Materiał nauczania języka polskiego i przewidywane osiągnięcia uczniów Kursywą wyróżniono hasła realizowane wcześniej, w danej klasie uczeń poznaje je w szerszym wymiarze, z wykorzystaniem ćwiczeń i tekstów o wyższym stopniu trudności. MATERIAŁ NAUCZANIA Klasa 4 1. Nauka o języku: a) zagadnienia dotyczące części mowy: forma osobowa i nieosobowa czasownika, rzeczownik, przymiotnik, przysłówek, przyimek, spójnik; b) zagadnienia dotyczące budowy zdania: równoważnik a zdanie, rodzaje zdań pojedynczych ze względu na cel wypowiedzi (oznajmujące, pytające, rozkazujące), główne i drugorzędne części zdania, czyli orzeczenie i podmiot oraz określenia, związki wyrazów, czyli wyrazu nadrzędnego (określanego) i podrzędnego (określającego); c) zagadnienia dotyczące litery i głoski: alfabet, samogłoski i spółgłoski, podział wyrazu na sylaby, akcentowanie wyrazów; d) zagadnienia dotyczące ortografii i interpunkcji: pisownia wyrazów z ó, u, rz, ż, ch, h, pisownia nie z czasownikami, rzeczownikami, przymiotnikami i przysłówkami, pisownia ą, ę w wyrazach, przecinek w zadaniu pojedynczym. 2. Formy wypowiedzi pisemnej: teksty kierowane do różnych adresatów i w różnych celach (ogłoszenie, zawiadomienie, zaproszenie, kartka pocztowa, list), opowiadanie również z dialogiem, opis przedmiotu i postaci, plan ramowy i szczegółowy. 3. Kształcenie literackie i kulturowe: a) lektury znajomość utworów literackich podanych na początku roku szkolnego przez nauczyciela; b) teksty kultury zamieszczone w podręczniku zgrupowane wokół tematów: W szkolnej ławce z widokiem na świat Brać udział w przygodach! Mówić o domu Z myślą o bliskich Z przyrodą w tle
Szansa dla wyobraźni; c) pojęcia z zakresu teorii literatury: fikcja literacka a rzeczywistość, elementy świata przedstawionego (czas i miejsce akcji, bohaterowie, wydarzenia), akcja, wydarzenie, budowa wiersza: wers, rym, środki artystyczne, uosobienie, ożywienie; d) dosłowny, przenośny i symboliczny sens tekstów kultury.
Klasa 5 I.Nauka o języku. 1.Części mowy: czasownik formy osobowe i nieosobowe, odmiana, czasowniki dokonane i niedokonane, trudne czasowniki w czasie przeszłym, tryby, pisownia cząstek bym, byś, by..., akcentowanie; rzeczownik- odmiana, tworzenie wyrażeń przyimkowych, podział rzeczowników, pisownia małą i wielką literą, rzeczowniki odczasownikowe, pisownia nie z rzeczownikami; przymiotnik- odmiana; przysłówek- przysłówki utworzone i nieutworzone od przymiotników; liczebnik- poprawna odmiana, rodzaje, sposoby zapisywania dat. 2.Budowa zdania: zdanie a równoważnik zdania; podział ze względu na cel wypowiedzi; interpunkcja w zdaniu pojedynczym; szeregi i związki wyrazowe; podmiot i orzeczenie, przydawka, dopełnienie, okolicznik; zdanie złożone podrzędnie i współrzędnie; przecinek w zdaniu złożonym współrzędnie. 3. Fonetyka: głoska a litera; sylaba; samogłoski i spółgłoski; podział głosek. II. Formy wypowiedzi: zaproszenie; proste sprawozdanie; przepis; instrukcja; plan; opowiadanie; streszczenie; opis; list. III. Kształcenie literackie i kulturowe: a) lektury- dłuższe utwory literackie podane na początku roku szkolnego przez nauczyciela; b) teksty kultury zamieszczone w podręczniku zgrupowane wokół tematów: szkoła w różnych aspektach; strój jako maska i źródło informacji; bohaterowie zwierzęcy- okrywanie cech uosabianych przez zwierzęta; sport- jego funkcje;
słowo- akt komunikacji, znaczenie dosłowne i metaforyczne, kreacyjna moc słowa; fantazja i wyobraźnia; stawianie pytań- wyjaśnianie niezwykłości świata( mitologia, Biblia); skarb- skarby duchowe i materialne; smok- strażnik skarbów, symbol zła, bohaterstwo i tchórzostwo; prawdziwe szczęście- hierarchia wartości; w harmonii ze światem- człowiek i jego najbliższe otoczenie, piękno przyrody, bogactwo i różnorodność świata; czas pomysłów- żart, przygoda, teatr a życie. c) pojęcia z teorii literatury: świat przedstawiony; narrator, narracja; bohater pierwszoplanowy, drugoplanowy; wers, zwrotka (strofa), rym, refren; podmiot liryczny, porównanie, przenośnia, epitet.
KLASA 6 1) Nauka o języku a) zagadnienia dotyczące fleksji: - czasownik (formy i odmiana); - rzeczownik (odmiana, rzeczowniki o nietypowej odmianie, temat i końcówka); - stopniowanie przymiotnika; - stopniowanie przysłówków; - liczebnik (liczebniki wielowyrazowe); - zaimek i odmiana zaimków; - przyimek i spójnik; - przyimki złożone. b) zagadnienia dotyczące składni: - zdanie a równoważnik zdania; - części zdania: główne oraz określenia; - zdanie złożone podrzędnie i współrzędnie. c) zagadnienia dotyczące słowotwórstwa: - wyrazy podstawowe i pochodne; - budowa słowotwórcza wyrazu; - oboczności w temacie słowotwórczym; - rodzaje formantów; - pisownia zakończeń wyrazów oraz przedrostków; d) zagadnienia dotyczące ortografii i interpunkcji: - pisownia nie z różnymi częściami mowy; - pisownia wielkimi i małymi literami; - interpunkcja w zdaniu złożonym. 2) Formy wypowiedzi pisemnej: - opowiadanie; - opis przedmiotu i postaci; - sprawozdanie z wydarzenia; - charakterystyka postaci; - list; - karta pocztowa; - zaproszenie; - informacja; - instrukcja; - notatka. 3) Kształcenie literackie i kulturowe: a) lektury dłuższe utwory literackie podane na początku roku szkolnego przez nauczyciela; b) teksty kultury zamieszczone w podręczniku zgrupowane wokół tematów: - codzienność tematem dzieł sztuki; - zmyślenie a prawda; - wyobraźnia; różne konwencje dzieł sztuki ( western, utwory o piratach, płaszcza i szpady, legendarni zbójcy, utwory detektywistyczne); - informacja, sposoby informowania; - wędrówka; - czas; - Itaka miejscem, do którego się tęskni.
c) pojęcia z zakresu wiedzy o literaturze i sztuce: - epitet, porównanie, przenośnia; - rym, rytm, wers; - fikcja, realizm, fantastyka; - epika, dramat, wiersz; - świat przedstawiony- czas, przestrzeń, zdarzenia, bohaterowie; - narrator, postać mówiąca (podmiot liryczny); - fabuła, akcja, wątek; - dialog, monolog; - tekst główny i poboczny; - temat, motyw; - znak w literaturze i sztukach plastycznych.