INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE MECHANIK MOTOCYKLOWY kod 723107 Zakres tematyczny informacji 1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny 2) Sytuacja na rynku pracy 3) Prognozy i plany zatrudnienia. Oczekiwania pracodawców 4) Kształcenie w zawodzie 5) Doskonalenie w zawodzie 6) Informacje dodatkowe. Literatura 7) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej ANEKS. Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy, Aktualizacja: Bydgoszcz, październik 2016 r. 1
1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny Zawód mechanik motocyklowy (kod 723107) to jeden z 2443 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz. U. 2014, poz. 1145). W obowiązującej do 31 grudnia 2014 roku klasyfikacji zawód ten nie występował (Dz. U. 2010, Nr 82, poz. 537 z późn. zm.). Do klasyfikacji zawodów szkolnych zawód ten wprowadzony został Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 sierpnia 2014 r., zmieniającym rozporządzenie w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. 2014 r., poz. 1140). Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie mechanik motocyklowy, powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań 1 : diagnozowania motocykli; obsługi i użytkowania motocykli; naprawy motocykli. PROFIL KOMPETENCYJNY 2 dla grupy Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni (grupa duża 3 72) Przykładowe zawody dla grupy Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni: mechanik motocyklowy, spawacz, blacharz, monter kadłubów okrętowych, kowal, ślusarz, frezer, tokarz w metalu, mechanik pojazdów samochodowych, mechanik silników lotniczych, mechanik monter maszyn i urządzeń, monter mechanik rowerów i wózków, itp. Kompetencje to cechy/dyspozycje osoby, w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw, pozwalające realizować zadania zawodowe na wymaganym poziomie/efekty. Kompetencje są obserwowalne i mierzalne dzięki temu, że przejawiają się w zachowaniu. Podlegają procesowi uczenia się, są dynamiczne, zmienne w czasie, rozwijają się w ramach zdobywanego doświadczenia. Pozwalają określić, w jakich zadaniach, na jakim stanowisku, przyszły pracownik będzie mógł efektywnie wykorzystać swój potencjał. Tempo ich rozwoju zależy od zmiennych zewnętrznych (otoczenia) oraz względnie trwałych dyspozycji (osobowość, inteligencja). 4 Są uniwersalne (transferowalne), wykorzystywane w różnych zadaniach i różnych obszarach funkcjonowania. Dla grupy Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni określono 4 kompetencje, tj.: Kompetencja 1 Sprawność motoryczna: Wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają: zdolności kondycyjne (siła, szybkość, moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjna (dostosowanie ruchu, różnicowanie ruchu, zdolności utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia ruchów, rytmizacji). Kompetencja 2 Elastyczność: dostosowywanie działania do zmieniających się okoliczności. Nadawanie konstruktywnych znaczeń różnorodnym sytuacjom zawodowym, pomimo 1 http://www.koweziu.edu.pl/pp_zawod.php?nr_zawodu=723107 podstawa programowa kształcenia w zawodzie mechanik motocyklowy 2 NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych Warszawa 2014r. 3 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, DZ.U. z 2014r. poz.1145 4 Jurek P., Analiza wybranych metod oceny kompetencji zawodowych, artykuł w książce pod red. A. Witkowski, T. Listwan, Kompetencje a sukces zarządzania organizacją, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008 2
niejednoznaczności napływających informacji, oraz efektywne działania, nawet w sytuacji nieprzewidzianych trudności. Łączenie informacji z różnych źródeł, dostrzeganie połączeń między danymi z dziedzin niezbędnych do dobrej pracy. Umiejętność znalezienia związków pomiędzy uprzednio niepowiązanymi pojęciami oraz tworzenie ogólnych planów działania pomimo braku kompletnych informacji. Kompetencja 3 Podzielność uwagi: efektywne wykonywanie kilku czynności jednoczenie i zdolność do pracy w warunkach rozpraszających uwagę. Kompetencja 4 Sumienność w dążeniu do rezultatów: rozumiana jako wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. Zestaw kompetencji może się różnić od podanych wyżej kompetencji, w zależności od wymagań pracodawcy w konkretnym zawodzie i na konkretnym stanowisku. Zróżnicowane będzie również natężenie każdej z kompetencji. Kto i w jaki sposób może wiedzę o naszych kompetencjach można wykorzystać? Odpowiedź jest prosta My Sami oraz pracodawca. Coraz więcej pracodawców wykorzystuje analizę kompetencyjną w procesie rekrutacji. W niektórych firmach dodatkowo jest ona wykorzystywana podczas: okresowej oceny pracowników - jako narzędzie do oceny efektywności pracy; ustalania indywidualnych planów rozwoju - dostarcza informacji, jakie właściwości predysponują do np. awansów. Jest również źródłem informacji odnośnie obecnych i przyszłych potrzeb szkoleniowych. Jeśli stwierdzimy, że nie posiadamy dostatecznej wiedzy i umiejętności, które są wymagane przez pracodawców warto zatem zastanowić się nad skorzystaniem z różnych form działań rozwojowych (szkolenia, wsparcie innych, literatura, uczestniczenie w coachingu, itp.). 2) Sytuacja na rynku pracy 5 W I pół. 2016 r. w powiatowych urzędach pracy województwa kujawsko-pomorskiego zarejestrowano 6 bezrobotnych z zawodem kierowca mechanik. W tym czasie zgłoszono 15 wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej dla tego zawodu. Na koniec tego okresu zarejestrowanych było 10 bezrobotnych. W 2015 r. w powiatowych urzędach pracy województwa kujawsko-pomorskiego zarejestrowano 23 bezrobotnych z zawodem mechanik motocyklowy. W tym czasie zgłoszono 17 wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej dla tego zawodu. Na koniec tego okresu zarejestrowanych było 13 bezrobotnych. Na jedno miejsce w zawodzie mechanik motocyklowy przypadał 1 kandydat. W poprzednich latach w statystykach powiatowych urzędów pracy nie odnotowano danych dotyczących rejestracji bezrobotnych z zawodem mechanik motocyklowy. Od 2015 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (obecnie Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej) zmieniło metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Według niej zamiast wskaźnika intensywności nadwyżki/ deficytu, dokonuje się wyboru zawodów deficytowych i nadwyżkowych na podstawie trzech wskaźników: dostępności ofert pracy, długotrwałego bezrobocia oraz płynności bezrobotnych 6. Zmiana ta spowodowała, że 5 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim w poszczególnych latach dostępny jest na stronie: http://wup.torun.pl/urzad/publikacje/publikacje-dotyczace-rynku-pracy/ 6 Wskaźnik dostępności ofert pracy : iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych danej grupie zawodów, w badanym okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w badanym okresie. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia : iloraz liczby długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu 3
sytuacja znacznej części zawodów pozostaje nieokreślona nie przynależą do żadnej z grup. Zawód mechanik motocyklowy w 2015 r. nie został zakwalifikowany do grupy zawodów deficytowych, zrównoważonych lub nadwyżkowych. 3) Prognozy i plany zatrudnienia. Oczekiwania pracodawców W III i IV kwartale 2015 r. przeprowadzono badanie Barometr zawodów 7. Jest to prognoza zapotrzebowania na pracowników w poszczególnych zawodach w powiatach województwa kujawsko-pomorskiego w 2016 r. Opiera się na opinii ekspertów, którzy wspólnie analizują sytuację w poszczególnych zawodach. Oceniają m.in. relację między kandydatami do pracy legitymującymi się określonymi kwalifikacjami a zapotrzebowaniem na pracowników w danym zawodzie. Ponadto badanie ułatwia orientację, w którym powiecie są większe szanse na zatrudnienie pracowników w określonym zawodzie a w którym będzie trudno podjąć pracę. http://barometrzawodow.pl/ W ramach badania zawód mechanik motocyklowy zakwalifikowano do grupy zawodów mechanicy pojazdów samochodowych. Największe szanse na zatrudnienie w województwie kujawsko-pomorskim w grupie zawodów mechanicy pojazdów samochodowych mają osoby z 8 powiatów: nakielskim, sępoleńskim, tucholskim, świeckim, chełmińskim, toruńskim (ziemskim) i inowrocławskim. Mniejsze zapotrzebowanie na pracowników z kwalifikacjami dla tego zawodu będzie w 7 powiatach: Wskaźnik płynności bezrobotnych : iloraz odpływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i napływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie. 7 http://barometrzawodow.pl/kujawsko-pomorskie/prognozy-na-mapach/2016 - barometr zawodów 4
bydgoskim (ziemski i grodzki), grudziądzkim (ziemskim), żnińskim, ) golubsko-dobrzyńskim, lipnowskim (w tym powiecie jest duża nadwyżka poszukujących pracy w tym zawodzie) i radziejowskim. W skali województwa kujawsko-pomorskiego w badaniu Barometr zawodów zawód mechanik motocyklowy zaklasyfikowano do kategorii zawodów zrównoważonych 8. W dniu 07.01.2016 r. przeprowadzono sondaż telefoniczny z 10 właścicielami warsztatów motocyklowych. Pracodawcy uznali, iż na chwilę obecną oraz w perspektywie kilku miesięcy nie mają potrzeby zatrudniania pracownika w zawodzie mechanik motocyklowy. 4) Kształcenie w zawodzie Podstawa prawna w kształceniu Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 roku w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowej (Dz. U. Nr 0 z 2012, poz. 7 z późn. zm.) określa, że zawód mechanik motocyklowy można zdobyć w trzyletniej zasadniczej szkole zawodowej oraz na kwalifikacyjnych kursach zawodowych w zakresie kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie. Jak wynika z danych Systemu Informacji Oświatowej 9 (sprawdzono na dzień 25.10.2016 r.) w województwie kujawsko pomorskim jest jedna szkoła kształcąca w zawodzie mechanik motocyklowy: Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Gronowie (publiczna dla dzieci i młodzieży). Do klasyfikacji zawodów szkolnych zawód ten został wprowadzony 8 sierpnia 2014 r. Brak jest uczniów, a tym samym absolwentów legitymujących się zawodem mechanik motocyklowy. 5) Doskonalenie w zawodzie Aktualne informacje dostępne są na stronie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu, w zakładce Rejestr Instytucji Szkolących. http://wup.torun.pl/urzad/rejestr-instytucji-szkoleniowych/ 6) Informacje dodatkowe. Literatura POMOCNE ADRESY http://wup.torun.pl strona Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu www.psz.praca.gov.pl Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia zawiera szereg informacji dotyczących różnego rodzaju zawodów, w tym także zawodów informatycznych. Można znaleźć opisy zawodów (w zakładce Publikacje znajduje się np. Przewodnik po Zawodach), informacje o ofertach pracy w urzędach pracy, standardy kwalifikacyjne i inne. http://tujestpraca.eu Portal poświęcony zagadnieniom związanym z poszukiwaniem zatrudnienia, serwis prowadzony jest przez urzędy pracy województwa kujawsko-pomorskiego. 8 Tablica z wykazem zawodów w ramach badania Barometr zawodów 2016 umieszczono w aneksie 9 http://sio.men.gov.pl/index.php/rspo 5
STRONY INTERNETOWE: http://forum.motocyklistow.pl/index.php/topic/154932-motocykle-poradnik-keith-weighill/ - forum motocyklistów, http://www.swiatmotocykli.pl/motocykle/0,0.html świat motocykli. KSIĄŻKI Keith Weighill Motocykle. Poradnik obsługi i naprawy - Wydawnictwo Komunikacji i Łączności Wydanie I, Warszawa 2009, Henryk Załęski, Motocykle WSK - Wydawnictwo: WKŁ (Wydawnictwa Komunikacji i Łączności) 2004 r., Jerzy Pancewicz, Motocykle SHL -Wydawnictwo: WKŁ (Wydawnictwa Komunikacji i Łączności) 2004 r., Christian Steiner, Wolfram Riedel Jeżdżę motocyklem MZ Wydawnictwo: WKŁ (Wydawnictwa Komunikacji i Łączności) 2006 r., Alan Seeley Motocykl bez tajemnic - Wydawnictwo: Alma-Press, Sierpień 2012 r. Opracował: Adam Mickiewicz doradca zawodowy Akceptowała: Elżbieta Słowińska kierownik CIiPKZ w Bydgoszczy WUP w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy. 7) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej Mechanik motocyklowy 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie mechanik motocyklowy w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako mechanik motocyklowy w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód mechanik motocyklowy jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage 6
Obecnie w 4 krajach EOG zawód mechanik motocyklowy jest regulowany, są to: Cypr, Francja, Węgry i Lichtenstein. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm 3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem mechanik motocyklowy wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z tym zawodem zgłoszonych zostało 59 ofert pracy z 6 krajów EOG. Najwięcej ofert pracy dla mechaników motocyklowych znajduje się w Niemczech (32 oferty) i Francji (8 ofert) - dane wg stanu na dzień 19.05.2016 r. Wśród najczęściej spotykanych wymogów kwalifikacyjnych, jakich spodziewać się mogą kandydaci na stanowisko mechanik motocyklowy jest konieczność ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej lub kursu z zawodem mechanika motocyklowego. Ponadto przyszły mechanik powinien umieć posługiwać się narzędziami podstawowymi (jak klucze oczkowe, płaskie, nasadowe, wkrętaki, szczypce itp.) i specjalistycznymi przeznaczonymi tylko do określonych prac i operacji. Powinien stosować aparaturę pomiarową i diagnostyczną, a także specjalistyczne testery i oprogramowanie do komputerowej diagnozy oraz programowania układów sterowania. Praca w tym zawodzie wymaga ostrości wzroku, sprawności manualnej, sprawności fizycznej, koordynacji wzrokowo-ruchowej i logicznego rozumowania. Obowiązkowym wymogiem będzie również doskonała znajomość języka kraju, w którym, zamierzamy podjąć pracę. Mechanik motocyklowy jest zatrudniany w warsztatach obsługowo-naprawczych świadczących usługi dla użytkowników motocykli. Przykładowe stawki płacy w zawodzie mechanik motocyklowy w wybranych krajach: Wielka Brytania 22 tyś. /rok. Opracowała: Beata Baranowska pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy 7
SPIS TABEL Tabela 1. Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy w zawodzie mechanik motocyklowy w 2015 r., Tablica prognozy zapotrzebowania na pracowników w ramach badania Barometr zawodów na 2016 r. w województwie w województwie kujawsko-pomorskim. 8
ANEKS Tabela 1. Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy w zawodzie mechanik motocyklowy w 2015 r. 2015 Bezrobotni zarejestrowani w ciągu okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki w ciągu okresu ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone w ciągu okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu liczba 10 kandydatów /1 ofertę pracy 23 0 13 0 17 2 1 10 Zaokrąglenie liczby kandydatów na 1 miejsce pracy 9
10
11