Dr hab. inż. Wiesława Ł. Nowacka wieslawa_nowacka@sggw.pl Pokój 2/85b; blok 34 Tel. +48(22) 5938035 Strona kontaktowo-informacyjna http://forergo.pl 1
Podstawy ergonomii z elementami BHP dla Turystyki i Rekreacji (NS1S-licencjat) Zaliczenie: 1.EMO 15 punktów 2.Adaptacja LD 10 punktów 3.Aktywność na zajęciach (wykłady/ćwiczenia) 5 punktów Pisemne zaliczenie w sesji (10lipca 2016) 20 punktów 2
Podstawy ergonomii z elementami BHP dla Turystyki i Rekreacji (NS1S-licencjat) Wymagania ogólne 1. Opracowania przygotowane w formacie MICROSOFT OFFICE (WORD/EXCEL/POWERPOINT) 2. Temat listu podobnie jak nazwa pliku-mają mieć charakter w pełni indywidualny nazwisko_imie_tir_niestacj_emo 4
Podstawy ergonomii z elementami BHP dla Turystyki i Rekreacji (NS1S-licencjat) Zaliczenie: 1. Praca własna EMO-15PUNKTÓW Opracowanie z racji zawartości merytorycznej i jej rozległości ma charakter naukowej pracy semestralnej Termin przesłania opracowania do 5 LIPCA 2016r. 5
Podstawy ergonomii z elementami BHP dla Turystyki i Rekreacji (NS1S-licencjat) Zaliczenie: Praca własna-adaptacja LD LD-10 punktów 6
Podstawy ergonomii z elementami BHP dla Turystyki i Rekreacji (NS1S-licencjat) Zaliczenie: Aktywność na zajęciach (wykłady i ćwiczenia) z zaskakującymi pytaniami A-5 punktów 7
Zasady punktowego zaliczenia przedmiotu Łączna liczba punktów do uzyskania 50 Zaliczenie zgodnie z regulaminem uczelni Zalicza 51% punktów (ponad 25 punktów) 8
Literatura przedmiotu Nowacka W.Ł. Ergonomia i ochrona pracy. Wybrane zagadnienia Wydawnictwo SGGW 2013r. Józefaciuk J., Nowacka W. Ćwiczenia z ergonomii i ochrony pracy. Wyd. SGGW. Zestaw zagadnień prawnych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy przeznaczonych do samodzielnego opracowania 9
Zagadnienia prawne do samodzielnego opracowania Akty prawne z zakresu bezpieczeństwa pracy, których znajomość obowiązuje studentów MSTiR przystępujących do zaliczenia przedmiotu Podstawy ergonomii z elementami bezpieczeństwa i higieny pracy. Zalecane źródła znaleźć można na stronach: http://isap.sejm.gov.pl http://www.ciop.pl Rozporządzenie Ministra Pracy I Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. (Dz.U. 1998 nr 148 poz. 973 z dnia 10 grudnia 1998 r.) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. Dz. U. Nr 60, poz. 279) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych. (Dz. U. Nr 26, poz. 313, zm. Dz. U. 2000 nr 82 poz. 930, Dz.U. 2009 nr 56 poz. 462 ) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy. Dz.U. 2009 nr 105 poz. 870. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24 grudnia 2002 r. w sprawie zasad oraz trybu uznawania zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy, sposobu jego dokumentowania, wzoru karty wypadku w drodze do pracy lub z pracy oraz terminu jej sporządzania. Dz. U. 2002 nr 237 poz. 2015. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych. Dz.U. 2009 nr 105 poz. 869. Ustawa z dn. 30 października 2002 r o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy lub chorób zawodowych (Dz. U. 2002, nr 199, poz. 1673, ze zm.) Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Dz.U. 1996 nr 62 poz. 285 ze zm. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy. Dz. U. 1997 nr 109 poz. 704, ze zm. 10
11
ERGONOMIA DLA ORGANIZACJI zmniejsza znaczenie różnic indywidualnych, cechy maszyn, urządzeń i narzędzi są przystosowane do przeciętnych możliwości człowieka większa jest liczba osób, które maszyny te mogą obsługiwać - mniejsza jest potrzeba badań selekcyjnych zmniejsza znaczenie czynnika szkolenia zawodowego - krótsze szkolenie umożliwia osiągnięcie niezbędnej sprawności zawodowej zmniejsza zmęczenie pracą, zwiększa wydajność pracy zapobiega patologicznym skutkom wykonywania pracy, ograniczenie ilości chorób zawodowych, zmniejsza liczbę wypadków przy pracy - szacuje się, że około 85% wypadków wiąże się z działalnością człowieka, a przede wszystkim z nieodpowiednim zsynchronizowaniem maszyny z możliwościami psychofizycznymi człowieka. 12
ERGONOMIA podstawowe cele i metody pracy Ocena czynników ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy Identyfikacja i wartościowanie istniejących zagrożeń Zalecenia dla nadzoru zawodowego i administracyjnego przedsiębiorstwa oraz organów kontrolnych mające na celu redukcję stwierdzonych zagrożeń ze strony środowiska pracy Edukacja i kształcenie na wszystkich szczeblach zarządzania przedsiębiorstwem i wykonawstwa pracy 13
ERGONOMIA Akceptacja i adaptacja Sposób postępowania z człowiekiem tak by: zrozumiał sens, istotę zmian dokonywanych dla jego dobra chciał i mógł się do nich zastosować błędnym postępowaniem wynikającym bądź z niewiedzy, bądź z niechęci nie pomniejszał korzystnych skutków dokonywanych ulepszeń zdobył odpowiednie, nowe kwalifikacje i umiejętności wykształcił nowe nawyki i stereotypy ruchowe 14
Zasadnicze działania z zakresu ergonomii i jej aplikacji Przewidywanie następstw wprowadzanych działań tak by nowe uwarunkowania nie kreowały nowych zagrożeń!!!!! Konsultowanie i wprowadzanie wszelkich działań z przedstawicielstwami pracowniczymi po wstępnym przetestowaniu 15
P-D-C-A Koło jakości Deminga Plan Planuj Act Działaj Wprowadź poprawki Kontynuuj cykl Zdefiniuj problem. Utwórz plan poprawy. Do Zrób Wprowadź w życie Przetestuj Check Sprawdź Czy plan poprawy działa? 16
17
ERGONOMIA schemat metodyki ergonomicznej analizy pracy A.Gasek Reguła 1. Uporządkowanie obszaru analizy, według obciążeń jakim podlega pracujący człowiek: Fizyczne Psychiczne Środowiskowe Organizacyjne
ERGONOMIA schemat metodyki ergonomicznej analizy pracy Minimalizacja KOSZTU BIOLOGICZNEGO Obciążenie fizyczne Obciążenie psychiczne Obciążenie środowiskowe Obciążenie Organizacyjne
ERGONOMIA schemat metodyki ergonomicznej analizy pracy A.Gasek Reguła 2. Identyfikacja konkretnego układuczynniki dyskomfortujące Człowiek C-T-O C-T-Ś C-M-Ś Środowisko Środki pracy
ERGONOMIA schemat metodyki ergonomicznej analizy pracy A.Gasek Reguła 3. Korzystanie z ergonomicznej listy kontrolnej - Sprawdzenie kompletności doboru czynników wymagających zbadania użycie ergonomicznej listy kontrolnej (ECL) Kryteria oceny Pytania Harmonogram działań Listy ogólne (LD) Listy tematyczne (szczegółowe)
ERGONOMIA schemat metodyki ergonomicznej analizy pracy Listy uniwersalne ogólne Lista Dortmundzka Lista Stanowisk z VDU Lista Kontrolna Stanowisk Pracy Operatora Maszyn Leśnych (Rolniczych) LKSPB- Lista Kontrolna Stanowisk Pracy Biurowej Zastosowanie ECL Gwarancją pełnego uwzględnienia wszelkich uwarunkowań mających wpływ na zdrowie i komfort pracy. Gwarancją kompletności tez przy badaniu konkretnego układu C-T-O Listy tematyczne - szczegółowe Lista Kontrolna Monitorów Ekranowych Lista Kontrolna Siedzisk Biurowych Lista Kontrolna Klawiatur Komputerowych Lista Kontrolna Mebli do Leżenia......
ERGONOMIA schemat metodyki ergonomicznej analizy pracy A.Gasek Reguła 4. Tok działania zespołu ergonomicznego: 1.Określenie tematu analizy i dobór zespołu (organizacja) 2.Przygotowanie metodyczne (listy kontrolne) 3.Zebranie danych, wyników badań 4.Analiza, ocena, sformułowanie wniosków 5.Opracowanie danych
Analiza ergonomiczna CO? Kompleksowa ocena systemu pracy PO CO? A.Gasek - Ocena czynności wykonywanych przez człowieka - Porównanie z normami - Wdrożenie działań usprawniających system - Bezpieczeństwo - Zdrowie - Wydajność - Komfort C-T-O - Obciążenia fizyczne - O. psychiczne - O. środowiskowe - O. organizacyjne JAK? Narzędzia analityczne - Listy kontrolne - REBA - RULA - NIOSH - Wydatki energetyczne - Biomechanika 3D Reguły działania 1. Obciążenia 2. C-T-O 3. Listy kontrolne 4. Realizacja
ERGONOMIA schemat metodyki ergonomicznej analizy pracy A.Gasek Praca z ELK w trzech krokach 1. Adaptacja Listy Dortmundzkiej Wstępny wybór zagadnień 2. Udzielanie odpowiedzi na pytania LD Uzyskanie danych dotyczących utrudnień, zagrożeń, uciążliwości 3. Wartościowanie uciążliwości Porównanie z normami, zaleceniami dotyczącymi BHP i ergonomii
Uniwersalna jednościowa skala wartości 26
ECL Ergonomiczne Listy Kontrolne Cechy DOBREGO opracowania Pełne-NIC CO LUDZKIE nie zniknęło z pola widzenia zespołu ergonomicznego Oryginalne =samodzielne być może nowatorskie Kompetentne słownictwo dostosowane do analizowanego zagadnienia Uniwersalne (z tą lista zagadnień można by zanalizować...naście tego typu obiektów, rzeczy...) Precyzyjny ranking zagadnień głównych i szczegółowych Adaptacja-oparta na wynikach burzy mózgów ale dowiązana do LD (ostatnia kolumna opracowania WYPEŁNIONA!!!!) Jasne jednoznaczne, zrozumiałe sformułowania 27