Volume 4/2010 Comparative Legilinguistics International Journal for Legal Communication Institute of Linguistics Faculty of Modern Languages and Literature Adam Mickiewicz University Poznań, Poland
Comparative Legilinguistics 4/2010 INSTITUTE OF LINGUISTICS LABORATORY OF LEGILINGUISTICS www.lingualegis.amu.edu.pl lingua.legis@gmail.com KOMITET REDAKCYJNY/EDITORIAL BOARD Editor-in-chief: Jerzy Bańczerowski Co-editor: Aleksandra Matulewska Adam Mickiewicz University Affiliated Sekretarze/Assistants: Robert Bielecki, Swietlana Gaś, Karolina Gortych, Szymon Grzelak, Joanna Grzybek, Karolina Kaczmarek, Joanna Nowak, Paulina Nowak-Korcz External Members of the Editorial Board Łucja Biel, PhD, University of Gdańsk, Poland Christos Bintoudis, PhD, Greece/Poland Susan Blackwell, PhD, University of Birmingham, UK Professor Olga Burukina, Moscow State Linguistic University, Russia Sheng-Jie Chen, PhD, National Taiwan University of Science and Technology, Taiwan Agnieszka Choduń, PhD, University od Szczecin, Poland Ewa Kościałkowska-Okońska, PhD, Nicolaus Copernicus University, Toruń, Poland Professor Larisa Krjukova, Tomsk State University, Russia Artur Kubacki, PhD, University of Silesia, Katowice, Poland Professor Maria Teresa Lizisowa, University of Arts and Sciences, Kielce, Poland Professor Lavinia Nădrag, Ovidius University, Constanţa, Romania Professor Natalja Netšunajeva, Public Service Academy, Estonia Kiriakos Papoulidis, PhD, Greece/Poland Professor Fernando Prieto Ramos, ETI, Université de Genève, Switzerland Professor Judith Rosenhouse, Swantech - Sound Waves Analysis and Technologies, Ltd. (before retirement: Technion I.I.T., Haifa, Israel) Iwona Witczak-Plisiecka, PhD, University of Łódź, Poland Professor Diana Yankova, New Bulgarian University, Sofia, Bulgaria Adres Redakcji/Editorial Office Instytut Językoznawstwa Pracownia Legilingwistyki Al. Niepodległości 4, pok. 218B 61-874 Poznań, Poland lingua.legis@gmail.com Wydanie publikacji dofinansował Instytut Językoznawstwa The issue has been published with financial grant from the Institute of Linguistics, Poland. Copyright by Institute of Linguistics Printed in Poland ISSN 2080-5926 Nakład 100 Egz. Redakcja i skład: Pracownia Legilingwistyki Druk: Zakład Graficzny Uniwersytetu im. A. Mickiewicza 2
[Wpisz tekst] Table of Contents ARTICLES Preface 1. Legal Communication Grażyna BEDNAREK (Poland), Translation of the European Arrest Warrant in the Light of Intercultural Communication Sergey KOROLEV (Russia), Procedural Misfires of Cross-Cultural Legal Communication in the Perspective of J. Austin and J. Langshaw Austin Lavinia NĂDRAG, Manuela STROESCU (Romania), A Psycholinguistic Approach to Inmate Argot in Romanian Prisons 2. Sworn Translation and Court Interpreting Sheng-jie CHEN (Taiwan), Computer Assisted Interpreter Training for Students Who Are Not Foreign Language Majors 3. Legal Language and Terminology Hanem EL-FARAHATY (UK), Features of English Legal Discourse Yuki HORIE (Poland/Japan), The Roots of Japanese Legal Terminology Diana KORNIECKA (Poland), Грамматика и стилистика юридических текстов (на основе уголовного кодекса) Vasily TOKARYEV (Ukraine), Споры о сущности права в дискурсе правопорядка REVIEWS Legal Linguistics No Longer Neglected: review of Legal Linguistics by Marcus Galdia (reviewed by Aleksandra Matulewska) 7 9 29 39 49 61 81 93 101 111 3
Comparative Legilinguistics 4/2010 4
[Wpisz tekst] Spis treści ARTYKUŁY Wprowadzenie 1. Prawo a komunikacja Grażyna BEDNAREK (Polska), Tłumaczenie europejskiego nakazu aresztowania w świetle komunikacji międzykulturowej Sergey KOROLEV (Rosja), Proceduralne pomyłki w interkulturowej komunikacji prawniczej z perspektywy J. Austina and J. Langshaw Austina Lavinia NĂDRAG, Manuela STROESCU (Rumunia), Psycholingwistyczne podejście do żargonu więźniów w rumuńskich zakładah penitencjarnych 2. Tłumaczenie przysięgłe i sądowe Sheng-jie CHEN (Taiwan), Wspomagane komputerowo szkolenie tłumaczy ustnych dla studentów kierunków niefilologicznych 3. Język prawa i terminologia prawnicza Hanem EL-FARAHATY (Wielka Brytania), Cechy angielskiego dyskursy prawnego i prawniczego Yuki HORIE (Poska/Japonia), Źródła japońskiej terminologii prawnej i prawniczej Diana KORNIECKA (Polska), Gramatyka i stylisyka tekstów prawnych (na przykładzie kodeksu) Vasily TOKARYEV (Ukraina), Spory o istotę prawa w dyskursie i porządku prawnym RECENZJA Legilingwistyka już nie jest ziemią niczyją: recenzja książki Legal Linguistics Marcusa Galdii (recenzowała Aleksandra Matulewska) 7 9 29 39 49 61 81 93 101 111 5
Comparative Legilinguistics 4/2010 6
[Wpisz tekst] Preface This volume of Comparative Legilinguistics contains eight articles. Three of them deal with various aspects of legal communication. Grażyna BEDNAREK (Translation of the European Arrest Warrant in the Light of Intercultural Communication) from Poland discusses translation as a process of intercultural communication. In order to prove her point of view she gives an example of the translation of the European arrest warrant into the languages of the European Union member states. Sergey KOROLEV from Russia in his text titled Procedural Misfires of Cross- Cultural Legal Communication in the Perspective of J. Austin and J. Langshaw Austin discusses theory and practice in the cross-roads area where legal theory meets linguistic philosophy. Korolev argues that every lawyer may face miscommunication problems resulting from differences in meanings of technical terms in the process of oral translation of foreign lecture on law which in turn, may have dire consequences on the communication process. Lavinia NĂDRAG and Manuela STROESCU from Romania (A Psycholinguistic Approach to Inmate Argot in Romanian Prisons) discuss the phenomenon of inmate argot existing in Romanian prisons. They have identified over 500 argot terms and discovered that nearly none of them are to be found in Romanian dictionaries including slang dictionaries. Sheng-jie CHEN from Taiwan touches upon the aspects of training interpreters with the usage of computer aids (Computer Assisted Interpreter Training for Students Who Are Not Foreign Language Majors). His attention focuses on 18 students who were not attending foreign language majors in a university in Taipei, Taiwan, in 2009. The author has arrived at the conclusion that computer assisted interpreting training may be developed into the interpretation method. Four papers are devoted to legal language and legal terminology. Hanem EL-FARAHATY from the UK, in her paper titled Features of English Legal Discourse presents the common lexical and grammatical features of legal discourse in English and Arabic in order to identify potential areas in English-Arabic pair which may result in translation problems. Yuki HORIE from Japan (The Roots of Japanese Legal Terminology) touches upon the historical development of Japanese legal terminology. She focuses her attention on the gap between Japanese and European legal terminology. What is more, she notices that Japanese legal terminology is so deeply rooted in history, that it may be not easy to comprehend even for contemporary Japanese. Diana KORNIECKA From Poland (Грамматика и стилистика юридических текстов (на основе уголовного кодекса)) concentrates on grammatical and stylistic features of legal texts with special attention paid to the translation process of Russian and Polish penal codes. The author distinguishes selected differences in macro and micro text structures and semantics of analysed legal instruments and points to the sources of potential translation mistakes. 7
Comparative Legilinguistics 4/2010 Vasily TOKARYEV from Ukraine (Споры о сущности права в дискурсе правопорядка) devoted his paper to the ontological structure of law. He discusses the essence of law in the discourse on law and order and the impact of the political sphere on the legal sphere. Legal linguistics and legal translation witness a rapid development. There have been two books on legal linguistics published recently: one by Mattila (Comparative Legal Linguistics) and one by Galdia (Legal Linguistics). The review of the latter is presented in this volume. 8
[Wpisz tekst] TRANSLATION OF THE EUROPEAN ARREST WARRANT IN THE LIGHT OF INTERCULTURAL COMMUNICATION Grażyna BEDNAREK Katedra Lingwistyki Stosowanej, Wyższa Szkoła Gospodarki 85-229 Bydgoszcz, ul. Garbary 2 g.bednarek@neostrada.pl Abstract: The aim of this paper is to examine translation of the European arrest warrant in the light of intercultural communication. The paper consists of three parts. The first part addresses major aspects of judicial cooperation in criminal matters within the territory of the European Union (EU) and introduces the European arrest warrant (EAW) as one of the major legal instruments of such cooperation. The second part focuses on the notion of legal translation as an act of intercultural communication. The third part illustrates, via translation of the European arrest warrant, how certain differences between the two most important legal families of the world, the Common Law and the Civil Law, influence the process of intercultural communication. TŁUMACZENIE EUROPEJSKIEGO NAKAZU ARESZTOWANIA W ŚWIETLE KOMUNIKACJI MIĘDZYKULTUROWEJ Abstrakt: Niniejszy artykuł poświęcony jest badaniu nad tłumaczeniem Europejskiego nakazu aresztowania (ENA) w świetle komunikacji międzykulturowej. Artykuł składa się z trzech części. Celem pierwszej z nich jest przedstawienie głównych aspektów współpracy sądowej w sprawach karnych w Unii Europejskiej (EU) oraz przybliżenie ENA jako jednego z głównych instrumentów prawnych prawa karnego UE. Część druga omawia tłumaczenie ENA w świetle komunikacji międzykulturowej. Część trzecia opisuje w jaki sposób pewne różnice pomiędzy dwoma najważniejszymi systemami prawnymi, tj. prawem zwyczajowym oraz prawem cywilnym (kontynentalnym) wpływają na proces komunikacji międzykulturowej. 9
Comparative Legilinguistics 4/2010 MISFIRES OF CROSS-CULTURAL LEGAL COMMUNICATION IN THE PERSPECTIVE OF J. AUSTIN AND J. LANGSHAW AUSTIN Dear interpreter, no matter what You do, no matter how You try, somewhere sometime You are bound to fall short of excellence. For a reasonable interpreter there is only room between two flexible poles: highly approvable and acceptable with no place for perfect Sergey KOROLEV Doctor juris habil., Head of the Comparative Law Department at the State and Law Institute of the Russian Academy of Sciences (Moscow), scientific supervisor and long-standing interpreter at the German-Russian Centre of Legal Studies (Moscow-Muenster). 119991, State and Law Institute, Znamenka str. 10, Moscow sko.05@mail.ru Abstract: The article is meant to serve both theory and practice in the cross-roads area where legal theory meets linguistic philosophy. The legal perspective is represented by the famous command theory of John Austin, who is often regarded as the founding father of anglo-american branch of legal positivism. The linguistic perspective is represented by the speech acts theory elaborated by John Langshaw Austin. It is argued that the command theory is only of marginal use for any process of crosscultural legal communication. The reason behind this argument is that the command theory is grossly reductionist in its nature ( colonel lieutenant ) and cannot therefore embrace a trilateral reality of cross-cultural legal communication (speech originator interpreter audience). But the imperative theory may be useful if applied to misfires of the whole process of legal oral translation. By transforming the said trilateral reality to any dichotomy in the sense of the command theory, i.e. by bracketing together any two of the said agents and by insulating the third one- we inevitably arrive at some sort of misfire or even collapse of the whole procedure. Further the common view is challenged that the only source of such misfires lies in poor quality of interpretation. It is argued that both the speech originator and even somehow inadequate audience may share the final failure. The eventual outcome of the article may be described as an attempted synthesis of the speech acts theory of John Langshaw Austin and sociology of law as elaborated by German professor Werner Krawietz. The interdisciplinary approach to discussed misfires of cross-cultural legal communication resulted in formulating a series of bilateral rules, which are obligatory both for the speech originator and the interpreter if the most unacceptable misfires of legal oral translation are to be avoided. 10
[Wpisz tekst] «ОСЕЧКИ» КРОСС - КУЛЬТУРНОЙ ЮРИДИЧЕСКОЙ КОММУНИКАЦИИ В ПЕРСПЕКТИВЕ ДЖОНА ОСТИНА И ДЖОНА ЛЭНГШО ОСТИНА Abstract: Статья носит одновременно теоретический и прикладной характер. В ней предпринята попытка совместить юридическую и лингвистическую перспективу при анализе кросс культурной юридической коммуникации. Юридическая перспектива представлена императивной теорией Джона Остина - родоначальника англо-американской версии юридического позитивизма. Лингвистическая перспектива представлена теорией речевых актов яркого представителя лингвистической философии Джона Лэнгшо Остина. Показано, что императивная теория ввиду ее крайне редукционистского характера («начальник подчиненный») не может полностью охватить характер отношений типа «лектор переводчик - аудитория». Все три агента являются авторами конечного продукта, т.е. удавшейся лекции. Однако императивная теория полезна при анализе различных редукционистских констелляции, в который один из трех агентов может быть выведен «за скобки» как величина, которою можно пренебречь. Критикуется распространенная точка зрения, что в неудачах юридического перевода всегда повинны переводчики. Нередко они разделяют вину с «носителем первичного текста» и даже с не вполне адекватной аудиторией. В заключении предпринята попытка конвергенции теории речевых актов Джона Лэнгшо Остина и социологии права в духе Вернера Кравица. Разработаны билатеральные правила устного перевода, которые без ущерба для процесса кросс-культурной юридической коммуникации не могут игнорировать ни носитель первичного текста, ни его переводчик. PROCEDURALNE POMYŁKI W INTERKULTUROWEJ KOMUNIKACJI PRAWNICZEJ Z PERSPEKTYWY J. AUSTINA AND J. LANGSHAW AUSTINA Abstrakt: Artykuł ma charakter interdyscyplinarny, gdyż pokazuje punkty styczne pomiędzy teorią prawa a filozofią języka. Perspektywa prawnicza zostaje pokazana z punktu widzenia teorii Johna Austina, który jest często postrzegany, jako twórca anglo-amerykańskiej gałęzi pozytywizmu prawniczego. Z kolei perspektywa językoznawcza została oparta na teorii aktów mowy opracowanej przez Johna Langshaw Austina. Autor uważa, że teoria Johna Austina ma marginalne zastosowanie do komunikacji międzykulturowej, ze względu na jej redukcjonistyczny charakter, który czyni ją nieprzydatną w komunikacji trzypłąszczyznowej (nadawca tłumacz odbiorcy). Jednakże autor zwraca uwagę, że teoria może być przydatna, jeżeli zostanie zastosowana do zaburzeń jakie potencjalnie mogą się pojawić w procesie komunikacji. Ponadto, zwraca się uwagę na często błędny stereotypowy pogląd, zgodnie z którym zaburzenia w komunikacji wynikają z jakości pracy wykonanej przez tłumacza. Na jakość przekładu ma bowiem wpływ także nadawca komunikatu, a niekiedy nawet odbiorca. W wyniku przeprowadzonej analizy autor formułuje zasady, pozwalające unikać zaburzeń wkomunikacji, których powninni przestrzegać zarówno nadawca komunikatu, jaki i tłumacz. 11
Comparative Legilinguistics 4/2010 A STUDY OF INMATE ARGOT IN ROMANIAN PRISONS Prof. Lavinia NĂDRAG, Ph.D Ovidius University, Constanţa lnadrag28@yahoo.com Manuela STROESCU, Ph.D Abstract: The lexis and structure of prison argot reflect the personalities of inmates who employ them, as well as the conflicts and tensions inherent in prison settings. It is shown in this article that the distinctiveness of prison argot is largely a product of the character of penal context. Its extent of use varies with the extent of penal discipline. Appreciation of this complex relationship might facilitate improved communication between prisoners and custodial authorities. In addition, knowledge of prison argot meanings has a potential to improve the management of prison-based programs and thus appears helpful in the complex process of prisoners' rehabilitation and social reintegration. UN STUDIU ASUPRA ARGOULUI DIN PENITENCIARELE ROMÂNEŞTI Rezumat: Lexicul şi structura argoului din închisori reflectă atât personalitatea condamnaţilor care le utilizează, cât şi conflictele şi tensiunile inerente în închisori. În acest articol, se arată că particularităţile argoului din închisori sunt, în mare măsură, un produs al caracterului contextului penal. Utilizarea sa variază în funcţie de disciplina penală. Cunoaşterea acestei relaţii complexe ar putea facilita comunicarea dintre persoanele private de libertate şi autorităţile care le au în custodie. În plus, cunoaşterea sensurilor argoului penitenciar are potenţialul de a îmbunătăţi managementul programelor din penitenciar şi, astfel, poate fi de mare ajutor în procesul complex de reabilitare şi reintegrare socială a condamnaţilor. PSYCHOLINGWISTYCZNE PODEJŚCIE DO ŻARGONU WIĘŹNIÓW W RUMUŃSKICH ZAKŁADAH PENITENCJARNYCH Abstrakt: Leksyka i struktura żargonu więźniów odzwierciedla ich osobowość, a także konflikty i napięcie jakie jest obecne w środowisku więżiennym. Celem artykułu jest pokazanie, że cechy charakterystyczne żargonu więźniów są w dużym stopniu wynikiem osadzenia w kontekście penitencjarnym. Zakres użycia żargonu różni się w zależności od restrykcyjności wprowadzonej w danym ośrodku dyscypliny penitencjarnej. Znajomość tego żargonu może potencjalnie ułatwić kontakt więźniów z władzani zakładów karnych, a nawet poprawić jakość zarządzania, wspomóc proces resocjalizacji więźniów i ich późniejszej integracji ze społeczeństwem. Key words: study, argot, slang, inmate, prison 12
[Wpisz tekst] COMPUTER ASSISTED INTERPRETER TRAINING FOR STUDENTS WHO ARE NOT FOREIGN LANGUAGE MAJORS Sheng-jie CHEN, PhD. Department of Applied Foreign Languages National Taiwan University of Science and Technology 43, Keelung Road, Section 4, Taipei City, Taiwan shengjie@mail.ntust.edu.tw or ntustjason@yahoo.com Abstract:The aim of the existing case study was to investigate the implications of applying computers to teaching interpreting to students who were not foreign language majors. Some researchers argued that interpreting courses are very difficult, so they should be offered to qualified post-graduate students instead of undergraduate students. However, most undergraduate programs in Taiwan offer interpretation courses. In addition, in China two-semester interpreter training courses have even been offered to most undergraduate students who were not foreign language majors. Furthermore, computers have been widely used in interpreter training, but no research has been available that investigated how to apply computer assisted interpreter training (CAIT) to teaching interpreting to students who are not foreign language majors. Qualitative research methods have been used to collect and analyze the data to complete the report in this study. Participants consisted of the author and the 18 students, who were not foreign language majors, taking a computer assisted interpreter training course that the author offered in a university in Taipei, Taiwan, in 2009. The results of the study indicated that CAIT may be developed into IM (the interpretation method) of foreign language teaching to teach students who are not foreign language majors. 非外文系電腦輔助口譯教學摘要本個案研究旨在探討如何運用電腦輔助口譯教學於教授外系 ( 非外文系 ) 的學生 有些專家主張口譯課很困難所以只能在研究所開設給有資格的學生學習, 而不應該開給大學部的學生 但是在台灣大部份的大學部都有開口譯課 在中國甚至大部份的外系 ( 非外文系 ) 都在開為期兩個學期的口譯課 電腦廣泛的運用於口譯教學, 但是卻很少研究探討如何運用電腦於外系的口譯教學 本研究採用質的方式收集與分析資料完成本論文, 實驗參與者包括筆者與選修筆者 2009 年在台北一所大學開設的電腦輔助口譯課的 18 位外系的學生 本研究結果顯示電腦輔助口譯教學可以發展成為獨樹一格的教學法, 以透過教授口譯訓練技巧的方式教外系學生外文 WSPOMAGANE KOMPUTEROWO SZKOLENIE TŁUMACZY USTNYCH DLA STUDENTÓW KIERUNKÓW NIEFILOLOGICZNYCH 13
Comparative Legilinguistics 4/2010 LEXICAL AND SYNTAX FEATURES OF ENGLISH AND ARABIC LEGAL DISCOURSE: A COMPARATIVE STUDY Hanem El-Farahaty, PhD researcher in University of Leeds, UK Assistant Lecturer, University of Mansoura, Egypt Department of Arabic and Middle Eastern Studies School of Modern Languages and Cultures University of Leeds LS2 9JT UK smlhesa@leeds.ac.uk hmyelfarahaty@yahoo.com Abstract: This paper discusses the common lexical and grammatical features of legal discourse in English and Arabic. 1 The rationale behind this analysis is to compare and contrast the discourse of both languages, list the similarities and differences between them and come up with the most problematic areas in legal translation. It is worth mentioning that features of Arabic legal discourse have not been researched before, thus, I have taken the features of legal English as headlights according to which I will analyze the corpus of Arabic legal documents. These features, however, are not specific to one particular type of written language of the law. By type of language is meant the different types of legal texts such as legislations, contracts, official documents, court proceedings, etc. For this purpose, authentic samples of different English and Arabic legal documents have been consulted. These texts, obtained from law professionals, include private legal documents such as tenancy agreements, employment contracts, correspondences between solicitors and clients, reports to the court, birth certificates, and marriage certificates. Other documents include selected legislative and international documents. To this effect, the United Nations (UN) website, other translation books such as Mansoor (1965), Hatim, Shunnaq and Buckley (1995) are consulted. مستخلص يناقش هذا البحث المالمح اللغوية )المفردات و بناء الجملة( للغة القانون في كل من اللغة االنجليزية و اللغة العربية و ذلك عن طريق االشارة الى العديد من النصوص القانونية المكتوبة بأنواعها المختلفة في كل من اللغتين. و قد تم جمع هذه النصوص من االنترنت : من موقع االمم المتحدة و من مواقع أخرى تم الحصول عليها من محامين و غيرها من مواقع االنترنت المعروفة. كما تم الحصول على المزيد من النصوص العربية من كتب الترجمة القانونية المعروفة مثل مجلدي منصور )5691( و أيضا كتاب حاتم و شوناق و باكلي )5661(. و يهدف البحث لمقارنة المفردات و عناصر تركيب الجملة في كل من اللغتين و تحديد أوجه التشابه و االختالف بينهما. كما يهدف أيضا لتحديد المشاكل التي تنتج عن هذا االختالف بين اللغتين و كيف يشكل هذا االختالف صعوبة في مجال الترجمة القانونية. و تجدر االشارة الى أن هذا البحث يعد تمهيدا لدراسة أخرى عن مشاكل الترجمة القانونية في اللغتين االنجليزية و العربية و كيف التعامل معها. 1 Other textual and stylistic features are beyond the scope of this paper. 14
[Wpisz tekst] CECHY ANGIELSKIEGO DYSKURSY PRAWNEGO I PRAWNICZEGO Abstrakt: Celem artykułu jest przedstawienie typowych leksykalnych i składniowych cech dyskursu prawnego w języku arabskim i angielskim. Cechy strylistyczne nie zostały uwzględnione w pracy. Autorka sokonuje anlizy porównawczo-kontrastywnej dyskursy prawniczego w obu analizowanych językach. W wyniku przeprowadznonej analizy zostaje opracowana list najbardziej kłopotliwych obszrów w przekładzie w ramach tej pary językowej. Należy tutaj podkreślić, że cechy prawniczego dyskursu w języku arabskim nie były do tej pory badane i z tego powodu za punkt wyjścia posłużyły szerzej opisane w literaturze cechy prawniczego języka angielskiego. Autorka zanalizowała autentyczne teksty z różnych gatunków obejmujące: umowy najmu/dzierżawy, umowy o pracę, korespondencję pomiędzy prawnikami i klientami, raporty przygotowywane na potzreby sądów, akty urodzenia i małżeństwa, a także wybrane dokumenty z zakreu prawa międzynarodowego. 15
Comparative Legilinguistics 4/2010 THE ROOTS OF JAPANESE LEGAL TERMINOLOGY Yuki HORIE Adam Mickiewicz University Institute of Linguistics Laboratory of Legilinguistics Al. Niepodległości 4, pok. 218B 61-874 Poznań, Poland pupu@amu.edu.pl Abstract: During the Meiji era, Japan began its modernization and the Western culture was introduced to Japan. Japan had to construct a modern society, fusing complicatedly with a model of the Japanese tradition. In the legislation field, beginning with the Constitution of the Empire of Japan, the establishment of the first unified nationwide law was attempted in this period. In particular concerning the civil code, The French Code (later German Code) was considered as the most comprehensive code, and its translation was made and edited as a Japanese Civil Code. However, translating the original concepts which had not existed in Japan was a very difficult task. They coined words preserving the original sequence of elements and as a result there is a gap between the European legal terms and the Japanese ones especially in translation. The current legal terminology was made based on such a historical background, in consequence it has become less familiar to Japanese people. I would like to consider theses problems on some examples. 日本語における翻訳語としての法律用語の歴史 Abstract: 明治時代の文明開化に伴い 西欧の文化が日本に流入した 日本は独自の制度や文化を維持しつつ 西欧文化を取り入れながら近代化をすすめていった 法律においても 憲法制定を始めとし 日本で始めて国内を統一する法律の制定が行われた 民法においては特にフランス のちにドイツの民法が手本とされ これらの民法の日本語への翻訳作業が行われた しかしながら もともと日本に存在しなかった概念を翻訳することは 非常に困難な作業であり 結果的に誤訳や意味不明瞭な造語が多く生まれた 現在の法律用語はそのような歴史的背景をもとに成り立っているため なお多くの一般の日本人にとって意味不明で親しみにくい言語となっている これらの法律用語が造語された過程についていくつか例をあげて考察したいと思う ŹRÓDŁA JAPOŃSKIEJ TERMINOLOGII PRAWNEJ I PRAWNICZEJ 16
[Wpisz tekst] ЗНАЧЕНИЕ ГРАММАТИКИ И СТИЛИСТИКИ ТЕКСТА В ПРОЦЕССЕ ПЕРЕВОДА ЮРИДИЧЕСКИХ ТЕКСТОВ (НА МАТЕРИАЛЕ УК РЕСПУБЛИКИ ПОЛЬШИ И УК РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ) Diana KORNIECKA dkorniecka@gmail.com Аннотация. Целью данной статьи является рассмотрение трудностей в переводе российского и польского уголовных кодексов в плане сопоставительного анализа грамматики текста. Технические аспекты структуры текстового материала регулирует законодательная техника обеих стран. В работе рассматриваются определенные случаи расхождения элементов макро- и микрокомпозиции УК Польской Республики и УК Российской Федерации. Автором указываются возможные ошибки в процессе перевода уголовных кодексов. Статья обращает внимание на то, что именно изучение принципов законодательной техники языка перевода в большой степени позволяет обеспечить требования жанра правовых текстов. GRAMMAR AND STYLE OF LEGAL TEXTS (CODE CASE STUDY) Abstract: The purpose of the paper is to present obstacles in the translation process of Russian and Polish penal codes. Both texts are characterized by a particular register and structure that are regulated by separate laws in both countries. The paper also gives an account of selected differences in macro and micro text structures of the given material. The result to emerge from comparative analysis is that ignoring formal guidelines in the translation process of codification acts may lead to style distortion, that is to say to a translation mistake. On the question of structure and semantics of legal instruments, this study shows that a knowledge of legislative technique is of significant importance for a translator. GRAMATYKA I STYLISYKA TEKSTÓW PRAWNYCH (NA PRZYKŁADZIE KODEKSU) Abstrakt: Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie problemów przekładu kodeksu karnego polkiseho i rosyjskiego. Cechy chrakterystyczne obu tekstów wynikają z odmiennych regulacji prawnych stosowanych w obu krajach. Podczas analizy wzięto pod uwagę makro i mikro strukturę materiału badawczego. Wyniki badania wykazały, że znajomość techniki prawodawczej jest kluczowa dla poprawnego wykonania przekładu aktów normatywnych. 17
Comparative Legilinguistics 4/2010 СПОРЫ О СУЩНОСТИ ПРАВА В ДИСКУРСЕ ПРАВОПОРЯДКА Vasily TOKAREV Candidate of Law, assistant professor of the Law Faculty Samara State Regional University (Nayanova) Russia, 443110, Samara, 21, Novo-Sadovaya str., 28 basiletok@gmail.com В статье анализируется проблематика онтологической структуры права. Рассматриваются различные подходы к ее осмыслению, противоречия между которыми снимаются в дискурсе правопорядка. Он позволяет выявить социальные основания права правовые ситуации, разрешаемые легитимной инстанцией. Дискурс правопорядка формируется в контексте политических и правовых учений философов эпохи Просвещения, поставивших вопрос об универсальном характере правовой структуры и предложивших принципиально новую методологию ее познания. Впоследствии этот дискурс будет оригинально интерпретирован автором «либертарной» теории понимания права акад. В.С. Нерсесянцем. Однако уже в начале XX века становятся очевидными и слабые стороны дискурса правопорядка, что приводит к кризису правосознания. Ответом на него была концепция «политической теологии» К. Шмитта, направленная на установление логического соотношения между нормой и фактом в структуре права. В то же время соперничество точек зрения в рамках единого научного дискурса обнаруживало такой его существенный компонент как свободная дискуссия. Тем не менее, пространство дискуссии о сущности права остается искусственно суженным за счет значительного влияния на юридическое поле политического поля, не ставящего вопрос о суверенитете на всеобщее обсуждение. DISCUSSIONS ABOUT ESSENCE OF LAW IN THE DISCOURSE ON LAW AND ORDER Abstract: The article is devoted to the ontological structure of law. The contradictions between its various interpretations are eliminated in the law and order discourse. It allows to reveal the social bases of law the legal situations resolved by the legitimate instance. The law and order discourse is formed in a context of political and legal doctrines of the epoch of the Enlightenment. They raised a question about the universal character of legal structure and offered a new methodology of its comprehension. Subsequently V.S. Nersesyanc interpreted this discourse in an original way. However in the beginning of the 20-th century the weaknesses of the discourse of law and order became the reason of crisis of sense of justice. The conception of political theology by C. Schmitt who criticized the liberal jurisprudence was the answer to it. At the same time a rivalry between points of view within the limits of a uniform scientific discourse brings to light its such essential component as a free discussion. Nevertheless, the discussion about essence of law is artificial narrowed by the considerable influence of the political sphere on the legal sphere. SPORY O ISTOTĘ PRAWA W DYSKURSIE I PORZĄDKU PRAWNYM Abstrakt: Artykuł dotyczy ontologicznej struktury prawa. Prawo i dyskurs porządku prawnego były przedmiotem badań już od wielu wieków. Autor omawia podejścia, które kształtowały się od 18
[Wpisz tekst] okresu Oświecenia (kiedy zwrócono uwagę na uniwersalny charakter struktury prawa i zaproponowano nowe podejście do jego pojmowania), aż po XX wiek. W XX wieku na szczególną uwagę zasługuje dosyć oryginalna i wyróżniająca się koncepcja opracowana przez W. S. Nersesjanca. Autor zwraca także uwagę na kryzys poczycia sprawiedliwości i praworządności, który był wynikiem slabości dyskursu prawa i porządku. Autor wykazuje, że obecne dyskusje dotyczące istoty prawa są sztucznie zawężane przez naciski polityczne. 19
Comparative Legilinguistics 4/2010 LEGAL LINGUISTICS NO LONGER NEGLECTED: REVIEW OF LEGAL LINGUISTICS BY MARCUS GALDIA (REVIEWED BY ALEKSANDRA MATULEWSKA) Aleksandra Matulewska Adam Mickiewicz University in Poznań Faculty of Modern Languages and Literature Legal Linguistics. Galdia, M., Frankfurt am Main: Peter Lang Publishing House, 2009, 434 pp., ISBN: 978-3-631-59463-6. 20