Łódź, 29 WRZEŚNIA 2011r. ZIELONE ZAMÓWIENIA PUBLICZNE DOBRE PRAKTYKI MIAST NA PRZYKŁADZIE AGENCJI ROZWOJU AGLOMERACJI WROCŁAWSKIEJ SA Agnieszka Jurgielaniec Dyrektor Centrum Usług Samorządowych
ARAW SA Agencja Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej - spółka akcyjna z większościowym udziałem gminy Wrocław powstała w 2005r. w wyniku porozumienia 8 gmin obecnie akcjonariuszami jest już 28 gmin. Poza trzema gminami miejskimi (Wrocław ok. 630000 mieszkańców, Świdnica 59500, Oleśnica 37000) pozostali udziałowcy to gminy wiejskie i miejskowiejskie, których liczba mieszkańców zawiera się w granicach od 5200 do 24000.
CELE ARAW SA Podstawowe cele to: Tworzenie warunków aktywizacji gospodarczej, w szczególności ożywianie rynków lokalnych i trwałe ograniczanie bezrobocia, Realizacja projektów związanych ze wspieraniem przedsiębiorczości, Prowadzenie innych spraw m.in. pomoc jednostkom samorządu terytorialnego.
CUS ARAW SA Centrum Usług Samorządowych to utworzona 1 maja 2011r. komórka Agencji Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej SA. Celem działalności jest świadczenie wszystkim zainteresowanym podmiotom szeroko zakrojonej, kompleksowej pomocy oraz wsparcia w zakresie tematów związanych z działalnością jednostek samorządu terytorialnego. Zależnie od potrzeb nasza działalność może mieć charakter: szkoleniowy, doradczy, opiniotwórczy, koordynujący a także wykonawczy.
ZIELONE ZAMÓWIENIA W OFERCIE CUS W ARAW SA Wśród celów, jakie stawia sobie CUS w ARAW SA, jednym z najważniejszych są: pomoc JST w zakresie realizacji zadań z zakresu ochrony środowiska oraz promocja zrównoważonego rozwoju JST gdzie jednym z kluczowych elementów tego procesu ma być promowanie wśród JST stosowania zielonych zamówień. Prośrodowiskowe elementy stanowić mają docelowo jeden z filarów działalności CUS w ARAW SA a kluczową pozycję zajmować ma możliwie najszersza promocja zielonych zamówień publicznych.
OD CZEGO ZACZĘLIŚMY? Oczywiście od spotkań i rozmów. Przez ostatnie kilkanaście tygodni odbyliśmy szereg spotkań z przedstawicielami zainteresowanych JST, których celem było rozeznanie znajomości tematyki zielonych zamówień, ocena stopnia zainteresowania prośrodowiskową tematyką oraz popularyzacja zagadnienia poprzez uświadamianie korzyści możliwych do osiągnięcia dla JST.
CO PRZEKAZYWALIŚMY? Informacje o celach zakreślonych w Krajowym planie działania w zakresie zrównoważonych zamówień publicznych na lata 2010-2012 : podwyższenie poziomu zielonych zamówień na szczeblu krajowym do 20%, kreowanie popytu na produkty o wysokich standardach środowiskowych oraz na innowacyjne technologie środowiskowe, wzrost świadomości w zakresie zielonych zamówień, zwiększenie liczby podmiotów legitymujących się zweryfikowanym systemem zarządzania środowiskiem, zwiększenie liczby krajowych producentów certyfikowanych polskim Ekoznakiem i/lub znakiem UE Ecolabel.
CO PRZEKAZYWALIŚMY? Informacje o możliwych do uzyskania korzyściach, przy czym mniej skupialiśmy się na korzyściach rozpatrywanych w kategoriach globalnych czy też ogólnokrajowych a bardziej na tych odczuwalnych dla poszczególnych gmin. Zwracaliśmy więc uwagę na: oszczędności finansowe, oszczędności materiałów i surowców, zmniejszenie ilości odpadów, promocje zdrowego trybu życia, kształtowanie i umacnianie pozytywnego wizerunku gminy w kontekście ochrony środowiska naturalnego.
CO PRZEKAZYWALIŚMY? Informacje dotyczące konieczności stosowania oraz o istniejących możliwościach włączania prośrodowiskowych zapisów w określonych prawem granicach do: wymagań technicznych zawartych w opisie przedmiotu zamówienia, kryteriów kwalifikacji wykonawców do udziału w postępowaniu, kryteriów oceny ofert, warunków realizacji zamówienia zawartych w projektach umów.
WNIOSKI Z ZIELONYMI ZAMÓWIENIAMI JEST JAK Z YETI WSZYSCY SŁYSZELI, MAŁO KTO WIDZIAŁ
WNIOSKI Tematyka zielonych zamówień jest mało znana, a w przypadku zdecydowanej większości gmin (zwłaszcza małych) można nawet użyć zwrotu: praktycznie nieznana. Bardzo słabe, nawet po zaprezentowaniu tematu, zrozumienie konieczności wprowadzenia zielonych kryteriów do zamówień publicznych, zwłaszcza w mniejszych gminach. Wśród gmin wyrażających zainteresowanie stosowaniem zielonych zamówień istnieje szereg obaw przed stosowaniem prośrodowiskowych zapisów.
OBAWY GMIN Do najważniejszych należą: Narażenie się na zarzut niegospodarności oraz naruszenia dyscypliny finansów publicznych w przypadku stosowania kryteriów innych niż tylko najniższa cena, Skomplikowanie procedury, Brak wyspecjalizowanej kadry, Przeciążenie pracowników merytorycznych dotychczasowymi obowiązkami, Brak środków finansowych na pozyskanie specjalistów lub nowych pracowników, którzy po przeszkoleniu mogliby się zajmować zielonymi zamówieniami.
CO SPRZYJA ZIELONYM ZAMÓWIENIOM Wielkość (zamożność) gminy im dana jednostka większa (zamożniejsza) tym większe zainteresowanie i chęć stosowania zielonych zamówień. Przyjęta strategia rozwoju gminy nastawione na strategie zrównoważonego rozwoju oraz na działania proekologiczne wykazują największe zainteresowanie problematyką zielonych zamówień.
SPOSTRZEŻENIE Gminy szczególnie zainteresowanie zielonymi zamówieniami oraz działaniami proekologicznymi to przede wszystkim gminy, na terenie których znajdują się różnego rodzaju obszary szczególnie wartościowe pod względem bogactwa przyrody. Na terenie gmin tworzących Agencję Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej SA nie ma wprawdzie żadnego Parku Narodowego, znajdują się tutaj natomiast trzy Parki Krajobrazowe: - Park Krajobrazowy Dolina Baryczy, - Park Krajobrazowy Dolina Bystrzycy, - Park Krajobrazowy Dolina Jezierzycy, a ponadto aż 14 obszarów NATURA 2000, w tym zarówno obszary ochrony ptaków jak i specjalne obszary ochrony siedlisk.
ZIELONE ZAMÓWIENIA A DZIAŁANIA PROŚRODOWISKOWE Charakterystycznym jest, że o ile stosunkowo niewiele gmin wyraża zainteresowanie zielonymi zamówieniami o tyle zdecydowana większość wykazuje chęć realizacji działań prośrodowiskowych, m.in.: kotły na gaz, słomę czy pelety drzewne, pompy ciepła, panele słoneczne, biogazownie, termomodernizacje budynków użyteczności publicznej, rekultywacje zdewastowanych terenów, gospodarka odpadami, programy zarządzania środowiskowego.
JAK WZBUDZIĆ ZAINTERESOWANIE? Informacja i edukacja. Wdrażanie programów umożliwiających poprawę jakości zarządzania (w tym środowiskowego) oraz współpracę miedzy poszczególnymi JST. Współpraca z fundacjami i organizacjami proekologicznymi oraz stowarzyszeniami nastawionymi na działania prośrodowiskowe.
INFORMACJA I EDUKACJA KLUCZ DO SUKCESU Obawy przed stosowaniem zielonych zamówień przede wszystkim wynikają niewątpliwie z niewiedzy lub z braku dostatecznej wiedzy o możliwościach i korzyściach. Środki zaradcze: spotkania i szkolenia w poszczególnych gminach, organizacja konferencji i spotkań umożliwiających wymianę doświadczeń.
PRZYKŁADY KONFERENCJI Dolnośląski Młodzieżowy Sejmik Ekologiczny (współorganizowany przez WFOŚiGW, Gazetę Wyborczą, Dolnośląski Urząd Wojewódzki, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego oraz ARAW SA) - 1 czerwca 2011r. Gospodarka odpadami w Polsce: 2011 rokiem rewolucyjnych zmian (konferencja współorganizowana przez ARAW SA, Dolnośląską Izbę Gospodarczą oraz DREBERIS Gmbh Międzynarodowe Doradztwo Strategiczne) - 27 czerwca 2011r. we Wrocławiu. Dzisiejsze spotkanie.
WDRAŻANIE PROGRAMÓW Jako przykłady mogą służyć dwa projekty realizowane na rzecz swoich akcjonariuszy przez ARAW S.A.: Wdrożenie usprawnień zarządczych w dolnośląskich JST. Projekt realizowany w ramach partnerstwa z 7 JST. Planowane jest rozszerzanie projektu o kolejne gminy i powiatu. Głównym założeniem jest doskonalenie Zintegrowanego Systemu Zarządzania, którego jednym z elementów jest oczywiście System Zarządzania Środowiskiem, zgodny z wymaganiami ISO 14001 celem podniesienia standardów zarządzania i poziomu obsługi klienta, Wokół Wrocławia promocja walorów środowiska naturalnego gmin otaczających aglomerację jako nowy produkt turystyczny Dolnego Śląska - projekt mający na celu zacieśnianie współpracy między gminami aglomeracji poprzez tworzenie skoordynowanego systemu dystrybucji informacji o atrakcjach turystycznych w rejonie wokół Wrocławia.
FUNDACJE, ORGANIZACJE i STOWARZYSZENIA Przykłady z obszaru Aglomeracji Wrocławskiej: Fundacja Ekorozwoju (Wrocław), Fundacja Ekologiczna Zielona Akcja (Legnica), Lokalna Grupa Działania (LGD) Fundacja Dolina Dobrej Widawy, LGD Fundacja Partnerstwo Doliny Środkowej Odry, LGD Kraina Wzgórz Trzebnickich, LGD Fundacja Doliny Baryczy, Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Doliny Baryczy, Stowarzyszenie Gmin Turystycznych Wzgórz Trzebnickich i Doliny Baryczy.
Dziękuję za uwagę