Raport miesięczny IDEA TFI 1
2
MIESIĄC NA RYNKACH 9 maja 2011 roku PODSUMOWANIE Czy to już koniec surowcowej hossy? Dominującym tematem w minionym miesięcy była korekta na rynkach surowcowych. Rykoszetem dostały także giełdy akcji, w tym w szczególności rynki wschodzące. Makroekonomia Obniżka perspektywy ratingu USA i dalsze problemy krajów PIIGS w szczególności Grecji przyczyniły się do wzrostu awersji do ryzyka na rynkach akcji. Dodatkowe zagrożenie stanowi cykl podwyżek stóp w Chinach. Rynki akcji gospodarki wschodzące Kwiecień przyniósł znaczącą korektę na rynkach wschodzących. Najbardziej ucierpiały gospodarki silnie surowcowe Rosja i Ameryka Południowa. Rynek akcji Polska Krajowa giełda ugięła się pod presją spadków na rynkach globalnych. Dynamicznemu odbiciu nie sprzyjać mogą ograniczony potencjał popytu ze strony instytucji finansowych i duże oferty publiczne na horyzoncie. Obligacje i rynek pieniężny Gołębie wypowiedzi członków Rady Polityki Pieniężnej oraz deklaracja ograniczenia podaży papierów długoterminowych przyniosły niewielkie wywłaszczenie krzywej rentowności. Sprzyjały również wzrosty na rynkach bazowych oraz zapowiedzi Ministerstwa Finansów co do wymiany 13-14 mld euro na rynku. Rynki surowców Znacząca przecena dotknęła niemal wszystkie podklasy rynku surowcowego. Zapoczątkowane na początku kwietnia spadki kontynuowały surowce rolne, silnie straciły kruszce, w tym w szczególności srebro. Niewykluczona jest kontynuacja krótkoterminowej korekty, w tym w szczególności w wyżej wymienionych sektorach. RYNKI AKCJI WALUTY SUROWCE STOPY PROCENTOWE Spis treści Podsumowanie 3 Wyniki IDEA TFI 4 Portfele modelowe IDEA TFI 5 Komentarz makroekonomiczny 6 Rynek akcji - gospodarki wschodzące 7 Rynek akcji Polska 8 Obligacje i rynek pieniężny 9 Rynek surowców 10 Chartbook 11 Notowania rynkowe 12-13 WSKAŹNIKI MAKROEKONOMICZNE Dane rynkowe z godz. 16:55, źródło: Bloomberg. 3
WYNIKI IDEA TFI Wyniki na dzień 6 maja 2011 roku IDEA PREMIUM IDEA OBLIGACJI IDEA OCHRONY KAPITAŁU 230 220 210 200 190 180 170 160 2008 2009 2010 260 240 220 200 180 160 2008 2009 2010 230 220 210 200 190 180 170 160 150 2008 2009 2010 IDEA STABILNEGO WZROSTU IDEA AKCJI IDEA SUROWCÓW 240 220 200 180 160 140 120 2008 2009 2010 260 240 220 200 180 160 140 120 2008 2009 2010 160 140 120 80 60 40 2008 2009 2010 4
PORTFELE MODELOWE IDEA TFI PORTFEL KONSERWATYWNY IDEA Obligacji IDEA Akcji IDEA Surowce Plus IDEA Rynków Wschodzących PORTFEL ZRÓWNOWAŻONY IDEA Obligacji IDEA Akcji IDEA Surowce Plus IDEA Rynków Wschodzących PORTFEL DYNAMICZNY IDEA Obligacji IDEA Akcji IDEA Surowce Plus IDEA Rynków Wschodzących Portfele modelowe są konstruowane tak, aby maksymalizować zysk przy założeniu, że na 90 proc. nie powinny zanotować straty w określonym horyzoncie czasowym. Horyzont ten wynosi odpowiednio 2 lata dla Portfela Konserwatywnego, 3 lata dla Portfela Zrównoważonego oraz 5 lat dla Portfela Dynamicznego. 5
KOMENTARZ MAKROEKONOMICZNY KOMENTARZ Grecja straszy rynki Rynki finansowe wciąż straszy problem krajów PIIGS. Ewentualne bankructwo któregoś z przedstawicieli mogłoby mieć niemałe reperkusje. Rentowność greckich obligacji dwuletnich wzrosła w kwietniu do 25 proc. Oznacza to, że inwestorzy szacują prawdopodobieństwo bankructwa tego państwa na 50-60 proc. Ewentualna restrukturyzacja mogłaby mieć spore reperkusje, ponieważ greckie obligacje znajdują się w posiadaniu europejskich banków w tym niemieckich i francuskich. Problem z ich wypłacalnością mógłby się stać początkiem kolejnego kryzysu zaufania i zaszkodzić rynkowi międzybankowymi. Obecnie najbardziej prawdopodobnym scenariuszem wydaje się restrukturyzacja długu w formie zmniejszenia nominału i wydłużenia okresu spłaty. Takiego ruchu należy oczekiwać jeszcze przed kolejną serią stress-testów europejskich banków. Pogarszająca wiarygodność kredytowa dała się we znaki także największej gospodarce świata. W kwietniu agencja S&P obniżyła perspektywę ratingu USA do negatywnej, pozostawiając sam rating na poziomie AAA. To symboliczne pogrożenie palcem może odbić się w przyszłości na wzroście rentowności amerykańskich papierów, a jednocześnie na osłabieniu dolara, który systematycznie traci na wartości względem euro, pomimo korzystniejszego w ostatnim czasie dysparytetu stóp procentowych. Fundamenty gospodarek kluczowych państw OECD są dobre, a wskaźniki wyprzedzające choć utraciły swoją niedawną dynamikę wciąż znajdują się na przyzwoitych poziomach. Niemniej jednak, narasta zagrożenie rychłym spowolnieniem gospodarki chińskiej. W kwietniu w reakcji na rosnący poziom inflacji, Ludowy Bank Chin po raz czwarty podniósł stopy procentowe. Wprawdzie póki co, dynamika produkcji przemysłowej i sprzedaży detalicznej w Chinach nie budzi jeszcze obaw, jednak zwiększa się ryzyko spowolnienia wzrostu w Państwie Środka, co odbiłoby się niekorzystnie przede wszystkim na notowaniach surowców i cenach akcji na rynkach wschodzących. RENTOWNOŚĆ OBLIGACJI 2-LETNICH 30 25 20 15 10 5 0 Hiszpania Grecja Irlandia Portugalia 2006 2007 2008 2009 2010-5 EURUSD VS DYSPARYTET STÓP PROC. 1,50 1,45 1,40 1,35 1,30 1,25 1,20 1,15 INFLACJA VS STOPY PROC. W CHINACH (%) 6 5 4 3 2 1 0-1 -2-3 EURUSD Dysparytet stóp procentowych 2010-05-07 2010-09-07 2011-01-07 2009 2010 2011 Inflacja w Chinach (SL) Roczna stopa depozytowa (SP) 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% 0,0% 4 3 2 1 0 6
RYNEK AKCJI GOSPODARKI WSCHODZĄCE KOMENTARZ Rynki pod presją giełd towarowych Sentyment do rynków wschodzących pogorszył się w kwietniu, jednak perspektywy są wciąż atrakcyjne. Kwiecień przyniósł wzrost awersji inwestorów do ryzyka, którego konsekwencją była znacząca przecena większości ryzykownych aktywów: surowców, rynków akcji oraz części walut. Szczególnie ucierpiały rynki wschodzące, które jeszcze niedawno wyprzedzały dojrzałe gospodarki. Silnie traciły przede wszystkim państwa mocno związane z rynkami surowców. RTS zniżkował w ciągu minionego miesiąca przeszło 9 proc., natomiast giełdy w Brazylii i Meksyku o 6 proc. Obecnie długoterminowe perspektywy selektywnych rynków wschodzących są wciąż obiecujące. Podwyższonemu tempu wzrostu gospodarczego oraz wysokiemu poziomowi wskaźników wyprzedzających towarzyszą relatywnie atrakcyjne wyceny. Wskaźniki C/Z dla państw Europy Środkowo-Wschodniej, Bliskiego Wschodu czy Ameryki Południowej są relatywnie niższe niż w UE oraz USA. Gorzej pod tym względem prezentuje się rdzeń krajów BRIC: Indie i Chiny. Niemniej jednak, w najbliższym horyzoncie można dostrzec szereg czynników, które mogą przemawiać za przedłużeniem się obecnej korekty. Są to na przykład relatywnie niskie odczyty wskaźników ryzyka. Indeks VIX, obrazujący oczekiwaną przez amerykańskich inwestorów zmienność na rynku akcji, oscyluje obecnie na poziomach niemalże najniższych od początku bessy w 2007 roku. Dodatkowo, bardzo niski jest wciąż poziom spreadów kredytowych. Indeksy itraxx dla obligacji o ratingu inwestycyjnym i subinwestycyjnym, prezentujące ryzyko kredytowe przedsiębiorstw europejskich, zmierzają obecnie podobnie do najniższych poziomów od 2007 roku. Wśród innych czynników szkodzących rynkom wschodzącym w najbliższym horyzoncie należy wymienić przedłużającą się korektę na rynku surowców, trudne do oszacowania konsekwencje zacieśniania polityki w Chinach, wpływ zakończenia QE2 na operacje carry trade oraz ewentualne pogorszenie nastrojów na skutek negatywnych informacji z krajów PIIGS. RYNKI WSCHODZĄCE VS DOJRZAŁE 104 102 98 96 MSCI World 94 MSCI Emerging Markets 92 2011-04-08 2011-04-22 2011-05 INDEKS ZMIENNOŚCI VIX 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 2006 2008 2009 2010 2011 C/Z DLA WYBRANYCH RYNKÓW 18 16 14 12 10 8 6 7
RYNEK AKCJI - POLSKA KOMENTARZ Konsolidacji ciąg dalszy Praktycznie przez cały miesiąc krajowy rynek akcji pozostawał w trendzie bocznym. Dotyczyło to zarówno segmentu małych, jak i dużych spółek. Co ciekawe, nawet tkwiąc w konsolidacji, rynek okazał się stosunkowo silny względem swoich odpowiedników z rynków wschodzących. Wsparcie dla rynku stanowiła w pewnym stopniu coraz łagodniejsza Rada Polityki Pieniężnej, jednak najświeższe dane makro mogą budzić pewne zaniepokojenie. Dynamika produkcji przemysłowej na koniec marca wyniosła 7 proc. (w analogicznym okresie 2010 było to 12,5 proc.). Również wskaźniki wyprzedzające charakteryzuje pewne wyhamowanie. Kwietniowy PMI dla przemysłu zanotował poziom 54,4 pkt., czyli poniżej oczekiwań analityków. Wprawdzie wciąż jest to poziom powyżej granicy 50 pkt. dzielącej wzrost od recesji, jednak spadkowa tendencja w ostatnich miesiącach może sugerować przejściowe spowolnienie i korektę na rynku. Wyceny akcji na GPW wciąż pozostają atrakcyjne. C/WK na poziomie 1,65 dla WIG pozostaje poniżej długoterminowej średniej (1,8), natomiast estymowane C/Z na poziomie 11,7 na koniec 2011 wobec obecnego poziomu stóp procentowych implikuje solidną premię za ryzyko. Zagrożeniem dla koniunktury w najbliższym czasie może być wysokie zaangażowanie OFE w akcje. Według danych KNF za kwiecień wynosi ono 37,2 proc., czyli jest najwyższe od czerwca 2007 roku. W połączeniu ze sporymi ofertami publicznymi na horyzoncie (np. BGŻ), może to tworzyć niekorzystną sytuację podażowo-popytową. Istotnymi czynnikami ryzyka pozostają: prawdopodobieństwo znaczącej korekty na rynku surowców, ryzyko przedłużających się zamieszek społecznopolitycznych na Bliskim Wschodzie, a także ciągle nierozwiązany problem restrukturyzacji greckiego długu. GŁÓWNE INDEKSY GPW (REBAZOWANE) 102 101 99 WIG20 98 mwig40 swig80 97 2011-04-08 2011-04-22 2011-05-06 WSKAŹNIK C/WK DLA WIG 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 2001 2003 2004 2005 2007 2008 2009 2010 UDZIAŁ AKCJI W PORTFELACH OFE 40% 35% 30% 25% 20% 15% 1999 2001 2002 2004 2005 2007 2008 2009 8
OBLIGACJE I RYNEK PIENIĘŻNY KOMENTARZ Dobry miesiąc na rynku obligacji Kwiecień okazał się całkiem udany dla posiadaczy krajowych obligacji. Zyskiwały również rynki bazowe. W minionym miesiącu przyzwoite stopy procentowe zanotowały polskie obligacje. Indeks obligacji długoterminowych (10+ lat) Bloomberg/EFFAS zwiększył swoją wartość o 1,73 proc., natomiast indeks obligacji krótkoterminowych (1-3 lata) o 0,37 proc. Stało się tak za sprawą niewielkiego wypłaszczenia krzywej dochodowości połączonego ze spadkiem stóp na jej długim końcu. Za taki scenariusz w kwietniu odpowiedzialne było kilka czynników. Po pierwsze, wypowiedzi członków RPP stają się coraz bardziej gołębie, a akcent z groźby inflacji przenosi się na jednorazowy wzrost cen spowodowany sytuacją na rynkach surowcowych. W rezultacie, do końca roku nie należy się obecnie spodziewać więcej niż 2 podwyżek stóp procentowych, a na najbliższym posiedzeniu (11 maja) pozostaną na niezmienionym poziomie. Po drugie, zgodnie z planem emisji ministerstwa finansów, podaż papierów długoterminowych, zostanie w II kwartale 2011 znacząco zredukowana. Taka sytuacja podażowa również przemawiała za wzrostem cen. Po trzecie wreszcie, swoją rolę odegrały plany ministerstwa finansów wymiany 13-14 mld euro. Taki ruch zmniejsza prawdopodobieństwo osłabienia złotego, a więc znacząco redukuje ryzyko walutowe dla zagranicznych inwestorów. To kolejny argument, który mógł poprawić atrakcyjność krajowych papierów. W najbliższym miesiącu należy spodziewać się kontynuacji pozytywnych tendencji. Zagrożeniem mogą być wciąż nie rozwiązane problemy krajów PIIGS. Indeks SOVXWE agregujący notowania CDSów (instrumentów stanowiących ubezpieczenie inwestycji w obligacje państwowe) wprawdzie obniżył się pod koniec maja, ale i tak znajduje się na rekordowych poziomach. Ewentualna informacja o restrukturyzacji greckiego zadłużenia nie pozostałaby bez wpływu na krajowy rynek obligacji. INDEKSY OBLIGACJI POLSKICH BLOOM/EFFAS 102 101 Obligacje 1-3 Obligacje 10+ 99 2011-04-04 2011-04-18 2011-05-02 KRZYWA RENTOWNOŚCI W POLSCE 6,5 6,0 5,5 5,0 4,5 2011-05-09 4,0 2011-04-08 3,5 0 5 10 15 20 SOVXWE CDSI GENERIC 5Y 130 125 120 115 110 105 95 90 2011-04-08 2011-04-20 2011-05-02 9
RYNEK SUROWCÓW KOMENTARZ Spokojnie, to tylko korekta? Tąpnięcie na rynkach towarowych na przełomie kwietnia i maja może stać się zapowiedzią głębszej korekty. Koniec kwietnia przyniósł spore zamieszanie na rynkach surowcowych. Na wartości traciły niemal wszystkie podklasy: od surowców rolnych po kruszce. Pierwsze przecenę rozpoczęły surowce rolne, które systematycznie zniżkowały od początku miesiąca. Przyczyn należy upatrywać się w zwiększonych obszarach zasiewowych na najbliższe lata oraz póki co braku znaczących katastrof naturalnych. W przypadku metali przemysłowych i surowców energetycznych zaważyła zapewne seria gorszych danych makro. Na przykład Niemieckie zamówienia w przemyśle zamiast pozostać na poziomie z poprzedniego miesiąca, skurczyły się o 4 proc. Nienajlepsze wieści napłynęły też z amerykańskiego rynku pracy. Czwartkowa liczba wniosków o zasiłek dla bezrobotnych okazała się o 60 tys. większa niż szacowali ekonomiści. Na to wszystko, nałożyły się także odczyty wskaźników PMI ze strefy euro i ISM z USA, które wprawdzie wciąż znajdują się na poziomie wskazującym na wzrost gospodarczy, jednak nie imponują już swoją dynamiką tak bardzo, jak w poprzednich miesiącach. Inwestorzy coraz bardziej obawiają się również hamowania gospodarki chińskiej oraz podwyżek stóp procentowych na świecie, które mogą zmniejszyć atrakcyjność lokat w surowce. Najbardziej spektakularne spadki dotknęły chyba kruszce, a w szczególności srebro. Tu pretekstem stało się podniesienie wysokości wymaganych depozytów zabezpieczających pod transakcje futures na CME. Spadki na rynku kruszców mogą się przedłużyć, ze względu na duże zaangażowanie inwestorów spekulacyjnych. Liczba długich pozycji tej grupy graczy na rynku złota zwiększyła się od około 5-10 tys. 10 lat temu, do niemal 300 tys. obecnie. Co więcej, także na rynku spotowym, coraz większy odsetek popytu jest generowany przez inwestorów 30 proc. obecnie wobec 10 proc. 10 temu.). Taka struktura popytu może niepokoić i zwiastować większą korektę. INDEKSY SUROWCÓW SP-GSCI TR 110,00 105,00,00 95,00 90,00 85,00 Rolne Metale Energia Kruszcze 2011-04-08 2011-04-20 2011-05-02 STRUKTURA POPYTU NA ZŁOTO 1 400 1 200 1 000 800 600 400 200 0 ZŁOTO VS POZYCJE SPEKULACYJNE 1800 1600 1400 1200 0 800 600 400 200 0 Inwestycje w popycie konsumpcyjnym (SP) Cena złota (USD, SL) 2001 2002 2004 2005 2006 2008 2009 Długie pozycje spekulacyjne (tys., SP) Cena złota (USD, SL) 2000 2002 2004 2006 2008 2010 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 350 300 250 200 150 50 0 10
WIG20 S&P500 DAX 3000 2800 2600 2400 2200 2000 1400 1350 1300 1250 1200 1150 1 1050 0 8000 7500 7000 6500 6000 5500 5000 EUR/PLN USD/PLN CHF/PLN 4,3 4,2 4,1 4 3,9 3,8 3,7 3,6 3,7 3,5 3,3 3,1 2,9 2,7 2,5 3,3 3,2 3,1 3 2,9 2,8 2,7 2,6 2,5 ROPA (USD/BARYŁKA) ZŁOTO (USD/UNCJA) MIEDŹ (USD/TONA) 130 120 110 90 80 70 60 1600 1500 1400 1300 1200 1 0 10500 00 9500 9000 8500 8000 7500 7000 6500 6000 OBLIGACJE 2-LETNIE (%) OBLIGACJE 5-LETNIE (%) OBLIGACJE 10-LETNIE (%) 6,5 6,5 5,4 5,2 5 4,8 4,6 4,4 4,2 6 5,5 5 4,5 6 5,5 5 4,5 4 4 11 Dane rynkowe z godz. 16:55, źródło: Bloomberg. 4
SYTUACJA NA RYNKACH 9 maja 2011 roku RYNEK AKCJI - POLSKA RYNKI AKCJI GOSPODARKI ROZWINIĘTE RYNKI AKCJI GOSPODARKI WSCHODZĄCE WALUTY Dane rynkowe z godz. 16:55, źródło: Bloomberg. 12
SYTUACJA NA RYNKACH 9 maja 2011 roku INDEKSY RYNKU SUROWCÓW NOTOWANIA SUROWCÓW OBLIGACJI I RYNEK PIENIĘŻNY POLSKA OBLIGACJI I RYNEK PIENIĘŻNY ZAGRANICA Dane rynkowe z godz. 16:55, źródło: Bloomberg. 13
Idea Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA Adam Zaremba, CAIA, FRM, PRM Główny Ekonomista tel. +48 22 489 94 39 fax. +48 22 489 94 48 mob. +48 660 741 241 e-mail: a.zaremba@ideatfi.pl internet: www.ideatfi.pl Fakty przedstawione w niniejszej publikacji pochodzą i bazują na źródłach, w których wiarygodność ufamy, ale nie gwarantujemy ich poprawności oraz kompletności. Prognozy i opinie zawarte w opracowaniu są wyrazem naszej oceny i mogą ulec zmianie bez zapowiedzi. Autorzy i Idea TFI SA nie ponoszą odpowiedzialności za szkody poniesione w wyniku decyzji podjętych na postawie informacji i opinii zawartych w niniejszym opracowaniu. Niniejszy dokument jest jedynie materiałem informacyjnym do użytku odbiorcy i nie może być rozpowszechniany lub powielany w części ani całości bez wyraźnej zgody autora. Niniejsze opracowanie nie stanowi oferty sprzedaży, propozycji dokonania jakiejkolwiek inwestycji, porady informacyjnej ani też rekomendacji kupna lub sprzedaży żadnego instrumentu finansowego. Idea TFI SA od czasu do czasu może być zaangażowany w lub zajmować pozycje długie lub krótkie na instrumentach opisanych w niniejszym opracowaniu. 14
15
ZEWNĘTRZNA STRONA OKŁADKI IDEA TFI SA Warszawa 00-120, ul. Złota 59 tel.+48 22 489 94 30 fax +48 22 489 94 25 e-mail: info@ideatfi.pl www.ideatfi.pl 16