Rozbudowa stacji elektroenergetycznej 220/110 kv Radkowice

INWESTOR WYKONAWCA KARTA INFORMACYJNA PRZEDSIĘWZIĘCIA

SPIS TREŚCI 1. RODZAJ, SKALA I USYTUOWANIE PRZEDSIĘWZIĘCIA 3 1.1. Inwestor i wykonawca przedsięwzięcia 3 1.2. Rodzaj przedsięwzięcia 5 1.3. Skala przedsięwzięcia 5 1.4. Opis i usytuowanie przedsięwzięcia 8 2. POWIERZCHNIA ZAJMOWANA PRZEZ INWESTYCJĘ. DOTYCHCZASOWE WYKORZYSTANIE GRUNTÓW, NA KTÓRYCH PRZEDSIĘWZIĘCIE ZOSTANIE ZLOKALIZOWANE 11 3. RODZAJ TECHNOLOGII 13 4. WARIANTY PRZEDSIĘWZIĘCIA 14 4.1. Wariantowa lokalizacja przedsięwzięcia 15 4.2. Warianty techniczne przedsięwzięcia 16 5. PRZEWIDYWANA ILOŚCI WYKORZYSTYWANEJ WODY, SUROWCÓW, MATERIAŁÓW, PALIW ORAZ ENERGII 17 6. ROZWIĄZANIA CHRONIĄCE ŚRODOWISKO 19 6.1. Etap rozbudowy stacji 19 6.2. Etap eksploatacji stacji 20 7. RODZAJE I PRZEWIDYWANE ILOŚCI WPROWADZANYCH DO ŚRODOWISKA SUBSTANCJI LUB ENERGII PRZY ZASTOSOWANIU ROZWIĄZAŃ CHRONIĄCYCH ŚRODOWISKO 22 8. MOŻLIWE TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO 22 9. OBSZARY PODLEGAJĄCE OCHRONIE NA PODSTAWIE USTAWY Z DNIA 16 KWIETNIA 2004 R. O OCHRONIE PRZYRODY, ZNAJDUJĄCE SIĘ W ZASIĘGU ZNACZĄCEGO ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA 23 2

1. RODZAJ, SKALA I USYTUOWANIE PRZEDSIĘWZIĘCIA Planowane do realizacji przedsięwzięcie polega na rozbudowie rozdzielni 220 kv w funkcjonującej stacji elektroenergetycznej 220/110 kv Radkowice. W ramach planowanego przedsięwzięcia przewiduje się także rozbudowę układu szyn zbiorczych wspomnianej rozdzielni, wykonanie wprowadzenia nowej linii 220 kv ze stacji Kielce Piaski (linia projektowana) oraz zmodyfikowanie wprowadzenia do rozdzielni istniejącej linii 220 kv ze stacji Kielce. Ponadto, w ramach rozbudowy stacji planuje się wymianę kilku elementów aparatury łączeniowej i pomiarowo-kontrolnej. 1.1. Inwestor i wykonawca przedsięwzięcia Inwestorem przedsięwzięcia polegającego na rozbudowie stacji elektroenergetycznej 220/110 kv Radkowice jest krajowy operator systemu przesyłowego, spółka będąca w całości własnością Skarbu Państwa, tj. Polskie Sieci Elektroenergetyczne Operator S.A. (w skrócie PSE Operator S.A.). Funkcję operatora systemu przesyłowego PSE Operator S.A. wypełnia w zakresie i w sposób określony w obowiązujących regulacjach prawnych oraz zgodnie z warunkami sprecyzowanymi w: Decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nr PEE/272/4988/W/2/2004/MS z dnia 15 kwietnia 2004 roku, udzielającej PSE Operator S.A. koncesji na przesyłanie i dystrybucję energii, na okres od 1 lipca 2004 roku do 1 lipca 2014 roku Decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nr DPE-47-58(5)/4988/2007/BT z dnia 24 grudnia 2007 roku, wyznaczającej PSE Operator S.A. na operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej na okres od 1 stycznia 2008 r. do 1 lipca 2014 r. 3

Celem działania Spółki Akcyjnej PSE Operator jest świadczenie usług przesyłania energii elektrycznej oraz zapewnienie bezpiecznej i ekonomicznej pracy krajowego systemu elektroenergetycznego (KSE), a także warunków współdziałania tego systemu z systemami elektroenergetycznymi większości krajów europejskich. Krajowy system elektroenergetyczny tworzy rozległa sieć linii i stacji elektroenergetycznych, dzięki którym energia elektryczna wytwarzana w elektrowniach rozlokowanych w różnych częściach kraju, dociera do odbiorców. Oprócz obowiązku zapewnienia bieżącej, bezawaryjnej pracy sytemu elektroenergetycznego PSE Operator S.A. jest odpowiedzialna za bezpieczeństwo funkcjonowania tego systemu oraz eksploatację, konserwację, remonty a także niezbędną rozbudowę sieci przesyłowej. PSE Operator S.A. jako operator systemu przesyłowego jest właścicielem blisko 13 tysięcy kilometrów linii najwyższych napięć (220 i 400 kv) oraz 98 stacji elektroenergetycznych. Plany inwestycyjne Spółki na najbliższe lata przewidują wybudowanie ponad 2 tys. km nowych linii przesyłowych oraz modernizację istniejących, a także budowę kilku nowych stacji elektroenergetycznych najwyższych napięć na terenie całego kraju. W planach tych istotne znaczenie ma rozbudowa funkcjonującej od szeregu lat stacji elektroenergetycznej 220/110 kv Radkowice, realizowana jednocześnie z budową linii 220 kv relacji Radkowice Kielce Piaski i rozbudową stacji elektroenergetycznej 220/110 kv Kielce Piaski. Generalnym wykonawcą przedsięwzięcia pn. Rozbudowa stacji elektroenergetycznej 220/110 kv Radkowice wyłonionym przez PSE Operator S.A. w ramach procedury przetargowej, będzie Przedsiębiorstwo Budownictwa Elektroenergetycznego EL- BUD Warszawa Sp. z o.o. Spółka ta od ponad sześćdziesięciu lat współtworzy system elektroenergetyczny w Polsce poprzez budowę tysięcy kilometrów linii wysokich i najwyższych napięć oraz systemowych i rozdzielczych stacji elektroenergetycznych. 4

1.2. Rodzaj przedsięwzięcia Planowane do realizacji zadanie inwestycyjne pn. Rozbudowa stacji elektroenergetycznej 220/110 kv Radkowice, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. nr 213, poz. 1309), zaliczyć należy do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Wspomniany akt prawny, klasyfikujący przedsięwzięcia inwestycyjne pod kątem ich wpływu na środowisko, został wydany w oparciu o art. 60 ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.). Wspomniane rozporządzenie wykorzystuje się do klasyfikacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w celu ustalenia potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, m.in. w ramach postępowania zmierzającego do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Biorąc pod uwagę, że planowana do realizacji inwestycja zalicza się do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, wymaga ona uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, o której mowa w rozdziale 3 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Należy jednocześnie podkreślić, że rozbudowa stacji elektroenergetycznej 220/110 kv Radkowice stanowi realizację celów publicznych wskazanych w art. 6 pkt 2 ustawy z dn.21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity: Dz.U. z 2010 nr 102 poz 651) i jest zaliczona do inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym. 1.3. Skala przedsięwzięcia o nowy fragment rozdzielni 220 kv (pole liniowe) jest jedną z zaplanowanych na najbliższe lata inwestycji PSE 5

Operator S.A. w centralnej części Polski (rys.1). Wymienione wyżej zadanie inwestycyjne jest ściśle związane z dwoma innymi przedsięwzięciami inwestycyjnymi, tj. rozbudową stacji elektroenergetycznej 220/110 kv Kielce Piaski oraz budową linii napowietrznej 220 kv, której zadaniem będzie połączenie obu wspomnianych stacji elektroenergetycznych. Potrzeba pilnej rozbudowy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego w tej części kraju jest niezbędna dla zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej do odbiorców zarówno aglomeracji kieleckiej, jak i tych rozlokowanych na obszarze województwa świętokrzyskiego. KIE stacja elektroenergetyczna 400/220/110 kv Kielce, RAD stacja elektroenergetyczna 220/110 kv Radkowice, KPK stacja elektroenergetyczna 220/110 kv Kielce Piaski Rysunek 1. Fragment Krajowego Systemu Elektroenergetycznego z uwidocznionymi systemowymi stacjami elektroenergetycznymi, w tym planowanymi do rozbudowy stacjami 220/110 kv Radkowice i Kielce Piaski, oraz wzajemnymi powiązaniami liniami 400 i 220 kv pomiędzy tymi stacjami 6

Planowane do zrealizowania w najbliższym czasie inwestycje, w tym rozbudowa stacji elektroenergetycznej 220/110 kv Radkowice, mają kluczowe znaczenie dla poprawy niezawodności systemu elektroenergetycznego w coraz częściej zdarzających się sytuacjach awaryjnych, wymuszających konieczność prowadzenia licznych prac remontowokonserwacyjnych. Wykonywanie tych prac, przy zapewnieniu ciągłości dostaw energii elektrycznej dla dużych grup odbiorców, stanie się niemożliwe bez zrealizowania wspomnianych zadań inwestycyjnych. Zgodnie z wymaganiami ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Tekst jednolity: Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.) rozpoczęcie prac budowlanych związanych z planowaną rozbudową stacji elektroenergetycznej 220/110 kv Radkowice wymaga uzyskania przez inwestora decyzji o pozwoleniu na budowę. Etapem poprzedzającym uzyskanie pozwolenia na budowę jest wydanie inwestorowi przedsięwzięcia decyzji o warunkach zabudowy, o której mowa w ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 717, z późn. zm.). Uwzględniając fakt, że planowane do realizacji przedsięwzięcie zaliczyć należy do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, przed wydaniem obu wspomnianych decyzji inwestor zobowiązany jest do uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, którą wyda Wójt Gminy Chęciny po przeprowadzeniu postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia z udziałem społeczeństwa. 7

1.4. Opis i usytuowanie przedsięwzięcia Planowana do rozbudowy, wybudowana w 1973 roku, stacja elektroenergetyczna 220/110 kv Radkowice zlokalizowana jest w gminie Chęciny (obręb Radkowice), powiat kielecki, woj. świętokrzyskie (rys.2). Rysunek 2. Lokalizacja planowanej do rozbudowy stacji elektroenergetycznej 220/110 kv Radkowice Planowane do realizacji przedsięwzięcie polega na wybudowaniu na terenie istniejącej rozdzielni 220 kv nowego pola liniowego, które zostanie wyposażone w aparaturę niezbędną do wprowadzenia na teren stacji elektroenergetycznej Radkowice nowej linii 220 kv ze stacji Kielce Piaski. W ramach rozbudowy obiektu przewiduje się także przebudowę układu szyn zbiorczych rozdzielni 220 kv z jednosystemowego na dwusystemowy. Wszystkie prace związane z planowaną rozbudową stacji będą odbywać się na ogrodzonym terenie obiektu, na który wstęp mają wyłącznie osoby upoważnione, co oznacza, że planowana rozbudowa stacji nie wymaga powiększania jej terenu. 8

Stan istniejący Funkcjonująca od ponad 30 lat stacja elektroenergetyczna o napięciu 220/110 kv Radkowice zlokalizowana jest w gminie Chęciny w obrębie wsi Radkowice (działki nr 425/4, 425/5 i 425/6), przy drodze lokalnej łączącej wieś Radkowice z Kielcami. Teren wokół stacji stanowią przede wszystkim grunty rolne oraz leśne, a najbliższa zabudowa mieszkaniowa, znajduje się po północno-wschodniej stronie stacji, w odległościach przekraczających 90 m od ogrodzenia obiektu. Stacja elektroenergetyczna 220/110 kv Radkowice eksploatowana jest przez dwie firmy: PSE Operator S.A. inwestora planowanej rozbudowy obiektu, Polska Grupa Energetyczna (PGE) ZEORK Dystrybucja Sp. z o.o. W stacji tej można wyróżnić następujące części funkcjonalne: a) Rozdzielnię napowietrzną 220 kv (eksploatowaną przez PSE Operator S.A.) wyposażoną w dwa autotransformatory o mocy 160 MVA i przekładni 220/110 kv oraz typową aparaturę łączeniową (wyłączniki, odłączniki) i pomiarowo-kontrolną (przekładniki) przystosowaną do pracy na napięciu 220 kv. Do rozdzielni tej wprowadzone są 2 jednotorowe linie napowietrzne 220 kv ze stacji Kielce oraz Połaniec. Istniejące stanowiska autotransformatorów mocy ATR 1 i ATR 2 są wyposażone w szczelne misy olejowe i posiadają zmodernizowane w 2002 r. instalacje do odprowadzenia zaolejonych wód opadowych, poprzez separator koalescencyjny zamontowany na ciągu kanalizacji deszczowej; b) Rozdzielnię napowietrzną 110 kv (eksploatowaną przez PGE ZEORK Dystrybucja Sp. z o.o.) wyposażoną w transformatory, w tym dwie jednostki potrzeb własnych o niewielkiej mocy (400 i 630 kva) i przekładni 15/0,4 kv oraz typową aparaturę łączeniową (wyłączniki, odłączniki) i pomiarowo-kontrolną (przekładniki) przystosowaną do pracy na napięciu 110 kv. Z tej 32. polowej rozdzielni z podwójnym układem szyn zbiorczych (rozdzielnia dwusystemowa sekcjonowana) wyprowadzonych jest w różnych kierunkach 9 linii napowietrznych 110 kv (rys.3); 9

c) Instalacje technologiczne (wodno-ściekowa, sprężonego powietrza) oraz obiekty pomocnicze (sprężarkownia, akumulatornia); d) Zabudowania stacji, w tym budynek nastawni, skąd za pomocą układów sterowania obsługa stacji dokonuje niezbędnych czynności łączeniowych oraz kontroluje pracę całego obiektu. Teren stacji, która pracuje nieprzerwanie przez całą dobę, jest ogrodzony i monitorowany, a wstęp do niej mają wyłącznie upoważnieni pracownicy. Rysunek 3. Lokalizacja istniejącej stacji elektroenergetycznej 220/110 kv Radkowice wraz z liniami napowietrznymi 220 i 110 kv wprowadzonymi na jej teren. Na rysunku pokazano także projektowaną trasę planowanej do wybudowania linii napowietrznej 220 kv relacji Radkowice - Kielce Piaski. Stan projektowany W związku z koniecznością wprowadzenia do stacji Radkowice projektowanej, jednotorowej linii napowietrznej 220 kv ze stacji Kielce Piaski, PSE Operator S.A. podjął decyzję o 10

rozbudowie rozdzielni 220 kv w tej stacji o jedno pole liniowe. W zakres rozbudowy wchodzi także przebudowa funkcjonującej części rozdzielni 220 kv pracującej aktualnie w układzie jednosystemowym, na układ dwusystemowy (dwa niezależne systemy szyn zbiorczych). Oznacza to, że po zakończeniu rozbudowy rozdzielni 220 kv w stacji Radkowice, będą do niej wprowadzone 3 jednotorowe linie o napięciu 220 kv, łączące ją ze stacjami elektroenergetycznymi: 400/220/110 kv Kielce (linia istniejąca), 400/220/110 kv Połaniec (linia istniejąca), 220/110 kv Kielce Piaski (linia projektowana), natomiast liczba linii 110 kv wprowadzonych na teren stacji oraz ich konfiguracja nie ulegnie zmianie (rys.3). Przewidywane do wybudowania nowe pole liniowe 220 kv na terenie rozdzielni 220 kv wyposażone zostanie w nowoczesną aparaturę łączeniową (wyłączniki, odłączniki) oraz pomiarowo-kontrolną (przekładniki prądowe i napięciowe). 2. POWIERZCHNIA ZAJMOWANA PRZEZ INWESTYCJĘ. DOTYCHCZASOWE WYKORZYSTANIE GRUNTÓW, NA KTÓRYCH PRZEDSIĘWZIĘCIE ZOSTANIE ZLOKALIZOWANE Aktualnie funkcjonująca stacja elektroenergetyczna 220/110 kv Radkowice zajmuje powierzchnię ok. 5,3 ha. Na obszarze o powierzchni ok. 2,7 ha znajdują się obiekty stacyjne, przede wszystkim rozdzielnia 220 kv, których właścicielem jest PSE Operator S.A., natomiast na pozostałym obszarze rozlokowane są części funkcjonalne stacji (w tym rozdzielnia 110 kv) zarządzane przez PGE ZEORK Dystrybucja Sp. z o.o. Rozbudowa rozdzielni 220 kv o nowe pole liniowe oraz zmiana konfiguracji jej pracy z układu jedno- na układ dwusystemowy, będzie miała miejsce na jej terenie, tj. na ogrodzonym obszarze stacji. Nie zachodzi zatem potrzeba zwiększania powierzchni rozbudowywanego obiektu. Poza terenem istniejącej stacji elektroenergetycznej 220/110 kv wykonywane będą jedynie prace związane z koniecznością podwieszenia przewodów pomiędzy nowym słupem planowanej do wybudowania linii 220 kv relacji Radkowice Kielce Piaski (pierwszy słup liniowy poza ogrodzeniem stacji) a rozdzielnią 220 kv. 11

KARTA INFORMACYJNA PRZEDSIĘWZIĘCIA Fot.1. Zagospodarowanie terenów otaczających stację po stronie południowo-zachodniej, południowej i południowo-wschodniej. Na fotografii widoczna lokalna droga Radkowice - Kielce Fot.2. Zagospodarowanie terenów otaczających stację po stronie południowo-zachodniej. Na zdjęciu widoczna bramka na terenie stacji, na którą wprowadzona jest linia 220 kv ze stacji Połaniec Fot.3. Zagospodarowanie terenów otaczających stację po stronie północno-zachodniej. Na fotografii widoczne wyprowadzenia linii 110 kv w kierunkach: Małogoszcz, Kielce Karczówka oraz Nowiny 12 Fot.4. Zagospodarowanie terenów otaczających stację po stronie południowej i południowozachodniej. Na fotografii widoczna droga wewnętrzna na terenie stacji Fot.5. Widok jednego z autotransformatorów mocy (ATR) o przekładni 220/110 kv i mocy 160 MVA. Po lewej stronie budynek nastawni Fot.6. Widok słupów (pierwsze słupy poza ogrodzonym terenem stacji) linii 220 kv ze stacji Kielce i Połaniec

Fot.7. Widok słupa (pierwszy słup poza ogrodzonym terenem stacji) linii 220 kv ze stacji Połaniec. W oddali widoczne zabudowania wsi Radkowice Fot.8. Widok zabudowań mieszkalnych zlokalizowanych wzdłuż drogi lokalnej Radkowice-Kielce, znajdujących się po północno-wschodniej stronie stacji W najbliższym otoczeniu stacji elektroenergetycznej Radkowice brak jest zabudowy o charakterze mieszkalnym. Najbliższy budynek mieszkalny zlokalizowany jest w odległości ok. 90 m od północno-wschodniego narożnika stacji, przy drodze lokalnej zapewniającej dojazd ze wsi Radkowice do Kielc. 3. RODZAJ TECHNOLOGII W związku z koniecznością wprowadzenia do stacji Radkowice nowej linii 220 kv ze stacji Kielce Piaski, zakres jej rozbudowy obejmuje przede wszystkim budowę nowego pola liniowego na rozdzielni 220 kv oraz przebudowę jej oszynowania na układ dwusystemowy. Rozbudowę stacji elektroenergetycznej można uznać za typowe przedsięwzięcie budowlane, które ze względu na specyfikę aktualnego zagospodarowania terenu, tj. obecności na nim konstrukcji wsporczych i różnego rodzaju urządzeń elektroenergetycznych, nie wymaga wykonania prac ziemnych o znacznym zakresie. W konsekwencji prace budowlane ograniczą się do drobnych robót fundamentowych, budowy krótkich odcinków kanałów kablowych oraz instalacji sterowniczych i sygnalizacyjnych umieszczonych w ziemi. Prace budowlano-montażowe polegać będą przede wszystkim na ustawieniu stalowych, kratowych konstrukcji wsporczych pod nowe fragmenty oszynowania, nieco niższych konstrukcji prze- 13

znaczonych do zamocowania aparatury łączeniowej i pomiarowo-kontrolnej nowego pola liniowego oraz wykonaniu połączeń kablowych obwodów zasilających oraz sterowniczych. Do prac tego rodzaju wykorzystywane będą typowe maszyny budowlane (koparka, dźwig, podnośnik itp.), a dowóz materiałów budowlanych w tym betonu pod fundamenty, konstrukcji stalowych, kabli i przewodów oraz aparatury łączeniowej i kontrolno-pomiarowej odbywać się będzie bez trudności, istniejącą drogą dojazdową do stacji (droga lokalna Radkowice Kielce oraz drogi wewnętrzne na terenie stacji). Większość prac, które wykonywane będą na terenie rozbudowywanej rozdzielni 220 kv to roboty, których technologie należy uznać za typowe dla budownictwa elektroenergetycznego. Zaliczyć do nich należy montaż fragmentów oszynowania nowego pola liniowego, izolatorów, specjalistycznej aparatury łączeniowej (wyłączniki, odłączniki) i pomiarowokontrolnej (przekładniki prądowe, napięciowe oraz kombinowane) czy układanie przewodów sterowniczych i sygnalizacyjnych w tunelach kablowych. 4. WARIANTY PRZEDSIĘWZIĘCIA Struktura systemu przesyłowego w centralnej części Polski, w tym w regionie świętokrzyskim, jest niewystarczająca aby zapewnić wymagany poziom dostaw energii elektrycznej do aglomeracji kieleckiej oraz wielu dużych odbiorców zlokalizowanych w woj. świętokrzyskim (Skarżysko-Kamienna, Starachowice, Jędrzejów, Małogoszcz, Końskie itd.). Dotyczy to w szczególności przypadków wystąpienia awarii lub zachwiania pracy systemu elektroenergetycznego. Niewielka liczba powiązań liniowych pomiędzy ważnymi systemowymi stacjami elektroenergetycznymi (Kielce, Radkowice, Kielce Piaski, Połaniec) sprawia, że alternatywne trasy przepływu energii elektrycznej w szczególności do aglomeracji kieleckiej, sa bardzo ograniczone. Występująca liczba i struktura obiektów elektroenergetycznych zapewnia obecnie zasilanie tego rejonu jedynie w przypadku bezawaryjnej pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Oznacza to, że tzw. wariant zerowy, polegający na zaniechaniu inwestycji ograniczy lub wręcz uniemożliwi zapewnienie 14

bezpieczeństwa energetycznego wspomnianego regionu. Spowoduje też poważne zagrożenie wystąpienia przerw w dostawie energii elektrycznej, zarówno dla mieszkańców Kielc, jak i okolicznych miejscowości. 4.1. Wariantowa lokalizacja przedsięwzięcia W przypadku zamierzenia inwestycyjnego polegającego na rozbudowie stacji elektroenergetycznej możliwości różnych wariantów lokalizacji przedsięwzięcia są niezwykle ograniczone. Wybór wariantu lokalizacyjnego determinuje układ linii napowietrznych wprowadzonych do stacji istniejącej, a także ograniczenia techniczne, które nakazują usytuowanie nowego pola jak najbliżej istniejącej rozdzielni 220 kv. Każda inna lokalizacja wiąże się z koniecznością gruntownej przebudowy układu istniejących linii napowietrznych, połączoną z nieuchronnym zajęciem znacznych powierzchni terenu koniecznych do posadowienia słupów oraz wyznaczenia pasów technologicznych pod liniami napowietrznymi. Dodatkową trudność stwarza konieczność wykonania wielu powiązań technologicznych pomiędzy istniejącą rozdzielnią 220 kv a urządzeniami umożliwiającymi połączenie nowej linii 220 kv z kierunku stacji Kielce Piaski ze stacją istniejącą, które ze względu na wymagania niezawodnościowe, powinny być jak najkrótsze. W związku z tym, że projektując w latach siedemdziesiątych stację Radkowice, przewidziano miejsce na jej rozbudowę, także w zakresie rozdzielni 220 kv, inwestor przedsięwzięcia wybrał oczywisty wariant lokalizacyjny, tj. budowę nowego pola liniowego na terenie eksploatowanej rozdzielni 220 kv. Po przyjęciu tego wariantu, najkorzystniejszego także ze względów środowiskowych, nowe pole liniowe stanie się niejako przedłużeniem rozdzielni 220 kv, tworząc spójny zamknięty obiekt, wewnątrz którego wzajemne połączenia technologiczne wymagane do prawidłowego funkcjonowania stacji elektroenergetycznej będą zadowalająco krótkie. W wariancie tym infrastruktura obu części stacji (istniejących rozdzielni 220 i 110 kv na terenie funkcjonującego obiektu) będzie, tak jak obecnie, ściśle ze sobą powiązana. Wymóg 15

ten jest niezwykle istotny w przypadku połączeń pomiędzy rozdzielniami i autotransformatorami. Jest przy tym oczywiste, że obie części stacji, w tym rozdzielnia 220 kv rozbudowana o nowe pole 220 kv, obsługiwane będą przez ten sam personel, co w istotny sposób podnosi bezpieczeństwo ruchu obiektu. Nie bez znaczenia dla wyboru analizowanego wariantu jest fakt, że po dobudowaniu nowego pola dla linii Radkowice Kielce Piaski funkcjonująca rozdzielnia 220 kv charakteryzować się będzie typową strukturą (układ funkcjonalny rekomendowany przez PSE Operator S.A.), podobną powierzchnią zajętą przez każde z pól i praktycznie identycznym wyposażeniem w aparaturę, zarówno w zakresie obwodów pierwotnych, jak i wtórnych. 4.2. Warianty techniczne przedsięwzięcia Z technicznego punktu widzenia rozwiązania techniczne systemowych stacji elektroenergetycznych są podobne, tak w obiektach budowanych w Polsce, jak i za granicą. Zazwyczaj rozdzielnie 220 i 110 kv budowane są jako napowietrzne, a tylko w wyjątkowych przypadkach ze względu na znaczne koszty przedsięwzięcia realizowane są jako wnętrzowe. Najczęściej też podobne są rozwiązania konstrukcyjne poszczególnych fragmentów stacji. Dominują zatem wnętrzowe rozdzielnie średniego napięcia i napowietrzne stanowiska transformatorów, zarówno transformatorów (autotransformatorów) mocy, jak również transformatorów potrzeb własnych. Należy zwrócić uwagę, że niezależnie od wyboru wariantów technicznych rozbudowywanej części stacji (rozdzielni 220 kv), wszystkie zastosowane rozwiązania musza spełniać wymagania przedmiotowych norm dotyczących oszynowania, doboru aparatury stacyjnej, izolatorów itp. Rozwiązania projektowe muszą także spełniać wymagania zawarte w specyfikacjach opracowanych przez inwestora, zmierzających do unifikacji tego rodzaju obiektów (np. Standardowe Specyfikacje Funkcjonalne. Katalog pól Obwody pierwotne. Warszawa, grudzień 2005). 16

Trzeba podkreślić, że układ połączeń poszczególnych elementów funkcjonalnych w stacji zależy od jej funkcji w systemie, a możliwości wariantowe rozwiązań technicznych są tutaj bardzo ograniczone. W przewidywanej do rozbudowy rozdzielni 220 kv zastosowane zostaną typowe rozwiązania układowe oraz techniczne, zarówno w zakresie konstrukcji stacji, jak i realizacji wprowadzeń liniowych. Wstępna koncepcja projektowa nie przewiduje stosowania w rozdzielni 220 kv rozwiązań kompaktowych (rozdzielnie typu GIS), które ze względu na bardzo wysoką cenę stosuje się w wyjątkowych przypadkach, najczęściej w sytuacjach, gdy powierzchnia terenu konieczna do rozbudowy rozdzielni jest bardzo niewielka i aparatura z izolacją powietrzną nie może być zastosowana. W analizowanym przypadku rozwiązanie takie nie jest zalecane także z powodu niekompatybilności systemów GIS z układami konwencjonalnymi (z izolacją powietrzną), które występują aktualnie na rozdzielni 220 kv. Niewielkie możliwości wyboru spośród różnych wariantów technicznych dotyczą też wyposażenia stacji w urządzenia i aparaturę, gdyż od lat przy budowie tego rodzaju obiektów inwestor (PSE Operator S.A.) preferuje rozwiązania przyjazne środowisku. W przypadku aparatury łączeniowej są to rozwiązania, w których zastosowano urządzenia z izolacją gazową (np. wyłączniki izolowane sześciofluorkiem siarki - SF 6 ) lub urządzenia zawierające niewielką ilość oleju elektroizolacyjnego (małoolejowe). Właśnie zastosowanie aparatury łączeniowej z izolacją SF 6 przewiduje wstępna koncepcja projektowa rozbudowy stacji Radkowice. Pozostała przewidziana do zastosowania w nowym polu liniowym aparatura stacyjna, tj. odłączniki, przekładniki prądowe i napięciowe, ograniczniki przepięć to typowe rozwiązania, stosowane w krajowych stacjach elektroenergetycznych od szeregu lat. 5. PRZEWIDYWANA ILOŚCI WYKORZYSTYWANEJ WODY, SUROWCÓW, MATERIAŁÓW, PA- LIW ORAZ ENERGII Oszacowanie ilości zużywanej wody, surowców, materiałów oraz energii należy prowadzić rozdzielając wyraźnie fazę rozbudowy obiektu od okresu późniejszej jego eksploatacji. 17

Nie ulega wątpliwości, że w fazie rozbudowy rozdzielni 220 kv o nowe pole liniowe ilość zużywanej wody, surowców, materiałów oraz energii będą z pewnością nieco większe niż coroczne ich zużycie w okresie eksploatacji stacji. Niewielkie ilości wody, surowców i materiałów zużywane będą przy wykonywaniu prac budowlanych, przede wszystkim robót fundamentowych (beton, zbrojenie) oraz montażowych (stal konstrukcyjna). Paliwa, także w niewielkiej ilości, zużywane będą wyłącznie do napędu maszyn budowlanych (koparka, spychacz, ładowarka, dźwig) oraz samochodów obsługujących miejsce prac budowlanych (dostarczanie materiałów budowlanych i konstrukcyjnych) zlokalizowane na terenie rozdzielni 220 kv. Energia elektryczna, pobierana z układów potrzeb własnych funkcjonującej stacji elektroenergetycznej, zużywana będzie do zasilania niektórych maszyn budowlanych oraz elektronarzędzi, a także do oświetlania placu budowy. Na obecnym etapie przygotowania do realizacji przedsięwzięcia nie sposób określić ilości wykorzystywanej wody, surowców, materiałów, paliw oraz energii, chociaż będą to z pewnością ilości niewielkie. Dokonanie takich oszacowań będzie możliwe dopiero na etapie przygotowania projektu wykonawczego przedsięwzięcia. Eksploatacja stacji elektroenergetycznej 220/110 kv Radkowice będzie wymagać tak, jak obecnie - niewielkiego zapotrzebowania na wodę (do celów socjalno-bytowych dla obsługi stacji), tj. w ilości nie przekraczającej kilku metrów sześciennych w ciągu roku. Zużycie surowców, materiałów oraz paliw w okresie eksploatacji obiektu, zarówno przed jej rozbudową, jak i po dobudowaniu pola liniowego w rozdzielni 220 kv, należy szacować na bardzo niewielkie i związane wyłącznie z bieżącą konserwacją obiektu. Tak, jak obecnie, energia elektryczna zużywana będzie przede wszystkim na pokrycie strat w niektórych urządzeniach (transformatory) oraz do celów ogrzewania budynków stacyjnych i oświetlania, zarówno wnętrz budynków, jak i terenu całej stacji. Energia ta pobierana będzie z układów potrzeb własnych stacji w ilości kilku tysięcy kilowatogodzin rocznie. 18

6. ROZWIĄZANIA CHRONIĄCE ŚRODOWISKO Możliwość zastosowania rozwiązań chroniących środowisko przy rozbudowie o tak niewielkim zakresie, jak i podczas eksploatacji stacji elektroenergetycznej, jest dość ograniczona. Przy omawianiu zagadnień związanych z wpływem na środowisko stacji elektroenergetycznej Radkowice należy rozróżnić oddziaływania, jakie wystąpią w okresie jej rozbudowy a także oddziaływania związane z okresem długoletniej eksploatacji stacji. 6.1. Etap rozbudowy stacji Jak już wspomniano, rozbudowę stacji elektroenergetycznej Radkowice można uznać za typowe przedsięwzięcie budowlane. Niewielki zakres rozbudowy wskazuje, że wymaga ona wykonania niewielkich prac ziemnych, z których najważniejsze to: roboty fundamentowe i konstrukcyjne oraz prace przy wykonywaniu instalacji sterowniczych i sygnalizacyjnych. Prace budowlano-montażowe, typowe dla budownictwa przemysłowego, polegać będą przede wszystkim na ustawieniu kilku konstrukcji wsporczych przeznaczonych do zamocowania aparatury łączeniowej i pomiarowo-kontrolnej oraz wykonaniu połączeń kablowych. Właściwa ochrona środowiska w czasie wykonywania wspomnianych wyżej prac budowlanych polegać będzie na prowadzeniu przez wykonawcę, zgodnej z obowiązującymi przepisami, gospodarki odpadami, których najwięcej powstanie w okresie prac fundamentowych. Przy większości prac budowlanych wykorzystywane będą typowe maszyny budowlane (koparka, dźwig, podnośnik itp.), a dowóz materiałów budowlanych, konstrukcji stalowych pod aparaturę, kabli i przewodów oraz aparatury łączeniowej i kontrolno-pomiarowej odbywać się będzie istniejącą drogą dojazdową do stacji. Biorąc pod uwagę, że w pobliżu istniejącej stacji przebiega dość ruchliwa droga lokalna, to uciążliwość dla środowiska związana z wykonywanymi pracami budowlanymi (hałas) będzie zupełnie pomijalna. Nie rozważano zatem zastosowania specjalnych rozwiązań chroniących środowisko. 19

6.2. Etap eksploatacji stacji Spośród podstawowych uciążliwości dla środowiska, które towarzyszyć będą eksploatacji rozbudowanej stacji elektroenergetycznej 220/110 kv Radkowice, wymienić należy: a) możliwość przedostania się do gleby oraz wód powierzchniowych i podziemnych ścieków sanitarnych oraz wody opadowej (deszczowej) zanieczyszczonej niewielkimi ilościami oleju, wypełniającego autotransformatory mocy ATR 1 i ATR2 zamontowane na terenie obiektu, b) różnego rodzaju odpady, w szczególności niebezpieczne, powstające w czasie użytkowania obiektu (olej transformatorowy, szlamy z separatora, resztki farb służących do konserwacji konstrukcji itp.), c) olej transformatorowy stosowany jako izolacja w autotransformatorach mocy oraz niektórych urządzeniach (np. w wyłącznikach oraz przekładnikach), który może przeniknąć do gruntu oraz wód powierzchniowych i podziemnych w znacznej ilości, w przypadku wystąpienia awarii tych urządzeń. Wymienione uciążliwości nie mają związku z planowaną rozbudową stacji elektroenergetycznej Radkowice, gdyż należy je uwzględniać także obecnie, kiedy stacja nie jest jeszcze rozbudowana. Aby ograniczyć wpływ na środowisko wspomnianych czynników, zarówno podczas budowy obiektu (1973 r.), jak i w czasie późniejszych prac modernizacyjnych (lata 2001 2002), wprowadzono odpowiednie rozwiązania techniczne i organizacyjne, które eliminują lub w znacznym stopniu ograniczają niekorzystny wpływ obiektu na środowisko. Spośród tych rozwiązań wymienić należy: instalację kanalizacji deszczowej wyposażoną w oddzielacze oleju (separatory koalescencyjne), szczelne misy olejowe pod autotransformatorami mocy, a także wprowadzenie zasad prowadzenia gospodarki odpadami, zgodnych z wymaganiami przepisów (Ustawa o odpadach). Zastosowane środki pozwalają już obecnie, przed planowaną modernizacją obiektu, w pełni chronić środowisko naturalne zarówno na obszarze stacji, jak i w jej otoczeniu. 20

O ile zaprojektowane i wykonane podczas kolejnych etapów modernizacji stacji wspomniane rozwiązania techniczne w pełni chroniące przed przedostaniem się do gruntu i wód powierzchniowych różnego rodzaju zanieczyszczeń nie sprawiło poważniejszych problemów, o tyle rozbudowa stacji elektroenergetycznej prowadząca do stanu, w którym nie będzie ona źródłem pola elektromagnetycznego (pola elektrycznego i magnetycznego) oraz hałasu, nie jest możliwa. Należy mieć na uwadze, że źródłem pola elektrycznego i magnetycznego są wszystkie części stacji elektroenergetycznej, które są pod wysokim napięciem oraz te, przez które płynie prąd elektryczny (np. oszynowanie rozdzielni, aparatura łączeniowa i pomiarowokontrolna). Ze względów bezpieczeństwa (wysokie napięcie 220 i 110 kv) oraz na skutek konieczności zapewnienia odpowiednio dużej odległości od ziemi elementów będących pod napięciem, poszczególne elementy stacji zostały one zaprojektowane w sposób zapewniający ich umiejscowienie w odpowiedniej odległości od ogrodzenia stacji, co pozwala na dotrzymanie w środowisku poziomów dopuszczalnych sprecyzowanych w przepisach. W ten sam sposób zaprojektowane zostanie planowane do wykonania nowe pole liniowe w rozdzielni 220 kv, a także wprowadzenie do tego pola nowej linii napowietrznej 220 kv z kierunku stacji Kielce Piaski. Wieloletnia praktyka pomiarowa wskazuje, że jedynie w sąsiedztwie linii napowietrznych wysokiego napięcia wprowadzanych na teren stacji elektroenergetycznej, tj. w obszarze leżącym pomiędzy ogrodzeniem stacji a pierwszym słupem linii napowietrznej ustawionym poza stacją, występuje pole elektryczne o wartościach przekraczających 1 kv/m. W przypadku analizowanego przedsięwzięcia nie stanowi to jednak żadnego problemu, gdyż obszary przylegające do stacji po stronie projektowanego nowego pola umożliwiającego wprowadzenie nowej linii 220 kv do stacji, to tereny rolnicze, gdzie lokalizacja budynków mieszkalnych jest niedopuszczalna. 21

7. RODZAJE I PRZEWIDYWANE ILOŚCI WPROWADZANYCH DO ŚRODOWISKA SUBSTANCJI LUB ENERGII PRZY ZASTOSOWANIU ROZWIĄZAŃ CHRONIĄCYCH ŚRODOWISKO Jeśli przez pojęcie substancji rozumie się, zgodnie z określeniem sprecyzowanym w ustawie Prawo ochrony środowiska, pierwiastki chemiczne oraz ich związki, mieszaniny lub roztwory występujące w środowisku lub powstałe w wyniku działalności człowieka, to eksploatacja rozbudowanej o jedno pole liniowe stacji elektroenergetycznej 220/110 kv Radkowice, przy zastosowaniu projektowanych i scharakteryzowanych wyżej rozwiązaniach chroniących środowisko, nie będzie powodem wprowadzania do środowiska żadnych substancji. W przypadku analizowanego przedsięwzięcia przez energię wprowadzaną do środowiska rozumieć należy takie uciążliwości, jak hałas i pole elektromagnetyczne. Przewidywane do zastosowania w tym zakresie rozwiązania chroniące środowisko, polegające na dostatecznym oddaleniu źródeł pola elektromagnetycznego (aparatura łączeniowa i pomiarowokontrolna, tory wysokonapięciowe i wielkoprądowe, wprowadzenia liniowe wysokiego napięcia, w tym wprowadzenie nowej linii 220 kv) od miejsc dostępnych dla ludzi, zapewnią, że dopuszczalne poziomy wspomnianych wielkości fizycznych określone w obowiązujących przepisach dla terenów znajdujących się poza obszarem rozbudowanej stacji elektroenergetycznej Radkowice nie będą przekroczone. 8. MOŻLIWE TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO Ze względu na znikomo mały zasięg oddziaływania na środowisko planowanego do realizacji przedsięwzięcia i znaczne oddalenie rozbudowanego obiektu od granicy państwa nie można mówić o jakimkolwiek transgranicznym oddziaływaniu inwestycji na środowisko. 22

9. OBSZARY PODLEGAJĄCE OCHRONIE NA PODSTAWIE USTAWY Z DNIA 16 KWIETNIA 2004R. O OCHRONIE PRZYRODY, ZNAJDUJĄCE SIĘ W ZASIĘGU ZNACZĄCEGO ODDZIA- ŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA Jak wskazano w poprzednich częściach opracowania, w przypadku analizowanego przedsięwzięcia trudno jest mówić o znaczącym oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. W zasięgu bardzo niewielkiego oddziaływania przedsięwzięcia nie znajdują się bowiem żadne obszary podlegające ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. 23