S p i s t r e ś c i L.p. Tematyka zagadnienia Nr strony 1 2 3 1. Strona tytułowa 1 2. Spis treści 2 3. Podstawowe sygnały alarmowe stosowane na PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. 3 4 4. Zasady bezpiecznego poruszania się po terenie kolejowym 5 12 5. Prace przy użyciu maszyn i urządzeń do robót torowych 13 15 6. Z a s a d y o s y g n a l i z o w a n i a m i e j s c a r o b ó t o r a z m e t o d y z a b e z p i e c z a n i a p r a c o w n i k ó w n a c z y n n y c h t o r a c h k o l e j o w y c h 16 22 7. Warunki BHP przy pracach prowadzonych na liniach zelektryfikowanych 22 23 8. Strefy niebezpieczne w pobliżu sieci elektrycznej 24 28 9. Postępowanie przy przewożeniu ładunków 29 30 10. Postępowanie przy wykonywaniu robót torowych 31 34 11. Zagrożenia - źródła zagrożeń - skutki 35 36 12. Materiały źródłowe 36 2 z 36
I. P o d s t a w o w e s y g n a ł y a l a r m o w e s t o s o w a n e n a P K P P o l s k i e L i n i e K o l e j o w e S. A. ; 1. Alarm ( ) jeden długi i trzy krótkie sygnały, kilkakrotnie powtarzane, podawane przez maszynistę lub kierowcę innego pojazdu szynowego z własnym napędem, w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa ruchu kolejowego, katastrofy kolejowej oraz wypadku z wagonami załadowanymi materiałami niebezpiecznymi, oznaczone tablicami pomarańczowymi na wagonach, a na cysternach dodatkowo oznaczone pomarańczowym pasem wokół zbiornika, jak również w przypadku stwierdzenia przez maszynistę braku możliwości zatrzymania pociągu lub zmniejszenia jego szybkości, z powodu nie zdziałania hamulca zespolonego. 2. Pożar ( ) jeden długi i dwa krótkie sygnały, kilkakrotnie powtarzane, podawane przez maszynistę lub kierowcę innego pojazdu szynowego z własnym napędem, w sytuacji stwierdzenia pożaru w pociągu lub obok toru kolejowego 3. Baczność ( ); 1/ jeden długi, sygnał, podawany przez maszynistę lub kierowcę innego poja zdu szynowego z własnym napędem, w sytuacji zauważenia na torach ludzi, zwierząt, samochody lub nakazują to wskaźniki kolejowe, gdy pociąg wjeżdża na tory ładunkowe, rampy oraz każdorazowo przed ruszeniem składu z nieplanowanego postoju lub w przypadku zmiany kierunku jazdy pociągu, 2/ podawany przez sygnalistę przyborami sygnałowymi, w celu ostrzeżenia pracujących na torach pracowników. 3 z 36
4. S t ó j: 1/ sygnał dźwiękowy ( ) - trzy krótkie, szybko po sobie następujące tony, kilkakrotnie powtórzone, 2/ sygnał ręczny, podawany przez pracownika, w stacji zaistnienia nagłej potrzeby zatrzymania pociągu lub innego pojazdu szynowego z własnym napędem, spowodowanej dostrzeżeniem uszkodzenia w pociągu, które przy dalszej jeździe może zagrozić bezpieczeństwu ruchu lub spowodować straty materialne, jak również innych przeszkód, np.: na torze znajdują się ludzie, większe zwierzęta, maszyny lub materiały do budowy nawierzchni kolejowej, wyłupanie główki szyny, podmycie toru, wyboczenie toru, zajęcie skrajni toru przez pochylone rusztowanie, powalone drzewo, wyłożona przeszkoda na torze itp. 5. Zasady podawania sygnału Stój : a) pracownik, stojący na międzytorzu lub ławie torowiska, z twarzą zwróconą w kierunku pociągu, kręci ręką koło przyborami sygnałowymi, w dzień chorągiewką koloru żółtego, w nocy białym światłem latarki, a w przypadku nie posiadania w/w przyborów, np. zdjętą z pleców kamizelką ostrzegawczą lub dowolnego źródła światła lub samą ręką, b) sygnał podaje się do czasu jego potwierdzenia przez pociąg sygnałem dźwiękowym Stój 4 z 36
I I. Z a s a d y b e z p i e c z n e g o p o r u s z a n i a s i ę p o t e r e n i e k o l e j o w y m ; Poruszanie po terenie kolejowym może odbywać się tylko wyznaczonymi drogami komunikacyjnymi. Przed wejściem na tory kolejowe należy sprawdzić, czy nie ma przeszkód do wejścia, zatrzymać się 2 m przed skrajną szyną, a następnie rozejrzeć w obydwie strony i upewnić czy nie zbliża się pociąg lub inny pojazd szynowy. 5 z 36
Przez tor należy przechodzić w linii prostopadłej do osi toru, obserwując czy nie zagraża Ci niebezpieczeństwo ze strony nadjeżdżającego taboru. Przy przechodzeniu przez tory zastawione taborem, należy obejść skład pociągu w odległości co najmniej 10 m od czoła lub końca pociągu lub korzystać z przerw między stojącymi wagonami, jeżeli odległość między nimi wynosi co najmniej 20 m Przy przechodzeniu przez tory kolejowe nie należy stawiać stóp na główkę szyny, oraz między iglicami i opornicami rozjazdów. 6 z 36
* W przypadku nadjeżdżania pociągu lub innego pojazdu szynowego należy natychmiast zejść na pobocze toru na odległość co najmniej 2 m od zewnętrznej szyny; * W trakcie przejazdu pociągu należy obserwować przejeżdżający tabor, zwracając uwagę na wystające, spadające elementy ; * Nie wolno przechodzić przez tory tuż przed nadjeżdżającym pociągiem, jak również bezpośrednio za przejeżdżającym taborem Przy pracy na szlaku wielotorowym w torze skrajnym postępować wg zasad jw. przy torze wewnętrznym: * Przy międzytorzu wynoszącym co najmniej 5,60m pracownicy powinni ustawić się na tym międzytorzu. Prędkość pociągów po sąsiednich torach na długości frontu robót ograniczyć do 50 km/h. * Przy międzytorzu mniejszym od 5,60m, roboty winny być prowadzone przy zamkniętym torze. Podczas przejazdu pojazdów po torze sąsiednim pracownicy powinni przerwać pracę i ustawić się pomiędzy tokami szyn zamkniętego toru, zachowując bezpieczną odległość od pojazdów roboczych i maszyn, które należy zatrzymać. * W czasie odpoczynku i przerw nie wolno przebywać na torach lub pod stojącymi wagonami. Nie wolno również przebywać pod wagonami w czasie deszczu, śnieżycy, wichury itp. * Samowolne chodzenie po torach lub oddalanie się z miejsca robót jest zabronione. Każde oddalenie się z miejsca robót wymaga zgody kierownika robót, który uwzględniając warunki terenowe i ruchowe obowiązany jest po wyrażeniu zgody pouczyć pracownika o przestrzeganiu zasad bhp na torach. 7 z 36
Nie wolno przechodzić pod taborem, po zderzakach i sprzęgach śrubowych!!! 8 z 36
Nie wolno przebywać na międzytorzu w czasie przejazdu pociągu, jeżeli odległość między osiami sąsiednich torów jest mniejsza niż 5,60 m. Zabrania się wykonywania prac w obrębie czynnych torów w czasie ograniczonej widoczności przez mgłę i intensywne opady deszczu. 9 z 36
W trakcie poruszania się i wykonywania pracy na terenie kolejowym pracownik ma obowiązek natychmiastowego reagowania na podawane sygnały ostrzegawcze (głosem, trąbką lub inny sygnał, podawany przez obsługę posterunku nastawczego, maszynistę pojazdu trakcyjnego lub operatorów maszyn). Po odebraniu sygnału : Baczność (jeden sygnał ciągły) należy usunąć się natychmiast z miejsca zagrożenia. 10 z 36
Zabrania się w czasie pracy spożywania alkoholu i innych środków odurzających * W trakcie przejazdu pociągu należy obserwować przejeżdżający tabor, zwracając uwagę na wystające, spadające elementy. * W razie zauważenia wycieków, oparów z wagonu nadjeżdżającego składu pociągu należy niezwłocznie udać się w kierunku strony zawietrznej i oddalić na bezpieczną odległość, aby uniknąć szkodliwego działania substancji niebezpiecznych. 11 z 36
* Zabrania się dotykania sieci jezdnej jak również zbliżania się do niej na odległość mniejszą niż 1,4 m, częściami ciała, narzędziami i innymi przedmiotami; * Ze względu na niebezpieczeństwo porażenia prądem, nie wolno dotykać słupów trakcyjnych, wieszać na nich odzieży, stawiać przy nich maszyn, sprzętu i narzędzi pracy. Nie wolno również dotykać przewodów uszyniających konstrukcje wsporcze sieci jezdnej i budowli pod którymi sieć przebiega. W razie zauważenia zerwanych przewodów sieci jezdnej lub przewodów linii elektroenergetycznych, nie wolno zbliżać się do nich na odległość mniejszą niż 10 m. Jeżeli przewód sieci trakcyjnej jest zerwany i dotyka ziemi, a porażony znajduje się w odległości mniejszej niż 10m od miejsca zerwania należy pamiętać, aby przy zbliżaniu się do poszkodowanego, a następnie przy wynoszeniu go z miejsca zagrożenia, stąpać drobnymi krokami, /szurając nogami po podłożu/ lub oddalić się skokami na złączonych stopach. Zabezpiecza to przed porażeniem prądem, wywołanym zjawiskiem tzw. napięcia krokowego. 12 z 36
I I I. P r a c e p r z y u ż y c i u m a s z y n i u r z ą d z e ń d o r o b ó t t o r o w y c h ; 1/ maszyny i urządzenia oraz sprzęt zmechanizowany stosowany i wykorzystywany przy budowie i utrzymaniu nawierzchni kolejowej, pod względem technicznym i eksploatacyjnym powinny odpowiadać warunkom zapewniającym obsługującym bezpieczne i higieniczne warunki pracy, 2/ nie wolno używać maszyn, urządzeń i sprzętu nie odpowiadających wymogom określonym w pkt.1, jak też maszyn, urządzeń i sprzętu uszkodzonych lub nie mających prawidłowych osłon i przyrządów zabezpieczających, 3/ maszyny i urządzenia powinny być wyposażone odpowiednio w: dokumentację techniczno ruchową, instrukcje obsługi i instrukcje bhp, opracowane zgodnie z postanowieniami odrębnych przepisów, 4/ maszyny, urządzenia i sprzęt, które podlegają dozorowi technicznemu powinny mieć aktualne dokumenty uprawniające do ich eksploatacji, 5/ bezpośrednią obsługę maszyn, urządzeń i sprzętu można powierzać wyłącznie pracownikom, którzy mają odpowiednie przeszkolenie i egzamin w zakresie obsługi tych urządzeń i znajomości przepisów bhp, 6/ maszyny, urządzenia, sprzęt oraz narzędzia przed rozpoczęciem pracy winny być sprawdzone pod względem ich sprawności techniczno eksploatacyjnej i bezpiecznego użytkowania. W przypadku stwierdzenia uszkodzenia lub wadliwego działania, należy je wycofać z eksploatacji, 7/ uruchamianie, eksploatowanie i zatrzymywanie maszyn i urządzeń przy pracy zespołowej powinno być poprzedzone umownym sygnałem. Do podawania sygnału upoważniony jest pracownik nadzorujący zespół pracowników albo pracownik obsługujący maszynę lub urządzenie. Pracownika upoważnionego do podawania sygnałów wyznacza toromistrz. Maszyny torowe i urządzenia przystosowane do wykonywania robót w torze przy wyłączonym napięciu, mogą przystąpić do prac po wyłączeniu napięcia w sieci trakcyjnej i jej uszynieniu potwierdzone pisemnym zezwoleniem, 8/ wykonywanie napraw, smarowanie i czyszczenie maszyn, urządzeń i sprzętu zmechanizowanego będącego w ruchu jest zabronione, 9/ operatorowi nie wolno opuszczać stanowiska pracy w czasie ruchu maszyny, urządzenia lub sprzętu którym kieruje. W przypadku oddalenia się (choćby chwilowego) od maszyny, urządzenia lub sprzętu będącego w ruchu, operator obowiązany jest zatrzymać silnik, zahamować i zabezpieczyć maszynę lub urządzenie przed włączeniem jej przez osoby niepowołane, 13 z 36
10/ w razie uszkodzenia w czasie pracy maszyny lub urządzenia, należy je natychmiast zatrzymać i wyłączyć dopływ energii ze źródła zasilania. W znawianie pracy maszyn i urządzeń bez wcześniejszego usunięcia uszkodzenia jest zabronione, 11/ maszyny, urządzenia, sprzęt zmechanizowany i pomocniczy oraz narzędzia pracy, w czasie zbliżania się pociągów lub innych pojazdów kolejowych, powinny być zdjęte z torowiska i usunięte poza skrajnię budowli, 12/ przy pracy maszyn torowych, których elementy robocze wychodzą poza obrys skrajni taboru, prędkość pociągów po torze sąsiednim należy ograniczyć: a) przy rozstawie torów do 4,0m - do 30 km/h, b) przy rozstawie torów powyżej 4,0m do 5,60m - do 60 km/h, c) przy rozstawie torów powyżej 5,60m - bez ograniczeń, 13/ w przypadku pozostawiania po pracy maszyn, urządzeń, zmechanizowanych narzędzi, środków transportu itd. w obrębie miejsca pracy, tam gdzie odbywa się ruch pojazdów kolejowych, należy je usunąć poza skrajnię budowli i zabezpieczyć przed uruchomieniem, zgodnie z postanowieniami pkt.9, 14/ pojazdy kolejowe z napędem powinny być wyposażone odpowiednie dokumenty, a pracownicy prowadzący pojazdy kolejowe z napędem na czynnych torach kolejowych obowiązani są przestrzegać zasad określonych w obowiązujących przepisach, 15/ pracownicy kierujący maszynami do robót torowych powinni spełniać warunki określone w odrębnych przepisach, 16/ przed rozpoczęciem jazdy pracownik kierujący maszyną, powinien sprawdzić, czy: a) maszyna znajduje się w stanie zapewniającym bezpieczną jazdę, b) hamulce działają sprawnie, c) osygnalizowanie i wyposażenie maszyny jest zgodne z przepisami, 17/ pracownik kierujący jazdą maszyny powinien posiadać: a) przybory sygnałowe (trąbka, chorągiewka i latarka), b) sprawnie działający zegarek, c) wyciąg z rozkładu jazdy (ważny dla szlaku, na którym ma się poruszać), d) radiotelefon, e) w razie potrzeby latarnie do osygnalizowania pojazdu, 14 z 36
18/ pracownik kierujący jazdą maszyny obowiązany jest: a) stosować się ściśle do poleceń dyżurnego ruchu dotyczących jazdy, postoju i manewrów, b) obserwować sygnały i ustawione przy torze wskaźniki oraz tor i przejazdy kolejowe, c) kierować pojazdem zgodnie z przepisami i instrukcjami wewnętrznymi, d) dbać o bezpieczeństwo ruchu oraz ludzi znajdujących się w maszynie lub na torze, e) przestrzegać zakazu przewożenia ludzi na maszynie z wyłączeniem osób należących do zespołu obsługującego maszynę, 19/ przewożenie pracowników na maszynie może odbywać się, gdy zezwala na to instrukcja maszyny i znajdują się na niej wyznaczone miejsca do tego celu. Nie wolno przewozić osób na stopniach, podestach, sprzęgach i innych zewnętrznych częściach i elementach konstrukcyjnych maszyny, 20/ postój maszyn i urządzeń po zakończeniu pracy na szlaku może się odbywać tylko na torach stacyjnych wyznaczonych regulaminem technicznym stacji lub regulaminem tymczasowym prowadzenia ruchu w czasie zamknięcia toru, 21/ do postoju maszyn należy wyznaczać tory specjalnego przeznaczenia lub tory boczne, które na czas postoju należy zabezpieczyć od nieprzewidzianych jazd manewrowych, 22/ miejsce postoju maszyn oraz ewentualnych wagonów mieszkalnych załogi należy zabezpieczyć w sposób gwarantujący bezpieczeństwo ludzi i sprzętu, 23/ nie wolno wyznaczać na miejsca postoju maszyn torów głównych, żeberek ochronnych oraz torów wyciągowych stanowiących przedłużenie torów wjazdowych, 24/ na miejsce postoju maszyn należy z zasady wyznaczać tory nie zelektryfikowane. W przypadku braku takiego toru, na czas postoju tej maszyny należy wyłączyć napięcie sieci trakcyjnej, 25/ maszyny odstawione na postój muszą być bezwzględnie zahamowane hamulcem ręcznym i zabezpieczone płozami hamulcowymi, 26/ jeżeli do maszyny mogą mieć dostęp osoby postronne to na czas jej postoju należy zapewnić dozorowanie tej maszyny, 27/ szczegółowe zasady zabezpieczenia maszyn i urządzeń po zakończonej pracy określają dokumentacje techniczno-ruchowe, instrukcje i regulaminy. 15 z 36
I V. Z a s a d y o s y g n a l i z o w a n i a m i e j s c a r o b ó t o r a z m e t o d y z a b e z p i e c z a n i a p r a c o w n i k ó w n a c z y n n y c h t o r a c h k o l e j o w y c h ; 1/ w czasie wykonywania robót na torach i rozjazdach, miejsce robót należy zabezpieczyć zgodnie z zasadami podanymi w odrębnych przepisach oraz osłonić zgodnie z Instrukcją sygnalizacji Ie-1 (E- 1), 2/ niezależnie od osłonięcia miejsca robót, kierownik robót obowiązany jest tak zorganizować pracę, aby usunięcie z toru sprzętu i narzędzi oraz oddalenie się pracowników od toru na wyznaczone międzytorze lub pobocze nastąpiło najpóźniej wtedy, gdy pojazd kolejowy znajduje się od miejsca robót w odległości: a) 1500 1700 m na liniach magistralnych i pierwszorzędnych, b) 700 1000 m na liniach drugorzędnych i znaczenia miejscowego, 3/ przed rozpoczęciem pracy, kierownik robót jest obowiązany pouczyć pracowników o warunkach bezpieczeństwa pracy w trakcie wykonywania robót oraz wskazać, na którą stronę toru mają się oddalić w chwili usłyszenia sygnału ostrzegawczego. Kierunek schodzenia pracowników z toru należy oznaczyć na początku i końcu robót wskaźnikiem zejścia z toru (rys.1.), 4/ o zbliżaniu się pojazdu kolejowego do miejsca robót, toromistrz lub wyznaczony przez niego sygnalista, obowiązany jest ostrzec sygnałem Baczność, podawanym głosem, trąbką, syreną, gwizdawką lub w inny, podany do wiadomości pracownikom, sposób. Sygnał Baczność powinien być podany z takim wyprzedzeniem, aby pracownicy mieli czas na zabezpieczenie miejsca robót, usunięcie z toru sprzętu i narzędzi oraz oddalenie się od toru. Na dowód usłyszenia sygnału Baczność wszyscy pracownicy obowiązani są natychmiast potwierdzić ten fakt przerwaniem pracy, zwróceniem twarzy w kierunku podającego sygnał i podniesieniem ręki, a pracownicy pracujący grupowo dodatkowo wypowiadaniem donośnym głosem kierowanym do współpracowników: Uwaga! Pociąg, zejść z toru, 5/ w czasie zbliżania się i przejeżdżania pociągów, pojedynczych lokomotyw i innych pojazdów kolejowych, należy stać twarzą do toru, obserwując czy nie ma zagrożenia bezpieczeństwu dla pracowników i ruchu kolejowego, 6/ przy zejściu pracowników z toru należy przestrzegać następujących zasad: a) przy robotach na szlaku dwutorowym - bez względu na to po którym torze zbliża się pojazd pracownicy powinni zejść z toru i ustawić się na ławie torowiska, skarpie nasypu lub przekopu w odległości nie mniejszej, niż 2,0 m od zewnętrznego toku szyn, 16 z 36
b) przy pracy na szlaku wielotorowym w torze: - skrajnym postępować wg zasad określonych w ust.6a, - wewnętrznym postępować wg następujących zasad: * przy międzytorzu wynoszącym co najmniej 5,60 m, pracownicy powinni ustawiać się na tym międzytorzu. Prędkość pociągów po torach sąsiednich, na długości frontu robót, należy ograniczyć do 50 km/h, * przy międzytorzu mniejszym od 5,60 m, roboty winny być prowadzone przy zamkniętym torze. Podczas przejazdu pojazdu po torze sąsiednim, pracownicy winni przerwać pracę i ustawić się pomiędzy tokami szynowymi zamkniętego toru, zachowując jednocześnie bezpieczną odległość od pojazdów roboczych i maszyn. W czasie przejazdu pojazdu kolejowego, wszelki ruch pojazdów roboczych i maszyn na torze zamkniętym należy zatrzymać, c) przy robotach na torach stacyjnych, należy usuwać się na międzytorze, zachowując jednocześnie bezpieczną odległość od strony sąsiedniego toru, 7/ w czasie odpoczynku i przerw w pracy nie wolno przebywać na torach lub pod stojącymi wagonami. Nie wolno również przebywać pod wagonami w czasie deszczu, śnieżycy, wichury i innych zjawisk atmosferycznych, 8/ samowolne chodzenie pracowników po torach lub oddalanie się z miejsca robót jest zabronione. Każde oddalenie się pracownika z miejsca robót wymaga zgody kierującego robotami, który uwzględniając warunki terenowe i ruchowe, obowiązany jest po wyrażeniu zgody pouczyć go o przestrzeganiu zasad bezpieczeństwa na torach, 9/ w okresie niekorzystnych warunków atmosferycznych (ulewnych deszczy, silnej mgły, zamieci śnieżnej), gdy nie widać pojazdu kolejowego z minimalnej odległości 300 m, nie należy wykonywać na czynnych torach żadnych robót utrzymania, a zakres robót koniecznych dla zachowania ciągłości i bezpieczeństwa ruchu pociągów, ograniczyć do minimum z zachowaniem szczególnych środków ostrożności: a) grupę roboczą idącą po torze powinni ochraniać dwaj sygnaliści idący po jednym przed i za grupą w odległości nie większej niż 300 m, którzy obowiązani są podawać sygnały Baczność przy zbliżaniu się pojazdów kolejowych, b) bez względu na zakres robót, miejsce robót osłonić wskaźnikiem W7, drużyny nadjeżdżających pociągów i prowadzący pojazdy kolejowe, powinni być uprzedzeni rozkazem pisemnym o obowiązku podawania sygnału Baczność przy zbliżaniu się do miejsca robót, c) w celu zabezpieczenia pracowników przed nadjeżdżającymi pojazdami kolejowymi należy z obu stron miejsca robót wystawić co najmniej po jednym sygnaliście dla informowania o zbliżającym się pojeździe, 17 z 36
d) pracownicy w miejscu robót powinni być tak rozstawieni, aby możliwa była ciągła ich obserwacja przez kierującego robotami i sygnalistów, e) gdy światło dzienne jest niewystarczające, a także o zmroku i w nocy, należy miejsce robót oświetlić światłem sztucznym. 10/ w przypadku, gdy na torze pracuje grupa złożona z więcej niż dwóch pracowników, należy w odległości 300 500 m od miejsca robót ustawić z obydwu stron wskaźnik W7. Odległość ustawienia wskaźnika W7 od miejsca robót ustala kierujący robotami uwzględniając miejscowe warunki terenowe, atmosferyczne, prędkość pociągów itp. Przy niesprzyjających warunkach widzialności i słyszalności, wskaźnik W7 należy również ustawić, gdy na torze pracuje jeden lub dwóch pracowników. Wskaźnik W7 11/ kierujący robotami obowiązany jest wyznaczyć jednego lub więcej sygnalistów do obserwowania szlaku i sygnalizowania zbliżających się pojazdów kolejowych, w następujących warunkach: a) prace na torze wymagają skupienia 5 i więcej pracowników, a) prace wykonywane są w nie sprzyjających warunkach widzialności i słyszalności, 12/ na łukach o ograniczonej widzialności, w głębokich przekopach i miejscach położonych w lesie, a) przy wykonywaniu robót z użyciem maszyn i sprzętu zmechanizowanego, b) przy dużym ruchu na torach stacyjnych, 13/ w przypadku wykonywania robót przy użyciu maszyn i sprzętu wywołujących duży hałas, powinny być stosowane specjalne urządzenia sygnalizacyjno alarmowe zdalnie sterowane, do podawania sygnałów ostrzegawczych. W przypadku braku tych urządzeń, kierujący robotami obowiązany jest wystawić dodatkowych sygnalistów bezpośrednio przy grupie pracowników zatrudnionych przy pracy tego sprzętu. Dodatkowy sygnalista musi mieć zapewnioną stałą łączność wzrokową i słuchową z sygnalistami sygnalizującymi zbliżające się pojazdy kolejowe, 18 z 36
14/ pracownicy wyznaczeni na sygnalistów powinni: - mieć ukończone 18 lat życia, - I kategorię wzroku i słuchu, - być przeegzaminowani z postanowień Instrukcji sygnalizacji Ie-1 (E1), obowiązującej na terenie zarządcy infrastruktury oraz mieć na sobie kamizelki ostrzegawcze koloru pomarańczowego. Sygnalistom nie wolno wyznaczać żadnych dodatkowych obowiązków i czynności, 15/ sygnaliści muszą mieć przy sobie: a) wyciąg z rozkładu jazdy dotyczący danego odcinka linii, b) chorągiewkę koloru żółtego, c) trąbkę sygnałową lub inne urządzenie sygnalizacyjne do podawania sygnałów akustycznych, d) sprawny zegarek, e) latarkę z czerwonym i białym światłem, f) radiotelefon przenośny łączności utrzymania, 16/ podczas obserwacji sygnaliści powinni stać w takim miejscu, aby widzieli zbliżające się pojazdy kolejowe z najdalszej odległości, (co najmniej 700 m w każdym kierunku) i byli widziani i słyszani przez pracowników zatrudnionych na torze, 17/ podczas sprzyjających warunków widzialności i słyszalności, przy niewielkim zakresie robót i małym ruchu pojazdów kolejowych, jeżeli nie ma sygnalistów, wówczas należy szczegółowe warunki ustalić z zarządcą infrastruktury, a ponadto: a) pracownicy zatrudnieni w grupie do dwóch osób, ubezpieczają się wzajemnie, pracownika bardziej doświadczonego odpowiedzialnego za bezpieczeństwo, wyznacza kierujący robotami, b) pracownicy zatrudnieni w grupie do czterech osób są nadzorowani przez kierującego robotami, który jest odpowiedzialny za ich bezpieczeństwo (posiada przybory sygnalizacyjne). W przypadku oddalenia się, kierujący robotami wyznacza zastępcę sygnalistę, który nie może wykonywać innych obowiązków i czynności, 18/ pracownicy zatrudnieni na czynnych torach obowiązani są mieć na sobie kamizelki ostrzegawcze koloru pomarańczowego lub ubranie koloru pomarańczowego z elementami odblaskowymi. Dotyczy to również pracowników wykonujących obchody, oględziny techniczne rozjazdów, budowli inżynieryjnych, urządzeń technicznych oraz inne czynności wykonywane na torach, 19/ przed przystąpieniem w danym dniu do wykonywania robót, kierujący robotami obowiązany jest osygnalizować miejsce robót, wyznaczyć stanowiska sygnalistom i sprawdzić słyszalność sygnałów na poszczególnych stanowiskach roboczych. Słyszalność sygnałów powinna być sprawdzana po uruchomieniu wszystkich maszyn, urządzeń i sprzętu używanych tego dnia do wykonywania robót. 19 z 36
20/ roboty w torze wykonywane w miejscach niebezpiecznych: w wykopach, na długości wysokich peronów i ramp, na mostach, wiaduktach, itp., wymagają zachowania szczególnej ostrożności, a przede wszystkim: a) przed rozpoczęciem pracy, kierujący robotami jest obowiązany pouczyć pracowników o warunkach bhp i wyznaczyć poszczególnym pracownikom miejsca, gdzie mają się schronić w czasie przejazdu pojazdów kolejowych, b) przy robotach na torach stacyjnych kierujący robotami uzgadnia z wyznaczonym pracownikiem kolejowym, sposób zabezpieczenia pracowników. c) przed rozpoczęciem pracy kierujący robotami ustala czas potrzebny na usunięcie sprzętu i narzędzi pracy oraz przejście pracowników w bezpieczne miejsce; czas ten musi być uwzględniany przy podawaniu przez sygnalistów sygnału Baczność w czasie zbliżania się pojazdu kolejowego do miejsca robót, d) podczas robót na mostach długości do 50 m, przy zbliżaniu się pojazdów kolejowych, pracownicy obowiązani są opuścić most; na mostach długości ponad 50 m, pracownicy powinni zejść na pomost i ustawić się w jednym rzędzie jak najbliżej bariery, zwracając twarze w kierunku nadjeżdżającego pojazdu kolejowego; jeżeli most (bez względu na długość) ma wykusze kierujący robotami obowiązany jest przed rozpoczęciem robót wskazać imiennie każdemu pracownikowi, do którego wykusza ma się schronić (powinien to być wykusz najbliższy miejsca robót) po usłyszeniu sygnału Baczność i po przerwaniu robót na czas przejazdu pojazdu kolejowego, e) podczas robót prowadzonych w tunelu, kierujący robotami jest obowiązany postąpić identycznie, jak na mostach mających wykusze, f) podczas robót utrudniających zejście pracowników z toru (np. na długości wysokich peronów i ramp, robotach ziemnych, prowadzonych w pobliżu toru), należy urządzić specjalne miejsca do schodzenia lub schronienia się pracowników; miejsca te powinny być rozmieszczone we wzajemnej odległości nie przekraczającej 60 m i oznaczone wskaźnikiem przedstawionym na rys.1, 20 z 36
Rys. 1 - W skaźnik oznaczający kierunek zejścia z toru 21/ prowadzenie robót na mostach, wiaduktach, w tunelach i wysokich peronach przy użyciu ciężkich maszyn i sprzętu dozwolone jest tylko na torach zamkniętych dla ruchu pojazdów kolejowych, 22/ wykusze na mostach i wnęki w tunelach powinny być utrzymane w należytym stanie technicznym, wolne od materiałów i sprzętu. Wnęki w tunelach powinny być wybielone wewnątrz, łącznie z pasem szerokości, co najmniej 30 cm przy wnęce i oświetlone białym światłem na stropie wnęki. Rozmieszczenie wnęk powinno być oznaczone na ścianach tunelu odpowiednimi znakami (strzałkami), wskazującymi położenie najbliższej wnęki. 23/ grupa robocza wchodząca lub wychodząca z nieprzejrzystego lub zadymionego tunelu, powinna być chroniona od czoła i od tyłu przez sygnalistów wyposażonych w przybory sygnalizacyjne (trąbkę, chorągiewkę i silnie świecącą latarkę z czerwonym światłem). Odległość sygnalistów od grupy roboczej nie powinna być większa niż 300m. W przypadku zbliżania się pojazdu kolejowego, sygnaliści zobowiązani są ostrzec grupę roboczą sygnałem trąbki, a w razie potrzeby zatrzymać pociąg lub pojazd sygnałem D1- Stój, 24/ przed wejściem grupy roboczej do tunelu i po jej wyjściu, toromistrz obowiązany jest sprawdzić stan liczbowy grupy, odczytując nazwiska z karty zapisu (dokumentu pracy), 21 z 36
25/ wejście do zadymionego tunelu bezpośrednio po przejeździe pojazdu kolejowego trakcji parowej lub spalinowej może nastąpić zależnie od długości tunelu nie wcześniej niż po upływie 10 20 minut, 26/ maszyny, sprzęt i narzędzia pracy wywołujące hałas mogą być użyte do pracy w tunelu przy całkowitym wstrzymaniu ruchu pojazdów kolejowych na wszystkich torach w tunelu, 27/ pojedynczy pracownik wykonujący jakąkolwiek pracę w tunelu powinien być wyposażony w latarkę z silnym białym światłem, 28/ przy robotach wykonywanych w szkodliwych dla zdrowia pyłach, gazach dymnych i spalinowych, gdy nie ma sztucznego przewietrzania tunelu, pracowników należy wyposażyć w maski przeciwgazowe lub inny sprzęt zabezpieczający przed szkodliwym działaniem tych czynników, 29/ rozpoczynanie pracy na torze bezpośrednio po przejeździe pojazdu kolejowego jest zabronione. Rozpoczęcie robót może nastąpić po umówionym sygnale podanym przez kierującego robotami lub upoważnionego przez niego pracownika, po uprzednim upewnieniu się, że w ślad za tym pojazdem nie nadjeżdża inny, albo nie zbliża się pojazd po sąsiednim torze. V. W a r u n k i B H P p r z y p r a c a c h p r o w a d z o n y c h n a l i n i a c h z e l e k t r y f i k o w a n y c h : 1/ na liniach zelektryfikowanych, jeśli charakter robót wymaga zbliżenia się pracowników, maszyn i urządzeń do sieci trakcyjnej na odległość mniejszą niż 1,4 m, prace należy wykonywać przy wyłączonym napięciu, uszynieniu sieci trakcyjnej oraz pod nadzorem osoby posiadającej ważne świadectwo kwalifikacyjne uprawniające do zajmowania się eksploatacją urządzeń i instalacji na stanowisku dozoru lub eksploatacji w zakresie sieci trakcyjnej na podstawie wystawionego pisemnego zezwolenia na wykonanie robót przez prowadzącego eksploatację tej sieci, 2/ wymiana, nasuwanie, podnoszenie i obniżanie torów na czynnych liniach zelektryfikowanych jest dozwolone wyłącznie pod nadzorem osoby posiadającej ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru lub eksploatacji w zakresie eksploatacji sieci trakcyjnej, wyznaczonej przez prowadzącego eksploatację tej sieci, 3/ wykonywanie jakichkolwiek robót ziemnych i torowych w miejscach gdzie przebiegają lub mogą przebiegać kablowe linie elektroenergetyczne, jest zabronione bez powiadomienia właściwej jednostki i przydzielenia przez nią osoby nadzorującej, posiadającej ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru lub eksploatacji z odpowiednimi do zakresu wykonywanych prac uprawnieniami, 22 z 36
4/ zabronione jest urządzanie stanowisk pracy, składowisk materiałów, maszyn i urządzeń bezpośrednio pod napowietrznymi liniami energetycznymi lub w odległości od skrajnych przewodów w poziomie (pomiar przy gruncie) mniejszej, niż: a) 3 m dla linii niskiego napięcia, b) 5 m dla linii o napięciu powyżej 1 kv do 30 kv, c) 10 m dla linii o napięciu powyżej 30 kv do 110 kv, d) 20 m dla linii o napięciu powyżej 110 kv do 400 kv, 5/ zabroniona jest praca dźwignic i urządzeń przeładunkowych, jeżeli odległość pionowa przewodów linii napowietrznej od ustalonej strefy działania dźwignic lub urządzeń przeładunkowych będzie mniejsza od: a) 3 m od przewodów linii niskiego napięcia, b) 6,2 m od przewodów linii o napięciu powyżej 1 kv do 30 kv, c) 6,74 m od przewodów linii o napięciu powyżej 30 kv do 110 kv, d) 10,67 m od przewodów linii o napięciu powyżej 110 kv do 400 kv, 6/ instalacje elektryczne do zasilania maszyn i urządzeń powinny być wykonane w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami, zapewniający bezpieczeństwo pracy osób obsługujących te urządzenia oraz zabezpieczone przed uszkodzeniami mechanicznymi i dostępem osób nieuprawnionych, 7/ w przypadku zerwania przewodów linii wysokiego napięcia lub uszkodzenia sieci trakcyjnej, miejsce takie należy osłonić sygnałami D1 Stój wg Instrukcji sygnalizacji Ie-1 (E-1) i niezwłocznie powiadomić najbliższego pracownika posterunku ruchu lub dróżnika przejazdowego. Miejsce należy osłonić lub dozorować do czasu uszynienia uszkodzonej sieci uszyniaczami ochronnymi. Ze względu na niebezpieczeństwo porażenia prądem, nie wolno dotykać szyn i zerwanych przewodów oraz zbliżać się na odległość mniejszą niż10m od zerwanych przewodów. W celu uniknięcia porażenia prądem, pracownicy powinni oddalać się z zagrożonego terenu krótkimi krokami nie odrywając stóp od podłoża, 8/ dotykanie słupów trakcyjnych, wieszanie na nich odzieży, stawianie przy nich maszyn, sprzętu i narzędzi pracy jest zabronione. Nie wolno również uszkadzać lub odrywać od szyn kabli sieci powrotnej oraz dotykać przewodów uszyniających konstrukcje wsporcze sieci jezdnej i budowli, pod którymi sieć przebiega. 23 z 36
V I. S t r e f y n i e b e z p i e c z n e w p o b l i ż u s i e c i e l e k t r y c z n e j : Przewody sieci trakcyjnej, zawieszone nad torami kolejowymi oraz wysięgniki, na których są one zamocowane, należy traktować zawsze jak urządzenia czynne, tj. znajdujące się pod wysokim napięciem. Dlatego też do czasu wyłączenia napięcia i uzyskania zgody służby elektroenergetycznej PKP na prowadzenie robót na torze zelektryfikowanym należy przestrzegać następujących zasad bezpieczeństwa: 1/ nie wolno dotykać przewodów trakcyjnej sieci jezdnej, wysięgników, izolatorów i różnych urządzeń połączonych elektrycznie z tymi przewodami oraz nadmiernie zbliżać się do tych części. Nie wolno również dotykać przewodów, izolatorów, wysięgników itp. jakimikolwiek przedmiotami i narzędziami nie przystosowanymi do posługiwania się nimi przy elektrycznych urządzeniach wysokiego napięcia. Przedmiotów tych nie wolno też zbytnio zbliżać do przewodów, wysięgników itp. Odległość bezpieczna wynosi 1,4 m (rys. 3), przekroczenie jej jest wysoce niebezpieczne z uwagi na możliwość zaistnienia nieprzewidzianych okoliczności, jak na przykład utrata równowagi, nagłe opuszczenie się przewodu jezdnego wskutek zerwania się wieszaka, przesunięcie się przedmiotu trzymanego przez osobę pracującą itp., Zabrania się wchodzić na konstrukcje wsporcze (słupy), na których zawieszone są przewody trakcyjnej sieci jezdnej. 24 z 36
2/ nie wolno dotykać bez potrzeby konstrukcji wsporczych sieci trakcyjnej (słupów) i przewodów, za pomocą, których te konstrukcje są uczynione. Przy wykonywaniu czynności związanych z obsługą i naprawami pojazdów trakcyjnych, ciężkich pojazdów pomocniczych, wagonów, maszyn do utrzymania nawierzchni kolejowej, dźwigów kolejowych oraz przy załadunku i wyładunku wagonów odkrytych, podczas konwojowania wagonów, pociągów należy przestrzegać zasad bezpieczeństwa, mających na celu zapobieżenie zbytniemu zbliżaniu się do sieci trakcyjnej, 3/ nie wolno wchodzić na dach pojazdu, budkę maszynisty (operatora maszyny), przedział silnikowy, kocioł i tender (rys. 4) oraz na inne części pojazdu lub maszyny znajdującej się powyżej 2 m, licząc od powierzchni tocznej szyn jezdnych, z wyjątkiem miejsc osłoniętych, specjalnie wyznaczonych do przebywania ludzi - np. kabina maszynisty lub operatora, 4/ niedozwolone jest posługiwanie się długimi narzędziami w sposób umożliwiający dotknięcie przewodów trakcyjnej sieci jezdnej i wysięgników lub zbliżanie do nich narzędzi na odległość mniejszą niż1,4 m, 5/ niedopuszczalne jest zatrzymywanie parowozu kominem a pojazdu spalinowego dyszą wylotową bezpośrednio przy słupie, na którym zawieszone są przewody sieci trakcyjnej oraz pod izolatorami znajdującymi się w tych przewodach (rys. 5). Gazy spalinowe powodują szybkie zanieczyszczenie powierzchni izolatorów, co może doprowadzić do ich zniszczenia i opadnięcia przewodów na tabor. Również ujemny wpływ na izolatory ma wysoka temperatura gazów spalinowych, 25 z 36
6/ nie wolno wchodzić na dachy wagonów towarowych i osobowych, cysterny, pojemniki przewożone na odkrytych wagonach, ładunki o wysokości całkowitej przekraczającej l m, licząc od podłogi wagonu, oraz wchodzić i przebywać na pomoście budki hamulcowej, jeśli jest on wyniesiony na wysokość większą niż l m ponad poziom podłogi wagonu (rys. 6), 7/ jeżeli rodzaj robót wymaga zbliżenia się na odległość poniżej 1,4 m do części sieci będących pod napięciem, wówczas napięcie musi być bezwzględnie wyłączone, a sieć uszyniona za pomocą specjalnych uszyniaczy ochronnych z obu stron miejsca pracy. Wyłączenia napięcia i uszynienia sieci w miejscu pracy wymagają zwłaszcza następujące roboty: * ustawianie lub demontaż bezpośredniego przy zelektryfikowanym torze wszelkiego rodzaju słupów, gdy całkowita ich wysokość, zwiększona o 1,4 m przekracza wysokość, na jakiej jest zawieszona sieć trakcyjna (rys. 7). Ma to na celu zabezpieczenie pracownika od porażenia prądem w przypadku, gdy słup w czasie ustawiania lub demontażu, pochylił się w kierunku sieci trakcyjnej, 26 z 36
* montaż lub demontaż, nad siecią trakcyjną, mostów, bramek (np. semaforów), konstrukcji kładek i wiaduktów, jeśli pomiędzy tymi częściami, a siecią nie zostały wcześniej zbudowane specjalne szczelne i uszynione osłony, * naprawa i konserwacja - np. malowanie dolnych części wiaduktów i kładek, pod którymi przebiega sieć trakcyjna. * budowa i demontaż, nad siecią trakcyjną, elektroenergetycznych i telekomunikacyjnych linii napowietrznych (rys. 8), * praca dźwigu ustawionego na zelektryfikowanym torze (rys. 9)., jeśli dźwigiem podnoszone są przedmioty znajdujące się na torze sąsiednim lub w jego pobliżu, to wówczas sieć trakcyjna, zawieszona nad tym torem, również musi być wyłączona spod napięcia i uszyniona z obu stron, 27 z 36
* praca na górnych częściach pojazdów trakcyjnych i pomocniczych, ciężkich maszyn, wagonów, cystern i ładunków przewożonych na wagonach (rys. 10), * gaszenie pożarów pod siecią trakcyjną i w jej pobliżu (rys. 11), jeżeli do tłumienia pożaru stosuje się wodę lub inne środki nie przeznaczone do gaszenia urządzeń elektrycznych. Należy także zwracać uwagę na to, aby strumień wody lub innego czynnika gaszącego nie był skierowany na sieć trakcyjną torów sąsiednich, która jest pod napięciem. W przeciwnym wypadku sieć trakcyjna toru sąsiedniego także powinna być wyłączona spod napięcia i uszyniona, 28 z 36
V I I. P o s t ę p o w a n i e p r z y p r z e w o ż e n i u ł a d u n k ó w : Przy przewożeniu ładunków odkrytymi wagonami po torach zelektryfikowanych powinny być spełnione następujące warunki: * pomiędzy przewodami trakcyjnej sieci jezdnej pod napięciem a górną powierzchnią przesyłki powinien być zachowany odstęp ochronny, co najmniej 200 mm (rys. 13). * dopuszczalne jest zmniejszenie tego odstępu do 150 mm pod warunkiem ograniczenia prędkości jazdy do 30 km/h, * przewożenie przesyłki przy odstępie niniejszym niż 150 mm wymaga wyłączenia napięcia z sieci trakcyjnej, * ładunki, których wysokość jest większa niż 4650 mm licząc od główki szyny, powinny być uszynione, * przedmioty metalowe, przewożone bez opakowania zabezpieczającego przed uszkodzeniem lub wpływami atmosferycznymi oraz metalowe opakowania ładunków, powinny być uszynione przez bezpośrednie metaliczne połączenie z wagonem (z ostojnicą, mostem nośnym, dźwigarem). Uszynienie wykonuje się z miedzianego przewodu o przekroju, co najmniej 35 mm 2, zaopatrzonego na końcach w zaciski śrubowe do połączenia z ładunkiem i z wagonem (rys. 14). 29 z 36
* ładunki przewożone w opakowaniu z materiału innego niż metal powinny być uszynione przez nałożenie na ich górną powierzchnię osłony metalowej, np. siatki, połączonej przewodem miedzianym, o przekroju, co najmniej 35 mm2, z ostojnicą, mostem nośnym lub dźwigarem wagonu (rys. 14). Uszynianie ochronne ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa przewozu ładunków, jak również bezpieczeństwa ludzi. Zabezpiecza przed porażeniem w razie dotknięcia do ładunku stykającego się z zerwanym przewodem sieci trakcyjnej. Należy pamiętać o tym, że na liniach zelektryfikowanych przewody jezdne sieci trakcyjnej zawieszone są na różnych wysokościach ponad powierzchnią toczną szyn. Dlatego też przed wyekspediowaniem ładunku o przekroczonej skrajni wysokościowej należy każdorazowo porozumieć się z właściwą jednostką służby elektroenergetycznej, która poda dane i ustali warunki, jakie powinny być spełnione dla bezpiecznego przejazdu przesyłki. 30 z 36
VIII. Postępowanie przy wykonywaniu robót torowych; Szyny toru zelektryfikowanego wykorzystane są do przepływu prądu trakcyjnego (tradycyjna sieć powrotna). Równocześnie z szynami połączone są elektrycznie wszystkie konstrukcje wsporcze, służące do zawieszania przewodów trakcyjnej sieci jezdnej. Dlatego też przy wykonywaniu robót związanych z utrzymaniem nawierzchni kolejowej, a zwłaszcza przy wymianie szyn, muszą być zastosowane środki, które podczas tych prac zapewnią przepływ prądu trakcyjnego. Najważniejszym środkiem jest stosowanie w czasie robót zastępczych połączeń obejściowych. Są to tymczasowe łączniki międzytokowe i obejściowe. Połączenia zastępcze w rozebranym torze chronią przed ewentualnym wystąpieniem znacznych potencjałów elektrycznych miedzy ziemią a końcami szyn, co mogłoby zagrozić bezpieczeństwu pracujących ludzi. Zakładanie tych połączeń potrzebne jest także do zabezpieczenia ludzi przed poparzeniem łukiem elektrycznym, który mógłby powstać podczas rozłączania toku szyn. Założenie połączeń zastępczych jest szczególnie potrzebne na odcinku, gdzie prąd trakcyjny płynie tylko przez jeden tok szyn - np. w sąsiedztwie zwrotnic. Tymczasowe łączniki międzytokowe i obejściowe wykonuje się z przewodu miedzianego (linki) o przekroju nie mniejszym niż 95 mm 2 i powinien mieć na obu końcach zaciski śrubowe do łączenia ze stopkami szyn kolejowych. Połączenia zastępcze, założone na czas robót, mogą być usunięte dopiero po ułożeniu nowej szyny i połączeniu jej złączkami z szynami sąsiednimi. Zasady stosowania połączeń zastępczych w czasie robót związanych z utrzymaniem nawierzchni kolejowej są następujące: * przy wymianie pojedynczej szyny powinny być założone dwa tymczasowe łączniki miedzytokowe, łączące dwa toki szyn danego toru z obu stron wymienianej szyny (rys. 15), 31 z 36
* przy wymianie szyny w toku, który sąsiaduje z tokiem izolowanym, nieprzewodzącym prądu trakcyjnego, powinien być założony łącznik obejściowy, przyłączony z obu stron szyny, która ma być wymieniana (rys. 16), * przy jednoczesnym wymienianiu pojedynczych szyn w dwóch tokach, należy z obu stron wymienianych szyn założyć tymczasowe łączniki miedzytokowe. Tor należy połączyć łącznikiem obejściowym, przyłączonym do szyn jednego z toków po obu stronach odcinka wymienianych szyn (rys. 17), 32 z 36
* przy ciągłej wymianie nawierzchni sieć trakcyjna danego toru powinna być wyłączona spod napięcia. Z obu stron wymienianego odcinka nawierzchni powinny być założone tymczasowe łączniki międzytokowe. W tych miejscach sieć trakcyjna powinna być też uszyniona za pomocą przenośnych uszyniaczy ochronnych (rys. 18), * kiedy, do wymienianej szyny, dołączony jest przewód uszyniający konstrukcję wsporczą sieci trakcyjnej lub konstrukcję zawieszenia sieci pod wiaduktem czy w tunelu. Wówczas przed rozpoczęciem wymiany szyn bezwzględnie należy zmontować tymczasowy przewód -uszyniający, jednym końcem dołączony do tej konstrukcji, drugim zaś do szyny poza odcinkiem wymienianym lub do szyny drugiego toku tego toru. Przewód uszyniający powinien być wykonany z linki miedzianej o przekroju co najmniej 50 mm 2 (rys. 19). 33 z 36
Tymczasowego uszynienia nie wolno przyłączyć do toku izolowanego. Uszynienia tymczasowego nie trzeba zakładać wtedy, gdy na czas robót sieć trakcyjna została wyłączona spod napięcia - np. ciągła wymiana nawierzchni, * jeżeli do wymienianej szyny dołączony jest kabel powrotny podstacji trakcyjnej lub kabel uszyniający kabinę sekcyjną - szyny nie wolno wymienić bez zgody oddziału zasilania elektroenergetycznego oraz bez jego nadzoru, * wszystkie urządzenia, maszyny i sprzęt, jak kafary, palownice, betoniarki itp., ustawione na czas pracy w odległości mniejszej niż 5 m od części sieci trakcyjnej będących pod napięciem, muszą być trwale uszynione (połączone z szynami toru zelektryfikowanego) za pomocą przewodów miedzianych o przekroju 70 mm 2, * połączenia uszyniające powinny być przed przystąpieniem do pracy każdorazowo sprawdzane. Pracownikom obsługującym maszyny nie wolno zbliżać się do części sieci będących pod napięciem na odległość mniejszą niż 1,4 m. W razie potrzeby powinny być stosowane osłony i ogrodzenia uniemożliwiające pracownikom zbliżenie się do sieci trakcyjnej na niebezpieczną odległość. 34 z 36
IX. Zagrożenia - źródła zagrożeń - skutki, wystąpić podczas prac na terenie kolejowym: mogące 1. Przemieszczanie się pracowników: różnice w poziomie terenu - drogi komunikacyjne i warunki terenowe: Przechodzenia przez tory, poruszanie się po międzytorzu, po peronach, - Pośliźnięcie, potknięcie / upadek na tym samym poziomie/, zejście z peronu /upadek na niższy poziom/: potłuczenia, uderzenia, zranienia, złamania kończyn. 2. Ruch pociągów i manewrów: praca w obrębie czynnych torów przemieszczanie: Przedmioty wystające i wyrzucane z przejeżdżającego taboru wagonów: Pochwycenie, potrącenie, przejechanie, uderzenie: złamania, stłuczenia, rany cięte, wstrząs mózgu, uszkodzenie organów wewnętrznych, obcięcie kończyn, śmierć. 3. Elementy ruchome: zmiana położenia rozjazdu - przemieszczanie: Przechodzenia przez rozjazdy postawienie nogi między opornicą a iglicą, przyciśnięcie kończyn przez ruchome części rozjazdowe: urazy kończyn, zgniecenie, złamanie, kontuzje, obcięcie palców ręki, amputacja. 4. Praca pod siecią trakcyjną: porażenie prądem dolegliwości krążeniowe, poparzenia, śmierć. 35 z 36
5. Kontakt z substancjami chemicznymi przewożonymi drogą kolejową. Rozszczelnienie cysterny. bóle głowy, dolegliwości układu oddechowego, dolegliwości układu pokarmowego, śmierć. Materiały źródłowe: 1. Instrukcja sygnalizacji Ie 1 ( E 1 ) ; 2. Instrukcja Id1 ( D 1 ) ; ( Warunki techniczne utrzymania nawierzchni na liniach kolejowych ) ; 3. Instrukcja Ir 2 ( dla personelu obsługi ruchowych posterunków technicznych ). 4. EBH -1 ( Instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach elektroenergetyki kolejowej, Postanowienia ogólne ) ; 5. EBH -1a ( PKP Et 4 ) ( Instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach elektroenergetyki kolejowej, Prace przy i w pobliżu urządzeń sieci trakcyjnej oraz linii potrzeb nieatrakcyjnych zbudowanych na konstrukcjach sieci jezdnej ) ; 6. EBH -1b ( Instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach elektroenergetyki kolejowej, Prace przy i w pobliżu urządzeń rozdzielczych prądu przemiennego ) ; 7. EBH -1c ( Instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach elektroenergetyki kolejowej, Prace przy i w pobliżu urządzeń rozdzielczych prądu stałego ) ; 36 z 36