"Przedwiośnie" Żeromskiego - powieść rozwojowa Stefan Żeromski przypomnienie problematyki powieści pt. Ludzie bezdomni; Syzyfowe prace - problem rusyfikacji polskiej młodzieży; dzieje doktora Tomasza Judyma bohatera powieści pt. Ludzie bezdomni; dzięki niej artysta został nazwany sumieniem swego pokolenia, pisarzem zatroskanym o losy ludzi biednych i poniżonych; Żeromskiego interesowały także losy wybitnych jednostek, które poświęcają swoje życie w imię pewnej idei w przypadku Ludzi bezdomnych idei pomocy najbiedniejszym; bohater, który szuka w swoim życiu pewnych wartości, którym mógłby się poświęcić powieści Przedwiośnie ukazała się drukiem w roku 1900; zawarł w niej Żeromski pytanie o losy odrodzonej Polski, www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 1/12
prezentując trzy z możliwych dróg rozwojowych naszego kraju po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w roku 1918; odpowiedź na to zasadnicze pytanie kryje się w losach głównego bohatera powieści, Cezarego Baryki Przedwiośnie Stefana Żeromskiego nazywano powieścią o dorastaniu młodego człowieka do wielkiej idei; pisarz przedstawił w niej losy Cezarego Baryki, który mieszka wraz z rodzicami (Jadwigą i Sewerynem) w portowym mieście, Baku na terenie carskiej Rosji; błogie dzieciństwo Cezarego przerywa najpierw wybuch pierwszej wojny światowej (1914), kiedy to na front wyrusza jego www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 2/12
ojciec, a następnie wybuch rewolucji październikowej, która ogarnia Baku; Cezary jest zafascynowany ideami rewolucyjnymi, uczęszcza na mityngi organizowane przez rewolucjonistów, wierzy, że rewolucja to praktyczna realizacja haseł wolności, równości i braterstwa; nie zgadza się z matką twierdzącą, że rewolucja to zwykła grabież i nie ma nic wspólnego z manifestowanymi hasłami; chwila refleksji nadchodzi wtedy, gdy matka Cezarego zostaje aresztowana, a on pozostał bez środków do życia; Jadwiga www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 3/12
Barykowa umiera na skutek morderczej pracy, którą wykonywała w porcie, w czasie pogrzebu matki Cezary zauważa, że ktoś ściągnął jej z palca złotą obrączkę; do młodego bohatera zaczyna wtedy pomału docierać cała prawda o utopijności rewolucyjnych haseł; drugim zasadniczym momentem, który jest dla Cezarego wstrząsem to widok ciała zamordowanej Ormianki; doszło do tego w wyniku wojny między Ormianami i Tatarami będącej szczytową fazą rewolucyjnego wrzenia; te traumatyczne doświadczenia nie zmieniają www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 4/12
jeszcze zasadniczo poglądów Cezarego Baryki na zjawisko rewolucji; jego światopogląd nie jest konsekwentny; po powrocie do kraju, bierze on udział w wojnie polsko bolszewickiej i w czasie jednej z bitem ratuje życie Hipolita Wielosławskiego; doświadczenia wojenne nie wpływają decydująco na przekonania bohatera; w Warszawie bierze udział w spotkaniach młodych rewolucjonistów, przyjaźni się z jednym z nich Lulkiem; finałowa scena powieści to manifestacja www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 5/12
zmierzająca w stronę Belwederu; Cezary idzie wraz z protestującymi, ale narrator stwierdza, że szedł z nimi, ale zarazem osobno; to sygnał, że Cezary Baryka nie dokonał jeszcze w życiu ostatecznego wyboru, nie znalazł takiej idei, która przekonałaby go ostatecznie w czasie wojny Ormian z Tatarami w Baku Cezary zostaje zatrudniony przy masowych pogrzebach poległych w walce; niespodziewanie spotyka ojca, Seweryna, który pragnie przekonać go, aby obaj wrócili do Polski; opowiada synowi o szklanych domach pięknych, budowanych ze szkła i niezwykle funkcjonalnych; ich pomysłodawcą i budowniczym miał być zdolny inżynier, www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 6/12
daleki kuzyn Baryków; Cezary uwierzył ojcu i razem wyruszają do rodzinnego kraju; w czasie podróży Seweryn umiera, a Cezary przekracza granicę odrodzonej Polski; znajduje się w miasteczku żydowskim, podupadającym i zaniedbanym; dachy domów chylą się ku ruinie, ulice pełne są błota, w którym bawią się dzieci; ten obraz przywołuje w świadomości Cezarego opowieść ojca o szklanych domach; rozgoryczony bohater pyta: Gdzie są Twoje szklane domy? pytanie to podważa istotę mitu wynalazku technicznego, w który wierzył Seweryn Baryka i który byłby szansą rozwoju dla młodego państwa polskiego; Cezary przekonuje się, że historia szklanych domów była tylko ułudą, mirażem, barwną opowieścią o mitycznym www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 7/12
charakterze po przybyciu do Warszawy Cezary Baryka podejmuje studia medyczne, które przerywa wybuch wojny polsko-bolszewickiej; nawiązuje kontakt z Szymonem Gajowcem dawną miłością jego matki; Szymon Gajowiec jest ministrem skarbu w rządzie odrodzonej Rzeczypospolitej; tłumaczy Cezaremu, że jedyną możliwością rozwojową dla Polski jest program ewolucyjny, czyli powolne i stopniowe reformy; ma na myśli przede wszystkim reformę pieniądza, policji oraz armii, która musi strzec granic www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 8/12
młodego państwa; Cezary nie jest ostatecznie przekonany do poglądów Szymona Gajowca; twierdzi, że program reform może być przyczyną społecznego niezadowolenia, gdyż wymaga czasu; obawia, iż w Polsce może dojść do rewolucyjnego wrzenia; jego obawy potwierdzają wspomnienia z Baku, bohater wie bowiem, czym grozi rewolucja i jakie są jej konsekwencje; polemizuje z Szymonem Gajowcem i przedstawia mu swoje racje losy Cezarego Baryki i jego rozterki światopoglądowe składają się na ideową wymowę powieści Stefana Żeromskiego; tytuł www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 9/12
Przedwiośnie należy tratować w kategoriach symbolicznych; tytułowe przedwiośnie to czas odradzania się natury do okresie zimowej wegetacji; dla Polski to moment dziejowy, wybór drogi młodego państwa, które po 123 latach niewoli wybiło się na niepodległość; pisarz zdecydowanie odrzuca drogę rewolucyjną, widzi w niej przede wszystkim zło, przemoc, niesprawiedliwość i grabież; wynalazek techniczny okazuje się mitem, czymś nierealnym, złudą która może tylko mamić Polaków; jedyną drogą rozwojową jest www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 10/12
program ewolucyjny rozumiany jako droga powolnych i bolesnych dla narodu reform powieść Stefana Żeromskiego określa się często powieścią o dojrzewaniu lub powieścią rozwojową; chodzi w tym przypadku o postać głównego bohatera; Cezarego Barykę poznajemy jako chłopca, który zaczyna formować swój światopogląd i szuka własnego miejsca w świecie; poprzez życiowe doświadczenia dojrzewa stopniowo, stara się zdefiniować własną tożsamość; zakończenie powieści, które posiada charakter otwarty (pisarz nie dopowiada losów bohatera, zostawia to domysłowi www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 11/12
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) Ściąga eksperta czytelnika), wskazuje na to, że bohater nie dokonał jeszcze ostatecznego wyboru www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 12/12