Zaproszenie do składania wniosków w 2009 roku Marta Mazurkiewicz Krajowy Punkt Kontaktowy
Dokument ustanawiający DECYZJA NR 1639/2006/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 24 października 2006 r. ustanawiająca Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji (2007 2013) Na okres od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. ustanowiony został Program ramowy na rzecz działań Wspólnoty w dziedzinie konkurencyjności i innowacji, w którym szczególną uwagę poświęca się potrzebom MŚP. 2
Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji (2007-2013) Competitiveness and Innovation framework Programme (CIP) Program na rzecz konkurencyjności i innowacji (CIP) służy realizacji zadań wyznaczonych przez nową Strategię Lizbońską. Ma on wspierać rozwój przedsiębiorczości, wprowadzanie i rozwijanie technologii komunikacyjnych i informacyjnych (ICT) oraz promowanie efektywnego wykorzystywania energii. CIP ma także wspomagać działanie innych programów z zakresu badań, rozwoju technologicznego, kształcenie ustawiczne oraz działania dla poprawy spójności regionów. 3
Podprogramy szczegółowe Program Ramowy na Rzecz Konkurencyjności i Innowacji (2007-2013) Program na Rzecz Przedsiębiorczości i Innowacji Program na Rzecz Wspierania Polityki w zakresie Technologii Informacyjnych i Komunikacyjnych (TIK) Inteligentna Energia Program dla Europy 4
Budżet 5 Koperta finansowa na realizację Programu ramowego wynosi 3 631 300 000 EUR. "Inteligentna Energia - Program dla Europy" 20% Program na rzecz polityki w zakresie technologii informacyjnych i komunikacyjnych 20% eko-innowacja 12% Program na rzecz przedsiebiorczości i innowacji 60% instrumenty finansowe 48%
Program IEE Program IEE jest głównym instrumentem Unii Europejskiej dla wspierania działań poza-technologicznych w dziedzinie energii odnawialnej, poszanowania energii i racjonalizacji zużycia energii w transporcie. Przyczynia się do zapewnienia bezpiecznej i zrównoważonej energii dla Europy, wzmacniając europejską konkurencyjność. Program IEE II, zainicjowany jako część Programu Ramowego na rzecz Konkurencyjności i Innowacji na lata 2007-2013, stanowi kontynuację programu Inteligenta Energia Europa (realizowanego w latach 2003-2006). 6
Co jest ważne dla UE? Bezpieczeństwo dostaw energii Energia powinna być dostępna dla wszystkich Zmiany klimatyczne W przyszłości jak najmniej energii powinno być wytwarzane z węgla Kryzys finansowy Bardziej aktywna gospodarka 7
Potencjał oszczędności Energii do 2020 r. 8 Mtoe Final energy in 2020 600 energy savings potential 30% 450 20% 300 19% 150 Source: 2nd Strategic Energy Review (EC Nov. 08) 0 Industry Transport Households, services
Program, który pomaga zamienić założenia polityczne w konkretne działania Tworzenie najlepszych praktyk Edukacja Cele UE w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii Transfer wiedzy Doskonalenie rynku Wdrożenie założeń politycznych i ich doskonalenie 730 mln na 2007-13 Zmiany w działaniu użytkowników końcowych 9
IEE Uzupełnienie 10
IEE 11 Wspiera rozwój strategii, planów działań oraz usprawnia działanie rynku dla rozwiązań z dziedziny poszanowania energii i energetyki odnawialnej Wspiera szybsze/bardziej powszechne wdrożenia technologii już dostępnych w UE Wspiera oddolne działania pomagające we wdrożeniu polityki unijnej na poziomie lokalnym, regionalnym, krajowym Katalizator dla innowacji i rozwoju rynku
12 IEE w liczbach Budżet: 2003-06: 250 mln 2007-13: 730 mln Maksymalne dofinansowanie: 2003-06: 50% od 2007: 75% Dotychczas zrealizowane projekty: ponad 400 60 lokalnych lub regionalnych agencji energetycznych Liczba beneficjentów: > 3,000
Promocja, informacja i edukacja 13 Projekt, który wypełnia cele UE w zakresie zapobiegania zmianom klimatycznym spełnia wymagania priorytetów Programu Roboczego na 2009 r. Angażuje minimum 3 partnerów z różnych krajów Trwa maksymalnie 3 lata Nie jest inwestycją ani projektem badawczym!
Jakie projekty finansuje program IEE? IEE jest programem Europejskim projekty muszą mieć charakter współpracy międzynarodowej NIE finansuje działań jednorazowych realizowanych lokalnie bez wyraźnego elementu współpracy ALE działania wspólnie realizowane, które oddziaływają na poziomie międzynarodowym w UE Ponad technologiczny charakter programu IEE Ma rozwiązywać poza technologiczne bariery i stymulować rozwój rynku w UE NIE finansuje kosztów inwestycyjnych (Market Replication Projects not open in 2008) NIE finansuje prac naukowo-badawczych 14
Jak wziąć udział w projekcie IEE? POŚREDNIO Jako grupa docelowa działań w projekcie Jako uczestnik lepszych warunków rynkowych BEZPOŚREDNIO Jako sponsor projektu Jako partner w projekcie 15
IEE - instrumenty Każdego roku ogłaszane są: konkursy na najlepsze projekty (zaproszenie do składania wniosków) aktualny nabór wniosków do 25 czerwca 2009 r. przetargi na projekty zamówione przez Komisję Europejską. 16
Obszary finansowania w 2009 r. 17 Efektywność energetyczna (SAVE) Efektywność energetyczna w budynkach Promowanie energooszczędnych urządzeń Efektywność energetyczna w przemyśle (brak w 2009 r.) Transport (STEER) czyste pojazdy i alternatywne paliwa Energooszczędny transport Doszkolenie agencji branżowych Odnawialne źródła energii (ALTENER) Energia elektryczna Ciepło i chłodzenie Biopaliwa zastosowanie źródeł odnawialnych w małej skali
Obszary finansowania w 2009 r. 18 Działania lokalne Współpraca europejska dla działań lokalnych Zrównoważone energetycznie samorządy Tworzenie agencji energetycznych (brak w 2009 r.) Działania specjalne Bio-business Usługi energetyczne Edukacja Kogeneracja (brak w 2009 r.)
19 Efektywność energetyczna i transport Urządzenia Przemysł Budynki Transport Edukacja Usługi energetyczne Współpraca
Przykład: GREENLABELSPURCHASE Efektywność energetyczna w budynkach Efektywność energetyczna jako kryterium oceny w zamówieniach publicznych GreenLabelsPurchase - making a greener procurement with energy labels GREENLABELSPURCHASE w projekcie uczestniczyły instytucje reprezentujące 9 krajów europejskich, podstawowym celem projektu było doprowadzenie do wzrostu znaczenia i wykorzystania kryteriów efektywności energetycznej i ekologicznej w realizacji procedur zakupów urządzeń i wyposażenia zużywających energię w UE, realizacja projektów pilotażowych, rozpowszechnianie wiedzy, informacji i niezbędnych narzędzi analitycznych, wsparcie lokalnych, regionalnych i unijnych inicjatyw w zakresie wzrostu wykorzystania procedur "Zielonych zamówień publicznych", zwiększenie liczby instytucji wykorzystujących tego typu podejście. Więcej informacji www.kape.gov.pl/glp 20
Energy Trophy + Przykład: Europejskie Trofeum Energetyczne + Efektywność energetyczna w budynkach Energy Trophy jest europejskim konkursem mającym na celu oszczędzanie energii w budynkach biurowych poprzez zmianę zachowań pracowników. W pierwszej edycji, zorganizowanej w latach 2004-2005, uczestniczyło 38 przedsiębiorstw i instytucji z sześciu krajów. W tym czasie wprowadziły one szereg działań, które pozwoliły na zmniejszenie zużycia energii średnio o 7% w ciągu roku. Zwycięzca konkursu uzyskał oszczędności rzędu 30% w ciągu roku. W drugiej edycji konkursu, wzięło udział około 155 firm z 17 krajów Europy. Pełna lista dostępna jest na oficjalnej stronie konkursu www.energytrophy.org Nagrodę otrzymało przedsiębiorstwo, które zaoszczędziło najwięcej energii w jednym budynku administracyjnym (biurowym) w ciągu jednego roku, poprzez zmianę zachowań pracowników. Niewielkie, nisko-kosztowe działania, jak wprowadzenie energooszczędnych żarówek, regulatorów, przeprowadzenie małych audytów były dopuszczalne. Nie dopuszczalne były natomiast działania renowacyjne czy termomodernizacyjne. 21
Przykład: NEWGREENLIGHT Efektywność energetyczna w budynkach Europejski program Green Light w nowych krajach członkowskich Unii Europejskiej NEWGREENLIGHT Green Light był projektem zapoczątkowanym w 2000 r. w krajach UE 15, polegającym na dobrowolnej deklaracji instytucji prywatnych lub publicznych do oszczędnego gospodarowania oświetleniem w ich pomieszczeniach biurowych. Głównym celem projektu New GreenLight było przeniesienie doświadczeń z europejskiego rynku oświetlenia pomieszczeń biurowych oraz oświetlenia drogowego w kierunku zastosowań energooszczędnych rozwiązań w instytucjach nowych krajów członkowskich. Więcej informacji - 22
CEECAP Energooszczędne urządzenia CEECAP Projekt miał na celu wspieranie krajów Europy środkowej i wschodniej w implementacji unijnych przepisów dotyczących efektywności energetycznej urządzeń gospodarstwa domowego, Zadaniem projektu było rozpowszechnienie wśród decydentów, wytwórców i sprzedawców specjalistycznej wiedzy oraz zacieśnienie współpracy pomiędzy uczestnikami rynku, których dotyczy etykietowanie urządzeń gospodarstwa domowego. Wymienione działania miały doprowadzić do zwiększenia efektywności energetycznej urządzeń AGD. 23
Działania Broszury w języku polskim i angielskim: Program szkoleniowy dla urzędników państwowych w zakresie etykiet energetycznych dla urządzeń gospodarstwa domowego Program szkoleniowy dla producentów, dystrybutorów oraz sprzedawców urządzeń gospodarstwa domowego Etykietowanie energetyczne: jak na nim zyskać? Seminarium Etykietowanie urządzeń gospodarstwa domowego zasady, regulacje i kontrola rynku (13 i 14 grudnia 2006 r.) Plan Działań i jego realizacja skierowany do decydentów, skierowany do wytwórców, dystrybutorów i sprzedawców. 24
Przykład: ECODRIVEN Transport 25 Europejska kampania na rzecz promocji efektywnych energetycznie zachowań kierowców European campaign on improving driving behaviour, energy-efficency and traffic behaviour - ECODRIVEN Cele: Przygotowanie i wdrożenie europejskiej eko-kampanii dla kierowców pojazdów w co najmniej 9 krajach UE, włączając w to kraje Europy Wschodniej Redukcja 0,5 mln ton emisji CO2 do roku 2010 w wyniku optymalizacji zachowań na drodze, jak również znaczących ilości innych emisji pochodzących z transportu drogowego, Włączenie do uczestnictwa w kampanii europejskiej co najmniej 500.000 kierowców samochodów osobowych, ciężarowych (w tym dostawczych) i autobusów oraz dotarcie do 2.000.000 kierowców poprzez promocje i reklamę, w tym w mediach Stworzenie europejskiej sieci lokalnej i regionalnej współpracy w oparciu o lokalne władze i instytucje oraz rynki zbytu odpowiednich krajowych i międzynarodowych firm (np. Ford, BP, FIA i Profile International) dla kontynuacji dalszych kampanii. Podręcznik ekojazdy można pobrać m.in. ze strony www.kape.gov.pl
Przykład: SUGRE 26 SUGRE projekt realizowany jednocześnie w 17 krajach dot. promowania wymiany flot starszych pojazdów drogowych i rzecznych na nowe z napędami alternatywnymi, obejmujący m.in. analizy ekonomiczne, szkolenia w przedsiębiorstwach komunikacyjnych również w zakresie organizacji dystrybucji biopaliw; interaktywna mapa dystrybutorów w Europie
Przykład: YOUTH Youngsters Overhaul today s Urban Transport Habits Młodzież zmienia współczesne miejskie zwyczaje transportowe YOUTH jest programem dla dzieci i młodzieży w wieku 7-18 lat zachęcającym do uczestnictwa w szeroko rozumianej dyskusji na temat miejskich zwyczajów transportowych w świetle obecnego kryzysu energetycznego i problemów środowiskowych. 27
PROCURA Zakup pojazdów ekologicznych w ramach zamówień publicznych Green Fleet Procurement Models - PROCURA Głównym celem projektu PROCURA jest zwiększenie liczby dużych zamówień na pojazdy wykorzystujące paliwa alternatywne (tj gaz, biopaliwa) poprzez zmniejszenie tradycyjnych barier rynkowych, takich jak: brak infrastruktury, brak punktów napraw, niski poziom wiedzy właścicieli firm transportowych, wysokie koszty zakupu, brak rynku pojazdów używanych. Projekt PROCURA ma się przyczynić do redukcji gazów cieplarnianych i wzrostu bezpieczeństwa energetycznego poprzez osiągnięcie przez Unię Europejską wyznaczonego celu, jakim jest zastąpienie 20% konwencjonalnych paliw silnikowych przez alternatywne do 2020 roku. Dodatkowo PROCURA przyczyni się do uzyskania śród-okresowego celu jakim jest zastąpienie 2% paliw konwencjonalnych do 2005 roku oraz 5,75% do roku 2010. 28
Przykład: KIDS4FUTURE Edukacja Kids4Future - Zintegrowanie działania mające na celu wzrost świadomości ekologicznej dzieci w zakresie oszczędzania energii poprzez różne formy edukacji na rzecz zrównoważonej przyszłości ("Creating Actions among Energy Conscious Children Combining Education, Communication and Energy Knowledge in an Integrated Approach for a Sustainable Future ) Projekt ma na celu wzrost świadomości ekologicznej dzieci w wieku 6-12 lat w zakresie konieczności podejmowania działań na rzecz poszanowania energii, a także konsekwencji dla środowiska jakie niesie za sobą nadmierne zużywanie energii Zadaniem projektu jest edukacja dzieci szkół podstawowych za pomocą publikacji, strony internetowej, programów telewizyjnych i konkursów. 29
Działania w projekcie 3 części książki Zaklinacze Deszczu, Lekcje w szkołach oparte na treści książki, Szkolenia dla nauczycieli, Scenariusze lekcji dla nauczycieli, Dwa konkursy: na poziomie szkolnym oraz europejskim, Dzień Energii, Strona internetowa materiały dla nauczycieli i gry edukacyjne dla dzieci, www.zaklinaczedeszczu.pl Scenariusz programu telewizyjnego. 30
31 Odnawialne źródła energii Energia elektryczna OŹE na małą skalę Ogrzewanie i chłodzenie Działania lokalne Biopaliwa Bio-business
Przykład: EAST-GSR Ogrzewanie z OŹE Zastosowanie kolektorów słonecznych w Europie wschodniej Solar thermal applications in eastern Europe with guaranteed solar results - EAST GSR Celem projektu było wypracowanie i wdrożenie standardów gwarantujących efektywność funkcjonowania kolektorów słonecznych w pięciu nowych krajach członkowskich UE. Realizacja projektu miała stymulować wzrost lokalnych rynków pracy i rozwinąć rynek kolektorów słonecznych w krajach w nim uczestniczących. Promocja rezultatów projektu ma za zadanie zwiększenie zaufania do kolektorów słonecznych jak również przełamanie barier zastosowania ich na szeroką skalę. 32
Przykład: ThERRA Ciepło ze źródeł odnawialnych Thermal energy from renewables - references and assessment ThERRA Podstawowym celem projektu ThERRA było rozwinięcie i rozpowszechnienie metodologii monitoringu produkcji ciepła ze źródeł odnawialnych. Porównywane były definicje odnawialnych źródeł energii i metodologie gromadzenia danych statystycznych obecnie funkcjonujące w różnych krajach. Wypracowano wspólne i akceptowalne przez zainteresowane instytucje (Komisja Europejska, EUROSTAT, Międzynarodowe Stowarzyszenia, urzędy statystyczne poszczególnych krajów) podejście do zagadnienia zbierania danych dotyczących produkcji ciepła ze źródeł odnawialnych. 33
OŹE na małą skalę 34 Turystyka : SOLCAMP Promocja wykorzystania kolektorów słonecznych na kampingach w 9 krajach europejskich (w tym w Polsce) SOLPOOL kampania promująca zastosowania kolektorów słonecznych do podgrzewania wody w otwartych i zamkniętych basenach kąpielowych Możliwe działania: Promocja wykorzystania kolektorów słonecznych i pomp ciepła do ogrzewania i chłodzenia obiektów turystycznych, promocja ogrzewania z wykorzystaniem biomasy (np. biopelety) dostosowanego do specyfiki obiektów turystycznych, org. grup przetargowych, itp.
MAGALOG Przykład: Biopaliwa 35 Adresowany do zarządów portów, właścicieli/operatorów statków, dostawców/dystrybutorów LNG, samorządów (5 promów w Norwegii, 2 platformy do tankowania) Opracowanie sieci dostaw w całym rejonie Morza Bałtyckiego Opracowanie indywidualnych sieci dystrybucji w 6 portach Badanie zapotrzebowania rynku dla statków napełnianych LNG Przygotowanie pilotowej inwestycji w Lübeck
Współpraca europejska dla działań lokalnych ENERGY UNION (konsorcjum organizacji pozarządowych, tournee zespołu rockowego po 12 krajach wraz z organizacją happeningów promujących poszanowanie energii i energię odnawialną adresowane głównie do młodych ludzi, itp) RURENER (sieć lokalnych wiejskich samorządów; twinning na rzecz działań lokalnych na rzecz poszanowania energii, czystego transportu i energetyki odnawialnej) European Solar Days (16-17/5/2008 r.) 9 krajów (ponad 1,000 lokalnych akcji) 36
Agencja Wykonawcza Programu IEE Agencja Wykonawcza ds. Konkurencyjności i Innowacji (Executive Agency for Competitiveness and Innovation) EACI http://ec.europa.eu/energy/intelligent/index_en.html 37
Kontakt Krajowy Punkt Kontaktowy Inteligentna Energia Program dla Europy ul. Mokotowska 35 00-560 Warszawa tel. (22) 626-09-10, fax. (22) 626-09-11 www.kape.gov.pl, www.cip.gov.pl e-mail: kpkcip_iee@kape.gov.pl 38