Projektas Standartizuotų mokinių pasiekimų vertinimo ir įsivertinimo įrankių bendrojo lavinimo mokykloms kūrimas, II etapas 2013 MOKSLAS EKONOMIKA SANGLAUDA EUROPOS SĄJUNGA EUROPOS SOCIALINIS FONDAS Kuriame Lietuvos ateiti į NACIONALINIS EGZAMINŲ CENTRAS Nazva, Nazwisko Klasa STANDARTIZUOTAS TESTAS CZYTANIE KLASA 4 Nacionalinis egzaminų centras M. Katkaus g. 44, 09217 Vilnius
Przeczytaj uważnie tekst i wykonaj zadania. (tytuł) Przez wiele lat Astrid Lindgren pisała książki jedną po drugiej. I prawie wszystkie były dla dzieci! Astrid Lindgren napisała ponad czterdzieści książek, są one przetłumaczone na osiemdziesiąt języków. W tym też litewski... Od czego zacząć? Co wybrać? My, czytelnicy jesteśmy przecież tacy różni... A i pisarka zmieniała się, jej książki są do siebie niepodobne. O czym są te książki? To książka o największej na świecie urwisce Pippi Pończoszance i jej niepowtarzalnych przygodach, które przeżyła razem ze swoimi przyjaciółmi Tommy m i Annike. Po raz pierwszy wydana przed ponad 60 laty, Pippi Pończoszanka stała się najulubieńszą książką dla dzieci wszech czasów, została przetłumaczona na 58 języków i razem z innymi znanymi utworami pisarki wciąż cieszy dzieci i dorosłych całego świata. Zabawne przygody Pippi są jak delikatna zasłona dla samotności tej dziewczynki. Jest ona przecież prawie sierotą jej mama jest wśród aniołów. Jak Pippi w ciemnym pokoju wpatruje się w płomień świecy, jak cicho bez słów zadręcza się myślą, że przyjaciele wyrosną, na zawsze pożegnają się z dzieciństwem! A ona, Pippi, zostanie. I zawsze będzie się z wszystkimi dzielić tym, co dla niej jest najdroższe. Czy chcielibyście przez całe życie pozostać dzieckiem? Jeżeli tak to ta książka jest właśnie dla was. A jeśli nie jesteście pewni, wątpicie to również powinniście sięgnąć po nią. To książka również dla tych, którzy umieją dzielić się z innymi. Albo... którzy chcieliby się tego nauczyć. Astrid Lidgren przez całe swoje życie była w otoczeniu silnych, niezależnych kobiet. Może to dlatego i w jej książkach dziewczynki nie są ani płaczliwe, ani kapryśne czy też zarozumiałe. Zawsze znajdują wyjście z każdej sytuacji, nawet gdy grozi niebezpieczeństwo. Taka jest też Ronja z książki Ronja, córka zbójnika. Większość dorosłych krytyków uważa tę książkę za najważniejszą spośród wszystkich książek tej autorki. Może więc chciałbyś się przekonać, czy jest racja w tym sądzie? Klasa 4 3
Jeżeli wierzysz, że jednym z największych cudów jest mieć rodziców i mieszkać w swoim domu, to udaj się w podróż pełną niespodzianek wraz z sierotą chłopczykiem Rasmusem, który uciekł z domu dziecka, spodziewając się... cudu. Może znajdzie swój dom? Przecież tyle różnych rzeczy może się zdarzyć, gdy tylko wychodzimy w świat... Za książkę Rasmus i włóczęga Astrid otrzymała w 1958 roku Nagrodę imienia Hansa Christiana Andersena. Emil bohater książki Emil ze Smalandii to wielki psotnik wszech czasów. Stale robi coś inaczej niż wszyscy. Za karę często dostaje nagany lub nawet bywa zamykany w drwalce. Lecz i tu zdajduje sobie zajęcie struga ludzików z drewna. Czasem czuje się niedobrym dzieckiem, chociaż tak się starał, tak usiłował być lepszy... Właśnie tę książkę najbardziej lubił tato pisarki. Wciąż się dopytywał, jak się ma ten chłopak, i bardzo czekał na dalszy ciąg jego przygód. Z pewnością zgodzisz się z ojcem Astrid Lindgren. Według: Gintarė Adomaitytė przedstawia Astrid Lindgren/ Laimiukas. Nr 4(10), 2007. Kronika. Informacja. Ogłoszenia / Rubinaitis. Nr 3,2011. K. Ljunggren. W gościnie u Astrid Lindgren. 1997. PYTANIA I ZADANIA 1 Wymyśl tytuł informujący, o czym był powyższy tekst. Zapisz tytuł przed tekstem w oznaczonej linijce. 2 Na ile języków są przetłumaczone książki Astrid Lindgren? 4 Klasa 4
3 Wskaż strzałkami, gdzie jakie informacje o książce są podane. ASTRID LINDGREN MY NA WYSPIE SALTKRAKAN Wydawnictwo Tytuł utworu Autor książki OPOWIEŚĆ Z języka szwedzkiego tłumaczyła MARIA OLSZAŃSKA Rok wydania Ilustracje ILON WIKLAND Ilustrator NK NASZA KSIĘGARNIA Warszawa 2006 Tłumacz 4 Jaką książkę A. Lindgren najbardziej lubił ojciec pisarki? Klasa 4 5
5 Na podstawie powyższego tekstu wskaż, która książka jest przeznaczona dla jakich czytelników. Połącz liniami okładkę książki z odpowiednim opisem. Dla czytelników, którzy umieją lub chcą nauczyć się dzielić z innymi i którzy chcieliby całe życie zostać dzieckiem. Dla czytelników, którzy wierzą, że jeden z największych cudów to mieć rodziców i mieszkać w swoim domu. Dla czytelników, którzy lubią dziewczynki, zawsze znajdujące wyjście z sytuacji, nawet gdy grozi niebezpieczeństwo. 6 Do czego są przyrównywane zabawne przygody Pippi? Dlaczego? 6 Klasa 4
7 Oto dwie książki. Wybierz jedną z nich i na podstawie przeczytanego tekstu wyjaśnij, dlaczego chciałbyś ją przeczytać. 8 Przeczytałeś opisy czterech książek. Czym te wszystkie książki są do siebie podobne? Wskaż cztery podobieństwa. 1. 2. 3. 4. Klasa 4 7
Przeczytaj uważnie tekst i wykonaj zadania. Wydaje mi się, że całe życie było wesołe, ale najbardziej wesołe było moje dzieciństwo. Jestem chyba najbardziej dziecięcym człowiekiem na świecie. Bawiliśmy się i bawiliśmy, aż dziwnie, że nie zabawiliśmy się na śmierć tak pisze o swoim dzieciństwie. Łazić po drzewach, wchodzić na dach, skakać z kopek siana, pływać w rzece wszystko dzieciom było wolno. Nikt nie miał pretensji o wybrudzone czy porwane ubranie. Można było też się spóźnić na obiad brało się sobie wówczas z szafki jakąś przekąskę. Ta nasza wolność nie oznaczała, że stale byliśmy wolni. To naturalne, że musieliśmy też nauczyć się pracować opowiada pisarka. No, pośpiesz, tylko nie zatrzymuj się tak zachęcała dzieci do pracy mama, kiedy trzeba było przerywać rzepę, zrywać pokrzywę dla kur, zbierać kamienie. Urodziła się 14 listopada 1907 r. w Vimmerby Zmarła 28 stycznia 2002 r. w Sztokholmie Rys. 1. Astrid drugie dziecko od lewej Miała już 37 lat, kiedy wydała pierwsza książkę. Tym bardziej trudno jest uwierzyć, że dziś jej książek jest tak dużo i że są one wydane w różnych krajach; gdybyśmy złożyli je wszystkie jedna na drugą, otrzymalibyśmy 175 Wież Eiffla. A gdybyśmy je położyli kolejno obok siebie, to można byłoby trzykrotnie otoczyć nimi ziemię. Nauka dawała się jej łatwo, choć nigdy nie była kujonem. Nauczyciele chwalili jej wypracowania. Czytali je głośno całej klasie... Astrid nawet miała w szkole przezwisko: Selma Lagerlöf od imienia i nazwiska wybitnej pisarki, która w tamtym czasie była najlepsza w Szwecji. Młodej Astrid to się jednak nie podobało. Rys. 2. Ilustracja do książki Pippi Pończoszanka 8 Klasa 4
Przyrzekła sobie: nigdy nie będzie pisarką. Po wielu latach pisarce Astrid Lindgren przyznano... nagrodę imienia Selmy Lagerlöf. Za swoją twórczość Astrid Lindgren otrzymała około 40 nagród i wyróżnień. Najbardziej zaszczytną wśród nich była Nagroda imienia Hansa Christiana Andersena, wręczona jej wraz z medalem w 1958 roku. Od 85 lat przestanę włazić na drzewa! Rys. 3. Na drzewie Astrid Lindgren Jednym z najważniejszych obiektów, związanych z szwedzką literaturą dziecięcą, jest muzeum Junibacken niepowtarzalny świat książek Lindgren. Muzeum jest założone w 1996 roku, a najciekawszą atrakcją w nim jest podróż kolejką w świat bohaterów różnych książek Astrid Lindgren. Obok muzeum Junibacken stoi pomnik Astrid Lindgren. W odległości około 300 km od Sztokholmu, w miasteczku Vimmerby od roku 1981 działa park rozrywki Świat Astrid Lindgren. Powstało w nim miniaturowe miasteczko, w którym możemy poznać świat najpopularniejszych bohaterów książek Lindgren i miejsca z nimi związane: willę Śmiesznotkę Pippi Pończoszanki, dach Karlssona, farmę Katthult Emila ze Smalandii, zagrodę Madity, ulicę Urwisów, zamek zbójnika i inne. Latem tu codziennie odbywają się teatralizowane przedstawienia: na dziedzińcach przed domkami i na scenach gra muzyka, odbywają się inscenizacje na podstawie wydarzeń z książek Lindgren. Według: Gintarė Adomaitytė przedstawia Astrid Lindgren/ Laimiukas. Nr 4(10), 2007. Kronika. Informacja. Ogłoszenia / Rubinaitis. Nr 3,2011. K. Ljunggren. W gościnie u Astrid Lindgren. 1997. PYTANIA I ZADANIA 1 Napisz trzy rzeczy, za które rodzice nigdy nie mieli pretensji do swych dzieci w rodzinie Astrid: 1. 2. 3. Klasa 4 9
2 Jakie prace powinna była w dzieciństwie nauczyć się wykonywać Astrid Lindgren? a b c d Karmić kury, siać rzepę i zbierać kamienie. Przerywać rzepę, zrywać pokrzywę dla kur, zbierać kamienie. Zbierać rzepę na pokarm dla kur, przerywać pokrzywę i zbierać kamienie. Przerywać pokrzywę, karmić kury i zbierać kamienie. 3 Ile lat miała Astrid Lidgren, kiedy napisała swoją pierwszą książkę? 4 Wyjaśnij, co oznacza powiedzenie nauka dawała się jej łatwo. 5 Jakie przezwisko miała w szkole Astrid Lidgren? Dlaczego? 6 Na podstawie tekstu napisz, co przyrzekła sobie Astrid, ucząc się w szkole. 7 Czy udało się A. Lindgren dotrzymać danej sobie jeszcze w szkole obietnicy? Wypisz z tekstu zdanie, które uzasadni Twoją odpowiedź. 10 Klasa 4
8 Podaj z tekstu dwa przykłady, które dowodzą tego, że wydano ogromne ilości książek A. Lingdren. 1. 2. 9 Czym są podobne i czym się różnią Junibacken i Świat Astrid Lindgren? Napisz po dwa przykłady. 1. Podobne 2. 1. Różnią się 2. 10 W jakim celu były założone Junibacken i Świat Astrid Lindgren? 11 Korzystając z tekstu napisz, co szczególnego zdarzyło się w miasteczku Vimmerby, że to właśnie w nim powstał park rozrywki Świat Astrid Lindgren? Ciąg dalszy na następnej stronie. Klasa 4 11
12 A. Lindgren za swoją twórczość otrzymała dużo nagród i wyróżnień. Jedna nagroda jest najbardziej zaszczytna. Korzystając z przeczytanych informacji o pisarce, dokończ zdania. Nazwa najbardziej zaszczytnej nagrody: Była wręczona w roku:. Przyznana za książkę 12 Klasa 4