Płytka kontrolera lotu w wielowirnikowcach

Nr 2 WIOSNA 2016 Rok I REDAKTOR NACZELNY Piotr Łęski Redaguje zespół ŚWIAT sp. z o.o. Al. Niepodległości 156/6 02-554 Warszawa by Świat spółka z o.o. Na podstawie Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wydawca wyraźnie zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów opublikowanych w miesięczniku Drony jest zabronione, chyba że właściciel praw autorskich udzieli pisemnej licencji. PRENUMERATA I REKLAMA tel./fax 22 849-41-96 www.magazyndrony.pl e-mail: biuro@magazyndrony.pl Nakład 4000 egz. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych oraz nie odpowiada za treść zamieszczonych ogłoszeń i reklam. W numerze: BUDOWA I WYPOSAŻENIE 6Dron dronowi nierówny. Jak je klasyfikować? Różnorodność dronów i wykonywanych przez nich zadań zrodziła potrzebę opracowania wygodnej ich klasyfikacji. Nie bez znaczenia była także konieczność szybkiej identyfikacji bezzałogowców w celach czysto biznesowych obecnie wystarczy użyć skrótu UCAV, HALE, MALE czy MRE, by w mgnieniu oka zorientować się czego dotyczy przetarg czy oferta. W mniejszym artykule podpowiadamy, jak rozszyfrować te i podobne skróty. 12 Płytka kontrolera lotu w wielowirnikowcach W tym artykule postaramy się przybliżyć zasadę działania oraz płytki kontrolera lotu. W pierwszej części artykułu przybliżymy ciekawą historię powstania tych kontrolerów. W drugiej części tekstu omówimy typowe układy dostępne na rynku i zakreślimy ich główne różnice w budowie. 18 FILMOWANIE Jak korygować zniekształcenia zdjęć powodowane obiektywami typu rybie oko? W artykule wyjaśnimy problem zniekształcenia zdjęć wynikający z zastosowania obiektywów szerokokątnych typu rybie oko. Przedstawimy również metody korekty tych zniekształceń w zdjęciach i na filmie. 26 z drona?przykłady ZASTOSOWANIA CYWILNE 36 Jak wykonać ciekawe zdjęcie Na czym polega fotografowanie w podczerwieni z drona? Bezzałogowe statki powietrzne wprowadziły kolejną perspektywę wykonywania zdjęć lotniczych. Natomiast ciągła miniaturyzacja sprzętu wideo pozwala na przenoszenie dronami coraz to bardziej złożonych i doskonałych urządzeń rejestrujących obraz. 44 Możliwości zastosowania dronów do monitorowania stanu lasów Lasy w Polsce w większości są administrowane przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe. Są to różnej wielkości kompleksy leśne wymagające monitorowania pod względem hodowli, ochrony, użytkowania, oraz zabezpieczenia lasów... ZASTOSOWANIA WOJSKOWE 48 Akcje rozpoznawcze i bojowe przy użyciu drona Predator Predator to jeden z najbardziej znanych dronów wojskowych, jaki jest obecnie w użytku. Jego rozpiętość skrzydeł wynosi 55 stóp, długość 27 stóp, a ponadto osiąga prędkość do 135 mph. System Predator został zaprojektowany, aby zapewnić nieustanne dostarczanie informacji z zakresu wywiadu, inwigilacji i rekonesansu w połączeniu ze zdolnością do zabijania. PILOTAŻ 58 Lista kontrolna VLOS czyli co trzeba sprawdzić przed lotem dronem w zasięgu wzroku Lot bezzałogowym statkiem powietrznym (BSP), potocznie nazywanego dronem, z założenia może dać wiele radości i wrażeń z latania lub stanowić źródło dochodu. Aby było to możliwe, konieczne jest zapewnienie sobie i otoczeniu bezpieczeństwa. Część zagrożeń można wyeliminować jeszcze przed startem poprzez zaznajomienie się z aktualnymi przepisami i weryfikację stanu technicznego sprzętu.

Od Redakcji Drony koncentruje się na dwóch różnych nurtach wiedzy związanych z bezzałogowymi statkami powietrznymi. Pierwszy dotyczy konstrukcji, a drugi ich wykorzystania. W obu przypadkach postęp technologiczny sprzyja wdrażaniu nowych rozwiązań udoskonalających działanie dronów oraz poszerzaniu wachlarza zastosowań praktycznych. Zagadnienia związane z konstrukcją dronów przedstawiamy w dziale BUDOWA I WYPOSAŻENIE. W niniejszym zeszycie u Drony opublikowaliśmy dwa artykuły. Pierwszy dotyczy płytki kontrolnej lotu. Ciekawa jest historia jej powstawania i modyfikacji zmierzającej do zwiększenia liczby modułów poprawiających funkcjonowanie całego systemu. Drugi artykuł dotyczy wybranych krajowych i proponowanych na szczeblu unijnym klasyfikacji dronów, które znajdą odzwierciedlenie w krajowych i unijnych regulacjach prawnych. Informacje o wykorzystaniu dronów zamieściliśmy w dwóch osobnych działach. Pierwszy to ZASTOSOWANIA CYWILNE. Czytelnik znajdzie tam artykuł dotyczący fotografowania w podczerwieni. Wyjaśniona jest w nim zasada uzyskiwania zdjęć, ich interpretacja, oraz wymogi związane z kamerami podpinanymi do drona. Filmowanie w podczerwieni może być wykorzystane do badania stanu roślinności, w tym np. oceny stanu zdrowotnego drzew i drzewostanów w leśnictwie. Niezależnie od tego można monitorować stany lasu przy użyciu zwykłej kamery. Omówienie tego zagadnienia znajduje się w artykule pt. Możliwości zastosowania dronów do monitorowania stanu lasów. Drugi dział to ZASTOSOWANIA WOJSKOWE. Jest to nowy dział. Sama idea wykorzystania bezzałogowych statków powietrznych do przenoszenia bomb, czy fotografowania linii wroga, była znana od dawna. Głównie wykorzystywano w tym celu balony przenoszące bomby, tak jak to było podczas wojny secesyjnej w Ameryce lub w czasie wojny amerykańsko-hiszpańskiej w 1898 r. W niniejszym zeszycie zamieściliśmy artykuł pt. Akcje rozpoznawcze i bojowe przy użyciu drona Predator. Dron ten jest jednym z najbardziej zaawansowanych technologicznie bezzałogowcem wykorzystywanym do misji specjalnych przez CIA. Początkowo dostarczał informacji wywiadowczych, na podstawie których podejmowano odpowiednie decyzje w centrum dowodzenia. Później został wyposażony w rakiety, wystrzeliwane we wroga bezpośrednio po jego namierzeniu. W artykule przestawiamy kilka spektakularnych prób eliminacji dowódców ugrupowań terrorystycznych, choć nie wszystkie były udane. W dziale FILMOWANIE, Czytelnik może się dowiedzieć o praktycznym problemie związanym z filmowaniem obiektywem szerokokątnym typu rybie oko. Autor przedstawia sposoby korekty negatywnych efektów w programie Corel Paint Shop Pro, oraz Sony Vegas Pro. Warto zapoznać się z tym artykułem. Szczególnie polecamy tym użytkownikom dronów, którzy samodzielnie dokonują obróbki uzyskanych filmów i zdjęć. Podobnie jak w poprzednim zeszycie u Drony znajduje się dział dotyczący PILOTAŻ-u. Czytelnik znajdzie tam artykuł dotyczący listy kontrolnej VLOS. Zanim operator drona poderwie go do lotu nie powinien zapomnieć o stosowaniu podstawowych zasad, które w tej liście wyszczególniono. Podobnie zakończenie lotu wiąże się z wykonaniem procedury, która zapobiegnie wypadkom i umożliwi bezpieczne lądowanie maszyny. Piotr Łęski

6 BUDOWA I WYPOSAŻENIE BUDOWA I WYPOSAŻENIE 7 Radosław FELLNER Centrum Kształcenia Kadr Lotnictwa Cywilnego Europy Środkowo-Wschodniej Politechniki Śląskiej Adam MAŃKA Katedra Technologii Lotniczych Wydział Transportu Politechniki Śląskiej Dron dronowi nierówny. Jak je klasyfikować? Różnorodność dronów i wykonywanych przez nich zadań zrodziła potrzebę opracowania ich wygodnej klasyfikacji. Nie bez znaczenia była także konieczność szybkiej identyfikacji bezzałogowców w celach czysto biznesowych obecnie wystarczy użyć skrótu UCAV, HALE, MALE czy MRE, by w mgnieniu oka zorientować się czego dotyczy przetarg czy oferta. W niniejszym artykule podpowiadamy, jak rozszyfrować te i podobne skróty.

8 BUDOWA I WYPOSAŻENIE BUDOWA I WYPOSAŻENIE 9

12 BUDOWA I WYPOSAŻENIE BUDOWA I WYPOSAŻENIE 13 Andrzej KOSIŃSKI Płytka kontrolera lotu w wielowirnikowcach W tym artykule postaramy się przybliżyć zasadę działania oraz płytki kontrolera lotu. W pierwszej części artykułu przybliżymy ciekawą historię powstania tych kontrolerów. W drugiej części tekstu omówimy typowe układy dostępne na rynku i zakreślimy ich główne różnice w budowie. Jedno ze skrzyżowań w Szanghaju, Chiny Fot. labamba

18 FILMOWANIE FILMOWANIE 19 Matthew FROST Jak korygować zniekształcenia zdjęć powodowane obiektywami typu rybie oko? artykule wyjaśnimy problem zniekształcenia zdjęć wynikający z zastosowania W obiektywów szerokokątnych typu rybie oko. Przedstawimy również metody korekty tych zniekształceń w zdjęciach i na filmie. Żniwa na prerii w USA Fot. Leaf

20 FILMOWANIE FILMOWANIE 21

26 FILMOWANIE FILMOWANIE 27 Matthew FROST Jak wykonać ciekawe zdjęcie z drona? PRZYKŁADY Stare miasto w Zadar, Chorwacja Na zdjęciu widoczna jest stara zabudowa gęsto usytuowana na półwyspie wbijającym się w Adriatyk. Zastosowano izometryczny układ kadru, w którym budynki sfotografowane są pod kątem ok. 40. Uzyskuje się w ten sposób informację fotograficzną z o wiele większą liczbą szczegółów, niż gdyby dron ustawiony był pionowo nad dachami. Ma to też tę zaletę, że pełniejsza jest kolorystyka zdjęcia i widać portowe wykorzystanie półwyspu. Płaska linia horyzontu wskazuje na wykorzystanie liniowego obiektywu szerokokątnego, dzięki czemu linia horyzontu jest płaska. Fot. dbajurin

28 FILMOWANIE FILMOWANIE 29 Osiedle na przedmieściach, USA Przykład architektury podmiejskiej. Wzdłuż drogi, po obu stronach znajdują się budynki mieszkalne. Droga zakręca i jest zakończona rondem. Kolorystyka zabudowy jest jednolita i harmonizuje z kolorem drogi. Sprawia to wrażenie architektonicznego spokoju i regularności. Zarówno tego efektu, jak i harmonii pomiędzy usytuowaniem osiedla a otoczeniem zieleni nie można byłoby zaobserwować fotografując z ziemi. Na zdjęciu dominują dwa kolory zieleń i szarość. Na fotografii została umiejętnie zachowana proporcja pomiędzy ilością zielonego otoczenia a powierzchnią szarych zabudowań. Na tę ostatnią chciał zwrócić zapewne uwagę autor zdjęcia. Fot. Rekandshoot

30 FILMOWANIE FILMOWANIE 31 Tarasy ryżowe w Nepalu Warunki naturalne w Nepalu, a przede wszystkim ukształtowanie terenu stwarzają konieczność wykorzystania każdego dostępnego płatu ziemi do produkcji rolniczej. Wiąże się to z wieloma trudnościami związanymi z uprawą i utrzymaniem pól. Patrząc na to z lotu ptaka, praca człowieka staje się drugorzędna. Dominuje natomiast efekt kolorystyczny i zachwyca nieregularność linii pól usytuowanych na tarasach. Patrząc z góry można zachwycać się tym obrazem, jak dziełem sztuki. Nasuwa się skojarzenie do obrazów Van Gogha. Fot. martinm303

32 FILMOWANIE FILMOWANIE 33 Fot. Neil Mitchell Falochron w Morecambe w hrabstwie Lancashire, Wielka Brytania Czasem zdjęcia z powietrza powodują, że obiekty nabierają zupełnie innych, niespodziewanych kształtów. Zapewne żadna z osób stojących na falochronie nie ma pojęcia, że z lotu ptaka wygląda on niczym scenografia z filmu science-fiction. Dodatkowo kolor nasypu kontrastuje mocno z otaczającą go wodą i piaskiem, potęgując jego niespodziewany kształt.

34 FILMOWANIE FILMOWANIE 35 Fot. paul prescott Kościół na wyspie na jeziorze Bled, Słowenia Samotny kościół na środku jeziora to widok tyle niecodzienny, co bajkowy. Tylko zdjęcie z powietrza umożliwia podkreślenie odizolowania budynków od lądu i świata przez wody jeziora.

36 ZASTOSOWANIA CYWILNE ZASTOSOWANIA CYWILNE 37 Piotr ŁĘSKI Licencjonowany członek personelu lotnictwa cywilnego. Na czym polega fotografowanie w podczerwieni z drona? Satelity, samoloty, czy drony? ezzałogowe statki powietrzne wprowadziły kolejną Bperspektywę wykonywania zdjęć lotniczych. Natomiast ciągła miniaturyzacja sprzętu wideo pozwala na przenoszenie dronami coraz to bardziej złożonych i doskonałych urządzeń rejestrujących obraz. Do tej pory zdjęcia lotnicze, w tym w podczerwieni wykonywane były głównie z satelitów oraz samolotów. Teraz zastosowanie w tej dziedzinie znajdują również Akwedukt w podliżu Los Angeles, USA Fot. iofoto

38 ZASTOSOWANIA CYWILNE ZASTOSOWANIA CYWILNE 39

42 ZASTOSOWANIA CYWILNE ZAPRENUMERUJ MAGAZYN NA 2016 ROK www.magazyndrony.pl

44 ZASTOSOWANIA CYWILNE ZASTOSOWANIA CYWILNE 45 Olgierd ŁĘSKI Możliwości zastosowania dronów do monitorowania stanu lasów

48 ZASTOSOWANIA WOJSKOWE ZASTOSOWANIA WOJSKOWE 49 Piotr ŁĘSKI Akcje rozpoznawcze i bojowe przy użyciu drona Predator P redator to jeden z najbardziej znanych dronów wojskowych, jaki jest obecnie w użytku. Jego rozpiętość skrzydeł wynosi 55 stóp, długość 27 stóp, a ponadto osiąga prędkość do 135mph. System Predator został zaprojektowany, aby zapewnić nieustanne dostarczanie informacji z zakresu wywiadu, inwigilacji i rekonesansu w połączeniu ze zdolnością do zabijania.

50 ZASTOSOWANIA WOJSKOWE ZASTOSOWANIA WOJSKOWE 51

56 ZASTOSOWANIA WOJSKOWE ZASTOSOWANIA WOJSKOWE 57 ZAPRENUMERUJ MAGAZYN NA 2016 ROK

58 PILOTAŻ PILOTAŻ 59 Radosław FELLNER Centrum Kształcenia Kadr Lotnictwa Cywilnego Europy Środkowo-Wschodniej Politechniki Śląskiej Adam MAŃKA Katedra Technologii Lotniczych Wydział Transportu Politechniki Śląskiej Lista kontrolna VLOS czyli co trzeba sprawdzić przed lotem dronem w zasięgu wzroku Lot bezzałogowym statkiem powietrznym (BSP), potocznie nazywanego dronem, z założenia może dać wiele radości i wrażeń z latania lub stanowić źródło dochodu. Aby było to możliwe, konieczne jest zapewnienie sobie i otoczeniu bezpieczeństwa. Część zagrożeń można wyeliminować jeszcze przed startem poprzez zaznajomienie się z aktualnymi przepisami i weryfikację stanu technicznego sprzętu. Pomocna w tym zakresie może okazać się lista kontrolna. Francuzi mają swoje 10 zasad latania dronami, Amerykanie safety pre-flight checklist, a Polacy? Od tego numeru "u Drony", polscy operatorzy także mają swoją listę kontrolną VLOS, ale za to o wiele bogatszą.

60 PILOTAŻ PILOTAŻ 61