WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA. Kierunek: INŻYNIERIA ŚRODOWISKA Specjalność: INŻYNIERIA OCHRONY ATMOSFERY STUDIA NIESTACJONARNE II STOPNIA OPISY KURSÓW

WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA Kierunek: INŻYNIERIA ŚRODOWISKA Specjalność: INŻYNIERIA OCHRONY ATMOSFERY STUDIA NIESTACJONARNE II STOPNIA OPISY KURSÓW

SPIS TREŚCI/CONTENTS Źródła i rozprzestrzenianie zanieczyszczeń w atmosferze Sources and diffusion of air pollutants Odpylanie gazów Particle collection Procesy jednostkowe w ochronie powietrza Basic processes in the atmosphere protection Automatyka w inżynierii środowiska Automation in environmental technology Chemia środowiska Environmental chemistry Statystyka Statistics Język obcy Foreign language Oczyszczanie gazów Flue gases treatment Aparatura procesowa w ochronie powietrza Process equipment for air protection Niezawodność i bezpieczeństwo systemów inżynierskich Reliability and safety of engineering systems Planowanie przestrzenne Spatial planning Chemia środowiska Environmental chemistry Zarządzanie środowiskiem Environmental management Prawo budowlane The law of building Technologia i organizacja robót instalacyjnych Technology of works organization Metody analizy danych środowiskowych Environmental data analysis Monitoring jakości powietrza Air quality monitoring Metody i techniki pomiaru emisji zanieczyszczeń powietrza The methods and techniques of air pollutions emission measurement Najlepsze dostępne techniki ochrony powietrza Best available techniques for air protection Transport i przemiany zanieczyszczeń w atmosferze Transport and chemical transformations of the air pollutants in the atmosphere Praca dyplomowa magisterska Diploma project Seminarium dyplomowe Diploma seminar Programowanie eksperymentu Experimental design Oczyszczanie gazów Flue gases treatment Alternatywne źródła energii Alternative energy sources 4 7 9 3 5 7 9 0 3 5 7 9 30 3 33 35 37 39 4 43 45 47 50 5 54 56 58 60 63 65 67 69 7 73 75 77 79 8 83 85 86 87 88 89 9 93 95 97 99

SIATKA ZAJĘĆ II STOPIEŃ STUDIA NIESTACJONARNE IOA WYDZIAŁ: INŻYNIERII ŚRODOWISKA KIERUNEK: INŻYNIERIA ŚRODOWISKA SPECJALIZACJA: INŻYNIERIA OCHRONY ATMOSFERY Program studiów rozpoczynających się w roku akademickim 009/00 5 4 3 0 9 8 7 6 5 Źródła i rozprzestrzenianie zanieczyszczeń w atmosferze E 000 (+) ISS00404 Odpylanie gazów 000 (+) ISS00405 Procesy jednostkowe w ochronie powietrza 000 E (+) ISS00406 Automatyka w inżynierii środowiska 000 (+) ISS004007 Język Obcy 03000 (3) JZL00005BK Oczyszczanie gazów 00 E (++3) ISS00407 Aparatura proces. w ochronie powietrza 000 E (+) ISS00408 Niezaw.i bez.s.inż. 0000 () ISS004004 4 Planow.przest. 0000 () Chemia środowiska GPA00964 000 (+) 3 Chemia środowiska ISS00400 0000 ( ) ISS0040 Prawo budowlane 0000 () ISS00400 Technologia i organizacja robót instalacyjnych 000 (+) ISS004008 Metody analizy danych środowiskowych 000 E (+) ISS00400 Monitoring jakości powietrza 000 (+) ISS00409 Metody i techniki pomiaru emisji zanieczyszczeń powietrza 000 (+) ISS0040 Najlepsze dostępne techniki ochrony powietrza 000 (+) ISS0040 Praca dyplomowa 5 godzin 0 pkt. ECTS -p- ISS0040 Seminarium dyplomowe 0000 () ISS00403 Programowanie eksperymentu 0000 () ISS00404 Oczyszczanie gazów 000 (+) ISS00405 Statystyka Zarządz. środow. Transport i przemiany Alternatywne. źródła 000 (+) 0000 (3) zanieczyszczeń w energii 0000 () ISS004003 ISS004006 atmosferze 000 E (+) ISS004030 ISS00403 h/tyg. I semestr II semestr III semestr IV semestr Godziny: 5 3 ECTS 9 8

ŹRÓDŁA I ROZPRZESTRZENIANIE ZANIECZYSZCZEŃ W ATMOSFERZE Kod kursu: Nazwa kursu: Język wykładowy: ISS404 Źródła i rozprzestrzenianie zanieczyszczeń w atmosferze polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa liczba godzin ZZU * Semestralna liczba godzin ZZU* Forma Egzamin Zaliczenie zaliczenia Punkty ECTS Liczba godzin CNPS 60 60 Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): podstawowy Wymagania wstępne: znajomość podstaw chemii ogólnej, mechaniki płynów i aerozoli, podstaw meteorologii i klimatologii, wiedza ogólna o podstawowych technologiach przemysłowych Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Anna Zwoździak, dr inż., Kazimierz Gaj, dr inż. Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Kazimierz Gaj, dr inż., Łukasz Szałata, dr inż., Hanna Cybulska-Szulc, mgr inż. Rok: I Semestr: Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy Cele zajęć (efekty kształcenia): Poznanie rodzajów zanieczyszczeń, źródeł ich emisji oraz różnych metod obliczeniowych stanu zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna Krótki opis zawartości całego kursu: Kurs obejmuje wykład oraz ćwiczenia projektowe. Wykład rozpoczyna się od przypomnienia podstawowych definicji i pojęć używanych w inżynierii ochrony atmosfery. Następnie omawiane są obowiązujące w Polsce standardy jakości powietrza atmosferycznego wraz z przypomnieniem charakterystyki wybranych źródeł jego zanieczyszczania oraz standardowego modelu obliczania dyspersji zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, powodowanego przez punktowe źródła emisji. W zasadniczej części wykładu są omawiane standardowe modele rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym emitowanych przez liniowe i powierzchniowe źródła emisji. Wykład kończą podane w zarysie podstawowe informacje o innych wybranych modelach 4

obliczeniowych. Na ćwiczeniach projektowych prowadzone są obliczenia stanu zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego wraz z jego graficznym odwzorowaniem Wykład (podać z dokładnością do godzin): Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych.wprowadzenie, program, wymagania.sklad powietrza atmosferycznego,. podstawowe definicje, standardy jakości powietrza atmosferycznego oraz przypomnienie charakterystyki jego zanieczyszczeń 3.Zagrożenie środowiska powodowane przemysłowymi emisjami zanieczyszczeń do atmosfery 4.Metodologiczne podstawy dla opisu rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym. 5.Przypomnienie standardowego modelu obliczania stanu zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego powodowanego przez źródła punktowe 5.Standardowa metodyka obliczania stanu zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego powodowanego przez: a. źródła liniowe b. źródła powierzchniowe 7.Zarys innych modeli obliczeniowych Liczba godzin Projekt - zawartość tematyczna: W trakcie ćwiczeń projektowych prowadzone są standardowe obliczenia stanu zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego powodowanego przez punktowe, liniowe i powierzchniowe źródła emisji przy użyciu wybranych modeli obliczeniowych. W efekcie obliczeń powstaje graficzne odwzorowanie przestrzenie-czasowego rozkładu zanieczyszczeń w otoczeniu wybranych źródeł emisji. Literatura podstawowa:. J.D.Rutkowski Źródła zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego.wyd. Politechniki Wrocławskiej, wyd. zmienione, Wrocław 993.. J.D.Rutkowski, K. Syczewska, I.Trzepierczyńska Podstawy inżynierii ochrony atmosfery.wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 993. 3. M.J.Suess, K.Grefen, I.W.Reinisch Ambient Air Pollutants from Industrial Sources. Wyd. Elsevier 985. 4. F.Pasquill Atmospheric Diffusion Wyd. J.Willey & Sons, 974. 5. J.Juda, S.Chruściel Ochrona powietrza atmosferycznego. WNT 979. 6. M.T.Markiewicz Podstawy modelowania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 007. Literatura uzupełniająca:. M. Nowicki, J. Jaworski - Projektowania lokalizacji zakładów przemysłowych w aspekcie ochrony atmosfery. Wyd. Politechniki Warszawskiej 986.. Zeszyty problemowe:. M. Nowicki Wskaźnik uciążliwości emitorów i jego zastosowanie w ochronie atmosfery. Wyd. PZIiTS nr 503 XV, Warszawa 986 5

. M. Nowicki Lokalizacja źródeł emisji zanieczyszczeń atmosfery w terenie górzystym. Wyd. PZIiTS nr 405/505, Warszawa 986. 3. S.Chróściel i in. Źródła liniowe i powierzchniowe. Wyd. PZIiTS nr 50 XIV, Warszawa 986. 4. M.Nowicki Parametry empiryczne w modelach dyfuzji zanieczyszczeń w atmosferze. Wyd.PZIiTS nr 45 X, Warszawa 986. Warunki zaliczenia: Wykład -uzyskanie w trakcie egzaminu określonego minimum punktów. Projekt- pozytywna ocena opracowanego projektu. 6

SOURCES AND DIFFUSION OF AIR POLLUTANTS Course code: Course title: Language of the lecturer: ISS404 Sources and diffusion of air pollutants Polish Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number of hours/week* Number of hours/semester* Form of the course Examine Grade completion ECTS credits Total Student s 60 60 Workload Level of the course (basic/advanced): basic Prerequisites: none Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Anna Zwoździak, dr inż., Kazimierz Gaj, dr inż. Names, first names and degrees of the team s members: Kazimierz Gaj, dr inż., Łukasz Szałata, dr inż., Hanna Cybulska-Szulc, mgr inż. Year: I Semester: Type of the course (obligatory/optional): obligatory Aims of the course (effects of the course): Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional Course description: ): The course includesalecture and design classes. It starts with the recollection of the basic defonotions and notions dealt with in Air pollution Control Engonnering This is followed by the characterization of Polish Ambient Air Quality Standards, with emphasis on some of the pollution sources and on the standard model for computing the diffusion of pollutants from a point emitter. The main part of the lecture concentrates on the models describing the diffusion of airborne pollutants that come from linear and surface sources. The lecture terminates with the outline of basic information on some other computational models describing pollutants dispersion. The design classes include computer simulations of air pollution levels, as well as their graphical presentation. Lecture: Particular lectures contents.introduction to the lecture, programme and requirements. Composition of atmospheric air, basic definitions, Ambient Air Quality Standards, recollection of charakterization of their pollutants 3.Threats to the environment from industrial emissions of pollutants to Number of hours 7

the ambient air 4.Methodological principles to the phenomenon of pollutant diffusion in the atmosphere 5.Recollection of standard computational model of pollutants diffusion in the atmosphere emitted from point sources 6.Computational standard models of pollutants diffusion in the atmosphere from: a. linear sources b. surface sources 7.Outline of other computational models Project the contents: The project classes include standard computations of air pollution level due to point, linear and surface emission sources, with the help of the computational models chosen Basic literature:. J.D.Rutkowski Źródła zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego.wyd. Politechniki Wrocławskiej, wyd. zmienione, Wrocław 993...J.D.Rutkowski, K. Syczewska, I.Trzepierczyńska Podstawy inżynierii ochrony atmosfery.wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 993. 3. M.J.Suess, K.Grefen, I.W.Reinisch Ambient Air Pollutants from Industrial Sources. Wyd. Elsevier 985. 4. F.Pasquill Atmospheric Diffusion Wyd. J.Willey & Sons, 974. 5. J.Juda, S.Chruściel Ochrona powietrza atmosferycznego. WNT 6. M.T.Markiewicz Podstawy modelowania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 007. Additional literature:. M. Nowicki, J. Jaworski - Projektowania lokalizacji zakładów przemysłowych w aspekcie ochrony atmosfery. Wyd. Politechniki Warszawskiej 986.. Zeszyty problemowe:. M. Nowicki Wskaźnik uciążliwosci emitorów i jego zastosowanie w ochronie atmosfery. Wyd. PZIiTS nr 503 XV, Warszawa 986. M. Nowicki Lokalizacja źródeł emisji zanieczyszczeń atmosfery w terenie górzystym. Wyd. PZIiTS nr 405/505, Warszawa 986. 3. S.Chróściel i in. Źródła liniowe i powierzchniowe. Wyd. PZIiTS nr 50 XIV, Warszawa 986. 4. M.Nowicki Parametry empiryczne w modelach dyfuzji zanieczyszczeń w atmosferze. Wyd.PZIiTS nr 45 X, Warszawa 986. Conditions of the course acceptance/credition: Lecture- to pass examination. Project positive evaluation of the design presented. 8

ODPYLANIE GAZÓW Kod kursu: Nazwa kursu: Język wykładowy: ISS405 Odpylanie gazów polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa liczba godzin ZZU * Semestralna liczba godzin ZZU* Forma Zaliczenie zaliczenie zaliczenia Punkty ECTS Liczba godzin CNPS 60 60 Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): podstawowy. Wymagania wstępne: zaliczone kursy: fizyka, mechanika płynów. Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Michał Głomba, dr hab. inż., prof. PWr. Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Anna Musialik-Piotrowska, dr hab. inż., prof. PWr., Kazimierz Gaj, dr inż. Rok: I Semestr: Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy. Cele zajęć (efekty kształcenia): celem kursu jest przygotowanie studentów do projektowania i eksploatacji instalacji odpylających. Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna Krótki opis zawartości całego kursu: zakres kursu obejmuje: a) przypomnienie zasad działania i stosowania odpylaczy, b) zasady projektowania i eksploatacji instalacji odpylających. 9

Wykład (podać z dokładnością do godzin): Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych. Odpylanie grawitacyjne, inercyjne i odśrodkowe (przypomnienie).. Filtracja, odpylanie mokre i elektrostatyczne (przypomnienie). 3. Technologia odpylania filtracyjnego i instalacje wyposażone w filtry. 4. Technologia i instalacje mokrego odpylania. 5. Metodologia projektowania instalacji odpylających. 6. Koszty i eksploatacja instalacji odpylających. Liczba godzin Projekt - zawartość tematyczna: projekt procesowy dwustopniowej instalacji odpylania gazów obejmujący: obliczenia technologiczne, opracowanie schematu technologicznego instalacji, dobór urządzeń typowych, koncepcję układu AKPiA. Literatura podstawowa:. Kabsch P.: Odpylanie i odpylacze. WNT Warszawa 99. Warych J.: Odpylanie gazów metodami mokrymi. WNT Warszawa 979 3. Warych J.: Oczyszczanie przemysłowych gazów odlotowych. Wyd.. WNT Warszawa 994 4. Warych J.: Oczyszczanie gazów. Procesy i aparatura. WNT Warszawa 998 Literatura uzupełniająca: Czasopisma:. Ochrona powietrza i problemy odpadów. Staub und Reihaltung der Luft 3. Filtration and Separation Katalogi i prospekty Warunki zaliczenia: pozytywne oceny z kolokwium zaliczeniowego wykładu i projektu. 0

PARTICLE COLLECTION Course code: Course title: Language of the lecturer: ISS405 Particle collection polish Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number of hours/week* Number of hours/semester* Form of the course Grade Grade completion ECTS credits Total Student s 60 60 Workload Level of the course (basic/advanced): basic Prerequisites: acceptance of the courses: physic, fluid mechanic Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Michał Głomba, dr hab. inż., prof.pwr. Names, first names and degrees of the team s members: Anna Musialik-Piotrowska, dr hab. inż., prof. PWr., Kazimierz Gaj, dr inż. Year: I Semester: Type of the course (obligatory/optional): obligatory Aims of the course (effects of the course): the purpose of the course is to prepare students to design and to operation of the particulate collection plants. Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional Course description: the contents of the course: a) the principles of the operating and application particle collectors - repetition, b) principles of the particulate collection plants design and operation. Lecture: Particular lectures contents. Gravity, momentum and centrifugal separation (repetition).. Gas filtration, particle collection by liquid scrubbing and electrostatic precipitation (repetition). 3. Gas filtration technology and filter plants. 4. Wet technology of the particle collection and liquid scrubbing plants. 5. Design methodology of the particulate collection plants. 6. Costs and operation of the particulate collection plants. Number of hours

Project the contents: process design of the -stage particulate collection plant: mass and heat transfer calculations, scheme of particulate collection technology, assortment of the collectors, fans, ducts etc, conception of the plant automation system. Basic literature: Kabsch P.: Odpylanie i odpylacze. WNT Warszawa 99 Warych J.: Odpylanie gazów metodami mokrymi. WNT Warszawa 979 Warych J.: Oczyszczanie przemysłowych gazów odlotowych. Wyd.. WNT Warszawa 994 Warych J.: Oczyszczanie gazów. Procesy i aparatura. WNT Warszawa 998 Additional literature: Periodicals: Ochrona powietrza i problemy odpadów Staub und Reihaltung der Luft Filtration and Separation Catalogues and folders. Conditions of the course acceptance/credition: positive result of the test and positive project mark.

PROCESY JEDNOSTKOWE W OCHRONIE POWIETRZA Kod kursu: ISS406 Nazwa kursu: Procesy jednostkowe w ochronie powietrza Język wykładowy: polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa liczba godzin ZZU * Semestralna liczba godzin ZZU* Forma zaliczenia Egzamin Zaliczenie Punkty ECTS Liczba godzin CNPS 60 60 Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): podstawowy Wymagania wstępne: matematyka, chemia, mechanika płynów Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Józef Kuropka, dr inż. Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Dorota Zamorska-Wojdyła, dr inż. Rok: I Semestr: Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy Cele zajęć (efekty kształcenia): umiejętność obliczania i projektowania wymienników masy stosowanych w technice ochrony atmosfery. Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna Krótki opis zawartości całego kursu: Procesy adsorpcyjne i katalityczne stosowane w technice ochrony atmosfery oraz ogólne zasady obliczania i projektowania wymienników masy. Wykład (podać z dokładnością do godzin): Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych. Omówienie wykładu, adsorbenty przemysłowe (struktura, własności i rodzaje).. Równowaga adsorpcyjna, teoria Langmuira i izoterma BET. 3. Adsorpcja okresowa i regeneracja adsorbentów. 4. Katalizatory (struktura, własności i rodzaje). 5. Mechanizm reakcji kontaktowych. 6. Kinetyka katalitycznego unieszkodliwiania zanieczyszczeń gazowych. Liczba godzin 3

Projekt - zawartość tematyczna: Przykłady obliczeniowe z procesów adsorpcyjnych i katalitycznych, stosowanych w technice ochrony atmosfery, umożliwiające w końcowym efekcie zaprojektowanie urządzeń do oczyszczania gazów. Literatura podstawowa: o Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Procesy podstawowe. Wyd. PWroc., Wrocław 988. o Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Obliczenia, tabele, materiały pomocnicze. Wyd. PWroc., Wrocław 996. Literatura uzupełniająca: o Paderewski M.L.: Procesy adsorpcyjne w inżynierii chemicznej. WNT, Warszawa 999. o Szarawara J. i in.: Podstawy inżynierii reaktorów chemicznych. WNT, Warszawa 99 o Pawłow K.: Przykłady i zadania z zakresu aparatury i inżynierii chemicznej. WNT, W-wa 99. Warunki zaliczenia: Pozytywna ocena z egzaminu i z projektu. 4

BASIC PROCESSES IN THE ATMOSPHERE PROTECTION Course code: Course title: Language of the lecturer: ISS406 Basic processes in the atmosphere protection polish Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number of hours/week* Number of hours/semester* Form of the course Exam Grade completion ECTS credits Total Student s 60 60 Workload Level of the course (basic/advanced): basic Prerequisites: mathematics, chemistry, liquid mechanics Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Józef Kuropka, dr inż. Names, first names and degrees of the team s members: Dorota Zamorska-Wojdyła, dr inż. Year: I Semester: Type of the course (obligatory/optional): obligatory Aims of the course (effects of the course): The competence of calculating and designing processing devices applied in the technology of the atmosphere protection. Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional Course description: Adsorption and catalytic processes applied in the technology of the atmosphere protection. The basic rules of calculating and designing adsorbers and catalyst reactors. Lecture: Particular lectures contents. Lecture treatment and industrial adsorbents (structure and properties).. Adsorption balance, theory of Langmuir and BET s isothermal adsorption. 3. Periodic adsorption and adsorbents regeneration. 4. The introduction to catalytic processes, catalysts (structure, properties and kinds). 5. The mechanics of contact reactions. 6. The kinetics of catalytic treatment of gas pollutants. Number of hours Project the contents: Adsorption and catalytic processes exercises and examples applied in the technology of the atmosphere protection. 5

Basic literature: o Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Procesy podstawowe. Wyd. PWroc., Wrocław 988. o Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Obliczenia, tabele, materiały pomocnicze. Wyd. PWroc., Wrocław 996. Additional literature: o Paderewski M.L.: Procesy adsorpcyjne w inżynierii chemicznej. WNT, Warszawa 999. o Szarawara J. i in.: Podstawy inżynierii reaktorów chemicznych. WNT, Warszawa 99 o Pawłow K.: Przykłady i zadania z zakresu aparatury i inżynierii chemicznej. WNT, W-wa 99. Conditions of thecourse acceptance/credition: Pass grade in the written exam and in the project. 6

AUTOMATYKA W INŻYNIERII ŚRODOWISKA Kod kursu: Nazwa kursu: Język wykładowy: ISS4007 Automatyka w inżynierii środowiska polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa liczba godzin ZZU * Semestralna liczba godzin ZZU* Forma zaliczenia Zaliczenie Zaliczenie Punkty ECTS Liczba godzin CNPS 60 30 Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): zaawansowany Wymagania wstępne: wiadomości z zakresu podstaw automatyki Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Jan Syposz, dr hab. inż./prof. ndzw.; Piotr Jadwiszczak, dr inż. Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Marcin Klimczak, dr inż.; Grzegorz Bartnicki, dr inż. Rok: I Semestr: Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy Cele zajęć (efekty kształcenia): rozumienie zasad automatycznego sterowania procesami w inżynierii środowiska, umiejętność stosowania urządzeń oraz komputerowych systemów do kontroli i sterowania tymi procesami. Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna Krótki opis zawartości całego kursu: charakterystyka wybranych elementów układów regulacji i sterowania w inżynierii środowiska, programowanie sterowników, komputerowe systemy monitoringu i nadrzędnego sterowania w inżynierii środowiska. Wykład (podać z dokładnością do godzin): Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych. Standardowe algorytmy regulacji i sterowania. Charakterystyka i zasady doboru regulatorów i sterowników 3. Programowanie sterowników swobodnie programowalnych 4. Charakterystyka urządzeń wykonawczych 5. Charakterystyka urządzeń pomiarowych 6. Rozdzielnice zasilająco-sterujące w systemach automatyki 7. Komputerowe systemy telemetrii i nadrzędnego sterowania Liczba godzin 7

8. Komputerowe systemy zarządzania infrastrukturą techniczną w budynkach 9. Komputerowe systemy zarządzania energią Laboratorium - zawartość tematyczna: Opracowanie algorytmów sterowania i programowanie swobodnie programowalnych sterowników do typowych zastosowań w inżynierii środowiska. Literatura podstawowa: o Praca zbiorowa.: Regelungs- und Steuerungstechnik in der Versorgungstechnik. C.F. Muller. 00. o Zawada B.: Układy sterowania w systemach wentylacji i klimatyzacji. Warszawa 006. Literatura uzupełniająca: Lewermore G.J.: Building Energy Management Systems. New York, London 000 Warunki zaliczenia: pozytywny wynik kolokwium AUTOMATION IN ENVIRONMENTAL TECHNOLOGY Course code: Course title: Language of the lecturer: ISS4007 Automation in environmental technology polish Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number of hours/week* 0 Number of hours/semester* Form of the course completion Grade Grade ECTS credits Total Student s Workload 60 30 Level of the course (basic/advanced): advanced Prerequisites: knowledge of automation basics Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Jan Syposz, Prof.; Piotr Jadwiszczak, PhD Names, first names and degrees of the team s members: Marcin Klimczak, PhD; Grzegorz Bartnicki, PhD Year: I Semester: Type of the course (obligatory/optional): obligatory 8

Aims of the course (effects of the course): understanding of automation and control systems in environmental technology, ability to use control and management systems Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional Course description: controllers programming, monitoring and control systems Lecture: Particular lectures contents. Standard control algorithms and strategies. Controllers characteristics and selection 3. Free programmable controllers programming 4. Actuators characteristic 5. Sensors characteristic 6. Power and control switchgear in automation systems 7. Monitoring and control computer systems 8. Building Management Systems 9. Building Energy Management Systems Number of hours Laboratory the contents: solving problems related to the lecture; free programmable controllers (PLC) programming; typical control strategies for HVAC Basic literature: o Praca zbiorowa.: Regelungs- und Steuerungstechnik in der Versorgungstechnik. C.F. Muller. 00. o Zawada B.: Układy sterowania w systemach wentylacji i klimatyzacji. Warszawa 006. Additional literature: Lewermore G.J.: Building Energy Management Systems. New York, London 000 Conditions of the course acceptance/credition: positive result of the final test * - depending on a system of studies 9

CHEMIA ŚRODOWISKA Kod kursu: ISS 400 Nazwa kursu: Chemia środowiska Język wykładowy: polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa liczba godzin ZZU * Semestralna liczba godzin ZZU* Forma Zaliczenie Zaliczenie zaliczenia Punkty ECTS Liczba godzin CNPS 60 30 Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): podstawowy Wymagania wstępne: kursy chemii nieorganicznej i organicznej Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Hołtra Anna dr inż Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Dorota Zamorska-Wojdyła, dr inż.; Paweł Zwoździak, mgr inż. Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków obsługi technicznej: Anna Stanicka- Łotocka, mgr inż.; Janusz Świetlik, inż.; Madgalena Sitarska, mgr inż.; Misiewicz Iwona, mgr inż. Rok: I. Semestr: Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy Cele zajęć (efekty kształcenia): opis i interpretacje wybranych zjawisk i procesów chemicznych zachodzących w skali globalnej i lokalnej Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna Krótki opis zawartości całego kursu: Powstanie, ewolucja i budowa Ziemi. Atmosfera. Środowisko lądowe. Naturalne krążenie pierwiastków w litosferze. Gospodarowanie zasobami litosfery, Zmiany globalne. Zanieczyszczenie środowiska. 0

Wykład (podać z dokładnością do godzin): Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych. Ziemia i jej budowa. Atmosfera 3. Rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń w atmosferze 4. Środowisko lądowe 5. Własności masywów skalnych i nieskalistych 6. Wody powierzchniowe i podziemne 7. Antropogeniczne zagrożenia wód powierzchniowych i podziemnych Ćwiczenia - zawartość tematyczna: Seminarium - zawartość tematyczna: Liczba godzin Laboratorium - zawartość tematyczna:. Analiza wskaźników jakości wód i ścieków wg obowiązujących norm: a) fizyko-chemiczne właściwości wód naturalnych oznaczanie barwy, mętności, smaku, zapachu, ph, przewodnictwa. Zanieczyszczenia wód związkami organicznymi utlenialność oraz wybrane oznaczenia chemiczne wody: zasadowość, twardość ogólna, chlorki. b) Zanieczyszczenie ścieków związkami organicznymi oznaczanie utlenialności i BZT n..oznaczanie ph w glebie oraz rozpuszczalnych związków organicznych (RSO). Ekstrakcja gleby za pomocą kwasów wpływ ph na wymywanie zanieczyszczeń i ich analiza (ph, zasadowość/kwasowość, fosforany, żelazo). 3. Oznaczanie stężenia amoniaku, tlenków azotu i SO w powietrzu. Projekt - zawartość tematyczna: Literatura podstawowa:. Gomółka E., Szaynok A., Chemia wody i powietrza, Oficyna Wyd. PWr., Wrocław. Dojlido J.R. i in., Fizyczno-chemiczne badanie wód i ścieków, Arkady, Warszawa 3. Dojlido J.R., Chemia wód powierzchniowych, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 4. Szaynok A. i in. Fizykochemiczna analiza zanieczyszczeń powietrza, Wrocław 5. O`Neill P., Chemia środowiska, PWN Warszawa 6. vanloon G. W., Duffy S. J., Chemia Środowiska, PWN, Warszawa 7. Migaszewski Z.M., Gałuszka A., Podstawy geochemii środowiska, WNT Warszawa 8. Zieliński S., Skażenia chemiczne w środowisku, Ofic. Wyd. PWr Wrocław 9. Andrews J.E. i in. Wprowadzenie do chemii środowiska WNT Warszawa

Literatura uzupełniająca:. Alloway B.J., Ayers D.C. Chemiczne podstawy zanieczyszczenia środowiska, PWN Warszawa 999. Trzepierczyńska I. i in., Fizykochemiczna analiza zanieczyszczeń powietrza, PWr, Wrocław 3. Kabata-Pendias A., Pendias H., Geochemia pierwiastków śladowych, PWN, Warszawa 4. Gomółkowie B. i E., Ćwiczenia laboratoryjne z chemii wody, Oficyna Wyd. PWr., Wrocław 5. Gomółka B., Szypowski, Ćwiczenia laboratoryjne i rachunkowe z chemii wody, Oficyna Wyd. PWr., Wrocław. 6. Wąchalewski T., Elementy chemii środowiska, Wydawnictwa Akademii Górniczo-Hutniczej, Kraków 7. Głowiak B., Kempa E., Winnicki T., Podstawy ochrony środowiska, PWN, Warszawa Warunki zaliczenia: wykład uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium końcowego laboratorium uzyskanie pozytywnych ocen z kolokwiów cząstkowych oraz sprawozdań laboratoryjnych.

ENVIRONMENTAL CHEMISTRY Course code: ISS 400 Course title: Environmental chemistry Language of the lecturer: polish Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number of hours/week* Number of hours/semester* Form of the course Grade Grade completion ECTS credits Total Student s 60 30 Workload Level of the course (basic/advanced): basic Prerequisites: inorganic and organic chemistry courses Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Anna Hołtra PhD., Names, first names and degrees of the team s members: Dorota Zamorska-Wojdyła PhD.; Paweł Zwoździak MSc; Names, first names and degrees of the technical team s members: Anna Stanicka- Łotocka MSc; Janusz Świetlik Eng; Madgalena Sitarska MSc; Misiewicz Iwona MSc. Year: I Semester: I Type of the course (obligatory/optional): obligatory Aims of the course (effects of the course): description and interpretation of choose occurrence and chemical processes in the global and local scale. Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional Course description: Earth evolution, structure and rise. Atmosphere. Land environment. Natural circulation of elements in lithosphere. Management with lithosphere sources. Cycle and global environment. Environmental pollution Lecture: Particular lectures contents. Earth structure. Atmosphere 3. Migration of impurieties in atmosphere 4. Land environment 5. Rock and not rock massif property 6. Underground and surface water 7. Anthropogenic pollution of surface and underground water Number of hours 3

Classes the contents: Seminars the contents: Laboratory the contents:. Water and wastewater quality indexes according to obligatory standards: a) physical and chemical properties of water dye, turbidity, flavour, odoru, acid/alkaline reaction and conductivity assays. Water organic contaminations oxidation and chosen chemical water assays e.g. basicity, hardness, chloride analysis. b) organic compounds in wastewater oxidation and BZT n assays.. Assays of ph indicator and soluble organic compounds in the solid. Solid extraction using inorganic acids influence of acid/alkaline reaction into washing out pollutants and their analysis (ph reaction, acidity/basicity, phosphates and iron analysis). 3. Analysis of gas pollutions (ammonium, nitric oxides and sulfuric dioxide concentrations). Project the contents: Basic literature. Gomółka E., Szaynok A., Chemia wody i powietrza, Oficyna Wyd. PWr., Wrocław. Dojlido J.R. i in., Fizyczno-chemiczne badanie wód i ścieków, Arkady, Warszawa 3. Dojlido J.R., Chemia wód powierzchniowych, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 4. Szaynok A. i in. Fizykochemiczna analiza zanieczyszczeń powietrza, Wrocław 5. O`Neill P., Chemia środowiska, PWN Warszawa 6. vanloon G. W., Duffy S. J., Chemia Środowiska, PWN, Warszawa 7. Migaszewski Z.M., Gałuszka A., Podstawy geochemii środowiska, WNT Warszawa 8. Zieliński S., Skażenia chemiczne w środowisku, Ofic. Wyd. PWr Wrocław 9. Andrews J.E. i in. Wprowadzenie do chemii środowiska WNT Warszawa Additional literature:. Alloway B.J., Ayers D.C. Chemiczne podstawy zanieczyszczenia środowiska, PWN Warszawa 999. Trzepierczyńska I. i in., Fizykochemiczna analiza zanieczyszczeń powietrza, PWr, Wrocław 3. Kabata-Pendias A., Pendias H., Geochemia pierwiastków śladowych, PWN, Warszawa 4. Gomółkowie B. i E., Ćwiczenia laboratoryjne z chemii wody, Oficyna Wyd. PWr., Wrocław 5. Gomółka B., Szypowski, Ćwiczenia laboratoryjne i rachunkowe z chemii wody, Oficyna Wyd. PWr., Wrocław. 6. Wąchalewski T., Elementy chemii środowiska, Wydawnictwa Akademii Górniczo- Hutniczej, Kraków 7. Głowiak B., Kempa E., Winnicki T., Podstawy ochrony środowiska, PWN, Warszawa Conditions of the course acceptance/credition: colloquium lecture written test laboratory pass grade (partial written tests and rapports) 4

STATYSTYKA ISS004003 Kod kursu: Nazwa kursu: Język wykładowy: ISS4003 Statystyka polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa liczba godzin ZZU * Semestralna liczba godzin ZZU* Forma ocena ocena zaliczenia Punkty ECTS Liczba godzin CNPS 60 30 Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): podstawowy Wymagania wstępne: Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Andrzej Pawlak, dr inż. Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Wojciech Cieżak, dr inż. Rok : I Semestr: Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy o Cele zajęć (efekty kształcenia): Umiejętność stosowania metod opisu statystycznego zebranych danych oraz stosowania metod wnioskowania statystycznego w odniesieniu do procesów i zjawisk z obszaru inżynierii ochrony środowiska. Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna Krótki opis zawartości całego kursu: Poznanie metod statystyki opisowej i matematycznej. Przestrzeń probabilistyczna. Prawdopodobieństwo. Estymacja. Testowanie hipotez statystycznych. Analiza wariancji. Korelacja. Regresja liniowa. Wykład (podać z dokładnością do godzin): Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych. Statystyka opisowa.. Przestrzeń probabilistyczna. Definicja prawdopodobieństwa. 3. Zmienne losowe. Rozkłady zmiennych losowych dyskretnych. 4. Rozkłady zmiennych losowych ciągłych. 5. Standaryzacja zmiennej losowej. Tablice rozkładu normalnego, t-studenta, chi-kwadrat, F. 6. Wstęp do statystyki matematycznej. 7. Estymacja punktowa i przedziałowa. 8. Testowanie hipotez statystycznych. Testy parametryczne i Liczba godzin 5

nieparametryczne. 9. Analiza wariancji. 0. Zmienne losowe wielowymiarowe. Korelacja liniowa dwóch zmiennych.. Regresja liniowa jednowymiarowa. Konstruowanie linii regresji. Konstruowanie krzywych ufności Ćwiczenia - zawartość tematyczna: Rozwiązywanie zadań ilustrujących, podane na wykładzie, metody i narzędzia statystyki opisowej oraz matematycznej na przykładach procesów i zjawisk z obszaru inżynierii środowiska. Seminarium - zawartość tematyczna: Laboratorium - zawartość tematyczna: Projekt - zawartość tematyczna: Literatura podstawowa: o Jóźwiak J.: Statystyka od podstaw. Warszawa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne 000. o Kordecki W.: Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna. Wrocław, Oficyna Wydawnicza Gis. 003. o Krysicki W., Bartos J., Dyczka W., Królikowska K., Wasilewski M.: Statystyka matematyczna w zadaniach. Część II. Statystyka matematyczna. Warszawa, PWN. 005. o Starzyńska W. E.: Statystyka praktyczna. Warszawa. PWN 005. Literatura uzupełniająca: o Koronacki J.: Statystyka dla studentów kierunków technicznych i przyrodniczych. Warszawa, WNT. 00. Warunki zaliczenia: pozytywna ocena ćwiczeń laboratoryjnych. - w zależności od systemu studiów 6

STATISTICS ISS004003 Course code: ISS004003 Course title: Statistics Language of the lecturer: Polish Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number of hours/week* Number of hours/semester* Form of the course Grade Grade completion ECTS credits Total Student s 60 30 Workload Level of the course (basic/advanced): basic Prerequisites: Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Andrzej Pawlak, Ph.D. Names, first names and degrees of the team s members: Wojciech Cieżak, Ph.D.; Year: I Semester: Type of the course (obligatory/optional): obligatory Aims of the course (effects of the course): Using of statistical method to describe a collection of data and to draw inferences about the processes and occurrences from the field of environmental protection engineering. Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional Course description: Getting of knowledge concerning methods of descriptive and mathematical statistics. Probability space. Definition of probability. Estimation. Testing of statistical hypothesis. Analysis of variance. Correlation. Linear regression. Lecture: Particular lectures contents. Descriptive statistics.. Probability space. Definitions of probability. 3. Random variables. Distributions of discrete random variables. 4. Distributions of continuous random variables. 5. Standardization of a random variable. Tables of the Standard normal, t-student, chi-square and F distributions. 6. Introduction to mathematical statistics. 7. Point estimation and confidence intervals. 8. Testing of statistical hypotheses. Parametric and nonparametric tests. 9. Analysis of variance. Number of hours 7

0. Multidimensional random variables. Linear correlation of two variables.. Simple linear regression. Calculation of regression line. Calculation of confidence curve. Classes the contents: Solving of tasks illustrating, presented during lectures, methods and tools of descriptive and mathematical statistics on base examples of processes and occurrences from the field of environmental protection engineering. Seminars the contents: Laboratory the contents: Project the contents: Basic literature:. Jóźwiak J.: Statystyka od podstaw. Warszawa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne 000.. Kordecki W.: Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna. Wrocław, Oficyna Wydawnicza Gis. 003. 3. Krysicki W., Bartos J., Dyczka W., Królikowska K., Wasilewski M.: Statystyka matematyczna w zadaniach. Część II. Statystyka matematyczna. Warszawa, PWN. 005. 4. Starzyńska W. E.: Statystyka praktyczna. Warszawa. PWN 005. Additional literature:. Koronacki J.: Statystyka dla studentów kierunków technicznych i przyrodniczych. Warszawa, WNT. 00. Conditions of the course acceptance/credition: positive grade of laboratory exercise. 8

JĘZYK OBCY JZL00005BK Kod kursu: Nazwa kursu: Język wykładowy: JZU00005BK Język obcy Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa liczba godzin 3 ZZU * Semestralna liczba godzin 36 ZZU* Forma zaliczenia Zaliczenie Punkty ECTS 3 Liczba godzin CNPS 90 Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): Wymagania wstępne: brak Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Rok: I Semestr: Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): Cele zajęć (efekty kształcenia): Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): Krótki opis zawartości całego kursu: Wykład (podać z dokładnością do godzin): Ćwiczenia - zawartość tematyczna: Seminarium - zawartość tematyczna: Laboratorium - zawartość tematyczna: Projekt - zawartość tematyczna: Literatura podstawowa: Literatura uzupełniająca: Warunki zaliczenia: * - w zależności od systemu studiów 9

FOREIGN LANGUAGE Course code: JZU0000 Course title: Foreign language Language of the lecturer: Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number 3 of hours/week* Number 36 of hours/semester* Form of the course Grade completion ECTS credits 3 Total Student s 90 Workload Level of the course (basic/advanced): Prerequisites: Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Names, first names and degrees of the team s members: Year: I Semester: Type of the course (obligatory/optional): Aims of the course (effects of the course): Form of the teaching (traditional/e-learning): Course description: Lecture: Classes the contents: Seminars the contents: Laboratory the contents: Project the contents: Basic literature: Additional literature: Conditions of the course acceptance/credition: * - depending on a system of studies 30

OCZYSZCZANIE GAZÓW Kod kursu: ISS407 Nazwa kursu: Oczyszczanie gazów Język wykładowy: polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa liczba godzin ZZU * Semestralna liczba godzin 4 ZZU* Forma zaliczenia Egzamin Zaliczenie Zaliczenie Punkty ECTS 3 Liczba godzin CNPS 60 30 90 Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): podstawowy Wymagania wstępne: procesy jednostkowe w ochronie atmosfery, urządzenia w ochronie atmosfery Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego:józef Kuropka, dr inż., Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Anna Musialik-Piotrowska, dr hab. inż., prof.pwr., Franciszek Knop, mgr inż. Rok: I Semestr: Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy Cele zajęć (efekty kształcenia): Poznanie zasad działania, projektowania i eksploatacji urządzeń stosowanych w technologiach oczyszczania gazów odlotowych. Dokonywanie wyboru procesów jednostkowych, urządzeń i technologii oczyszczania Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna Krótki opis zawartości całego kursu: Zasady działania, projektowania i eksploatacji urządzeń stosowanych w technologiach oczyszczania gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych (absorbery, adsorbery, reaktory). Przemysłowe technologie oczyszczania gazów z zanieczyszczeń gazowych. Ekonomika procesów oczyszczania gazów odlotowych. Wykład (podać z dokładnością do godzin): Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych Technologie czystego węgla. Technologie fluidalnego spalania. Najnowsze technologie odsiarczania spalin. Metody pierwotne i wtórne odazotowania spalin. Technologie oczyszczania gazów przy spalaniu odpadów komunalnych. Ekonomika procesów oczyszczania gazów odlotowych. Liczba godzin 3

Ćwiczenia - zawartość tematyczna: Obliczenia kolumny adsorpcyjnej. Projekt - zawartość tematyczna: Podstawy obliczeń i rysunków projektowych wybranych urządzeń adsorpcyjnych i reaktorów do katalitycznego unieszkodliwiania zanieczyszczeń gazowych. Literatura podstawowa: o Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Procesy podstawowe.wyd. PWroc., Wrocław 988. o Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Obliczenia, tabele, materiały pomocnicze. Wyd. PWroc., Wrocław 996. o Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Urządzenia i technologie. Wyd. PWroc., Wrocław 99. Literatura uzupełniająca: o Warych J.: Oczyszczanie przemysłowych gazów odlotowych. WNT, Warszawa 988. o Warych J.: Procesy oczyszczania gazów. Problemy projektowo-obliczeniowe. Wyd. PW., Warszawa 999. o Konieczyński J.:Oczyszczanie gazów odlotowych. Wyd. PŚl., Gliwice 993. o Bauk M.: Basiswissen Umwelttechnik. Vogel Buchverlag, Würzburg 994. o Baumbach G.: Luftreinhaltung. 3 Auflage. Springer-Verlag, Berlin 993. Warunki zaliczenia: Pozytywna ocena z kolokwium i z ćwiczeń. 3

FLUE GASES TREATMENT Course code: ISS407 Course title: Flue gases treatment Language of the lecturer: polish Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number of hours/week* Number 4 of hours/semester* Form of the course Exam Grade Grade completion ECTS credits 3 Total Student s 60 30 90 Workload Level of the course (basic/advanced): basic Prerequisites: Basic processes, mass-transfer operations and processing devices in the atmosphere protection. Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Józef Kuropka, dr inż. Names, first names and degrees of the team s members: Anna Musialik-Piotrowska, dr hab. inż., prof.pwr., Franciszek Knop, mgr inż. Year:I Semester: Type of the course (obligatory/optional): obligatory Aims of the course (effects of the course): The knowing of rules of operating, designing and exploitation of practical devices in technologies of the cleaning of flue gases. Choosing of individual processes, devices and technologies of the cleaning. Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional Course description: The rules of operating, designing and exploitation of processing devices applied in the technology of flue gases treatment (adsorbents, absorbents, catalyst reactors). Industrial technologies of flue gases treatment.. The economics of flue gases treatment processes. Lecture: Particular lectures contents. The technologies of clean-coal.. The technologies of fluid-bed combustion. 3. New technologies of desulfurization from gas combustion. 4. The combustion of gases from nitrogen oxides (primary and secondary methods). 5. The technologies of flue gases treatment from combustion of communal. 6. The economics of flue gases treatment processes. Number of hours 33

Classes the contents: Calculations of adsorption column. Project the contents: The basics of calculation and project designs of selected adsorption and catalyst reactors. Basic literature: o Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Procesy podstawowe.wyd. PWroc., Wrocław 988. o Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Obliczenia, tabele, materiały pomocnicze. Wyd. PWroc., Wrocław 996. o Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Urządzenia i technologie. Wyd. PWroc., Wrocław 99. Additional literature: o Warych J.: Oczyszczanie przemysłowych gazów odlotowych. WNT, Warszawa 988. o Warych J.: Procesy oczyszczania gazów. Problemy projektowo-obliczeniowe. Wyd. PW., Warszawa 999. o Konieczyński J.:Oczyszczanie gazów odlotowych. Wyd. PŚl., Gliwice 993. o Bauk M.: Basiswissen Umwelttechnik. Vogel Buchverlag, Würzburg 994. o Baumbach G.: Luftreinhaltung. 3 Auflage. Springer-Verlag, Berlin 993. Conditions of the course acceptance/credition: Pass grade in the written exam and in the test and project. 34

APARATURA PROCESOWA W OCHRONIE POWIETRZA Kod kursu: Nazwa kursu: Język wykładowy: ISS408 Aparatura procesowa w ochronie powietrza polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa liczba godzin ZZU * Semestralna liczba godzin ZZU* Forma Egzamin Zaliczenie zaliczenia Punkty ECTS Liczba godzin CNPS 60 60 Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): zaawansowany Wymagania wstępne: znajomość treści kursu Urządzenia procesowe w inżynierii ochrony powietrza ISS3045 Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Michał Głomba, dr hab. inż., prof.pwr. Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Dorota Zamorska-Wojdyła, dr inż., Franciszek Knop, mgr inż. Rok: I Semestr: Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy Cele zajęć (efekty kształcenia): Korzystanie ze schematów technologicznych, dokonywanie wyboru tworzyw konstrukcyjnych i urządzeń stosowanych w technologiach oczyszczania gazów odlotowych, poznanie zasad eksploatacji urządzeń instalacji oczyszczania gazów odlotowych, przygotowanie do merytorycznej współpracy w zakresie projektowania, rozruchu, eksploatacji i remontów instalacji. Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna Krótki opis zawartości całego kursu: Kurs obejmuje wykłady oraz ćwiczenia projektowe. Treść tych form dydaktycznych stanowi podstawowy zasób wiedzy z zakresu aparatury procesowej niezbędny do rozwiązywania zagadnień aparaturowych występujących w instalacjach oczyszczania gazów odlotowych. Zakres kursu obejmuje zasady budowy, działania, obliczania i/lub doboru urządzeń do dystrybucji i rozpylania cieczy w aparatach kolumnowych, wymiany ciepła, suszenia rozpyłowego, kondensacji LZO, separacji membranowej LZO oraz doboru tworzyw konstrukcyjnych do budowy aparatów występujących w instalacjach oczyszczania gazów 35

Wykład (podać z dokładnością do godzin): Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych. Cele, zakres i program kursu. Retrospekcja zakresu tematycznego wykładów na I stopniu studiów IŚ w ramach kursu Urządzenia procesowe w inżynierii ochrony powietrza kod ISS3045. Retrospekcja zakresu tematycznego wykładów na I stopniu studiów IŚ w ramach kursu Urządzenia procesowe w inżynierii ochrony powietrza ciąg dalszy 3. Hydrocyklony, filtry próżniowe i wirówki-budowa, zasada działania, zastosowanie w instalacjach oczyszczania gazów odlotowych 4. Hydrocyklony, filtry próżniowe i wirówki - obliczanie oraz przykłady zastosowania w instalacjach oczyszczania gazów odlotowych 5. Suszarki rozpyłowe-budowa, zasada działania, obliczanie, zastosowanie w technologii oczyszczania gazów 6. Kondensatory (skraplacze), techniki spalania zanieczyszczeń gazowych, membrany i bioreaktory - rodzaje, budowa, zasada działania, zastosowanie w technologii oczyszczania gazów odlotowych Liczba godzin Projekt - zawartość tematyczna: Wykonanie projektów: zbiornika ciśnieniowego do magazynowania cieczy, zasobnika do magazynowania ciał stałych sproszkowanych, mieszalnika do mieszania układów niejednorodnych (zawiesin), zagęszczania zawiesiny w baterii hydrocyklonów, filtracji zawiesiny w bębnowym filtrze próżniowym Literatura podstawowa: - Pikoń J.: Aparatura chemiczna. PWN, Warszawa 983 - Pikoń J.: Podstawy konstrukcji aparatury chemicznej. Cz. I i II. WNT, Warszawa 976 - Koch R., Noworyta A.: Procesy mechaniczne w inżynierii chemicznej. WNT, Warszawa 99 - Warych J.: Aparatura chemiczna i procesowa. Oficyna Wydawnicza Pol. Warszawskiej, Warszawa 004 Literatura uzupełniająca: - Pawłow K. F. i in..: Przykłady i zadania z zakresu aparatury i inżynierii chemicznej. WNT, Warszawa 969 - Obertyński A.: Przenośniki. PWT, Warszawa 96 - Orzechowski Z., Prywer J.: Rozpylanie cieczy. WNT, Warszawa 99 - Cywiński B., Gdula S., Kempa E., Kurbiel J., Płoszański H.: Oczyszczania ścieków. Arkady, Warszawa 983 - Horwatt W.: Budowa aparatury przemysłowej. PWN, Łódź 967 - Praca zbiorowa: Mały poradnik mechanika, t. II. WNT, Warszawa 988 - Czasopisma: Inżynieria i aparatura chemiczna, Ochrona środowiska, Environment Protection Engineering - Katalogi i prospekty firmowe dotyczące przenośników, zbiorników, osadników, hydrocyklonów, filtrów próżniowych, mieszalników, zraszaczy, dystrybutorów i redystrybutorów cieczy w kolumnach, rozpylaczy hydraulicznych i dwuczynnikowych, przeponowych wymienników ciepła Warunki zaliczenia: wykład egzamin, projekt pozytywna ocena wszystkich samodzielnie wykonanych projektów. 36