MYŚL GLOBALNIE, PROJEKTUJ UNIWERSALNIE

KONFERENCJA PROJEKTOWANIE UNIWERSALNE -DOSTĘPNOŚĆ BEZ OGRANICZEŃ Łódź, dn. 19 października 2016 r. MYŚL GLOBALNIE, PROJEKTUJ UNIWERSALNIE Jak tworzyć przestrzeń publiczną dostępną dla wszystkich? Dr hab. inż. arch. Marek Wysocki Wydział Architektury Politechniki Gdańskiej Dyrektor Centrum Projektowania Uniwersalnego Członek Komisji Ekspertów ds. Osób Niepełnosprawnych przy RPO Ekspert grupy ON Inclusion 14-20 Access Oficer m. Gdyni Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. (Art. 32 pkt 2 Konstytucji RP) 1 /70

Rys. Katarzyna Zalepa 2 /70

Disability Awereness Świadomość niepełnosprawności autor: Peter Downs 3 /70

REHABILITACJA / REWALIDACJA / EDUKACJA CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA AKTYWNOŚĆ SPOŁECZNĄ W PRZESTRZENI PUBLICZNEJ UWARUNKOWANIA INDYWIDUALNE AKTYWNOŚĆ SPOŁECZNA UWARUNKOWANIA OGÓLNOSPOŁECZNE INDYWIDUALNE UWARUNKOWANIA FIZYCZNE I PERCEPCYJNE AKCEPTACJA SWOICH OGRANICZEŃ KOMUNIKATYWNOŚĆ, WYKSZTAŁCENIE, DOŚWIADCZENIE I N T E G R A C J A PRZEPISY PRAWNE AKCEPTACJA SPOŁECZNA DOSTĘPNOŚĆ EDUKACJA / HUMANIZACJA AKTYWNOŚĆ SPOŁECZNA Na podstawie: Wysocki M. Projektowanie otoczenia dla osób niewidomych. Pozawzrokowa percepcja przestrzeni 2010, s. 20 4 /70

Trzy kryteria stanowią o jakości architektury: trwałość, użyteczność i piękno" Witruwiusz 5 /70

Źródło: Muzeum Biblioteca Reale w Turynie Człowiek witruwiański Rysunek Witruwiusza na temat proporcji ludzkiego ciała. Rysunek ten upowszechnił Leonardo da Vinci około 1490 roku. żródło: Gallerie dell'accademia, Wenecja 6 /70

JAK ZREALIZOWAĆ DOSTĘPNOŚĆ? Źródło; http://rudolphbrynn.blogspot.com 7 /70

PROJEKTOWANIE UNIWERSALNE Definicja projektowania uniwersalnego propagowana przez Center of Universal Design Uniwersytetu Północnej Karoliny (USA) brzmi następująco: Projektowanie uniwersalne jest to projektowanie produktów i środowiska, które mogą być użytkowane przez wszystkich ludzi, w możliwie największym stopniu, bez potrzeby adaptacji lub specjalistycznego projektowania (Ron Mace) żródło: http://www.design.ncsu.edu/cud/about_ud/about_ud.htm 8 /70

ZASADY PROJEKTOWANIA DLA WSZYSTKICH Czy chodzi o projektowanie form użytkowych, czy o projekty architektoniczne i urbanistyczne koncepcja projektowania uniwersalnego powinna nadawać kierunek całej koncepcji zamierzenia poszczególnych projektów. Zasady uniwersalnego projektowania można również stosować do oceny projektów, jako drogowskaz dla koncepcji oraz dla kształcenia zarówno projektantów i użytkowników w zakresie charakterystyki przyjaznych produktów i otoczenia. 9 /70

KONWENCJA ONZ PROJEKTOWANIE DEFINICJA Z ARTYKUŁU UNIWERSALNE 2 KONWENCJI ONZ O PRAWACH OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Ratyfikacja Konwencji nastąpiła 6 września 2012 r., poprzez złożenie podpisu Prezydenta RP. Uniwersalne projektowanie oznacza projektowanie produktów, środowiska, programów i usług w taki sposób, by były użyteczne dla wszystkich, w możliwie największym stopniu, bez potrzeby adaptacji lub specjalistycznego projektowania. Uniwersalne projektowanie nie wyklucza pomocy technicznych dla poszczególnych grup osób niepełnosprawnych, jeżeli jest to potrzebne. 10 /70

KONWENCJA ONZ RATYFIKACJA KONWENCJI ONZ o prawach osób niepełnosprawnych: Ratyfikacja Konwencji nastąpiła 6 września 2012 r., poprzez złożenie podpisu Prezydenta RP. Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych została przyjęta w grudniu 2006 r. na sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ i weszła w życie 3 maja 2008 r. Do połowy marca 2012 r. podpisały ją 153 państwa, a jej stronami jest 112 krajów. Polska podpisała konwencję w marcu 2007 r. Konwencja zawiera przepisy zakazujące dyskryminowania niepełnosprawnych, a także nakazujące tworzenie warunków do korzystania przez nich z praw na równi z innymi osobami oraz wprowadzenie rozwiązań specjalnie do nich adresowanych. Dokument podkreśla znaczenie, jakie mają dla niepełnosprawnych samodzielność i niezależność. Zwraca uwagę na potrzebę ich udziału w procesach decyzyjnych, a także znaczenie dostępności np. do opieki zdrowotnej, edukacji, informacji, kultury i rekreacji. żródło: http://www.niepelnosprawni.gov.pl 11 /70

KONWENCJA ONZ DOSTĘPNOŚĆ ŚRODOWISKA ZABUDOWANEGO: ARTYKUŁ 9 Konwencji: 1. Aby umożliwić osobom niepełnosprawnym samodzielne życie i pełne uczestnictwo we wszystkich sferach życia, Państwa-Strony podejmą stosowne kroki celem zapewnienia osobom niepełnosprawnym dostępu, na równych zasadach z innymi obywatelami, do środowiska fizycznego, transportu, informacji i komunikacji międzyludzkiej, w tym technologii i systemów komunikacyjnych i informacyjnych, oraz do innych udogodnień i usług oferowanych całemu społeczeństwu, zarówno w środowiskach miejskich, jak i wiejskich. Te działania, włącznie z rozpoznawaniem i usuwaniem przeszkód i barier na drodze do dostępności, będą dotyczyć między innymi: (a) Budynków, dróg, środków transportu oraz innych obiektów, w tym szkół, mieszkalnictwa, ośrodków medycznych i miejsc pracy; (b) Usług informacyjnych, komunikacyjnych i innych, w tym usług elektronicznych, jak również usług w zakresie pomocy w nagłych wypadkach. 12 /70

KONWENCJA ONZ DOSTĘPNOŚĆ ŚRODOWISKA ZABUDOWANEGO: ARTYKUŁ 9 Konwencji: 2. Państwa Strony podejmą również odpowiednie środki w celu: (a) opracowywania, ogłaszania i monitorowania wdrażania minimalnych standardów i wytycznych w sprawie dostępności urządzeń i usług ogólnie dostępnych lub powszechnie zapewnianych, (b) zapewnienia, że instytucje prywatne, które oferują urządzenia i usługi ogólnie dostępne lub powszechnie zapewniane, będą brały pod uwagę wszystkie aspekty ich dostępności dla osób niepełnosprawnych, (c) zapewnienia szkolenia wszystkim zainteresowanym na temat dostępności dla osób niepełnosprawnych, (d) zapewnienia w ogólnodostępnych budynkach i innych obiektach oznakowania w alfabecie Braille a oraz w formach łatwych do czytania i zrozumienia, 13 /70

KONWENCJA ONZ RÓWNOPRAWNY DOSTĘP I SAMODZIELNE ŻYCIE ARTYKUŁ 19 Konwencji: Samodzielne życie i integracja społeczna Państwa-Strony uznają prawo wszystkich osób niepełnosprawnych do życia w społeczności, i do dokonywania wyborów na równi z innymi obywatelami, oraz podejmą skuteczne i stosowne działania, aby ułatwić osobom niepełnosprawnym korzystanie z wyżej wymienionego prawa oraz ich pełną integrację i uczestnictwo w życiu społecznym, w tym zagwarantują, iż: (c) ogólnie dostępne usługi i obiekty będą dostępne na równych zasadach dla osób niepełnosprawnych oraz będą dostosowane do ich potrzeb. 14 /70

Prawo międzynarodowe zachęca do promowania idei projektowania uniwersalnego (projektowania dla wszystkich) oraz tworzenia środowiska zabudowanego dostępnego dla wszystkich. PRZEPISY PRAWNE 1. 1993 - Standardowe Zasady Wyrównywania Szans Rezolucja ONZ nr 48/96: i bazujące na nich Deklaracja Barcelońska (1995) oraz Agenda 22 (2001), 2. 2001 - Uchwała Rady Europy ResAP (2001)1 dot. wprowadzenia zasad uniwersalnego projektowania do programów nauczania wszystkich zawodów pracujących nad zbudowanym środowiskiem 3. 2006 - Plan Działań Rady Europy na lata 2006-2015 Zalecenie nr Rec(2006)5 4. 2006 - Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych Rezolucja ONZ nr 61/06 5. 2010 - Europejska strategia w sprawie niepełnosprawności 2010-2020: Odnowione zobowiązanie do budowania Europy bez barier. Komunikat Komisji Europejskiej KOM(2010) 636 15 /70

NOWA PERSPEKTYWA FINANSOWA UE PROJEKT WYTYCZNYCH WDRAŻANIA POWSZECHNEJ DOSTĘPNOŚCI: Postulaty organizacji pozarządowych w sprawie systemowych rozwiązań wdrażania tematyki dostępności osób z niepełnosprawnościami w programowanie funduszy UE 2014-2020. poparcie ponad 100 organizacji NGO Autorzy dokumentu: Agata Gawska, FA Grzegorz Kozłowski, TPG, PFOS Piotr Kowalski, PFON, PZG dr Paweł Kubicki, SGH dr Katarzyna Roszewska, UKSW Aleksander Waszkielewicz, FIRR, WA PG Jacek Zadrożny, ekspert niezależny Monika Zakrzewska, PSOUU Przemysław Żydok, TPG, OFOP 17 /70

NOWA PERSPEKTYWA FINANSOWA UE Wytyczne w zakresie realizacji zasady równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami oraz zasady równości szans kobiet i mężczyzn w ramach funduszy unijnych na lata 2014-2020 Dokument przygotowany przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju 8 maja 2015 r. Cel i zakres regulacji 1) Celem Wytycznych jest zapewnienie zgodności sposobu realizacji programów operacyjnych z zasadą równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami oraz zasadą równości szans kobiet i mężczyzn, a także zapewnienie spójnego podejścia w tym zakresie w ramach EFS, EFRR i FS. 2) Wytyczne są skierowane do wszystkich instytucji uczestniczących w realizacji programów operacyjnych. 18 /70

NOWA PERSPEKTYWA FINANSOWA UE Wytyczne w zakresie realizacji zasady równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami oraz zasady równości szans kobiet i mężczyzn w ramach funduszy unijnych na lata 2014-2020 Badania dostępności obiektów i przestrzeni publicznej w Polsce wskazują, że : kierunkiem działań podmiotów krajowych, samorządowych, gospodarczych oraz edukacyjnych w tym podmiotów wdrażających działania współfinansowane ze środków EFS, EFRR i FS powinno być faktyczne wykorzystanie koncepcji uniwersalnego projektowania. Wytyczne wskazują na to, aby podczas oceny wniosków o dofinansowanie projektów infrastrukturalnych, jest konieczna ocena zgodności danego projektu z koncepcją uniwersalnego projektowania. W związku z tym, IZ zapewnia, że wnioskodawca we wniosku o dofinansowanie projektu umieszcza opis dostępności inwestycji. 19 /70

CO ZROBIĆ ABY MIASTO BYŁO PRZYJAZNE WSZYSTKIM? 20 /70

MODEL BUDOWANIA MIASTA PRZYJAZNEGO WSZYSTKIM POLITYKA MIASTA Prawo miejscowe Zwiększenie świadomości społecznej wprowadzenie STANDARDÓW DOSTĘPNOŚCI DORADZTWO, SZKOLENIA I NADZÓR Powołanie Access Oficera - Eksperta ds. Dostępności Utworzenie Działu ds. Dostępności Miasta FINANSOWANIE DOSTEPNOŚCI Angażowanie Budżetu Obywatelskiego Planowanie budżetu dostępności 21 /70

EDUKACJA JAKO ELEMENT TWORZENIA PRZESTRZENI BEZ BARIER. 22 /70

CELE STRATEGICZNE I ICH REALIZACJA ZWIĘKSZENIE ŚWIADOMOŚCI O ZNACZENIU PROJEKTOWANIA UNIWERSALNEGO DLA CAŁEJ SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ Wprowadzenie do programów edukacyjnych i badawczych zagadnień związanych z tworzeniem środowiska zabudowanego dostępnego dla wszystkich. Realizacja: programy studiów, studenckie, Inicjowanie i nowe wdrażanie: Ministerstwo Naukiwarsztaty i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, uczelnie wyższe, jednostki PAN, Rzecznik Praw Obywatelskich, Pełnomocnicy Rządu ds.: ON, Równego Traktowania, a także Ministerstwa: Sportu i Turystyki, Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Administracji i Cyfryzacji, Pracy i Polityki Społecznej. 23 /70

CELE STRATEGICZNE I ICH REALIZACJA ZWIĘKSZENIE ŚWIADOMOŚCI O ZNACZENIU PROJEKTOWANIA UNIWERSALNEGO DLA CAŁEJ SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ Wprowadzenie do programów edukacyjnych i badawczych zagadnień związanych z tworzeniem środowiska zabudowanego dostępnego dla wszystkich. Realizacja: nowe programy studiów, warsztaty studenckie, 2004 2005 2005 2006 2006 2007 2008 WOJEWÓDZTWO POMORSKIE GDYNIA KWIDZYN GNIEW PELPLIN GDAŃSK 2008 2010 2010 2012 2013 TCZEW 2013 KOŚCIERZYNA SOPOT 2016 2017 WEJHEROWO RUMIA 2008, 2009, 2010 REDA STAROGARD GD. BYDGOSZCZ 24 /70

CELE STRATEGICZNE I ICH REALIZACJA ZWIĘKSZENIE ŚWIADOMOŚCI O ZNACZENIU PROJEKTOWANIA UNIWERSALNEGO DLA CAŁEJ SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ Wprowadzenie do programów edukacyjnych i badawczych zagadnień związanych z tworzeniem środowiska zabudowanego dostępnego dla wszystkich. Współpraca: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, uczelnie Realizacja: wyższe, nowe jednostki programy PAN, Rzecznik studiów, Praw Obywatelskich, warsztaty Pełnomocnicy studenckie, Rządu wykłady ds.: ON, Równego i pokazy, Traktowania, a także Ministerstwa: Sportu i Turystyki, Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Administracji i Cyfryzacji, Pracy i Polityki Społecznej 25 /70

WARSZTATY PROJEKTOWE 26 /70

WARSZTATY PROJEKTOWE 27 /70

NOWY PROJEKT EDUKACYJNY WSPÓLNA PRZESTRZEŃ WSPÓLNA SPRAWA Projekt grantowy finansowany z Departamentu Stanu USA skierowany do uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. W ramach projektu jest konkurs na krótki film przedstawiający zagadnienia niedostosowania przestrzeni do potrzeb osób z niepełnosprawnościami i seniorów. Projekt ma być platformą dla zrozumienia potrzeb innych i zwiększenia odpowiedzialności za wspólną przestrzeń w lokalnej społeczności. W drugim etapie do wybranych miejscowości pojadą studenci architektury, aby wspólnie z uczniami przeprowadzić wizję lokalną w terenie i następnie odpowiedzieć na zauważony problem wykonaniem koncepcji projektowej. Prezentacja filmów i projektów odbędzie się na ogólnopolskiej konferencji w Gdyni w maju 2017 r. NABÓR STUDENTÓW ARCHITEKTURY: LISTOPAD 2016 28 /70

STANDARDY DOSTĘPNOŚCI Źródło; http://www.zdiz.gdynia.pl/dokumenty/ud/standardy.pdf 29 /70

KARTY STANDARDÓW DOSTĘPNOŚCI PRZYSTANKI KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ Przystanek dostępny to taki, który pozwala na łatwe i bezpieczne skorzystanie z komunikacji miejskiej. Efektywność dostępności przystanków autobusowych zależy nie tylko od ich lokalizacji, wyposażenia, ale również od dostępności ciągów pieszych na dojściu do przystanku. Przystanki powinny być łatwo dostępne dla wszystkich pieszych, w tym także dla tych, którzy mają ograniczenia w mobilności, a szczególnie dla osób z ograniczoną percepcją wzrokową. LOKALIZACJA PRZYSTANKÓW 30 /70

KARTY STANDARDÓW DOSTĘPNOŚCI PRZYSTANKI KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ Przystanki należy rozmieszczać tak, aby pasażerowie chcący dostać się do punktów generujących ruch byli intuicyjnie kierowani w stronę wyraźnie oznaczonych, bezpiecznych przejść dla pieszych lub głównych wejść do obiektów użyteczności publicznej. Aby uporządkować ruch pasażerów na węzłach przesiadkowych należy zmniejszać do minimum drogę przejścia pomiędzy poszczególnymi stanowiskami/przystankami komunikacji miejskiej. Ryc. 6.2. Rozplanowanie otoczenia wiaty przystankowej. (oprac. autora)) WIATA PRZYSTANKOWA 31 /70

KARTY STANDARDÓW DOSTĘPNOŚCI PRZYSTANKI KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ Ryc. 6.1. Zakończenie krawędzi peronu przystanku betonowym profilem naprowadzającym (oprac. autora na podst. Majer, Suchanowski,2010 [1]). 32 /70

PRZYSTANKI KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ 33 /70

System oznaczeń fakturowych składa się z kombinacji faktur wyczuwalnych stopą lub końcówką laski przez osoby niewidome i słabowidzące: A faktura kierunkowa, B faktura ostrzegawcza (bezpieczeństwa), C faktura uwagi (informacji). (źródło: Wysocki M., Projektowanie otoczenia dla osób niewidomych. Pozawzrokowa percepcja przestrzeni, 2010, s. 90) 34 /70

35 /70

Dworzec PKP W-wa Wschodnia Dworzec PKP Kraków Główny 36 /70

Węzeł integracyjny Gdynia-Chylonia Projekt: Biuro Projektowe Budownictwa Komunalnego w Gdańsku 37 /70

REALIZACJA DOSTEPNOŚCI FINANSOWANIE RACJONALNYCH USPRAWNIEŃ NA ETAPIE REALIZACJI PROJEKTÓW: Definicja zgodnie z Art. 2 Konwencji ONZ Racjonalne usprawnienia / racjonalne dostosowania (ang. reasonable accommodation), to konieczne i stosowne modyfikacje i adaptacje niepociągające za sobą nieproporcjonalnych i niepotrzebnych utrudnień, które to modyfikacje i adaptacje są niezbędne w określonych przypadkach dla zapewnienia osobom niepełnosprawnym możliwości egzekwowania i korzystania z wszystkich praw człowieka i fundamentalnych swobód. 38 /70

PRZYKŁADY ROZWIĄZAŃ PRZEWODNIK PLANOWANIA DOSTĘPNOŚCI : - instrukcja projektowania publicznych przestrzeni miejskich 39 /70

Zdj.. Rafał Lipiński, 2015 r PRZYKŁADY ROZWIĄZAŃ PRZEWODNIK PLANOWANIA DOSTĘPNOŚCI : - instrukcja projektowania publicznych przestrzeni miejskich Chodnik przejezdny w Berlinie 40 /70

7(+1) ZASAD UNIVERSAL DESIGN 6. WYGODNE UŻYTKOWANIE BEZ WYSIŁKU Zasada 6 to konieczność stosowania takich rozwiązań, które nie powodują nadmiernego wysiłku podczas użytkowania Ławka z podłokietnikami jako element kształtowania miejsc przyjaznych seniorom. 41 /70

KARTY STANDARDÓW DOSTĘPNOŚCI WYPOSAŻENIE CIĄGÓW PIESZYCH Osoby z ograniczoną mobilnością mają trudności w poruszaniu się, szybko się męczą i potrzebują częstych odpoczynków. Co ok. 50-100 metrów należy przewidzieć miejsce do odpoczynku dla osób o ograniczonej mobilności. Miejsce do odpoczynku w odstępach co max. 100 m powinno być wyposażone w siedzisko (ławkę) z podłokietnikami miejsce do zaparkowania wózka inwalidzkiego i roweru MIEJSCA ODPOCZYNKU 43 /70

KARTY STANDARDÓW DOSTĘPNOŚCI WYPOSAŻENIE CIĄGÓW PIESZYCH Osoby z ograniczoną mobilnością mają trudności w poruszaniu się, szybko się męczą i potrzebują częstych odpoczynków. Co ok. 50-100 metrów należy przewidzieć miejsce do odpoczynku dla osób o ograniczonej mobilności. Miejsce do odpoczynku w odstępach co max. 100 m powinno być wyposażone w siedzisko (ławkę) z podłokietnikami miejsce do zaparkowania wózka inwalidzkiego i roweru MIEJSCA ODPOCZYNKU 44 /70

WYPOSAŻENIE CIĄGÓW PIESZYCH MIEJSCA ODPOCZYNKU 46 /70

WYPOSAŻENIE CIĄGÓW PIESZYCH MIEJSCA ODPOCZYNKU Projekt: Denovo Design 47 /70

WYPOSAŻENIE CIĄGÓW PIESZYCH INCLUDI modułowy system mebli miejskich PROJEKT: Małgorzata Sobocińska-Kiss Wzór zastrzeżony w Urzędzie Unii Europejskiej ds.. Własności Intelektualnej (EUIPO) 48 /70

MIEJSCE ODPOCZYNKU PRZY UL. ŚWIĘTOJAŃSKIEJ PROJEKT: arch. Magdalena Erecińska-Piesiewicz 51 /70

BUDOWANIE MIASTA PRZYJAZNEGO DLA WSZYSTKICH DOSTĘPNE PLAŻE POMOSTY NA PLAŻY W GDYNI ORŁOWIE Zdj.: Marek Wysocki 52 /70

BUDOWANIE MIASTA PRZYJAZNEGO DLA WSZYSTKICH Zdj.: Marek Wysocki INTEGRACYJNE PLACE ZABAW NOWY PLAC ZABAW W GDYNI, UL. ŚLĄSKA (otwarcie 19.09.2016) 54 /70

BUDOWANIE MARKI MIASTA PRZYJAZNEGO DLA WSZYSTKICH JAKOŚĆ PRZESTRZENI PUBLICZNEJ PROJEKTANCI + wykonawcy i nadzór budowlany Powołanie funkcji ACCESS OFICERA: Kontrola dostępności na każdym etapie procesu inwestycyjnego 55 /70 Zdj.: archiwum MIASTA BEZ BARIER

REALIZACJA DOSTEPNOŚCI Rynek w Kościerzynie kwiecień 2010 56 /70 Zdj.: M. Wysocki

REALIZACJA DOSTEPNOŚCI Rynek w Kościerzynie kwiecień 2010 57 /70 Zdj.: M. Wysocki

REALIZACJA DOSTEPNOŚCI Rynek w Kościerzynie lipiec 2010 58 /70 Zdj.: M. Wysocki

REALIZACJA DOSTEPNOŚCI Rynek w Kościerzynie lipiec 2010 59 /70 Zdj.: M. Wysocki

REALIZACJA DOSTEPNOŚCI Rynek w Kościerzynie październik 2010 60 /70 Zdj.: archiwum MIASTA BEZ BARIER

REALIZACJA DOSTEPNOŚCI Rynek w Kościerzynie październik 2010 61 /70 Zdj.: M. Wysocki

REALIZACJA DOSTEPNOŚCI Rynek w Kościerzynie październik 2010 62 /70 Zdj.: archiwum Zdj.: M. Kozłowski, MIASTA BEZ M. Wysocki BARIER

REALIZACJA DOSTEPNOŚCI przed po KOSZT 6 729 965,74 PLN Projekt Wniosek aplikacyjny Realizacja Wartość Projektu ogółem 6 790 000.00 PLN 6 729 965.74 PLN Dofinansowanie UE w ramach RPO WP 2007-2013 3 598 700.00 PLN 3 465 582.21 PLN Wkład Gminy Miejskiej Kościerzyna 2.393.475,00 PLN 2.466.558,53 PLN 63 /70 Wkład Powiatu Kościerskiego 797 825.00 PLN 797 825.00 PLN Zdj.: M. Wysocki

REALIZACJA DOSTEPNOŚCI przed po KOSZT 6 729 965,74 PLN 64 /70 Żródło: Zdj.: www.stangel.pl M. Wysocki

CELE STRATEGICZNE I ICH REALIZACJA ROZWÓJ PLATFORM WSPÓŁPRACY NA RZECZ ROZWOJU PROJEKTOWANIA UNIWERSALNEGO Celem głównym Centrum Projektowania Uniwersalnego jako inicjatywy Politechniki Gdańskiej jest prowadzenie badań naukowych i badań wdrożeniowych w celu: - promowania zasad projektowania uniwersalnego we wszystkich dziedzinach gospodarki, w tym: projektowania środowiska zabudowanego, produktów i usług, dla zwiększenia potencjału gospodarczego regionu i kraju oraz efektywnego wykorzystania kapitału ludzkiego osób starszych i niepełnosprawnych. - wdrażanie w polskich miastach Standardów Dostępności. 65 /70

KOSZT PROJEKTOWANIA UNIWERSALNEGO PROJEKT ROZBUDOWY SZKOŁY O ZESPÓŁ SPORTOWY W GDYNI-OKSYWIE Źródło; archiwum Miasta Gdyni 66 /70

PODSUMOWANIE INTEGRACJA NASTĄPI GDY WSZYSCY ZADBAMY O: PRZEPISY PRAWNE AKCEPTACJĘ SPOŁECZNĄ DOSTĘPNĄ PRZESTRZEŃ REHABILITACJĘ SPOŁECZNĄ I ZAWODOWĄ OzN 69 /70 Żródło: Zeitschrift GEO, Heft 10/2001

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ I PROSZĘ O PYTANIA Rys. Katarzyna Zalepa Kontakt: universaldesign@pg.gda.pl, 70 /70