Redagowanie tekstu MS Word 1. Cele lekcji a) Wiadomości 1. Uczeń potrafi wyjaśnić, na czym polega redagowanie tekstu. 2. Uczeń zna podstawy pracy z tekstem w programie MS Word. 3. Uczeń zna zasady poprawnej edycji tekstu. b) Umiejętności 1. Uczeń potrafi napisać i zmodyfikować dowolny tekst, używając znaku podziału i znaków końca akapitu. 2. Uczeń potrafi zaznaczyć dowolny fragment tekstu różnymi sposobami. 3. Uczeń potrafi kopiować, wyciąć lub przenieść fragmenty tekstu w inne wskazane miejsce. 4. Uczeń potrafi wykorzystać edytor tekstu w życiu codziennym. 2. Metoda i forma pracy Pogadanka, objaśnienie, ćwiczenia, praca z całą klasą, praca indywidualna 3. Środki dydaktyczne - komputer (z edytorem tekstu Word) - karty pracy dla uczniów - tablica - zeszyty 4. Przebieg lekcji a) Faza przygotowawcza Nauczyciel wita uczniów, sprawdza listę obecności, prosi o zapisanie tematu lekcji i włączenie komputerów. Nauczyciel prosi uczniów o wyjaśnienie terminu: redagowanie tekstu (załącznik c). b) Faza realizacyjna 1. Nauczyciel prosi uczniów o uruchomienie programu MS Word. 2. Nauczyciel podaje uczniom ćwiczenie, polegające na napisu słyszanego tekstu (załącznik a i c). 3. Nauczyciel zapoznaje uczniów z zasadami poprawnej edycji tekstu (załącznik c). 4. Nauczyciel prosi uczniów o dokonanie zmian w dokumencie wg zasad edycji tekstów (załącznik a).
c) Faza podsumowująca Nauczyciel podaje pracę domową (załącznik c). 5. Bibliografia 1. Gawęcka K., Prędko, prędko! [w:] Gawęcka K. Nie chcę być duży, Dodatek bezpłatny do: Edukacja Twojego dziecka 2004, nr 1/2004 (9). 2. Płoski Z., Encyklopedyczny Słownik Szkolny. Komputer, Internet. EUROPA, Wrocław 2002. 3. Sławik M., Bremer A., Elementy informatyki dla szkół średnich. VIDEOGRAF II, Katowice 2000. 4. Williams R., Jak składać tekst? PC nie jest maszyną do pisania. HELION, Warszawa 2003. 6. Załączniki a) Karta pracy ucznia Ćwiczenie 1. Korzystając z programu MS Word, napisz tekst podyktowany przez nauczyciela. Dokument zapisz w swoich folderze pod nazwą opowiadanie.doc. Ćwiczenie 2. Po zapoznaniu się z ogólnymi zasadami poprawnej edycji tekstu, stworzony przez siebie tekst zmodyfikuj w taki sposób, aby był on poprawny i czytelny. Zapisz zmiany w dokonanym dokumencie. b) Zadanie domowe + rozwiązania Zadanie 1. Napisz list do kogoś bliskiego, uwzględniając podane na lekcji zasady edycji tekstu. Opisz sposób zapisu tego dokumentu na dyskietce lub płycie CD. Zadanie 2. Czasami zamiast określenia redagowanie tekstów za pomocą edytora tekstu używa się zwrotu przetwarzanie tekstów. Wyjaśnij poprawność takiego określenia. Zadanie 3. Wyjaśnij pojęcie: Hipertekst. Rozwiązanie zadania 1.
Plik Otwórz / zaznaczenie dokumentu prawym przyciskiem myszy / Wyślij do/ Dyskietka 3,5 (A) Rozwiązanie zadania 2. Przetwarzanie tekstu (text processing, word processing) 1. Doprowadzenie tekstu do pożądanej postaci, redagowanie tekstu; 2. Redagowanie systematyczne (systematic editing), tj. wykonywanie w tekście globalnych operacji, np. zmiany krojów pisma, przekształcenia określonych symboli na inne. Przetwarzanie tekstu można wykonywać na bieżąco lub określać za pomocą specjalnych makrodefinicji. Rozwiązanie zadania 3. Hipertekst (hipertext) tekst z odsyłaczami, które są interpretowane przez oprogramowanie komputera, dzięki czemu w danym miejscu, np. po wskazaniu kursorem określonego słowa, może nastąpić przejście do wyświetlania innego pliku, zawierającego inny fragment opisu itp. Nawigowanie w hipertekście pozwala użytkownikom łatwo przenosić się z miejsca na miejsce, a dzięki pamiętaniu przez komputer przebytej trasy można również szybko wracać na poprzednie miejsce. Użytkownik systemu służącego do konstruowania hipertekstu może tworzyć elektroniczne książki (które nadal sam wypełnia treścią, nawet jeśli polega to na kopiowaniu). Organizację hipertekstową mają niektóre pliki pomocy. Na hipertekście działają przeglądarki internetowe i inne programy, np. Acrobat. c) Notatki dla nauczyciela Redagowanie tekstu (text editing) rozwiązywanie technicznych problemów opracowywania tekstu, takich jak: podział na akapity i ich formatowanie, układ tekstu na stronie, dobór kroju pisma, paginacja czyli sposób numerowania stronic. Redagowanie tekstu obejmuje też ulepszenie treści, jednak przydatność komputerów jest tu ograniczona (komputer sam nie ulepsza treści utworu, choć ulepszenie treści za jego pomocą może odbywać się wydajniej). Tekst do ćwiczenia 1 - Opowiadanie Kaliny Gawęckiej Prędko, prędko!
Pani kazała narysować dom. I podpisać: Mój dom. To znaczy wymyślić sobie cos i narysować. Kajtek uważał, że nie jest to dobry pomysł. Jak można narysować coś, czego nie ma? Oczywiście, jest dużo rzeczy wymyślonych. W bajkach, filmach, na obrazkach. A tu trzeba wymyślić coś, czego jeszcze nikt nie wymyślił. Siedział wiec nad pustą kartką, machał nogami i wzdychał. W końcu złapał kredkę i zaczął rysować. Trzy piętra, cztery piętra, siedem pięter. Każde oddzielał od kolejnego kreską, żeby łatwiej było liczyć. Na dziewiątym skończyła się kartka, wiec dołożył następną. Dwunaste i trzynaste jakoś się przekrzywiły i dom wyglądał jak żyrafa. Do niczego! Podarł kartki. Może lepiej wymyślić zamek? Może chatkę z piernika albo taką na kurzej stopce? Nie! Przecież one są już wymyślone. Zresztą jak wygląda kurza stopka? Czy kury w ogóle mają stopy? Olek, starszy brat Kajtka, opowiadał coś o przestrzeni wirtualnej. A gdyby tak zbudować dom w takiej właśnie przestrzeni? Tylko jak? Tak się zmęczył tym wymyślaniem, ze zasnął. Przyśnił mu się balonik. Unosił się do góry i nie wiadomo kiedy z balonika zrobił się dom. Z czerwonym dachem i gankiem. A przed domem była buda dla psa. I pies. Jak dobrze, że sen przypomniał mu o psie. Zawsze chciał mieć psa. Dużego, białego. A w dodatku ten pies machał ogonem. I co jeszcze dziwniejsze ścieżką do domu szedł chłopczyk. Widać go było od tyłu, ale Kajtek od razu poznał, że to on sam, chociaż nigdy nie widział się od tyłu. Zbudził się. Prędko złapał za kredki i zaczął rysować. Prędko, bardzo prędko, żeby sen się nie zamazał, nie uciekł, bo przecież sny bardzo szybko znikają. ZASADY POPRAWNEJ EDYCJI TEKSTU Pisząc różne teksty z wykorzystaniem komputera należy zwracać szczególną uwagę na: 1. Właściwy podział tekstu na wyrazy, słowa, tzn. ciągi liter oddzielone spacją (wyraz od spacji do spacji). Edytory operują słowem jako pewną całością i ważne jest, w których miejscach użytkownik umieszcza spacje. Na przykład kończąc zdanie kropką, należy ją dokleić do ostatniego wyrazu, a dopiero przed kolejnym wstawić spację. To samo z przecinkiem i innymi znakami interpunkcyjnymi. Gdy użytkownik nie przestrzega tych zasad, może okazać się, że nagle wiersz w tekście zacznie się od przecinka, albo że po sklejeniu zbyt dużej liczby słów, zdanie w wierszu nie rozłoży się prawidłowo. Na przykład w tym tekście brakuje spacji po kropce i przecinku: koniec zdania.początek następnego,które Powyższe fragmenty zdań zapisano prawidłowo: koniec zdania. Początek następnego, które Kolejne przykłady przedstawiają błędny oraz poprawny zapis ze spacjami: Źle Dobrze " dojrzał " dojrzał 1995 r. 1995 r.
( w nawiasie ) (w nawiasie) Aby uniknąć sytuacji, w której okaże się, że wiersz kończy się samotnym" znakiem np. w", i" czy z", dobrze jest połączyć ten znak z następnym wyrazem tzw. twardą spacją", czyli znakiem odstępu wizualnego, który jednak dla edytora jest odstępem niepozwalającym na podział wyrazów. Znak twardej spacji w edytorze Word uzyskuje się po naciśnięciu klawiszy <Shift>+<Ctrl>+<Spacja>. 2. Właściwy podział tekstu na akapity. Akapit jest w każdym edytorze ważną jednostką pisanego tekstu. Akapit jest to fragment tekstu pisany od wciśnięcia klawisza <Enter> do kolejnego wciśnięcia klawisza <Enter>. Jak wiadomo, naciśnięcie klawisza <Enter> powoduje przejście do następnego wiersza. Użytkownik nie śledzi (jak to było w maszynie do pisania), kiedy skończy się wiersz i trzeba przejść do następnej linii, ponieważ edytor rozkłada tekst w wierszu i gdy tekst nie mieści się w ustawionych marginesach, edytor automatycznie powoduje zmianę wiersza. 3. Właściwe korzystanie z klawiszy. Naciśnięcie klawisza <Backspace> powoduje zmazanie znaku przed kursorem, zaś klawisza <Del> zmazanie znaku za kursorem. Zmiana trybów pracy w edytorze następuje po naciśnięciu klawisza <lnsert>. Jest to przełączenie trybu wstawiania znaków przed kursor na tryb nadpisywania. Edytor Word sygnalizuje tryb nadpisywania, wyświetlając w linii stanu w prawej, dolnej części ekranu napis NAD. WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE PISANIA TEKSTÓW Poniżej znajduje się kompendium zasad, o których warto pamiętać, tworząc dowolny dokument. (Wskazówki te zostały spisane na podstawie książki Robin Williams Jak składać tekst? ). - Stosuj zawsze pojedynczy odstęp (spację) po przecinku, kropce, dwukropku, wykrzykniku po wszystkich znakach przestankowych, które oddzielają dwa zdania. - Stosuj prawidłowe cudzysłowy. Pisz Pan Tadeusz" lub Hamlet" nie "Pan Tadeusz" ani 'Hamlet. - Nie podkreślaj. Podkreślenia stosuje się w maszynach do pisania; w profesjonalnym składzie komputerowym należy stosować pismo pochyłe kursywę. - Wyrazy pisane wielkimi literami powinny występować bardzo rzadko, gdyż tekst napisany wielkimi literami jest mniej czytelny. - Stosuj wcięcia i tabulatory. Nigdy nie wyrównuj tekstu za pomocą znaków odstępu. Zgodnie z tradycyjnymi zasadami wcięcie akapitowe powinno mieć szerokość równą stopniowi stosowanego pisma. Oznacza to, że gdy piszemy czcionką dwunastosopniową, powinno ono mieć szerokość 12 punktów. Jest to w przybliżeniu równowartość dwóch odstępów albo szerokość wielkiej litery M. - Nigdy nie pozostawiaj oderwanej od reszty tekstu wdowy ani bękarta. Wdową nazywamy taki wiersz, w którym znajduje się mniej niż siedem znaków (liter). Z jeszcze gorszą sytuacją mamy do czynienia wtedy, gdy w wierszu znajduje się tylko część słowa, a pozostały fragment w wierszu poprzednim. Bękartem zaś nazywamy taki wiersz akapitu, który nie mieści się u dołu kolumny lub strony i znajduje się u góry następnej. - Dziel wyrazy mądrze. Nigdy nie dziel wyrazów w nagłówkach. Unikaj dzielenia wyrazów więcej niż dwa razy pod rząd (w dwóch kolejnych wierszach). - Stosuj stałe odstępy pomiędzy wierszami. - Tekst justuj (wyrównuj do prawej i lewej) tylko wtedy, gdy długość wiersza pozwala na uniknięcie nadmiernego zwiększania odstępów międzywyrazowych.
- Pismo szeryfowe jest bardziej czytelne i powinno być stosowane do pisania tekstów. Pismo bezszeryfowe, jako bardziej wyraziste powinno być stosowane w nagłówkach. Poniżej przedstawiono przykłady pisma szeryfowego i bezszeryfowego. Tak wygląda pismo bezszeryfowe Tak wygląda pismo szeryfowe - Nie używaj więcej niż dwóch rodzajów czcionek na jednej stronie. Gdy stosujesz więcej czcionek, połącz czcionkę bezszeryfową z szeryfową. - Kiedy umieszczasz tekst w ramce nie stłaczaj go. Pozostaw dużo miejsca z każdej strony. Należy dążyć do tego, aby wokół tekstu było optycznie tyle samo miejsca ze wszystkich stron. - Staraj się być konsekwentnym. Jeżeli nagłówek jest wyrównany do lewej strony, to wyrównaj w ten sposób wszystkie nagłówki. Jeżeli nagłówek jest napisany czcionką 18-punktową pogrubioną, to niech tak będą napisane wszystkie nagłówki. - Kiedy zaznaczamy słowo w celu napisania go kursywą, musimy zaznaczyć także odstęp przed słowem, ale nie po nim. - Gdy wiersz jest krótki, nigdy nie stosuj pełnego justowania (wyrównanie do lewej i prawej). 7. Czas trwania lekcji 45 minut 8. Uwagi do scenariusza brak