Struktura ludności według płci, wieku, stanu cywilnego i wykształcenia
Struktura ludności wg płci i wieku Stanowi podstawę większości analiz demograficznych, determinuje w poważnym stopniu kształtowanie się przyszłych trendów w zakresie płodności i umieralności O jej kształcie w dowolnym momencie decyduje dynamika obu tych zjawisk (dotychczasowe trendy) Analiza struktury ludności wg płci i wieku umożliwia określanie konsekwencji społeczno-ekonomicznych (zapotrzebowanie na miejsca w szkołach, nowe miejsca pracy, przyszła liczba małżeństw i związanych z tym potrzeb mieszkaniowych, liczba osób wchodzących w wiek emerytalny)
Struktura ludności wg płci Ma wpływ na reprodukcję ludności, ponieważ wpływa na procesy zawierania małżeństw, urodzeń i zgonów Stosowanymi miernikami pozwalającymi badać strukturę ludności wg płci są: Udziały mężczyzn i kobiet w ogólnej liczbie ludności Współczynnik feminizacji, wyrażający stosunek liczby kobiet (K) do liczby mężczyzn (M) Współczynnik maskulinizacji, wyrażający stosunek liczby mężczyzn (M) do liczby kobiet (K)
Struktura ludności wg płci Gdzie: K liczba kobiet M liczba mężczyzn C constans (1, 100, 1000)
Współczynnik feminizacji na świecie w roku 2015 dane ONZ 108 106 105,38 liczba kobiet na 100 mężczyzn 104 102 100 98 96 98,25 96,85 94 92 Świat Regiony rozwinięte Regiony rozwijające się
Współczynnik feminizacji na świecie w roku 2010 dane ONZ 110 107,33 105 liczba kobiet na 100 mężczyzn 100 95 90 99,88 95,52 102,35 101,73 99,58 85 Afryka Azja Europa Ameryka Płd Ameryka Płn Oceania
115 110 105 100 95 World More deveped regions Less developed regions 90 85 1953 1959 1965 1971 1977 1983 1989 1995 2001 2007 2013 1950 1956 1962 1968 1974 1980 1986 1992 1998 2004 2010
115 114 Współczynniki feminizacji w latach 1950-2015 113 112 111 110 109 108 107 106 105 Africa Asia Europe Latin America and Carribean Northern America Oceania 104 103 102 101 100 99 98 97 96 95 1952 1956 1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012 1950 1954 1958 1962 1966 1970 1974 1978 1982 1986 1990 1994 1998 2002 2006 2010 2014
Struktura ludności wg płci w Polsce w roku 2014 Mężczyźni 18 620 48,4% Kobiety 19 859 51,6%
Struktura ludności Polski wg płci w roku 2014 MIASTA WIEŚ Mężczyźni 11010 47,4% Kobiety 12206 52,6% Mężczyźni 7610 49,9% Kobiety 7653 50,1%
Współczynniki feminizacji w Polsce w latach 1946-2014 Liczba kobiet na 100 mężczyzn 125 123 121 119 117 115 113 111 109 107 105 103 101 99 97 95 1946 1948 1950 1952 1954 1956 1958 1960 1962 1964 1966 1968 1970 1972 dane GUS 1974 1976 1978 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 Ogółem Miasta Wieś
Struktura ludności wg wieku
Struktura ludności wg płci i wieku Stanowi podstawę wszelkich analiz demograficznych, jest tłem na którym zachodzą podstawowe procesy demograficzne (przede wszystkim urodzenia i zgony) Strukturę tą kształtują na danym terytorium, dotychczasowe trendy rodności, umieralności, migracji oraz wpływ wojen i innych klęsk żywiołowych
Mediana wieku w Polsce w latach 2000-2014 Rok Polska Miasta Wieś Ogółem Mężczyźn i Kobiety Ogółem Mężczy źni Źródło: Roczniki Demograficzne z różnych lat Kobiety Ogółe m Mężczy źni Kobiety 2003 36,2 34,2 38,3 37,5 35 39,9 34,2 33 35,6 2004 36,5 34,4 38,6 37,7 35,2 40,2 34,6 33,3 35,9 2005 36,7 34,7 38,9 38 35,5 40,5 34,8 33,6 36,2 2006 37 35 39,1 38,2 35,8 40,8 35,2 33,9 36,5 2007 37,3 35,3 39,4 38,5 36 41,1 35,5 34,2 36,8 2008 37,5 35,6 39,6 38,7 36,3 41,3 35,7 34,5 37 2009 37,7 35,9 39,8 38,9 36,6 41,5 36 34,7 37,3 2010 38 36,2 40 39,2 36,9 41,7 36,2 35 37,6 2011 38,1 36,4 40 39,6 37,4 42 36,6 35,5 37,7 2012 38,7 37,0 40,5 39,9 37,8 42,2 36,9 35,9 38,1 2013 39,1 37,4 40,9 40,2 38,2 42,6 37,3 36,2 38,4 2014 39,4 37,8 41,2 40,6 38,6 42,9 37,7 36,6 38,8
Mediana wieku w Polsce w latach 2000-2013 43 42 41 40 39 38 37 36 35 34 33 32 2000 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Polska Mężczyźni ogółem Kobiety ogółem 43 42 41 40 39 38 37 36 35 34 33 32 2000 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Miasta Mężczyźni miasta Kobiety miasta Wieś Mężczyni wieś Kobiety wieś Źródło: Rocznik Demograficzny 2010, 2011, 2012, 2014, 2015
Piramida wieku z 2001 i 2014 http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/ludnosc-piramida/
Podstawowe typy struktur ludności wg wieku
300 Współczynniki feminizacji w grupach wieku w Polsce w 2013 roku (dane GUS) 250 200 Miasta 150 Wieś Ogółem 100 50 0 0-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85 i więcej
0 300 290 280 270 260 250 240 230 220 210 200 190 180 170 160 150 140 130 120 110 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Miasta Wieś Ogółem 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 56 58 60 62 64 66 68 70 72 74 76 78 80 82 84 Współczynniki feminizacji wg wieku w Polsce w 2013 roku (dane GUS)
Współczynnik obciążenia demograficznego L 0-14 + L 60+ / L 15-59 x 100 Gdzie: L 0-14 to liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym L 60+ - To liczba ludności w wieku poprodukcyjnym L 15-59 To liczba ludności w wieku produkcyjnym
Kategorie wieku związane z aktywnością zawodową: W Polsce bardziej przydatny wydaje się następujący podział: Wiek przedprodukcyjny: 0-17 lat Wiek produkcyjny: 18 59 dla kobiet i 18 64 dla mężczyzn Wiek produkcyjny mobilny: 18 44 lata Wiek produkcyjny niemobilny: 45 59 lat dla kobiet i 45 64 dla mężczyzn Wiek poprodukcyjny: od 60 lat dla kobiet i od 64 lat dla mężczyzn
Struktura ludności wg wieku na świecie w 2015 roku (wg ONZ) 100% 90% 608180 8% 220817 18% 387363 6% 80% 70% 60% 4235415 58% 3477625 57% 50% 757789 61% 40% 30% 20% 2505878 34% 2233132 37% 10% 272745 22% 0% World More developed regions Less developed regions 0-19 20-64 65 i więcej
Struktura ludności wg wieku na kontynentach w 2015 roku (dane ONZ) 100% 90% 41482 3% 330548 8% 129802 18% 48260 8% 11748 5% 4695 12% 80% 70% 60% 536614 45% 2639377 60% 367162 58% 120637 54% 22497 57% 50% 454904 62% 40% 30% 20% 10% 608082 51% 1423371 32% 153735 21% 218965 35% 91506 41% 12140 31% 0% Africa Asia Europa Ameryka Płd. Ameryka Płn. Oceania 0-19 20-64 65 i więcej
700000 Ludność świata wg wieku w 2015 (w tysiącach) 600000 500000 World More developed regions 400000 Less developed regions 300000 200000 100000 0 0-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90-94 95-99 100+
Ludność Polski wg ekonomicznych grup wieku w latach 1950-2013 100% 90% 80% 70% 60% poprodukcyjnym produkcyjnym przedprodukcyjnym 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1950 1960 66 68 1970 72 74 76 78 1980 82 84 86 88 1990 92 94 96 98 2000 02 04 06 08 2010 12 14
Ludność Polski w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym w latach 1950 2013 (dane GUS) 90 85 80 75 70 65 60 55 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 1950 1955 1960 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Ludność Polski w wieku przedprodukcyjnymn i poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym w latach 1950 2014 (dane GUS) 80 70 60 50 40 30 20 10 0 1950 1960 1966 1968 1970 1972 1974 1976 1978 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014
Ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym w 2013 roku (dane GUS) 70 60 50 40 30 20 10 0 Opolskie Lubuskie Zachodniopomorskie Warmińsko-mazurskie Dolnośląskie Śląskie Wielkopolskie Kujawsko-pomorskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie POLSKA Małopolskie Świętokrzyskie Lubelskie Mazowieckie Łódzkie
Ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym w 2013 roku (dane GUS) 70 60 Miasta Wieś 50 40 30 20 10 0 Podlaskie Podkarpackie Warmińsko-mazurskie Opolskie Zachodniopomorskie Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Śląskie Wielkopolskie POLSKA Małopolskie Świętokrzyskie Pomorskie Łódzkie Mazowieckie
Ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym
Mediana wieku w latach 1950-2050 (dane ONZ) Mediana wieku w latach 1950-2050 (dane ONZ) 39 39 37 37 35 35 33 33 31 31 29 29 27 27 25 25 23 23 21 21 19 19 17 17 15 15 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 Africa Asia World Less developed regions More developed regions Europe Nothern America Latin America and Carribean Oceania
Mediana wieku w 2005 roku w krajach świata
Mediana wieku w wybranych krajach świata w roku 2010 (dane ONZ) 50 45 44,7 44,3 40 35 32,4 34,5 34,7 38 38,4 39,4 36,9 39,9 36,9 30 30 25 20 15 15,5 15,7 16,6 18,6 18,9 21 10 5 0 Niger Uganda Mauritius Afganistan Iraq China Japan Albania Irleand Poland Germany Guatemala Honduras Cuba Martinique USA Canada Australia
Literatura: J. Holzer rozdział o strukturze ludności wg płci i wieku
1.Czym jest struktura ludności wg płci? 2. Jak mierzy się strukturę ludności wg płci? Zagadnienia do egzaminu 3. Współczynnik feminizacji na świecie, w regionar rozwiniętych i rozwijających się w 2015 roku (dane ONZ). 4. Współczynnik feminizacji na kontynentach w 2015 roku (dane ONZ). 5. Odsetek kobiet w populacji Polski w 2014 roku. 6. Odsetek kobiet w populacji wsi i miast w Polsce w roku 2014. 7. Poziom współczynnika feminizacji w Polsce w 2014 roku. 8. Mediana wieku w Polsce w 2014 roku. Co oznacza jej wartość? 9. Opis piramidy wieku. 10. Współczynniki feminizacji w grupach wieku (slajd 20). Wytłumacz za pomocą odsetka rodzących się chłopców w ogólnej liczbie urodzeń, oraz tzw nadumieralności mężczyzn. 11. Współczynnik obciążenia demograficznego. Jak się go liczy? 12. Opisz i zinterpretuj slajd 29.