KIERUNEK: OCHRONA ŚRODOWISKA WYDZIAŁ: INŻYNIERII ŚRODOWISKA STUDIA: DRUGI STOPIEŃ STACJONARNE SPECJALNOŚĆ: SYSTEMY OCHRONY ATMOSFERY

Transkrypt

1 KIERUNEK: OCHRONA ŚRODOWISKA WYDZIAŁ: INŻYNIERII ŚRODOWISKA STUDIA: DRUGI STOPIEŃ STACJONARNE SPECJALNOŚĆ: SYSTEMY OCHRONY ATMOSFERY Załącznik nr 1 do ZW 1/007 PROGRAM NAUCZANIA Uchwała z dnia r. Obowiązuje od 1.X.007 r. 1. Opis Czas trwania (w sem.):3 Wymagania wstępne-rekrutacja: Ukończony 1-szy stopień inżynierski kierunku Ochrona Środowiska, i kierunków pokrewnych. Absolwenci licencjatów kierunków podobnych muszą zaliczyć dodatkowy semestr zerowy (wyrównawczy) Tytuł zawodowy: MAGISTER INŻYNIER Forma zakończenia studiów : praca dyplomowa egzamin dyplomowy: Możliwość kontynuacji studiów: III-go stopnia na kierunku Ochrona Środowiska i kierunkach pokrewnych. Sylwetka absolwenta: Absolwent posiada wiedzę z zakresu nauk przyrodniczych i nauk o środowisku, a także nauk technicznych, rolniczych i leśnych, o planowaniu przestrzennym i metodykach badań środowiskowych oraz wykazuje biegłość w zakresie procesów systemów ochrony powietrza, oczyszczania gazów w szeroko rozumianej Ochronie i Inżynierii Środowiska. Posiada wiedzę i umiejętności pozwalające na samodzielne rozwiązywanie problemów z zakresu ochrony środowiska w ujęciu lokalnym, regionalnym, krajowym i globalnym. Absolwenci są przygotowani do podjęcia pracy w instytutach badawczych, instytucjach zintegrowanego zarządzania oraz ochrony środowiska, przemyśle, rolnictwie, administracji państwowej i samorządowej. Program nauczania : Kierunek : Ochrona Środowiska : Studia stacjonarne II-gi stopień : Specjalizacja: SOA 1/7

2 . Struktura programu nauczania 1) w układzie punktowym Struktura programu w ukladzie punktowym ECTS ponkty ECTS Przedmioty podst... Przedmioty nietech... 3 Przedmioty kierun Przedmioty specja praca dyplomowa 0 ) w układzie godzinowym Struktura programu w układzie godzinowym lość godzin, godziny Przedmioty nietech Przedmioty podst... Przedmioty kierun Przedmioty specja Program nauczania : Kierunek : Ochrona Środowiska : Studia stacjonarne II-gi stopień : Specjalizacja: SOA /7

3 SOA Systemy Ochrony Atmosfery OŚ _II_gi stopień 6 Kurs wybieralny (1+1) 5 Kurs wybieralny (1+1) 4 3 Język obcy (3) Ograniczanie emisji zanieczyszczeń 1 gazowych 1100 E (+1+) Praca dyplomowa magisterska - p ECTS Ochrona atmosfery a odnawialne źródła 19 Techniki pomiaru imisji zanieczyszczeń 15 godzin energii 0001 (+1) 18 do powietrza (+1) Ograniczanie emisji pyłów 1100 E Ocena oddziaływania na środowisko 0000 () 15 (+1+) Rozprzestrzenianie zanieczyszczeń w 14 atmosferze 1000 (1+) 13 Prognozowanie zanieczyszczeń atmosfery () Inżynieria procesowa 1000 E (3+1) Systemy ochrony atmosfery E (3+1) 9 Seminarium dyplomowe 0000 () 8 Techniki pomiaru emisji zanieczyszczeń do 7 powietrza (1+1) Urządzenia instalacji oczyszczania gazów 1000 E (3+1) 6 Najlepsze dostępne techniki ochrony powietrza 1000 (+) 5 Ekotoksykologia 000 E (3+3) Chemia powietrza 1000 (+) 4 Laboratorium oczyszczania gazów () Gospodarowanie przestrzenią i Statystyka i modelowanie w naukach o planowanie przestrzenne (3) Polityka ochrony środowiska środowisku (+1) (1+1) g/t I semestr II semestr III semestr Kursy wybieralne: 1. Odorymetria i dezodoryzacja (1+1).. Ograniczenie emisji CO (1+1). 3. Niekonwencjonalne metody oczyszczania gazów (1+1). 4. Analiza spektrum kropel i cząstek stałych (1+1). Program nauczania : Kierunek : Ochrona Środowiska : Studia stacjonarne II-gi stopień : Specjalizacja: SOA 3/7

4 3. Lista kursów L.p. Kod kursu/ grupy kursów Nazwa kursu/grupy kursów Tygodniowa liczba godzin w ć l p s Liczba godzin ZZU Liczba godzin CNPS Liczba punktów ECTS Forma zaliczenia 1. OSS001 Język obcy OSS00 Statystyka i modelowanie w naukach o środowisku OSS003 Ekotoksykologia E 4. OSS008 Chemia powietrza OSS005 Gospodarowanie przestrzenią i planowanie przestrzenne OSS006 Polityka ochrony środowiska OSS009 Kurs wybieralny OSS011 Praca dyplomowa magisterska OSS01 Seminarium dyplomowe OSS040 Ochrona atmosfery a odnawialne źródła energii OSS041 Ograniczenie emisji pyłów E 1. OSS04 Prognozowanie zanieczyszczeń atmosfery OSS043 Inżynieria procesowa E 14. OSS044 Techniki pomiaru emisji zanieczyszczeń do powietrza OSS045 Ograniczenie emisji zanieczyszczeń gazowych E 16. OSS046 Techniki pomiaru imisji zanieczyszczeń do powietrza OSS047 Ocena oddziaływania na środowisko OSS048 Rozprzestrzenianie zanieczyszczeń w atmosferze OSS049 Systemy ochrony atmosfery E 0. OSS050 Urządzenia instalacji oczyszczania gazów E 1. OSS051 Najlepsze dostępne techniki ochrony powietrza OSS05 Laboratorium oczyszczania gazów ISW100 Odorymetria i dezodoryzacja ISW1003 Ograniczenie emisji CO ISW1019 Niekonwencjonalne metody oczyszczania gazów ISW10 Analiza spektrum kropel i cząstek stałych Lista kursów nietechnicznych Przedmioty humanistyczno-menedżerskie - brak 3.1. Języki obce (min. 3 pkt ECTS): L.p. Kod kursu/ grupy kursów Nazwa kursu/grupy kursów Tygodniowa liczba godzin w ć l p s Liczba godzin ZZU Liczba godzin CNPS Liczba punktów ECTS Forma zaliczenia 1. OSS001 Język obcy Razem: Zajęcia sportowe brak Technologie informacyjne brak.

5 Razem: Łączna liczba godzin w ć l p s Łączna liczba godzin ZZU Łączna liczba godzin CNPS Łączna liczba punktów ECTS Lista kursów podstawowych 3. Przedmioty podstawowe L.p. Kod kursu/ grupy kursów Nazwa kursu/grupy kursów Tygodniowa liczba godzin w ć l p s Liczba godzin ZZU Liczba godzin CNPS Liczba punktów ECTS Forma zaliczenia 1. OSS00 Statystyka i modelowanie w naukach o środowisku Razem: Razem: Łączna liczba godzin w ć l p s Łączna liczba godzin ZZU Łączna liczba godzin CNPS Łączna liczba punktów ECTS Lista kursów kierunkowych Kursy obowiązkowe kierunkowe L.p. Kod kursu/ grupy kursów Nazwa kursu/grupy kursów Tygodniowa liczba godzin w ć l p s Liczba godzin ZZU Liczba godzin CNPS Liczba punktów ECTS Forma zaliczenia 1. OSS003 Ekotoksykologia E. OSS008 Chemia powietrza OSS005 Gospodarowanie przestrzenią i planowanie przestrzenne OSS006 Polityka ochrony środowiska Razem: Kursy wybieralne kierunkowe L.p. Kod kursu/ grupy kursów Nazwa kursu/grupy kursów Tygodniowa liczba godzin w ć l p s Liczba godzin ZZU Liczba godzin CNPS Liczba punktów ECTS Forma zaliczenia 1. OSS009 Kurs wybieralny OSS009 Kurs wybieralny Razem: Razem: Łączna liczba godzin Łączna liczba Łączna liczba Łączna liczba

6 w ć l p s godzin ZZU godzin CNPS punktów ECTS Lista kursów specjalnościowych Kursy obowiązkowe specjalnościowe L.p. Kod kursu/ grupy kursów Nazwa kursu/grupy kursów Tygodniowa liczba godzin w ć l p s Liczba godzin ZZU Liczba godzin CNPS Liczba punktów ECTS Forma zaliczenia 1. OSS01 Seminarium dyplomowe OSS040 Ochrona atmosfery a odnawialne źródła energii OSS041 Ograniczenie emisji pyłów E 4. OSS04 Prognozowanie zanieczyszczeń atmosfery OSS043 Inżynieria procesowa E 6. OSS044 Techniki pomiaru emisji zanieczyszczeń do powietrza OSS045 Ograniczenie emisji zanieczyszczeń gazowych E 8. OSS046 Techniki pomiaru imisji zanieczyszczeń do powietrza OSS047 Ocena oddziaływania na środowisko OSS048 Rozprzestrzenianie zanieczyszczeń w atmosferze OSS049 Systemy ochrony atmosfery E 1. OSS050 Urządzenia instalacji oczyszczania gazów E 13. OSS051 Najlepsze dostępne techniki ochrony powietrza OSS05 Laboratorium oczyszczania gazów Razem: Kursy wybieralne specjalnościowe brak. Razem: Łączna liczba godzin w ć l p s Łączna liczba godzin ZZU Łączna liczba godzin CNPS Łączna liczba punktów ECTS Limity punktów w poszczególnych blokach humanistyczno - menedżerskie Przedmioty Nietechniczne j.obce zajęcia sportowe Przedmioty podstawowe Przedmioty kierunkowe Przedmioty specjalnościowe Technolo -gie informacyjne

7 5. Wykaz grup kursów zaliczanych na podstawie jednej oceny Lp. Kurs końcowy: Kursy cząstkowe: Kod Nazwa kursu Kod Nazwa kursu 6. Wykaz egzaminów obowiązkowych Lp. Kod kursu Nazwa kursu 1. OSS003 Ekotoksykologia. OSS041 Ograniczenie emisji pyłów 3. OSS043 Inżynieria procesowa 4. OSS045 Ograniczenie emisji zanieczyszczeń gazowych 5. OSS049 Systemy ochrony atmosfery 6. OSS050 Urządzenia instalacji oczyszczania gazów 7. Kurs/ kursy praca dyplomowa, projekt dyplomowy itp. Wymiar godzinowy ZZU 15 godzin Liczba punktów ECTS 0 pkt. ECTS 8. Praktyki studenckie Rodzaj - brak Wymiar godzinowy/ tygodniowy ZZU - brak Liczba punktów ECTS 0 9. Zakres egzaminu dyplomowego Zakres egzaminu dyplomowego obejmuje materiał przerobiony w czasie studiów a zagadnienia obowiązujące na egzaminie dyplomowym są podawane studentom do wiadomości co najmniej na 1 miesiąc przed terminem egzaminu 10. Wymagania dotyczące terminu zaliczenia danych kursów lub wszystkich kursów w poszczególnych blokach tematycznych Lp. Kod kursu Nazwa kursu Termin zaliczenia do... (numer semestru) Zaopiniowane przez wydziałowy organ uchwałodawczy samorządu studenckiego: Data Imię, nazwisko i podpis przedstawiciela studentów Data Podpis dziekana

8 PLAN STUDIÓW Załącznik nr do ZW 1/007 KIERUNEK: OCHRONA ŚRODOWISKA WYDZIAŁ: INŻYNIERII ŚRODOWISKA STUDIA: DRUGI STOPIEŃ STACJONARNE SPECJALNOŚĆ: SYSTEMY OCHRONY ATMOSFERY Uchwała z dnia r. Obowiązuje od 1.X.007 r. 1. Zestaw kursów obowiązkowych i wybieralnych w układzie semestralnym: SEMESTR 1: Kursy obowiązkowe: L.p. Kod kursu/ grupy kursów Nazwa kursu/grupy kursów Tygodniowa liczba godzin Liczba godzin ZZU Liczba godzin CNPS Liczba punktów ECTS Forma zaliczenia 1. OSS040 Ochrona atmosfery a odnawialne źródła energii Zaliczenie. OSS041 Ograniczenie emisji pyłów Egzamin 3. OSS04 Prognozowanie zanieczyszczeń atmosfery Zaliczenie 4. OSS043 Inżynieria procesowa Egzamin 5. OSS044 Techniki pomiaru emisji zanieczyszczeń do powietrza Zaliczenie 6, OSS003 Ekotoksykologia Egzamin 7. OSS00 Statystyka i modelowanie w naukach o środowisku Zaliczenie Grupy kursów obowiązkowych - brak Kursy wybieralne: L.p. Kod kursu/ grupy kursów Nazwa kursu/grupy kursów Tygodniowa liczba godzin Liczba godzin ZZU Liczba godzin CNPS Liczba punktów ECTS Forma Zaliczenia 1. OSS001 Język obcy Zaliczenie. OSS009 Kurs wybieralny Zaliczenie Grupy kursów wybieralnych - brak Razem w semestrze: Łączna liczba godzin w ć l p s Łączna liczba godzin ZZU w semestrze Łączna liczba godzin CNPS Łączna liczba punktów ECTS

9 SEMESTR : Kursy obowiązkowe: L.p. Kod kursu/ grupy kursów Nazwa kursu/grupy kursów Tygodniowa liczba godzin Liczba godzin ZZU Liczba godzin CNPS Liczba punktów ECTS Forma zaliczenia 1. OSS045 Ograniczenie emisji zanieczyszczeń gazowych Egzamin. OSS046 Techniki pomiaru imisji zanieczyszczeń do powietrza Zaliczenie 3. OSS047 Ocena oddziaływania na środowisko Zaliczenie 4. OSS048 Rozprzestrzenianie zanieczyszczeń w atmosferze Zaliczenie 5. OSS049 Systemy ochrony atmosfery Egzamin 6. OSS050 Urządzenia instalacji oczyszczania gazów Egzamin 7. OSS008 Chemia powietrza Zaliczenie 8. OSS005 Gospodarowanie przestrzenią i planowanie przestrzenne Zaliczenie Grupy kursów obowiązkowych - brak Kursy wybieralne L.p. Kod kursu/ grupy kursów Nazwa kursu/grupy kursów Tygodniowa liczba godzin Liczba godzin ZZU Liczba godzin CNPS Liczba punktów ECTS Forma Zaliczenia 1. OSS009 Kurs wybieralny Zaliczenie Grupy kursów wybieralnych - brak Razem w semestrze: Łączna liczba godzin w ć l p s Łączna liczba godzin ZZU w semestrze Łączna liczba godzin CNPS Łączna liczba punktów ECTS SEMESTR 3: Kursy obowiązkowe: L.p. Kod kursu/ grupy kursów Nazwa kursu/grupy kursów Tygodniowa liczba godzin Liczba godzin ZZU Liczba godzin CNPS Liczba punktów ECTS Forma zaliczenia 1. OSS011 Praca dyplomowa magisterska Zaliczenie. OSS01 Seminarium dyplomowe Zaliczenie 3. OSS051 Najlepsze dostępne techniki ochrony powietrza Zaliczenie 4. OSS05 Laboratorium oczyszczania gazów Zaliczenie 5. OSS006 Polityka ochrony środowiska Zaliczenie Grupy kursów obowiązkowych - brak Kursy wybieralne brak. Grupy kursów wybieralnych - brak

10 Razem w semestrze: Łączna liczba godzin w ć l p s Łączna liczba godzin ZZU w semestrze Łączna liczba godzin CNPS Łączna liczba punktów ECTS Zestaw kursów przeznaczonych do realizacji w trybie zdalnego nauczania: - brak 3. Zestaw egzaminów w układzie semestralnym: Semestr Kod kursu Nazwy kursów kończących się egzaminem 1 OSS041 OSS043 OSS003 OSS045 OSS049 OSS Ograniczenie emisji pyłów. Inżynieria procesowa 3. Ekotoksykologia 1. Ograniczenie emisji zanieczyszczeń gazowych. Systemy ochrony atmosfery 3. Urządzenia instalacji oczyszczania gazów 3 brak brak 4. Liczba deficytu punktów dopuszczalnego po poszczególnych semestrach Semestr Dopuszczalny deficyt punktów po semestrze Zaopiniowane przez wydziałowy organ uchwałodawczy samorządu studenckiego: Data Imię, nazwisko i podpis przedstawiciela studentów Data Podpis dziekana

11 OPISY KURSÓW

12 OCHRONA ATMOSFERY A ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII OSS040 Kod kursu: OSS 040 Nazwa kursu: OCHRONA ATMOSFERY A ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII Język wykładowy: POLSKI Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa 1 liczba godzin ZZU * Semestralna liczba godzin ZZU* Forma zaliczenia KOLOKWIUM OCENA SEMINARIUM Punkty ECTS 1 Liczba godzin CNPS Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): Wymagania wstępne: BRAK ZAAWANSOWANY Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: LECH-BRZYK KRYSTYNA, dr inż. Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: GŁOMBA MICHAŁ, dr hab. inż. KUROPKA JÓZEF, dr inż. GAJ KAZIMIERZ, dr inż. SÓWKA IZABELA, dr inż. MACIEJEWSKA MONIKA, dr inż. Rok: 1 Semestr: 1 Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): Cele zajęć (efekty kształcenia): OBOWIĄZKOWY UMIEJĘTNOŚĆ WYKONANIA TECHNICZNO-EKONOMICZNEJ ANALIZY MOŻLIWOŚCI ZASTOSOWANIA OZE W MIEJSCE KONWENCJONALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII I OCENY SKUTKÓW ŚRODOWISKOWYCH. UMIEJĘTNOŚĆ WYZNACZANIA SKUMULOWANYCH WSKAŹNIKÓW UCIĄŻLIWOŚCI PRODUKCJI ENERGII Z OZE WZGLĘDEM POWIETRZA. Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): Krótki opis zawartości całego kursu: TRADYCYJNA ENERGETYKA A SKAŻENIE ŚRODOWISKA. RODZAJE ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII (OZE) I TECHNOLOGIE POZYSKIWANIA Z NICH

13 CZYSTEJ ENERGII. ZANIECZYSZCZENIE ŚRODOWISKA PODCZAS POZYSKIWANIA CZYSTEJ ENERGII Z OZE. WSKAŹNIKI EMISJI. OCZYSZCZANIE GAZÓW ODLOTOWYCH Z OZE. ZOBOWIĄZANIA POLSKI WZGLĘDEM UE W ZAKRESIE WYKORZYSTANIA OZE. USTAWODAWSTWO W POLSCE I W UE W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA PRZY PRODUKCJI CZYSTEJ ENERGII. ASPEKT EKONOMICZNY STOSOWANIA OZE. Wykład (podać z dokładnością do godzin): Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych 1. Bezpieczeństwo energetyczne świata i Polski.. Energetyka a skażenie środowiska. 3. Rodzaje odnawialnych źródeł energii (OZE) i ich zasoby. 4. Technologie pozyskiwania z nich czystej energii. 5. Stan techniki na świecie i w Polsce w zakresie pozyskiwania czystej energii. 6. Technologie oczyszczania gazów odlotowych z OZE. 7. Zanieczyszczenie środowiska podczas pozyskiwania czystej energii z OZE. 8. Wskaźniki emisji. Skumulowane wskaźniki uciążliwości produkcji energii z OZE względem powietrza. 9. Zobowiązania Polski względem UE w zakresie wykorzystania OZE. 10. Ustawodawstwo w Polsce i w UE w zakresie ochrony środowiska przy produkcji czystej energii. 11. Aspekt ekonomiczny stosowania OZE w miejsce konwencjonalnych źródeł energii. 1. Kolokwium Ćwiczenia - zawartość tematyczna: Seminarium - zawartość tematyczna: 1. BILANSE POTENCJAŁU OZE W SKALI LOKALNEJ.. UPRAWA ROŚLIN ENERGETYCZNYCH. 3. EMISJA CIĄGNIONA Z RÓŻNYCH OZE. 4. PRZETWARZANIE BIOMASY. 5. FINANSOWANIE INWESTYCJI OZE. 6. SYSTEMY WSPOMAGAJĄCE WYKORZYSTANIE ENERGII Z OZE. Laboratorium - zawartość tematyczna: Projekt - zawartość tematyczna: Literatura podstawowa: Tymiński J.: Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w Polsce do 030 roku, aspekt energetyczny i ekologiczny. Liczba godzin Lewandowski W. M.: Proekologiczne źródła energii odnawialnej. Gradziuk P. i in.: Biopaliwa. Literatura uzupełniająca:

14 Mikielewicz J., Cieśliński J.T.: Niekonwencjonalne urządzenia i systemy konwersji energii. Czasopisma: m.in. Czysta Energia, Gospodarka paliwami i energią, BMP Ochrona Środowiska, Instal. Materiały konferencyjne. Warunki zaliczenia: ZALICZENIE KOLOKWIUM i POZYTYWNA OCENA Z SEMINARIUM. - w zależności od systemu studiów

15 AIR PROTECTION IN RELATION TO THE RENEWABLE ENERGY SOURCES OSS040 Course code: OSS 040 Course title: AIR PROTECTION IN RELATION TO THE RENEWABLE ENERGY SOURCES Language of the lecturer: POLISH Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number of hours/week* Number of hours/semester* Form of the course WRITTEN ORAL completion TEST PRESENTATION BASED ON WRITTEN ESSAY ECTS credits Total Student s Workload Level of the course (basic/advanced): Prerequisites: NONE ADVANCED Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: LECH-BRZYK KRYSTYNA, Dr znames, first names and degrees of the team s members: GŁOMBA MICHAŁ, Dr KUROPKA JÓZEF, Dr GAJ KAZIMIERZ, Dr SÓWKA IZABELA, Dr MACIEJEWSKA MONIKA, Dr Year: Semester: 1 Type of the course (obligatory/optional): OBLIGATORY Aims of the course (effects of the course): STUDENTS SHALL GAIN THE ABILITY OF PERFORMING TECHNICAL AND ECONOMIC ANALYSIS CONCERNING THE REPLACEMENT OF CONVENTIONAL ENERGY SOURCES BY RES AND ITS ENVIRONMENTAL EFFECTS. STUDENTS SHOULD BE ABLE TO DETERMINE THE AGGREGATE INDICATORS OF

16 ENVIRONMENTAL IMPACT OF ENERGY PRODUCTION USING RES WITH RESPECT TO AIR POLLUTION. Form of the teaching (traditional/e-learning): TRADITIONAL Course description: POWER ENGINEERING VERSUS ENVIRONMENTAL POLLUTION. TYPES OF RENEWABLE ENERGY SOURCES (RES) AND CLEAN ENERGY TECHNOLOGIES ASSOCIATED WITH THEM. THE ENVIRONMENTAL POLLUTION RELATED TO CLEAN ENERGY PRODUCTION FROM RES. EMISSION INDICATORS. WASTE GAS CLEANING TECHNOLOGIES RELATED TO RES USE. THE OBLIGATIONS OF POLAND TOWARDS EU WITH RESPECT TO THE USE OF RES. POLISH AND EU LEGISLATION CONCERNING ENVIRONMENT PROTECTION IN CIRCUMSTANCES OF CLEAN ENERGY PRODUCTION. THE ECONOMIC ASPECT OF THE USE OF RES. Lecture: Particular lectures contents 1. The energetic safety of the world and Poland.. Power engineering and environmental pollution. 3. Types of renewable energy sources (RES) and their stocks. 4. Clean technologies of energy production form RES. 5. Technological advancement of the world and Poland in respect of clean energy production from RES. 6. Technologies of waste gas cleaning related to RES use. 7. Environmental pollution associated with obtaining clean energy from RES. 8. Emission rates. Aggregate indicators of environmental impacts associated with energy production from RES, in relation to air. 9. The obligations of Poland towards EU with respect to the use of RES 10 The Polis and EU legislation concerning environment protection in circumstances of clean energy production. 11. The economic aspect of the use of RES. 1. Written test. Classes the contents: Seminars the contents: 1. Stocks of RES in local scale.. Plantations of biomass. 3. Accumulated emission associated with RES. 4. Transformations of biomass. 5. Financing of investment in RES. 6. Systems which support generation of energy from RES. Laboratory the contents: Project the contents: Basic literature: Number of hours 4 4 4

17 Tymiński J.: Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w Polsce do 030 roku, aspekt energetyczny i ekologiczny. Lewandowski W. M.: Proekologiczne źródła energii odnawialnej. Gradziuk P. i in.: Biopaliwa. Additional literature: Mikielewicz J., Cieśliński J.T.: Niekonwencjonalne urządzenia i systemy konwersji energii. Periodicals: Czysta Energia, Gospodarka paliwami i energią, BMP Ochrona Środowiska, Instal. Conference materials. Conditions of the course acceptance/credition: PASSED WRITTEN TEST and POSITIVE MARK OF THE SEMINAR ESSAY AND ORAL PRESENTATION. * - depending on a system of studies

18 OGRANICZANIE EMISJI PYŁÓW OSS041 Kod kursu: OSS041 Nazwa kursu: Ograniczanie emisji pyłów Język wykładowy: polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa 1 1 liczba godzin ZZU * Semestralna liczba godzin ZZU* Forma Egzamin Kolokwium Ocena zaliczenia Punkty ECTS 1 Liczba godzin CNPS Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): podstawowy. Wymagania wstępne: zaliczone kursy: fizyka, mechanika płynów. Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Piotr Kabsch, dr inż., doc. Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Kazimierz Gaj, dr inż. Rok: I Semestr: I Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy. Cele zajęć (efekty kształcenia): celem kursu jest przygotowanie studentów do projektowania i eksploatacji instalacji odpylających. Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna Krótki opis zawartości całego kursu: zakres kursu obejmuje: a) przypomnienie zasad działania i stosowania odpylaczy, b) zasady projektowania i eksploatacji instalacji odpylających.

19 Wykład (podać z dokładnością do godzin): Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych 1. Odpylanie grawitacyjne, inercyjne i odśrodkowe (przypomnienie).. Filtracja, odpylanie mokre i elektrostatyczne (przypomnienie). 3. Uogólniona technologia odpylania 4. Technologia odpylania filtracyjnego i instalacje wyposażone w filtry. 5. Technologia i instalacje mokrego odpylania. 6. Metodologia projektowania instalacji odpylających. 7. Koszty i eksploatacja instalacji odpylających. Ćwiczenia - zawartość tematyczna: Zawartość tematyczna poszczególnych godzin ćwiczeń 1. Parametry i przemiany termodynamiczne gazów.. Grawitacyjne opadanie ziaren pyłu. 3. Straty ciśnienia w instalacjach oczyszczania gazów. 4. Dobór przewodów instalacji odpylających 5. Dobór wentylatorów. 6. Kondycjonowanie gazów odlotowych. 7. Kolokwium zaliczeniowe. Liczba godzin 3 Liczba godzin 3 Projekt - zawartość tematyczna: projekt procesowy wielostopniowej instalacji odpylania gazów obejmujący: obliczenia technologiczne, opracowanie schematu technologicznego instalacji, dobór urządzeń typowych, koncepcję układu AKPiA. Literatura podstawowa: 1. Kabsch P.: Odpylanie i odpylacze. WNT Warszawa 199. Warych J.: Odpylanie gazów metodami mokrymi. WNT Warszawa Warych J.: Oczyszczanie przemysłowych gazów odlotowych. Wyd.. WNT Warszawa Warych J.: Oczyszczanie gazów. Procesy i aparatura. WNT Warszawa 1998 Literatura uzupełniająca: Czasopisma: 1. Ochrona powietrza i problemy odpadów. Staub und Reihaltung der Luft 3. Filtration and Separation Katalogi i prospekty Warunki zaliczenia: pozytywne oceny kolokwiów zaliczeniowych wykładu i ćwiczeń oraz projektu.

20 PARTICLE COLLECTION OSS041 Course code: OSS041 Course title: Particle Collection Language of the lecturer: polish Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number 1 1 Of hours/week* Number Of hours/semester* Form of the course Test Test Mark completion ECTS credits 1 Total Student s Workload Level of the course (basic/advanced): basic Prerequisites: acceptance of the courses: physic, fluid mechanic Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Kabsch Piotr, Ph. D. Names, first names and degrees of the team s members: Gaj Kazimierz, Ph. D. Year: I. Semester: I Type of the course (obligatory/optional): obligatory Aims of the course (effects of the course): the purpose of the course is to prepare students to design and to operation of the particulate collection plants. Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional Course description: the contents of the course: a) the principles of the operating and application particle collectors - repetition, b) principles of the particulate collection plants design and operation.

21 Lecture: Particular lectures contents 1. Gravity, momentum and centrifugal separation (repetition).. Gas filtration, particle collection by liquid scrubbing and electrostatic precipitation (repetition). 3. General technology of the particle collection. 4. Gas filtration technology and filter plants. 5. Wet technology of the particle collection and liquid scrubbing plants. 6. Design methodology of the particulate collection plants. 7. Costs and operation of the particulate collection plants. Classes the contents: Particular classes contents 1. Waste gas parameters and thermodynamic transformations.. Dust particles motion in the gravity field. 3. Pressure losses in the gas cleaning plants. 4. Assortment of the gas ducts 5. Assortment of the fans. 6. Conditioning of the waste gas. 7. Test. Number of hours 3 Number of hours 3 Project the contents: process design of the multistage particulate collection plant: mass and heat transfer calculations, scheme of particulate collection technology, assortment of the collectors, fans, ducts etc, conception of the plant automation system. Basic literature: Kabsch P.: Odpylanie i odpylacze. WNT Warszawa 199 Warych J.: Odpylanie gazów metodami mokrymi. WNT Warszawa 1979 Warych J.: Oczyszczanie przemysłowych gazów odlotowych. Wyd.. WNT Warszawa 1994 Warych J.: Oczyszczanie gazów. Procesy i aparatura. WNT Warszawa 1998 Additional literature: Periodicals: Ochrona powietrza i problemy odpadów Staub und Reihaltung der Luft Filtration and Separation Catalogues and folders. Conditions of the course acceptance/credition: positive result of the tests and positive project mark.

22 PROGNOZOWANIE ZANIECZYSZCZEŃ ATMOSFERY OSS04 Kod kursu: OSS04 Nazwa kursu: Prognozowanie zanieczyszczeń atmosfery Język wykładowy: Polski/Angielski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa liczba godzin ZZU * Semestralna 30 liczba godzin ZZU* Forma Kolokwium zaliczenia Punkty ECTS Liczba godzin 60 CNPS Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): zaawansowany Wymagania wstępne: Algebra 1, Analiza matematyczna 1 Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Maciejewska Monika, dr inż. Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Zwoździak Jerzy, Prof. Gzella Artur, dr inż. Sówka Izabela, dr inż. Rok: 1 Semestr: 1 Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): Cele zajęć (efekty kształcenia): obowiązkowy Zapoznanie studentów z grupami ogólnie stosowanych metod prognostycznych ze wskazaniem na ich zastosowanie w prognozowaniu zanieczyszczeń powietrza. Zapoznanie studentów z modelami prognostycznymi dedykowanymi prognozowaniu zanieczyszczeń powietrza. Wykształcenie umiejętności posługiwania się prostymi modelami prognostycznymi oraz komunikacji z zawodowymi prognostami. Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): Krótki opis zawartości całego kursu: tradycyjna Kurs przedstawia przegląd ogólnych metod prognostycznych (statystycznych, analogowych, heurystycznych) i możliwości ich wykorzystania do prognozowania zanieczyszczeń powietrza. Jako przykłady podejścia dedykowanego zaprezentowane zostaną modele Lagrange a i Eulera oraz model receptorowy.

23 Wykład (podać z dokładnością do godzin): Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych 1. Prognoza. Typy i funkcje prognoz. Dopuszczalność prognozy.. Dane wykorzystywane w prognozowaniu. Cechy i organizacja danych. 3. Reguły prognostyczne. Metody prognostyczne. Proces prognostyczny. 4. Model prognostyczny. Jakość modelu a jakość prognozy. 5. Prognozowanie na podstawie szeregów czasowych stężeń. 6. Prognozowanie na podstawie modelu związków korelacyjnych 7. Modele receptorowe. 8. Prognozowanie na podstawie modelu zjawiska: Model Lagrange a. 9. Prognozowanie na podstawie modelu zjawiska: Model Eulera. 10. Analiza wrażliwości modelu. 11. Komercyjne modele bazujące na podejściach Lagrangea i Eulera. 1. Prognozowanie na podstawie analogii. 13.Metody heurystyczne 14. Kolokwium. Ćwiczenia - zawartość tematyczna: Seminarium - zawartość tematyczna: Laboratorium - zawartość tematyczna: Projekt - zawartość tematyczna: Literatura podstawowa: o Zeliaś, A. (1997). Teoria Prognozy. PWE, Warszawa Liczba godzin 4 o Boyas, A., Ledolter, J., (005). Statistical methods for forecasting. Wiley- Interscience o Seinfeld, J.H., Pandis, S.N. (1998). Atmospheric chemistry and physics. John Wiley & Sons, New York o Hester, R.E.; Harrison, R.M.(1997). Air Quality Management. Royal Society of Chemistry. Cambridge, UK. Literatura uzupełniająca: o Zasoby internetowe Warunki zaliczenia: Zaliczenie kolokwium. - w zależności od systemu studiów

24 PREDICTION OF AIR POLLUTION OSS04 Course code: Course title: Language of the lecturer: OSS04 Prediction of Air Pollution Polish/English Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number of hours/week* Number 30 of hours/semester* Form of the course completion Written test ECTS credits Total Student s 60 Workload Level of the course (basic/advanced): Prerequisites: Algebra I, Analysis I. advanced Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Maciejewska Monika, PhD Names, first names and degrees of the team s members: Zwoździak Jerzy, Prof. Gzella Artur, PhD Sówka Izabela, PhD Year: 1 Semester: 1 Type of the course (obligatory/optional): obligatory Aims of the course (effects of the course): Familiarize students with widely used prognostic methods emphasizing their application for air pollution prediction. Get students understand specialistic approaches dedicated to air pollution prediction. Training the ability of using simple prognostic models. Make students prepared for communication with professional prognostic centers. Form of the teaching (traditional/e-learning): Course description: The course presents the overview of general prognostic methods (statistical, analog, heuristic) and their application for air pollution prediction. The two main analytical approaches dedicated to air pollution dispersion modeling will be discussed, namely Lagrange s and Euler s. The receptor model will be presented. Lecture:

25 Particular lectures contents 1. Prediction. Types and functions of predictions. Acceptableness of prediction.. Data used in prediction. Types, features and arrangement of the data. 3. Rules of prediction. Methods of prediction. Prognostic process.. 4. Prognostic model. Indicators of model quality and prediction quality. 5. Prediction with the time series approach. 6. Prediction based on correlations. 7. Receptor model. 8. Prediction based on the model of phenomenon: Lagrange model. 9. Prediction based on the model of phenomenon: Euler model. 10. Analysis of model sensitivity. 11. Commercial models based on the Lagrange and Euler approach. 1. Prediction based on analogies. 13. Heuristic methods. 14. Written test. Classes the contents: Seminars the contents: Laboratory the contents: Project the contents: Basic literature: o Zeliaś, A. (1997). Teoria Prognozy. PWE, Warszawa Number of hours o Boyas, A., Ledolter, J., (005). Statistical methods for forecasting. Wiley- Interscience o Seinfeld, J.H., Pandis, S.N. (1998). Atmospheric chemistry and physics. John Wiley & Sons, New York o Hester, R.E.; Harrison, R.M.(1997). Air Quality Management. Royal Society of Chemistry. Cambridge, UK. Additional literature: 1. Internet resources. Conditions of the course acceptance/credition: Passing written test. * - depending on a system of studies 4

26 INŻYNIERIA PROCESOWA OSS043 Kod kursu: OSS043 Nazwa kursu: Inżynieria procesowa Język wykładowy: polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa liczba godzin 1 ZZU * Semestralna liczba godzin ZZU* Forma zaliczenia Egzamin kolokwium Punkty ECTS 3 1 Liczba godzin CNPS Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): podstawowy Wymagania wstępne: matematyka, chemia, mechanika płynów Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Józef Kuropka, dr inż. Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Monika Maciejewska, dr inż. Rok: I Semestr: 1 Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy Cele zajęć (efekty kształcenia): Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna Krótki opis zawartości całego kursu: Procesy adsorpcyjne i katalityczne stosowane w technice ochrony atmosfery oraz ogólne zasady obliczania i projektowania adsorberów i reaktorów kontaktowych. Wykład (podać z dokładnością do godzin): Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych 1. Omówienie wykładu, wstęp do procesów adsorpcyjnych.. Adsorbenty przemysłowe (struktura, własności) 3. Adsorbenty przemysłowe (otrzymywanie, rodzaje i własności ). 4. Równowaga adsorpcyjna (równania termiczne). 5. Teoria i równanie izotermy adsorpcji Langmuira i BET. 6. Teoria adsorpcji potencjalnej i objętościowego zapełniania mikroporów. 7. Kondensacja kapilarna, histereza adsorpcji i efekt cieplny adsorpcji. 8. Kinetyka i dynamika adsorpcji. 9. Adsorpcja okresowa. Liczba godzin

27 10. Adsorpcja ciągła. 11. Regeneracja adsorbentów. 1. Wstęp do procesów katalitycznych, katalizatory (struktura, własności i rodzaje). 13. Mechanizm reakcji kontaktowych. 14. Kinetyka katalitycznego unieszkodliwiania zanieczyszczeń gazowych. 15. Kinetyka sorpcji gazów kwaśnych na anionitach. Ćwiczenia - zawartość tematyczna: Przykłady i zadania obliczeniowe z procesów adsorpcyjnych i katalitycznych, stosowanych w technice ochrony atmosfery, umożliwiające w końcowym efekcie zaprojektowanie urządzeń do oczyszczania gazów. Literatura podstawowa: o Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Procesy podstawowe. Wyd. PWroc., Wrocław o Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Obliczenia, tabele, materiały pomocnicze. Wyd. PWroc., Wrocław Literatura uzupełniająca: o Kielcew N.: Podstawy techniki adsorpcyjnej. WNT, Warszawa o Paderewski M.L.: Procesy adsorpcyjne w inżynierii chemicznej. WNT, Warszawa o Szarawara J. i in.: Podstawy inżynierii reaktorów chemicznych. WNT, Warszawa 1991 o Pawłow K.: Przykłady i zadania z zakresu aparatury i inżynierii chemicznej. WNT, W-wa Warunki zaliczenia: Pozytywna ocena z egzaminu i z kolokwium.

28 THE ENGINEERING OF THE BASIC PROCESSES OSS043 Course code: Course title: Language of the lecturer: OSS043 The engineering of the basic processes polish Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number 1 of hours/week* Number of hours/semester* Form of the course completion Written Exam Written test ECTS credits 3 1 Total Student s Workload Level of the course (basic/advanced): basic Prerequisites: mathematics, chemistry, liquid mechanics Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Józef Kuropka, Ph. D. Names, first names and degrees of the team s members: Monika Maciejewska, Ph.D Year: I Semester: 1 Type of the course (obligatory/optional): obligatory Aims of the course (effects of the course): Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional Course description: Adsorption and catalytic processes applied in the technology of the atmosphere protection. The basic rules of calculating and designing adsorbers and catalyst reactors. Lecture: Particular lectures contents 1. Lecture treatment and the introduction to the issues of adsorption processes.. Industrial adsorbents (structure and properties). 3. Industrial adsorbents (obtaining, kinds and properties). 4. Adsorption balance (thermal equations). 5. The equation and theory of Langmuir and BET s isothermal adsorption. 6. The theory of the potential adsorption and volumetric filling of mikropores. 7. Capillary condensation, Calvin s effect and thermal effect of the adsorption. 8. The kinetics and the dynamics of the adsorption process. Number of hours

29 9. Periodic adsorption. 10. Continual adsorption. 11. Adsorbents regeneration. 1. The introduction to catalytic processes, catalysts (structure, properties and kinds). 13. The mechanics of contact reactions. 14. The kinetics of catalytic treatment of gas pollutants. 15. The kinetics of acid gasses on anion exchangers sorption. Classes the contents: Adsorption and catalytic processes exercises and examples applied in the technology of the atmosphere protection. Basic literature: o Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Procesy podstawowe. Wyd. PWroc., Wrocław o Kuropka J.: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Obliczenia, tabele, materiały pomocnicze. Wyd. PWroc., Wrocław Additional literature: o Paderewski M.L.: Procesy adsorpcyjne w inżynierii chemicznej. WNT, Warszawa o Szarawara J. i in.: Podstawy inżynierii reaktorów chemicznych. WNT, Warszawa 1991 o Pawłow K.: Przykłady i zadania z zakresu aparatury i inżynierii chemicznej. WNT, W-wa Conditions of the course acceptance/credition: Pass grade in the written exam and in the test.

30 TECHNIKI POMIARU EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA OSS044 Kod kursu: OSS044 Nazwa kursu: Techniki pomiaru emisji zanieczyszczeń powietrza Język wykładowy: polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa 1 1 liczba godzin ZZU * Semestralna liczba godzin ZZU* Forma zaliczenie zaliczenie zaliczenia Punkty ECTS 1 1 Liczba godzin CNPS Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): podstawowy Wymagania wstępne: podstawowa wiedza z zakresu fizyki i mechaniki płynów Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Kazimierz Gaj, dr inż. Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Andrzej Szczurek, dr inż., Izabela Sówka, dr inż., Janusz Świetlik, inż., Janusz Robaszkiewicz. Rok: I Semestr: 1 Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy Cele zajęć (efekty kształcenia): o nabycie umiejętności projektowania i kompletacji systemów pomiarowych, o przygotowanie do samodzielnego prowadzenia pomiarów i obróbki ich wyników, o przygotowanie do współpracy z odnośnymi instytucjami kontrolnymi i administracyjnymi. Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna Krótki opis zawartości całego kursu: Wykład (podać z dokładnością do godzin): Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych 1. Pojęcia podstawowe, w tym zdefiniowanie parametrów mierzonych w ramach pomiarów emisji.. Metodyki pomiarów parametrów niezbędnych do wyznaczenia emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych, pobór reprezentatywnej próbki. Liczba godzin

31 3. Monitoring okresowy metodyki referencyjne, uwarunkowania doboru zestawów pomiarowych dla zanieczyszczeń gazowych i pyłowych. 4. Monitoring ciągły metodyki referencyjne, charakterystyka systemów ekstrakcyjnych i in situ, przykłady i zastosowania przemysłowe. 5. Przykłady i charakterystyka nowoczesnej aparatury kontrolnopomiarowej oraz zasady jej doboru i kompletacji. 6. Wybrane procedury obliczeniowe. 7. Wymogi prawne w zakresie kontroli emisji zanieczyszczeń powietrza. 8. Kolokwium Laboratorium - zawartość tematyczna: ćwiczenia praktyczne z zakresu metodyk pomiarowych, zasad działania i obsługi elementów systemów pomiarowych oraz metod obliczeniowych. Literatura podstawowa: 1. Jeżowiecka-Kabsch K., Szewczyk H.: Mechanika płynów, Ofic. Wyd. PWr., Mitosek M.: Mechanika płynów w inżynierii środowiska. Ofic. Wyd. Polit. Warszawskiej, W-wa Koch R., Noworyta A.: Procesy mechaniczne w inżynierii chemicznej, WNT, W-wa, Trzepierczyńska I. i in.: Fizykochemiczna analiza zanieczyszczeń powietrza, Polit. Wr., PN-Z : Pomiar stężenia i strumienia masy pyłu w gazach odlotowych metodą grawimetryczną, Teisseyre M.: Pyłomierze przemysłowe, FOPA, W-wa, Literatura uzupełniająca: 1. Przydróżny S., Ferencowicz J.: Klimatyzacja, Polit. Wr., Prandtl L.: Dynamika przepływów, PWN, Lodge P.L.: Methods of air sampling and analysis, Lewis Publishers Inc.USA, PN-ISO 10396: Emisja ze źródeł stacjonarnych. Pobieranie próbek do automatycznego pomiaru stężenia składników gazowych, PN-ISO 51: Metody pomiaru przepływu strumienia powietrza w przewodach. Warunki zaliczenia: pozytywny wynik kolokwium, pozytywnie ocenione sprawozdanie z wykonanych ćwiczeń

32 THE TECHNIQUES OF AIR POLLUTIONS EMISSION MEASUREMENT OSS044 Course code: Course title: Language of the lecturer: OSS044 The techniques of air pollutions emission measurement polish Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number 1 1 of hours/week* Number of hours/semester* Form of the course written completion test mark ECTS credits 1 1 Total Student s Workload Level of the course (basic/advanced): basic Prerequisites: bases of physics and fluid mechanics Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Kazimierz Gaj, Ph.D. Names, first names and degrees of the team s members Andrzej Szczurek, Ph.D., Izabela Sówka, Ph.D., Janusz Świetlik, Eng., Janusz Robaszkiewicz. Year: I. Semester: 1. Type of the course (obligatory/optional): obligatory Aims of the course (effects of the course): o learning of projecting and selecting of the measuring systems, o preparedness for own management of the emission measurements, o preparedness for cooperating with control and regulatory administration. Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional Course description: Lecture: Particular lectures contents 1. Introduction the scope and aim of the course, definitions of the basic physical parameters.. The techniques of parameters measurement used for determination of the gaseous and particulate pollution emission, uptake of the adequate sampling. 3. Terminal monitoring the terms of measuring equipment Number of hours

33 selection for the dust and gaseous pollutants. 4. Continuous monitoring the characteristic of extractive and in situ systems, some examples and industrial applications. 5. The modern measuring and monitoring equipment some examples and principles of its selection. 6. Counting methodologies. 7. Low aspects of emission control. 8. Colloquium. Laboratory the contents: the practical exercises of usage and handling elements of the measuring systems, counting procedures. Basic literature: 1. Jeżowiecka-Kabsch K., Szewczyk H.: Mechanika płynów, Ofic. Wyd. PWr., Mitosek M.: Mechanika płynów w inżynierii środowiska. Ofic. Wyd. Polit. Warszawskiej, W-wa Koch R., Noworyta A.: Procesy mechaniczne w inżynierii chemicznej, WNT, W-wa, Trzepierczyńska I. i in.: Fizykochemiczna analiza zanieczyszczeń powietrza, Polit. Wr., PN-Z : Pomiar stężenia i strumienia masy pyłu w gazach odlotowych metodą grawimetryczną, Teisseyre M.: Pyłomierze przemysłowe, FOPA, W-wa, Additional literature: 1. Przydróżny S., Ferencowicz J.: Klimatyzacja, Polit. Wr., Prandtl L.: Dynamika przepływów, PWN, Lodge P.L.: Methods of air sampling and analysis, Lewis Publishers Inc.USA, PN-ISO 10396: Emisja ze źródeł stacjonarnych. Pobieranie próbek do automatycznego pomiaru stężenia składników gazowych, PN-ISO 51: Metody pomiaru przepływu strumienia powietrza w przewodach. Conditions of the course acceptance/credition: pass of the final colloquium, termination the laboratory exercises with positive mark * - depending on a system of studies

34 EKOTOKSYKOLOGIA OSS003 Kod kursu: OSS003 Nazwa kursu: Ekotoksykologia Język wykładowy: polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa liczba godzin ZZU * Semestralna liczba godzin ZZU* Forma egzamin zaliczenie zaliczenia Punkty ECTS 3 3 Liczba godzin CNPS Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): zaawansowany Wymagania wstępne: zaliczenie kursu biologii i biochemii Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Barbara Kołwzan dr hab. Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Katarzyna Piekarska dr, Piotr Jadczyk dr, Kazimierz Grabas dr hab. Rok: I Semestr: I (II stopień kształcenia) Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy Cele zajęć (efekty kształcenia): poznanie trucizn stanowiących zanieczyszczenie środowiska oraz ich wpływu na człowieka i inne żywe organizmy. Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna Krótki opis zawartości całego kursu: Pochodzenie trucizn obecnych w środowisku naturalnym. Całokształt oddziaływań zanieczyszczeń chemicznych na zespoły organizmów żywych. Wpływ trucizn na zdrowie człowieka. Losy trucizn w organizmie: wchłanianie, transport, rozmieszczenie, biotransformacja, biokumulacja oraz wydalanie. Toksyczne mutagenne, rakotwórcze i teratogenne działanie ksenobiotyków. Migracja zanieczyszczeń w poszczególnych ekosystemach oraz ich wpływ na zachowanie równowagi biologicznej. Zastosowanie monitoringu biologicznego w ocenie stopnia skażenia środowiska. Wykład (podać z dokładnością do godzin): Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych 1. Źródła trucizn w środowisku naturalnym. Rodzaje trucizn.. Definicja trucizny. Dawka. Czynniki biologiczne i fizyczno-chemiczne warunkujące toksyczność. Liczba godzin

35 3. Wchłanianie, wydalanie oraz transport i rozmieszczenie ksenobiotyków w organizmie. 4. Biotransformacja ksenobiotyków. 5. Wydalanie trucizn. 6. Mechanizmy toksycznego działania trucizn. 7. Mutagenne, rakotwórcze i teratogenne działanie substancji obcych. 8. Metody oceny właściwości biologicznych związków chemicznych. 9. Relacje zachodzące między funkcjonowaniem homeostazy ekosystemu a emisjami przemysłowymi. 10. Chemiczne skażenie powietrza i jego oddziaływanie na organizmy żywe. 11. Przyczyny degradacji ekosystemów glebowych oraz sposoby jej przeciwdziałania. 1. Ujemne oddziaływanie człowieka na ekosystemy wodne. 13. Toksykologia żywności. 14. Toksykologia promieniowania jonizującego. 15. Monitoring biologiczny i jego zastosowanie. Ćwiczenia - zawartość tematyczna: Seminarium - zawartość tematyczna: Laboratorium - zawartość tematyczna: Ocena wpływu czynników biologicznych i fizyczno-chemicznych na toksyczność ksenobiotyków. Określanie toksycznego oddziaływania skażeń chemicznych środowiska na organizmy żywe za pomocą testów letalnych i fizjologicznych. Zastosowanie organizmów wskaźnikowych do badania stopnia skażenia gleby i powietrza. Wpływ trucizn na przebieg procesu biodegradacji. Metody oceny mutagennego i rakotwórczego działania skażeń środowiskowych. Projekt - zawartość tematyczna: Literatura podstawowa: Seńczuk W., Toksykologia, PZWL, Warszawa 1990, Rusiecki W., Kubikowski P., Toksykologia współczesna, PZWL, Warszawa 1976, Pawlaczyk- Szpilowa M., Biologia i ekologia, Oficyna wydawnicza PWr, Wrocław Literatura uzupełniająca: Dutkiewicz T., Chemia toksykologiczna. PZWL, Warszawa 1974Hanke J., Piotrowski J.K., Biochemiczne podstawy toksykologii, PZWL, Warszawa 1984 Przeździecki Z., Biologiczne skutki chemizacji środowiska. PWN, Warszawa Warunki zaliczenia: Wykład: egzamin, laboratorium: aktywny udział obejmujący nabycie praktycznych umiejętności - w zależności od systemu studiów

36 ECOTOXICOLOGY OSS003 Course code: Course title: Language of the lecturer: OSS003 Ecotoxicology polish Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number of hours/week* Number of hours/semester* Form of the course exam colloquium completion ECTS credits 3 3 Total Student s Workload Level of the course (basic/advanced): advanced Prerequisites: biology, biochemisty courses Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Barbara Kołwzan dr hab. Names, first names and degrees of the team s members: Katarzyna Piekarska dr, Piotr Jadczyk dr, Kazimierz Grabas dr hab. Year: I. Semester: I Type of the course (obligatory/optional): obligatory Aims of the course (effects of the course): to acquire the knowledge of environmental toxins, their influence on a man and other living organisms. Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional Course description: Toxic substances and human health. The lot of poisons in human body: absorption, transport, distribution, biotransformation, bioaccumulation and excretion. The source of toxic substances in environment. The global aspects of influence of chemical pollutants on living organisms. Toxic, mutagenic and carcinogenic activity of xenobiotics. The migration of pollutants in the ecosystems and their influence on ecosystem s homeostasis. Using of biological monitoring in the assessment of the level of environment pollution. Lecture: Particular lectures contents 1. The sources of toxic substance in environment. The kinds of toxins.. The definition of poison. Dose. Biological, physical and chemical factors and their influence on the toxicity. 3. Key routes of absorption, transport and distribution of toxins. 4. Biotransformation of xenobiotics 5. The ways of excretion of toxic substances. Number of hours

37 6. Mechanisms of toxic activity. 7. Mutagenic, carcinogenic and teratogenic action of xenobiotics. 8. The methods of assessment of the biological properties of chemicals. 9. The relations taking place between ecosystems homeostasis and industrial emissions. 10. The chemical pollution of air and their influence on living organisms. 11. The cause of the soil ecosystems degradation and the ways of hazard prevention. 1. The negative influence of the human activity on the water ecosystems. 13. Food toxicology. 14. The toxicology of ionizing radiation. 15. The biological monitoring and its ways of using. Classes the contents: Seminars the contents: Laboratory the contents: The assessment of biological, physical and chemical factors which have influence on toxicity of xenobiotics. The determination of chemical pollutants impact on the living organisms by acute and physiological tests. Using bioindicators to determination the level of soil and air pollution. The influence of chemical toxins on biodegradation process. The methods for determination mutagenic and carcinogenic activity of environmental pollutants Project the contents: Basic literature: Walker C.H., Hopkin S.P., Sibley R.M., Peakall D.B.: Principles of ecotoxicology, Taylor and Francis 001, Robinson L., Thorn I.: Toxicology and ecotoxicology in chemical safety assessment, Blackwell Publishing 005, Seńczuk W., Toksykologia, PZWL, Warszawa 1990, Rusiecki W., Kubikowski P., Toksykologia współczesna, PZWL, Warszawa 1976, Pawlaczyk-Szpilowa M., Biologia i ekologia, Oficyna wydawnicza PWr, Wrocław Additional literature: Dutkiewicz T., Chemia toksykologiczna. PZWL, Warszawa 1974, Hanke J., Piotrowski J.K., Biochemiczne podstawy toksykologii, PZWL, Warszawa 1984, Przeździecki Z., Biologiczne skutki chemizacji środowiska. PWN, Warszawa Conditions of the course acceptance/credition: * - depending on a system of studies