Witold Szczepański. Problem badań wieloletnich. rzeki Łyny

Podobne dokumenty
Chruściki (Trichoptera) źródeł okolic Olsztyna

Chruściki (Trichoptera) okolic Wzniesień Górowskich

Chruściki (Trichoptera) wód stojących Wzgórz Dylewskich

Strefowość rozmieszczenia larw chruścików (Trichoptera) w rzece Wałszy

Chruściki (Trichoptera) drobnych zbiorników wodnych okolicy jeziora Skanda wyniki wieloletnich badań. Magdalena Kosztowny

Chruściki (Trichoptera) wybranych rzek Pomorza

Chruściki (Trichoptera) drobnych cieków w zlewni rzeki Wałszy

Siedliskowe zróżnicowanie rozmieszczenia larw chruścików (Trichoptera) w rzece Popław (Białoruś)

Chruściki zbiorników antropogenicznych stan poznania i problemy badawcze. Aneta Pepławska

Tom 33 Warszawa, Nr 7. [Z 4 rysunkami i 1 tabelą w tekście]

Stanisław Czachorowski Fotografie autora

Caddis flies ( Trichoptera ) in springs of the nature reserve Struga Dobieszkowska

Chruściki (Insecta: Trichoptera) jako obiekt badawczy. Stanisław Czachorowski

Chruściki Borów Tucholskich - wyniki wstępnych badań

Działanie 4.5. Cel szczegółowy

Przyżyciowe oznaczanie larw chruścików na potrzeby zooindykacji Identification of live caddies flies larvae for the purpose of zoological indication

Aleksandra Lichacz-Szymańska

Użytkowanie łąk i pastwisk a ochrona obszarów Natura 2000 na Dolnym Śląsku

Chruściki (Trichoptera)

Ocena naturalności ekosystemów wodnych za pomocą wskaźników naturalności na przykładzie Trichoptera. Stanisław Czachorowski, Marcin Krejckant

Europejskie i polskie prawo ochrony

PROJEKT

Podstawowe informacje o Naturze 2000 i planach ochrony

POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT ZO O LO G II. Tom 35 Warszawa, Nr 9. Stanisław C z a c h o r o w s k i

Plan studiów specjalności Ocena oddziaływania na środowisko 2017/2018

Uchwała Nr 34/2015 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata z dnia 29 października 2015 r.

Chruściki (Trichoptera) środkowego odcinka rzeki Łupawy (Pomorze)

Plan studiów specjalności Ocena oddziaływania na środowisko 2014/2015

Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody (Parki nar. Rez. Przyr.)

orbicularis) w województwie warmińsko

KARTA KURSU (Studia stacjonarne) Zwierzęta bezkręgowe w monitoringu wód

Rola zielonych szkół w promocji obszarów Natura dr Maria Palińska Włocławskie Centrum Edukacji Ekologicznej

Ćwiczenie 6 Mapa sozologiczna

Wydział: Leśny UPP/ Biologii UAM Kierunek: Ochrona przyrody i edukacja przyrodniczo-leśna Plan studiów 1 stacjonarne drugiego stopnia

Michał Skrzypczak. Chruściki (Trichoptera) środkowego odcinka rzeki Łyny w okolicach Smolajn (k. Dobrego Miasta)

Ekoportal.eu - ochrona środowiska ekologia ochrona przyrody recykling biopaliwa GMO odpady Natura 2000 a polski system ochrony przyrody

Chruściki (Trichoptera) górnego odcinka rzeki Pisy i jej dopływów

ZAŁACZNIK NR 2 Lista źródeł możliwych do pozyskania informacji z zakresu różnorodności biologicznej, przy opracowywaniu KIP i ROS


Przedmioty podstawowe. Przedmioty kierunkowe. Przedmioty specjalnościowe - Analityka i toksykologia środowiska

Przedmioty podstawowe. Przedmioty kierunkowe. Przedmioty specjalnościowe - Analityka i toksykologia środowiska

ochrona przyrody 80 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W 2009 ROKU

Warunki korzystania z wód regionu wodnego /zlewni - znaczenie, możliwości wprowadzenia potrzeb przyrodniczych

DYREKTYWA RADY 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory

Aspekty formalne sporządzania planu ochrony dla Świętokrzyskiego Parku Narodowego

Jezioro w dolinie rzeki. Różne czynniki zewnętrzne. Niesymetryczny. zewnętrznych = większe zróżnicowanie litoralu. Strategia rozproszeni a biomasy

REGIONALNE PROGRAMY OPERACYJNE W KONTEKŚCIE AKTUALNYCH PROBLEMÓW OCHRONY PRZYRODY W POLSCE

Przedmioty podstawowe. Przedmioty kierunkowe. Przedmioty specjalnościowe - Analityka i toksykologia środowiska

Siedliskowe rozmieszczenie larw chruścików (Trichoptera) w zbiorniku śródmiejskim

Lithoglyphus naticoides (GASTROPODA: PROSOBRANCHIA), namułek pospolity; gatunek pontyjski, typowy dla dużych i średniej wielkości rzek nizinnych.

Zielona infrastruktura w Polsce. Anna Liro Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000

Przedmioty podstawowe. Przedmioty kierunkowe. Przedmioty specjalnościowe - Analityka i toksykologia środowiska

Uchwała Nr 7/2015 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata z dnia 1 czerwca 2015 r.

Anna Nehring. Chruściki (Trichoptera) Parku Krajobrazowego Pojezierza Iławskiego. Uniwersytet Warmińsko Mazurski w Olsztynie Wydział Biologii

Programy rolnośrodowiskowe chroniące wody i bioróżnorodność w okresie programowania stan wdrażania na 2012

PROJEKT (z dnia )

Toruń, r. Środa z Funduszami dla podmiotów działających w zakresie ochrony kultury i zasobów przyrodniczych

WSTĘPNY PROJEKT (z dn )

Załącznik do uchwały nr 56/2017, Rady Nadzorczej WFOŚiGW w Lublinie z dnia 10 lipca 2017 r.

Funkcja stawów karpiowych w środowisku.

konferencja Planowanie przestrzenne a ochrona łączności ekologicznej w północnowschodniej Białowieża, 7-8 kwietnia 2011 roku

Przedmioty podstawowe. Przedmioty kierunkowe. Przedmioty specjalnościowe - Analityka i toksykologia środowiska

kierunek: Ochrona Środowiska studia niestacjonarne II stopnia realizacja od roku akad. 2017/2018 ECTS w semestrze Przedmioty podstawowe

Zastosowanie makrofitów w ocenie wód płynących

ZAJĘCIA TERENOWE W EDUKACJI PRZYRODNICZEJ

Siedliska denne Metodyka waloryzacji biologicznej zespołów bentosu

ADMINISTRACJA OCHRONY PRZYRODY WOBEC ZMIAN KLIMATU - kierunki działań

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000

Zrównoważony rozwój infrastruktury transportowej w północno-wschodniej Polsce

WALORYZACJA PRZYRODNICZA GMINY

Przedmioty podstawowe. Przedmioty kierunkowe. Przedmioty specjalnościowe - Ochrona i zarządzanie zasobami przyrody

Czy uczymy, że sarna nie jest żoną jelenia?

UMOWA NR... Zawarta w dniu...

KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW

Fenologiczne zmiany fauny chruścików (Trichoptera) w zbiorniku śródmiejskim

A. Zawartość planu ochrony dla parku narodowego i obszaru Natura Porównanie zawartości obu planów.

LEŚNICTWO W OBLICZU GLOBALNYCH ZMIAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO

Inwentaryzacja Pomników Przyrody i Użytków Ekologicznych - element Bazy Danych CRFOP

Podstawy prawne tworzenia i funkcjonowania obszarów Natura 2000

DANIEL RYKOWSKI. UNIWERSYTET WARMIŃSKO-MAZURSKI W OLSZTYNIE Wydział Biologii

EKOFIZJOGRAFIA BIAŁEGOSTOKU

Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000

PROJEKT (z dnia )

Państwowy Monitoring Środowiska w Roztoczańskim Parku Narodowym

,,Musimy nauczyć się dbać o środowisko, w którym mamy żyć. Chodzi tylko o to, czy nauczymy się tego na czas

KRYTERIA WYBORU OPERACJI LGR Opolszczyzna

PROJEKT (z dnia )

Best for Biodiversity

Odnawialne źródła energii a ochrona środowiska. Janina Kawałczewska

WYDZIAŁ BIOLOGII I OCHRONY ŚRODOWISKA

mgr Joanna Michalak Kierownik projektu

bszarowa

1. 1. Ustanawia się plan zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Dolina Biebrzy PLH200008, zwanego dalej obszarem Natura 2000.

SPORZĄDZENIE PROJEKTU PLANU OCHRONY DLA CHOJNOWSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO

Projekt Planu Ochrony Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego Cele ochrony

Ochrona przyrody. Test podsumowujący rozdział III. Wersja A

Karpacki Uniwersytet Partycypacji. Monika Ochwat Marcinkiewicz Specjalista ds. Konwencji Karpackiej

Infrastruktura i Środowisko Na terenie województwa małopolskiego Szczawnica,

Transkrypt:

Witold Szczepański Problem badań wieloletnich przykład chruścik cików źródeł rzeki Łyny zień Chruścika VI Seminarium Trichopterologiczne, Olsztyn 11.12.2006

Po co badania wieloletnie? Stały monitoring stanu wód w d (Ramowa Dyrektywa Wodna UE) Określenie tempa i kierunku zmian ekosystemów Ocena przyrodniczych skutków oddziaływa ywań antropogenicznych Badanie kierunków w zagrożeń i sposobów przeciwdziałania ania im

Przepisy prawne USTAWA z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody Dz.U.. z 2004 r. Nr 92, poz. 880Art. 112. Rozdział 8 Wykonywanie ochrony przyrody 1. W ramach państwowego monitoringu środowiska prowadzi się monitoring przyrodniczy różnorodnor norodności biologicznej i krajobrazowej. 2. Monitoring przyrodniczy polega na obserwacji i ocenie stanu oraz zachodzących cych zmian w składnikach różnorodności biologicznej i krajobrazowej na wybranych obszarach, a także e na ocenie skuteczności ci stosowanych metod ochrony przyrody, w tym na obserwacji siedlisk przyrodniczych oraz gatunków w roślin i zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000.

Stały monitoring - urządzenia limnigraf termometr ph-metr

Metody monitoringu faunistycznego Wytyczne do oceny stanu rzek na odstawie makrobezkręgowc gowców oraz do pobierania prób makrozoobezkręgowc gowców w jeziorach Okres przeprowadzenia badań makrofauny Wyznaczenie stanowiska badawczego Przygotowanie poboru prób Wypełnienie protokołu u terenowego Sprzęt t do poboru prób Sposób b poboru prób b w terenie Konserwacja prób Opis prób b w terenie Labolatoryjne opracowanie prób Opracowanie wyników

Metody monitoringu faunistycznego Wykorzystanie zespołów makrozoobentosu w ocenie stanu ekologicznego rzek (poradnik dla prowadzących ocenę stanu środowiska) Wybór r stanowisk Pobór r i wstępne opracowanie prób Sprzęt t do pobierania prób Błędy i metody ich minimalizacji Literatura pomocna przy opracowywaniu bentosu

Wady badań wieloletnich Niekompletne dane Różne metody zbierania Brak danych dot. siedliska Konieczność stałego zbierania danych Jak wykorzystać dane (często kilkunasto-, lub kilkudziesięcioletnie) które już są zebrane?

Przykład

Wyniki Dane pochodzą z lat 1982 2002 Próby pobierało o wiele osób b (pracownicy i magistranci KEiOŚ UWM) Chruściki zbierane były y na 33 stanowiskach

W materiale stwierdzono: Wyniki 1677 okazów w (1543 larw, 34 imagines i 100 domków 22 taksony (13 gatunków) 8 rodzin (Rhyacophilidae, Polycentropodidae, Goeridae, Lepidostomatidae, Limnephilidae, Sericostomatidae, Beraeidae, Leptoceridae)

Interesujące chruściki ciki źródeł Łyny Plectrocnemia conspersa (Polycentropodidae Larwy żyją w źródłach oraz małych strumieniach, głównie g śródleśnych. SąS drapieżne, zjadają drobne organizmy wodne, budują lejkowate sieci łowne, połą łączene z mieszkalną norką.

Interesujące chruściki ciki źródeł Łyny Crunoecia irrorata (Lepidostomatidae) Gatunek związany zany ze źródliskami (krenobiont). Larwy budują charakterystyczne, czworościenne cienne domki. Gatunek prawnie chroniony (jako jedyny chruścik cik w Polsce). Uznany za gatunek parasolowy dla ochrony źródeł.. Występuje w całym kraju ale na nielicznych stanowiskach. Zasiedla źródła a helokrenowe.

Interesujące chruściki ciki źródeł Łyny Chaetopteryx villosa (Limnephilidae) Krenofil związany zany ze źródłami helokrenowymi,, licznie wystepujacy w małych, śródleśnych strumieniach. Zaliczany do gatunków w reliktowych. Larwy dochodzące ce do wielkości 1,5 cm budują domki z ziaren piasku oraz fragmentów detrytusu lub roślin zielonych. Pospolity, występuje we wszystkich częś ęściach kraju, licznie w górach, g wyżynach ynach i pojezierzach.

Wyniki Lp. Gatunek 1982-83 1984-91 1996-2002 - Anabolia sp. laevis? 15 9 5 1. Athripsodes aterrimus 1 2. Beraea maurus 2 3. Beraeodes minutus 37 23 - Chaetopteryx sp. 7 4. Chaetopteryx villosa 800 51 159 5. Crunoecia irrorata 1 2 - Goeride 6 - Halesus sp. 2 6. Halesus tesselatus 1 - Limnephilus ingavus-auricula 4 - Limnephilus spp. 6 11 - Micropterna sp. 1 7. Parachiona picicornis 2 8. Plectrocnemia conspersa 16 1 14 9. Potamophylax nigricornis 48 14 84 - Potamophylax sp. 8 10. Rhyacophila fasciata 3 2 11 - Rhyacophila sp. 1 3 11. Sericostoma personatum 155 7 102 12. Silo pallipes 8 53 13. Triaenodes bicolor 2 razem 1044 120 459

Wyniki 6% % 4% 23% 0% 4% 5% 8% ta 1983-83 87% 0% Lata 1984-91 73% Lata 1996-2002 87%

Wnioski obserwowana zmienności składu gatunkowego i struktury dominacji w źródłach rzeki Łyny. przyczyny: naturalna fluktuacja liczebności ci populacji chruścik cików, lub wpływ zmieniających się warunków w klimatycznych a może e dlatego, że e dane zbierane były y na przestrzeni wielu lat przez różnych r badaczy?

Próba standaryzacji metod badawczych Warsztaty terenowe: "Ocena błęb łędu w badaniach faunistyczno - ekologicznych 4-8 czerwca 2002r. Głęboczek koło Złocieńcaca

Propozycje rozwiązania zania problemu Wskażniki niki: : RED, REB, Wns, Wni Wyeliminowanie liczebności! ci! Możliwo liwość porównania wyników! w! Systematyczne gromadzenie wszelkich danych dot. chruścik cików w w bazie danych Standaryzacja metod pobierania prób

Dziękuj kuję za uwagę zień Chruścika VI Seminarium Trichopterologiczne, Olsztyn 11.12.2006

Witold Szczepański Problem badań wieloletnich przykład chruścik cików źródeł rzeki Łyny zień Chruścika VI Seminarium Trichopterologiczne, Olsztyn 11.12.2006