FotoGeA.com o fotografowaniu i podróżach GRENLANDIA królestwo bieli 32013 MAJ CZERWIEC WENECJA IMPRESJE FOTOGRAFICZNE FRANCJA Canal du Midi JAK FOTOGRAFOWAĆ KRAJOBRAZY? NASZ PORADNIK 1 www.fotogea.com MAJ 2010 BEZPŁATNY MAGAZYN DO POBRANIA Z WWW.FOTOGEA.COM
d redakcji Dzień dobry, W czasie pracy nad zdjęciami stosuję regułę trzech kroków : poznaj, polub, sfotografuj. Najpierw oglądam, poznaję. Jeżeli temat lub miejsce mnie poruszają i fascynują, stają się intrygujące wracam i zastanawiam się, czy je lubię. Innymi słowy, czy praca w tym miejscu sprawia mi przyjemność? Jeżeli tak, potem powracam wielokrotnie, aby zrobić takie zdjęcia, jakie sobie wymyśliłem, albo aby dać się zaskoczyć czymś, czego nie wymyśliłem przecież rzeczywistość bywa barwniejsza niż nasza wyobraźnia. Wiadomo, że nad zadaniami, które sprawiają nam przyjemność, pracujemy dłużej, wydajniej i skuteczniej. Czerpiemy z tego radość i satysfakcję. A radość fotografowania jest w moim przypadku niezwykle ważna. Fotografowanie mnie bawi, dlatego ciągle to robię i nie narzekam na nudę. Bez takiego zaangażowania robienie zdjęć byłoby katorżniczym zajęciem pozbawionym sensu, a efekty byłyby mizerne. Zdarza się, że obserwując niezwykłe pejzaże lub zdarzenia wbrew zawodowej logice nawet nie wyciągam aparatu. Daję się wówczas porwać chwili. Bez rozpraszania. Całkowicie. Marek Waśkiel redaktor naczelny e-magazynu FotoGeA.com 2 www.fotogea.com c MAJ / CZERWIEC 2013 Zdjęcie na okładce:.fot.tomasz Malkowski FotoGeA.com o fotografowaniu i podróżach Spis treści GEApodróż: GRENLANDIA - / str. 9 GeAPodróż: FRANCJA / str. 39 GeAPoradnik: WENECKIE IMPRESJE / str. 61 Nowa książka: JAK FOTOGRAFOWAĆ KRAJOBRAZY/ str. 76 Kliknij i dołącz do naszych Przyjaciół na Facebooku:» GeAZOOM str. 3» No to pstryk! str. 7» Bez Filtra str. 58» Recenzja str. 74» Zapowiedzi str. 92 3 Spis treści
eazoom DOLINA NARWI / PODLASIE Łąki ogrodzone płotkami i szpalerami wierzb. Zdjęcie: Marek Waśkiel http://www.waskiel.pl 3 www.fotogea.com MAJ 2010 GeaZoom MAREK WAŚKIEL FOTOGRAFIA >> dołącz na ccc
eazoom eazoom Park Narodowy Death Valley / USA Piaszczyste wydmy w Dolinie Śmierci (Death Valley) na pustyni Mojave w południowej części stanu Kalifornia. fot. Marek Waśkiel http://www.waskiel.pl 4 www.fotogea.com MAJ 2010 GeaZoom MAREK WAŚKIEL FOTOGRAFIA >> dołącz na ccc
eazoom eazoom LOFOTY / NORWEGIA Chmury zwiastują zmianę pogody. Nadciąga deszcz. Zdjęcie: Marek Waśkiel http://www.waskiel.pl 5 www.fotogea.com MAJ 2010 GeaZoom MAREK WAŚKIEL FOTOGRAFIA >> dołącz na ccc
KURS FOTOGRAFII DLA początkujących i amatorów :: Dobry Skuteczny Program: Wykłady + 3 Plenery + Ćwiczenia Praktyczne :: Małe grupy - do 15 osób :: 2 godziny zajęć RAZ W TYGODNIU - 10 SPOTKAŃ :: dla aktywnych możliwość dalszej edukacji poprzez Fotograficzny Klub Absolwentów (spotkania, plenery krajowe i zagraniczne oraz warsztaty i wystawy) REFERENCJE WIELU ZADOWOLONYCH ABSOLWENTÓW! poprzednich edycji :: start: październik 2013 r. w WARSZAWIE http://www.waskiel.pl/kurs.php Prowadzi: Marek Waśkiel :: warto kliknąć w ten link :) Informacje szczegółowe i formularz zgłoszenia: www.waskiel.pl/kurs.php :: warto kliknąć w ten link :) 6 www.fotogea.com MAJ 2010
eafelieton / no to pstryk! CZAS NA PORZĄDKI! Kilkudniowy pobyt w domu zaowocował uporządkowaniem części mego archiwum. W czasie jego oglądania przyłapałem się na tym, że często bezrefleksyjnie biegnę do przodu, czyli wybieram się np. na kolejny plener, nie przyglądam się natomiast uważnie zdjęciom, które kiedyś zrobiłem i niestety nie mam czasu na wyciąganie wniosków. Nad wielką częścią swoich zdjęć przemykam nie zastanawiając się czy mógłbym w nich coś poprawić albo ulepszyć? Czyżby mnie także wciągał aż tak bardzo współczesny świat pospiechu? Zatem zatrzymuję się i cofam! Cofam ku zdjęciom, które powstały w czasie minionego roku. Chwila refleksji nad naszymi zdjęciami jest bardzo potrzebna. Jakże często podczas wykonywania fotografii jesteśmy pod wpływem bardzo silnych emocji. Związane są one np. z odwiedzeniem nowego miejsca, z koniecznością szybkiego działania, limitowanym czasem nie tylko przez nasz pośpiech ale wynikające np. z uwarunkowań pogodo- wych. Dlatego mamy wielką skłonność przeceniania takich zdjęć. Wydaje się nam, że sokoro kosztowały nas tak wiele wysiłku to muszą być najlepsze. Z drugiej strony nie doceniamy zdjęć, które powstawały jakby mimochodem bez wielkich wyrzeczeń z naszej strony. Spokojne przeglądanie archiwum, po dłuższym czasie pozwala na chłodną ocenę naszych zdjęć. Pozbawieni emocji towarzyszących momentom wykonania zdjęcia możemy uważnie przyjrzeć się wszystkim kadrom i dokonać rzeczowej i krytycznej oceny. Wówczas wyławiamy z naszego archiwum perły, o których zapomnieliśmy albo odsuwamy w zapomnienie ujęcia, które były pracochłonne ale nie są niestety ciekawe. 7 www.fotogea.com c LATO 2013 Zdjęcie: MAREK WAŚKIEL; tekst: Marek Waśkiel
eafelieton / no to pstryk! Uważne i krytyczne przyglądanie się swoim zdjęciom, jest wszystkie zdjęcia nie zaczynają aby może jest dobrze, ale czy szansą na ocenę swego warsztatu. Zadaję sobie pytanie: niczym już nie zaskakuję ani wyglądać bardzo podobnie. Czy czy nie powielam jednego siebie ani moich widzów. Czy kadru w wielu ujęciach, czyli czy jestestwem jeszcze tonia. Czy mam świeże oko, nie zaczyna królować mono- odkrywcą czy już ciepłą czy już jestem wygodny i co za kluchą? Zastanawiam się czy tym idzie mało twórczy? Warto zadać sobie pytanie z jakich narzędzi korzystamy i czy np. nosząc cały plecak obiektów przypadkiem nie fotografujemy tylko jednym? Nie jest to wielkim błędem ponieważ może odkryłeś swoje ukochane szkło ale bezsensowne wówczas jest taszczenie wielokilogramowego plecaka wypełnionego bezużytecznym sprzętem. Jednak jeżeli jest to efekt np. lenistwa bo nie chciało się zmieniać obiektywu to już znacznie gorzej. Stosowanie nowych obiektów i technik fotograficznych może być katalizatorem nowych pomysłów. Wszystko co daje impuls do odmiennego widzenia świata, pozwala na inne spojrzenie i daje nam szansę na coraz ciekawsze zdjęcia! Takie dni zatrzymania się i refleksji są niezbędne. Cieszę się, że mogłem z nich skorzystać. l BLOG O FOTOGRAFOWANIU I PODRÓŻACH Jeden z najciekawszych w polskim internecie. Ze znakomitymi zdjęciami oraz niebanalnymi tekstami. http://www.blog.waskiel.pl/ 8 www.fotogea.com c LATO 2013
EA EApodróż Grenlandia - królestwo bieli Tekst: Magdalena Nowrot-Bąbik Zdjęcia: Artur Bąbik Dla hipnotyzującego piękna lodowej pustyni dotarliśmy aż tu, do Ilulissat, które było głównym celem naszej wyprawy na Grenlandię. Góry lodowe często spowija mgła, która potęguje wrażenie tajemniczości krajobrazu. 9 www.fotogea.com LATO 2013 GRENLANDIA: Magdalena Nowrot-Bąbik PAMIR - Łukasz / Supergan Artur Bąbik FOTOGEA.com >> dołącz na ccc
EApodróż Długi wieczór w miasteczku Uummannaq położonym na wyspie Uummannaq. Malutkie domki zamieszkiwane są przez wielopokoleniowe rodziny. 10 www.fotogea.com KWIECIEN 2012 GRENLANDIA: Magdalena Nowrot-Bąbik TYBET Łukasz / Artur Supergan Bąbik
EApodróż Rekordowo ciepłe lato ubiegłego roku dało się we znaki grenlandzkim husky. Wydawały się ze zdziwieniem przyjmować temperatury dochodzące nawet do 20 C. 11 www.fotogea.com c liatopad 2010 GRENLANDIA: Magdalena norwegia Nowrot-Bąbik zdjęcia / Artur marek Bąbik waśkiel
EApodróż Większość grenlandzkiej młodzieży zafascynowana jest kulturą hip-hop. W przeciwieństwie do pokolenia ich rodziców, oni już należą do zglobalizowanej społeczności. 12 www.fotogea.com LATO liatopad 20132010 GRENLANDIA: Magdalena norwegia Nowrot-Bąbik zdjęcia / Artur marek / Artur Bąbik waśkiel Bąbik
EApodróż Jednym z obowiązkowych punktów wyprawy na Grenlandię jest wieczorny rejs wśród gór lodowych. Aby do nich dotrzeć, musieliśmy przepłynąć przez dość gęstą mgłę. 13 www.fotogea.com LATO 2013 GRENLANDIA: Magdalena Nowrot-Bąbik / Artur / Artur Bąbik Bąbik
EApodróż W drodze z Ilulissat do Uummannaq. Podróż łodzią motorową trwała aż osiem godzin, bo do przebycia było kilkaset kilometrów a sporo było manewrowania wśród niebezpiecznych gór lodowych. 14 www.fotogea.com LATO 2013 GRENLANDIA: Magdalena Nowrot-Bąbik / Artur / Artur Bąbik Bąbik
EApodróż Na Grenlandii roślinności jest jak na lekarstwo. Babie lato latające nad rudziejącymi tundrowymi łąkami zwiastuje koniec lata; dzień również jest wyraźnie krótszy. Pod koniec sierpnia słońce zachodzi w Ilullissat około 21, tylko o godzinę później niż w Polsce. GRENLANDIA: Magdalena Nowrot-Bąbik / Artur Bąbik
EApodróż Suszący się na słońcu dorsz to częsty widok na Grenlandii, podobnie zresztą jak w nadmorskich krajach północnej Europy. 16 www.fotogea.com LATO 2013 GRENLANDIA: Magdalena Nowrot-Bąbik / Artur / Artur Bąbik Bąbik
EApodróż Lodowiec Eqi schodzi klifowym zboczem do morza. Jego duża aktywność gwarantuje turystom widok spadających do wody wielkich brył lodu, co wywołuje mini tsunami. Emocji na turystycznym statku bujającym się na falach nie brakuje. 17 www.fotogea.com LATO 2013 GRENLANDIA: Magdalena Nowrot-Bąbik / Artur / Artur Bąbik Bąbik
EApodróż Jeden z niezapomnianych zachodów słońca, które oglądaliśmy z Sermermiut, dawnej zimowej siedziby Inuitów. 18 www.fotogea.com c LATO liatopad 20132010 GRENLANDIA: Magdalena norwegia Nowrot-Bąbik zdjęcia / Artur marek / Artur Bąbik waśkiel Bąbik
EApodróż Góry lodowe przyjmują czasem regularne, pagórkowate formy. Błękitna linia przecinająca pierwszą z gór podkreśla jej łagodny kształt. 19 www.fotogea.com LATO 2013 GRENLANDIA: Magdalena Nowrot-Bąbik / Artur / Artur Bąbik Bąbik
EApodróż Statystyki nie opisują rzeczywistości. Ale zrozumiałam, co za nimi się kryje, kiedy wylądowałam się na Grenlandii, jednym z najrzadziej zaludnionych terenów na świecie. Grenlandia to największa na świecie wyspa, jej obszar jest siedmiokrotnie większy od obszaru Polski, a liczba mieszkańców wynosi niespełna 60 tysięcy. Ludność skupiona jest na terenach nadmorskich tworząc małe, bądź wręcz mikro, społeczności. Trudne warunki nie sprzyjają zaludnieniu, ale służą tworzeniu silnych więzi międzyludzkich. I doświadczenie bezinteresownej pomocy, otwartości oraz magii inuickich zwyczajów jest obok majestatycznego piękna lodowych gór tym, co czyni z Grenlandii miejsce, do którego pragnie się wracać. Do podróży na Arktykę należy się dobrze przygotować astronomiczne koszty pobytu oraz brak dróg lądowych zmusiły nas do przemyślenia, który kawałek wyspy chcemy zobaczyć najbardziej. Finalnie zdecydowaliśmy się na środkową część zachodniego wybrzeża, zaczynając od Disko Bay i dalej w górę - aby poczuć smak Północy. I jak Inuita Ludność Grenlandii stanowią Inuici, zwani potocznie Eskimosami. Eskimo oznacza jedzący surowe mięso. Etymologia jest dość oczywista. Dary morza głównie ryby, ale i ssaki morskie, foki czy wieloryby, były i są nadal podstawą utrzymania miejscowej ludności. Polowanie i oprawianie zdobyczy odbywa się podobnie od wieków, z szacunkiem dla tradycji. Trudno jednak bez odrazy patrzeć na porzucone na brzegu truchło foki, tym bardziej makabryczne, że pozostawione tylko z jednym okiem. Do przywilejów myśliwego należy bowiem wypicie oka zdobyczy - ma to wyostrzyć jego wzrok. Im dalej na północ Grenlandii, tym łatwiej można zaznać inuickiej gościnności kiedy przysiadaliśmy na ławce, często pojawił się ktoś, kto z miłym uśmiechem częstował nas przyniesioną w termosie kawą. W większych miejscowościach, gdzie dotarła już zachodnia cywilizacja, widać ogromną różnicę między pokoleniem nastolatków a ich rodzicami czy dziadkami. Młodzi kręcą się po ulicach, słuchają hip-hopu i wyglądają tak, jakby ich żywcem przeniesiono z kiepskich dzielnic Los Angeles. I zdecydowanie nie częstują kawą. I jak Ilulissat Mekka tych, którzy na Grenlandię wybierają się dla lodowego safari. Położone jest w środkowej części zachodniego wybrzeża, w zatoce Disko Bay, według geografów jest przedsionkiem grenlandzkiej Północy. Góry lodowe w Ilulissat można podziwiać cały rok, latem zarówno z lądu jak i morza. Rejs wśród białych kolosów było pierwszym, co zrobiliśmy po przybyciu do Ilulissat. Huk łamiącego się lodu, który przerywa całkowitą ciszę, budzi respekt. Ogromne bryły lodu mają siłę przyciągania chciałam podpłynąć bliżej i bliżej, zapominając jak niebezpieczna jest ich rotacja przecież nad powierzchnią wody unosi się tylko 10% góry - przysłowiowy wierzchołek. Ilość odrywającego się lodu z Jakobshavn - lodowca, przy którym położone jest Ilulissat - czyni 20 www.fotogea.com LATO 2013 GRENLANDIA: Magdalena Nowrot-Bąbik / Artur Bąbik
EApodróż go najaktywniejszym na półkuli północnej. Jakobshavn cieląc się wytwarza mnóstwo mniejszych i większych gór lodowych. Dlatego krajobraz wokół Ilulissat wygląda codziennie inaczej. Będąc w miasteczku do naszego rytuału należała wycieczka do Sermermiut, czyli ruin położonej w zatoce, założonej około 3500 lat temu, zimowej osady Inuitów. Wchodząc na czubek klifu oglądaliśmy zachód słońca w lodowej scenerii. Codziennie nazywałam go najpiękniejszym, jaki widziałam w życiu. I codziennie była to prawda. Uummannaq serce, które zapada w serce Uummannaq jest moim prywatnym końcem świata. Nie wiem, na czym polega ten fenomen, ale stojąc na wybrzeżu i patrząc dalej na północ miałam wrażenie, że horyzont jest zakrzywiony. Zaś za skałami rwącymi linię horyzontu woda z łoskotem przelewa się potwierdzając jedną ze starożytnych teorii dotyczących kształtu naszej planety. Do Uummannaq nie jest łatwo dotrzeć. Plany mogła nam popsuć pogoda kiedy przyjdą gęste grenlandzkie mgły, pozostaje jedynie czekać i liczyć na to, że nie zagościły na długo. Naszą podróż do Uummannaq tam odbyliśmy łodzią motorową wraz z Arne, właścicielem biura podróży W większych miejscowościach, gdzie dotarła już zachodnia cywilizacja, widać ogromną różnicę między pokoleniem nastolatków a ich rodzicami czy dziadkami. w Ilulissat. Nota bene okazał się również właścicielem hostelu i hotelu w Uummannaq. Do Ilulissat przypłynął po nas o dwa dni później niż początkowo było ustalane, ale takie opóźnienia należy wkalkulować w podróżowanie po Grenlandii. Podróż trwała 8 godzin do pokonania było aż 400 km. Najdłużej trwało wyjście z zatoki Disko Bay woda była gęsta od kawałów lodu, gdzieniegdzie już spojonych ze sobą po nocy z przymrozkiem. Arne wykonywał ostrożnie manewry między górami lodowymi. Po wypłynięciu z zatoki dał całą naprzód. Stanie na odkrytym pokładzie było możliwe tylko dlatego, że mieliśmy na sobie kilka warstw najcieplejszej odzieży jaką ze sobą zabraliśmy do Grenlandii. Dzięki temu przez kilka godzin mogłam wpatrywać się jak zahipnotyzowana w fantastyczne kształty gór lodowych odnajdując w nich a to głowę krasnoluda a to gigantyczną rakietę. Mijane w pędzie nadmorskie miejscowości nie miały więcej niż kilkudziesięciu mieszkańców. Do Uummannaq dotarliśmy tuż przed północą. Kapitan Arne wysadził nas w porcie, po czym natychmiast odpłynął z ciężarną kobietą, którą trzeba było od- 21 www.fotogea.com LATO 2013 GRENLANDIA: Magdalena Nowrot-Bąbik / Artur Bąbik
EApodróż stawić do najbliższego szpitala. Hostel, w którym mieszkaliśmy w czasie kilkudniowego pobytu, był tylko do naszej dyspozycji. To są nieoczekiwane bonusy wynikające z podróżowania poza ścisłym sezonem, bo Grenlandię odwiedziliśmy na przełomie sierpnia i września. Uummannaq położone jest na wyspie o tej samej nazwie. Wzmiankowana jest w przewodnikach jako jedna z atrakcji Arktyki ze względu na największą liczbę słonecznych dni jak również ze względu na charakterystyczny kształt serca, który można bez trudu dostrzec z lotu ptaka. Wyspa zbudowana jest z granitu a większość jej powierzchni zajmuje strzelista, trudnodostępna góra. Do zbocza przyklejone są domki. Granit mieni się czerwieniami, żółciami i fioletami - w zależności od kąta padania promieni słonecznych. Paleta pasteli, jaką tworzą malutkie, 1-2 izbowe, domki może jednak stawać w szranki z kolorem skały. Miejscowość nie ma wielkomiejskiego sznytu. Co więcej, nie ma nawet sznytu prowincjonalnego miasteczka. Gdyby nie dwa hotele, które ściągają pewną liczbę turystów, nic w Uummannaq nie świadczyłoby o tym, że jest to szósta, co do wielkości, miejscowość Grenlandii. Rytm życia jak i sami mieszkańcy różnią się znacznie od Wspaniały jest smak dorsza, który swój żywot spędził w tych czystych wodach a drogę od wędki do talerza ma niezwykle krótką, gdyż smażony jest na turystycznej kuchence na brzegu. Ilulissat. Tutaj mało kto zna chociażby kilka słów po angielsku, jednak niespotykana życzliwość i uczynność rekompensuje brak znajomości języków obcych. Uummannaq szczyci się tym, że to właśnie tu znajduje się letnia rezydencja Świętego Mikołaja w małej chatce można zostawić listę prezentów na najbliższą Gwiazdkę. Świeża ryba Uummannaq, podobnie zapewne jak i całe wybrzeże Grenlandii, to raj dla wędkarzy. Wprawdzie u wybrzeży Norwegii, która jest europejską Mekką tych, co lubią moczyć kija, można złowić większe okazy, ale grenlandzkie wody podobno dają ryby o smaczniejszym mięsie. I same wskakują na wędkę - codziennie jedliśmy samodzielnie złowione ryby, chociaż nie jesteśmy doświadczonymi wędkarzami. Nic nie równa się smaku dorsza, który swój żywot spędził w tych czystych wodach a drogę od wędki do talerza ma niezwykle krótką, gdyż smażony jest na turystycznej kuchence na brzegu. Taki posiłek świetnie dopełniały grzyby, które w ogromnych ilościach wyrastają z mchu ledwo co otulającego skaliste wybrzeże. W niesprzyjających warunkach klimatycznych wzrost grzybów trwa długo, może dlatego mają tak niepowtarzalny, silny aromat. 22 www.fotogea.com LATO 2013 GRENLANDIA: Magdalena Nowrot-Bąbik / Artur Bąbik
EApodróż Ice Camp Eqi grenlandzka ekstrawagancja Lot powrotny z Uummannaq do Ilulissat był nietypowy Air Greenland ma w swojej powietrznej flocie helikoptery i jednym z nich pokonaliśmy pierwszy fragment drogi. Pełni wrażeń wracając do Ilulissat planowaliśmy już kolejny etap podróży. Teraz kolej na Eqi. Dwa dni tam spędzone miały być naszą grenlandzką ekstrawagancją. Bo jeśli istnieje w północnej Grenlandii coś, co można nazwać kurortem, to jest nim właśnie Ice Camp Eqi. Położony jest vis a vis szelfowego lodowca Eqi. Mała chatka, w której spędziliśmy noc, miała wielkie wygodne łóżko (cóż za miła odmiana po hostelowych pryczach) ale przede wszystkim spektakularny widok na lodowiec. Ze stromej klifowej ściany Eqi obrywają się i wpadają z hukiem do morza kawały lodu, które wywołują małe tsunami. Zjawisko można oglądać co kilka minut z tak dużej częstotliwości wynika ogromna popularność wycieczek akurat do tego lodowca. Największe wrażenie Eqi robi z bliska. Poczułam prawdziwy dreszczyk emocji, kiedy podpłynęliśmy na odległość kilkuset metrów od ściany a fale podnosiły nasz stateczek na swym grzbiecie. Dogsleding, czyli psie zaprzęgi Psie zaprzęgi kojarzą się nieodłącznie z Arktyką. Jeśli komukolwiek przejdzie przez myśl, że ciągnięcie zaprzęgu jest męczarnią dla psa, niech szybko zmieni zdanie. Sezon na dogsledging jest witany z ogromnym entuzjazmem przez czworonogi. Kończy czas, kiedy psy są przywiązane łańcuchami do bud i jedyną rozrywką, jaką mają w ciągu dnia, jest karmienie przez właściciela świeżą rybą. Byliśmy na Grenlandii latem, więc serce się krajało na widok osowiałych psów, które wyczekują pierwszego śniegu i ruchu. Z jednej strony trudno wyobrazić sobie, aby psy mogły być na wolności w Ilulissat jest ich przecież więcej niż ludzi (populacja psów to ok. 6000 a ludzi 4600), ale wiązanie ich przez kilka miesięcy w roku łańcuchem do budy jest okrutne Moje Cicely W latach wczesnej młodości zachwycałam się Przystankiem Alaska pełną uroku, ciepła i humoru opowieścią o życiu małej społeczności Cicely, do której zesłany zostaje nowojorski adept medycyny doktor Fleischman. Pobyt na Grenlandii przeniósł mnie w realia tego serialu. Odnalazłam tu zarówno Marilyn, asystentkę doktora Fleishmana, Maurice, który był nieformalnym opiekunem Cicely (toż to nasz kapitan Arne!), jak i Eda, czyli refleksyjnego filmowca. W tych barwnych odbiciach postaci z serialu tkwi duża część uroku Grenlandii. By ich poznać, jak również zobaczyć ten zdumiewający krajobraz zdominowany przez lód, pozostaje coraz mniej czasu. Arktyka topnieje na potęgę, plany odwiertów ropy naftowej oznaczają drastyczną ingerencję w krajobraz. Ja jednak ciągle mam nadzieje, że zastanę kiedyś moje Cicely takim, jakim go zostawiłam. 23 www.fotogea.com LATO 2013 GRENLANDIA: Magdalena Nowrot-Bąbik / Artur Bąbik
EApodróż Niebieski lód tworzy się, gdy woda z lodowca po rozmrożeniu zamarza ponownie. Cięcia takiego jak na tej górze nie powstydziłby się samuraj. 24 www.fotogea.com c liatopad 2010 GRENLANDIA: Magdalena norwegia Nowrot-Bąbik zdjęcia / Artur marek Bąbik waśkiel
EApodróż Zmienność krajobrazu lodowcowego gwarantuje codziennie inną scenerię. Owego dnia nasze Mount Everest ledwo wynurzało się z mgły. 25 www.fotogea.com KWIECIEN 2012 GRENLANDIA: Magdalena Nowrot-Bąbik TYBET Łukasz / Artur Supergan Bąbik
EApodróż Na Grenlandii człowiek ciągle czuje się gościem. Punkt widokowy przy lodowcu Jakobshavn, który w zatoce przy Ilulissat wchodzi do morza. 26 www.fotogea.com KWIECIEN 2012 GRENLANDIA: Magdalena Nowrot-Bąbik TYBET Łukasz / Artur Supergan Bąbik
EApodróż Nocą tak jak i za dnia lodowiec pracuje produkując tysiące ton gór lodowych. Te większe suną dostojnie, najmniejsze kręcą się w przybrzeżnych wirach. 27 www.fotogea.com LATO 2013 GRENLANDIA: Magdalena Nowrot-Bąbik / Artur / Artur Bąbik Bąbik
EApodróż Najbardziej czerwony z czerwonych zachodów słońca, jakie widzieliśmy. Daleko na Północy nie mogliśmy pozbyć się wrażenia, że za horyzontem nie ma już nic, woda z łoskotem spada w bezdenną przepaść, bo dotarliśmy na kraniec świata. 28 www.fotogea.com c liatopad 2010 GRENLANDIA: Magdalena norwegia Nowrot-Bąbik zdjęcia / Artur marek Bąbik waśkiel
EApodróż Dwie samotne wieże zdają się trwać na straży już od wieków. W rzeczywistości nie było ich tu wczoraj i nie będzie jutro. 29 www.fotogea.com KWIECIEN 2012 GRENLANDIA: Magdalena Nowrot-Bąbik TYBET Łukasz / Artur Supergan Bąbik
EApodróż Widok rozpościerający się z oznakowanej na niebiesko, kilkugodzinnej trasy. Biegnie przez malowniczy wąwóz, następnie mija błękitne jezioro a potem prowadzi wzdłuż wybrzeża. Zatacza pętlę, bo zaczyna się i kończy w miasteczku Ilulissat. 30 www.fotogea.com KWIECIEN 2012 GRENLANDIA: Magdalena Nowrot-Bąbik TYBET Łukasz / Artur Supergan Bąbik
EApodróż Krajobraz Grenlandii pobudza wyobraźnię. Wierzchołki gór lodowych wydawały się pruć delikatną fakturę materii utkanej z mgły. KWIECIEN 2012 GRENLANDIA: Magdalena Nowrot-Bąbik TYBET Łukasz / Artur Supergan Bąbik
EApodróż Ostatnie dni beztroskiej zabawy młodej Inuitki. Za chwilę zaczyna się szkoła. 32 www.fotogea.com LATO 2013 Ten lisek polarny jest przedstawicielem dość ubogiej fauny Grenlandii. Z ssaków ląd zamieszkują również renifery, niedźwiedzie polarne, piżmowoły, zające czy wilki polarne. Ostre spojrzenie to tylko pozory. Inuici są otwartymi i gościnnymi ludźmi. GRENLANDIA: Magdalena Nowrot-Bąbik / Artur Bąbik
EApodróż Trofeum myśliwego pyszni się na werandzie. 33 www.fotogea.com KWIECIEN 2012 GRENLANDIA: Magdalena Nowrot-Bąbik TYBET Łukasz / Artur Supergan Bąbik
EApodróż Psy przywiązane całe lato do bud z wytęsknieniem wyczekują zimy. Dogsledding, czyli psie zaprzęgi, to dla nich frajda. Grenlandzkie husky kochają aktywność. 34 www.fotogea.com LATO liatopad 2013 2010 GRENLANDIA: Magdalena norwegia Nowrot-Bąbik zdjęcia / Artur marek / Artur Bąbik waśkiel Bąbik
EApodróż W Uummannaq powoli zapada zmrok, ale miasteczko jeszcze nie zasypia. 35 KWIECIEN 2012 GRENLANDIA: Magdalena Nowrot-Bąbik TYBET Łukasz / Artur Supergan Bąbik
EApodróż Promienie słońca wydobywały kredową fakturę przepływającego kolosa. Olbrzym nasuwał nam skojarzenie z szarżującym nosorożcem. 36 www.fotogea.com LATO KWIECIEN 20132012 GRENLANDIA: Magdalena Nowrot-Bąbik TYBET Łukasz / Artur / Artur Supergan Bąbik Bąbik
EApodróż Namiot rozłożony, wyczekujemy spektakularnego przewrócenia się góry lodowej. Tylko noc mogłaby być nieco cieplejsza. 37 www.fotogea.com KWIECIEN 2012 GRENLANDIA: Magdalena Nowrot-Bąbik TYBET Łukasz / Artur Supergan Bąbik
najlepszy i największy polski e-magazyn FotoGeA.com o fotografowaniu i podróżach miesięcznik www.fotogea.com ZAPRENUMERUJ BEZPŁATNY 38 www.fotogea.com MAJ 2010
EA EApodróż FRANCJA - kanały, barki i dobre jedzenie Tekst MATYLDA SOBOLEWSKA http://www.barki.pl zdjęcie: Andrzej Cybuliński 39 www.fotogea.com LATO 2013 PAMIR - Łukasz Supergan FOTOGEA.com >> dołącz na ccc
EApodróż Gra w bule (po francusku Pétanque) jest niezwykle popularna na południu Francji. Najczęściej grają w nią mężczyźni. Zwycięzcą rozgrywki zostaje ten, którego metalowa kula znajdzie się najbliżej małej kulki. Aby to osiągnąć często trzeba wybić leżące już kule przeciwnika. KWIECIEN 2012 zdjęcie: TYBET : Łukasz Jan Wójcicki Supergan
EApodróż Imponująca katedra Saint Nazaire z XIII w Béziers przegląda się wodach rzeki Orb. 41 www.fotogea.com c liatopad 2010 norwegia ZDJĘCIE: Matylda zdjęcia Sobolewska marek waśkiel
EApodróż Sztukę rzucanie lin przy cumowaniu ćwiczyliśmy kilka razy dziennie. Pod koniec rejsu doszliśmy do perfekcji. 42 www.fotogea.com LATO 2013 ZDJĘCIE: Matylda Sobolewska
EApodróż Nocne światła w porcie w Lattes. Tu zaczął się i skończył nasz rejs. 43 www.fotogea.com LATO 2013 ZDJĘCIE: Tomasz Lenarczyk
EApodróż Rowerowa wyprawa na plażę w okolicach Agde. ZDJĘCIE: Tomasz Malkowski
EApodróż Nawet przed sezonem ruch na Canal du Midi jest duży. Szczególnie w okolicach śluz gdzie mijają się wypływające i oczekujące na wpłynięcie statki i barki. 45 www.fotogea.com LATO 2013 ZDJĘCIE: Tomasz Lenarczyk
EApodróż Uzbrojeni w aparaty go króla Francji Ludwika początku naszej podróży pierwsze drzewa. Powo- osiedlaniu się tutaj Kata- fotograficzne i dużą XIV. Mając za sobą tak po Canal du Midi. Zbudo- li mijamy podmokłe łąki, rów. Wyznawcy proste- dawkę optymizmu silne wsparcie mógł on wana na planie koła ma aż białe od pierwszych kwit- go i pokornego chrześci- udajemy się na połu- przystąpić do realizacji trzy wrota, z których jed- nących kwiatów, na któ- jaństwa sprzeciwiali się dnie Francji do miej- swoich marzeń. Projekt ne wprowadzą do kanału rych pasą się stada koni. materializmowi i władzy scowości Latte nie- był jak na owe czasy nie- wody rzeki Herault. Jest Słońce co chwila wychyla świeckiej kościoła. Ko- daleko Montpellier. zwykle ambitny. Budowa olbrzymia mimo to wy- się zza chmur umilając ściół szybko uznał ich za Wynajmujemy tam trwała 15 lat. Wzięło w miana wody trwa szybko. nam wędrówkę. Pływa- heretyków. W 1209 roku barkę Penichette 1500 niej udział 12 tysięcy ro- jąc barką można cumo- papież Innocenty ogłasza FB w nowoczesnej ba- botników. Kanał osiągnął Dopływamy do kolej- wać prawie w każdym krucjatę przeciwko Kata- zie Locaboat. Jeszcze długość 240 km. Pierre- nej ciekawej konstruk- miejscu kanału. Kołki do rom. Obiecuje krzyżow- tylko krótkie przeszko- -Paul Riquet był nie tylko cji. Przed nami skrzy- cumowania wraz z młot- com ziemię i dobra katar- lenie praktyczne z pro- autorem budowli hydro- żowanie z rzeką kiem są na wyposażeniu skie oraz z góry udziela wadzenia barki, rowe- technicznych kanału, ale Libron. Ponieważ znaj- każdej barki. Korzystamy rozgrzeszenia za zbrod- ry na pokład i w drogę! przede wszystkim rozwią- duje się ono na terenie z tego rozwiązania często nie. 22 lipca 1209 roku, zał kwestię jego zaopa- depresyjnym Riquet udając się na zwiedza- rozpoczęła się straszli- Etap I trzenia w wodę budując zastosował tutaj inno- nie, zakupy, przesiadając wa rzeź, w wyniku której Canal du Midi kilka sztucznych zbior- wacyjne rozwiązanie. się na rowery lub po pro- wycięto w pień 20.000 ników. I choć stracił na Stworzył oryginalny sys- stu cumując na nocleg. mieszkańców miasta nie Pomysł kanału łączącego tej inwestycji cały mają- tem przesuwnych skrzyń patrząc czy byli to poboż- Ocean Atlantycki z Mo- tek przeszedł do historii. formujących w przypad- Wieczorem wpływamy ni katolicy czy katarzy. rzem Śródziemnym zro- Charakterystycznym ele- ku wezbrania Libronu ko- do Beziers. W XII wieku Wspominam te wydarze- dził się w głowie Pierra mentem kanału są orygi- ryto dla jego wód w po- miejsce to było mieszan- nia przekraczając rze- Paula Riqueta pobor- nale, opracowane przez przek kanału. Mechanizm ką kultur gdzie panowa- kę Orb starym mostem cy podatkowego z Bez- samego Riqueta eliptycz- ten funkcjonuje do dziś. ła podobnie jak w Tulu- Pont Vieux to właśnie iers. Udało mu się prze- ne śluzy. Imponująco wy- Wiosna dopiero budzi się zie atmosfera równości i tędy wdarli się do miasta konać do tego pomysłu, gląda śluza w Agde, do do życia. Wzdłuż kana- wolności. Tolerancja re- krzyżowcy. Nad miastem nie byle kogo, ale same- której wpływamy już na łu zaczynają zielenić się ligijna w mieście sprzyja góruje fantastyczna, 46 www.fotogea.com LATO 2013
EApodróż gotycka katedra Saint W poszukiwaniu wody ży. Właścicielka Nathalie dużej mierze wspania- do Francji w 1945 roku Nazaire, która przypo- wracamy do miejscowo- Grenet stara się nam wy- łym, 200-letnim plata- żołnierze amerykańscy, mina bardziej zamek ści Villeneuve-les-Bez- tłumaczyć co kryje się w nom, porastającym je- którzy w skrzynkach wy- warowny niż katedrę. iers. Woda jest ale na karcie. Po chwili jej mąż den za drugim oba jego konanych z drzewa pla- żetony. Żetony można Franck przynosi z kuchni i brzegi. Drzewa mają tanowego, zarażonego Z samego rana po- nabyć w miasteczku w pokazuje świeże ryby. Co charakterystyczną korę przez grzyby, transporto- konujemy śluzę aby pobliskim Tabac. Jeden ciekawe karta dań zmie- łuszczącą się płatami i wali amunicję. Zarażone w porcie miejskim żeton starcza na 100 li- nia się tutaj codziennie, odsłaniającą jaśniejsze drzewa usychają w prze- Port Neuf zatankować trów. Dokonujemy szyb- wszystko zależy od tego fragmenty pnia. Platany ciągu 3-5 lat. Obecnie na wodę. Niestety okazu- kich obliczeń i już po co świeżego uda się ku- uznawane są za jedne z Canal du Midi realizowa- ję się, że w Bezier nie chwili woda leje się na pić na targu. Długo by najbardziej rozłożystych ny jest program wycinki ma wody. Ograniczamy barkę ku naszej radości. się rozpisywać nad wspa- i monumentalnych drzew zaatakowanych chorobą więc zmywanie do mi- Wszystkie cztery łazien- niałością dań jakie udało świata. Nic dziwnego, drzew. Drzewa ścina się, nimum i płyniemy dalej ki szybko się zapełnia- nam się tutaj spróbować: że płynąc wzdłuż nich, spryskuje, a następnie w kierunku kolejnej ślu- ją, pozostała część zało- ślimaki, faszerowane czujemy się jak w tune- pali, aby uniknąć rozprze- zy pokonując akwedukt. gi oddaje się zmywaniu i mięsem małże, świeże lu. Latem liście platanów strzeniania się choroby. Most kanałowy na rzece sprzątaniu barki. Jak do- ryby, krewetki, zupa ryb- tworzą przyjemny para- W ten sposób zniknie z Orb w Beziers kosztował brze mieć wodę! Świeżo na. Na koniec można tyl- sol chroniący przed bez- krajobrazu Canal du Midi fortunę i był ostatnią wiel- wykąpani postanawiamy ko dodać, że szkoda, że pośrednimi promieniami prawie 42 tys. platanów! ką inwestycją na Canale zrezygnować z kolacji na nie wszystkim starczyło słonecznymi. Tym bar- Udajemy się w drogę du Midi. Jest imponującą barce na rzecz lokalnej miejsca na desery. Jak to dziej smutny jest widok powrotną. Część załogi a jednocześnie niezwy- kuchni. Nasz wybór pada mówią Francuzi Chapeau ich przymusowej wycinki wsiada na rowery i kon- kle piękną konstrukcją. na restaurację w centrum bas! Kapelusz z głowy. Dla na niektórych fragmen- tynuuje podróż wzdłuż Roztacza się z niego zna- miasteczka pod wdzięcz- lubiących owoce morza to tach kanału. Drzewa zo- kanału, równolegle z le- komity widok zarówno ną nazwą: Les Enfants miejsce jest wyśmienite. stały zaatakowane przez niwie płynącą barką. na miasto zwieńczone Terrible ( Straszne dzie- grzyby, na które czło- Ścieżki rowerowe są tu katedrą jak i na pozo- ci ). Większość stolików Canal du Midi swój wiek nie znajduje lekar- znakomicie utrzyma- stałe mosty i rzekę Orb. zajęta to dobrze wró- urok zawdzięcza w stwa. Pasożyty przywieźli ne i dobrze oznaczone. 47 www.fotogea.com LATO 2013
EApodróż Etap II tem murów i okrągłych morską na wschód, nie oraz gwałtowna zmiana dniowej rozciąga się wi- Petite Camargue wież, pięknie podświe- mając dostępu do Morza linii wybrzeża powodują dok na solanki oraz usy- tlone. Nazwa Aiges-Mor- Śródziemnego. Dlatego odcięcie miasta od morza, pane białe pagórki soli. Dwa ostatnie dni na- tes oznacza Martwe też Louis IX decyduje się a w tym samym czasie Sól morska jest jednym z szej podróży po południu Wody i odnosi się za- na budowę pierwszego Marsylia zostaje dołączo- najważniejszych produk- Francji przeznaczamy pewne do faktu, iż w portu francuskiego nad na do Królestwa Fran- tów wytwarzanych obec- na penetrację zupełnie otaczających miasto ba- Morzem Śródziemnym: cji, stając się głównym nie w Aigues-Mortes. innego regionu - Petite senach i kanałach prze- wykupuje ziemię z rąk francuskim portem nad Camargue. Nasza tra- waża wysoko zasolona zakonników, nadaje licz- Morzem Śródziemnym. Wracamy do Lattes. sa prowadzi po płaskich, woda morska, nie podle- ne przywileje pierwszym Jeszcze tylko obiad bezdrzewnych terenach, gająca częstej wymianie. osadnikom i tak tworzy Następnego dnia wy- na górnym pokła- zalanych częściowo wodą Aigues-Mortes (mimo że bieramy się na spacer dzie barki, pożegnal- łąkach, które szczegól- Skąd wzięła się tak im- nie położone bezpośred- po murach miejskich, ny toast lokalnym nie upodobały sobie fla- ponująca fortyfikacja nio nad morzem, to po- które w niezmienionym winem i już widać mingi różowe. Płynąc na bagnistych i pod- łączone z nim dzięki roz- kształcie pozostały do naszą bazę. Wszyst- kanałem, spotykamy co mokłych terenach Pe- lewiskom i kanałom rzeki dnia dzisiejszego. Ich ko, co dobre, musi chwila ich liczne stada. tite Camargue, z dala Rodan). Stąd właśnie w budowę rozpoczęto w się kiedyś skończyć. Majestatycznie brodzą od morza i głównych 1248 roku król Ludwik 1268 roku, finansując po płytkiej wodzie lagu- szlaków komunikacyj- zwany Świętym wyrusza je głównie z podatków Pozostaje nam jedy- ny albo zanurzają swoje nych? Odpowiedzi na- w liczbie 100 statków na kupieckich. Imponują- nie przywieźć do Pol- długie szyje w wodzie, leży szukać w odległej swoją pierwszą, a w kil- cy czworobok fortyfi- ski trochę słońca z po- szukając pożywienia. historii wojen krzyżo- ka lat później na kolejną kacji ma 10 bram i 20 łudnia Francji, butelkę wych. W XIII wieku krucjatę. Aiges-Mortes z wież obronnych, a jego wina Muscata i kilka ro- Wieczorem docieramy do król Francji Louis IX czasem jednak traci na długość przekracza dzajów lokalnych serów. Aiges-Mortes. Przed nami postanawia objąć przy- znaczeniu. W XV wieku 1600 metrów. Spacer pojawia się wspania- wództwo VII krucjacie jego los pieczętują dwa rozpoczyna się i kończy Nie tracimy nadziei, że łe średniowieczne mia- do Ziemi Świętej. Trud- wydarzenia: zamulenie przy Tour de Constance. dobra pogoda niebawem sto, otoczone czworoką- no jednak udać się drogą wody w delcie Rodanu Z murów od strony połu- zagości także i u nas. 48 www.fotogea.com LATO 2013
EApodróż Wybudowana w XIII wieku imponująca forteca w Aigues- -Mortes zachowała się prawie bez uszczerbku. 49 www.fotogea.com c liatopad 2010 norwegia ZDJĘCIE: Matylda zdjęcia Sobolewska marek waśkiel
EApodróż Kołatki w kształcie głowy lwa to często spotykany element drzwi na południu Europy. 50 www.fotogea.com LATO liatopad 2013 2010 50 www.fotogea.com c norwegia ZDJĘCIE: zdjęcia GRAŻYNA marek CZUDUK waśkiel
EApodróż Pont du Gard - fragment rzymskiego akwedukt nad doliną rzeki Gardon robi wrażenie. Wybudowany na początku naszej ery dostarczał wodę do Nimes, ze źródła oddalonego o 50 km i położonego jedynie 17 metrów powyżej poziomu miasta, jedynie dzięki sile grawitacji! KWIECIEN 2012 ZDJĘCIE: TYBET Tomasz Łukasz Lenarczyk Supergan
EApodróż Południe Francji. Tutaj życie płynie niespiesznie. Poranną kawę i śniadanie jada się zwykle w otwartych od rana kawiarniach i barach. 52 KWIECIEN 2012 ZDJĘCIE: TYBET Łukasz JAN WÓJCICKI Supergan
EApodróż Postój na obrzeżach Béziers z widokiem na katedrę Saint Nazaire. 53 www.fotogea.com LATO 2013 ZDJĘCIE: Andrzej Cybuliński
EApodróż Nabrzeże rzeki l Herault w Agde wypełnione jest restauracjami. Szkoda, że chłodny wiatr od morza nie sprzyja jeszcze biesiadowaniu. 54 www.fotogea.com c liatopad 2010 norwegia ZDJĘCIE: Agnieszka zdjęcia marek Kubiczek waśkiel
EApodróż Choć raz poczuć się jak Lucky Luke. 55 www.fotogea.com KWIECIEN 2012 ZDJĘCIE: TYBET Agnieszka Łukasz Kubiczek Supergan
EApodróż Otoczona częściowo fosą, wieża św. Konstancji jest najbardziej charakterystycznym elementem murów Aigues-Mortes. Uliczka w Aigues-Mortes Średniowieczne mury kryją nie jedną historię. Czy tą bramą wyruszały wojska z Aigues Mortes na wyprawy krzyżowe? 56 www.fotogea.com LATO 2013 ZDJĘCIA: MATYLDA SOBOLEWSKA, Agnieszka Kubiczek, TOMASZ LENARCZYK
EApodróż Pora wracać. Ostatnie spojrzenie na port w Lattes. 57 www.fotogea.com KWIECIEN 2012 ZDJĘCIE: TYBET Tomasz Łukasz Malkowski Supergan
KURS FOTOGRAFII DLA średniozaawansowanych :: Dobry Skuteczny Program: Wykłady + 2 Plenery + Ćwiczenia Praktyczne :: Małe grupy - do 10 osób :: 2 godziny zajęć RAZ W TYGODNIU - 10 SPOTKAŃ :: dla aktywnych możliwość dalszej edukacji poprzez Fotograficzny Klub Absolwentów (spotkania, plenery krajowe i zagraniczne oraz warsztaty i wystawy) REFERENCJE WIELU ZADOWOLONYCH ABSOLWENTÓW! poprzednich edycji :: start: październik 2013 r. w WARSZAWIE http://www.waskiel.pl/kurs-fotografii-dla-sredniozaawansowanych.html Prowadzi: Marek Waśkiel :: warto kliknąć w ten link :) Informacje szczegółowe i formularz zgłoszenia: www.waskiel.pl :: warto kliknąć w ten link :) 57 www.fotogea.com MAJ 2010
eafelieton / bez filtra Ozdobniki XXI wieku Właścicielom nowoczesnych aparatów cyfrowych trudno będzie zapewne uwierzyć, że tak naprawdę fotografia, czyli malowanie światłem liczy sobie około 1000 lat. Tak - to właśnie przed dziesięcioma wiekami islamski fizyk z Mezopotamii, niejaki Ibn al-hajsam skonstruował urządzenie nazywane camera obscura, które do Nie trzeba korzystać z zaawansowanych i kosztownych programów graficznych, by uzyskać interesujące efekty, np. przenikania się obrazów, nakładania i współistnienia faktur. W naturze także istnieją takie obrazy - wystarczy zajrzeć do kałuży. dziś uważane jest za prapradziadka aparatu fotograficznego. Do tego tajemniczego pudełka dodano tylko z czasem trochę magii, czyli wiedzę chemiczną, a potem i elektroniczną i w ten sposób mamy dziś tysiące urządzeń do rejestracji obrazu: od wielkoformatowych skrzyń ze szklanymi płytami, po cyfrowe aparaciki w smartfonach. Z przyjemnością oglądam stare fotografie. Wciągają mnie albumy pokazujące życie z przełomu XIX i XX wieku. Przewracam kartki w tę i z powrotem, wielokrotnie wracam do niektórych zdjęć i świata, którego już nie ma. Dzięki internetowi mogę zwiedzać muzea fotograficzne WOJCIECH WALCZUK Dziennikarz, fotograf, obserwator. Z aparatem od 1966 roku. na całym świecie, poznawać dorobek znanych agencji fotograficznych i poszczególnych autorów. Zachwycają mnie archiwa wielkich firm, np. motoryzacyjnych oraz redakcji dzienników i czasopism, których od lat nie ma już w sprzedaży. Setki, tysiące zdjęć sprzed wie- lu lat, kiedy technika fotograficzna była bardzo prymitywna, a czas dość brutalnie obchodził się z naświetlonym papierem, kliszami, szklanymi płytami. Dla mnie - kiedy wpadam w ten świat - czas zatrzymuje się, jakbym przenosił się w inny wymiar. Wędrówka przez kolejne epoki historii fotografii to bardzo pouczająca podróż. Właściwie tylko pejzaże pozostają takie same, jak przed laty, bo poza tym - same ciekawostki. Nie tylko poznaje się codzienne życie ludzi, zmieniającą się modę, nie tylko widzimy rozwój miast i środków transportu, nie tylko obserwujemy zmiany obyczajów, ale 58 www.fotogea.com c LATO 2013 Fot.: Archiwum autora Felieton
eafelieton / bez filtra przede wszystkim stajemy się świadkami rozwoju fotografii i sposobu patrzenia na świat kolejnych pokoleń fotografów. Warto zwrócić uwagę na jeszcze jedną, może nawet najważniejszą rzecz, która łączy stare zdjęcia: jakość techniczna. To naprawdę fascynujące jak precyzyjne i klarowne mogą być fotografie sprzed kilkudziesięciu, stu i więcej lat! Oryginalne obrazy rejestrowane na szklanych płytach i wielkoformatowych kliszach zadają kłam Są miejsca, które zachowały się do dziś w niezmienionym stanie: ta izba to fragment ponad dwustuletniej zagrody w Bodzentynie. Naprawdę nie trzeba dodawać do zdjęcia graficznych przeszkadzajek i snobistycznych artefaktów, by poczuć dawny klimat. opiniom, że stare zdjęcia, te z charakterem i nastrojem, to obrazy podrapane i poplamione, rozmyte i nieostre, pełne paprochów i zacieków, no i koniecznie skażone błędem winietowania. Takie stereotypowe myślenie o fotografii charakterystyczne jest dla osób, które niewiele o niej wiedzą, a chciałyby uchodzić za modne i oldskulowe. Jasne - zdarzają się reprodukcje prac, którym czas solidnie dał się we znaki i są solidnie zdemolowane (a warto je pokazywać!), ale zakładanie, że stare zdjęcia to niechlujstwo i błędy to nie tylko przesada, ale po prostu bzdura. Przez dziesięciolecia fotografowie Świat wokół nas zmienia się w straszliwym tempie, ale mnóstwo jest jeszcze miejsc i tematów, które wyglądają jak przed laty. Wystarczy zaczekać na odpowiednią porę i ładne światło, a uzyskamy urzekający nastrój zapamiętany np. z odległego dzieciństwa. wespół z inżynierami- -optykami walczyli (i walczą!) o jak najwyższą jakość fotografii i trzeba przyznać, że ich osiągnięcia są imponujące. A pseudoartystyczne kaleczenie fotografii paprochami, rysami, winietami itp. ozdobami to przejaw dziwnej mody i snobizmu. Kto chce - niech szpeci swoje zdjęcia ściągniętym z internetu fakturami, teksturami i pod- lub nadkładkami - technologia XXI wieku daje takie możliwości. Ja pozostanę wierny starym wzorcom. Wojciech Walczuk www.wowa.decoart.pl l 59 www.fotogea.com c LATO 2013 Fot.: Archiwum autora Felieton
60 www.fotogea.com MAJ 2010
OTOporady WENECKIE IMPRESJE FOTOGRAFICZNE Tekst i Zdjęcia: Joanna Łukasiewicz http:// www.maniapodrozowania.pl 61 www.fotogea.com LATO 2013 Tekst ROZTOCZE i zdjęcia: TOMASZ Joanna MICHALSKI Łukasiewicz FOTOGEA.com >> dołącz na ccc
OTOporady Suszące się nad weneckimi uliczkami ubrania to jeden z najbardziej typowych motywów fotograficznych tego miasta. W dzień zachwycają one bogactwem kolorów, w nocy kształtami rysującymi się na tle kamienic. 62 www.fotogea.com KWIECIEN 2012 Tekst i zdjęcia: Joanna TYBET Łukasz Łukasiewicz Supergan
OTOporady Na Murano wysepce nieopodal Wenecji słynącej z manufaktur wyrabiających szkło na fotografów czekają kolorowe szklane rzeźby. Mnie szczególnie zachwyciły lśniące w słońcu płomienie o figlarnych kształtach. 63 www.fotogea.com c liatopad 2010 Tekst norwegia i zdjęcia: Joanna zdjęcia Łukasiewicz marek waśkiel
OTOporady Wenecja widziana alnymi. Królestwem kolo- lorowe ubrania suszące jąca instalacja wielotema- ceglana campanilla stano- oczami fotografa to rowych odbić jest Burano się nad wąskimi uliczka- tyczna - niestety piękne wi doskonałe tło dla błękit- miasto rytmów, od- - położona nieopodal We- mi. Panie domu instalują szklane motywy umoco- nej instalacji - równie fo- bić i powtarzających necji mała wyspa, na któ- między blisko od siebie wane zostały na zupełnie togenicznej co czerwona. się motywów. To także rą łatwo dotrzeć vaporetto położonymi kamienica- niefotogenicznych meta- miasto kolorów i świa- Właściciel malujący tam mi misterne konstrukcje lowych prętach, więc aby Niewiele jest natomiast w tłocienia, zatłoczonych fasadę domu musi uzy- ze sznurków na rolkach osiągnąć ciekawy efekt, Wenecji okazji to sfoto- głównych placów i pu- skać akceptację jej kolo- i bloczkach i przypinają trzeba poeksperymen- grafowania tak typowego stych bocznych uliczek. ru od lokalnych władz - a na nich - stojąc w oknie tować z kadrowaniem. dla wielu metropolii graf- Warto się w nim zgubić te dbają, by barwy się nie i powoli przesuwając Idąc dalej w głąb wyspy fiti. Historycznemu miastu - zwłaszcza, że gdzie by powtarzały i by nie było sznurek - koszule, prze- natrafiamy na szklane w dużej mierze udało się się nie poszło, zawsze monotonnie. I rzeczywi- ścieradła, a nawet buty. ognisko z finezyjnie za- przed nim uchronić - choć w końcu trafia się na ście monotonnie nie jest kręconymi płomieniami. niedaleko Calle delle An- San Marco lub na Rialto. - są tu zakątki pastelowe Prócz kolorowych do- Paleta kolorów - od cie- core udało mi się upolować i żywsze, bardziej czerwo- mów i ubrań swymi spo- płego bordo po słoneczną psa oraz upiększoną W Wenecji najbardziej za- ne i bardziej różowe. Dzie- tęgowanymi przez pro- żółć - predestynuje rzeźbę rzeźbę w parku dzielnie to- fascynowały mnie odbi- ci grają na podwórkach w mienie słońca barwami do bycia pierwszoplano- warzyszącą śpiącym tam cia i te wodzie, i te w piłkę, a koty wygrzewają zachwycają też szkla- wym bohaterem zdjęcia. bezdomnym. Natomiast pokrytych specjalną folią się w ostatnich promie- ne rzeźby na Murano - Nieopodal tej konstrukcji drugi typowy punkt więk- przystankach vaporetto, niach słońca. Piękna Nike słynącej z manufaktur jest kanał dzielący wyspę szości chyba miast na ca- i te w sklepowych witry- pręży się dumnie, a nielicz- wysepce o powierzch- - a wzdłuż niego dziesiąt- łym świecie - Mc Donald s nach. Na zbliżeniu stają ni przechodnie wracają do ni 1,17 km² położo- ki sklepików z biżuterią i - jest tu oczywiście obec- się motywami abstrak- domów. Wieczór w Bura- nej nieopodal Wenecji bibelotami ze szkła. To ny. Choć restauracja tej cyjnymi, a gdy obraz w no ma niezwykły nastrój. i - podobnie jak Bura- także ciekawe miejsce na marki jest w Wenecji tyl- wodzie jest zbyt statycz- no - łatwo osiągalnej zdjęcia: w witrynach i w ko jedna, przy Ca D Oro, ny, wystarczy wrzucić ka- Podążając tropem barw tramwajem wodnym. wystawionych w nich eks- to reklam jej są z pewno- mień, by zachwycać się można w Wenecji zrobić Nieopodal latarni wodnej ponatach odbijają się frag- ścią dziesiątki. A że w We- nowymi wrażeniami wizu- reportaż w oparciu o ko- znajduje się tam imponu- menty miasteczka. Dalej necji typowym nośnikiem 64 www.fotogea.com LATO 2013 Tekst i zdjęcia: Joanna Łukasiewicz
OTOporady outdoorowym są kosze na wszechobecnych tu gon- jażdżki jedni śpiewają, postaci z karnawału żąda- szczególności ją fotogra- śmieci (co jest ciekawą doli - i gondolierów. Łódki inni opowiadają cieka- ją niestety kilku euro za fując - nie sposób pominąć alternatywą dla smętnych ciekawie prezentują się i w wostki o mieście, jeszcze utrwalenie. Ale za to pia- masek. Są ich tu tysiące - plansz przykrywających ruchu, i na postoju. Ład- inni pozwalają pasażerom nistę u słynnego Floriana w wersji po kilka euro na budynki), więc to właśnie nie pozują w ciągu dnia, w milczeniu podziwiać można upolować za darmo. straganach i po kilkadzie- z nich w całym mieście a także poza godzinami piękno Wenecji. Rano siąt w sklepach. To często atakują nas hamburgery. pracy - w specjalnych nie- można czasem upolo- Turyści w Wenecji chęt- prawdziwe dzieła sztuki - bieskich plandekach. Ich wać gondoliera czyszczą- nie fotografują też... in- niestety ich utrwalanie jest Stały element tutej- ozdobne dzioby i smukłe cego swe narzędzie pracy. nych turystów. Na placu sporym wyzwaniem: naj- szych wodnych ulic rufy świetnie nadają się świętego Marka zawsze ładniejsze okazy znajdują stanowią kolorowe słu- do zbliżeń. Fascynujące Prócz gondolierów na jest mocna reprezenta- się bowiem za szybami. py. Są w paski, mają jest też wnętrze gondoli fotograficzną uwagę cja przyjezdnych z Azji. różne barwy, część z - wygodne fotele i dopra- zasługują też oczywi- W wielu miejscach moż- Czym jeszcze fotograficz- nich wyposażona jest cowane detale zdobnicze. ście inni Wenecjanie. na zauważyć też zakocha- nie zachwyciła mnie We- w czapeczki. Stają się Gondolierzy wyglądają Biegające po ulicach nych i młode pary podczas necja? Targiem rybnym, ciekawym pionowym ele- równie charakterystycz- bambini, starsze panie plenerów ślubnych. Gene- plażą na Lido, pustymi za- mentem wielu kadrów; nie, co same gondole. wysiadujące w oknach, ralnie turystów w Wene- kątkami. I tym, że człowiek można byłoby też z pew- W czarnych spodniach, eleganckie Włoszki jeż- cji jest dużo - nawet bar- ze statywem lub sztaluga- nością wyobrazić sobie słomkowych kapeluszach dżące vaporetto. Na wy- dzo dużo. Co ciekawe, są mi kompletnie nikogo tu opowieść fotograficzną o i koszulkach - biało-czer- spie Murano trafiłam do tu chyba głównie goście nie dziwi i nie denerwuje. Wenecji z ich perspekty- wonych lub granatowo- wytwórni szkła, w której jednodniowi, bo koncen- wy - choć do takiej opo- -czerwonych. Nasz gon- wolno było fotografować trują się oni w większo- Czego w Wenecji sfo- wieści trzeba byłoby wy- dolier wyjaśnił nam, że rzemieślników - mimo ści wyłącznie w miejscach tografować się nie da? nająć taksówkę wodną, bo wersje stroju nie ozna- słabego oświetlenia udało typu Rialto czy San Mar- Na pewno samocho- słupy zdecydowanie lepiej czają nic specjalnego - mi się tam zrobić całkiem co; w bocznych uliczkach dów i chyba też drzew. pozują od strony wody. gondolier zakłada tę ko- ciekawy reportaż. Stoją- łatwo znaleźć chwilę wy- Ale bogactwo innych Trudno wyobrazić so- szulkę, którą akurat ma ce nieopodal Piazza San tchnienia od tłumów. motywów zdecydo- bie album o Wenecji bez czystą. W czasie prze- Marco figury przebrane za Pisząc o Wenecji - a w wanie to wynagradza. 65 www.fotogea.com LATO 2013 Tekst i zdjęcia: Joanna Łukasiewicz
OTOporady Plac świętego Marka w ciągu dnia pełen jest turystów, aby sfotografować go w klimacie nostalgicznym, trzeba wybrać się więc na niego najpóźniej o 6 rano. 66 www.fotogea.com LATO 2013 KWIECIEN 2012 Tekst Tekst i zdjęcia: i zdjęcia: Joanna TYBET Joanna Łukasz Łukasiewicz Supergan
OTOporady Via Garibaldi to w ciągu dnia ulica knajpek i pizzerii a o poranku miejsce gry ciepłego światła na chodniku, latarniach i szybach kamienic. 67 www.fotogea.com c liatopad 2010 Tekst norwegia i zdjęcia: Joanna zdjęcia Łukasiewicz marek waśkiel