Ogrzewnictwo W 4 dr inż. Bogdan Nowak Katedra Klimatyzacji i Ciepłownictwa Politechnika Wrocławska
PN-EN 12831:2006 Instalacje ogrzewcze w budynkach. Metoda obliczania projektowego obciążenia cieplnego 2
Całkowita projektowa strata ciepła przestrzeni ogrzewanej (pkt. 7 PN) Φ i = Φ T,i + Φ V,i,, W Φ T,i projektowa strata ciepła przez przenikanie Φ V,i projektowa wentylacyjna strata ciepła 3
Projektowa strata ciepła przez przenikanie (pkt. 7.1 PN) Φ T,i = (H T,ie + H T,iue + H T,ig + H T,ij )(Θ int,i -Θ e ), W H T,ie współczynnik straty ciepła przez przenikanie z przestrzeni ogrzewanej (i) do otoczenia (e) przez obudowę budynku, W/K H T,iue współczynnik straty ciepła przez przenikanie z przestrzeni ogrzewanej (i) do otoczenia (e) przez przestrzeń nieogrzewaną (u), W/K H T,ig współczynnik straty ciepła przez przenikanie z przestrzeni ogrzewanej (i) gruntu (g), W/K H T,ij współczynnik straty ciepła przez przenikanie z przestrzeni ogrzewanej (i) do sąsiedniej przestrzeni (j), W/K 4
Projektowa wentylacyjna strata ciepła Φ V,i = H V,ie (Θ int,i -Θ e ), W H V,ie współczynnik projektowej wentylacyjnej straty ciepła, W/K H V,ie = V i ρ c p = 0,34 V i (jeśli V i w m 3 /h) V i = max {V inf,i,v min,i }, dla budynku V i = max {0,5V inf,i,v min,i } 5
Projektowe obciążenie cieplne przestrzeni ogrzewanej (pkt. 8 PN) Φ HL,i = Φ T,i + Φ V,i, + Φ RH,i, W Φ RH,i nadwyżka mocy cieplnej wymagana do skompensowania skutków osłabienia ogrzewania strefy ogrzewanej 6
Uproszczone określanie nadwyżki mocy cieplnej (pkt. 7.3 PN) Φ RH,i = A i f RH, W A i powierzchnia podłogi przestrzeni ogrzewanej, m 2 f RH współczynnik korekcyjny, zależny od czasu nagrzewania i założonego obniżenia temperatury, Zał. NB 6, W/m 2 7
Projektowe obciążenie cieplne części budynku lub budynku (pkt. 8.2 PN) Φ HL = ΣΦ T,i + ΣΦ V,i, + ΣΦ RH,i, W ΣΦ T,i suma strat ciepła przez przenikanie wszystkich przestrzeni ogrzewanych z wyłączeniem ciepła wymienianego wewnątrz części budynku lub budynku ΣΦ V,i wentylacyjne straty ciepła przestrzeni ogrzewanych z wyłączeniem ciepła wymienianego wewnątrz części budynku lub budynku ΣΦ RH,i suma nadwyżek mocy cieplnej wszystkich przestrzeni ogrzewanych, wymaganych do skompensowania skutków osłabienia ogrzewania 8
Co trzeba wiedzieć: Założenia do obliczeń bilansu ciepła pomieszczeń, algorytm i kolejność obliczeń, projektowa temperatura, obliczanie współczynnika przenikania ciepła, przegroda wielowarstwowa, warstwa powietrzna, dodatki na mostki termiczne, dobór grubości docieplenia i jego lokalizacji, rozkład temperatur w przegrodzie, obliczanie strat ciepła pomieszczeń, projektowe obciążenie cieplne pomieszczenia i budynku 9
Centralne ogrzewanie - definicje 10
Centralne ogrzewanie ogrzewanie, w którym ciepło potrzebne do ogrzewania zespołu pomieszczeń otrzymywane jest z jednego źródła ciepła i jest doprowadzane do ogrzewanych pomieszczeń za pomocą czynnika grzejnego 11
Ogrzewanie miejscowe ogrzewanie, w którym ciepło potrzebne do ogrzewania pomieszczenia otrzymywane jest ze źródła ciepła umiejscowionego w ogrzewanym pomieszczeniu 12
Instalacja c.o. zespół urządzeń, elementów i przewodów służących do: (1) wytwarzania czynnika grzejnego o wymaganej temperaturze i ciśnieniu lub przetwarzania tych parametrów (źródło ciepła); (2) doprowadzenia czynnika grzejnego do ogrzewanego obiektu (część zewnętrzna instalacji); (3) rozdziału i rozprowadzenia czynnika grzejnego w ogrzewanym budynku i przekazania ciepła w pomieszczeniu 13
Instalacja c.o. Część zewnętrzna instalacji część instalacji c.o. znajdująca się poza ogrzewanym budynkiem, występująca wówczas, gdy źródło ciepła (kotłownia, węzeł ciepłowniczy) znajduje się poza tym budynkiem i nie ma przetworzenia parametrów czynnika grzewczego pomiędzy tym źródłem i częścią wewnętrzną instalacji 14
Instalacja c.o. Część wewnętrzna instalacji część instalacji c.o. znajdująca się w ogrzewanym budynku, zaczyna się za zaworami odcinającymi tę część od części zewnętrznej instalacji lub źródła ciepła 15
Czynnik grzewczy (grzejny) Płyn (woda, para wodna, powietrze, inne) przenoszący ciepło Woda instalacyjna Woda wypełniająca instalację c.o. Woda sieciowa Woda wypełniająca sieć ciepłowniczą dostarczająca dla wody instalacyjnej ciepło poprzez przetworzenie parametrów w węźle ciepłowniczym 16
KLASYFIKACJA 17
CZYNNIK GRZEJNY INSTALACJA OGRZEWANIA: - WODNEGO - PAROWEGO - POWIETRZNEGO - ELEKTRYCZNEGO (czy jest to c.o.?) - inne 18
OBLICZENIOWA TEMPERATURA CZYNNIKA GRZEWCZEGO INSTALACJA OGRZEWANIA: - WODNEGO NISKOTEMPERATUROWA (do 100 o C) - WODNEGO ŚREDNIOTEMPERATUROWA (od 100 o C do 115 o C) - PAROWEGO NISKOCIŚNIENIOWA - WODNEGO WYSOKOTEMPERATUROWA (od 115 o C) - PAROWEGO WYSOKOCIŚNIENIOWA 19
ŹRÓDŁO CIEPŁA - WĘZEŁ CIEPŁOWNICZY (wodny, parowy) - indywidualny; grupowy - bezpośredni; wymiennikowy - KOTŁOWNIA (wodna, parowa, ogniowo-powietrzna) - osiedlowa (zakładowa, rejonowa); lokalna; wbudowana 20
ZABEZPIECZENIE INSTALACJI PRZED NIEPORZĄDANYM WZROSTEM CIŚNIENIA - wodne niskotemperaturowe systemu otwartego* - wodne niskotemperaturowe systemu zamkniętego (z zaworem bezpieczeństwa i naczyniem przeponowym) - wodne średnio- i wysokotemperaturowe systemu zamkniętego - z zaworem bezpieczeństwa - z zaworem bezpieczeństwa i pompą uzupełniającostabilizującą - parowe niskociśnieniowe - zabezpieczone słupem cieczy - z zaworem bezpieczeństwa - parowe wysokociśnieniowe (z zaworem bezpiecz.) * przestrzeń wodna instalacji ma swobodne połączenie z atmosferą przez otwarte naczynie wzbiorcze 21
ROZPROWADZENIE CZYNNIKA GRZEWCZEGO - wodne dwururowe - z rozdziałem górnym * - z rozdziałem dolnym ** - wodne jednorurowe (rozdział górny / dolny) - bez boczników (przepływowe) - z bocznikami - z grzejnikami bezpośrednio zasilanymi z pionów / z zasilanymi przez poziome przewody rozprowadzające - parowe - z rozdziałem górnym - z rozdziałem dolnym * pozioma sieć przewodów zasilających piony usytuowana jest powyżej grzejników zasilanych pośrednio lub bezpośrednio z tych pionów ** pozioma sieć przewodów zasilających piony oraz przewodów powrotnych usytuowana jest poniżej grzejników zasilanych z tych pionów 22
ROZPROWADZENIE CZYNNIKA GRZEWCZEGO c.d. z grzejnikami zasilanymi przez poziome przewody rozprowadzające* - dwururowe / jednorurowe - rozdzielaczowe - przylistwowe - z trójnikami 23
POBUDZENIE KRĄŻENIA CZYNNIKA GRZEWCZEGO - wodne - grawitacyjne (krążenie wywołane różnicą gęstości wody powrotnej i zasilającej) - pompowe - parowe - z grawitacyjnym spływem skroplin (do kotła) - z przepompowaniem skroplin (zbiornik kondensatu) (przewody kondensatu zalane* / niezalane) - powietrzne - grawitacyjne (ruch powietrza w przewodach wywołany różnicą gęstości powietrza w ogrzewanym powietrzu i nawiewanego) - z przepływem wymuszonym (ruch powietrza w przewodach wywołany pracą wentylatora) * instalacja niskociśnieniowa, w której przewody kondensatowe są całkowicie wypełnione wodą (prowadzone poniżej linii ciśnień) 24
Elementy i urządzenia 25
ŹRÓDŁO CIEPŁA WĘZEŁ CIEPŁOWNICZY t.j. zespół urządzeń służący do: (1) przekazywania ciepła; (2) przetwarzania temperatury i ciśnienie czynnika grzewczego; (3) pomiaru i regulacji tych parametrów oraz strumienia czynnika grzewczego; (4) rejestracji mierzonych wielkości; (5) zabezpieczenia instalacji przed niedopuszczalnym wzrostem ciśnienia i temperatury; (6) wymuszenia krążenia czynnika grzewczego w instalacji 26
ŹRÓDŁO CIEPŁA KOTŁOWNIA t.j. zespół urządzeń, w których dzięki spalaniu paliw lub przy użyciu elektryczności, wytwarzany jest czynnik grzewczy o wymaganej temperaturze i ciśnieniu, znajdujących się w odrębnym pomieszczeniu (budynku) lub wydzielonej jego części; w skład zespołu wchodzą także urządzenia do pomiaru i regulacji parametrów czynnika grzewczego i ewentualnej ich rejestracji oraz urządzenia zabezpieczające proces spalania paliwa i wytwarzania czynnika grzewczego 27
KOTŁOWNIA - LOKALNA zasilająca jeden obiekt ogrzewany - OSIEDLOWA (rejonowa, zakładowa) zasilająca czynnikiem grzewczym więcej niż jeden obiekt ogrzewany (więcej niż jedną część wewnętrzną instalacji) poprzez część zewnętrzną instalacji - WBUDOWANA znajdująca się w obiekcie ogrzewanym w odrębnym pomieszczeniu lub wydzielonej jego części - OGNIOWO-POWIETRZNA z piecem (piecami) zawierającym palenisko na paliwo stałe, ciekłe lub gaz, połączone z przeponowym wymiennikiem ciepła, w którym ogrzewane jest powietrze krążące w instalacji ogrzewania powietrznego 28
KOCIOŁ Kotły grzewcze - kotły posiadające określone cechy budowy, parametry czynnika grzewczego oraz wydajność cieplną; zalicza się do nich kotły parowe niskoprężne (do 1 MW) oraz kotły wodne, o mocy nie przekraczającej 1 MW i temperaturze wody na wylocie nie większej niż 115 o C, które są stosowane do celów centralnego ogrzewania, przygotowania ciepłej wody użytkowej, w suszarnictwie, do zasilania w ciepło urządzeń pralni, kuchni, technologii itp. (PN-70/H 83136). 29
Inne urządzenia: grzejniki urządzenia zabezpieczające (urządzenia, które zabezpieczają instalację c.o. przed przekroczeniem dopuszczalnej temperatury i ciśnienia lub tylko ciśnienia) naczynie wzbiorcze systemu otwartego naczynie wzbiorcze przeponowe urządzenie stabilizujące (utrzymuje ciśnienie w instalacji w określonym zakresie) urządzenia kontrolno-pomiarowe (wskazujące lub rejestrujące poszczególne parametry w ustalonych miejscach instalacji) urządzenia alarmowe (sygnalizujące w sposób optyczny lub akustyczny osiągnięcie parametrów granicznych) odpowietrzenie (zespół urządzeń, armatury i rurociągów przeznaczonych do oddzielania i usuwania powietrza i nierozpuszczonych gazów z całej instalacji c.o. lub jej części) 30
Inne urządzenia: pompa obiegowa armatura odcinająca, regulacyjna, zwrotna, urządzenia filtracyjne urządzenia do napełniania instalacji (i uzupełniania wody) 31
END 32