System międzybankowej wymiany informacji o zobowiązaniach przedsiębiorców
Spis Treści 1. Wprowadzenie...4 2. Zakres informacyjny SI BIK Przedsiębiorca... 4 3. Zakres danych na Raporcie z SI BIK Przedsiębiorca... 5 4. Zastosowanie Raportów z SI BIK Przedsiębiorca... 6 5. Jak wdrożyć SI BIK Przedsiębiorca w banku... 7 6. Informacje dodatkowe... 10 3
1. Wprowadzenie Biuro Informacji Kredytowej S.A., świadczy usługi informacyjne dla banków i SKOK-ów na podstawie art. 105 ust. 4 ustawy Prawo Bankowe. System Informacji BIK Przedsiębiorca stanowi kolejny etap rozwoju oferty BIK, koncentrującej się dotychczas na wymianie informacji kredytowej o osobach fizycznych w Systemie Informacji BIK Klient Indywidualny, który jest z powodzeniem wykorzystywany przez sektor bankowy w Polsce. Doświadczenia uzyskane w czasie tworzenia i eksploatacji SI BIK Klient Indywidualny umożliwiły stworzenie i zaprezentowanie Państwu SI BIK Przedsiębiorca, który zapewnia wymianę informacji o zobowiązaniach finansujących prowadzoną przez podmioty działalność gospodarczą. Integracja w banku danych o zobowiązaniach pochodzących z SI BIK Klient Indywidualny i SI BIK Przedsiębiorca umożliwi łączną ocenę wiarygodności i zdolności klienta występującego w dwóch rolach jako konsumenta spłacającego kredyty konsumpcyjne oraz przedsiębiorcę korzystającego z kredytów gospodarczych. Będzie się to wiązało z możliwościami o wiele bardziej precyzyjnej oceny ryzyka, również w segmencie kredytów detalicznych i mieszkaniowych. SI BIK Przedsiębiorca oferuje możliwości związane z: pozyskaniem danych o historii kredytowej przedsiębiorców oraz innych podmiotów, możliwością monitorowania sytuacji dłużników oraz udzielonych kredytów, pozyskaniem informacji gospodarczych poprzez dostęp do bazy danych Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor (ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych, /Dz. U. Nr 50, poz.424/), możliwością weryfikacji dokumentów w Systemie Dokumenty Zastrzeżone. 2. Zakres informacyjny SI BIK Przedsiębiorca Podstawową funkcjonalnością SI BIK Przedsiębiorca jest dostęp do informacji o przeszłych i aktualnych zobowiązaniach kredytowych zaciąganych przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, rolników, spółki osobowe, spółki kapitałowe oraz inne jednostki organizacyjne. Banki przy ocenie ryzyka kredytowego dokonują analizy wiarygodności kredytowej nie tylko wnioskodawców, ale także osób/ podmiotów będących dostawcami zabezpieczeń. SI BIK Przedsiębiorca umożliwia składanie zapytań o podmioty w różnych relacjach do udzielanego zobowiązania. Dopuszczalne relacje podmiotu do zobowiązania kredytowego w SI BIK Przedsiębiorca: główny kredytobiorca, współkredytobiorca, przystępujący do długu, poręczyciel / gwarant. Dane zasilające z banku (wsad informacyjny do SI BIK Przedsiębiorca dane podstawowe): dane rachunku (zadłużenie, transze, zabezpieczenia), dane podmiotów związanych z rachunkiem (współkredytobiorcy, poręczyciele), dane osób powiązanych z podmiotem (właściciel, współwłaściciele), informacje dotyczące klasyfikacji branżowej. SI BIK Przedsiębiorca zasilany jest na dwa sposoby: poprzez okresowe wsady informacyjne zawierające dane o rachunkach kredytowych, wraz z danymi o podmiotach powiązanych z tymi rachunkami oraz danymi o osobach reprezentujących te podmioty, poprzez dane przekazywane w zapytaniu zawierające, m.in.: dane z wniosku o produkt kredytowy wraz z danymi o podmiotach powiązanych z tymi rachunkami, osobami reprezentującymi podmioty. Przykładowe typy Raportów z SI BIK Przedsiębiorca: Raport o Podmiocie bezpośrednio związanym z Wnioskiem (główny kredytobiorca, poręczyciel, przystępujący do długu), Raport monitorujący przedsiębiorcę. 3. Zakres Danych na Raporcie z SI BIK Przedsiębiorca Raporty oferowane poprzez SI BIK Przedsiębiorca zawierają następujące informacje: Dane identyfikacyjne klienta Dane te pozwalają zidentyfikować podmiot/osobę, o którą bank wystąpił z zapytaniem, jak również pozwalają porównać informacje zawarte we wniosku klienta z informacjami istniejącymi w bazie BIK. Dane sumaryczne Zawierają one całościowy i syntetyczny układ danych dotyczących zobowiązań klienta, podsumowania kwot kredytów przeliczonych na walutę PLN, bieżących kwot do spłaty i sald zaległości, stanów rachunków, liczbę zapytań banków o podmiot/osobę. Historia kredytowa (BIORK Baza Informacji o Rachunkach Kredytowych) Historia kredytowa zawiera dane o realizacji zobowiązań kredytowych przez klienta w trakcie spłaty. Prezentowana jest tu m.in. wartość początkowego zobowiązania oraz obecnego/końcowego zadłużenia wraz ze wszystkimi ewentualnymi opóźnieniami, jak również z sytuacją rachunku w danym okresie. Historia zapytań (BIOZ Baza Informacji o Zapytaniach)* Historia zapytań zawiera informacje zawarte we wnioskach kredytowych składanych w banku przez klienta. Przekazywane dane (w formie zapytania kredytowego) informują o tym: kiedy, w jakim celu, o jaką kwotę i w jakim charakterze klient występował z wnioskiem o kredyt. Komunikaty specjalne Raporty zawierają także komunikaty i ostrzeżenia mogące mieć wpływ na decyzję kredytową, np. gdy przedkładane przez klienta dokumenty zostały zarejestrowane w Systemie Dokumenty Zastrzeżone. Informacje gospodarcze pochodzące z Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor Informacje gospodarcze generowane są jeśli na zapytaniu wybrana została opcja złożenia zapytania o klienta do Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor. W zdecydowanej większości informacja uzyskiwana będzie dotyczyła niewywiązywania się przez klienta ze zobowiązań z tytułu m.in. umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych, dostawy energii elektrycznej, ciepła, paliw gazowych, wody, telewizji kablowej i satelitarnej, alimentów. Zdarzyć się mogą jednak przypadki udostępnienia przez BIG InfoMonitor informacji o terminowym wywiązywaniu się ze zobowiązań przez klienta, która do BIG InfoMonitor zgłaszana jest na wniosek klienta. *W raportach zawarte sa zapisy z baz BIOZ i BIORK. Jeśli dotyczą banku składającego zapytanie to mają odniesienie do konkretnej jednostki banku, która te dane przekazała. Jeżeli zapisy BIOZ lub BIORK pochodzą z innego banku, wtedy dane identyfikacyjne banku, z którego dane pochodzą nie są ujawniane. 4 5
4. Zastosowanie raportów z SI BIK Przedsiębiorca Dzięki szerokiemu zakresowi informacyjnemu Raporty generowane przez SI BIK Przedsiębiorca mogą być z powodzeniem wykorzystane w procesie kredytowym. Raporty kredytowe, związane z ubieganiem się przez dany podmiot o kredyt, znajdą swoje zastosowanie w procesach sprzedaży produktów bankowych, a także kreowania polityki sprzedażowej banku. Z kolei Raporty monitorujące z powodzeniem zapewnią dane niezbędne do nadzoru nad kredytami już udzielonymi, gwarantując utrzymanie wysokiego poziomu posiadanych informacji. Poniżej zamieszczono przykładowe zależności pomiędzy wykorzystaniem poszczególnych typów Raportów: Pełna i zagregowana informacja w formie raportów kredytowych i monitorujących to: wsparcie przy rzetelnej ocenie zdolności i wiarygodności przedsiębiorców, zwiększenie efektywności procesu kredytowania (wsparcie w analizie i strukturyzacji transakcji, eliminacji transakcji niepożądanych), uproszczenie procedur związanych z procesem analizy wniosków i podejmowaniem decyzji kredytowych (wpływ na zmniejszenie kosztów procesu kredytowego), precyzyjne określenie strategii w obrębie usług i produktów dla określonego segmentu klientów, rozwój wewnętrznych systemów oceny ryzyka w bankach, możliwość zdiagnozowania chęci opuszczenia banku przez klienta (rosnąca liczba zapytań o danego klienta w bazie zapytań). Podstawowe rodzaje raportów systemu SI BIK Przedsiębiorca PRODUKT Zakres informacyjny Obszary możliwego zastosowania Ocena ryzyka kredytowego, przygotowanie oferty i podjęcie decyzji kredytowej Raport kredytowy (dla nowych klientów) Raport monitorujący (dla już obsługiwanych klientów) dane identyfikacyjne podmiotu, informacje o otwartych i zamkniętych rachunkach kredytowych aktualne informacje o zobowiązaniach i ich obsłudze, historia kredytowa łącznie z informacją o defaultach informacje o składanych przez firmę wnioskach kredytowych dane z bazy BIG InfoMonitor - negatywne zdarzenia płatnicze w sektorze przedsiębiorstw weryfikacja informacji o stanie aktualnego zadłużenia i jego obsłudze uzyskanie informacji o historii kredytowej i sytuacji płatniczej podmiotu Proces kredytowy Zarządzanie relacjami z klientami Cross-selling Zyskowność Klientów si bik Przedsiębiorca Pozyskiwanie nowych Klientów rozwój produktów Inne działania bankowe (sprzedaż krzyżowa, segmentacja klientów, itp.) weryfikacja celowości rozwoju współpracy w ramach innych produktów oferowanych w ramach grupy bankowej ocena potrzeb kredytowych firmy w celu przygotowania zindywidualizowanej oferty (działania sprzedażowe) wykorzystanie informacji z raportu do wewnętrznej segmentacji portfela klientów w banku wykorzystanie informacji z raportu monitorującego do oceny ryzyka odejścia klienta z banku wykorzystanie informacji z monitoringu zachowań klienta w sektorze finansowym do konstrukcji zindywidualizowanej oferty lub konstrukcji nowych produktów w ramach grupy bankowej rozwój systemów oceny ryzyka 5. Jak wdrożyć SI BIK Przedsiębiorca w banku Monitorowanie klienta i obsługi transakcji Restrukturyzacja i windykacja monitoring regulowania zobowiązań kredytowych w innych instytucjach finansowych monitoring przestrzegania przez klienta warunków umowy kredytowej (np. nie zaciągania zobowiązań bez zgody banku) monitoring regulowania zobowiązań kredytowych w innych instytucjach finansowych informacja o toczących się procesach restrukturyzacyjnych i windykacyjnych w innych instytucjach finansowych Ponadto, każdy uczestnik SI BIK Przedsiębiorca ma możliwość oddzielnego skorzystania z Raportów z SI BIK Klient Indywidualny dotyczących właściciela firmy lub osób z nią powiązanych w sytuacji, gdy w ocenie banku jest to niezbędne do oceny ryzyka kredytowego. Informacje te mogą być przydatne przy ocenie ryzyka i monitoringu klientów z grupy małych przedsiębiorców i osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. W celu wdrożenia Systemu w banku konieczne jest podjęcie działań w następujących obszarach: międzybankowej wymiany informacji pomiędzy bankiem a BIK obejmuje ono realizację takich procesów wymiany informacji, jak: przekazywanie danych z portfela kredytowego banku do SI BIK Przedsiębiorca (proces zasilania baz BIK danymi pochodzącymi z systemów banku), składanie zapytań o klientów i otrzymywanie o nich raportów kredytowych z SI BIK Przedsiębiorca. dostosowanie w banku procedur i procesów oceny oraz monitorowania ryzyka kredytowego, w tym zamieszczenie stosownych klauzul w umowach - wymagane jest podjęcie przez bank działań takich, jak: określenie wewnętrznego popytu na dane o zobowiązaniach przedsiębiorców i informacji ich opisujących, zaprojektowanie sposobów wykorzystania produktów SI BIK Przedsiębiorca w banku, przygotowanie i wdrożenie w banku odpowiednich procedur, dostosowanie regulaminów, wniosków, umów, procesów oceny, kontroli ryzyka kredytowego, itp. 6 7
Przykładowa lista poszczególnych działań banku związanych z przystąpieniem do SI BIK Przedsiębiorca Wdrożenie w banku procesu zasilania baz BIK S.A. danymi banku Obligatoryjność realizacji poszczególnych działań 1. Podpisanie umowy na analizę danych testowych w systemie testowo-treningowym Zalecane 2. Korzystanie z platformy BIK wspomagającej analizę danych testowych na miejscu w banku Zalecane 3. Przygotowanie i przekazanie do BIK wsadów testowych Zalecane b). wybór i wdrożenie odpowiednich dla banku rozwiązań i kanałów składania zapytań o klientów i pozyskiwania raportów z SI BIK Przedsiębiorca. Możliwe rozwiązania to: dostęp do Systemu poprzez WEB; pozyskiwanie raportów z BIK na tej zasadzie nie wymaga ze strony banku realizacji dodatkowych rozwiązań IT i polega na wykorzystaniu dostępu do SI BIK Przedsiębiorca za pośrednictwem przeglądarki internetowej, dostęp do Systemu poprzez połączenie CPU-CPU; rozwiązanie to służy do obsługi masowej wymiany danych i polega na automatycznym przekazywaniu zapytań i raportów pomiędzy systemami banku i BIK; taki model wymiany wymaga wdrożenia przez bank odpowiednich rozwiązań technicznych, 4. Analiza przez BIK jakości danych rzeczywistych banku przekazanych dla celów testowych Konieczne 5. Podpisanie umowy z BIK na wymianę danych w SI BIK Przedsiębiorca Konieczne 6. Wdrożenie procesu zasilania Systemu danymi wsadowymi banku Konieczne 7. Szkolenia w zakresie przygotowania wsadów i analizy raportów o błędach zwracanych przez BIK Zalecane Schematy obu możliwości dostępu do Systemu BANK ZAPYTANIE BIK 8. Przygotowanie i przekazanie przez bank danych produkcyjnych do Systemu Konieczne Dostosowanie w banku procedur oceny ryzyka i monitorowania przedsiębiorców 9. Szkolenie BIK dotyczące rodzajów zapytań do Systemu, rodzajów raportów BIK, zakresu informacji zwracanych na raportach Zalecane (*) przy budowie rozwiązań przez bank, konieczność zachowania elastyczności w zakresie niektórych komponentów (np. wartości słownikowe, obligatoryjność pól) ZAPYTANIE RAPORTY 10. Określenie wewnętrznego popytu na informacje o przedsiębiorcach Zalecane RAPORTY WEB 11. Przygotowanie się do korzystania z raportów BIK. Wprowadzenie odpowiednich zmian w procedurach i procesach banku Wdrożenie dostępu poprzez WEB (składanie zapytań o klientów i otrzymywanie o nich raportów z BIK) Konieczne 12. Szkolenia BIK w zakresie korzystania z Systemu poprzez WEB Zalecane, jeśli ten dostęp wybrano 13. Uruchomienie dostępu WEB Konieczne, jeśli ten dostęp wybrano Zapytania: CPU-CPU (*) Serwer WEB c). podpisanie z BIK umów o wymianę danych w Systemie. Raporty: kredytowe monitorujące Wdrożenie dostępu w trybie CPU-CPU (składanie zapytań o klientów i otrzymywanie o nich raportów z BIK) 14. Szkolenia w zakresie korzystania z SI BIK Przedsiębiorca w trybie CPU-CPU Zalecane, jeśli ten dostęp wybrano 15. Realizacja dostępu CPU-CPU w banku Konieczne, jeśli ten dostęp wybrano 16. Uruchomienie połączenia CPU-CPU z BIK Konieczne, jeśli ten dostęp wybrano 1. Wdrożenie procesów międzybankowej wymiany informacji poprzez SI BIK Przedsiębiorca wymaga ze strony banku podjęcia działań takich, jak: a). implementacja procesu zasilania baz BIK danymi o przedsiębiorcach, pochodzącymi z portfela banku, 2. W jaki sposób BIK wspiera banki we wdrożeniu Systemu? BIK oferuje różnego rodzaju wsparcie banków dotyczące procesu przystąpienia do SI BIK Przedsiębiorca: Usługi doradcze w zakresie wdrożenia w banku SI BIK Przedsiębiorca W ramach tych usług BIK oferuje bankom wsparcie przy mapowaniu pól, analizie jakości danych po procesie przemapowania, a także udostępnia opracowaną przez siebie aplikację do przekładania tabel z danymi generowanymi z systemów danego banku na format i zakres danych wsadowych, wymaganych przez BIK. Większość banków, które przystąpiły lub przystępują do wymiany danych w Systemie korzysta lub skorzystała z tego wsparcia. W przypadku kompleksowych rozwiązań informatycznych BIK współpracuje z dostawcami oprogramowania systemów operacyjnych i księgowych banków, w obszarze określenia zakresu wymiany danych. Ogólny schemat procesu zasilania SYSTEMY BANKOWE RAPORTY Z PRZETWARZANIA DANYCH NOŚNIK FIZYCZNY Ogólny schemat opisujący wsparcie BANK SYSTEMY BANKOWE mapowanie danych analiza jakości danych, aplikacje automatyzujące procesy przetwarzania danych na potrzeby wymiany z BIK szkolenia i konsultacje BIK RAPORTY Z PRZETWARZANIA DANYCH SFTP NOŚNIK FIZYCZNY walidacja danych analiza jakości wsadu STT PRZEDSIĘBIORCA RAPORTY Z PRZETWARZANIA DANYCH SFTP 8 9
Dostęp do środowiska testowo-szkoleniowego Wsparcie pozwala bankom m.in. na szkolenie pracowników banku w zakresie obsługi Systemu a w szczególności obsługi aplikacji WEB, składania za jej pośrednictwem zapytań do Systemu oraz otrzymywania i interpretacji otrzymanych raportów. Dostęp do materiałów szkoleniowych w formie e-learningu Umożliwia pracownikom banków zapoznanie się z funkcjonalnościami Systemu i przygotowanie do jego obsługi. Szkolenia z Interfejsu WEB (dostęp do Systemu poprzez aplikację WEB) Są to szkolenia z zakresu obsługi aplikacji pozwalającej bankom na bezpośrednie składanie zapytań do SI BIK Przedsiębiorca oraz otrzymywanie z niego raportów. Taki dostęp do Systemu nie wymaga ze strony banku realizacji rozwiązań IT i pozwala na natychmiastowe korzystanie z produktów Systemu. Szkolenia w zakresie przygotowania wsadów i analizy raportów o błędach zwracanych przez BIK Usługi doradcze w zakresie wdrożenia dostępu CPU-CPU BIK oferuje bankom wsparcie we wdrożeniu dostępu w trybie CPU-CPU do Systemu. Wsparcie to dotyczy takich działań, jak: mapowanie pól, wdrożenie systemów i aplikacji mających na celu automatyzację w banku pozyskiwania danych z BIK, włączenia produktów BIK w procesy oceny i monitorowania ryzyka w banku. Ogólny schemat opisujący wsparcie BIK ZAPYTANIE RAPORTY BANK mapowanie danych aplikacje automatyzujące procesy przetwarzania danych szkolenia i konsultacje 6. Informacje dodatkowe Bankom oferujemy również możliwość korzystania z grupy produktów BIK4Company, pozwalających na szybką i wystandaryzowaną ocenę sytuacji ekonomiczno-finansowej klienta z pełną sprawozdawczością finansową, w przedziale czasowym do 5 okresów sprawozdawczych. Ocena dotyczy podstawowych grup wskaźników finansowych i uwzględnia zróżnicowanie branżowe (wg klasyfikacji PKD) oraz najświeższe informacje z GUS. 10
Wszelkie pytania prosimy kierować na adres: marketing@bik.pl www.bik.pl