Tajemnice świata zmysłów oko.
Spis treści Narządy zmysłów Zmysły u człowieka Oko Budowa oka Model budowy siatkówki Działanie oka Kolory oczu Choroby oczu Krótkowzroczność Dalekowzroczność Astygmatyzm Akomodacja oka Złudzenie optyczne
Narządy zmysłów Narządy zmysłów narządy, które wyspecjalizowane są w rejestrowaniu bodźców ze środowiska wewnętrznego i zewnętrznego. Zbudowane są z receptorów i struktur towarzyszących.
Zmysły u człowieka Wzrok Słuch Smak Węch Dotyk Zmysł temperatury Nocycepcja - zmysł bólu Zmysły somatycznezwiązane z receptorami w skórze Propriocepcja - zmysł ułożenia części ciała względem siebie oraz napięcia mięśniowego Zmysł równowagi
Oko Oko narząd receptorowy umożliwiający widzenie. Narząd wzroku stanowi gałka oczna oraz narządy dodatkowe oka. Do tych narządów zaliczamy: brwi, powieki, spojówki, narząd łzowy oraz aparat ruchowy oka.
Budowa oka Ciałko rzęskowe Soczewka Rogówka Komora przednia Tęczówka Ciałko szkliste Ciecz wodnista Siatkówka Naczyniówka Twardówka Plamka żółta Nerw wzrokowy Plamka ślepa Źrenica
Ciałko szkliste ma postać przeźroczystej galaretowatej masy. Reguluje ciśnienie w gałce ocznej. Twardówka błona zewnętrzna, jest odporna na uszkodzenia. Chroni elementy oka które są głębiej położone. Rogówka przednia część twardówki. Jest przezroczysta. Rogówka jest bardzo wrażliwa na dotyk.
Naczyniówka mieszczą się w niej naczynia krwionośne, które zaopatrują w tlen i substancje odżywcze gałkę oczną. Tęczówka ma kształt pierścienia. To właśnie tęczówka nadaje naszym oczom kolor. Źrenica znajduje się w centralnej części tęczówki. Przez źrenice światło przedostaje się do oka.
Soczewka przezroczysty twór w gałce w kształcie dysku. Siatkówka wewnętrzna błona gałki ocznej. Uczestniczy ona w odbiorze bodźców świetlnych. Plamka żółta znajduje się w niej najwięcej czopków. Jest to miejsce najostrzejszego widzenia.
Ciałko rzęskowe jest to cześć oka otaczająca tęczówkę. Łączy tęczówkę z naczyniówką. Komora przednia przestrzeń wypełniona cieczą wodnistą. Odsącza ciecz wodnistą komory do zatoki żylnej twardówki. Ciecz wodnista - substancja wypełniająca przednią komorę oka. Występuje w ilości ok. 0,3 cm³ w każdej gałce ocznej.
Nerw wzrokowy jest to drugi nerw czaszkowy. Można wyróżnić w nim cztery części. Plamka ślepa miejsce na siatkówce, w którym nerw wzrokowy opuszcza gałkę oczną i biegnie w stronę mózgu.
Model budowy siatkówki
Działanie oka Światło przechodzi przez rogówkę. Wpada do oka przez źrenicę. Przechodzi przez soczewkę, która załamuje promienie świetlne. Przechodzi przez ciałko szkliste. Promienie padają na wewnętrzną warstwę oka siatkówkę, gdzie powstaje odwrócony obraz. Poprzez nerw wzrokowy i dalsze składniki drogi wzrokowej impulsy nerwowe są przekazywane do ośrodków wzrokowych kory mózgowej.
Kolory oczu Kolor oczu zależny jest od ilości barwnika znajdującego się w tęczówce. Są dwa główne geny i inne pomniejsze, które odpowiadają za ogromną liczbę możliwych kombinacji kolorów oczu.
Choroby oczu Większość osób ma oczy miarowe, to znaczy takie, które prawidłowo skupiają promienie świetlne dokładnie na siatkówce. Niektórzy jednak mają oczy niemiarowe. Związane z tym wady widzenia można podzielić na krótkowzroczność, dalekowzroczność i astygmatyzm.
Krótkowzroczność W krótkowzroczności promienie skupiane są przed siatkówką powstaje obraz rozmazany. Korekta polega albo na dobraniu odpowiednich soczewek rozpraszających, albo na laserowym zmodyfikowaniu krzywizny rogówki.
Dalekowzroczność W dalekowzroczności promienie świetlne skupiane są za siatkówką. Korekta polega na dobraniu odpowiednich soczewek skupiających.
Astygmatyzm Astygmatyzm polega na tym, że siła łamiąca oka nie jest równomierna (przyczyną może być nieprawidłowa krzywizna rogówki). Powstające na siatkówce obrazy są wówczas rozmazane ze względu na nierównomierność skupiania fal świetlnych biegnących z różnych kierunków. Wadę tę koryguję się soczewkami cylindrycznymi.
Dalekowzroczność Krótkowzroczność
Akomodacja oka Zmiana kształtu soczewki, czyli akomodacja oka, pozwala nam na ostre widzenie przedmiotów znajdujących się w różnej odległości. Kiedy soczewka zmienia kształt zwiększa się lub zmniejsza kąt, pod którym załamuje się światło.
Złudzenie optyczne Złudzenie optyczne błędna interpretacja obrazu przez mózg. Wynika to z nałożenia się na siebie ciemnych i jasnych barw.
Źródła www.wikipedia.pl Biologia 2 zakres rozszerzony. Ewa Holak, Waldemar Lewiński, Małgorzata Łaszczyca, Grażyna Skirmuntt, Jolanta Walkiewicz. Operon Puls Życia. Małgorzat Jefimow. Nowa Era
Przygotowały Magda Jaraczewska Ola Orlińska Opiekun projektu Pani Profesor Teresa Góral