Student/Registration Number Centre Number 2013 PUBLIC EXAMINATION Polish Continuers Level Wednesday 16 October: 2 pm Australian Eastern Daylight Time Reading Time: 10 minutes Writing Time: 2 hours and 30 minutes You have 10 minutes to read all the papers and to familiarise yourself with the requirements of the questions. You MUST NOT write during this time. Monolingual and/or bilingual printed dictionaries may be consulted during the reading time and also during the examination. Section 1: Listening and Responding (30 marks) Instructions to Students 1. Allow approximately 40 minutes for Section 1. 2. Write all your answers to the questions in Section 1 in this booklet using black or blue pen. Space is provided for you to make notes. 3. You must answer ALL questions in Part A and Part B. 4. Answer Part A in ENGLISH and Part B in POLISH. 5. Write your student/registration number and the centre number (if required) on the front cover of this booklet. 6. All question booklets will be collected at the end of the examination. SACE Board of South Australia 2013
Part A (Questions 1 to 3) (15 marks) When judging performance in this part, the examiner(s) will take into account the extent to which the student demonstrates the capacity to: understand general and specific aspects of texts by identifying and analysing information and convey the information accurately and appropriately. You will hear THREE texts. Each text will be played twice. There will be a short break between the first and second playings of each text. You may make notes at any time. Listen carefully to each text and then answer the questions in ENGLISH. Text 1 1. (a) Who is the foundation trying to support? Marks 1 You may make notes in this space. (b) What is the foundation seeking from the public? 2 2
Text 2 2. (a) Answer this question by ticking the box that corresponds to the correct answer. According to the text, the speaker: works for the Municipal Transport Board of Warsaw. lives in Warsaw. uses his car every day. suffers from asthma. Marks 1 You may make notes in this space. (b) What is being observed on 22 September, and how? 2 (c) According to the speaker, what are the benefits of this day? 3 3 PLEASE TURN OVER
Text 3 3. (a) Why does Bieszczady sing in the highland dialect? Marks 3 You may make notes in this space. (b) What is Ania most proud of when performing with the band? 1 (c) How does Ania respond to her parents attitude towards her punk rock band? 2 4
Part B (Questions 4 to 6) (15 marks) When judging performance in this part, the examiner(s) will take into account the extent to which the student demonstrates the capacity to: understand general and specific aspects of texts by identifying and analysing information convey the information accurately and appropriately. You will hear THREE texts. Each text will be played twice. There will be a short break between the first and second playings of each text. You may make notes at any time. Listen carefully to each text and then answer the questions in POLISH. Text 4 4. (a) What do you need to do in order to participate in this competition? Co muszą zrobić uczestnicy aby wziąć udział w tym konkursie? Marks 2 You may make notes in this space. (b) How will the winner be selected? W jaki sposób zostanie wybrany zwycięzca? 2 5 PLEASE TURN OVER
Text 5 5. (a) Why is Artek s mother reluctant to allow Artek to go to this festival? Support your answer with evidence from the text. Dlaczego matka Artka jest niechętna aby pozwolić Artkowi jechać na ten festiwal? Poprzyj swoją odpowiedź dowodami z tekstu. Marks 3 You may make notes in this space. (b) Why does Artek s mother change her mind? Dlaczego matka Artka zmienia zdanie? 2 6
Text 6 6. (a) What is the text type and who is the intended audience? Jaką formę wypowiedzi ma ten tekst i kto jest zamierzoną publicznością? Marks 2 You may make notes in this space. (b) Which historical events are being commemorated on this day? Na pamiątkę jakich historycznych wydarzeń obchodzony jest ten dzień? 2 (c) How does this group celebrate this day? W jaki sposób ta grupa obchodzi ten dzień? 2 End of Section 1 7
2013 POLISH (CONTINUERS) EXAMINATION 2013 Section 1: Listening and Responding PART A Text 1 Wyślij SMS-a do Fundacji Caritas Polska i pomóż dzieciom żyjącym w bardzo złych warunkach materialnych. Przeprowadzamy akcję Tornister pełen uśmiechów. Dzięki waszym SMS-om zbierzemy pieniądze i będziemy mogli kupić szkolne plecaki dla biednych dzieci. Możecie również wrzucać uczniowskie przybory do specjalnych koszy ustawionych w kościołach. Sześć tysięcy dzieci czeka na waszą pomoc. A więc, nie czekaj, wyślij SMS-a, przynieś linijkę albo długopis i pomagaj biednym dzieciom. Source: Based on A.P.na podst. Rzeczpospotlitej, 2012, Tornister dla ucznia, Angora, 26 August, Angorka, No. 34, p. 5. 1
Text 2 Mieszkam w Warszawie i bardzo interesuję się ochroną środowiska. Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie ogłosił, że 22 września obchodzony jest Europejski Dzień bez Samochodu. Tego dnia właściciele samochodów osobowych mogą za darmo jechać autobusem, tramwajem lub metrem. Chcę przypomnieć ludziom o szkodliwym wpływie spalin na zdrowie człowieka i zachęcić wszystkich do korzystania z transportu miejskiego tego dnia. Hałas samochodów niszczy nasz słuch, a spaliny mogą być przyczyną astmy i raka. Ja jeżdżę autobusem codziennie i zaoszczędziłem dużo pieniędzy. Chciałbym zachęcić was do wzięcia udziału w tej inicjatywie. Pamiętajcie: im mniej samochodów na drodze tym zdrowsze nasze płuca. Zostaw samochód w domu i jedź za darmo autobusem! Source: Based on Virtual Poland, News, 2011, Zostaw samochód w domu jedź za darmo autobusem!, 20 September, <http://wiadomosci.wp.pl/kat,1347,title,zostaw-samochod-w-domu-jedzza-darmo-autobusem,wid,13804462,wiadomosc.html?ticaid=110f52> 2
Text 3 Redaktor: Ania: Redaktor: Ania: Redaktor: Ania: Redaktor: Ania: Witamy w naszym studio Anię Krawczyk. Ania śpiewa w zespole punk rockowym: Bieszczady. Dzień dobry Aniu. Wytłumacz naszym słuchaczom dlaczego wybrałaś właśnie zespół punk rockowy? Ja i moi przyjaciele interesujemy się tą muzyką. Śledziliśmy karierę zespołu De Press, którzy śpiewają używając gwarę góralską. Zaczęliśmy grać niektóre z ich utworów dla naszych rówieśników i wkrótce byliśmy proszeni o występy na różnych innych imprezach. Mimo tego, że jesteście grupą punk rockową śpiewacie w gwarze góralskiej. Dlaczego? To prawda. Kocham gwarę góralską. Jest ona symbolem tradycji góralskich i jest bardziej liryczna niż język polski, którym posługujemy się dziś. Poza tym, muzyka punk rockowa jest grana na całym świecie; używając gwarę góralską chcemy dodać tej muzyce trochę polskiej kultury. Co najbardziej pociąga cię w występach z tą grupą? Podoba mi się muzyka i kostiumy. Lubię też być na scenie i występować. Najczęściej występujemy w Rzeszowie, czasami wyjeżdżamy za granicę. Najbardziej jestem dumna z tego, że mogę podzielić się polską kulturą i tradycjami z ludźmi z innych krajów. Jak twoja rodzina reaguje na twoje występy? Moi rodzice nie komentują tego zbyt pozytywnie. Wiem, że muzyka punk rockowa nie jest aż tak interesująca dla moich rodziców jak muzyka ludowa ale mnie cieszy gdy mogę uczestniczyć w tworzeniu czegoś wyjątkowego. 3
PART B Text 4 Ogłaszamy konkurs filmowy dla dzieci i młodzieży pod tytułem: Matma mnie kręci. Autor najlepszego filmu promującego matematykę otrzyma 10 tysięcy złotych. Film nie może mieć mniej niż 60 sekund i nie więcej niż 180. Wystarczy zarejestrować się na stronie kalkulatory.pl i przesłać swoją pracę. Aby wygrać, zwycięzca musi zarówno uzyskać dużą ilość głosów od publiczności, jak również uznanie jury. Source: Based on 2011, Matma mnie kręci, 11 August, <http://www.kalkulatory.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=1073> 4
Text 5 Artek: Mama: Artek: Mama: Artek: Mama: Artek: Mama: Artek: Mama: Artek: Mama: Artek: Mama: Artek: Mama: Mamo, czy możemy porozmawiać o lipcu? Dobrze Artku, a co będzie się działo w lipcu? Chodzi mi o Jelonka Od kiedy ty się interesujesz zwierzętami, i to na dodatek dzikimi? Nie, mamo, Jelonek to jest mój ulubiony wykonawca hard rockowy i będzie występował na koncercie w Jarocinie, w lipcu. Przecież rozmawialiśmy już na ten temat i kategorycznie zabroniłam ci uczestniczyć w tym zbiegowisku. Ależ mamo, to zjazd najlepszych artystów muzyki młodzieżowej. Tak, widziałam tych twoich artystów i ich fanów: wyglądało to przerażająco! Nie przesadzasz trochę mamo? Wiesz, że po prostu się o ciebie boję i nie chcę żeby spotkało cię coś złego. Jesteś jeszcze za młody na takie koncerty i takie dalekie wyjazdy. Przecież mam już prawie 18 lat! Zresztą nie jechałbym sam, tylko z kolegami. Ja w twoim wieku nie myślałam o takich szalonych wyjazdach. To ciekawe, bo wczoraj wpadło mi w ręce zdjęcie z 80 roku byłaś na nim ty a z tyłu, na scenie widniał wyraźny napis: Jarocin! To były całkiem inne i bezpieczne czasy Mamo No dobrze, możesz jechać na ten festiwal, ale pod jednym warunkiem że będziesz regularnie wysyłał mi SMS-y. 5
Text 6 Witam serdecznie wszystkich nauczycieli i uczniów na tej szczególnej akademii. Jak co roku, 8-go marca obchodzimy Międzynarodowy Dzień Kobiet. Najpierw chciałbym przypomnieć znaczenie tego święta. 8 marca upamiętnia dramatyczny strajk kobiet z 1908 roku. 15,000 pracownic fabryki w Nowym Jorku zastrajkowało domagając się lepszych warunków pracy i równouprawnienia. Te straszne warunki pracy, z powodu których kobiety strajkowały ujawniły się dwa lub trzy lata później gdy w fabryce włókienniczej wybuchł pożar. W tamtych czasach było to powszechnym zwyczajem, że pracowników zamykało się w środku budynku aby nie wychodzili na niezaplanowane przerwy. W rezultacie, na skutek tego pożaru zginęło wtedy ponad 140 kobiet. Jako wyraz szacunku dla strajkujących kobiet i ofiar walki o równouprawnienie, w 1917 roku ustanowiono, że 8 marca będzie Międzynarodowym Dniem Kobiet. Dzień Kobiet obchodzony jest w wielu krajach. Obchodząc to święto dziękujemy kobietom za ich codzienną pracę i poświęcenie. A teraz chciałbym złożyć serdeczne życzenia wszystkim kobietom w naszej szkole. W imieniu całej szkoły życzę wam dużo szczęścia oraz sukcesów w pracy i nauce. Proszę uczniów o wręczenie kwiatów swoim nauczycielkom. 6
Student/Registration Number Centre Number 2013 PUBLIC EXAMINATION Polish Continuers Level Section 2: Reading and Responding (25 marks) Instructions to Students 1. Allow approximately 1 hour and 10 minutes for Section 2. 2. Write all your answers to the questions in Section 2 in this booklet using black or blue pen. Space is provided for you to make notes. 3. You must answer ALL questions in Part A and Part B. 4. Answer Part A in ENGLISH and Part B in POLISH. 5. Write your student/registration number and the centre number (if required) on the front cover of this booklet. 6. All question booklets will be collected at the end of the examination. SACE Board of South Australia 2013
Part A (Questions 7 and 8) (10 marks) When judging performance in this part, the examiner(s) will take into account the extent to which the student demonstrates the capacity to: understand general and/or specific aspects of texts by, for example, comparing, contrasting, summarising, or evaluating, and convey the information accurately and appropriately. 7. Read the text and then answer in ENGLISH the questions that follow. Kilka pytań do pana Zenona Jarosza Pan Zenon Jarosz jest profesorem psychologii, wykłada na uniwersytecie w Warszawie. Specjalizuje się w psychoterapii rodzinnej. Panie profesorze, czy bycie rodzicem oznacza, że jest się ekspertem w wychowywaniu dzieci? Oczywiście że nie, ale rodzice często zwracają się o pomoc do psychologa. Co jest najczęstszym powodem? Z mojego doświadczenia zawodowego wynika, że najczęstszym powodem jest nieprzystosowanie do życia w grupie. Zwykle objawia się to, gdy dziecko idzie po raz pierwszy do szkoły i nagle odkrywa, że nie jest już najważniejsze, najmądrzejsze, najpiękniejsze, do czego przyzwyczaiła je cała rodzina. Takie odkrycie może być bardzo bolesne dla małego człowieka. Jakie mogą być konsekwencje tej konfrontacji? Zazwyczaj takie dziecko odsuwa się od rówieśników, izoluje się, czuje się gorsze, pokrzywdzone i nieakceptowane. Jeżeli ten stan się przedłuża może być powodem do powstania kompleksu niższości. Czy można temu zapobiec? Można, pod warunkiem, że rodzice od początku zadbają o rozwój społeczny dziecka. Rodzice powinni nie tylko zostawiać dziecko z opiekunką w domu, ale również czasam posłać je do przedszkola. Muszą być świadomi tego, że dziecko potrzebuje częstych kontaktów z rówieśnikami, żeby nauczyło się bawić z innymi, dzielić się zabawkami, czy współdziałać w dziecięcych grach czy zajęciach. Powinni zachęcać je, żeby zapraszało do domu inne dzieci, powinni organizować wspólne spacery do parku, wyjazdy do zoo, wycieczki za miasto z dwoma lub trzema rówieśnikami. A co zrobić jeśli dzieci się nie zgadzają ze sobą? Trzeba być cierpliwym, nie ingerować w każdą kłótnię, ale pozwolić dzieciom samodzielnie rozwiązywać konflikty, bo tylko w ten sposób nauczą się współpracy, kompromisu, tolerancji, bycia członkiem grupy. Czy rodzice jedynaków mają zatem trudniejsze zadanie, panie profesorze? Tak, ponieważ muszą stwarzać sytuacje, które są naturalne w rodzinie wielodzietnej. Muszą więc włożyć znacznie więcej wysiłku w to by ich dziecko nauczyło się współpracować z innymi, by mogło być uczynne, pomocne i wrażliwe na potrzeby innych. 2
QUESTIONS Marks (a) Do you think Zenon Jarosz is qualified to give parents advice on rearing children? Support your answer with evidence from the text. 1 (b) According to Zenon Jarosz, how can the social development of children be managed to ensure their successful transition to school? 3 3 PLEASE TURN OVER
8. Read the text and then answer in ENGLISH the questions that follow. Droga Redakcjo! Uwielbiam być jedynaczką. Jestem pewna siebie i czuję się dojrzała jak na swój wiek. Mogę robić co chcę i nie muszę dzielić się moim pokojem i rzeczami. Ponieważ rodzice robią w domu za mnie wszystko uważają, że powinnam spełnić wszystkie ich ambicje i marzenia. Wiem, że obydwoje pochodzą z wielodzietnych rodzin i dlatego chcą bym osiągnęła to, czego oni nie mogli. Wydawało mi się, że to dlatego, że jestem jedynaczką, ale po przeczytaniu innych odpowiedzi zdałam sobie sprawę, że inni mają taki sam problem. Moim największym problemem jest to, że kończę szkołę i rodzice chcą, żebym studiowała medycynę albo prawo, a dla mnie to potworne nudy. Moją pasją i marzeniem jest fryzjerstwo. Nie potrafię przekonać moich rodziców, że tylko w tym zawodzie mogę być najlepsza, może nawet słynna i bogata, a co najważniejsze szczęśliwa! Poradźcie jak przekonać moich rodziców, że medycyna to flaki z olejem, a fryzjerstwo to jest właśnie to! Błagam o pomoc! Załamana Iza QUESTIONS Marks (a) According to Text 7 and Text 8, what are the benefits and challenges of being an only child? 2 4
Marks (b) Contrast the style of language used in Text 7 and Text 8. Support your answer with examples from both texts. 4 5 PLEASE TURN OVER
Part B (Question 9) (15 marks) When judging performance in this part, the examiner(s) will take into account the extent to which the student demonstrates the capacity to: understand general and specific aspects of a text by identifying, analysing, and responding to information convey information coherently (structure, sequence, accuracy and variety of vocabulary and sentence structure) and appropriately (relevance, use of conventions of the text type). 9. Read the text and then answer the question in approximately 150 words in POLISH. Polski Festiwal w Australii GALA 2013 Zarząd Miasta we współpracy z Organizacjami Polonijnymi zaprasza na festiwal polskiej sztuki, kultury i tradycji Festiwal odbędzie się 15 września w Głównym Parku Miejskim w godzinach 11.00 22.00 Główne atrakcje: Wystawa polskiej sztuki ludowej: korzenioplastyka, rzeźby z drewna: świątki, kapliczki, wyroby ze skóry: torby, paski, obrazy, ozdoby Biżuteria z bursztynów Kryształowe figurki z soli prosto z Wieliczki Nowości wydawnicze: książki, czasopisma i dyski Taniec, muzyka i śpiew występy polskich zespołów, muzyków i piosenkarzy oraz prezentacja mniej znanego folkloru z Pomorza Specjalna atrakcja dla dzieci: debiutowy występ przedszkolaków My jesteśmy krasnoludki Przysmaki polskiej kuchni: kaszanka, bigos, gołąbki i pierogi, ciasta i słodycze: pączki, pierniki toruńskie, makowce i krówki. Do picia? Różnego rodzaju napoje, w tym orzeźwiający i zdrowy kwas chlebowy!!! Jedyna okazja! Warto spróbować, polecamy! Zapraszamy wszystkich bardzo serdecznie i życzymy mile spędzonego dnia. Organizatorzy Festiwalu GALA QUESTION You took part in the Polish festival, Gala. Write an article for the local Polish newspaper describing your experiences of and reflections on this event. Wziąłeś/wzięłaś udział w polskim festiwalu Gala. Napisz artykuł do lokalnej gazety polskiej opisując swoje przeżycia i refleksje z tej imprezy. 6
You may remove this page from the booklet by tearing along the perforations so that you will have the information in front of you for easy reference. You may make notes on this page. 7 PLEASE TURN OVER
This page is intentionally blank 8
Question 9 9 PLEASE TURN OVER
End of Section 2 10
Student/Registration Number Centre Number 2013 PUBLIC EXAMINATION Polish Continuers Level Section 3: Writing in Polish (20 marks) Instructions to Students 1. Allow approximately 40 minutes for Section 3. 2. Write your answer to a question from Section 3 in this booklet using black or blue pen. Space is provided for you to make notes. 3. You must answer ONE question in POLISH. 4. Write your student/registration number and the centre number (if required) on the front cover of this booklet. 5. All question booklets will be collected at the end of the examination. SACE Board of South Australia 2013
Section 3 (Questions 10 to 12) (20 marks) When judging performance in this section, the examiner(s) will take into account the extent to which the student demonstrates: relevance and depth of treatment of ideas, information, or opinions accuracy and range of vocabulary and sentence structures the capacity to structure and sequence response and capacity to use conventions of the text type. Answer ONE question from this section in approximately 250 words in POLISH. 10. You are spending your holidays in a picturesque place in Poland that has a rich history. Write the text of a blog, introducing this place and encouraging others to visit. Spędzasz wakacje w Polsce, w malowniczej miejscowości o bogatej historii. Napisz tekst bloga przedstawiając tę miejscowość i zachęć innych do jej odwiedzenia. 11. In a month you are going on a school exchange to Poland. Write an email to the family you plan to stay with, introducing yourself and expressing your expectations. Za miesiąc wyjeżdżasz na szkolną wymianę do Polski. Napisz maila do rodziny u której będziesz mieszkał/mieszkała przedstawiając się i wyrażając swoje oczekiwania. 12. A Polish newspaper in Australia is running a short-story competition to highlight the challenges and benefits of migrating to Australia. You decide to take part in this competition. Write a story of one family s migration to Australia. Polska gazeta w Australii organizuje konkurs na krótkie opowiadanie, które podkreśli wyzwania i korzyści emigracji do Australii. Zdecydowałeś się/zdecydowałaś się wziąć udział w tym konkursie. Opisz historię emigracji rodziny, która emigrowała do Australii. 2
You may remove this page from the booklet by tearing along the perforations so that you will have the information in front of you for easy reference. You may make notes on this page. 3 PLEASE TURN OVER
This page is intentionally blank 4
Question Number: 5 PLEASE TURN OVER
6
End of Section 3 7