĄCZENIA Patentów nie udziela się na [art. 29 ust. 1 p.w.p] 1) wynalazki, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami ( ); 2) odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt ( ); 3) sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz sposoby diagnostyki stosowane na ludziach lub zwierzętach ( ). 11

PROCEDURA UDZIELANIA PATENTÓW Tryb krajowy Urząd Patentowy RP Tryb regionalny Europejski Urząd Patentowy (EPO) za pośrednictwem UP RP Tryb międzynarodowy (PCT) w WIPO bezpośrednio lub za pośrednictwem UP RP 12

PROCEDURA KRAJOWA Zgłoszenie (do Urzędu Patentowego RP) dokumentacja zgłoszeniowa: 1) podanie, 2) opis wynalazku ujawniający jego istotę, 3) zastrzeżenie (lub zastrzeżenia) ochronne, 4) skrót opisu, 5) rysunki, 6) dowód opłaty za zgłoszenie wynalazku. 13

PROCEDURA KRAJOWA Zgłoszenie patentowe (DATA PIERWSZEŃSTWA) Badanie formalno-prawne, poszukiwanie w aktualnym stanie techniki Ogłoszenie o zgłoszeniu wynalazku (18 MIESIĘCY) publikacja w Biuletynie Urzędu Patentowego Badanie zdolności patentowej wynalazku Decyzja pozytywna Wniesienie opłaty za druk opisu patentowego i pierwszy okres ochrony Udzielenie PATENTU dokument patentowy, publikacja w Wiadomościach Urzędu Patentowego 14

PATENT. TREŚĆ I ZAKRES Przez uzyskanie patentu nabywa się prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej [art. 63 ust. 1 p.w.p.] Uprawniony z patentu może [art. 66 p.w.p.]: 1. Zakazać osobie trzeciej korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy. 2. Udzielić innej osobie upoważnienia (LICENCJI) do korzystania z wynalazku. 15

PATENT. TREŚĆ I ZAKRES LICENCJA łac. licentia wolność swoboda dokument prawny lub umowa określająca warunki korzystania z jakiegoś dobra (Grosicki i Grosicki 2012, s.40) Rodzaje LICENCJI pełna lub ograniczona wyłączna lub niewyłączna otwarta przymusowa sublicencja ( 1, tylko za zgodą uprawnionego) 16

PATENT. TREŚĆ I ZAKRES Zakres patentu przedmiotowy określony przez zastrzeżenia patentowe ograniczony czasowo 20 lat (przedłużany co 5 lat) ograniczony terytorialnie RP (lub inny, szerszy) zbywalny, podlega dziedziczeniu. Wygaśnięcie patentu (przyczyny): upływ okresu, na który został udzielony zrzeczenie się patentu przez uprawnionego nie uiszczenie w terminie opłaty okresowej. 17

OCHRONA WYNALAZKÓW BIOTECHNOLOGICZNYCH 18 [art. 93 p.w.p.] Przepisy szczególne dotyczące wynalazków biotechnologicznych

POJĘCIE WYNALAZKU BIOTECHNOLOGICZNEGO Wynalazek biotechnologiczny ( ) wynalazek w rozumieniu art. 24, dotyczący wytworu składającego się z materiału biologicznego lub zawierającego taki materiał albo sposobu, za pomocą którego materiał biologiczny jest wytwarzany, przetwarzany lub wykorzystywany [art. 93 1 ust.1 p.w.p.] materiał biologiczny ( ) materiał zawierający informację genetyczną i zdolny do samoreprodukcji albo nadający się do reprodukcji w systemie biologicznym [art. 93 1 ust. 2 p.w.p.] 19

PRZESŁANKI ZDOLNOŚCI PATENTOWEJ WYNALAZKU BIOTECHNOLOGICZNEGO JAK DLA WSZYSTKICH WYNALAZKÓW: nowość poziom wynalazczy przemysłowa stosowalność 20

WYŁĄCZENIA Za wynalazek nie uważa się ciała ludzkiego, w różnych jego stadiach formowania się i rozwoju oraz zwykłego odkrycia jednego z jego elementów, włącznie z sekwencją lub częściową sekwencją genu. [art. 93 3 ust. 1 p.w.p] Patentów nie udziela się na [art. 29 ust. 1 p.w.p; [art. 93 3 ust. 2 p.w.p.]:] wynalazki, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami ( ) oraz sposoby klonowania ludzi sposoby modyfikacji tożsamości genetycznej linii zarodkowej człowieka stosowanie embrionów ludzkich do celów przemysłowych lub handlowych sposoby modyfikacji tożsamości genetycznej zwierząt, które mogą powodować u nich cierpienia, nie przynoszące żadnych istotnych korzyści medycznych dla człowieka lub zwierzęcia, oraz zwierzęta będące wynikiem zastosowania takich sposobów. 21

WYNALAZEK BIOTECHNOLOGICZNY PROCEDURA UZYSKIWANIA PATENTU ORAZ TREŚĆ I ZAKRES PRAWA Z PATENTU JAK DLA WSZYSTKICH WYNALAZKÓW 22

OCHRONA WZORÓW UŻYTKOWYCH 23

POJĘCIE WZORU UŻYTKOWEGO WZÓR UŻYTKOWY jest to nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci [art. 94 p.w.p] 24

PRAWO WYŁĄCZNE DO WZORU UŻYTKOWEGO = PRAWO OCHRONNE PRZESŁANKI ZDOLNOŚCI OCHRONNEJ WZORU UŻYTKOWEGO nowość użyteczność 25

PRZESŁANKI ZDOLNOŚCI OCHRONNEJ WZORU UŻYTKOWEGO. 1. NOWOŚĆ. 2. UŻYTECZNOŚĆ 1.NOWOŚĆ zasady jak dla wynalazku [art. 25 p.w.p.]: nie jest częścią stanu techniki nie został zgłoszony do uzyskania prawa ochronnego 2.UŻYTECZNOŚĆ Wzór użytkowy uważa się za rozwiązanie użyteczne, jeżeli pozwala ono na osiągnięcie celu mającego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobów [art. 94 ust. 2 p.w.p.] 26

WYŁĄCZENIA (JAK DLA WYNALAZKÓW. ART. 100 UST. 1 P.W.P.) Za wynalazki ( ) nie uważa się w szczególności [art. 28 p.w.p] w odniesieniu do wzorów użytkowych: wytworów, których niemożliwość wykorzystania może być wykazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki. 27

WYŁĄCZENIA (JAK DLA WYNALAZKÓW ART. 100 UST. 1 P.W.P.) Patentów nie udziela się na [art. 29 ust. 1 p.w.p] w odniesieniu do wzorów użytkowych: wynalazki, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami ( ). 28

PROCEDURA UZYSKIWANIA PRAWA OCHRONNEGO NA WZÓR UŻYTKOWY Tryb: jak w przypadku patentu na wynalazek Efekt: udzielone prawo ochronne na wzór użytkowy, wpisane do rejestru wzorów użytkowych, potwierdzone wydaniem świadectwa ochronnego - zawiera opis ochronny wzoru użytkowego udostępniany i rozpowszechniany przez Urząd Patentowy w Wiadomościach Urzędu Patentowego. 29

PRAWO OCHRONNE NA WZÓR UŻYTKOWY. TREŚĆ I ZAKRES (JAK DLA WYNALAZKÓW. ART. 100 UST. 1 P.W.P.) Przez uzyskanie patentu nabywa się prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej [art. 63 ust. 1 p.w.p.] jak dla wynalazków 30

PRAWO OCHRONNE NA WZÓR UŻYTKOWY. TREŚĆ I ZAKRES Zakres prawa ochronnego: przedmiotowy określony przez zastrzeżenia ochronne ograniczone czasowo 10 lat ograniczone terytorialnie RP (lub szerszy) zbywalne i podlega dziedziczeniu Wygaśnięcie prawa ochronnego (przyczyny): upływ okresu, na który zostało udzielone zrzeczenie się prawa ochronnego przez uprawnionego nie uiszczenie w terminie opłaty okresowej 31

32 INFORMACJA PATENTOWA

INFORMACJA PATENTOWA Akty prawne dotyczące ochrony własności przemysłowej Teksty ustaw, konwencji i porozumień międzynarodowych Informacje o procedurach ochrony Teksty klasyfikacji patentowej (Międzynarodowa Klasyfikacja Patentowa) Teksty klasyfikacji towarów i usług (klasyfikacja nicejska) Raporty, analizy Dokumenty patentowe (informacje o zgłoszonych do ochrony wynalazkach, wzorach i znakach; informacje o udzielonych patentach i prawach ochronnych; opisy patentowe) 33

ZALETY INFORMACJI PATENTOWEJ szybko publikowana szczegółowa najwcześniej i najpełniej sygnalizuje tendencje i zmiany w technice światowej wskazuje obszary prawnie chronione usystematyzowana (Międzynarodowa Klasyfikacja Patentowa MKP) 34

35

INFORMACJA PATENTOWA. KORZYŚCI nie powiela się prac badawczo-rozwojowych można określić zdolność patentową własnych rozwiązań pewność, że rozwiązania własne nie naruszają praw innych podmiotów można określić wartość wynalazków własnych, jak również wynalazków innych twórców można wykorzystać zgłoszone rozwiązania, na które nie zostało udzielone prawo wyłączne można wykorzystać rozwiązania, na które wygasło prawo wyłączne można zdobyć cenne informacje rynkowe na temat działań innowacyjnych oraz kierunku rozwoju konkurencji można wyszukiwać, analizować oraz sprawdzać główne trendy w określonych dziedzinach techniki [Pyrża 2009, s.182] 36

INFORMACJA PATENTOWA. UŁATWIENIA badanie i śledzenie aktualnego rozwoju techniki światowej znajdowanie najbardziej innowacyjnych partnerów do współpracy badanie i śledzenie trendów rozwojowych wybranej dziedziny śledzenie kierunków działań konkurentów wyprzedzanie konkurentów przy wprowadzaniu nowych rozwiązań pochodzących z innych krajów wykorzystywanie wyników prac konkurencji do tworzenia własnych rozwiązań na możliwie najnowocześniejszym poziomie utrzymywanie przewagi konkurencyjnej unikanie kolizji z ochroną udzieloną na rzecz osób trzecich. 37

INFORMACJA PATENTOWA. UDOSTĘPNIANIE krajowe urzędy patentowe (UP RP) Biuletyn Urzędu Patentowego (ogłoszenia o zgłoszonych do ochrony wynalazkach, wzorach użytkowych) Wiadomości Urzędu Patentowego (ogłoszenia o udzielonych patentach na wynalazki, prawach ochronnych na wzory użytkowe) organizacje międzynarodowe (EPO, WIPO) 38

39

INFORMACJA PATENTOWA. UDOSTĘPNIANIE Elektroniczne bazy informacji patentowej Bazy danych UPRP (www.uprp.pl) esp@cenet (Europejski Urząd Patentowy) ponad 60 mln dokumentów patentowych z całego świata [pl.esp@cenet.com] Register Plus Publication Server (Serwer Publikacji) serwer USPTO (bazy amerykańskie) DepatisNet (baza niemiecka) i inne 40

PRZYKŁAD PROCEDURY WYSZUKIWANIA W BAZACH DANYCH UPRP DLA HASŁA PILARKA 41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54