I. PRAWO PRACY 1. Źródła prawa pracy Podstawowe zasady prawa pracy... 9 2. Stosunek pracy... 9 Umowa o pracę... 10 Zmiany istniejącego stosunku pracy... 10 3. Podstawowe obowiązki pracownika... 11 4. Regulamin pracy... 11 5. Zasady wynagradzania... 12 Regulamin wynagradzania... 12 Wynagrodzenie za pracę... 12 Świadczenia przysługujące w okresie czasowej niezdolności do pracy... 13 6. Czas pracy Udzielanie zwolnień od pracy Urlopy pracownicze.. 13 Normy i ogólny wymiar czasu pracy Systemy i rozkłady czasu pracy... 13 Okresy odpoczynku... 15 Praca w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej oraz w niedziele i święta... 15 Udzielanie zwolnień od pracy... 17 Urlopy wypoczynkowe... 18 Urlopy bezpłatne... 19 7. Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych... 19 II. BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY PODSTAWOWE POJĘCIA 8. Obowiązki pracodawcy z dziedziny bhp... 20
9. Zarządzanie bezpieczeństwem... 21 Model zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy... 21 TQM filozofia zarządzania... 21 System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy... 22 Wymagania dotyczące systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy... 24 Koszty bezpieczeństwa i higieny pracy... 26 10. Ryzyko zawodowe, jego analiza i ocena... 27 Ocena ryzyka zawodowego (wg PN-N-18002:2000)... 29 Metody analizy zagrożeń i szacowania ryzyka... 31 11. Obowiązki i uprawnienia pracowników z dziedziny bhp... 33 12. Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy... 34 Obiekt budowlany... 34 Barwy i znaki bezpieczeństwa... 34 Środowisko pracy i jego czynniki... 35 Pomieszczenia pracy... 35 Stanowisko pracy Instrukcja stanowiskowa... 36 13. Ochrona przeciwpożarowa... 36 Postanowienia ogólne... 36 Określenie pożaru Sprzęt pożarniczy... 36 Zwalczanie pożarów Obowiązki pracowników... 37 Użytkowanie sprzętu gaśniczego... 37 14. Procesy pracy oraz materiały szczególnie szkodliwe dla zdrowia.. 37 Zasady ogólne... 37 Prace szczególnie niebezpieczne... 38 Prace wymagające szczególnej sprawności psychofizycznej... 39 Prace, które powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby... 40 Prace na wysokości... 40 Substancje chemiczne i inne czynniki niebezpieczne... 41 Substancje i czynniki rakotwórcze lub mutagenne... 41 15. Maszyny i inne urządzenia techniczne oraz narzędzia pracy... 42
16. Praca przy monitorach ekranowych... 46 Uwagi ogólne... 46 Minimalne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, jakie powinny spełniać stanowiska pracy wyposażone w monitory ekranowe... 46 Uciążliwości pracy na stanowisku komputerowym... 49 Obciążenia wzroku... 49 Obciążenia psychiczne... 49 Obciążenia mięśniowo-szkieletowe... 49 17. Szkolenia ogólne z zakresu bhp... 50 Przepisy ogólne... 50 Szkolenia wstępne... 51 Szkolenia okresowe... 52 18. Kwalifikacje dodatkowe... 53 Obsługa wózków jezdniowych... 53 Eksploatacja urządzeń elektroenergetycznych... 53 Obsługa urządzeń poddozorowych... 54 Przewóz towarów niebezpiecznych... 55 19. Profilaktyczna ochrona zdrowia zakres badań lekarskich... 55 Pojęcia podstawowe... 55 Czynniki szkodliwe dla zdrowia... 56 Badania lekarskie... 56 Pomieszczenia higienicznosanitarne... 57 Posiłki i napoje profilaktyczne... 58 20. Środki ochrony Odzież i obuwie robocze... 58 Zagrożenie... 58 Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej Odzież i obuwie robocze... 58 Ochrona przed hałasem... 59 21. Zatrudnianie kobiet i młodocianych... 60 Ochrona pracy kobiet... 60 Zatrudnianie młodocianych... 62 22. Służba bezpieczeństwa i higieny pracy Konsultacje w zakresie bhp oraz komisja bezpieczeństwa i higieny pracy... 63 Służba bezpieczeństwa i higieny pracy... 63
Konsultacje w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy... 64 Komisja bezpieczeństwa i higieny pracy... 64 23. Wypadki przy pracy i choroby zawodowe Postępowanie powypadkowe, odszkodowania... 65 Przepisy ogólne... 65 Obowiązki pracodawcy w razie wypadku przy pracy... 66 Pierwsza pomoc przedmedyczna... 67 Łańcuch przeżycia... 67 Postępowanie na miejscu wypadku Kolejność czynności ratunkowych... 68 Postępowanie w razie wypadku przy pracy... 70 Wypadki w drodze do pracy lub z pracy... 71 Choroby zawodowe... 71 Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, oraz wypadków w drodze do pracy i z pracy... 72 III. ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRACOWNIKA ROZWIĄZYWANIE STOSUNKU PRACY ORGANY NADZORU 24. Odpowiedzialność porządkowa... 73 25. Odpowiedzialność materialna... 73 Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną pracodawcy... 73 Odpowiedzialność za mienie powierzone pracownikowi... 74 26. Odpowiedzialność karna... 74 Zasady odpowiedzialności karnej... 74 Formy popełnienia przestępstwa oraz kary i inne środki karne za jego popełnienie... 74 Objaśnienie niektórych wyrażeń ustawowych... 75 27. Odpowiedzialność wykroczeniowa... 76 Zasady odpowiedzialności... 76 Kary i środki karne za popełnione wykroczenia... 76 28. Rozwiązywanie stosunku pracy... 77 Sposoby rozwiązywania stosunku pracy... 77 Świadectwo pracy... 78 29. Organy nadzoru... 79 Państwowa Inspekcja Pracy (PIP)... 79
Administracja architektoniczno-budowlana i nadzór budowlany... 81 Państwowa Inspekcja Sanitarna (PIS)... 81 Państwowa Straż Pożarna (PSP)... 83 Urząd Dozoru Technicznego (UDT)... 84 Społeczna inspekcja pracy (SIP)... 85