Sympatia do polityków w styczniu 1998 r. Trójka polityków cieszacych sie najwieksza sympatia Polaków, to: Aleksander Kwasniewski (sympatie deklaruje 58% badanych), Jacek Kuron (57%) i Jerzy Buzek (43%). Nastepne miejsca pod wzgledem liczby zwolenników zajmuja: Józef Zych, Aleksander Malachowski (po 33%) i Marian Krzaklewski (31%). Najwieksza niechec, badani deklaruja wobec Józefa Oleksego (41%) i Lecha Walesy (38%). Duza dezaprobate wzbudzaja takze: Waldemar Pawlak (34%), Marian Krzaklewski (32%), Leszek Moczulski, Leszek Balcerowicz (po 31%), Wlodzimierz Cimoszewicz (28%), Jaroslaw Kaczynski (27%), Jan Olszewski, Leszek Miller (po 26%), ks. Tadeusz Rydzyk (25%) oraz Antoni Macierewicz i Hanna Suchocka (po 24%). Oceniajac stosunek do polityków wedlug sympatii netto (czyli róznicy miedzy zwolennikami i przeciwnikami) najlepiej wypadaja: Jacek Kuron (48 pkt.) i Aleksander Kwasniewski (44 pkt.). Natomiast najgorzej - Józef Oleksy (-25 pkt.), Jaroslaw Kaczynski i Waldemar Pawlak (po -19 pkt.) oraz Antoni Macierewicz i Leszek Moczulski (po -18 pkt.). Porównujac obecne wyniki z uzyskanymi w kwietniu ub.r. (powtórzono nazwiska 20 polityków), najbardziej poprawily sie notowania Aleksandra Kwasniewskiego (wzrost oceny netto o 22 pkt.), Macieja Jankowskiego (o 11 pkt.) i Leszka Millera (o 10 pkt.). Z kolei najbardziej pogorszyly sie oceny Józefa Zycha (o -16 pkt.), Waldemara Pawlaka (o -15 pkt.), Wlodzimierza Cimoszewicza (o -14 pkt.) i Leszka Balcerowicza (-11 pkt.). Najmniej znanymi polskiej opinii publicznej osobistosciami zycia politycznego sa: Józef Wiaderny (83% badanych nie wie kim jest), Jacek Janiszewski (81%), Joanna Wnuk- Nazarowa (80%), Miroslaw Handke (76%), Marek Kempski (74%), Piotr Zak (73%), Marian Pilka (72%) oraz Tomasz Tywonek (70%). Poglady lewicowe najczesciej przypisuje sie Józefowie Oleksemu (75%), Leszkowi Millerowi (72%), Wlodzimierzowi Cimoszewiczowi (71%) i Aleksandrowi Kwasniewskiemu (70%). Natomiast na prawicy najwiecej osób lokuje Mariana Krzaklewskiego (75%) i Lecha Walese (70%). Warszawa, luty 1998 r. OBOP Sp. z o.o., ul. Dereniowa 11, 02-776 Warszawa, tel. (0-22) 644 99 73, 648 20 44-46, fax 644 99 47, obop@obop.com.pl, www.obop.com.pl
Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowan zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania zródla. * * * W styczniu, po raz pierwszy po ukonstytuowaniu sie nowego rzadu, OBOP przeprowadzil sondaz dotyczacy stosunku Polaków do glównych osobistosci zycia politycznego w naszym, kraju 1. Badanie przeprowadzane jest systematycznie co kilka miesiecy. Sposród przedstawionych 40 nazwisk, polowe stanowili politycy dotychczas nie wystepujacy we wczesniejszych sondazach. W zwiazku z tym, mozliwosc porównania dotyczy zaledwie 20 polityków. * * * Politykami cieszacymi sie w styczniu najwieksza popularnoscia byli prezydent Aleksander Kwasniewski i Jacek Kuron. Sympatie do nich zadeklarowalo odpowiednio 58% i 57% badanych. W czolówce najbardziej lubianych osobistosci zycia politycznego znajduja sie takze premier Jerzy Buzek (43%), byly marszalek Sejmu Józef Zych i pelniacy funkcje przewodniczacego UP Aleksander Malachowski (po 33%), a takze lider AWS Marian Krzaklewski (31%). Po jednej czwartej zwolenników maja: byli premierzy Wlodzimierz Cimoszewicz (26%), Hanna Suchocka (25%), lider SLD Leszek Miller oraz ministrowie Bronislaw Geremek (po 25%) i Leszek Balcerowicz (24%). Okolo jednej piatej respondentów zadeklarowalo, ze cieplymi uczuciami darzy: bylego prezydenta Lecha Walese (22%), ministrów Wieslawa Walendziaka (21%) i Janusza Onyszkiewicza (20%), a takze bylego przewodniczacego UP Ryszarda Bugaja i lidera ROP Jana Olszewskiego (po 19%). 1 Sondaz Osrodka Badania Opinii Publicznej z 10-13 stycznia 1998 r., Zbadano 1085 Polaków od 15 roku zycia. Dopuszczalny blad dla takiej wielkosci próby nie przekracza +/-3,0%, przy wiarygodnosci oszacowania równej 95%. 2
PROSZE POWIEDZIEC, CZY WOBEC NASTEPUJACYCH OSÓB ODCZUWA PAN(I): raczej raczej nie wiem, trudno ocena obojetnosc sympatie niechec kto to jest powiedziec netto Aleksander Kwasniewski 58 14 25 1 2 44 Jacek Kuron 57 9 30 2 2 48 Jerzy Buzek 43 14 33 6 4 29 Józef Zych 33 7 41 15 4 26 Aleksander Malachowski 33 9 31 25 2 24 Marian Krzaklewski 31 32 29 4 4-1 Wlodzimierz Cimoszewicz 26 28 39 4 3-2 Bronislaw Geremek 25 17 43 12 3 8 Hanna Suchocka 25 24 43 5 3 1 Leszek Miller 25 26 36 11 2-1 Leszek Balcerowicz 24 31 37 5 3-7 Lech Walesa 22 38 36 1 3-16 Wieslaw Walendziak 21 16 32 27 4 5 Janusz Onyszkiewicz 20 5 34 36 5 15 Ryszard Bugaj 19 15 39 23 4 4 Jan Olszewski 19 26 39 11 5-7 Adam Zielinski 18 2 25 50 5 16 Marek Borowski 18 14 28 36 4 4 ks. Tadeusz Rydzyk 16 25 26 29 4-9 Józef Oleksy 16 41 37 3 3-25 Maciej Jankowski 15 7 23 52 3 8 Waldemar Pawlak 15 34 45 3 3-19 Leszek Moczulski 13 31 39 12 5-18 Maciej Plazynski 11 7 20 57 5 4 Alicja Grzeskowiak 11 9 19 58 3 2 Janusz Tomaszewski 10 7 20 59 4 3 Zbigniew Siemiatkowski 9 16 34 36 5-7 Jaroslaw Kalinowski 8 5 25 58 4 3 Marek Siwiec 8 11 29 47 5-3 Jaroslaw Kaczynski 8 27 44 17 4-19 Tomasz Tywonek 6 6 14 70 4 0 Antoni Macierewicz 6 24 30 36 4-18 Piotr Zak 5 4 14 73 4 1 Ryszard Czarnecki 5 18 20 53 4-13 Marek Kempski 4 5 13 74 4-1 Jacek Janiszewski 3 1 11 81 4 2 Marian Pilka 3 8 13 72 4-5 Joanna Wnuk-Nazarowa 2 2 11 80 5 0 Miroslaw Handke 2 4 14 76 4-2 Józef Wiaderny 1 2 10 83 4-1 (Dane w proc.; ocena netto - w punktach procentowych) Z najwieksza dezaprobata respondentów spotyka sie byly premier Józef Oleksy (41% przeciwników) i byly prezydent Lech Walesa (38%). Okolo jednej trzeciej badanych deklaruje niechec wobec Waldemara Pawlaka (34%), Mariana Krzaklewskiego (32%), Leszka Moczulskiego i Leszka Balcerowicza (po 31%). Wlodzimierza Cimoszewicza nie lubi 28% pytanych, a Jaroslawa Kaczynskiego - 27%. 3
Okolo jednej czwartej pytanych deklaruje niechetny stosunek do Jana Olszewskiego i Leszka Millera (po 26%), ksiedza Tadeusza Rydzyka (25%) oraz Antoniego Macierewicza, a takze Hanny Suchockiej (po 24%). Sposród osób zajmujacych najwyzsze stanowiska w naszym kraju, wielu - pomimo, ze od dnia zaprzysiezenia rzadu do daty realizacji badania minely dwa miesiace - jest bardzo malo znanych opinii publicznej. Najmniej znany jest jednak - pelniacy od dluzszego czasu funkcje przewodniczacego OPZZ - Józef Wiaderny, o którym nie slyszalo 83% badanych. Niewiele wiekszej liczbie osób znane jest nazwisko ministra rolnictwa Jacka Janiszewskiego (nieznajomosc deklaruje 81% badanych) i minister kultury i sztuki Joanny Wnuk-Nazarowej (80%). O Miroslawie Handke - szefie resortu edukacji nie slyszalo 76% badanych. Wiceprzewodniczacy AWS i wojewoda katowicki Marek Kempski nie jest znany 74% pytanym. W czolówce najrzadziej rozpoznawanych osobistosci naszego zycia publicznego znajduja sie takze Piotr Zak (73%) - rzecznik klubu AWS, Marian Pilka (72%) - prezes ZChN i jednoczesnie wiceprzewodniczacy AWS oraz Tomasz Tywonek (70%) - rzecznik rzadu. Ponad polowa Polaków nie wie kim sa: Janusz Tomaszewski (59%) - minister spraw wewnetrznych i administracji, Alicja Grzeskowiak (58%) - marszalek Senatu, Jaroslaw Kalinowski (58%) - prezes PSL, Maciej Plazynski (57%) - marszalek Sejmu, a do niedawna wojewoda gdanski, Ryszard Czarnecki (53%) - przewodniczacy Komitetu Integracji Europejskiej oraz Maciej Jankowski (52%) - lider mazowieckiej S. Zobaczmy takze, jak ksztaltuje sie hierarchia popularnosci wedlug oceny netto. Jako ocene netto przyjmujemy róznice miedzy odsetkami zwolenników a przeciwników, z pominieciem osób deklarujacych nieznajomosc, stosunek obojetny lub brak opinii o konkretnym polityku. Najwyzsze oceny netto uzyskuja - zgodnie z hierarchia wg deklarowanej sympatii - Jacek Kuron (48 punktów) i Aleksander Kwasniewski (44 pkt.). Na trzecim miejscu znalazl sie Jerzy Buzek (29 pkt.). Stosunkowo wysokie notowania uzyskuja równiez Józef Zych (26 pkt.) oraz Aleksander Malachowski (24 pkt.). Nastepni w kolejnosci, to: rzecznik praw obywatelskich Adam Zielinski (16 pkt.) i szef MON Janusz Onyszkiewicz (15 pkt.). 4
W rankingu tym, najnizej zostal oceniony Józef Oleksy (-25 pkt.). Niskie oceny netto uzyskali równiez: Jaroslaw Kaczynski, Waldemar Pawlak (po -19 pkt.), Antoni Macierewicz, Leszek Moczulski (po -18 pkt.), a takze Lech Walesa (-16 pkt.) i Ryszard Czarnecki (-13 pkt.). W porównaniu z poprzednim badaniem, najbardziej poprawili swoje notowania Aleksander Kwasniewski (o 22 pkt.), Maciej Jankowski (o 11 pkt.) i Leszek Miller (o 10 pkt.). Natomiast pogorszyli: Józef Zych (o -16 pkt.), Waldemar Pawlak (o -15 pkt.), Wlodzimierz Cimoszewicz (o -14 pkt.) i Leszek Balcerowicz (o - 11 pkt.). ZMIANA OCENY NETTO (Dane w punktach procentowych) XII.`95 II.`96 VII.`96 XI.`96 IV`.97 I.`98 Jacek Kuron 62 57 40 47 46 48 Aleksander Kwasniewski 23 46 39 27 22 44 Józef Zych 33 51 44 45 42 26 Adam Zielinski 18 45 22 16 Maciej Jankowski 2 1-3 8 Bronislaw Geremek 7 6 6 1 3 8 Ryszard Bugaj 3 6 3 7 3 4 Piotr Zak 2 1 1 Leszek Miller -7-11 -14-15 -11-1 Marian Krzaklewski 3 7 1 9-4 -1 Józef Wiaderny -2-3 -1 Wlodzimierz Cimoszewicz -5 27 27 29 12-2 Zbigniew Siemiatkowski -9-7 -13-7 Jan Olszewski 14 10 9 7 0-7 Leszek Balcerowicz 5 9-4 5 4-7 Lech Walesa 1-5 -12-9 -12-16 Antoni Macierewicz -11-15 -16-18 Leszek Moczulski -10-14 -18-19 -16-18 Waldemar Pawlak 4 8 11 10-4 -19 Józef Oleksy 26-10 -14-14 -19-25 * * * Wszystkich respondentów (z wyjatkiem deklarujacych brak znajomosci konkretnego polityka) poprosilismy o ocene pogladów politycznych, jakie reprezentuja osoby, o które wczesniej pytalismy. Politykami najczesciej sytuowanymi na lewicy sa: Józef Oleksy (o jego lewicowosci mówi 75% pytanych), Leszek Miller (72%), Wlodzimierz Cimoszewicz (71%) i 5
Aleksander Kwasniewski (70%). Natomiast najbardziej wyrazistymi politykami prawicy sa: Marian Krzaklewski (poglady prawicowe przypisuje mu 75% badanych) i Lech Walesa (70%). Jako politycy centrowi postrzegani sa: Józef Zych (45%), Waldemar Pawlak (43%), Aleksander Malachowski i Jaroslaw Kalinowski (po 42%) oraz Ryszard Bugaj (40%). Przy czym wszystkie te osoby czesciej lokowane sa na centrolewicy niz na centroprawicy. 6
JAKIE PANA(I) ZDANIEM POGLADY REPREZENTUJE: lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe trudno powiedziec Leszek Balcerowicz 4 5 28 38 25 Marek Borowski 58 10 6 5 21 Ryszard Bugaj 19 26 14 13 28 Jerzy Buzek 2 1 11 66 20 Wlodzimierz Cimoszewicz 71 9 1 2 17 Ryszard Czarnecki 3 3 12 54 28 Bronislaw Geremek 3 7 24 42 24 Alicja Grzeskowiak 1 2 9 54 34 Miroslaw Handke 0 1 12 35 52 Jacek Janiszewski 1 1 15 27 56 Maciej Jankowski 5 3 17 50 25 Jaroslaw Kaczynski 3 4 25 41 27 Jaroslaw Kalinowski 11 28 14 12 35 Marek Kempski 2 2 14 39 43 Marian Krzaklewski 1 1 7 75 16 Jacek Kuron 6 13 24 36 21 Aleksander Kwasniewski 70 11 1 2 16 Antoni Macierewicz 4 5 15 46 30 Aleksander Malachowski 14 25 17 17 27 Leszek Miller 72 7 2 2 17 Leszek Moczulski 4 4 13 54 25 Józef Oleksy 75 6 1 2 16 Jan Olszewski 3 2 19 54 22 Janusz Onyszkiewicz 2 4 29 39 26 Waldemar Pawlak 19 32 11 8 30 Marian Pilka 3 6 11 44 36 Maciej Plazynski 1 1 14 57 27 ks. Tadeusz Rydzyk 1 1 6 61 31 Zbigniew Siemiatkowski 54 11 4 7 24 Marek Siwiec 42 11 7 6 34 Hanna Suchocka 2 4 26 46 22 Janusz Tomaszewski 0 2 12 58 28 Tomasz Tywonek 1 1 13 51 34 Wieslaw Walendziak 1 2 15 56 26 Lech Walesa 1 1 10 70 18 Józef Wiaderny 13 5 9 14 59 Joanna Wnuk-Nazarowa 1 2 15 22 60 Adam Zielinski 2 15 19 15 49 Józef Zych 13 32 13 13 29 Piotr Zak 3 3 13 41 40 Najtrudniej przyszlo badanym okreslenie sympatii politycznych Joanny Wnuk- Nazarowej (60%), Józefa Wiadernego (59%), Jacka Janiszewskiego (56%) oraz Miroslawa Handke (52%) - a wiec tych polityków, których identyfikacja sprawila badanym najwiecej klopotów. 7