INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE TECHNIK PROCESÓW DRUKOWANIA kod 311935 Zakres tematyczny informacji 1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny 2) Sytuacja na rynku pracy 3) Prognozy i plany zatrudnienia. Oczekiwania pracodawców 4) Kształcenie w zawodzie 5) Doskonalenie w zawodzie 6) Informacje dodatkowe. Literatura 7) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej ANEKS. Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy, Aktualizacja: Bydgoszcz, listopad 2016 r. 1
1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny Zawód technik procesów drukowania (kod 311935) to jeden z 2443 zawodów ujętych w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy obowiązującej od 01 stycznia 2015 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 674 z póź, zm.). Powstał on w wyniku rozdzielenia kształcenia zawodowego w zawodzie technik poligraf (kod 311918 z klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy) na dwa odrębne zawody: - technik procesów drukowania (kod 311935 - z klasyfikacji szkolnictwa zawodowego) - technik procesów introligatorskich (kod 311936 - z klasyfikacji szkolnictwa zawodowego). Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik procesów drukowania powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1 1) sporządzania form drukowych; 2) przygotowywania materiałów, maszyn i urządzeń do procesu drukowania; 3) drukowania nakładu z form drukowych; 4) planowania poligraficznych procesów produkcyjnych; 5) kontrolowania przebiegu produkcji poligraficznej. PROFIL KOMPETENCYJNY 2 dla grupy Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych (grupa duża 3 31) Kompetencje to cechy/dyspozycje osoby, w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw, pozwalające realizować zadania zawodowe na wymaganym poziomie/efekty. Kompetencje są obserwowalne i mierzalne dzięki temu, że przejawiają się w zachowaniu. Podlegają procesowi uczenia się, są dynamiczne, zmienne w czasie, rozwijają się w ramach zdobywanego doświadczenia. Pozwalają określić, w jakich zadaniach, na jakim stanowisku, przyszły pracownik będzie mógł efektywnie wykorzystać swój potencjał. Tempo ich rozwoju zależy od zmiennych zewnętrznych (otoczenia) oraz względnie trwałych dyspozycji (osobowość, inteligencja). 4 Są uniwersalne (transferowalne), wykorzystywane w różnych zadaniach i różnych obszarach funkcjonowania. Dla grupy Średni personel nauk fizycznych, matematycznych i technicznych określono 4 kompetencje, tj.: Kompetencja 1 Sprawność motoryczna: wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają: zdolności kondycyjne (siła, szybkość, moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjna (dostosowanie ruchu, różnicowanie ruchu, zdolności utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia ruchów, rytmizacji). Kompetencja 2 Sumienność w dążeniu do rezultatów: rozumiana jako wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. 1 http://www.koweziu.edu.pl/pp_zawod.php?nr_zawodu=311935 podstawa programowa dla analizowanego zawodu 2 NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych, Warszawa 2014 r. 3 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, DZ.U. z 2014r. poz.1145 4 Jurek P., Analiza wybranych metod oceny kompetencji zawodowych, artykuł w książce pod red. A. Witkowski, T. Listwan, Kompetencje a sukces zarządzania organizacją, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008 2
Kompetencja 3 Zdolności analityczne i podejmowanie decyzji: to rozumienie złożonych sytuacji relacji zachodzących pomiędzy różnymi elementami. Analizowanie informacji i danych, dostrzeganie zależności, wyciągania na ich podstawie wniosków i podejmowanie trafnych decyzji. Kompetencja 4 Obsługa komputera z wykorzystaniem Internetu: to korzystanie z dostępnych urządzeń technicznych (np. komputerów, drukarek, skanerów) i aplikacji komputerowych do usprawnienia realizacji zadań. Swobodne przeglądanie stron internetowych w celu szybkiego dotarcia do informacji przydatnych ze względu na wykonywane obowiązki. Skuteczne wyszukiwanie w sieci potrzebnych wiadomości, formułowanie poleceń wyszukiwania w taki sposób, aby zapewniały szybkie dotarcie do źródeł na odpowiednim poziomie merytorycznym, bez konieczności sprawdzania przypadkowych rezultatów wyszukiwania. Zestaw kompetencji może się różnić od podanych wyżej kompetencji, w zależności od wymagań pracodawcy w konkretnym zawodzie i na konkretnym stanowisku. Zróżnicowane będzie również natężenie każdej z kompetencji. Kto i w jaki sposób może wiedzę o naszych kompetencjach można wykorzystać? Odpowiedź jest prosta My Sami oraz pracodawca. Coraz więcej pracodawców wykorzystuje analizę kompetencyjną w procesie rekrutacji. W niektórych firmach dodatkowo jest ona wykorzystywana podczas: okresowej oceny pracowników - jako narzędzie do oceny efektywności pracy; ustalania indywidualnych planów rozwoju - dostarcza informacji, jakie właściwości predysponują do np. awansów. Jest również źródłem informacji odnośnie obecnych i przyszłych potrzeb szkoleniowych. Jeśli stwierdzimy, że nie posiadamy dostatecznej wiedzy i umiejętności, które są wymagane przez pracodawców warto zatem zastanowić się nad skorzystaniem z różnych form działań rozwojowych (szkolenia, wsparcie innych, literatura, uczestniczenie w coachingu, itp.). 2) Sytuacja na rynku pracy 5 Dane statystyczne dotyczące zawodu technik procesów drukowania pojawiają się w rejestrze PUP od 2015 r. W I pół. 2016 r. w powiatowych urzędach pracy województwa kujawsko-pomorskiego zarejestrował się 1 bezrobotny z zawodem technik procesów drukowania. W tym czasie nie zgłoszono wolnych miejsc pracy dla tego zawodu. W 2015 r. w województwie kujawsko-pomorskim zarejestrował się 1 bezrobotny z zawodem technik procesów drukowania. W tym czasie zgłoszono 1 wolne miejsce pracy dla tego zawodu. Od 2015 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (obecnie Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej) zmieniło metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Według niej zamiast wskaźnika intensywności nadwyżki/ deficytu, dokonuje się wyboru zawodów deficytowych i nadwyżkowych na podstawie trzech wskaźników: dostępności ofert pracy, długotrwałego bezrobocia oraz płynności bezrobotnych 6. Zmiana ta spowodowała, że sytuacja znacznej części zawodów pozostaje nieokreślona nie przynależą do żadnej z grup. Zawód 5 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim w poszczególnych latach dostępny jest na stronie: http://wup.torun.pl/urzad/publikacje/publikacje-dotyczace-rynku-pracy/ 6 Wskaźnik dostępności ofert pracy : iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych danej grupie zawodów, w badanym okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w badanym okresie. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia : iloraz liczby długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu Wskaźnik płynności bezrobotnych : iloraz odpływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i napływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie. 3
technika procesów drukowania w 2015 r. nie został zakwalifikowany do grupy zawodów deficytowych, zrównoważonych lub nadwyżkowych. 3) Prognozy i plany zatrudnienia. Oczekiwania pracodawców W III i IV kwartale 2015 r. przeprowadzono badanie Barometr zawodów 7. Jest to prognoza zapotrzebowania na pracowników w poszczególnych zawodach w powiatach województwa kujawsko-pomorskiego w 2016 r. Opiera się na opinii ekspertów, którzy wspólnie analizują sytuację w poszczególnych zawodach. Oceniają m.in. relację między kandydatami do pracy legitymującymi się określonymi kwalifikacjami a zapotrzebowaniem na pracowników w danym zawodzie. Ponadto badanie ułatwia orientację, w którym powiecie są większe szanse na zatrudnienie pracowników w określonym zawodzie a w którym będzie trudno podjąć pracę. http://barometrzawodow.pl/ W ramach badania zawód technik procesów drukowania zakwalifikowano do grupy zawodów robotnicy poligraficzni. Największe szanse na zatrudnienie w zawodach związanych z poligrafią maja osoby z powiatów wschodnich (powiat bydgoski ziemski i grodzki, nakielski), oraz zachodnich (powiat grudziądzki, golubsko-dobrzyński, brodnicki). Mniejsze zapotrzebowanie na pracowników z kwalifikacjami poligraficznymi będzie w mieście Toruń, gdzie odnotowano nadwyżkę poszukujących pracy w tych zawodach. 7 http://barometrzawodow.pl/kujawsko-pomorskie/prognozy-na-mapach/2016 - barometr zawodów 4
W celu dodatkowego rozpoznania szans na zatrudnienie w zawodzie technik procesów drukowania, przeanalizowano oferty internetowe (stan na dzień 25.01.2016 r.) pod kątem zapotrzebowania na pracowników dla omawianego zawodu. W województwie kujawskopomorskim znaleziono 4 oferty pracy z kwalifikacjami dotyczącymi tego zawodu. Oferty pracy zgłaszano na portalach: http://www.infopraca.pl/, http://www.pracuj.pl/. Od kandydatów wymagano kwalifikacji min. wykształcenia przygotowującego do pracy w poligrafii, doświadczenia na stanowisku związanym z obsługą maszyn introligatorskich, zdolności manualnych. 4) Kształcenie w zawodzie Podstawa prawna w kształceniu Zmiany w kształceniu obowiązujące od dnia 1 września 2012 r. wynikają z Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 roku w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowej (Dz. U. 2012 Nr 0, poz. 7 z póź. zm.) określa, że zawód technika procesów drukowania od 1 września 2012 roku można zdobyć w czteroletnim technikum oraz na kwalifikacyjnych kursach zawodowych w zakresie kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie. Na podstawie danych Systemu Informacji Oświatowej 8 w województwie kujawsko pomorskim (sprawdzono na dzień 04.11.2016 r.) zawód technik procesów drukowania można zdobyć w 4 szkołach i placówkach dla dzieci lub młodzieży: 1 niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej 3 publiczne. W 2015 r. w województwie kujawsko-pomorskim kształciło się 38 uczniów w zawodzie technik procesów drukowania (o 8 os. więcej niż w 2013 r.). Kształcenie w zawodzie technik procesów drukowania rozpoczęto w 2012 r., zatem brak jest absolwentów w tym zawodzie. 5) Doskonalenie w zawodzie Aktualne informacje dostępne są na stronie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu, w zakładce Rejestr Instytucji Szkolących, a następnie w Obszarach Szkoleniowych. http://wup.torun.pl/urzad/rejestr-instytucji-szkoleniowych/ 6) Informacje dodatkowe. Literatura POMOCNE ADRESY www.psz.praca.gov.pl Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia zawiera szereg informacji dotyczących różnego rodzaju zawodów, w tym także zawodów informatycznych. Można znaleźć opisy zawodów (w zakładce Publikacje znajduje się np. Przewodnik po Zawodach), informacje o ofertach pracy w urzędach pracy, standardy kwalifikacyjne i inne. http://wup.torun.pl strona Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu http://tujestpraca.eu Portal poświęcony zagadnieniom związanym z poszukiwaniem zatrudnienia, serwis prowadzony jest przez urzędy pracy województwa kujawsko-pomorskiego. 8 http://sio.men.gov.pl/index.php/rspo 5
Portale internetowe Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Poligraficznego ul. Miedziana 11; 00-958 Warszawa tel. 22 620 80 70 email: cobrpp@cobrpp.com.pl http://www.cobrpp.com.pl Polska Izba Druku: www.izbadruku.org.pl http://druk.info.pl/ - portal branży poligraficznej www.vidart.com.pl portal branży poligraficznej CZASOPISMA: Świat druku miesięcznik branży poligraficznej: www.swiatdruku.eu Poligrafika miesięcznik: www.poligrafika.pl Vidart miesięcznik dla menedżerów i właścicieli firm poligraficznych: http://www.vidart.com.pl/vidart_joomla/vidart/index.php?option=com_content&task=view&id=677 5&Itemid=104 KSIĄŻKI 1) Architektura książki. Dla wydawców, redaktorów, poligrafów, grafików, autorów, księgoznawców i bibliofilów; A. Tomaszewski, COBRPP 2011, 3) Angielsko-polski słownik terminów poligraficznych; A. Tomaszewski, COBRPP 2010, 4) Web-to-print - pierwsze kroki, COBRPP 2010, 5) Systemy produkcyjne w poligrafii, C. German, COBRPP 2007, 6) Technologia offsetowego drukowania arkuszowego, L.P. Dejidas, jr., T.M. Destree, COBRPP 2007., 7) Barwy druku. offset arkuszowy Ewa Rajnsz 8) Technologia form offsetowych H. Czichon, M. Czichon Opracował: Adam Mickiewicz doradca zawodowy Akceptowała: Elżbieta Słowińska kierownik CIiPKZ w Bydgoszczy WUP w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy. 7) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej Technik procesów drukowania 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć 6
pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie technik procesów drukowania w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako technik procesów drukowania w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód technik procesów drukowania jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie w czterech krajach EOG zawód technik procesów drukowania jest regulowany, są to: Austria, Islandia, Liechtenstein i Słowacja. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm 3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem technik procesów drukowania wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z tym zawodem zgłoszonych zostało 14 ofert pracy w Niemczech - dane wg stanu na dzień 20.05.2016r. Technik procesów drukowania to osoba, która zajmuje się obsługą wszystkich maszyn i urządzeń drukarskich używanych w procesie drukowania. Do jego obowiązków należą, m.in.: czynności przygotowawcze do drukowania, nadzór nad drukowaniem nakładu, obsługa maszyn drukujących, analiza i kontrola procesu technologicznego i gotowej produkcji poligraficznej. Technik procesów drukowania może podejmować pracę w drukarniach i zakładach poligraficznych jako maszynista we wszystkich technikach drukowania, jako pomocnik maszynisty, kopista, technolog, w firmach rzemieślniczych, w zakładach prowadzących usługi poligraficzne, w biurze obsługi klienta, przy kontroli jakości produkcji, jako przedstawiciel handlowy firm poligraficznych, jak również może prowadzić własną działalność gospodarczą. Osoby ubiegające się o pracę w zawodzie technik procesów drukowania w krajach EOG powinny być absolwentami technikum w zawodzie technik procesów drukowania oraz posiadać 2-3 letnim udokumentowane doświadczenie zawodowe. Technik procesów drukowania powinien charakteryzować się: wytrzymałością fizyczną, podzielnością i koncentracją uwagi, zręcznością, wrażliwością estetyczną, umiejętnościami technicznymi, dobrą sprawnością ruchową kończyn górnych i dolnych, dobrym wzrokiem i słuchem, spostrzegawczością i opanowaniem, cierpliwością, wytrwałością i systematycznością, 7
zdolnością do analizowania sytuacji i podejmowania decyzji. Należy pamiętać, że najczęściej pracodawcy oczekują od pracownika znajomości języka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę. Przykładowe stawki płacy w tym zawodzie w wybranych krajach: Wielka Brytania 22000-25000 /rok (brutto), Francja 1900-2300 /mies. (brutto). Opracowała: Beata Baranowska pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy 8
ANEKS SPIS TABEL Tabela 1. Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy w zawodzie technik procesów drukowania w 2015 r. Tabela 2. Liczba uczniów i absolwentów kształcących się w zawodzie technik procesów drukowania w latach 2011-2015 Tablica prognozy zapotrzebowania na pracowników w ramach badania Barometr zawodów na 2016 r. w województwie w województwie kujawsko-pomorskim, Szkoły w woj. kujawsko-pomorskim kształcące w zawodzie technik procesów drukowania. 9
Tabela 1. Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy w zawodzie technik procesów drukowania w 2015 r. 2015 Bezrobotni zarejestrowani w ciągu okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki w ciągu okresu ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone w ciągu okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu liczba kandydatów /1 ofertę pracy 1 0 0 0 1 0 1 Tabela 2. Liczba uczniów i absolwentów kształcących się w zawodzie technik procesów drukowania w latach 2011-2014 stan na 30 września Liczba uczniów Liczba absolwentów 2015 38 0 2014 30 0 2013 21 0 2012 23 0 2011 0 0 10
11
Szkoły w woj. kujawsko-pomorskim kształcące w zawodzie technik procesów drukowania Wykaz szkół i placówek systemu informacji oświatowych w RSPO dnia: 2016/11/04 lp Nazwa Adres Miejscowość Publiczność status Kategoria uczniów 1. 2. NIEPUBLICZNE TECHNIKUM IM. JANA SZATOWSKIEGO W JANOWCU WLKP. 3 Maja 30 TECHNIKUM NR 1 W ALEKSANDROWIE KUJAWSKIM 3. TECHNIKUM POLIGRAFICZNE 4. Stanisława Wyspiańskiego 4 Janowiec Wielkopolski Aleksandrów Kujawski niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej publiczna Ignacego Łukasiewicza 3 Bydgoszcz publiczna ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH NR 3 W INOWROCŁAWIU - 4-LETNIE TECHNIKUM Dworcowa 25 Inowrocław publiczna Dzieci lub młodzież Dzieci lub młodzież Dzieci lub młodzież Dzieci lub młodzież 12
13