SPIS TREŚCI WSTĘP - Antoni BARTOSZEK 11 ROZDZIAŁ I MEDYCYNA I PSYCHOLOGIA NA DRODZE ODKRYWANIA POGŁĘBIONEGO WYMIARU CIERPIENIA 27 1. Jadwiga PYSZKOWSKA: Cierpienie chorych u kresu życia 27 2. Krystyna de WALDEN-GAŁUSZKO: Problem cierpienia i wolności w aspekcie psychologicznym 33 3. Zbigniew BOHDAN: Dziecko w sytuacji choroby. Czy cierpiące dziecko może być nauczycielem dorosłych? 39 ROZDZIAŁ II POSZUKIWANIE SENSU CIERPIENIA W RELIGIACH ŚWIATA 53 1. Antoni BARTOSZEK: Istnienie cierpienia wezwaniem do wejścia na drogę ku doskonałości - w ujęciu buddyzmu 53 2. Antoni BARTOSZEK: Cierpienie jako wezwanie do poddania się woli Bożej - w islamie 63 3. Grzegorz WITA: Moralno-religijny charakter cierpienia - w tradycyjnych religiach afrykańskich 70 ROZDZIAŁ III ZMAGANIE SIĘ Z RZECZYWISTOŚCIĄ CIERPIENIA W NAMYŚLE FILOZOFICZNYM 89 1. Barbara CHYROWICZ: Zrozumieć ból i cierpienie 89 2. Krzysztof WIECZOREK: Czy filozofia wyjaśnia fenomen cierpienia? : 98 3. Marek WOJTOWICZ: Ofiara sensem cierpienia - koncepcje Maxa Schelera i Viktora E. Frankla 110 4. Anna GRZEGORCZYK: Radosna wiedza krzyża Edyty Stein 123 ROZDZIAŁ IV TAJEMNICA CIERPIENIA W WYMIARZE TEOLOGICZNYM, 139 1. Wacław BOREK: Nauczanie z katedry krzyża: Boże mój, Boże mój, czemuś mnie opuścił" (Mk 15,34) uniwersalną lekcją dla człowieka cierpiącego 139 2. Jacek KEMPA: Kilka uwag o przedstawieniach cierpienia Chrystusa w chrześcijańskiej nauce o zbawieniu 151 3. Grzegorz STRZELCZYK: O cierpieniu Boga. Głos w dyskusji 166 4. Piotr MORCINIEC: Sens cierpienia czy jakość życia? Jana Pawła II nauczanie o fundamentalnych wartościach 181
SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ V DUSZPASTERSKIE TOWARZYSZENIE W ODKRYWANIU SENSU CIERPIENIA 197 1. Andrzej ŻĄDŁO: Najstarsze świadectwa i formy wspierania chorych przez namaszczenie 197 2. Leszek SZEWCZYK: Kaznodziejski przekaz treści o cierpieniu 207 3. Roman BUCHTA: Katecheza o cierpieniu, chorobie i śmierci jako forma duszpasterskiego towarzyszenia młodzieży gimnazjalnej 218 ROZDZIAŁ VI SENS CIERPIENIA W TWÓRCZOŚCI ARTYSTYCZNO-LITERACKIEJ 229 1. Leszek MAKÓWKA: Między absurdalnością a sensownością cierpienia. Obrazowanie Pasji projekcją tragicznych doświadczeń współczesnego człowieka 229 2. Antoni REGINEK: Lamentacja cierpiącego Jezusa w śpiewach pasyjnych 240 3. Alojzy DROŻDŻ: Reinterpretacje teologiczne doświadczenia Hioba w twórczości Karola Woj tyły i Anny Kamieńskiej 247 INFORMACJE O AUTORACH 261
TABLE OF CONTENTS INTRODUCTION - Antoni BARTOSZEK 11 CHAPTER I MEDICINE AND PSYCHOLOGY IN THE PROCESS OF DISCOVERING A DEEPENED DIMENSION OF SUFFERING 27 1. Jadwiga PYSZKOWSKA: Human suffering in the end-of-life phase 27 2. Krystyna de WALDEN-GALUSZKO: Freedom and suffering in psychological perspective 33 3. Zbigniew BOHDAN: Children in illness. Could adults learn anything from a suffering child? 39 CHAPTER II THE SEARCH FOR THE MEANING OF SUFFERING IN THE WORLD'S RELIGIONS 53 1. Antoni BARTOSZEK: The Buddhist approach to the existence of suffering as a call to enter the path to perfection 53 2. Antoni BARTOSZEK: Suffering in Islam as a call to submit to God's will 63 3. Grzegorz WITA: The moral-religious nature of suffering in the African traditional religions 70 CHAPTER III THE STRUGGLE WITH THE REALITY OF SUFFERING IN PHILOSOPHICAL THOUGHT 89 1. Barbara CHYROWICZ: How to understand pain and suffering 89 2. Krzysztof WIECZOREK: Does philosophy explain the nature of suffering? 98 3. Marek WÓJTOWICZ: Sacrifice as the essence of suffering - M. Scheler and V.E. Frankl's philosophical conceptions 110 4. Anna GRZEGORCZYK: Edith Stein 's joyful science of the cross 123 CHAPTER IV THE MYSTERY OF SUFFERING IN A THEOLOGICAL DIMENSION 139 1. Wacław BOREK: Teaching from the cross My God, my God, why have you forsaken me?" (Mk 15,34) as a universal lesson for anyone suffering 139 2. Jacek KEMPA: Some comments on the depictions of Christ's suffering in Christian teaching on salvation 151 3. Grzegorz STRZELCZYK: About the suffering of God. A voice in the discussion 166 4. Piotr MORCINIEC: The meaning of suffering or the quality of life? John Paul IT's teaching on fundamental values 181
10 TABLE OF CONTENTS CHAPTER V PASTORAL SERVICE IN DISCOVERING THE MEANING OF SUFFERING 197 1. Andrzej ŻĄDŁO: The oldest sources and forms of supporting the sick through anointment 197 2. Leszek SZEWCZYK: The theme of suffering in preaching 207 3. Roman BUCHTA: Catechesis on suffering, sickness and death as a way of assisting middle school youth 218 CHAPTER VI THE MEANING OF SUFFERING IN LITERARY AND ARTISTIC WORKS 229 1. Leszek MAKÓWKA: Between the absurd and the meaning of suffering. Depiction of the passion as a projection of the tragic experience of modern man 229 2. Antoni REGINEK: Lamentations of Jesus' suffering on the cross in the passion songs 240 3. Alojzy DROŻDŻ: Theological ^interpretations of Job's experience in the works of Karol Woj tyła and Anna Kamieńska 247 ABOUT THE AUTHORS 261