Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Gminy Wołomin na lata 2006-2013 JUWA Przedsiębiorstwo Projektowo-Handlowo-Usługowe JuWa Jerzy Brynkiewicz Waldemar Filipkowski 15-084 BIAŁYSTOK ul. Orzeszkowej 32 e-mail.: juwa@neostrada.pl PROJEKT ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE GMINY WOŁOMIN NA LATA 2006-2013 CZĘŚĆ I Dokumentacja podlega ochronie wynikającej z Prawa Autorskiego AUTOR inż. Elżbieta Kępska Białystok listopad 2005r-styczeń 2006r
2 Spis treści 1. Podstawa opracowania... 3 2. Cel i zakres opracowania... 4 3. Kierunki Rozwoju Systemów Energetycznych w świetle dokumentów o znaczeniu krajowym, wojewódzkim i gminnym... 6 4. Charakterystyka Gminy Wołomin... 9 5. Ustalenie zakresu projektu Założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na podstawie obowiązujących dokumentów planistycznych gminy... 11
3 1. Podstawa opracowania Podstawą aktualizacji opracowania były: Umowa z dnia 31.10.2005r pomiędzy Zarządem Gminy Wołomin a Przedsiębiorstwem Projektowo-Handlowo-Usługowym JUWA s.c. w Białymstoku Plan zagospodarowania przestrzennego województwa mazowieckiego, uchwalony w czerwcu 2004 roku, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Wołomin, uchwalone w sierpniu 2002 roku, a obecnie aktualizowane, ustalenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, obowiązujących po dniu 31.12.2003r, projekty planów miejscowych (w toku sporządzania), Opracowanie Ekofizjograficzne Miasta i Gminy Wołomin wydane decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego na obszarze gminy w zakresie systemów energetycznych lub skutkujących ich rozbudowę, Strategia Mieszkaniowa Gminy Wołomin do 2015 r ustalenia Strategii zrównoważonego rozwoju miasta i Gminy Wołomin do 2015roku, uchwalonej w kwietniu 2004 roku, Wieloletni program gospodarowania mieszkaniowym zasobem Gminy Wołomin na lata 2005 2010, Wojewódzki i powiatowy program ochrony środowiska, uchwalone w 2004 roku, Program Ochrony Środowiska dla Gminy Wołomin na lata 2005-2011, Program ochrony powietrza na obszarze powiatu wołomińskiego, ustanowiony w 2003 roku przez Wojewodę Mazowieckiego, Gminny Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Wołomin, dane udostępnione przez Urząd Miasta WOŁOMIN, dane udostępnione przez Zakład Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Wołominie, dane udostępnione przez Mazowiecką Spółkę Gazownictwa Sp. z o.o. w Warszawie, Oddział Gazownia Warszawska, dane udostępnione przez Zakład Energetycznych Warszawa Teren S.A. dane udostępnione przez Rejon Energetyczny Wołomin i Rejon Energetyczny Mińsk Mazowiecki Polityka energetyczna Polski do 2025 roku przyjęte przez RM w styczniu 2005 roku, Ustawa z dnia 10.04.97 Prawo Energetyczne (Dz.U.Nr 54/97/ z późniejszymi zmianami).
4 2. Cel i zakres opracowania Celem opracowania są Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Gminy Wołomin na lata 2006-2013, stanowiące aktualizację opracowania sporządzonego w 2002r, dla Zakładu Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Wołominie spółkę Gminy Wołomin. Założenia określają ogólną strategię rozwojową a ich celem jest określenie prognozy potrzeb energetycznych oraz przedstawienie możliwości ich racjonalnego pokrycia, przy uwzględnieniu warunków ekonomicznych i ekologicznych. Dane i wnioski Założeń powinny być wykorzystane w kształtowaniu polityki energetycznej Gminy Wołomin w kontekście planowanego rozwoju miasta i gminy. Opracowanie niniejsze składa się z części: I. Ogólna II. Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło III. Założenia do planu zaopatrzenia w energię elektryczną IV. Założenia do planu zaopatrzenia w gaz Zgodnie z artykułem 19 pkt 3 Ustawy Prawo Energetyczne, poszczególne opracowania zakresem swoim obejmują: ocenę stanu aktualnego i przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych, możliwości wykorzystania istniejących nadwyżek i lokalnych zasobów paliw i energii z uwzględnieniem wytwarzania ciepła i energii elektrycznej oraz zagospodarowania ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych, zakres współpracy z innymi gminami
5 Cześć ogólna zawiera: 1. Kierunki rozwoju systemów energetycznych w świetle dokumentów o znaczeniu krajowym i wojewódzkim 2. Charakterystykę miasta i gminy, w tym: warunki naturalne, dane demograficzne, kierunki polityki przestrzennej i ekologicznej gminy, charakterystykę układu funkcjonalno przestrzennego 3. Ustalenie zakresu projektu Założeń na podstawie obowiązujących dokumentów planistycznych i danych z UM WOŁOMIN
6 3. KIERUNKI ROZWOJU SYSTEMÓW ENERGETYCZNYCH w świetle dokumentów o znaczeniu krajowym, wojewódzkim i gminnym Głównym celem rozwoju systemów energetycznych jest zapewnienie pokrycia bieżącego i perspektywicznego zapotrzebowania odbiorców na energię przy zachowaniu wymagań ochrony środowiska. Wymogi bezpieczeństwa energetycznego kraju, zostały określone w Polityce energetycznej Polski do 2025 roku przyjęte przez Radę Ministrów w styczniu 2005 roku. W horyzoncie najbliższych czterech lat, do kolejnej aktualizacji polityki energetycznej, przewidzianej obecnie nowelizacją.m.in. w tym zakresie ustawą - Prawo energetyczne, za najważniejsze priorytety i kierunki działań rządu przyjęto: 1. kształtowanie zrównoważonej struktury paliw pierwotnych, z uwzględnieniem wykorzystania naturalnej przewagi w zakresie zasobów węgla, a także jej zharmonizowanie z koniecznością zmniejszenia obciążenia środowiska przyrodniczego; 2. monitorowanie poziomu bezpieczeństwa energetycznego przez wyspecjalizowane organy państwa wraz z inicjowaniem poprawy stopnia dywersyfikacji źródeł dostaw energii i paliw, zwłaszcza gazu ziemnego i ropy naftowej; 3. konsekwentną budowę konkurencyjnych rynków energii elektrycznej i gazu, zgodnie z polityką energetyczną Unii Europejskiej, poprzez pobudzanie konkurencji i skuteczne eliminowanie jej barier (np. kontrakty długoterminowe w elektroenergetyce i gazownictwie); 4. działania nakierowane na redukcję kosztów funkcjonowania energetyki, zapewnienie odbiorcom racjonalnych cen energii i paliw oraz zwiększenie (poprawa) efektywności energetycznej we wszystkich dziedzinach wytwarzania i przesyłu oraz wykorzystania energii; 5. ustawowe wzmocnienie pozycji administracji samorządowej wobec przedsiębiorstw energetycznych dla skutecznej realizacji gminnych planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe;
7 6. propodażowe modyfikacje dotychczasowych sposobów promowania energii z OZE i energii elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła oraz wdrożenie systemu obrotu certyfikatami pochodzenia energii, niezależnego od jej odbioru i tym samym pozwalającego jej wytwórcom na kumulację odpowiednich środków finansowych, a w konsekwencji przyczyniającego się do wzrostu potencjału wytwórczego w tym zakresie; 7. równoważenie interesów przedsiębiorstw energetycznych i odbiorców końcowych, w powiązaniu z osiągnięciem znaczącej poprawy jakości ich obsługi w zakresie dostaw paliw i energii; 8. aktywne kształtowanie struktury organizacyjno funkcjonalnej sektora energetyki, zarówno poprzez narzędzia regulacyjne przewidziane w ustawie Prawo energetyczne jak i poprzez konsekwentną restrukturyzację (własnościową, kapitałową, przestrzenną i organizacyjną) przedsiębiorstw energetycznych nadzorowanych przez Skarb Państwa. Wdrażanie założeń polityki energetycznej znajduje wyraz w planach rozwoju krótko i długoterminowych przedsiębiorstw energetycznych sporządzanych w trybie ustawy Prawo energetyczne. W Planie zagospodarowania przestrzennego województwa mazowieckiego uchwalonym w czerwcu 2004 roku wskazano działania, które umożliwią osiągniecie strategicznych celów rozwoju województwa mazowieckiego. W zakresie polityki energetycznej są to działania: dostosowane głównych źródeł energii do wymagań UCTE oraz wymagań ochrony środowiska, poprawę niezawodności zasilania krajowego systemu energetycznego raz sprawności technicznej i pewności zasilania w obszarze aglomeracji warszawskiej oraz regionu, dopuszczanie przebudowy istniejących linii elektroenergetycznych o napięciu 220 kv na napięcie 400 kv lub na linie wielotorowe, uzyskanie nowych połączeń z krajowym układem przesyłowym gazu; w tym w obszarze aglomeracji warszawskiej, rozwój alternatywnych, odnawialnych źródeł energii.
8 W Strategii zróżnicowanego rozwoju miasta i Gminy Wołomin do 2015 roku, uchwalonej w kwietniu 2004 roku, sprecyzowane zostały główne problemy rozwojowe, których rozwiązanie lub złagodzenie ich niepożądanych skutków społecznych, gospodarczych i ekologicznych przyczyni się do poprawy jakości życia mieszkańców i wzrostu rangi Gminy Wołomin w aglomeracji warszawskiej. Sprecyzowane w tym opracowaniu cele strategiczne, w tym również dotyczące infrastruktury energetycznej pomogą zapewnić prawidłowy jej rozwój z uwzględnieniem zasad ochrony środowiska na obszarze Gminy Wołomin przy dostosowaniu do standardów Unii Europejskiej. Przy opracowaniu niniejszych założeń wzięto również pod uwagę materiały zawarte w Programach ochrony środowiska wojewódzkim, powiatowym oraz Gminy Wołomin.
9 4. Charakterystyka Gminy Wołomin Gmina Wołomin jest jednostką miejsko gminną, położoną w środkowej części województwa mazowieckiego w odległości około 20 km od Warszawy w kierunku północno wschodnim. Graniczy z miastami Kobyłka i Zielonka oraz gminami: Radzymin, Poświętne i Klembów. Gmina Wołomin zajmuje obszar 6153 ha (od dnia 01.01.2005r), w tym miasto 1732 ha a wsie 4421 ha. Zamieszkuje ją obecnie ok. 48,6 tys. mieszkańców, w tym: ok. 36,5 tys. w mieście i ok. 12,1 tys. na terenach wiejskich. W skład Gminy Wołomin wchodzą następujące sołectwa: Czarna, Duczki, Helenów, Mostówka, Stare Grabie, Nowe Grabie, Lipinki, Stare Lipiny, Nowe Lipiny, Majdan, Leśniakowizna, Ossów, Turów, Zagościniec i Cięciwa (przyłączona do Gminy Wołomin od 1 stycznia 2005r). Gmina Wołomin jest jednym z ważniejszych ośrodków we wschodniej części aglomeracji warszawskiej i stanowi ważny ośrodek o znaczeniu ponadlokalnym. Miasto Wołomin od 1999 roku jest stolicą powiatu w skład którego wchodzi: 7 gmin miejskich (Wołomin, Marki, Ząbki, Kobyłka, Zielonka, Tłuszcz, Radzymin) 5 gmin miejskich (Poświętne, Jadów, Strachówka, Klembów, Dąbrówka). O roli Wołomina i jego ponadlokalnym znaczeniu świadczą liczne organizacje i instytucje usługowe, organy administracji samorządowej, instytucje ochrony zdrowia i opieki społecznej, edukacji, kultury i sportu, a także banki i instytucje ubezpieczeniowe. Działają tu też licznie organizacje pozarządowego o zasięgu lokalnym i odziały organizacji ogólnopolskich. Wołomin należy do grupy miast o największej atrakcyjności inwestycyjnej. Rolnictwo na terenach wiejskich gminy nie stanowi dominujących funkcji a raczej uzupełniającą do funkcji osadniczej. Na terenach rolnych przeważają grunty rolne klasy V i VI (tylko ~26% ogółu powierzchni gruntów rolnych stanowiły tereny pod zasiewami). Tak więc tereny nie zagospodarowane rolniczo mogą stanowić potencjalną rezerwę terenów pod rozwój funkcji
10 mieszkaniowej i nieuciążliwej dla środowiska przyrodniczego działalności gospodarczo usługowej. Mimo ważnej roli w regionie Gmina Wołomin nie posiada korzystnych powiązań komunikacyjnych lokalnych i regionalnych. Wiodącymi gałęziami przemysłu w Wołominie jest przemysł drzewny. Gmina leży w III strefie klimatycznej (temperatura zewnętrzna obliczeniowa Tz=-20 o C, średnia roczna +7,7 o C). Gmina Wołomin ma powiązania z krajowym Systemem Ciągów Przyrodniczych, występują również korytarze ekologiczne o znaczeniu regionalnym. W południowej oraz północno zachodniej części Gminy znajdują się liczące po kilkaset ha kompleksy leśne (uroczysko Nowa Wieś). W części wschodniej tereny o dużych walorach krajobrazowych torfowiska Białe Błota i Helenówka ( Grabicz B ).
11 5. Ustalenie zakresu projektu Założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na podstawie obowiązujących dokumentów planistycznych gminy Z chwilą utraty ważności Miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego Gminy Wołomin tj od 1.01.2004r obligatoryjnym dokumentem planistycznym jest Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Wołomin uchwalone w sierpniu 2002 r. W 2005 roku opracowano ocenę aktualności tego dokumentu. Jak wynika z zapisów polityki w zakresie zagospodarowania przestrzennego gminy, sformułowanych w Studium obszar gminy został podzielony na strefy przestrzenne, które wypełniając całą gminę i przenikają się nawzajem. Są to strefy: śródmiejska, miejska, podmiejska, gospodarcza, ekologiczna i rolnicza. W Studium zostały również wyznaczone tereny: 1. zabudowy mieszkaniowej z podziałem ze względu na charakter i przeznaczenie zabudowy): centrum o charakterze usługowo mieszkaniowym (C) mieszkaniowo usługowej wielorodzinnej (MW) mieszkaniowo usługowej (MU) mieszkaniowej z dopuszczeniem usług (MN) mieszkaniowej o charakterze ekologicznym (ME) zabudowo zagrodowej i podmiejskiej jednorodzinnej (MM) 2. usługi 3. zieleni, rekreacji i sportu 4. przemysłowe i aktywności gospodarczej 5. rolnicze
12 Na podstawie szerokich analiz dla potrzeb projektu Założeń w okresie czasowym 2006-2013 ustalono 2 etapy rozwoju: W I etapie wyznaczono: - 5 terenów pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną w m. Wołomin - 1 tereny we wsi Nowe Lipiny pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną i usługowo handlową - 1 teren we wsi Majdan pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną - 1 teren we wsi Cięciwa pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną - 5 terenów w m. WOŁOMIN objętych uchwalonymi m.p.z.p - 1 teren w m. Wołomin objęty uchwalonym m.p.z.p. - 1 teren we wsi Duczki, objęty uchwalonym m.p.z.p - 1 teren we wsi Helenów, objęty uchwalonym m.p.z.p - 1 teren we wsi Zagościniec, objęty uchwalonym m.p.z.p W II etapie wyznaczono 5 obszarów gminy: - we wsi Czarna pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną - we wsi Zagościniec pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną - we wsi Duczki pod zabudowę mieszkaniową z istniejącą zabudową przemysłową - we wsi Lipiny Nowe pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną i usługowo handlową - m. Wołomin pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną W dalszej części opracowania w działach poszczególnych branż dane te są miedzy innymi podstawą do ustalenia przewidywanego zapotrzebowania na poszczególne nośniki energii. Do ustalania przyszłościowego zapotrzebowania energii wzięto również miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego uchwalone po 31.12.2003r.