Sprawozdanie kwartalne z realizacji Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004 2006 Okres sprawozdawczy (kwartał/rok) III/2005 I INFORMACJE OGÓLNE 1. Numer sprawozdania 5/III/2005 2. Numer i nazwa Programu CCI No: 2004 PL O61 PO 001 Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006 3. Nazwa instytucji zarządzającej Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi 4. 5. 6. Siedziba i adres instytucji zarządzającej Imię (imiona) i nazwisko osoby odpowiedzialnej za realizację Programu Imię (imiona) i nazwisko osoby uprawnionej do kontaktu ul. Wspólna 30, 00-930 Warszawa Jan Krzysztof Ardanowski Podsekretarz Stanu Marek Rudnicki 7. Numer telefonu i faksu osoby uprawnionej do kontaktu tel. 623 22 58, fax. 623 20 51 8. Adres poczty elektronicznej osoby uprawnionej do kontaktu Marek.Rudnicki@minrol.gov.pl
II PRZEBIEG RZECZOWY REALIZACJI PROGRAMU 1. Opis przebiegu realizacji Programu Nabór wniosków W okresie sprawozdawczym zakończono nabór wniosków dla części działań (wg tabeli poniżej). Tabela 1. A Nr Priorytet / działanie Nazwa Data uruchomie nia naboru Termin zakończenia naboru Liczba złożonych wniosków narastająco od początku Programu**** 1. Wspieranie zmian i dostosowań w sektorze rolno-żywnościowym 42 524 1.1. Inwestycje w gospodarstwach rolnych 16.08.04 ciągły wstrzymany w 8 województwach 22 163 1.2. Ułatwianie startu młodym rolnikom 15.09.04 ciągły wstrzymany w 16 województwach 18 801 1.3. Szkolenia 15.09.04 do 15.10.04 307 1.4. Wsparcie doradztwa rolniczego 1.5. Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych od 16.08.04 do 14.09.04 oraz od 19.09.05 do 03.11.05 15.09.04 ciągły 1 214 2. Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich 9 284 39 2.1. Przywracanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego naturalną katastrofą lub pożarem oraz wprowadzenie odpowiednich instrumentów zapobiegawczych 15.09.04 ciągły 48 2.2. Scalanie gruntów 1.03.05 ** w zależności od województwa (Tabela 1.C) 27 2.3. Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego 2.4. Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodów 2.5. Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi 2.6. Rozwój i ulepszanie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem 8.02.05 * w zależności od województwa (Tabela 1.C) 2323 15.09.04 ciągły wstrzymany w 6 województwach 3 904 1.03.05 ** w zależności od województwa (Tabela 1.C) 177 15.09.04 ciągły wstrzymany w 7 województwach 2 557 2.7. Pilotażowy Program Leader+ *** 15.09.04 do 31.12.04 248 3. Pomoc techniczna 364 3.1. Wsparcie systemu zarządzania i 136 wdrażania Programu od 10.09.04 do 15.11.04 oraz 3.2. Rozwój instytucjonalny 104 od 29.06.05 do 1.08.05 3.3. Informowanie i promocja Programu RAZEM PROGRAM 52 172 124 * termin uruchomienia w województwie małopolskim ** termin uruchomienia w województwie świętokrzyskim *** termin dotyczy naboru w ramach schematu I **** wszystkie złożone wnioski, przed procesem weryfikacji, oceny i wyboru 2
Wnioski wdrażane przez ARiMR są przyjmowane w Oddziałach Regionalnych do osiągnięcia potencjalnego wykorzystania środków (podzielonych na koperty regionalne) w ramach danego działania w wysokości 135%. Z powodu osiągnięcia takiego progu ARiMR wstrzymała nabór wniosków w niektórych oddziałach dla działań: 1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych, 1.2 Ułatwianie startu młodym rolnikom, 2.4 Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodów oraz 2.6 Rozwój i ulepszanie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem. W tabelach poniżej przedstawiono terminy wstrzymania naboru wniosków dla działań wdrażanych przez ARiMR (Tabela 1. B) oraz terminy naboru wniosków dla działań wdrażanych przez samorządy województw, wynikające z ogłoszeń (Tabela 1. C). Tabela 1. B Terminy wstrzymania naboru wniosków dla działań wdrażanych przez ARiMR WOJEWÓDZTWO 1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych 1.2 Ułatwianie startu młodym rolnikom 2.4 Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa 2.6 Rozwój i ulepszanie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem Tabela 1. C Terminy naboru wniosków dla działań wdrażanych przez samorządy województw WOJEWÓDZTWO 2.2 Scalanie gruntów 2.3 Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego wsi 2.5 Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi Dolnośląskie 01.06.2005 r. 01.08.2005 r. 01.06.2005 r. 15.07.2005 r. 01.06.2005 r. 31.08.2005 r. Kujawsko-Pomorskie - 16.05.2005 r. 30.06.2005 r. 27.06.2005 r. 29.07.2005 r. Lubelskie 14.04.2005 r. 20.05.2005 r. 01.06.2005 r. 14.07.2005 r. 14.04.2005 r. 20.07.2005 r. Lubuskie 04.04.2005 r. do 04.04.2005 r. do wyczerpania 04.04.2005 r. 04.05.2005 r. wyczerpania środków środków Łódzkie 06.06.2005 r. 06.07.2005 r. 06.06.2005 r. 06.07.2005 r. - Małopolskie 01.10. 2005 r. 09.11.2005 r. 08.02.2005 r. 09.03.2005 r. 01.10.2005 r. 31.10.2005 r. 08.06.2005 r. 08.07.2005 r. Mazowieckie 03.10. 2005 r. 05.12.2005 r. 09.05.2005 r. 15.06.2005 r. 07.07.2005 r. 08.08.2005 r. Opolskie 07.03.2005 r. 08.06.2005 r. 07.03.2005 r. 08.04.2005 r. 07.03.2005 r. 31.05.2005 r. Podkarpackie 14.03.2005 r. 31.05.2005 r. 14.03.2005 r. 18.04.2005 r. 14.03.2005 r. 31.05.2005 r. Podlaskie 16.05.2005 r. do 16.05.2005 r. do wyczerpania 16.05.2005 r. 20.06.2005 r. wyczerpania środków środków Pomorskie 04.07. 2005 r. 16.07.2005 r. 08.03.2005 r. 22.04.2005 r. 04.07. 2005 r. 16.08.2005 r. Śląskie 01.07.2005 r. 01.08.2005 r. 06.04.2005 r. 13.05.2005 r. 10.10. 2005 r. do wyczerpania środków Świętokrzyskie 01.03.2005 r. 30.12.2005 r. 15.02.2005 r. 31.03.2005 r. 01.03.2005 r. 29.04.2005 r. Dolnośląskie 23.06.2005 06.05.2005 - - Kujawsko-Pomorskie - 11.02.2005 - - Lubelskie - 07.02.2005 - - Lubuskie 15.03.2005 28.02.2005 03.06.2005 31.05.2005 Łódzkie - 04.03.2005 - - Małopolskie - 11.02.2005-09.05.2005 Mazowieckie - 01.03.2005 - - Opolskie 03.06.2005 31.05.2005 - - Podkarpackie - 03.03.2005 31.08.2005 18.08.2005 Podlaskie - 05.08.2005 - - Pomorskie 21.02.2005 21.02.2005 10.03.2005 28.02.2005 Śląskie 12.08.2005 30.03.2005-24.08.2005 Świętokrzyskie - 11.02.2005 - - Warmińsko- Mazurskie 19.04.2005 07.03.2005 15.06.2005 09.06.2005 Wielkopolskie 26.04.2005 25.02.2005 20.07.2005 23.05.2005 Zachodniopomorskie 24.03.2005 30.03.2005 31.08.2005 - Warmińsko- Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie 25.07. 2005 r. 31.08.2005 r. 24.10.2005 r. 30.12.2005 r. 23.05.2005 r. do wyczerpania środków 16.05.2005 r. do wyczerpania środków 20.06.2005 r. 22.07.2005 r. 25.07.2005 r. 31.08.2005 r. 01.04.2005 r. 06.05.2005 r. 16.05.2005 r. 30.06.2005 r. 23.05.2005 r. do wyczerpania środków 16.05.2005 r. do wyczerpania środków 3
Podpisane umowy W opisywanym okresie sprawozdawczym podpisano w sumie 8 423 umów na kwotę 1 127 430 918 zł (w zaokrągleniu do pełnego złotego). Szczegółowe zestawienie liczby i wartości podpisanych umów w ramach poszczególnych działań zawiera Tabela 1.D. Tabela 1. D Zestawienie liczby i wartości podpisanych umów w ramach poszczególnych działań Zawarte umowy narastająco od uruchomienia Programu liczba kwota w PLN (zaokrąglona do pełnych złotych) Zawarte umowy III kwartał 2005 r. liczba kwota w PLN (zaokrąglona do pełnych złotych) 1. Wspieranie zmian i dostosowań w sektorze rolno-żywnościowym 19 680 2 112 234 083 6 366 830 921 296 1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych 6 507 709 902 573 3 064 153 200 000 1.2 Ułatwianie startu młodym rolnikom 12 787 639 350 000 3 147 347 396 090 1.3 Szkolenia 65 32 916 512 2 3 798 020 1.4 Wsparcie doradztwa rolniczego 17 97 366 771 0 0 1.5 Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych 304 632 698 227 153 326 527 186 2. Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich 2 462 322 179 161 1 899 266 166 418 2.1 Przywracanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego naturalną katastrofą lub pożarem oraz wprowadzenie odpowiednich instrumentów 23 32 476 860 4 6 751 235 zapobiegawczych 2.2 Scalanie gruntów 0 0 0 0 2.3 Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego 506 116 359 923 506 116 359 923 2.4 Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań 992 71 120 890 679 49 096 875 lub alternatywnych źródeł dochodów 2.5 Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi 7 51 400 100 7 51 540 100 2.6 Rozwój i ulepszanie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem 814 35 285 022 583 26 881 919 2.7 Pilotażowy Program LEADER+ 120 15 536 366 120 15 536 366 3. Pomoc techniczna 158 30 343 204 158 30 343 204 3.1 Wsparcie systemu zarządzania i wdrażania programu 61 9 512 052 61 9 512 052 3.2 Rozwój instytucjonalny 41 16 806 725 41 16 806 725 3.3 Informowanie i promocja programu 56 4 024 427 56 4 024 427 RAZEM PROGRAM 22 300 2 464 756 448 8 423 1 127 430 918 Stopień realizacji zobowiązań ustalonych dla działań W okresie sprawozdawczym w ramach działania 1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych zrealizowano 706 płatności na kwotę ok. 67 965 094 złotych, co stanowi 9,57% wartości podpisanych umów (od uruchomienia Programu podpisano 6 507 umów na kwotę 709 902 573 zł). Narastająco od uruchomienia Programu zrealizowano 720 płatności na kwotę 68 971 169 zł. Wypłacono również 2 940 premii na kwotę 147 000 000 złotych beneficjentom działania 1.2 Ułatwianie startu młodym rolnikom, co stanowi prawie 23 % kwoty zobowiązań w ramach działania (12 787 podpisanych umów na kwotę 639 350 000 od uruchomienia Programu). Narastająco od uruchomienia Programu wypłacono 9 993 premie w kwocie 499 650 000 zł. W ramach pozostałych działań nie wypłacono środków. 4
Stopień zróżnicowania typów i wielkości zrealizowanych projektów oraz projektów objętych umową/decyzją w odniesieniu do możliwości realizacji celów działania/priorytetu 1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych Większość rozpoczętych inwestycji (88%) kwalifikuje się do kategorii Wyposażenie i sprzęt ruchomy. Ponad 28% zatwierdzonych projektów realizowanych jest w gospodarstwach, w których dominująca jest uprawa zbóż. Około 14 % zatwierdzonych projektów realizowanych jest w gospodarstwach prowadzonych przez młodych rolników. Rozpoczęte projekty w największym stopniu realizują cele Redukcja kosztów produkcji oraz Poprawa warunków i bezpieczeństwa pracy, określone w Uzupełnieniu Programu. 1.2 Ułatwianie startu młodym rolnikom Specyfika działania 1.2 Ułatwianie startu młodym rolnikom sprawia, że nie można mówić o zróżnicowaniu projektów pomoc udzielana beneficjentowi polega na wypłaceniu jednorazowej premii w wysokości 50 000 złotych. Wśród zatwierdzonych do realizacji projektów dominują gospodarstwa, w których produkcję główną stanowią uprawy zbóż (ponad 33%). Ponad 50 % beneficjentów działania to rolnicy poniżej 25 roku życia. 1.3 Szkolenia Projekty w ramach działania można podzielić ze względu na zakres tematyczny: po 16 projektów dotyczy tematów: Kodeks dobrej praktyki rolniczej, Dobrostan zwierząt, Zasady integrowanej produkcji oraz Finanse gospodarstwa rolnego w tym VAT. 1 projekt dotyczy tematu: Zakładanie i pielęgnacja lasów na gruntach rolnych. Każdy z projektów realizowany jest we wszystkich województwach w sposób kompleksowy. Największą liczbę szkoleń oraz osób do przeszkolenia zaplanowano w ramach tematu Kodeks dobrej praktyki rolniczej, następnie Dobrostan zwierząt, Finanse gospodarstwa rolnego w tym VAT, natomiast najmniej zaplanowano na szkolenie Zasady integrowanej produkcji. Dotychczas zrealizowano 413 szkoleń 151 w ramach tematu Poprawa warunków utrzymania zwierząt; 111 w ramach tematu Poprawa jakości i higieny produkcji oraz bezpieczeństwa produkcji; 103 w ramach tematu Upowszechnianie zasad zwykłej dobrej praktyki rolniczej i 48 w ramach tematu Ekonomika i zarządzanie gospodarstwem rolnym lub produkcją leśną. 1.4 Wsparcie doradztwa rolniczego W działaniu 1.4 beneficjentami mogą być podmioty publiczne i prywatne - 4 zaakceptowane projekty zostały złożone przez prywatne firmy doradcze, 13 projektów przez podmioty doradztwa publicznego. Największe kwoty środków przyznano na realizację usług doradczych dotyczących płatności bezpośrednich oraz wspierania działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (46 130 240 zł, co stanowi 47% wartości wszystkich zatwierdzonych projektów), przygotowania wniosku o dofinansowanie realizacji projektu w ramach działania 1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych (10 186 180 zł, czyli ok. 10% wartości wszystkich zatwierdzonych projektów), przygotowania wniosku o przyznanie pomocy finansowej służącej wspieraniu przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i dobrostanu zwierząt (7 952 850 zł, czyli ok. 8% wartości wszystkich zatwierdzonych projektów). Dotychczas prywatne firmy doradcze zrealizowały 173 260 usług doradczych, natomiast podmioty doradztwa publicznego 228 189 usług. Szczegółowe dane nt. liczby zrealizowanych usług, liczby beneficjentów ostatecznych oraz kosztów usług zawiera Załącznik 7. 1.5 Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych Największa liczba rozpoczętych inwestycji realizowana była w sektorze mleczarskim (30%). Rozpoczęte projekty w największym stopniu realizują cele działania związane z poprawą i kontrolą jakości (24%), stosowaniem nowych technologii (21%) oraz poprawą i kontrolą warunków zdrowotnych (20%). 2.1 Przywracanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego naturalną katastrofą lub pożarem oraz wprowadzenie odpowiednich instrumentów zapobiegawczych Większość realizowanych projektów związana jest z budową i modernizacją infrastruktury leśnej. 5
2.2 Scalanie gruntów W żadnym z województw nie zakończono procesu oceny i wyboru projektów oraz nie podpisano umów. 2.3 Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego Umowy w ramach działania podpisano w 6 województwach: Małopolskim, Opolskim, Podkarpackim, Pomorskim, Śląskim i Świętokrzyskim. Przeważają projekty dotyczące realizacji inwestycji w zakresie modernizacji i wyposażenia obiektów pełniących funkcje kulturalne, rekreacyjne i sportowe (domy kultury, place zabaw i obiekty sportowe) oraz modernizacji przestrzeni publicznej na wsi (budowa placów, parkingów, chodników i ścieżek rowerowych). Najczęściej realizowanymi celami są więc: podniesienie standardu życia i pracy na wsi, podniesienie atrakcyjności turystycznej oraz zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych. 2.4 Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodów Ponad 75% projektów realizowanych jest w gospodarstwach, których wielkość ekonomiczna nie przekracza 4 ESU. Najwięcej rozpoczętych inwestycji (ponad 40%) dotyczy rzemiosła i rękodzielnictwa. 2.5 Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi Proces oceny i wyboru projektów zakończono dotychczas w województwie wielkopolskim. 8 wniosków zostało pozytywnie zaopiniowanych przez Regionalny Komitet Sterujący. Marszałek Województwa Wielkopolskiego wydał decyzję o przyjęciu do realizacji 7 projektów na kwotę 51 400 100 zł. Ósmy projekt uzyskał statut projektu oczekującego na dofinansowanie i będzie skierowany do realizacji w momencie pojawienia się wolnych środków finansowych. Wszystkie projekty przyjęte do realizacji dotyczą budowy i modernizacji urządzeń melioracji wodnych podstawowych, wraz z robotami związanymi z kształtowaniem przekroju podłużnego i poprzecznego, a także układu poziomego koryta cieku naturalnego, wykraczającymi poza działania związane z utrzymaniem wód. 2.6 Rozwój i ulepszanie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem Większość (prawie 64%) projektów realizowanych w ramach tego działania dotyczy budowy lub remontu połączonego z modernizacją dróg wewnętrznych w rozumieniu przepisów o drogach publicznych, w tym: dróg dojazdowych do gruntów rolnych i leśnych, placów manewrowych, dojazdów na terenie prowadzenia przez beneficjenta działalności rolniczej. 2.7 Pilotażowy Program Leader+ Najwięcej umów i na największe kwoty podpisano w woj. małopolskim, podkarpackim, mazowieckim i dolnośląskim, natomiast najmniej i na najmniejsze kwoty w woj. lubuskim, opolskim i zachodniopomorskim. Jeśli chodzi o rodzaj beneficjentów najliczniej występują gminy i związki gmin, następnie stowarzyszenia i fundacje, najmniej licznie inne instytucje, jak agencje, instytuty, związki itp. Schematem I objęte są 632 gminy zamieszkałe przez 5261 tys. mieszkańców. 3.1 Wsparcie systemu zarządzania i wdrażania Programu Około 35% projektów przeznaczonych jest na wynagrodzenie osób oddelegowanych lub zatrudnionych na czas realizacji Programu do zadań związanych z przygotowaniem oceną, wyborem oraz monitorowaniem pomocy lub projektów realizowanych w ramach Programu. Około 74% projektów realizowanych jest przez Urzędy Marszałkowskie. 3.2 Rozwój instytucjonalny Ponad 60% projektów związanych jest z zakupem i instalacją sprzętu komputerowego, oprogramowania, wyposażenia oraz zakupem materiałów służących wdrażaniu Programu. Około 85% projektów realizowanych jest przez Urzędy Marszałkowskie. 3.3 Informowanie i promocja Programu 6
Ponad 20% projektów związanych jest z organizacją i obsługą konferencji, spotkań informacyjno promocyjnych dla potencjalnych beneficjentów Programu. Około 80% projektów realizowanych jest przez Urzędy Marszałkowskie. Stopień realizacji Programu w porównaniu z wartościami prognozowanymi 1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych W III kwartale 2005 r. w ramach Działania 1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych w trakcie realizacji było 5 785 projektów, co stanowi ponad 34% przewidywanej łącznej docelowej liczby projektów w ramach działania (w Programie określono, że w ramach działania zostanie zrealizowanych około 17 000 projektów). Spośród realizowanych projektów niemal 55% (3 147) zostało rozpoczętych w minionym kwartale. W prognozie na III kwartał 2005 r. wskazano, iż w trakcie realizacji będzie 1 012 projektów, a dla 1 290 zostanie dokonana płatność końcowa. Liczba projektów realizowanych (jw.) przewyższa więc założony wcześniej stan, natomiast liczba projektów zrealizowanych jest znacznie mniejsza, niż zakładano w prognozie (706 płatności końcowych w III kwartale, 720 od uruchomienia Programu). 1.2 Ułatwienie startu młodym rolnikom W III kwartale 2005 r. w ramach Działania 1.2 Ułatwienie startu młodym rolnikom wypłacono 2 940 premii, co stanowi ponad 20% przewidywanej łącznej docelowej liczby premii wypłaconych w ramach działania (w Programie określono, że w ramach działania premię uzyska około 14 500 osób). W trakcie realizacji było 2790 projektów. W prognozie na III kwartał 2005 r. wskazano, iż zrealizowanych zostanie 4 206 projektów, a 1 036 będzie w trakcie realizacji. Liczba faktycznie wypłaconych premii jest więc znacząco mniejsza, niż prognozowana, natomiast w trakcie realizacji jest ponad dwuipółkrotnie więcej projektów, niż przewidywano. 1.3 Szkolenia W III kwartale 2005 r. w ramach działania realizowano 65 projektów, zgodnie z prognozą z poprzedniego kwartału. Do dnia 30. września 2005 r. nie zakończono realizacji żadnego projektu zgodnie z prognozą. W Programie przewiduje się, że w szkoleniach realizowanych w ramach działania weźmie udział około 900 tys. uczestników. Dotychczas przeszkolono prawie 11 tys. osób, z czego ponad 22% stanowiły kobiety (zakładany udział kobiet wśród beneficjentów ostatecznych działania to 30%). Szczegółowe dane zawiera Załącznik 7. 1.4 Wsparcie doradztwa rolniczego W okresie sprawozdawczym w ramach działania realizowano nadal 17 projektów (prognozowano realizację 18 projektów). Do dnia 30. września 2005 r. nie zakończono realizacji żadnego projektu zgodnie z prognozą. Szczegółowe dane zawiera Załącznik 7. Program przewiduje, że w ramach działania, przy pomocy doradców, zostanie przygotowanych co najmniej 1,6 mln wniosków o pomoc. Dotychczas przygotowano ok. 401,5 tys. wniosków, co stanowi ok. 25% zakładanego poziomu realizacji działania. Wg Programu udział kobiet wśród beneficjentów ostatecznych działania powinien wynosić 10% - do końca III kwartału 2005 r. wynosił prawie 31%. 1.5. Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych W III kwartale 2005 r. w ramach działania realizowano 304 projekty, co stanowi ponad 30% efektów realizacji przewidywanych w Programie (około 1000 projektów). Spośród realizowanych projektów ponad 50% zostało rozpoczętych w minionym kwartale. W prognozie wskazano, że w trakcie realizacji będą 123 projekty, liczba projektów faktycznie realizowanych przewyższa więc założony wcześniej stan prawie o 147%. Do końca okresu sprawozdawczego nie zakończono żadnego projektu w ramach działania (zakładano, że zrealizowanych zostanie 26 projektów). 7
2.1 Przywracanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego naturalną katastrofą lub pożarem oraz wprowadzenie odpowiednich instrumentów zapobiegawczych W okresie sprawozdawczym realizowano 23 projekty, co stanowi ponad 15% łącznej docelowej liczby projektów w ramach działania (w Programie określono, że w ramach działania zrealizowanych zostanie około 150 projektów). Cztery spośród realizowanych projektów zostały rozpoczęte w minionym kwartale. Prognoza w poprzednim sprawozdaniu, na skutek błędu, nie zakładała realizacji żadnych projektów. 2.2 Scalanie gruntów W okresie sprawozdawczym nie zostały podpisane umowy. Prognozowano rozpoczęcie realizacji 3 projektów. 2.3 Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego Pierwsze 506 umów (na kwotę 116 359 923) podpisano w 6 województwach (małopolskim, opolskim, podkarpackim, pomorskim, śląskim i świętokrzyskim), co stanowi około 42% zakładanej docelowej liczby projektów w ramach działania (w Programie określono, że w ramach działania zrealizowanych zostanie około 1200 projektów). Prognozowano zrealizowanie 131 projektów i realizację 585 umów. 2.4 Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodów W III kwartale 2005 r. w trakcie realizacji pozostawały 992 projekty, co stanowi ponad 15% przewidywanych efektów realizacji działania (w Programie określono, że w ramach działania zrealizowanych zostanie około 6 450 projektów). Spośród realizowanych projektów ponad 68% zostało rozpoczętych w okresie sprawozdawczym. Prognoza na III kwartał 2005 r. przewidywała zakończenie 14 projektów oraz 181 projektów w trakcie realizacji. 2.5 Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi W okresie sprawozdawczym zostało podpisanych 7 umów - wszystkie w województwie wielkopolskim (w Programie określono, że w ramach działania zrealizowanych zostanie około 800 projektów). Prognoza zakładała podpisanie 12 umów. Żaden projekt, zgodnie z prognozą, nie został zakończony. 2.6 Rozwój i ulepszanie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem W III kwartale 2005 r. realizowano 816 projekty, co stanowi prawie 7% przewidywanych efektów realizacji Działania (w Programie określono, że w ramach działania zrealizowanych zostanie około 12 000 projektów). Spośród realizowanych projektów ponad 70% zostało rozpoczętych w okresie sprawozdawczym. Prognoza na III kwartał 2005 r. przewidywała zrealizowanie 7 projektów oraz 112 projektów w trakcie realizacji. 2.7 Pilotażowy Program Leader+ W okresie sprawozdawczym zostało podpisanych 120 umów, co stanowi ponad 70% przewidywanych efektów realizacji Działania (w Programie określono, że w ramach działania zrealizowanych zostanie około 170 projektów). Wszystkie realizowane projekty zostały rozpoczęte w okresie sprawozdawczym. Prognoza zakładała podpisanie 174 umów. Żaden projekt, zgodnie z prognozą, nie został zakończony. 3.1 Wsparcie systemu zarządzania i wdrażania Programu W III kwartale 2005 r. rozpoczęto realizację pierwszych 61 projektów w ramach działania. 8
Prognoza na III kwartał 2005 r. przewidywała rozpoczęcie realizacji 70 projektów. Żaden projekt, zgodnie z prognozą, nie został zakończony. 3.2 Rozwój instytucjonalny W III kwartale 2005 r. rozpoczęto realizację pierwszych 41 projektów w ramach działania. Prognoza na III kwartał 2005 r. przewidywała rozpoczęcie realizacji 46 projektów. Żaden projekt, zgodnie z prognozą, nie został zakończony. 3.3 Informowanie i promocja Programu W III kwartale 2005 r. rozpoczęto realizację pierwszych 56 projektów w ramach działania. Prognoza na III kwartał 2005 r. przewidywała rozpoczęcie realizacji 64 projektów. Żaden projekt, zgodnie z prognozą, nie został zakończony. Spotkania komitetu monitorującego i komitetu sterującego W III kwartale 2005 r. odbyły się cztery spotkania komitetu sterującego, który przyjął 6 uchwał. Odbyło się także jedno spotkanie komitetu monitorującego, podczas którego podjęte zostały 2 uchwały (szczegóły w Tabeli 1.E). Tabela 1. E Komitet Daty spotkań Główne ustalenia Planowana data kolejnego posiedzenia Komitet Sterujący Sektorowym Programem Operacyjnym 04.07.2005 r. Podjęto uchwały: - Nr 22 w sprawie podziału rezerwy 15% środków SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich ; - Nr 23 w sprawie rekomendacji skorygowanej piątej listy pozytywnie ocenionych projektów złożonych w ramach Działania 1.5. Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych SPO. 29.07.2005 r. 29.07.2005 r. Podjęto uchwałę Nr 24 w sprawie rekomendacji szóstej listy pozytywnie ocenionych projektów złożonych w ramach Działania 1.5. Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych SPO. 30.08.2005 r. 30.08.2005 r. Podjęto uchwałę Nr 25 w sprawie rekomendacji skorygowanej siódmej listy pozytywnie ocenionych projektów złożonych w ramach Działania 1.5. Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych SPO. 19.09.2005 r. Podjęto uchwały: 19.09.2005 r. - Nr 26 w sprawie rekomendacji ósmej listy pozytywnie ocenionych projektów złożonych w ramach Działania 1.5. Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych SPO; 18.10.2005 r. Komitet Monitorujący Sektorowy Program Operacyjny 23.09.2005 r. - Nr 27 w sprawie określenia priorytetów dla Pomocy technicznej na II półrocze 2005 roku i 2006 rok Podjęto uchwały: - Nr 16 w sprawie zatwierdzenia zmian do Uzupełnienia Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich ; - Nr 17 w sprawie zatwierdzenia Sprawozdania Kwartalnego z realizacji Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów 24.10.2005 r.-tryb obiegowy (projekt Uchwały Nr 18 w sprawie zatwierdzenia zmian do Uzupełnienia SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz 9
wiejskich 2004-2006 za II kwartał 2005 r.; rozwój obszarów wiejskich 2004-2006. Ewaluacja W okresie sprawozdawczym nie przeprowadzono ewaluacji elementów Programu. W okresie sprawozdawczym odbył się przetarg na wykonanie oceny uzupełniającej pt. Ocena systemu zarządzania i wdrażania oraz przygotowania instytucjonalnego do wdrażania Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006, w wyniku którego wyłoniony został wykonawca oceny. Badanie ewaluacyjne zostanie przeprowadzone i zakończone w IV kwartale 2005 r. Stopień wykorzystania pomocy technicznej W okresie sprawozdawczym rozpoczęto proces podpisywania umów w ramach Priorytetu 3. Pomoc techniczna (szczegóły w Tabeli 1.D). W terminie od 29 czerwca do 1 sierpnia br. przeprowadzono drugą turę składania wniosków w ramach Priorytetu. Po ocenie formalnej i merytorycznej w Centrali Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wnioski zostaną przekazane do MRiRW (przewidywany termin: połowa listopada 2005 roku). Działania nieuruchomione Terminy uruchamiania działań wdrażanych przez samorządy województw (działania 2.2, 2.3, 2.5) zostały ustalone w większości województw. W województwie kujawsko-pomorskim nie ustalono daty rozpoczęcia naboru wniosków w ramach działania 2.2 Scalanie gruntów, natomiast w województwie łódzkim nie ustalono terminu naboru w ramach działania 2.5 Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi. Terminy naboru wniosków zestawiono w Tabeli 1.C. 10
2. Stan realizacji Programu w okresie sprawozdawczym Priorytet i działanie Stan realizacji projektów w ramach priorytetów i działań 1 2 3 4 5 6 Projekty w trakcie realizacji** Numer Priorytet 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 Priorytet 2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 Priorytet 3 3.1 3.2 3.3 Nazwa Wspieranie zmian i dostosowań w sektorze rolno-żywnościowym Inwestycje w gospodarstwach rolnych Ułatwianie startu młodym rolnikom Liczba zrealizowanych projektów * Liczba Wartość Liczba zarejestrowanych wniosków*** Dziedzina interwencji dla projektów realizowanych w ramach Programu 3 646 8 961 1 545 993 041 7 247-706 5 785 643 511 530 3 998 111 2 940 2 790 139 500 000 2 991 112 Szkolenia 0 65 32 916 512 0 113 Wsparcie doradztwa rolniczego Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich Przywracanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego naturalną katastrofą lub pożarem oraz wprowadzenie odpowiednich instrumentów zapobiegawczych 0 17 97 366 771 0 brak 0 304 632 698 227 258 114 0 2 462 342 999 084 3 407-0 23 32 476 860 4 125 Scalanie gruntów 0 3 20 866 295 16 1302 Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodów Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi Rozwój i ulepszanie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem 0 501 115 885 872 1 768 1306 0 992 71 057 307 802 1307 0 7 51 540 100 104 1308 0 816 35 636 284 713 1309 Pilotażowy Program Leader+ 0 120 15 536 366 0 1305 Pomoc techniczna 0 158 30 343 204 4 - Wsparcie systemu zarządzania i wdrażania programu 0 61 9 512 052 2 411, 413 Rozwój instytucjonalny 0 41 16 806 725 1 411, 412 Informowanie i promocja programu 0 56 4 024 427 1 411, 415 Ogółem dla Programu 3 646 11 581 1 919 335 329 10 658 - * projekty, w przypadku których dokonano płatności końcowej ** projekty zaakceptowane do realizacji na podstawie umowy lub decyzji, w przypadku których nie dokonano płatności końcowej *** wnioski po weryfikacji formalnej 11
3. Opis najczęściej napotykanych problemów podczas realizacji Programu wraz z informacją o podjętych środkach zaradczych mających na celu ich usunięcie 1) problemy wynikające ze stosowanych rozwiązań w ramach systemu zarządzania i realizacji Programu 1. Opóźnienia w rozpatrywaniu wniosków o dofinansowanie realizacji projektów w ramach działań SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006 wdrażanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Bardzo duży napływ wniosków (od początku wdrażania Programu do końca września 2005 r. w ramach 6 działań wdrażanych przez ARiMR wpłynęło 49 051 wniosków, z czego 5 303 w III kwartale 2005 r.) oraz ograniczone zasoby kadrowe w instytucji wdrażającej, szczególnie na początku okresu wdrażania Programu, spowodowały poważne opóźnienia w rozpatrywaniu wniosków o dofinansowanie realizacji projektu. Ponadto niska jakość składanych wniosków, m.in. liczne braki i błędy formalne, powodowała konieczność uzupełniania i poprawy wniosków, co wymagało ponoszenia większych nakładów pracy na ich rozpatrywanie. W efekcie czas oczekiwania wnioskodawcy na informację o przyjęciu projektu do finansowania wynosi często od 6 do 9 miesięcy, licząc od dnia wpływu wniosku do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Zgodnie z propozycją przedstawicieli Komisji Europejskiej pod koniec września 2005 r. instytucja zarządzająca zwróciła się do instytucji wdrażającej z prośbą o opracowanie i jak najszybsze zastosowanie systemu informowania wnioskodawców o aktualnym stanie prac związanych z weryfikacją wniosków o dofinansowanie realizacji projektów w zakresie działań SPO. W celu eliminacji powstałych opóźnień w rozpatrywaniu wniosków Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa rozpoczęła w III kwartale br. wprowadzanie w poszczególnych Oddziałach Regionalnych, w zależności od potrzeb, następujących środków zaradczych: podjęcie przez pracowników Biur Obsługi Wniosków (BOW) pracy w godzinach nadliczbowych, a także w dni wolne od pracy (soboty i niedziele); przesunięcia pracowników pomiędzy komórkami Oddziałów Regionalnych w celu wzmocnienia BOW w zakresie wdrażania SPO Restrukturyzacja ; oddelegowanie pracowników z Biur Powiatowych do pracy w BOW; analiza i monitorowanie liczby zawieranych umów, przypadających na jednego pracownika merytorycznego BOW, w trybie tygodniowym; ustalenie miesięcznych minimalnych limitów wykonania planu zawieranych umów w BOW; systematyczne informowanie Centrali Agencji o stanie realizacji SPO Restrukturyzacja oraz bieżące informowanie o zaistniałych problemach i zagrożeniach. 2. Opóźnienia w realizacji działań SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006 wdrażanych przez urzędy marszałkowskie. Trudności występujące we wdrażaniu działań 2.2 Scalanie gruntów oraz 2.5. Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi związane są ze zbyt późnym wprowadzeniem rozwiązań proceduralnych w zakresie finansowania, sporządzania dokumentacji technicznej oraz wykonania samego projektu przez jednostki samorządu terytorialnego. Ponadto w przypadku działania 2.2. Scalanie gruntów brak rozpoczęcia podpisywania umów o dofinansowanie projektu wynikał z opóźnienia w publikacji rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wzoru umowy o dofinansowanie realizacji projektu w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich w zakresie Działania 2.2 Scalanie gruntów. Ww. rozporządzenie zostało przekazane do publikacji pod koniec III kwartału br. 3. Procedury a) brak zatwierdzonej wersji procedur dla działań wdrażanych przez Fundację Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA); Do końca III kwartału br. FAPA nie zakończyła prac nad ostateczną wersją procedur dla działań 1.2 Szkolenia, 1.4 Wsparcie doradztwa rolniczego oraz 2.7 Pilotażowy program Leader+. Z informacji uzyskanych od FAPA wynika, że przekazanie brakujących elementów procedur do Instytucji 12
Zarządzającej w celu ich zatwierdzenia planowane jest na grudzień 2005 r. Szczegóły dotyczące procedur opisano w punkcie VIII.1.4; 4. Występujące w praktyce przypadki trudnych do zinterpretowania na podstawie przyjętego systemu zarządzania i realizacji Programu. (Problemy interpretacyjne) a) w toku oceny wniosków o dofinansowanie realizacji projektów instytucje wdrażające zgłaszały przypadki trudne do zinterpretowania w świetle przyjętych dla poszczególnych działań kryteriów dostępu, zakresów kosztów kwalifikowalnych itp.; Problemy w tym zakresie były analizowane i rozstrzygane na poziomie instytucji zarządzającej we współpracy z odpowiednimi instytucjami wdrażającymi oraz jednostką monitorująco-kontrolną i w niektórych przypadkach także z Ministerstwem Finansów. Wypracowane rozwiązania były upowszechniane na stronach internetowych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz odpowiednich instytucji wdrażających, jak również przesyłane do wykorzystania przez odpowiednie instytucje wdrażające przy ocenie podobnych przypadków. Niektóre rozwiązania przełożyły się na propozycje zmian do Uzupełnienia Sektorowego Programu Operacyjnego (SPO). Odpowiednie poprawki do Uzupełnienia SPO zostały przedstawione i zaakceptowane przez komitet monitorujący (Tabela 1.E). W III kwartale 2005 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 września 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przyjęcia Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006 (Dz. U. Nr 185 poz. 1548). Opublikowano rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 września 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie Uzupełnienia Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006 (Dz. U. Nr 199 poz. 1645). b) na etapie przyjmowania wniosków o dofinansowanie realizacji projektu większość gmin nie posiadała numeru identyfikacji podatkowej (NIP), a w składanych wnioskach był wpisywany NIP urzędu gminy; W trakcie weryfikacji wniosków wnioskodawcy byli wzywani do naniesienia odpowiedniej poprawki. W związku z licznymi wątpliwościami i pytaniami potencjalnych beneficjentów, kierowanymi do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwa Finansów oraz urzędów marszałkowskich, ww. instytucje przyjęły wspólne stanowisko, zgodnie z którym wystarczające będzie wpisanie przez wnioskodawcę w odpowiednim polu wniosku NIE DOTYCZY, w przypadku, gdy dana gmina nie ma nadanego NIP. 5. Niska funkcjonalność systemu OFSA systemu informatycznego ARiMR do obsługi Funduszy Strukturalnych. Ze względu na rozłożenie prac na etapy i oddawanie do użytkowania kolejnych modułów systemu nie uzyskano dotychczas pełnej funkcjonalności systemu. Nie wpływa to jednak na przyjmowanie i rozpatrywanie wniosków o dofinansowanie projektów. W okresie sprawozdawczym nie doszło do oddania wszystkich modułów do użytkowania. Przewiduje się osiągnięcie pełnej funkcjonalności systemu w I kwartale 2006 r.; 6. Opóźnienia w przygotowaniu samorządów województw do efektywnego wypełniania funkcji instytucji wdrażającej. Późne uruchomienie środków Priorytetu 3. Pomoc techniczna spowodowało utrudnienia w przygotowaniu techniczno-kadrowym samorządów województw oraz opóźnienia w realizacji działań informacyjnopromocyjnych. 2) problemy wynikające z okoliczności zewnętrznych (niepowiązanych z rozwiązaniami zastosowanymi w ramach systemu zarządzania i realizacji Programu) 1. Problemy z określeniem przepływów finansowych w działaniach 2.2. Scalanie gruntów, 2.5. Gospodarowanie rolniczymi zasobami rolniczymi oraz w działaniach priorytetu Pomoc techniczna. W przypadku działań Priorytetu 3. Pomoc techniczna, odnotowano problemy z zapewnieniem środków finansowych z budżetu państwa dla urzędów marszałkowskich na sfinansowanie realizacji projektów. W okresie sprawozdawczym podjęto rozmowy z przedstawicielami Ministerstwa Finansów w celu wypracowania odpowiednich rozwiązań. W odniesieniu do działań 2.2., 2.5. i działań priorytetu 3 niezbędne jest opracowanie przez Ministerstwo Finansów czytelnego montażu finansowego obejmującego finansowanie projektów oraz przepływy finansowe następujące po refundacji poniesionych kosztów. Wszystkie konieczne rozwiązania systemowe powinny zostać ujęte w ustawie budżetowej na 2006 r. 13
2. Kwalifikowalność podatku VAT. Problemem pozostawała kwestia kwalifikowalności podatku VAT w odniesieniu do projektów realizowanych przez gminy (2.3 Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego, 2.7 Pilotażowy Program Leader+); W okresie sprawozdawczym trwały uzgodnienia tej kwestii z Ministerstwem Finansów. 3. System informatyczny monitorowania i kontroli finansowej funduszy strukturalnych oraz Funduszu Spójności (SIMIK) Zarówno Instytucja Zarządzająca jak i Instytucje Wdrażające mają zapewniony, poprzez łącza stałe, dostęp do infrastruktury SIMIK. Aktualnie prowadzone są prace nad dostosowaniem Generatora Wniosków (aplikacją służącą do wypełniania wniosków w wersji elektronicznej przez wnioskodawców, umożliwiająca wprowadzenie danych z wniosku do systemu SIMIK) zakończenie planowane na grudzień 2005 r. W dalszej kolejności planowane są szkolenia dla użytkowników systemu SIMIK, zatrudnienie, przez Ministerstwo Finansów, koordynatorów niezbędnych do obsługi PO zarządzanych przez MRiRW - w tym SPO Restrukturyzacja - oraz zakup kolejnej partii sprzętu komputerowego. W okresie sprawozdawczym system nie funkcjonował jeszcze w zakresie umożliwiającym korzystanie z niego jako narzędzia pomocniczego w realizacji Programu. Generator nie został dotychczas zaktualizowany. W związku z tym nie jest możliwa ocena funkcjonalności systemu ani ocena stopnia przestrzegania procedur i zobowiązań związanych z jego obsługą. Opóźnienie prac nad aktualizacją Generatora Wniosków skutkuje bezpośrednio opóźnieniami w aktualizacji i dostosowaniu dalszych modułów Systemu SIMIK, przedłużając tym samym harmonogram prac wdrożeniowych, w tym również szkoleń użytkowników w zakresie obsługi Systemu i jego praktycznego wykorzystania jako narzędzia pomocniczego przy wdrażaniu Programu. Po zakończeniu aktualizacji Generatora Wniosków uruchomione zostaną dalsze moduły SIMIK w zakresie SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004 2006. 28 września odbyło się spotkanie w Ministerstwie Finansów mające na celu omówienie potencjalnych możliwości obsługi projektów w ramach Programów Operacyjnych zarządzanych przez MRiRW (SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich oraz SPO Rybołówstwo i przetwórstwo ryb) z wykorzystaniem SIMIK. MRiRW skłania się ku rozwiązaniu, zgodnie z którym cyklicznie (np. miesięcznie) odbywać się będzie transfer danych z systemu ARiMR (OFSA - Obsługa Funduszy Strukturalnych Agencji) do systemu SIMIK. Niezbędne jest wykonanie analizy potrzeb i możliwości transferu danych oraz wykonanie modyfikacji obydwu systemów (moduł eksportu danych dla systemu ARiMR, moduł importu danych dla systemu SIMIK). Instytucja Zarządzająca będzie mogła tworzyć Wnioski płatnicze do Instytucji Płatniczej na podstawie danych zgromadzonych w centralnej bazie danych. Instytucja Zarządzająca będzie miała dostęp do informacji z systemu SIMIK o kontrolach i nieprawidłowościach, wskaźnikach monitoringowych itd. w zależności od zakresu transferowanych danych. Zgodnie z proponowanym rozwiązaniem pozostałe instytucje wdrażające będą miały zapewnione narzędzia informatyczne umożliwiające wprowadzanie danych do systemu ARiMR (OFSA) - zarówno dla projektów zgłaszanych obecnie jak i projektów zgłoszonych przed uruchomieniem systemu. 4. Wskaźniki monitorujące 1) osiągnięte wskaźniki produktu i rezultatu zawiera Załącznik 7 do sprawozdania 2) informacje dotyczące stopnia osiągnięcia zakładanych wartości wskaźników realizacji Programu w okresie sprawozdawczym W opisywanym okresie trwał nabór wniosków. W okresie sprawozdawczym, w ramach całego Programu podpisano 8 423 umów na kwotę 1 127 430 918 zł (we wszystkich działaniach oprócz 2.2 Scalanie gruntów). Narastająco od uruchomienia Programu do zakończenia okresu sprawozdawczego podpisano 22 300 umów o wartości 2 464 756 448 zł. Ponieważ nie zakładano wartości bazowych wskaźników nie można określić stopnia ich osiągnięcia, lecz tylko ich wartości, które przedstawiono w Załączniku 7. 14
III POSTĘP FINANSOWY PROGRAMU WEDŁUG ŹRÓDEŁ POCHODZENIA ŚRODKÓW 1) Zestawienie wydatków kwalifikowalnych poniesionych przez beneficjentów Programu w okresie sprawozdawczym według źródeł finansowania zawiera Załącznik 1. do sprawozdania; 2) Zestawienie wartości płatności zrealizowanych na rzecz beneficjentów Programu i odpowiadającego im współfinansowania krajowego w okresie sprawozdawczym zawiera Załącznik 2. do sprawozdania; 3) Zestawienie wydatków kwalifikowalnych i niekwalifikowalnych poniesionych przez beneficjentów Programu zawiera Załącznik 3. do sprawozdania. 15
IV OCENA POZIOMU WYKORZYSTANIA PUBLICZNYCH ŚRODKÓW WSPÓLNOTOWYCH 1. Informacja dotycząca wykorzystania publicznych środków wspólnotowych na realizację poszczególnych priorytetów w ramach Programu Priorytet 1. W ramach działania 1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych zrealizowano w okresie sprawozdawczym płatności na kwotę ok. 67 965 094 zł, z czego ok. 42 774 709 złotych pochodziło z EFOGR. W okresie sprawozdawczym wypłacono również 2 940 premii beneficjentom działania 1.2 Ułatwianie startu młodym rolnikom na kwotę 147 000 000 zł, z czego 110 250 000 złotych pochodziło z EFOGR. Priorytet 2. W opisywanym okresie sprawozdawczym nie dokonano wypłaty środków wspólnotowych. Priorytet 3. W opisywanym okresie sprawozdawczym nie dokonano wypłaty środków wspólnotowych. 2. Informacja dotycząca funkcjonowania systemu pozyskiwania publicznych środków wspólnotowych na realizację Programu W III kwartale 2005 roku Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa złożyła trzy Zapotrzebowania na środki od Beneficjenta Końcowego do Instytucji Zarządzającej do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Łączna kwota, na którą opiewały powyższe Zapotrzebowania wynosi 325 910 018,86 złotych. ARiMR otrzymała z MRiRW kwotę 325 779 809,86 oraz kwotę 100 000 złotych, która pozostała na rachunkach bankowych ARiMR jako niewykorzystana w II kwartale 2005 roku. W III kwartale 2005 r. dokonano płatności na rzecz beneficjentów w kwocie 214 965 094,45 złotych. Płatności dla beneficjentów były realizowane niezwłocznie po przekazaniu środków przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Po rozliczeniu środków na koniec III kwartału na rachunku ARiMR pozostało niewykorzystanych 110 914 715,41 złotych. Środki te zostaną przekazane beneficjentom 3 października 2005 r. Opóźnienia w realizacji zapotrzebowań w sierpniu i wrześniu wynikały z konieczności dokonania technicznych korekt dokumentów składanych przez ARiMR, zgodnie z Procedurami MRiRW dotyczącymi uruchamiania środków na finansowanie i współfinansowanie SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004 2006. 16
V PROGNOZA PRZEBIEGU REALIZACJI PROGRAMU W KOLEJNYM OKRESIE SPRAWOZDAWCZYM 1. Opis przebiegu realizacji priorytetów i działań Priorytet i działanie Prognoza realizacji projektów w ramach priorytetów i działań w kolejnym okresie sprawozdawczym 1 2 3 4 5 Numer Priorytet 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 Priorytet 2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 Priorytet 3 3.1 3.2 3.3 Nazwa Wspieranie zmian i dostosowań w sektorze rolno-żywnościowym Inwestycje w gospodarstwach rolnych Ułatwianie startu młodym rolnikom Liczba projektów planowanych do zrealizowania* Projekty w trakcie realizacji** Liczba Wartość Dziedzina interwencji dla projektów realizowanych w ramach działań 2 826 497 467 275 280-2 035 1 096 116 848 434 111 2 792 272 13 600 000 112 Szkolenia 1 64 32842512,28 113 Wsparcie doradztwa rolniczego 1 16 95 209 770 - Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych 32 145 208 774 564 114 Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich 522 1 753 650 883 356 - Przywracanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego naturalną katastrofą lub pożarem oraz wprowadzenie 1 15 17 745 189 125 odpowiednich instrumentów zapobiegawczych Scalanie gruntów 0 9 39 324 960 1302 Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodów Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi Rozwój i ulepszanie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem 31 1 296 278 273 486 1306 298 49 6 197 233 1307 0 114 271 386 039 1308 192 96 15 145 838 1309 Pilotażowy Program Leader+ 0 174 22 810 611 1305 Pomoc techniczna 14 26 54 073 129 - Wsparcie systemu zarządzania i wdrażania programu 2 11 7 339 737 411, 413 Rozwój instytucjonalny 4 6 44 377 383 411, 412 Informowanie i promocja programu 8 9 2 356 009 411, 415 Ogółem dla Programu 3 362 2 276 1 172 231 765 - * projekty, w przypadku których planuje się dokonanie płatności końcowej w następnym okresie sprawozdawczym ** projekty, które w następnym okresie sprawozdawczym planuje się zaakceptować do realizacji na podstawie umowy lub decyzji, lub w przypadku których nie planuje się w następnym okresie sprawozdawczym dokonania, płatności końcowej 17
2. Inne informacje dotyczące prognozowanego przebiegu realizacji Programu Podpisane umowy W wyniku dalszej weryfikacji i ocenie projektów przewiduje się, że w czwartym kwartale 2005 r. w trakcie realizacji będzie 2 276 projektów, a 3 362 projekty (w przeważającej części jednorazowe premie w ramach działania 1.2 Ułatwianie startu młodym rolnikom oraz projekty w ramach działania 1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych) zostaną zrealizowane. Stopień realizacji zobowiązań ustalonych dla działań Informacje na temat prognozowanej wartości płatności w ramach Programu zawiera Załącznik 4. Spotkania komitetu monitorującego i komitetu sterującego 24. października 2005 r. planowane jest zatwierdzenie przez komitet monitorujący w trybie obiegowym Uchwały Nr 18 w sprawie zatwierdzenia zmian do Uzupełnienia SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006 ). Komitet sterujący kolejne spotkanie odbędzie się 18 października 2005 r. Ewaluacja W następnym okresie sprawozdawczym przeprowadzona zostanie, przez firmę Ernst & Young Audit Sp. z o.o., ocena uzupełniająca systemu zarządzania i wdrażania oraz przygotowania instytucjonalnego do wdrażania SPO "Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006". Stopień wykorzystania pomocy technicznej W przyszłym okresie sprawozdawczym w ramach priorytetu 3. Pomoc techniczna planuje się dalsze podpisywanie umów (26) oraz zrealizowanie 14 projektów. Uruchomienie działań Terminy rozpoczęcia naboru wniosków w ramach działań wdrażanych przez samorządy województw zgodnie z Tabelą 1.C. 3. Zestawienie prognozowanych wartości płatności, jakie zrealizowane będą na rzecz beneficjentów Programu i odpowiadającego im współfinansowania w kolejnym okresie sprawozdawczym zawiera załącznik nr 4 do sprawozdania. 18
VI PRZESTRZEGANIE POLITYK WSPÓLNOTY, PRZEPISÓW DOTYCZĄCYCH ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH ORAZ ZASAD PRZYZNAWANIA POMOCY PUBLICZNEJ PRZY REALIZACJI PROGRAMU 1. Zgodność Programu z polityką ochrony środowiska Czy w trakcie realizacji Programu nastąpiło naruszenie zasady zgodności z polityką ochrony środowiska? Tak Nie Nie dotyczy 2. Zgodność Programu z polityką równych szans Czy w trakcie realizacji Programu nastąpiło naruszenie zasady zgodności z polityką równych szans? Tak Nie Nie dotyczy 3. Zgodność Programu ze Wspólną Polityką Rolną Czy w trakcie realizacji Programu nastąpiło naruszenie Wspólnej Polityki Rolnej? Tak Nie X 4. Zgodność Programu z przepisami dotyczącymi zamówień publicznych Czy w trakcie realizacji Programu nastąpiło naruszenie zasad udzielania zamówień publicznych? Tak Nie X 5. Zgodność Programu z zasadami przyznawania pomocy publicznej Czy w trakcie realizacji Programu nastąpiło naruszenie zasad pomocy publicznej? Tak Nie X 6. Wnioski instytucji zarządzającej dotyczące funkcjonowania systemu monitorowania zgodności Programu z politykami Wspólnoty, przepisami dotyczącymi zamówień publicznych oraz zasadami przyznawania pomocy publicznej Na podstawie informacji otrzymanych od instytucji wdrażających, Jednostki Monitorująco-Kontrolnej oraz dokonanych kontroli, instytucja zarządzająca nie stwierdziła naruszenia zgodności realizacji Programu z politykami Wspólnoty, przepisami dotyczącymi zamówień publicznych oraz zasadami przyznawania pomocy publicznej. 19