Jak radzić sobie z bólem brzucha? Buscopan poleca bezpłatny Poradnik oraz Lekcję relaksu w kilka minut. Konsultacja naukowa: Prof. dr hab. med. Violetta Skrzypulec-Plinta
Likwiduje skurcze likwiduje bóle brzucha Nr 1 na świecie wśród leków rozkurczowych * Wysoka skuteczność i bezpieczeństwo udowodnione w badaniach klinicznych Precyzja działania w miejscu występowania bólu SZYBKI EFEKT Uczucie ulgi już w ciągu 15 min. ** Buscopan Forte (Hyoscini butylbromidum), 20 mg, tabletki powlekane. Wskazania do stosowania: Stany skurczowe przewodu pokarmowego, stany skurczowe i dyskinezja dróg żółciowych, stany skurczowe dróg moczowo-płciowych. Przeciwwskazania: Buscopan Forte jest przeciwwskazany u pacjentów z nużliwością mięśni (myasthenia gravis) i patologicznym poszerzeniem jelita grubego (megacolon). Nie powinien być również stosowany, jeżeli u pacjenta stwierdzono nadwrażliwość na butylobromek hioscyny lub na którykolwiek ze składników produktu leczniczego. Pacjenci z rzadkimi dziedzicznymi zaburzeniami związanymi z nietolerancją niektórych substancji pomocniczych nie powinni stosować tego produktu leczniczego. Podmiot odpowiedzialny: Boehringer Ingelheim International GmbH, Niemcy. Numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 18710, wydane przez URPLWMiPB. Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu. * Źródło: IMS Midas, wartościowe udziały rynkowe, Q2.2013 (dotyczy rodziny produktów Buscopan). ** Lacy B.E., Wang F., Bhowal S., Schaefer E.: On-demand hyoscine butylbromide for treatment of self-reported functional cramping abdominal pain. Scand J Gastroenterol 2013; 48 (8): 926-935.
Co to jest ból skurczowy i jak się objawia? Ból skurczowy (uczucie kłucia lub nagły, silny ból brzucha) to rezultat napięcia ścian lub skurczu mięśni gładkich takich narządów jak żołądek, jelita, drogi żółciowe, trzustkowe, czy moczowe i rodne. To napięcie, czy skurcz jest reakcją narządów jamy brzusznej na wszelkie zaburzenia w ich działaniu. Ból ten zazwyczaj trudno jest dokładnie umiejscowić, ponieważ odczuwany jest na znacznie rozleglejszym obszarze, niż miejsce, w którym powstaje. Dzieje się tak dlatego, że prawie wszystkie narządy jamy brzusznej (oprócz pęcherza moczowego, odbytnicy i nerek) wysyłają sygnał o bólu do tego samego miejsca w mózgu. Ból skurczowy może mieć również charakter kolki. Kolka nie oznacza bólu kłującego, ale określa stan, w którym ból występuje gwałtownie, nasila się i łagodnieje w kilkunastominutowych odstępach czasu. Przyczyn bólu brzucha może być bardzo wiele, dlatego są one często trudne do ustalenia. W postawieniu prawidłowej diagnozy mogą pomóc lekarzowi informacje od pacjenta dotyczące czasu trwania bólu, dróg jego promieniowania, częstości występowania i okoliczności pojawiania się oraz czynników wywołujących ból (leki, stres, przyjmowane pokarmy, błędy dietetyczne, używki) jak również czynników łagodzących ten ból. 3
sto lekceważymy objawy lub stosujemy niewłaściwe leki, aby ból ten zlikwidować. Przeprowadzone badania wykazały, że w przypadku bólu brzucha najczęściej sięgamy po powszechnie reklamowane środki przeciwbólowe, zawierające takie substancje czynne jak paracetamol, ibuprofen oraz preparaty na typowe dolegliwości żołądkowe, np. na zgagę czy niestrawność. Ból skurczowy u dorosłych Ból skurczowy nie musi być objawem choroby. Występuje również u ludzi zdrowych. Doświadczamy go częściej, niż sądzimy, nie wiemy tylko, że tak się nazywa. Badania wykazały, że wszelkie dolegliwości bólowe występujące w obrębie jamy brzusznej traktujemy jednakowo, po prostu jako ból brzucha. Czy istotnie ma znaczenie, jak ten ból nazwiemy? Okazuje się, że ma, i to duże. Nie wiedząc bowiem, co nam naprawdę dolega, czę- W przypadku bólu skurczowego, który powstaje w wyniku nagłego kurczenia się mięśni gładkich w obrębie jamy brzusznej powyższe preparaty nie przynoszą oczekiwanej szybkiej ulgi, gdyż nie działają bezpośrednio w miejscu wystąpienia bólu. Precyzyjnie mówiąc takie preparaty tylko maskują uczucie bólu, nie usuwając jego przyczyny. Najskuteczniej i najszybciej ból tego typu likwidują odpowiednie leki rozkurczowe. Działanie tej grupy leków omówione zostało na końcu broszurki. Oprócz poważnych schorzeń wymagających interwencji lekarza, do najczęstszych czynników wywołujących ból skurczowy należą: stres niewłaściwa dieta miesiączka 4
Ból skurczowy u dzieci Ból skurczowy występuje również u dzieci. Przyczyny jego występowania są takie jak u dorosłych: stres i niewłaściwa dieta. Dzieci są mniej odporne na stres niż dorośli, a one również doświadczają go niemal codziennie. Czasami wieczorem lub rano dzieci skarżą się na ból brzucha. Niektórzy rodzice mają wówczas podejrzenia, że jest to kolejna wymówka, aby móc nie pójść do szkoły. Tymczasem nauka w szkole, będąca rzeczywistą pracą ucznia, dostarcza wielu okazji do zmagania się z codziennym stresem, który bywa równie uciążliwy, jak stres w pracy dorosłego. Czynnikami stresującymi w szkole mogą być na przykład: niezrozumienie lekcji, strach przed sprawdzianami strach przed skarceniem przez nauczyciela lub jego spotkaniem z rodzicami Zdaniem wielu pediatrów i gastrologów układ pokarmowy, a szczególnie żołądek, dwunastnica i jelita, są pudłem rezonansowym emocji. Jeśli po wcześniejszym wykluczeniu poważnych schorzeń o charakterze organicznym dziecko kolejny raz zgłasza dolegliwości ze strony układu pokarmowego, można uznać to za wyraz manifestacji ważnych emocji, które powinny być nazwane i rozpoznane. Dziecku łatwiej jest odczuć ból fizyczny i nawet nazwać go, niż powiedzieć, że zawstydził je nauczyciel lub obraziła koleżanka z klasy. poczucie bycia innym, często gorszym, niż koledzy obawa przed odrzuceniem przez rówieśników, drwinami 5
Ból skurczowy spowodowany jest nie tylko przez stres. Jego źródłem może być także niewłaściwy sposób odżywiania, na który reaguje układ trawienny. Staramy się, aby dzieci odżywiały się jak najlepiej, często nie mamy jednak kontroli nad tym, co jedzą, gdy przebywają poza domem. Jeśli nie uda się namówić ich na obiady w stołówce lub zobowiązać do zjadania pracowicie przygotowanych rano kanapek możemy być pewni, że pierwszy wybór w szkolnym sklepiku to słodycze lub chipsy. Najczęstsze przyczyny bólu skurczowego: stres niewłaściwa dieta (posiłki nieregularne, zbyt obfite, często spożywane w pośpiechu, ubogie w składniki odżywcze) miesiączka 6
Stres W dzisiejszych czasach przyzwyczailiśmy się już do stresu: zbyt mało czasu, zbyt dużo zadań, zbyt dużo wysiłku, zbyt mało satysfakcji. Po prostu ustawiczne przeciążenie, czyli klasyczny stres. Niestety często sobie z nim nie radzimy, a jeśli stres rośnie, to osiąga punkt krytyczny, po przekroczeniu którego staje się szkodliwy dla organizmu. Skutki jego oddziaływania, takie jak ból skurczowy, wrzody żołądka, migreny i inne dolegliwości to przejawy reakcji organizmu, spowodowane przez powtarzające się bodźce. Jedną z tego rodzaju dolegliwości o podłożu psychosomatycznym jest właśnie napadowy ból skurczowy. U większości z nas ból skurczowy występuje w sytuacji stresowej. Ten nieprzyjemny, nagły, silny ból brzucha to często skutek dużego napięcia, które towarzyszy nam, kiedy mamy np. wystąpić przed większą publicznością, kiedy mamy ważny egzamin lub kiedy szef wzywa nas w pilnej sprawie. U niektórych ból skurczowy wywołany stresem pojawia się natychmiast, z kolei u innych występuje on dopiero w momencie odprężenia. Niewłaściwa dieta Stres wpływa nie tylko na powstawanie bólu, ale również oddziałuje na funkcjonowanie układu pokarmowego. W wyniku stresu często albo tracimy apetyt, nie jesteśmy w stanie nic przełknąć, albo wręcz przeciwnie nagle czujemy, że musimy uzupełnić braki w naszym organizmie. A to, co i jak jemy, również ma wpływ na powstawanie bólu skurczowego. Ból skurczowy spowodowany niewłaściwą dietą powstaje najczęściej wtedy, kiedy posiłek jest zbyt obfity, a zwłaszcza, kiedy zawiera ostre lub tłuste potrawy. Jedzenie w pośpiechu to kolejna częsta przyczyna nagłego, silnego bólu brzucha. Powtarza się on również wtedy gdy zamiast regularnych posiłków jemy dopiero wówczas, kiedy sobie o tym przypomnimy lub akurat mamy czas. 7
Miesiączka Poza przyczynami spowodowanymi stresem czy złą dietą, najczęstszą przyczyną bólu skurczowego u kobiet, a zwłaszcza młodych dziewcząt jest bolesne miesiączkowanie. Ból występujący w trakcie lub tuż przed miesiączką ma charakter skurczowy, objawia się skurczami i kolkami w dole brzucha i miednicy. Natężenie bólu jest bardzo różne u różnych kobiet, u tej samej kobiety również może się zmieniać. Czasem jest to zwykłe odczucie ciężaru w podbrzuszu, niekiedy jednak ból ma tak duże nasilenie, że zmusza do położenia się do łóżka. Za tzw. dolegliwości (bóle) miesiączkowe odpowiedzialne są skurcze macicy. Wśród innych przyczyn bolesnego miesiączkowania wymienić należy: zaburzenia hormonalne przyczyny o podłożu psychicznym, takie jak napięcie, stres, depresja niedobór magnezu niedobór ważnych kwasów tłuszczowych niedobór witaminy B 6 Wyróżnia się pierwotne i wtórne bolesne miesiączkowanie. Pierwotne bolesne miesiączkowanie zazwyczaj występuje u młodych dziewcząt kilka miesięcy po pierwszym krwawieniu miesięcznym, po pojawieniu się cykli owulacyjnych. W wieku 13-17 lat co druga młoda dziewczyna cierpi na tę dolegliwość. Bolesne miesiączkowanie ma wówczas najczęściej charakter samoistny. Zazwyczaj zanika po 25. roku życia i rzadko występuje po urodzeniu dziecka. Ból pojawia się tuż przed miesiączką i trwa zazwyczaj 1-3 dni. Wtórne bolesne miesiączkowanie występuje po okresie niebolesnego miesiączkowania i zazwyczaj związane jest z konkretną chorobą, która w tym wypadku jest przyczyną bólu. Ból może wystąpić już na kilka dni przed wystąpieniem miesiączki i trwać do momentu jej zakończenia. Skalę problemu trudno jest jednoznacznie oszacować ze względu na subiektywny charakter doznań bólowych, szacunkowo przyjmuje się jednak, że problem ten dotyczy ok. 50% kobiet. U niektórych kobiet symptomy są na tyle bolesne, że uniemożliwiają normalne funkcjonowanie. 8 Ból skurczowy występujący w trakcie miesiączki można szybko i skutecznie likwidować przy pomocy leków rozkurczowych, które dostępne są bez recepty. Jeżeli miesiączka występuje regularnie, lek można zażyć dzień przed spodziewanym wystąpieniem menstruacji, aby zawczasu zapobiec bólowi. Dodatkową ulgę może też przynieść odpoczynek w pozycji leżącej z wypełnionym ciepłą wodą termoforem ułożonym na dolnej części brzucha, czy delikatny masaż brzucha lub dolnej części pleców.
Oprócz bolesnego miesiączkowania, kobiety mogą odczuwać również innego rodzaju dolegliwości związane z cyklem płciowym. W połowie cyklu miesiączkowego część kobiet odczuwa dyskomfort i dolegliwości bólowe w podbrzuszu o charakterze skurczowym. Ból owulacyjny ma zwykle mierne nasilenie, jednak u ok. 2% kobiet bóle w okresie okołoowulacyjnym mogą być bardzo dotkliwe. Kilka skutecznych rad, jak uniknąć bólu: Ból skurczowy i kolka występują również u zdrowych ludzi. Aby im zapobiegać należy: zmniejszyć lub wyeliminować stres regularnie uprawiać ćwiczenia fizyczne lub spacerować pić duże ilości płynów (najlepiej do dwóch litrów niegazowanej wody mineralnej na dobę) zmienić złe nawyki żywieniowe spożywać każdy posiłek bez pośpiechu Jak można zlikwidować bóle skurczowe: Ból często można szybko i skutecznie zlikwidować zarówno poprzez relaksację, jak i przy pomocy łatwo dostępnych leków rozkurczowych. Relaksacja za pomocą specjalnych ćwiczeń przynosi nam odprężenie psychiczne i fizyczne. Czasami jednak bez podania leku ból skurczowy może trwać nawet kilka godzin. Jeżeli ból nie mija lub jest wyjątkowo silny i ostry, a zwłaszcza, gdy towarzyszą mu takie objawy, jak nudności lub wymioty, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem. Bardzo silny ból może bowiem świadczyć o chorobie i wymagać podania leków rozkurczowych dożylnie lub domięśniowo oraz stosowanej diagnostyki. Jak się zrelaksować, czyli Lekcja relaksu w kilka minut Kiedy znajdziemy się w sytuacji stresowej, takiej, w której najczęściej odczuwamy ból skurczowy, warto zwolnić na chwilę tempo i przeznaczyć kwadrans na relaks. Relaksacja powoduje zmiany fizjologiczne w organizmie polegające na: pogłębieniu i zwolnieniu oddechu zmniejszeniu aktywności układu nerwowego obniżeniu napięcia mięśniowego Wśród dostępnych technik relaksacyjnych są takie, które mogą być stosowane w obecności innych osób, inne wymagają odosobnienia. Najłatwiej jest zastosować ćwiczenia oddechowe, które można wykonać praktycznie wszędzie. Specjalnie dla Państwa wybraliśmy kilka prostych ćwiczeń, które można przeprowadzić np. siedząc za biurkiem, w taksówce, w drodze na ważne spotkanie lub tuż przed publicznym wystąpieniem. Gorąco zachęcamy do ich wypróbowania! 9
Jak się odprężyć? Praca z oddechem. Skupiamy się na liczeniu czasu trwania wdechu i wydechu. Ważne, aby wdech trwał tak samo długo jak wydech. Oddychając we właściwym rytmie, spokojnie, przeponowo liczymy np. 1-2-3-4-5 wdech (nabieramy powietrze), a następnie 1-2-3-4-5 wydech (wypuszczamy powietrze). Ćwiczenie powtarzamy tak długo, jak jest to potrzebne, aby poczuć się lepiej. Zrównoważony oddech to zrównoważone emocje. Dlatego warto, aby to ćwiczenie towarzyszyło nam na co dzień. Stanie równoważne. Stajemy na palcach. Stopy złączone. Ręce wyciągnięte prosto przed siebie. Palec wskazujący i mały ręki wyprostowane, natomiast łączymy razem kciuk, palec środkowy i serdeczny. Wzrok utkwiony 45 stopni powyżej linii oczu. 10
Pozycja relaksująca Cooka. Pozycja siedząca, lekko odchylona w tył. Nogi skrzyżowane, wyprostowane, wyciągnięte przed siebie. Dłonie z wyprostowanymi kciukami umieszczamy pod pachami. Usta zamknięte, język pod podniebieniem. Jest to pozycja wyciszająca. Pozostajemy w niej tyle czasu, ile nam potrzeba. Możemy w ten sposób odpocząć w pracy, słuchać wykładów itp. Pozwala na lepszą koncentrację uwagi. Siad dorożkarski. Siadamy na krześle. Nogi rozstawione. Przedramiona mocno opieramy o uda. Dłonie luźno zwisają ku podłodze. Głowa opuszczona. Pozycja ta pozwala dość szybko odpocząć, zwłaszcza, gdy nie mamy innej możliwości odpoczynku. 11
Jak działa Buscopan? Buscopan działa wybiórczo na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i układu moczowo-płciowego. Zmniejsza skurcz mięśni gładkich powodujący bóle w obrębie: przewodu pokarmowego (np. kolka jelitowa, ból w przebiegu zespołu jelita drażliwego), dróg żółciowych (np. kolka wątrobowa), układu moczowego (np. kolka nerkowa), narządu rodnego u kobiet (np. bolesne miesiączkowanie) Dlaczego warto stosować Buscopan? może być stosowany nawet u dzieci powyżej 6. roku życia przynosi szybką ulgę w bólu i jest dobrze tolerowany przez organizm jego wysoka skuteczność i bezpieczeństwo stosowania zostały potwierdzone w badaniach klinicznych działa precyzyjnie likwidując ból w miejscu jego występowania ma postać małych, powlekanych tabletek wygodnych i łatwych do połknięcia Jak stosować Buscopan? Tabletki należy połykać w całości popijając odpowiednią ilością płynu. Buscopan dostępny jest w aptekach bez recepty Wiek Dorośli i dzieci >12 lat Dawkowanie (na dobę) 1-5 x po 1 tabl. Wiek Dzieci 6-12 lat Dorośli i dzieci >12 lat Dawkowanie (na dobę) 3 x po 1 tabl. 3-5 x po 1-2 tabl. Buscopan Forte (Hyoscini butylbromidum), 20 mg, tabletki powlekane. Wskazania do stosowania: Stany skurczowe przewodu pokarmowego, stany skurczowe i dyskinezja dróg żółciowych, stany skurczowe dróg moczowo-płciowych. Przeciwwskazania: Buscopan Forte jest przeciwwskazany u pacjentów z nużliwością mięśni (myasthenia gravis) i patologicznym poszerzeniem jelita grubego (megacolon). Nie powinien być również stosowany, jeżeli u pacjenta stwierdzono nadwrażliwość na butylobromek hioscyny lub na którykolwiek ze składników produktu leczniczego. Pacjenci z rzadkimi dziedzicznymi zaburzeniami związanymi z nietolerancją niektórych substancji pomocniczych nie powinni stosować tego produktu leczniczego. Podmiot odpowiedzialny: Boehringer Ingelheim International GmbH, Niemcy. Numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 18710, wydane przez URPLWMiPB. Buscopan (Hyoscini butylbromidum), 10 mg, tabletki powlekane. Wskazania do stosowania: Stany skurczowe przewodu pokarmowego, stany skurczowe i dyskinezja dróg żółciowych, stany skurczowe w obrębie układu moczowo-płciowego. Przeciwwskazania: BUSCOPAN jest przeciwwskazany: u pacjentów, u których stwierdzono nadwrażliwość na butylobromek hioscyny lub na którykolwiek inny składnik produktu; u pacjentów z nużliwością mięśni (myasthenia gravis); u pacjentów z patologicznym poszerzeniem jelita grubego (megacolon). Stosowanie produktu jest przeciwwskazane w przypadku rzadkich zaburzeń dziedzicznych, które mogą uniemożliwiać przyjmowanie zawartej w nim substancji pomocniczej, sacharozy. Podmiot odpowiedzialny: Boehringer Ingelheim International GmbH, Niemcy. Numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: R/3618, wydane przez MZ. Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu. BUSC/12/05/2014