Zgłębnik G-Tube praktyczne porady Odżywiany jesteś przez zgłębnik gastrostomijny z balonikiem. Po wytworzeniu przetoki gastrostomijnej dla większej wygody można założyć zgłębnik gastrostomijny, jako zgłębnik zastępczy. O okolice przetoki i zgłębnik trzeba bardzo dbać, w celu ograniczenia możliwości powstania zakażeń i dolegliwości bólowych. Codzienna pielęgnacja Zaleca się dbać o skórę i zgłębnik w następujący sposób: > Umyj ręce przed i po wykonaniu czynności pielęgnacyjnych. > Otwórz zewnętrzną płytkę mocującą i poluzuj ją. > Obmyj wodą skórę wokół przetoki i pod płytką mocującą. > Upewnij się, że skóra i płytka mocująca są dokładnie osuszone należy wykonywać tą czynność co najmniej raz dziennie. > Obracaj zgłębnik wokół swojej osi o 180 codziennie oraz poruszaj nim w górę i w dół (na głębokość min. 1,5 cm), żeby zapobiec przyklejeniu się go do ściany żołądka. > Upewnij się, że zewnętrzna płytka mocująca nie przylega zbyt ściśle i ma przestrzeń ok. 5 mm od powierzchni skóry (może wymagać poluzowania lub dociśnięcia w miarę przybierania lub tracenia na wadze).
> Otwórz zacisk do regulacji przepływu > Przepłucz zgłębnik 20-40 ml wody przed i po podaniu pokarmu lub leków oraz co najmniej co 8 godzin, aby zapobiec jego zatkaniu i utrzymać drożność zgłębnika. > Sprawdź położenie zgłębnika przed rozpoczęciem podawania pokarmu. Uwagi: Unikaj używania kremów i pudru, ponieważ mogą one uszkodzić materiał, z którego wykonany jest zgłębnik, a także doprowadzić do podrażnienia skóry i wtórnego zakażenia. Do czyszczenia zgłębnika zaleca się stosowanie środków odkażających na bazie poliheksanidu. W przypadku gdy skóra w rejonie przetoki zaczerwieni się i zacznie boleć przy dotyku, lub gdy z przetoki sączy się wydzielina, należy bezwzględnie skontaktować się z pielęgniarką lub lekarzem. Po całkowitym wytworzeniu się kanału przetoki można normalnie brać prysznic, kąpać się w wannie, czy też pływać. W trakcie tych czynności należy się zawsze upewnić, że końcówka zgłębnika jest zamknięta a zaciski na nim zaciśnięte. Lekarz lub pielęgniarka może tobie doradzić zastosowanie wodoszczelnego opatrunku do szczelnego zakrycia tego miejsca. Po kąpieli, czy pływaniu należy zawsze dokładnie osuszyć okolice przetoki oraz zgłębnik.
4 Sprawdzanie balonika Płyn wypełniający balonik pomaga utrzymać zgłębnik we właściwej pozycji. Co tydzień należy sprawdzać stan balonika, aby upewnić się, czy jest w nim wystarczająco dużo płynu, aby utrzymał zgłębnik w prawidłowym, bezpiecznym położeniu. Wyposażenie potrzebne do sprawdzania balonika: > strzykawka > sterylny płyn do uzupełniania > model i ilość zalecaną przez producenta zgłębnika lub lekarza Instrukcja: 1 2 3 4 6 4 5 6 Umyj ręce przed i po wykonaniu czynności pielęgnacyjnych. Podłącz strzykawkę (zgodnie z wytycznymi producenta) do zaworu balonika. Otwórz zacisk do regulacji przepływu Przytrzymaj zgłębnik bezpiecznie pomiędzy palcami, żeby się upewnić, że pozostaje on w żołądku. Wyciągaj delikatnie tłoczek ze strzykawki, aż do całkowitego opróżnienia balonika z płynu. Sprawdź zaleconą objętość balonika podaną na zaworze lub w wytycznych producenta. Objętość płynu wyciągniętego z balonika powinna być taka sama, jak podana na zaworze. Objętość ta powinna być też zapisana w prowadzonej dokumentacji opieki nad gastrostomią. a. Jeżeli objętość płynu wyciągniętego z balonika jest taka sama, jak podana na zaworze, napełnij ponownie balonik; b. Jeżeli objętość płynu wyciągniętego z balonika jest mniejsza niż objętość podana na zaworze, uzupełnij ją do tego poziomu zalecanym płynem. Uwaga: Jeżeli nie możesz wyciągnąć płynu przy wyciąganiu tłoczka strzykawki, wyciągnij strzykawkę i skontaktuj się z pielęgniarką.
Sprawdzanie położenia Bardzo ważnym jest sprawdzenie położenia zgłębnika, w celu upewnienia się, że dieta dostaje się bezpośrednio tam, gdzie powinna. Jeżeli tak nie jest, może dojść do problemów jelitowych lub potencjalnie niebezpiecznych sytuacji. Można sprawdzić położenie zgłębnika, upewniając się co do położenia zewnętrznej płytki mocującej lub pomiaru odczynu ph zasysanej treści żołądka. Sprawdzanie położenia zgłębnika przez pomiar odczynu ph Wyposażenie potrzebne do sprawdzania ph: > strzykawka > papierek wskaźnikowy ph > woda (przegotowana) 1 2 3 4 5 6 Umyj ręce przed i po sprawdzeniu położenia zgłębnika. Zdejmij kapturek ze zgłębnika i załóż strzykawkę na wejście do zgłębnika do podawania diety. Otwórz zacisk do regulacji przepływu. Powoli i ostrożnie wyciągaj tłoczek strzykawki, aż do pojawienia się w niej małej ilości płynu. Odłącz strzykawkę od zgłębnika, pamiętając o założeniu nań kapturka. Wlej odrobinę pobranego płynu na papierek wskaźnikowy ph. Jeżeli odczyn ph nie przekracza 5,5 to oznacza, że zgłębnik jest we właściwym położeniu (w żołądku). Przepłucz go objetościa 20-40 ml wody.?ph ph>5,5 ph<5,5 Jeżeli odczyn ph przekracza 5,5, nie podawaj niczego poprzez zgłębnik. Sprawdź ponownie odczyn ph za 30-60 minut. Jeżeli przekracza on nadal 5,5, skontaktuj się z pielęgniarką. Nie podawaj poprzez zgłębnik diety ani płynów. Uwaga: Jeżeli nie można uzyskać płynu, żeby sprawdzić odczyn ph, należy wykonać następujące czynności: 1 Położyć się na lewym boku, odczekać kilka minut, a następnie ponowić próbę. 2 Jeżeli twój stan na to pozwala i możesz to bezpiecznie wykonać pobierz odrobinę płynu, a następnie spróbuj ponownie sprawdzić zgłębnik. 3 Jeżeli nadal nie możesz uzyskać płynu, skontaktuj się z lekarzem lub pielęgniarką.
Rozwiązywanie problemów ze zgłębnikiem Zgłębnik G-Tube zatkał się Jeżeli napotkasz opór przy płukaniu zgłębnika, nie wprowadzaj do niego wody na siłę. > Otwórz zacisk do regulacji przepływu > Najpierw jeśli jest możliwe - wyciągnij strzykawką cały płyn sponad zatkanego miejsca. > Następnie przepłucz delikatnie zgłębnik letnią wodą przy użyciu strzykawki 50 ml. Nie stosować roztworów kwasowych, takich jak soki owocowe czy cola, ponieważ mogą one > spowodować zmianę (ścięcie się) w konsystencji pokarmu znajdującego się w zgłębniku. Jeżeli zgłębnik nadal jest zatkany, ściśnij go delikatnie pomiędzy palcami jeżeli się da - na całej jego dostępnej długości. > Jeżeli nadal nie możesz przetkać zgłębnika, bardzo delikatnie pociągnij za strzykawkę, a następnie spróbuj przepłukać zgłębnik, tak jak przedtem. > Jeżeli nadal nie jesteś w stanie usunąć zatkania, skontaktuj się z pielęgniarką lub lekarzem. Zgłębnik G-Tube wysunął się Bardzo ważnym jest jak najszybsze założenie zgłębnika po jego wysunięciu się z przetoki. Czas odgrywa istotną rolę, ponieważ przetoka ma tendencję do szybkiego zamykania się (zwężania jej światła) oraz ze względu na rolę jaką pełni czasem jest to jedyna dostępna droga nawadniania, odżywiania organizmu i podawania leków. A. Jeżeli nie posiadasz wiedzy lub Twój stan nie pozwala na ponowne założenie zgłębnika, nie próbuj samemu wkładać nowego zgłębnika. Postępuj jak podano poniżej. B. Jeżeli wiesz, jak zakłada się nowy zgłębnik, załóż urządzenie samodzielnie tak, jak Cię poinstruowano, stosując się do otrzymanych wskazówek. Jeżeli nie masz koniecznego wyposażenia, postępuj jak podano poniżej. Ważnym jest, aby Twój wysunięty zgłębnik został jak najszybciej zastąpiony nowym. > Nie denerwuj się. > Przyłóż do przetoki (otworu) czysty opatrunek z gazy, żeby treść żołądka nie wyciekała na skórę. > Jeżeli odczuwasz bóle, a możesz bezpiecznie przyjmować leki doustne, weź przepisany środek przeciwbólowy. > Skontaktuj się z pielęgniarką. Powiedz jej, że Twój zgłębnik się wysunął. -
> Jeżeli nie masz dedykowanej do ciebie pielęgniarki lub nie masz z nią kontaktu, powinieneś udać się na pogotowie albo skontaktować się ze swoim lekarzem. Jeżeli szpital nie ma wyposażenia lub wiedzy odnośnie zakładania zgłębnika gastrostomijnego, wówczas powinieneś udać się do szpitala, w którym pierwotnie miałeś zakładany zgłębnik. > Zadzwoń do szpitala zanim się tam udasz, żeby wiedzieli, że pojawisz się w celu założenia zgłębnika. To da im czas na odnalezienie twojej dokumentacji medycznej i zorganizowanie właściwej osoby, która pomoże założyć nowy zgłębnik. Powiedz na pogotowiu, jaki model zgłębnika aktualnie używasz (jeżeli wiesz) i podkreśl, że trzeba go będzie założyć, jak tylko przyjdziesz, tak aby przetoka nie zdążyła zarosnąć. > > Po założeniu nowego zgłębnika poinformuj o tym osobę, która na co dzień opiekuje się tobą. > Jeżeli masz w domu zapasowy zgłębnik, weź go ze sobą to oszczędzi czas, bo nie trzeba będzie szukać w dokumentacji jego modelu i wielkości. Jeżeli nie masz zapasowego zgłębnika, i nie wiesz też, jakiego rodzaju zgłębnika normalnie używasz, weź ze sobą ten, który wypadł, tak aby personel mógł ustalić rodzaj potrzebnego wyposażenia. Zamów nowy zgłębnik, tak abyś miał zapasowy na wypadek ponownego niespodziewanego wysunięcia się właściwego. Uwaga praktyczna: Dobrze jest dodatkowo posiadać w domu, jako sprzęt na wszelki wypadek np. cewnik Foleya lub cienki zgłębnik, żołądkowy lub do odsysania wtedy gdy nie masz pod ręką nowego zgłębnika G-Tube możesz na czas dojazdu do szpitala lub przyjazdu pielęgniarki włożyć zastępczo którychś z powyższych do twojej przetoki, aby zabezpieczyć przetokę przed całkowitym jej zwężeniem.
Wymiana zgłębnika gastrostomijnego Wymiany zgłębnika można dokonywać tylko po wcześniejszym nauczeniu się jak to wykonywać. Ważnym jest, aby zawsze postępować zgodnie z otrzymanymi wskazówkami, tak aby zgłębnik został zawsze założony bezpiecznie i właściwie. Wyposażenie potrzebne do wymiany zgłębnika: > nowy zgłębnik gastrostomijny (ta sama wielkość i długość co poprzednio) > płyn do napełniania balonika > strzykawka 50 ml > woda (do przepłukiwania) > strzykawka 5 ml lub 10 ml > papierek wskaźnikowy ph > żel ułatwiający poślizg > gaza 1 Dokładnie umyj i wysusz ręce, a następnie użyj czystego ręcznika. 4 2 Połóż 2 cały potrzeby sprzęt na czystej suchej tacy. Sprawdź na 3 opakowaniu zgłębnika i strzykawek termin ich przydatności oraz ich rozmiar i pojemność. 3 Jeżeli sam jesteś opiekunem, wyjaśnij pacjentowi, że zmienisz mu teraz zgłębnik. Połóż pacjenta w pozycji na wznak. Dokładnie umyj i wysusz ręce, a następnie użyjczystego ręcznika. 4 Otwórz zacisk do regulacji przepływu. Dokładnie umyj i wysusz ręce, a następnie użyj czystego ręcznika. H 2 O 5 Sprawdź balonik nowego zgłębnika poprzez wpuszczenie przez zawór sterylnej wody w objętości zaleconej przez producenta. W ten sposób sprawdzimy szczelność i symetryczny kształt balonika. Jeżeli balonik po wypełnieniu jest prawidłowy, opróżnij go z podanej wody. 6 7 8 Odsuń zewnętrzną płytkę mocującą od balonika. Jeżeli stary zgłębnik tkwi nadal w przetoce, opróżnij balonik otwierając wcześniej zacisk do regulacji przepływu, a następnie delikatnie ciągnij za tłoczek w strzykawce, aż z balonika przestanie wypływać płyn. Podłóż pod stary zgłębnik gazę i delikatnie wyciągnij stary zgłębnik. Nie przestrasz się, jeżeli zobaczysz niewielką ilość krwi, ponieważ taka sytuacja czasem występuje. 9 Oczyść skórę wokół przetoki i usuń nadmiar płynu lub krwi, a następnie dokładnie osusz tą okolice. Dokładnie umyj i wysusz ręce, a następnie użyj czystego ręcznika.
11 10 Nałóż na końcówkę nowego zgłębnika niewielką ilość żelu ułatwiającego poślizg i włóż zgłębnik do przetoki tak głęboko, jak się da. 9 11 Przy użyciu strzykawki 50 ml sprawdź położenie zgłębnika poprzez zassanie płynu żołądkowego, a następnie sprawdź papierkiem ph płynu. Jeżeli odczyn ph jest nie większy niż 5,5, zgłębnik znajduje się we właściwym położeniu (w żołądku). 12 Napełnij balonik płynem i odpowiednim jego rodzajem, do objętości zalecanej przez producenta. H 2 O 13 14 Delikatnie pociągnij za zgłębnik, aż poczujesz niewielki opór balonika dotykającego ściany żołądka. Usuń nadmiar żelu (ułatwiającego poślizg) ze skóry i zgłębnika. 15 Przesuń zewnętrzną płytkę zatrzymującą tak, aby znalazła się ok. 5 mm od powierzchni skóry. 16 Przepłucz zgłębnik co najmniej 20-40 ml ostudzonej, przegotowanej wody. 20-40 ml H 2 O 17 Po zakończeniu przepłukiwania zamknij zacisk do regulacji przepływu. 18 19 Umyj ręce. Zamów u swojej pielęgniarki nowy zgłębnik. Uwaga: Nigdy nie podawaj przez zgłębnik diety ani płynów, dopóki nie upewnisz się, że jest poprawnie wsunięty w przetokę i jego dalszy koniec jest w świetle żołądka. Jeżeli poczujesz niespodziewany ból, zwróć się do lekarza. Każdą wymianę zgłębnika należy odnotować w prowadzonej dokumentacji własnej i medycznej. 171085 / BP&MC 21100802