Sprawdzian 2. Nowożytność Grupa B Imię i nazwisko Klasa Ocena Numer zadania 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Suma punktów Liczba punktów Zadanie 1. (0 3) Określ, które z podanych zdań na temat demokracji szlacheckiej w Polsce w XVI w. są prawdziwe, a które fałszywe. Zaznacz PRAWDA, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub FAŁSZ, jeśli jest fałszywe. I. Król był jednym z trzech stanów sejmujących. II. Ruch egzekucyjny dążył do ograniczenia roli magnaterii w państwie. III. Od 1573 r. władzę króla ograniczały artykuły henrykowskie. Zadanie 2. (0 2) Wyjaśnij, dlaczego rozwój folwarków szlacheckich przyczynił się do umocnienia pozycji politycznej szlachty w Polsce XVI w. 1
Historia i społeczeństwo. Ojczysty Panteon i ojczyste spory Liceum i technikum Zadanie 3. (0 3) Rzeczpospolita Obojga Narodów, po 1569 r. Podaj nazwy państw, do których dziś należą wymienione miasta. Ryga Brześć Litewski (dziś Brześć) Bracław Zadanie 4. (0 2) Spośród podanych informacji wybierz dwie przyczyny i dwa skutki decyzji podjętych na sejmie w Lublinie w 1569 r. A. Groźba rozpadu unii polsko-litewskiej po śmierci Zygmunta Augusta. B. Powstanie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. C. Poparcie przez ruch egzekucyjny koncepcji unii realnej z Litwą. D. Ustanowienie wspólnej administracji i armii dla Korony i Litwy. E. Włączenie znacznych obszarów Wielkiego Księstwa Litewskiego do Korony. przyczyny skutki Decyzje sejmu w Lublinie 2
Zadanie 5. (0 3) Jan Matejko, Batory pod Pskowem (1872) Uzupełnij zdania, wpisując litery, którymi oznaczono właściwe informacje. I. Ilustracja przedstawia wydarzenie, które rozegrało się w przedziale czasowym oznaczonym na taśmie chronologicznej literą. UNIA W LUBLINIE OBRONA JASNEJ GÓRY PRZED SZWEDAMI A B C D HOŁD PRUSKI PIERWSZA WOLNA ELEKCJA ODSIECZ WIEDEŃSKA II. Niedźwiedzia skóra pod nogami polskiego władcy symbolizuje zwycięstwo nad. A. Krzyżakami B. dynastią Habsburgów C. Siedmiogrodem D. Rosją III. Tryumf odniesiony przez polskiego władcę oznaczał umocnienie pozycji Rzeczypospolitej w rejonie. A. Pomorza Gdańskiego B. Inflant C. Mołdawii D. Śląska 3
Zadanie 6. (0 2) Określ, które z podanych wydarzeń związanych ze stosunkami wyznaniowymi w polsko- -litewskiej Rzeczypospolitej jest chronologicznie pierwsze, a które ostatnie. W tabeli zaznacz litery, które przyporządkowano odpowiednim wydarzeniom. I. wydarzenie pierwsze A B C D II. wydarzenie ostatnie A B C D A. Sąd skazał kilu toruńskich protestantów na karę śmierci. Wyrok był konsekwencją zamieszek i starć między protestantami a katolikami, za które odpowiedzialnością obarczono ewangelików. B. Uchwalono akt prawny gwarantujący pokój między szlachtą różnych wyznań. C. Przedstawiciele trzech wyznań protestanckich augsburskiego, kalwińskiego i braci czeskich spotkali się na synodzie generalnym, aby zadeklarować gotowość budowania wspólnoty bez wzajemnych oskarżeń i niechęci oraz wspierania się w razie zagrożenia ze strony katolików. D. Sejm walny przyjął konstytucję nakazującą braciom polskim, którzy nie porzucą wyznania ariańskiego, opuszczenie Rzeczypospolitej. Za niepodporządkowanie się temu prawu groziła kara śmierci. Tekst do zadań 7. i 8. Henryk Sienkiewicz, Potop Jest, panie kawalerze, zwyczaj w tym kraju, iż gdy kto kona, to mu krewni w ostatniej chwili poduszkę spod głowy wyszarpują, ażeby się zaś dłużej nie męczył. Ja i książę [Janusz] wojewoda wileński postanowiliśmy tę właśnie przysługę oddać Rzeczypospolitej. Ale że siła drapieżników czyha na spadek i wszystkiego zagarnąć nie zdołamy, przeto chcemy, aby choć część, i to nie lada jaka, dla nas przypadła. Jako krewni, mamy do tego prawo. Jeśli zaś nie przemówiłem ci tym porównaniem do głowy i nie zdołałem w sedno utrafić, tedy powiem inaczej. Rzeczpospolita to postaw czerwonego sukna, za które ciągną Szwedzi, Chmielnicki, Hiperborejczykowie, Tatarzy, elektor i kto żyw naokoło. A my z księciem wojewodą wileńskim powiedzieliśmy sobie, że z tego sukna musi się i nam tyle zostać w ręku, aby na płaszcz wystarczyło; dlatego nie tylko nie przeszkadzamy ciągnąć, ale i sami ciągniemy. Niechaj Chmielnicki przy Ukrainie się ostaje, niech Szwedzi z Brandenburczykiem o Prusy i wielkopolskie kraje się rozprawiają, niech Małopolskę bierze Rakoczy czy kto bliższy. Litwa musi być dla księcia Janusza, a z jego córką dla mnie! Zadanie 7. (0 1) Zaznacz właściwe dokończenie zdania. Osoba, której wypowiedź przytoczono w tekście, dążyła do A. likwidacji Rzeczypospolitej Obojga Narodów. B. utrwalenia władzy królów szwedzkich na Litwie. C. przywrócenia zasad gwarantowanych przez unię lubelską. D. zapewnienia Radziwiłłom sukcesji w Koronie Polskiej. H. Sienkiewicz, Potop, t.1, Warszawa 1974. 4
Zadanie 8. (0 1) KORONACJA JANA KAZIMIERZA NA KRÓLA POLSKI I ROZBIÓR POLSKI 1 2 3 4 ŚMIERĆ KRÓLA ZYGMUNTA AUGUSTA UPADEK KAMIEŃCA PODOLSKIEGO BITWA POD RACŁAWICAMI Zaznacz właściwe dokończenie zdania. Wydarzenia przedstawione w tekście rozegrały się w przedziale czasu oznaczonym na taśmie chronologicznej numerem A. 1. B. 2. C. 3. D. 4. Zadanie 9. (0 2) Do podanych dynastii panujących w Rzeczypospolitej Obojga Narodów dobierz po dwa odpowiadające im wydarzenia. Wpisz przy nazwach dynastii właściwe litery. Dynastie: Wazowie, Wettinowie, Wydarzenia: A. Podpisanie rozejmu z Rosją w Dywilinie. B. Zawarcie unii wyznaniowej w Brześciu. C. Nawiązanie współpracy pomiędzy rodem Czartoryskich a Rosją. D. Wygnanie z Polski Stanisława Leszczyńskiego. E. Zwołanie Sejmu zwanego Wielkim lub Czteroletnim. Zadanie 10. (0 3) Określ, które z podanych zdań odnoszących się do postanowień Sejmu Czteroletniego są prawdziwe, a które fałszywe. Zaznacz PRAWDA, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub FAŁSZ, jeśli jest fałszywe. I. Nadano chłopom pełnię praw politycznych. II. Wprowadzono zasadę uchwalania konstytucji większością głosów. III. Król otrzymał pełną i niepodzielną władzę w zakresie ustawodawstwa. 5