Spis treści RADA PROGRAMOWA VIII KONGRESU EKONOMISTÓW POLSKICH...13 SCHEMAT DEBATY KONGRESOWEJ...15 ELŻBIETA MĄCZYŃSKA...17 WPROWADZENIE...17 AUTORZY I STRESZCZENIA REFERATÓW...19 PIOTR ADAMCZEWSKI...19 1) E-learning jako czynnik podnoszenia jakości kształcenia ekonomicznego...19 ANDRZEJ ADAMCZYK, ROBERT W.WŁODARCZYK...19 2) Zróżnicowanie struktury zatrudnienia a wzrost gospodarczy w krajach strefy euro...19 ELŻBIETA ADAMOWICZ, JANINA JÓŹWIAK...20 3) Ograniczenia aktywności przedsiębiorstw...20 TADEUSZ BACZKO, EWA KRZYWINA...21 4) Możliwości wykorzystania gospodarki opartej o wiedzę do zmniejszenia dystansu rozwojowego gospodarki Polski...21 TADEUSZ BACZKO, ARTUR CHABERSKI, JACEK LIPIEC...22 5) Rozwój firm rodzinnych w polsce poprzez wzrost wiedzy i tożsamości...22 WŁADYSŁAW BAKA...24 6) Wpływ integracji europejskiej na stabilność sektora bankowego w Polsce...24 ADAM P. BALCERZAK...25 7) Państwo dobrobytu w krajach Unii Europejskiej w latach 1995-2005: wnioski dla Polski...25 MACIEJ BAŁTOWSKI...27 8) Dziedzictwo socjalizmu jako czynnik determinujący przebieg i efekty transformacji gospodarczej w Polsce...27 JERZY BARTNIK...27 9) Szanse i bariery rozwoju przedsiębiorstw i gospodarki...27 MIECZYSŁAW BĄK, PRZEMYSŁAW KULAWCZUK, ANNA SZCZEŚNIAK...27 10) Analiza możliwości wspierania działalności innowacyjnej poprzez system zachęt motywujących do inwestowania w kapitał ludzki i kapitały własne w sferze badawczo-rozwojowej...27 WOJCIECH BĄKOWSKI...28 11) Wymagania przedsiębiorców a jakośc nauczania w wyższych uczelniach ekonomicznych...28 JAN L. BEDNARCZYK...29 12) Inflacja neutralna a wzrost gospodarczy w krajach Unii Europejskiej...29 NADINE BEDNARZ...30 13) Wpływ edukacji na kształtowanie kapitału ludzkiego i rozwój regionu...30 MAREK BELKA...32 14) Rozszerzenie europejskiej unii walutowej a perspektywy rozwoju gospodarczego Polski...32 ANDRZEJ M. BERNACKI, RAFAŁ MUNIAK...32 15) Potrzeba i poziom kształcenia z zakresu ekonomiki i finansów w Polsce...32 IRENEUSZ BIELSKI...34 16) Konkurencyjność polskich przedsiębiorstw na globalnych rynkach...34 EWA BOJAR...34 17) Wybrane ekonomiczne aspekty globalizacji...34 WŁODZIMIERZ W. BOJARSKI...35 18) Alternatywny paradygmat rozwoju...35 ARTUR BORCUCH...36 19) Rola społeczeństwa wirtualnego i pieniądza elektronicznego w rozwoju globalnej i cyfrowej gospodarki...36 RYSZARD BOROWIECKI...37 20) Restrukturyzacja przedsiębiorstw w obliczu wyzwań współczesnej gospodarki...37 PAWEŁ BOŻYK...37 21) Polityka ekonomiczna w warunkach globalizacji...37 STEFAN BRATKOWSKI...39 22) O barierach rozwoju, marnotrawstwie i etyce służby publicznej...39 MARCIN BROL...41 23) Korupcja a regulacja rynku...41 MICHAŁ BRZEZIŃSKI, GORYNIA MARIAN, HOCKUBA ZBIGNIEW...42 24) Między imperializmem a kooperacją. Ekonomia a inne nauki społeczne na początku XXI wieku...42 KRYSTYNA BRZOZOWSKA...43 5
25) Znaczenie dostępu do informacji w procesie podejmowania decyzji inwestycyjnych przez inwestorów venture capital... 43 AGNIESZKA BUDZIEWICZ-GUŹLECKA... 44 26) Związki między strukturą gospodarki a rozwojem telekomunikacji... 44 JACEK BUKO... 44 27) Przeciwdziałanie wykluczeniu finansowemu jako element wspierania spójności społecznej... 44 SŁAWOMIR I. BUKOWSKI... 45 28) Currency board (izba walutowa) a stabilizacja kursu złotego w europejskim mechanizmie kursowym II... 45 WOJCIECH CELLARY... 46 29) Trzy wyzwania elektronicznej gospodarki opartej na wiedzy: biznesowe, administracyjne, społeczne... 46 ANNA CHMIELAK... 47 30) Rozwój trwały a dobrobyt... 47 ROBERT CIBOROWSKI... 48 31) Kierunki i zakres polityki innowacyjnej w warunkach gospodarki globalnej... 48 JANUSZ CICHOŃ, SZCZEPAN FIGIEL... 49 32) Konkurencyjność polskiej gospodarki a rozwój klastrów... 49 ANDRZEJ CZYŻEWSKI, PIOTR KUŁYK... 50 33) Makroekonomiczne uwarunkowania budżetowego wsparcia rolnictwa w Unii Europejskiej i USA. Wnioski dla Polski... 50 BAZYLI CZYŻEWSKI... 51 34) Instytucjonalne uwarunkowania rozwoju rolnictwa w Polsce w świetle teorii nowego instytucjonalizmu... 51 WIESŁAW DANIELAK... 51 35) Konkurencyjność i jej podsystemy jako akceleratory rozwoju małych i średnich (MŚP)... 51 PAWEŁ DEC... 52 36) Dylematy weryfikacji i wyboru modelu predykcji bankructwa przedsiębiorstw... 52 PRZEMYSŁAW DESZCZYŃSKI... 52 37) Uwarunkowania rozwoju gospodarczego krajów rozwijających wnioski dla Polski i państw Zachodu... 52 RYSZARD STANISŁAW DOMAŃSKI... 53 38) Europejskie standardy kształcenia na poziomie licencjackim i magisterskim... 53 ANNA DRAB-KUROWSKA... 54 39) Procesy liberalizacji rynku usług pocztowych w Polsce -przyczyny i skutki... 54 MAŁGORZATA DZIEMBAŁA... 54 40) Znaczenie programów współfinansowanych ze środków wspólnotowych funduszy strukturalnych dla rozwoju gospodarki województwa śląskiego... 54 BOGUSŁAW FIEDOR... 55 41 ) Nowa Ekonomia Instytucjonalna vs. ekonomia głównego nurtu a proces transformacji od gospodarki centralnie sterowanej do rynkowej... 55 KAZIMIERZ FIEDOROWICZ, JACEK FIEDOROWICZ... 56 42) Rozwój regionalny a innowacyjność małych i średnich przedsiębiorstw... 56 STANISŁAW FLEJTERSKI... 57 43) Współczesna nauka finansów w systemie nauk ekonomicznych... 57 ELIZA FREJTAG-MIKA... 58 44) Uwarunkowania efektywnej polityki innowacyjnej w praktyce gospodarczej i programach narodowych wybranych krajów i Polski... 58 WOJCIECH GASPARSKI... 59 45) Fizyka i inżynieria ekonomii... 59 MARCIN GERYK... 60 46) Czy absolwenci znajdują pracę? Społecznie odpowiedzialna uczelnia jako ważne ogniwo gospodarki rynkowej... 60 JADWIGA GIERCZYCKA... 60 47) Ewolucyjne i instytucjonalne uwarunkowania teorii konkurencji w aspekcie kształtowania polityki konkurencji... 60 JANINA GODŁÓW-LEGIĘDŹ... 62 48) O potrzebie edukacji historycznej w świetle rozwoju myśli ekonomicznej XX wieku... 62 MARIAN GORYNIA, BARBARA JANKOWSKA... 63 49) Klastry a konkurencyjność i internacjonalizacja przedsiębiorstw wyniki badań empirycznych... 63 GRZEGORZ GORZELAK... 64 50) Rozwój polskich regionów a polityka Spójności Unii Europejskiej... 64 MAREK GÓRA... 65 6
51) Piramida finansowa podstawa początkowego sukcesu i obecnych niedostatków koncepcji państwa dobrobytu...65 KAZIMIERZ GÓRKA...65 52) Gospodarka nieformalna w Polsce...65 ANNA GRABSKA...66 53) Rola otoczenia instytucjonalnego w kształtowaniu międzynarodowej konkurencyjności polskiej gospodarki...66 KRZYSZTOF GRZELEC, KATARZYNA HEBEL...66 54) Formalno-prawne bariery efektywnego funkcjonowania przedsiębiorstw użyteczności publicznej na przykładzie transportu miejskiego...66 ALEKSANDER GRZELAK...67 55) Znaczenie instytucji dla rozwoju rolnictwa w świetle polskich doświadczeń...67 FRANCISZEK GRZESIOK...68 56) Płace a koszty pracy skutki w skali mikro i makro obniżki składki rentowej...68 BEATA GUZIEJEWSKA...68 57) Decentralizacja finansów publicznych wobec wyzwań współczesnego rozwoju społecznoekonomicznego...68 JERZY HAUSNER...70 58) Polityka gospodarcza wokół dylematów i sporów...70 JANUSZ HELLER, BRUŚ BEATA...71 59) Wpływ integracji Polski z Unią Europejską na zmiany w handlu zagranicznym...71 ANNA HENISZ-MATUSZCZAK...72 60) Problem racjonalności w modelu zrównoważonego rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich w UE w warunkach globalizacji...72 DANUTA JABŁOŃSKA...72 61) Perspektywy rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce...72 JÓZEF JAGAS...73 62 ) Nowa ekonomia instytucjonalna a polska transformacja...73 ALEKSANDER JAKIMOWICZ...73 63) Matryca interdyscyplinarna w ekonomii...73 MACIEJ JAKUBOWSKI...75 64) Dynamika i efektywność zdecentralizowanych wydatków publicznych na szkolnictwo powszechne...75 JANUSZ S.JANKOWIAK, PIOTR B. NOWAK...75 65) Reprodukcja trwałego majątku rolnego w wielkopolskich spółkach Skarbu Państwa...75 WOJCIECH JARECKI...76 66) Doświadczenia nabywane w okresie studiów jako droga rozwoju kwalifikacji zawodowych...76 WACŁAW JARMOŁOWICZ, DAWID PIĄTEK, KATARZYNA SZARZEC...77 67) W sprawie rozwoju nauk ekonomicznych i kształcenia ekonomistów uwag kilka...77 LESZEK JASIŃSKI...77 68) Uwagi o międzynarodowej konkurencyjności polskiej gospodarki...77 MAŁGORZATA JAWOREK, WŁODZIMIERZ KARASZEWSKI, ANETA SZÓSTEK...78 69) Bezpośrednie inwestycje zagraniczne polskich przedsiębiorstw oczekiwania i stopie ich spełnienia...78 MARIA JAWORSKA...78 70) Ewolucja strukturalna w Polsce szanse i zagrożenia procesu...78 JACEK JUZWISZYN...79 71) Wirowy model równowagi ekonomicznej...79 MACIEJ KALISKI, DOMINIK STAŚKO...80 72) Ekonomiczny aspekt bezpieczeństwa energetycznego...80 BARBARA KARBOWNIK...80 73) Wydatki publiczne w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej szansa czy zagrożenie rozwoju?...80 PAWEŁ KARBOWNIK...81 74) Wpływ opodatkowania krańcowego w Polsce i w Unii Europejskiej na wzrost...81 WITOLD KASPERKIEWICZ...82 75) Ewolucja polityki innowacyjnej Polski w okresie transformacji systemowej...82 STANISŁAW KIEŁCZEWSKI...83 76) Nauki ekonomiczne warunkują realizację celów rozwojowych, ale nie powinny pretendować do ich zawłaszczenia...83 TADEUSZ KIERCZYŃSKI, URSZULA MALINOWSKA...83 77) Wpływ regulacyjnej roli państwa na rozwój przedsiębiorstw...83 WITOLD KIEŻUN...84 78) Zarządzanie publiczne w Ludowej Republice Chin jako model dynamicznego rozwoju społecznoekonomicznego...84 JERZY KLEER...85 7
79) Gospodarka oparta na wiedzy a globalizacja: związki czasowe czy przyczynowe... 85 BOŻENA KLIMCZAK... 86 80) Nieoczekiwany dar wolności... 86 KAZIMIERZ A. KŁOSIŃSKI... 86 81) Międzynarodowy obrót usługowy w procesach globalizacji na początku XXI wieku... 86 GRZEGORZ W. KOŁODKO... 87 82) Sukces na dwie trzecie. Polska transformacja ustrojowa i lekcje na przyszłość... 87 ADAM KORONOWSKI... 87 83) Wybór strategii przystępowania do strefy euro w świetle teorii i doświadczenia EUGiW... 87 JOANNA KOTOWICZ-JAWOR... 88 84) Polskie przedsiębiorstwa na drodze do GOW... 88 TADEUSZ KOWALIK... 89 85) Polska transformacja a nurty liberalne... 89 GRAŻYNA KOZUŃ-CIEŚLAK... 90 86) Dylematy oceny efektywności sektora publicznego... 90 ANTONI KOŻUCH... 90 87) Bariery zarządzania finansami lokalnymi... 90 BARBARA KOŻUCH... 91 88) Współdziałanie ponad granicami organizacji... 91 ANDRZEJ K KOŹMIŃSKI.... 92 89) Ekonomia a inne nauki społeczne... 92 ZYGMUNT KRÓLAK... 93 90) Strategia, instrumenty i realizacja imperatywu społeczno-gospodarczego rozwoju Polski... 93 MARIANNA KSIĘŻYK... 93 91) Harmonizacja systemów podatkowych krajów Unii Europejskiej i jej ekonomiczne skutki... 93 PAWEŁ KUŚMIERCZYK... 94 92) Czy koszt stały rzeczywiście nie powinien wpływać na optymalną wielkość produkcji? Konsekwencje badań psychologicznych dla nauczania Mikroekonomii... 94 EUGENIUSZ KWIATKOWSKI, TOMASZ TOKARSKI... 94 93) Polski rynek pracy wobec wyzwań rozwojowych... 94 STEFAN KWIATKOWSKI... 95 94) Od Pomiędzy do pieniędzy... 95 MIROSŁAWA KWIECIEŃ, WOJCIECH HASIK... 95 95) Rachunkowość w XXI wieku... 95 MAJA LAUDAŃSKA, ŁUKASZ KRYŚKIEWICZ... 96 96) Globalizacja jako determinanta deregulacji rynków monopolistycznych... 96 BARBARA Z.LIBERDA, EWA MAJ... 97 97) Idee i nowoczesny wzrost... 97 ADAM LIPOWSKI... 98 98) Polityka gospodarcza jako instrument marketingu politycznego... 98 STANISŁAW LIS, PIOTR KLIMCZYK... 98 99) Analiza zmian struktury produkcji przemysłowej w gospodarce polskiej w latach 1995-2005... 98 MAREK LISIECKI... 99 100) Bezpieczeństwo obywateli jako przedmiot badań nauk ekonomicznych... 99 MARIA LISSOWSKA... 100 101) Ewolucja instytucji. Znaczenie analizy procesu transformacji do gospodarki rynkowej... 100 KAROL LUTKOWSKI... 100 102) Aktualne zagrożenia dla stabilności światowego systemu finansowego... 100 MAREK MADEJ... 101 103) Szanse w dekompozycji rynku... 101 ZBIGNIEW MADEJ... 101 104) Legitymizacja polityki gospodarczej w systemach rynkowych... 101 ROMAN MAGDA... 101 105) Rola nauk ekonomicznych w procesie restrukturyzacji polskiego górnictwa węgla kamiennego... 101 KRZYSZTOF MALAGA... 102 106) Konwergencja gospodarcza. Próba syntezy... 102 KRZYSZTOF MALIK... 103 107) Analiza kosztów i korzyści w ocenie polityk i programów publicznych jako wyzwanie współczesnego rozwoju... 103 WITOLD MAŁACHOWSKI... 104 108) Wpływ procesu europejskiej integracji na rozwój gospodarczy Polski... 104 STEFAN MARCINIAK... 105 109) Państwo a gospodarka oparta na wiedzy (GOW)... 105 ANDRZEJ MATYSIAK... 106 8
110) Instytucjonalne uwarunkowania produkcji wiedzy...106 JOLANTA MAZUR, MARIANNA STRZYŻEWSKA, M. RÓSZKIEWICZ...106 111) Poziom i struktura orientacji na wiedzę średnich przedsiębiorstw funkcjonujących w Polsce, a ich wyniki ekonomiczne...106 ELŻBIETA MĄCZYŃSKA...107 112) Systemy wczesnego ostrzegania jako czynnik adaptacji polskich przedsiębiorstw do warunków zintegrowanego rynku Unii Europejskiej...107 TOMASZ MAREK MICKIEWICZ...108 113) Institutions as the Determinants of Entrepreneurial Entry...108 MAŁGORZATA MIKITA...109 114) Rynek finansowy a wzrost gospodarczy w Polsce...109 ZBIGNIEW MIKOŁAJEWICZ...109 115) Działalność innowacyjna w przemyśle wyrazem rozwoju opartego na wiedzy...109 JÓZEF MISALA...110 116) Problemy stabilizacji makroekonomicznej w Polsce w warunkach występowania deficytów bliźniaczych...110 MACIEJ MISZEWSKI...111 117) Aktualne obszary transformacji gospodarczej w Polsce...111 PAWEŁ MŁODKOWSKI...111 118) Wykorzystanie funduszy unijnych i ryzyko destabilizacji makroekonomicznej model trzech luk dla polskiej gospodarki...111 WIESŁAW MUSIAŁ...112 119) Bariery przebudowy strukturalnej rolnictwa w regionach rozdrobnionych agrarnie...112 ROBERT NOWACKI...113 120) Globalizacja reklamy szansa czy zagrożenie dla polskich przedsiębiorstw?...113 MARIA NOWICKA-SKOWRON...114 121) Polska na tle Unii Europejskiej (EU27) Analiza wybranych wskaźników przed i po akcesji...114 EWA OKOŃ-HORODYŃSKA...115 122) Problem ładu instytucjonalnego w wyzwalaniu przedsiębiorczości i innowacyjności w Polsce...115 BOŻENA OLESZKO-KURZYNA...116 123) Znaczenie funduszy pomocowych Unii Europejskiej w finansowaniu inwestycji ekologicznych w Polsce...116 WITOLD M.ORŁOWSKI...117 124) Kto zyska na euro?...117 JERZY OSIATYŃSKI...118 125) Wewnętrzne uwarunkowania rozwoju po akcesji Polski do Unii Europejskiej...118 STANISŁAW OWSIAK...119 126) Harmonizacja podatków bezpośrednich warunkiem integracji gospodarczej Unii Europejskiej...119 ARNOLD PABIAN...120 127) Zintegrowana promocja Polski na rynkach zagranicznych...120 ALEKSANDER PANASIUK...120 128) Miejsce turystki w rozwoju społeczno-gospodarczym...120 MAREK PANFIL...121 129) Inwestycje kapitału wysokiego ryzyka w Polsce znaczenie mikro- i makroekonomiczne...121 ANDRZEJ PAWLUCZUK...123 130) Mierniki współczesnego rozwoju społeczno-gospodarczego...123 WANDA PEŁKA...123 131) Uwarunkowania konwergencji regionalnej w Polsce w świetle nowej teorii wzrostu...123 RYSZARD PETRU...124 132) Polityka gospodarcza a rozwój gospodarczy...124 BOGNA PILARCZYK...124 133) Ewolucja koncepcji marketingu w kontekście jego powiązań z innymi dziedzinami wiedzy...124 CZESŁAWA PILARSKA...125 134) Kontrowersje wokół bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce...125 BARBARA PIONTEK...125 135) Wyzwania dla polityki społeczno-gospodarczej wynikające z procesu transformacji...125 FRANCISZEK PIONTEK...127 136) Aksjomat: człowiek najwyższą wartością w świecie przyrody wyzwaniem dla ekonomii...127 KRYSTYNA PIOTROWSKA-MARCZAK, BOŻENA MIKOŁAJCZYK...128 137) Rola nauk finansowych w rozwoju społeczno-gospodarczym...128 MARIA PIOTROWSKA...128 138) Nierówność szans zagrożeniem dla rozwoju gospodarczego...128 URSZULA PŁOWIEC...129 139) Kierunki i uwarunkowania polityki rozwoju Polski...129 9
WALENTY POCZTA, EWA KIRYLUK-DRYJSKA... 130 140) Ocena alokacji środków strukturalnych UE przeznaczonych na rozwój rolnictwa w Polsce przy wykorzystaniu metod optymalizacyjnych... 130 WALENTY POCZTA, KAROLINA PAWLAK... 131 141) Zastosowanie modelu równowagi ogólnej global trade analysis project w prognozowaniu rozwoju wymiany handlowej i badaniach konkurencyjności międzynarodowej (na przykładzie sektora rolno-spożywczego)... 131 AGNIESZKA POCZTA... 132 142) Polityka wsparcia rolnictwa w krajach wysokorozwiniętych w aspekcie multilateralnej liberalizacji handlu artykułami rolno-żywnościowymi... 132 LEON PODKAMINER... 132 143) Konwergencja realna a inflacja: próba kwantyfikacji... 132 BARBARA POLSZAKIEWICZ... 133 144) Cykl koniunkturalny w Polsce w kontekście cyklu światowego... 133 ZBIGNIEW PRUSSAK, KAZIMIERZ WAĆKOWSKI... 134 145) Strategia rozdziału dystrybucji i obrotu w spółkach dostawców energii w oparciu dyrektywę unijną 2003/55/WE... 134 KRYSTYNA PRZYBYLSKA... 134 146) Znaczenie dystansu psychicznego w procesie internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw... 134 WOJCIECH PRZYCHODZEŃ... 135 147) Polska transformacja systemowa a wybrane aspekty nierówności społecznych... 135 ZDZISŁAW W. PUŚLECKI... 136 148) Polska w nowych uwarunkowaniach rozwojowych po akcesji do Unii Europejskiej... 136 PIOTR PYSZ... 138 149) Ordoliberalna myśl ekonomiczna a problemy współczesności... 138 MAGDALENA RAFTOWICZ-FILIPKIEWICZ... 138 150) Rola państwa we wspieraniu brandingu narodowego... 138 EWA RATAJCZAK... 138 151) Od sektorowego do horyzontalnego podejścia w polityce przemysłowej państwa na przykładzie sektora drzewnego... 138 MAREK RATAJCZAK... 140 152) Wyższe szkolnictwo ekonomiczne w Polsce w dobie przemian... 140 ELŻBIETA ROGALSKA... 141 153) Gospodarka oparta na wiedzy w Unii Europejskiej w latach 2003-2006... 141 ANTONI ROGUCKI... 142 154) Zarządzanie przepływem pieniądza adresowanego... 142 ALEKSANDRA ROGUT... 143 155) Czynniki determinujące presję płacową w gospodarce polskiej - ujęcie regionalne... 143 DARIUSZ ROSATI... 144 156) Wiedza i praca. Dlaczego Unia Europejska traci dystans do Stanów Zjednoczonych?... 144 JANUSZ ROSIEK... 145 157) Przyczyny i skutki zakłóceń mechanizmu transmisyjnego polityki pieniężnej NBP w latach 1990-2007... 145 SYLWIA ROSZKOWSKA... 145 158) Kapitał ludzki a efektywność gospodarowania w Polsce w ujęciu regionalnym... 145 LEONARD ROZENBERG, PATRYCJA TROJCZAK-GOLONKA... 146 159) Możliwości wykorzystania automatycznej oceny kondycji przedsiębiorstwa we współczesnej gospodarce... 146 DANUTA RUCIŃSKA... 146 160) Innowacyjność w transpocie a wzrost wartości przedsiębiorstw na rynku TSL... 146 STANISŁAW RUDOLF... 147 161) Przedsiębiorczość pracownicza niewykorzystane źródło wzrostu gospodarczego... 147 WOJCIECH RYBICKI... 147 162) Sprawiedliwość międzypokoleniowa i sekwencyjne modelowanie preferencji... 147 ANDRZEJ RZOŃCA... 149 163) Stylizowane fakty o deficycie fiskalnym w krajach posocjalistycznych... 149 ZDZISŁAW SADOWSKI... 149 164) Od sporu o transformację do strategii rozwoju... 149 CZESŁAW SKOWRONEK... 150 165) Możliwości rozwojowe sektora polskich przedsiębiorstw w świetle ich sytuacji finansowej... 150 ELŻBIETA SKRZYPEK... 151 166) Nowa gospodarka i jej wyznaczniki... 151 ANDRZEJ SŁAWIŃSKI... 151 167) Znaczenie czynników ryzyka towarzyszących wchodzeniu Polski do ERM2 i do strefy euro... 151 10
JANUSZ SŁODCZYK, ELŻBIETA WEISS...153 168) Fundusze strukturalne szansą rozwoju polskiej gospodarki w nowym budżecie Unii Europejskiej...153 MARIA SMEJDA...154 169) Teoretyczne koncepcje pomiaru zysku w rachunkowości...154 KATARZYNA SOBIECH...154 170) Hybrydowe modele partnerstwa publiczno-prywatnego jako instrument rozwoju gospodarczego Polski...154 BARTŁOMIEJ SOLARZ...155 171) Kwadratowa Protomatryca Korelatów w zarządzaniu przepływem pieniądza adresowanego...155 JAN K. SOLARZ...155 172) Model edukacji ekonomicznej w Polsce...155 ADRIAN SOLEK...156 173) Dylematy i ograniczenia polityki regulacyjnej w gałęziach sieciowych...156 ELŻBIETA SOSZYŃSKA...157 174) Zbyt mała wiedza rzecz niebezpieczna...157 TADEUSZ SPOREK...157 175) Członkostwo Polski w Unii Gospodarczo-Walutowej korzyści i obciążenia...157 GRZEGORZ SPYCHALSKI...158 176) Perspektywy rozwoju agencji restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa w nowym okresie programowania 2007-2013...158 KAZIMIERZ STARZYK...159 177) Studia doktoranckie jako czynnik realizacji założeń Procesu Bolońskiego. Implikacje dla Polski...159 MAGDALENA STAWICKA...160 178) Sytuacja gospodarcza Polski po akcesji do Unii Europejskiej korzyści i koszty...160 PIOTR STOLARCZYK...161 179) Flexicurity jako koncepcja zwiększenia efektywności rynków pracy w Polsce i pozostałych krajach Unii Europejskiej...161 MIROSŁAW SUŁEK...161 180) Gospodarka polska a międzynarodowy układ sił stan obecny i perspektywa do 2025 r....161 JAN SZAMBELAŃCZYK...163 181) Dylematy kształcenia ekonomistów w polsce w warunkach urynkowienia szkół wyższych, integracji europejskiej i globalizacji...163 MAREK SZCZEPAŃSKI...165 182) Globalizacja rynku finansowego a przyszłość sektora bankowego w Polsce...165 RYSZARD SZEWCZYK...166 183) Trzy filary ekonomii personalistycznej...166 ANDRZEJ SZPLIT...166 184) Społeczna gospodarka rynkowa sposób gospodarowania czy utopia?...166 JAN JACEK SZTAUDYNGER...167 185) Społeczne problemy wzrostu gospodarczego analiza ekonometryczna...167 STANISŁAW M. SZUKALSKI...168 186) Szanse i zagrożenia gospodarki polskiej w kontekście wyzwań gospodarki światowej i europejskiej w perspektywie 2050 roku...168 STANISŁAW ŚLUSARCZYK, JAN CYRAN...168 187) Znaczenie monitoringu postrzeganej jakości produktów w kreowaniu sukcesu firmy...168 GRZEGORZ ŚLUSARZ...169 188) Rozwój obszarów wiejskich w świetle zagrożenia marginalizacji na przykładzie Podkarpacia...169 WŁADYSŁAW ŚWITALSKI...170 189) Rozwój europejskich regionów: wybrane problemy i drogi poszukiwania rozwiązań...170 PIOTR TARKA, CYPRIAN KOZYRA...171 190) Stan i perspektywy rynku pracy na przykładzie przedsiębiorstw z województwa pomorskiego...171 MARIAN TUREK...171 191) Teoria kosztów transakcyjnych R.Coase jako podstawa zarządzania strategicznego...171 WŁADYSŁAW WELFE...172 192) Kapitał wiedzy a dynamika łącznej produktywności czynników produkcji...172 ANDRZEJ WERNIK...173 193) Niektóre zagadnienia równowagi finansów publicznych i długu publicznego...173 ANDRZEJ PIOTR WIATRAK...173 194) Polityka regionalna jako narzędzie kreowania przedsiębiorczości w Polsce po akcesji do Unii Europejskiej...173 MAREK WIGIER...174 195) Ocena stanu i perspektywy rozwojowe polskiego sektora żywnościowego w UE...174 WACŁAW WILCZYŃSKI...174 196) Dylematy polityki ustrojowej po 18 latach polskiej transformacji...174 11
JERZY WILKIN... 175 197) Uwarunkowania rozwoju polskiego rolnictwa w kontekście europejskim i globalnym. Implikacje teoretyczne i praktyczne... 175 ANDRZEJ WILKOWSKI... 176 198) Pomiar jakości kształcenia ekonomicznego - próba matematyzacji... 176 KAZIMIERZ WINNICKI, PAWEŁ ŻUKOWSKI... 176 199) Koncepcja optymalnej strategii zarządzania zapasami materiałów w przedsiębiorstwie przemysłowym z wykorzystaniem modelu probabilistycznego... 176 RAFAŁ WISŁA... 177 200) Rozwój alternatywnych systemów obrotu instrumentami finansowymi jako efekt liberalizacji przepływu kapitału... 177 HENRYK WNOROWSKI... 178 201) Akcyza jako główna determinanta rozwoju przemysłu spirytusowego w Polsce... 178 ANDRZEJ WOJTYNA... 178 202) Współczesna ekonomia kontynuacja czy poszukiwanie nowego paradygmatu?... 178 GRAŻYNA WOLSKA... 179 203) Interwencjonizm państwowy a teoria wolnego rynku na przykładzie rynku usług pocztowych... 179 BEATA WOŹNIAK... 180 204) Problem relacji inflacja bezrobocie w warunkach gospodarek transformujących się... 180 MICHAŁ GABRIEL WOŹNIAK... 181 205) Spójność społeczno-ekonomiczna w kontekście kapitału ludzkiego, społecznego i zmiany instytucjonalnej. Wnioski dla Polski... 181 PIOTR WÓJCIK... 181 206) Wzorce konwergencji regionalnej w Polsce... 181 ALFREDA ZACHOROWSKA... 182 207) Rola inwestycji w rozwoju gospodarczym... 182 ROMUALD I. ZALEWSKI... 183 208) Towaroznawstwo nauką przyszłości... 183 ANNA ZĄBKOWICZ... 184 209) Instytucjonalne uwarunkowania decyzji w gospodarce: przypadek korporacji... 184 EWA ZEMAN-MISZEWSKA... 185 210) Przekształcenia instytucji regionalnych/lokalnych w Polsce (wybrane problemy)... 185 TADEUSZ ZIEJEWSKI, SYLWIA GOŁĄB... 185 211) Aspiracje i antycypacje zawodowe studentów ekonomii (w kierunku jakości kształcenia)... 185 LESZEK ZIENKOWSKI... 186 212) Determinanty i perspektywy wzrostu gospodarczego w nadchodzących latach próba syntezy... 186 WIESŁAWA ZIÓŁKOWSKA... 187 213) Wydatki publiczne a wzrost gospodarczy w Unii Europejskiej... 187 LESZEK ŻABIŃSKI... 187 214) Marketing we współczesnej gospodarce rynkowej i społeczeństwie konsumpcyjnym (refleksje nad jego istotą i zastosowaniami)... 187 RAFAŁ ŻELAZNY... 188 215) Determinanty rozwoju gospodarczego Polski w aspekcie koncepcji gospodarki opartej na wiedzy... 188 TOMASZ ŻYLICZ... 189 216) Czy należy uczyć matematyki studentów ekonomii?... 189 WYDAWNICTWA POLSKIEGO TOWARZYSTWA EKONOMICZNEGO... 191 12
Rada Programowa VIII Kongresu Ekonomistów Polskich dr Paweł Bisek, prof. Stanisława Borkowska, prof. Ryszard Borowiecki, prof. Jacek Brdulak, prof. Adam Budnikowski red. Grzegorz Cydejko, red. Adam Cymer, prof. S. Ryszard Domański, prof. Zbigniew Dworzecki, prof. Bogusław Fiedor, prof. Marian Gorynia, prof. Marek Góra, prof. Andrzej Herman, prof. Zbigniew Hockuba, prof. Leszek Jasiński, prof. Cezary Józefiak, prof. Witold Jurek, prof. Witold Kieżun, prof. Jerzy Kleer, prof. Grzegorz W. Kołodko, prof. Joanna Kotowicz-Jawor, prof. Tadeusz Kowalik, prof. Andrzej Kowalski, prof. Andrzej K. Koźmiński, dr Jan Kruszewski, prof. Antoni Kukliński, prof. Florian Kuźnik, prof. Eugeniusz Kwiatkowski, prof. Stefan Kwiatkowski, red. Wiktor Legowicz, prof. Barbara Z. Liberda, prof. Jan Lipiński, prof. Adam Lipowski, prof. Krzysztof Marczewski, prof. Elżbieta Mączyńska (przewodnicząca), prof. Zbigniew Messner, prof. Adam Noga, prof. Ewa Okoń- Horodyńska, prof. Witold Orłowski, prof. Stanisław Owsiak, prof. Emil Panek, Kazimierz Pazgan, dr Krzysztof Pietraszkiewicz, prof. Urszula Płowiec, dr Artur Pollok, dr Wojciech Ratyński, prof. Marek Rocki, prof. Maria Romanowska, prof. Stanisław Rudolf, prof. Eugeniusz Rychlewski, prof. Zdzisław Sadowski, prof. Włodzimierz Siwiński, prof. Andrzej Sławiński, dr Ludwik Sobolewski, red. Karol Szwarc, prof. Władysław Welfe, prof. Jerzy Węcławski, prof. Jerzy Wilkin, prof. Andrzej Wojtyna, dr Andrzej Wróblewski, prof. Leszek Zienkowski, prof. Tomasz Żylicz 13
14
Schemat debaty kongresowej 15
16
Elżbieta Mączyńska VIII Kongres Ekonomistów Polskich Polska w gospodarce światowej szanse i zagrożenia rozwoju 29-30 listopada 2007 Wprowadzenie Kongresy ekonomistów polskich mają bogatą i długą, bo ponad 120 - letnią tradycję. Pierwszy odbył się w roku 1887 i został zorganizowany w Krakowie przez ekonomistów i prawników polskich z trzech zaborów. W Kongresie tym wzięło udział ok. 200 osób, a autorami referatów byli m.in. Witold Skarżyński,,O konieczności i możliwości gruntownej reformy kredytu ziemskiego i Antoni Donimirski,,O kolonizacji wewnętrznej. Pierwszy po II wojnie światowej Ogólnopolski Zjazd Ekonomistów Polskich, a zarazem kongres odbył się 8-10 grudnia 1950 r. i jak podkreślał Oskar Lange był przygotowaniem do Kongresu Nauki Polskiej w 1951 r. W przełomowym dla kraju okresie, w roku 1956 odbył się II Zjazd PTE połączony z debatą kongresową. W kontekście kongresu z 1956 r. kolejne debaty kongresowe, choć łączyły je pewne wspólne przesłanki historyczne, bazowały na odmiennych strukturalnych, strategicznych i systemowych warunkach. Kolejny, III Zjazd i Kongres Ekonomistów Polskich obradował 7-8 stycznia 1971 r., zaś IV Zjazd Ekonomistów Polskich odbył się 6-7 marca 1981 r. z kongresową debatą nt.,,kierunki przebudowy systemu funkcjonowania gospodarki polskiej w latach osiemdziesiątych. W 100-lecie Kongresu z okresu zaborów, 27-28 listopada 1987 r., zorganizowany został w Krakowie V Kongres Ekonomistów Polskich. Przyjęto na nim stanowisko Rady Głównej PTE nt.,,polska gospodarka wyzwania rozwojowe końca XX wieku. W 1993 r. na VI Zjeździe PTE, przy współpracy z Federacją Stowarzyszeń Naukowo- Technicznych NOT, Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce, Zrzeszeniem Prawników Polskich i Towarzystwem Naukowym Organizacji i Kierownictwa, podjęto podstawowe w tym okresie pytanie:,,jak zdynamizować polską gospodarkę?. Obradujący 25 i 26 stycznia 2001 r. VII Kongres Ekonomistów Polskich nt.,,ekonomia w epoce cywilizacji informacyjnej podjął równie trudne problemy wyzwań cywilizacyjnych XXI wieku. Historia kongresów ekonomistów polskich wskazuje, że odbywały się one w różnych warunkach społeczno-gospodarczych, a także politycznych, stąd i myśli przewodnie były różne. Dotyczy to także obecnego, VIII Kongresu, odbywającego się pod hasłem Polska w gospodarce światowej szanse i zagrożenia rozwoju, co ma specjalną wymowę, zwłaszcza w sytuacji przygotowywania programu integracji Polski ze strefą EURO. Dokonujące się w skali globalnej bezprecedensowo głębokie i gwałtowne przemiany gospodarcze i społeczne, sprawiają, że ekonomiści stają przed problemami i pytaniami, co do których trudno o gotowe rozwiązania i jednoznaczne odpowiedzi. W ekonomii nie sposób przecenić podejścia długofalowego, ale jest ono tym trudniejsze im bardziej burzliwe są przemiany społeczno-gospodarcze. Stwierdzenie, że żyjemy w czasach burzliwych, choć brzmi jak truizm, ma dzisiaj, jak chyba nigdy wcześniej, specjalną rangę. Na naszych oczach kurczy się cywilizacja industrialna, ustępując miejsca innej, nowej, ciągle jeszcze niedodefiniowanej. Przemiany te przynoszą nie tylko pożądane zmiany, ale także te negatywne, i to nierzadko na większą skalę aniżeli można było oczekiwać. Niebywały postęp technologiczny i postęp w gospodarce w wielu krajach nie idzie niestety w parze z postępem społecznym i poprawą jakości życia. Najbardziej spektakularne tego przejawy to narastające bezrobocie i utrzymujące się w świecie obszary nędzy (przy równoczesnej koncentracji bogactwa). Listę tę powiększają narastające zagrożenia dla środowiska naturalnego i jego równowagi oraz rozmaite inne patologie w gospodarce, społeczeństwie i polityce, przy czym szczególnie groźne są konflikty, wynikające z cywilizacyjnego podziału i skrajnego zróżnicowania świata. Oceny dokonujących się przemian coraz częściej są ambiwalentne. Niekiedy są one drastycznie przeciwstawne i ostre, mimo świadomości, że głębokim przemianom pożądanym i pozytywnym najczęściej nieuchronnie towarzyszą także elementy destrukcji. Zawsze tak się dzieje, gdy stare zastępuje, wypycha nowe. Dotyczy to także teorii naukowych. Zmianie paradygmatu cywilizacyjnego towarzyszą głębokie przewartościowania poglądów i teorii. Wszystko to wskazuje na konieczność pogłębionych refleksji na temat wyzwań wobec teorii ekonomii i polityki gospodarczej. Niezbędna jest refleksja na temat innowacyjności, edukacji, przedsiębiorczości, kreatywności, ale i destrukcji w gospodarce przełomu. Tym wszystkim zagadnieniom, a także innym kwestiom ekonomicznym, poświęcona będzie debata Kongresowa. Mnogość i złożoność problemów, na które napotykają dziś ekonomiści znajduje odzwierciedlenie w zainteresowaniu debatą kongresową, czego m.in. dowodzi liczba nadesłanych na Kongres referatów 17
(ponad 200). W sytuacji tak dużego zainteresowania Kongresem i uczestnictwa w nim około 600 osób, efektywną formą debaty może być dyskusja moderowana i dyskusje panelowe. Ich struktura przedstawiona została w formie schematu debaty kongresowej (przedstawiona powyżej). Na stronie internetowej PTE sukcesywnie zamieszczamy informacje o Kongresie i nadesłanych referatach. Jego dorobek, łącznie z wynikami debat plenarnych i w poszczególnych sesjach tematycznych, zostanie przedstawiony w formie książkowych publikacji pokongresowych. Ponadto podjęta zostanie próba sformułowania na tle oceny stanu i perspektyw polskiej gospodarki rekomendacji dotyczących nie tylko polityki gospodarczej, ale i nauki oraz edukacji ekonomicznej. Serdecznie Państwu dziękuję za zainteresowanie Kongresem. 18
Autorzy i streszczenia referatów Piotr Adamczewski 1) E-learning jako czynnik podnoszenia jakości kształcenia ekonomicznego dr, Katedra Informatyki Stosowanej Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu Z wykształcenia informatyk-ekonomista. Pełni funkcję kierownika Katedry Informatyki Stosowanej w Wyższej Szkole Bankowej w Poznaniu. W obszarze jego zainteresowań naukowych znajdują się zagadnienia informatycznego wspomagania procesów zarządzania (w tym szczególnie systemy klasy ERP, CRM, SCM i SRM) oraz budowania społeczeństwa informacyjnego (w tym systemy inteligencji biznesowej, zarządzanie wiedzą oraz e-learning). Dorobek publikacyjny obejmuje ponad 150 pozycji (pozycji zwartych, artykułów naukowych i referatów). Ceniony wykładowca państwowych i prywatnych uczelni ekonomicznych i biznesowych oraz ekspert agend rządowych w zakresie wykorzystywania technologii informatycznych. W artykule omówiono istotę zmian w edukacji za sprawą wykorzystywania zdalnego nauczania (elearningu). Wskazano na korzyści i stosowane rozwiązania w tym zakresie, ilustrując to paroletnimi doświadczeniami zdobytymi w Wyższej Szkole Bankowej w Poznaniu. New technologies influence and change the word. The issue of a quality in e-learning processes becomes more and more important nowadays. Since a year 2000 Poznan School of Banking have supported traditional courses by e-tools. The article present a description of the project. Andrzej Adamczyk, Robert W.Włodarczyk 2) Zróżnicowanie struktury zatrudnienia a wzrost gospodarczy w krajach strefy euro prof.ndzw dr hab. Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie Katedra Teorii Ekonomii dr Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie Katedra Teorii Ekonomii W ostatnich latach zmiany struktury zatrudnienia odgrywają duże znaczenie w wielu obszarach gospodarki, w szczególności upatruje się dużej ich roli w zakresie zapewnienia maksymalnej dynamiki wzrostu gospodarczego. Kwestia ta staje się również jednym z ważniejszych punktów rozważań nad istotą efektywnego funkcjonowania unii monetarnych. W związku z tym, bezwzględnie ważnym aspektem, m.in. dla strefy euro, jest zbliżenie struktur zatrudnienia krajów członkowskich, gdyż stanowi to ważny krok w kierunku konwergencji realnej krajów w ramach wspomnianego ugrupowania ekonomicznego. Ponadto, zmniejszeniu ulega co należy podkreślić ryzyko wystąpienia asymetrycznych perturbacji gospodarczych w obrębie unii walutowej, a jeżeli już poszczególne gospodarki doświadczają zróżnicowanych szoków, to bardziej skutecznie w tych warunkach można zareagować na nie przy pomocy odpowiednich instrumentów stabilizacyjnych. W artykule przedstawiono zmiany i zróżnicowanie struktury zatrudnienia w układzie sektorowym gospodarki (rolnictwo, przemysł, usługi) w ramach europejskiej unii monetarnej. Pokazano również dynamikę wzrostu gospodarczego w układzie przestrzenno-dynamicznym. W części empirycznej opracowania przeprowadzono analizę wpływu struktury zatrudnienia na wzrost gospodarczy w krajach strefy euro. W końcowej części zaprezentowano wyniki badawcze i wnioski końcowe. 19
Elżbieta Adamowicz, Janina Jóźwiak 3) Ograniczenia aktywności przedsiębiorstw dr hab. Elżbieta ADAMOWICZ, profesor SGH w Katedrze Ekonomii I, dyrektor Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH. W latach 1993 1996 prorektor SGH. Jest członkiem rady Towarzystwa Ekonomistów Polskich, Komitetu Polityki Naukowej i Naukowo Technicznej Rady Nauki, Naukowej Rady Statystycznej i Centre for International Research on Economic Tendency Survey. Zainteresowania naukowe prof. E. Adamowicz koncentrują się na problemach makroekonomicznych, szczególnie związanych z mikroekonomicznymi podstawami makroekonomii. Kieruje badaniami koniunktury gospodarczej. Jest autorką wielu prac naukowych z tej dziedziny oraz z zakresu edukacji i badań naukowych. Prowadzi aktywne działania na rzecz upowszechnia wyników badań w praktyce. Janina Jóźwiak-demograf, profesor zwyczajny, dyrektor Instytutu Statystyki i Demografii w Szkole Głównej Handlowej. Prezydent European Association for Population Studies. Przewodnicząca Rady Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. W latach 1993-1999 rektor SGH. Zainteresowania naukowe: modelowanie dynamiki ludności, ilościowe metody analizy demograficznej, analiza ekonomicznego kontekstu zachowań demograficznych. Autorka ponad stu prac z tej dziedziny, a także z zakresu statystyki i ekonometrii. Przedmiotem jej zainteresowań badawczych są również problemy systemów edukacji wyższej i zarządzania badaniami naukowymi. Przedmiotem analizy w referacie będą ograniczenia aktywności gospodarczej. Podstawą rozważań będą opinie przedsiębiorstw, gromadzone w badaniach koniunktury prowadzonych przez IRG SGH. Dane gromadzone w badaniach koniunktury mają charakter jakościowy i są wykorzystywane przede wszystkim do monitorowania bieżących reakcji przedsiębiorstw i formułowania ocen dotyczących stanu koniunktury gospodarczej. Są one także wykorzystywane do budowy systemu wskaźników wyprzedzających, mających informować o nadchodzących zmianach koniunktury. Szczególną cechą tych danych jest to, iż uwzględniają one także te aspekty działalności gospodarczej, których nie rejestruje oficjalna statystyka. Można na ich podstawie analizować różnorodne zjawiska. W niniejszym referacie podjęta zostanie próba opisu dostosowań przedsiębiorstw do zmieniających się warunków prowadzenia działalności gospodarczej. W szczególności będziemy śledzić reakcje przedsiębiorstw na sygnały płynące z rynku oraz wysyłane przez państwo. Wykorzystane zostaną opinie przedsiębiorstw o uciążliwości określonych barier działalności gospodarczej. Do analizy wybierzemy te, które odnoszą się do sytuacji rynkowej, a więc popyt, krajowy i zagraniczny, podaż siły roboczej oraz surowców i materiałów oraz możliwości korzystania z kredytów. Do opisu reakcji przedsiębiorstw na tworzone przez państwo warunki prowadzenia działalności gospodarczej wykorzystamy opinie przedsiębiorstw o podatkach i przepisach prawnych. Z analizy zostanie wyłączony początkowy okres transformacji systemu gospodarczego Polski, by skoncentrować się na okresie w miarę stabilnym. Dlatego analiza obejmie lata 1997-2007. W tym okresie gospodarka polska znajdowała się w różnych fazach cyklu koniunkturalnego, co umożliwi obserwację reakcji przedsiębiorstw zarówno w okresie dobrej jak i gorszej koniunktury. Zostaną wykorzystane dane pochodzące badań koniunktury IRG SGH w przemyśle przetwórczym, budownictwie i handlu. aktywność przedsiębiorstw, bariery rynkowe, bariery administracyjne, dostosowania 20
Tadeusz Baczko, Ewa Krzywina 4) Możliwości wykorzystania gospodarki opartej o wiedzę do zmniejszenia dystansu rozwojowego gospodarki Polski Instytut Nauk Ekonomicznych PAN pracownik naukowy, profesor WIT pod auspicjami PAN, współpracownik Ośrodka Badań i Współpracy Naukowej WSEI w Warszawie. Zajmuje się badaniami przedsiębiorstw i innowacyjności gospodarki, teorią przedsiębiorstwa oraz polityką ekonomiczną m.in. w zakresie B+R. Koordynator licznych projektów badawczych międzynarodowych i krajowych m.in.raportu o innowacyjności gospodarki Polski w 2007 r., którego partnerem jest Bank BRE S.A. dr Instytut Nauk Ekonomicznych PAN adiunkt Specjalność: gospodarowanie zasobami ludzkimi w przedsiębiorstwie. Uczestnictwo w wielu projektach naukowo-badawczych związanych z rynkiem pracy i innowacyjnością. Zainteresowania badawcze: bariery rozwoju i innowacyjności przedsiębiorstw, zatrudnienie w przedsiębiorstwach, głównie w małych i średnich, czynniki kształtujące popyt na pracę Przeprowadzone w Instytucie Nauk Ekonomicznych PAN badania innowacyjności gospodarki Polski w latach 2003-2006 r., wskazują na bardzo duży dystans w stosunku do średniego poziomu w Unii Europejskiej. Mierzony zarówno poprzez wskaźniki zintegrowane EU Innovation Scoreboard jak i takie miary jak poziom nakładów i intensywność nakładów na B+R mierzonych w stosunku do PKB czy też wskaźniki dotyczące ilości patentów. Dystans na poziomie makroekonomicznym tylko częściowo odzwierciedla faktyczną sytuację w zakresie poziomu innowacyjności kraju i może być traktowany jako miara niedostosowania krajowego systemu innowacji do współczesnych wymagań gospodarczych. Innowacyjne przedsiębiorstwa są źródłem konkurencyjności gospodarki Polski i stanowią podstawę zmniejszenia dystansu rozwojowego na poziomie kraju, przemysłu i regionów. Szczególną rolę odgrywają ośrodki badawcze tworzone przez firmy zagraniczne inwestujące w sferę badań i rozwoju oraz zwiększenie ilości dużych, małych i średnich przedsiębiorstw polskich angażujących się w finansowanie innowacji opartych o badania własne lub wyspecjalizowanych centrów naukowych. Badania na poziomie indywidualnych przedsiębiorstw wskazały na znaczny potencjał innowacyjny małych i średnich przedsiębiorstw. Przedsiębiorstwa innowacyjne natrafiają na szereg barier instytucjonalnych. Stwierdzono wystąpienie asymetrii informacyjnych między jednostkami zaangażowanymi w proces innowacyjny. Opracowany system ocen innowacyjności przedsiębiorstw powodujący zmniejszenie ryzyka inwestycyjnego i upowszechnianie wzorców innowacyjnych stanowić może ważną podstawę dla uruchomienia procesów wiążących inwestorów i firmy innowacyjne. Gospodarka oparta o wiedzę i instytucje z nią związane zdaniem autorów mogą być wykorzystane dla przyspieszenia i koordynacji procesów innowacyjnych. W tym celu istotne jest wydłużenie horyzontu polityki gospodarczej decyzyjnego na poziomie kraju, regionów i sektorów i firm oraz umiejętność wiązania z pozoru niezależnych dziedzin takich na przykład jak edukacja, nauka, kultura, zdrowie, przemysł, usługi. Bardzo istotną rolę w całym procesie odgrywa zmiana świadomości, kształcenie na wszystkich poziomach oraz wykorzystanie kapitału społecznego. Duży potencjał tkwi w wykorzystaniu istniejących zasobów danych oraz struktur instytucjonalnych ze szczególnym uwzględnieniem struktur sieciowych. Istotną rolę w tym procesie mają do odegrania firmy krajowe i zagraniczne z uwzględnieniem ośrodków badawczych koncernów międzynarodowych oraz organizacje akademickie jak i instytucje świata kultury i mediów. W referacie przedstawione zostaną również możliwości wykorzystania także innych mikroindykatorów opartych na wiedzy. : The research into innovation approach in Poland s economic system, carried out in 2003-2006 in the Institute of Economic Sciences of Polish Academy of Sciences, reveal the very considerable gap to the level of innovation prevailing in European Union Member Countries. This is evident in such integrated indicators as EU Innovation Scoreboard or indicator of outlays on R+D level and intensity in relation to the GNP and indicator of number of patents. The distance on the micro economic level only in part mirrors the actual situation in the country s innovation level and might be taken as a measure of mismatch of the Poland s approach to innovations system to needs of modern economy. 21
Innovative enterprises are the source of competitiveness of Poland s economy and they are the mainstay for reducing the gap on the level of country, sectors and regions. There is a special role of research centres established by foreign companies investing in R+D and increase of number of Polish big, medium and small enterprises investing in innovations with use of own or specialized scientific centres research. The research on the level of companies have revealed a considerable innovation potential of small and medium enterprises. The innovative companies are now encountering numerous institutional barriers. There was observed an information asymmetry between units engaged in innovation processes. The system of enterprises innovations measures leading to reducing of investment risk and disseminating of innovations patterns could be an important base for putting in motion of processes combining investors and innovative companies. There is opinion of authors, that economic system based on knowledge and scientific institutions might be used for acceleration and co-ordination of innovation processes. It is very important to extend the time perspectives of the economic policy on the decision levels of the country, regions, sectors and companies, as well as developing skills of combining apparently not related fields as, for instance, education, science, culture, health, industry and services. Very important role in this process shall be attached to the evolution of the awareness and education on all levels and to the use of social capital. There is a large potential in ready data bases and existing institutional structures and particularly in networking structures. There is also essential role in this process to be played by foreign and domestic companies with special consideration of R+D centres of international corporation and academic organizations along with units from the world of media and culture. In this paper there are presented opportunities for use of other micro indicators based on knowledge. rozwój gospodarczy, mikroekonomiczne podstawy, innowacyjność, gospodarka oparta na wiedzy, zmniejszanie dystansu rozwojowego Tadeusz Baczko, Artur Chaberski, Jacek Lipiec 5) Rozwój firm rodzinnych w polsce poprzez wzrost wiedzy i tożsamości Instytut Nauk Ekonomicznych PAN pracownik naukowy, profesor WIT pod auspicjami PAN, współpracownik Ośrodka Badań i Współpracy Naukowej WSEI w Warszawie. Zajmuje się badaniami przedsiębiorstw i innowacyjności gospodarki, teorią przedsiębiorstwa oraz polityką ekonomiczną m.in. w zakresie B+R. Koordynator licznych projektów badawczych międzynarodowych i krajowych m.in.raportu o innowacyjności gospodarki Polski w 2007 r., którego partnerem jest Bank BRE S.A. Doktorant Instytutu nauk Ekonomicznych PAN; Prezes Zarządu Good Food Europe sp. z o.o. (firma rodzinna); Konsultant IBM Business Consulting Services (księgowość, consulting, outsourcing) i ZLOTEK sp. z o.o. (firma rodzinna) konsultant 2003 ANPE; Certyfikat Family Business Advisors Family Firm Insitute, Konferencja Miami, Ekspert programu Foresight 2020; Współorganizator konferencji w WSEI z udzialem Dennis a T. Jaffe, Współorganizowanie Centrum Firm Rodzinych i Innowacji przy WSEI. Udział w pracach nad Raportem o innowacyjności gospodarki Polski w 2005 i 2006 r. Badania innowacyjności firm rodzinnych, u dział w programie family business advising FFI, udział w Poster Session Family Firm Institute, Konferencja Chicago, badania reprezentacji poznawczych w ANPE Bordeaux. dr inż. Wyższej Szkoły Biznesu National-Louis University w Nowym Sączu Katedra Zarządzania adiunkt Specjalista w zakresie Zarządzania Zasobami Ludzkimi. Współautor książki i dwóch podręczników dydaktycznych z zakresu ZZL (nagroda Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej). Twórca pierwszego portalu ZZL w Polsce (www.placa.pl) oraz współtwórca pierwszej w Polsce koncepcji biznesu rodzinnego (www.biznesrodzinny.pl). Autor kilkudziesięciu artykułów naukowych. Współpracuje z wieloma ośrodkami doradczo- 22
szkoleniowymi oraz z praktyką gospodarczą. Najliczniejszą grupą przedsiębiorstw w Polsce są firmy rodzinne. Większość z nich powstała po 1988 roku. Ta grupa wchodzi obecnie w fazę wzrostu wymagających poważnych decyzji właścicielskich oraz zetknęła się z wyzwaniami związanymi z sukcesją.. Jednocześnie firmy te mogą odegrać bardzo istotną rolę w zmniejszeniu fali migracyjnej, rozwoju przedsiębiorczości na terenach wiejskich, być podstawą tworzenia nowych struktur kapitałowych, produkcyjnych i usługowych w tym przy wykorzystaniu rodzinnych powiązań za granicą. Bardzo ważnym wyzwaniem jest wzrost tożsamości tej grupy firm, przygotowanie ich do wyzwań własnościowych, rozwojowych, zarządzania, umiędzynarodowienia i wzrostu profesjonalizmu. Podstawą dla utrwalenia tożsamości jest wykorzystanie dorobku teoretycznego, wyników badań empirycznych tych firm w Polsce i za granicą pokazujących ich miejsce pejzażu społeczno-ekonomicznym, strategii tworzenia i rozwoju firm oraz form komunikacji i podstaw zarządzania. Wyzwania globalne powodują konieczność zderzenia tych firm z rozbudowanymi strukturami korporacyjnym, wzrostu innowacyjności oraz umiejętności korzystania z przewag konkurencyjnych jakie posiadają często firmy rodzinne w postaci tradycji, aktywów specyficznych oraz powiązań. Potwierdzają to badania prowadzone na Uniwersytecie Łódzkim (koordynator: prof. Jan Jeżak), Wyższej Szkole Ekonomiczno-Informatycznej w Warszawie (koordynator: prof. Tadeusz Baczko) oraz Wyższej Szkole Biznesu NLU w Nowym Sączu (koordynator: dr Jacek Lipiec). W kształtowaniu tożsamości tej grupy firm, jej właścicieli, sukcesorów, kadry zarządzającej i pracowników niezbędne jest ukształtowanie modelu edukacyjnego dopasowanego do potrzeb firm oraz podjęcie współpracy z istniejącymi stowarzyszeniami firm rodzinnych międzynarodowych a w tym Światowego Stowarzyszenia Biznesów Rodzinnych (Family Business Network), Family firm Institute i krajową Inicjatywą Firm Rodzinnych. Wykorzystane zostaną też doświadczenia sieci Insitut d Administration des Entreprises skupiającej 30 ośrodków we Francji w największych miastach Francji, między innymi na Sorbonie. Pozwoli to na ukształtowanie się zarówno profesjonalnej kadry firm jak również wyspecjalizowanych doradców dla tej grupy firm. Zaproponowany w referacie model edukacyjny będzie wykorzystywać dotychczasowe doświadczenia zebrane w czasie ogólnopolskich konferencji poświęconych biznesowi rodzinnemu, przeprowadzonych w Wyższej Szkole Biznesu NLU w Nowym Sączu oraz koncepcję centrów wiedzy w lokalnie i regionalnie zorientowanych ośrodkach akademickich przy wykorzystaniu dorobku Wyższej Szkole Ekonomiczno- Informatycznej w Warszawie opartych na aktywności badawczej pracowników naukowych i studentów oraz wykorzystaniu wiedzy istniejących firm rodzinnych i adekwatny do ich dynamiczne zmieniających się potrzeb. By far the most numerous category of enterprises in Poland are the family companies. Most of them were established after adoption of the new act on the business activity of 1988. This very group now enters a development phase calling for important decisions taken by owners and encountered a succession challenges as well. At the same time these companies might play an important role in taming of the emigration wave, possibly in developing of entrepreneurship in the rural areas, to became a mainstay for developing of the new capital, production and service structures, including taking an advantage of family ties with foreign persons. The very important challenge there is an identity of these group of companies and their ability to rise up to the challenges of ownership, development needs and threats, management, globalization and of increase of professionalism. The base for strengthening of the identity there could be a practical use of scientific theoretical output, the outcome of empirical research into these companies made in Poland and abroad, which reports define their place in their social and economic environment, the strategy of establishment and development of enterprises and basics of an art of management and forms of communication. The global challenges are making these companies to enter in contacts with complex corporate structures, to develop an ability to create and adopt an innovative approach and skills to take an advantage of competition predominance, which often family companies are enjoying because of tradition, specific ties and special assets. This is confirmed by research conducted on the Uniwersytet Łódzki (Łódź University; coordinator: prof. Jan Jeżak), Wyższa Szkoła Ekonomiczno - Informatyczna w Warszawie (The University of Economics and Computer Science in Warsaw; coordinator: prof. Tadeusz Baczko) and Wyższa Szkoła Biznesu NLU w Nowym Sączu (coordinator: dr Jacek Lipiec). In creation of the identity of this group of companies, improving skills of their founding owners and successors, managers and personnel, there is inevitable responsible and proper shaping of the educational model matched with the companies needs and to enter the co-operation with international associations of family businesses, including the World Association of Family Businesses and our local Family Business Network, Family Firms Institute and Initiative for Family Businesses. There would be exploited experiences of the network of Institut d Administration des Enterprises, a group of 30 centers active in the biggest cities in France, among them the one placed on the Sorbona University. This should 23
allow for shaping both professional and managerial personnel of these companies as well as specialized consultants and advisers to this category of companies. The educational model proposed in this paper will exploit experiences gathered so far on the nationwide conferences on family businesses organized by Wyższa Szkoła Biznesu NLU in Nowy Sącz and the conception of knowledge centers in regionally and locally oriented academic centers exploiting using output of the University of Economics and Computer Science in Warsaw and based on the scientific activity of lecturers and students as well as supported by the practical knowledge of effective family companies and fitted to their dynamic needs. edukacja ekonomiczna, zarządzanie, firmy rodzinne, badania przedsiębiorstw, organizacje firm rodzinnych, usługi doradcze Władysław Baka 6) Wpływ integracji europejskiej na stabilność sektora bankowego w Polsce prof. zw. dr hab. Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytet Warszawski Od 2000 r. prowadzi wykłady i seminaria w Wyższej Szkole Przedsiębiorczości i Zarządzania im. L. Kożmińskiego. Już trzecią kadencję jest członkiem Komitetu Nauk Ekonomicznych PAN. Kierunki pracy naukowo-dydaktycznej: programowanie gospodarcze, strategia i polityka ekonomiczna, reformy systemowe, bankowość i finanse, integracja europejska. Jest autorem ok. 450 artykułów naukowych oraz 30 książek; w tym takich pozycji jak: Programowanie gałęzi przemysłu (1972); Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego Polski (1980); Polska reforma gospodarcza (1982); Czas reformy (1986); Transformacja bankowości polskiej w latach 1988-1995 (z zespołem studentów) (1997); Bankowość centralna (1998); U żródeł wielkiej transformacji (1999); W tyglu transformacji ustrojowej (2004); Bankowość europejska (2005). Zmagania o reformę w okresie1980 1990 (2007). Był promotorem 410 prac magisterskich oraz 16 prac doktorskich. Działalność społeczno-polityczna i państwowa: Zastępca kierownika Wydziału Ekonomicznego KC PZPR (1973 1981); Sekretarz Komisji do spraw Reformy Gospodarczej (1980-1985); Minister, Członek Prezydium Rządu pełnomocnik rządu do spraw reformy gospodarczej (1981 1985); Prezes Narodowego Banku Polskiego (1986 1988; 1989-1991); Członek Rady Konsultacyjnej przy Przewodniczącym Rady Państwa (1986 1989); Członek Biura Politycznego i Sekretarz KC PZPR (1988-1989); Przewodniczący Rady Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (1995-1999; 2003-2007 ); Laureat licznych nagród za osiągnięcia naukowe ( w tym nagrody PTE im. Oskara Langego) i dydaktyczne ( Medal Edukacji Narodowej). Uhonorowany za działalność społeczną i państwową wieloma odznaczeniami, w tym Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski z Gwiazdą (Polonia Restituta) oraz Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski, a także francuską Złotą Gwiazdą Obywatelską ( Etoile Civique ) za aktywny udział w przemianach demokratycznych. Przedmiotem referatu jest charakterystyka wpływu uczestnictwa Polski w Unii Europejskiej na kształtowanie się stabilności sektora bankowego, mającego kluczowe znaczenie dla stabilności finansowej i w konsekwencji dla przezwyciężania potencjalnych zagrożeń i umacniania szans rozwoju gospodarczego kraju, związanych z postępującym procesem internacjonalizacji i globalizacji rynków finansowych. Punktem wyjścia przeprowadzonej analizy powyższego zagadnienia jest charakterystyka dominującej pozycji aktywów bankowych w ogólnej wielkości aktywów instytucji finansowych oraz zarysowanie problematyki potencjalnego zagrożenia sektora bankowego ryzykiem systemowym, wynikającym z wysokiej dżwigni finansowej i struktury bilansów bankowych oraz ścisłych powiązań międzybankowych o charakterze rozliczeniowym, związanych głównie z wykonywaniem zleceń płatniczych klientów i dużego zakresu pożyczek międzybankowych. W tych okolicznościach upadłość jednego banku, doprowadza częstokroć do uruchomienie zjawiska zwanego efektem zarażenia (contagion effect) i wywołania kryzysu bankowego destabilizującego cały system finansowy. 24