ETZT czyli mądry transport - lepsze Ŝycie

W numerze: - ETZT w Toruniu - Podsumowanie komunikacji nad jeziora - Z pętli do pętli - Prasa napisała Remonty i reklamy - Na linii: dwudziestka Na zajezdni: Jelcz M101I3 Salus Fotoreportaż - Adrian Giza ETZT czyli mądry transport - lepsze Ŝycie Po raz kolejny w Toruniu zorganizowany został Europejski Tydzień ZrównowaŜonego Transportu. W tym roku hasłem przewodnim był "Mądry transport - - lepsze Ŝycie". Europejski Tydzień ZrównowaŜonego Transportu kaŝdego roku przypada na okres 16-22 września. Wszystkie tegoroczne wydarzenia odbywały się w ramach projektu Zielony Toruń w Europejskim Dniu bez Samochodu 2010 współfinansowanego przez Urząd Miasta Torunia, a realizowanego przez Toruński Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej we współpracy z Rowerowym Toruniem, Stowarzyszeniem Ekologicznym Tilia, Miejskim Zakładem Komunikacji oraz przewoźnikiem kolejowym Arriva. Punktem początkowym był czwartek, 16 września. Tego dnia członkowie TKMKM oraz Stowarzyszenia Rowerowy Toruń pomimo niesprzyjającej pogody, rozpoczęli na placu Rapackiego montaŝ wystawy, mającej promować ekologiczny transport. Na dwudziestu planszach o rozmiarach 1 m x 1,5 m przechodnie mogli obejrzeć zdjęcia ukazujące transport zbiorowy jako pełen piękna i moŝliwości rozwoju, a takŝe ciekawe rozwiązania i zastosowania infrastruktury rowerowej w innych miastach jak np. tunele czy parkingi rowerowe. Kolejnym etapem toruńskiego ETZT była sobota. W godzinach 10:00-12:00 zorganizowano zwiedzanie zajezdni autobusowej MZK przy ul. Legionów 220. Goście mogli zapoznać się z wszystkimi procesami odbywającymi się na zajezdni takimi jak np. Odprawa Codzienna czy naprawa główna. TKMKM zorganizował takŝe konkurs, w którym moŝna było spróbować swoich sił w zakresie wiedzy o historii i teraźniejszości komunikacji miejskiej. W czasie sprawdzania poprawności odpowiedzi przedstawiona została prezentacja obrazująca przeszłe oraz przyszłe kierunki rozwoju komunikacji miejskiej. Następną atrakcją, jaką przygotowano tego dnia, był przejazd szynobusem Pesa SA134-002 na Barbarkę współorganizowany wspólnie przez Arrivę oraz TKMKM. Warunkiem uczestnictwa w przejeździe było posiadanie bezpłatnego biletu, który otrzymać moŝna było po zgłoszeniu u organizatorów oraz w redakcji Nowości. Pociąg swój bieg rozpoczął na dworcu Toruń Główny skąd wyruszył o godz. 12:35. Po opuszczeniu stacji Toruń Wschodni aŝ do samej Barbarki poruszaliśmy się juŝ tylko z zawrotną prędkością 20 km/h. PESA SA134-002 w czasie przerwy na Barbarce. PasaŜerski pociąg pojawił się tu pierwszy raz od 18 lat. Podczas przejazdu, nieczynnym dla ruchu pasaŝerskiego torem, pociąg wzbudzał ogromne zdziwienie wśród kierowców i przechodniów. Ze względu na nienadające się do uŝytku perony na Barbarce, podstawiono specjalną 1 24 IX 1936 Pierwszy tramwaj przejechał pod Łukiem Cezara.

rampę mającą umoŝliwić swobodne wsiadanie i wysiadanie pasaŝerom. Kiedy juŝ uczestnicy opuścili pojazd, obsługa szynobusu podjęła próbę dalszego podjazdu w kierunku bazy paliwowej nr 11 w Zamku Bierzgłowskim. Ze względu na remont odcinka do samej bazy pojazd był w stanie dotrzeć tylko do posterunku odgałęźnego w Olku, który w przeszłości był punktem na szlaku do Unisławia. Tam po wykonaniu pamiątkowych zdjęć pociąg udał się z powrotem na Barbarkę, gdzie odbył się dłuŝszy postój. W tym czasie uczestnicy przejazdu mogli wziąć udział w podchodach zorganizowanych przez Toruńskie Stowarzyszenie Ekologiczne Tilia. Kolejne atrakcje czekały w samej osadzie leśnej Barbarka, gdzie podczas konkursów moŝna było wygrać wiele nagród. W drogę powrotną Pesa ruszyła punktualnie o 15:30, by zakończyć swój bieg na dworcu głównym o godz. 16:10. W przejeździe brało udział ok. 200 osób. Niedziela równieŝ obfitowała w ciekawe wydarzenia. Zorganizowano bowiem akcję Przystanek Toruń, czyli zwiedzanie miasta z pokładu autobusu. Do tego zadania przydzielone zostały dwa Solarisy: Urbino 12 III #567 oraz Urbino 12 III W81 CNG #560. Autobusy wraz z obsługą, którą ponownie stanowili członkowie TKMKM wyruszyły z zajezdni o godz. 11:05 i 11:55. Trasa przejazdu wiodła z Rynku Staromiejskiego przez ul. Ducha Św., Kopernika, al. Jana Pawła II, Kraszewskiego, Matejki, Słowackiego do zajezdni tramwajowej, gdzie odbywał się 25-minutowy postój. W jego czasie pasaŝerowie zapoznawali się z historią komunikacji miejskiej w Toruniu. Dalsza trasa wiodła przez ulice Sienkiewicza, Kraszewskiego, Reja, Przybyszewskiego (wjazd nad Martówkę ), Bydgoską, Most Piłsudskiego, Kujawską, nawrót pod Dworcem Głównym, Kujawską, Most Piłsudskiego, Bulwar Filadelfijski, Warszawską, Szumana, Wały gen. Sikorskiego, Chełmińską do Rynku Staromiejskiego. W obu pojazdach znajdował się przewodnik, który opowiadał ciekawe historie związane z mijanymi miejscami. KaŜdy autobus łącznie wykonał po 2 kursy. Przejazdy cieszyły się oczywiście duŝym zainteresowaniem wśród torunian. Za kaŝdym razem autobus zabierał 30-40 osób. dziła m.in. ulicami Kościuszki, Przy Skarpie oraz Szosą Lubicką. Finał przejazdu miał miejsce na Rynku Staromiejskim. W wydarzeniu wzięło udział około 240 rowerzystów. W Europejskim Dniu bez Samochodu - 22 września - odbył się bieg na orientację "Tramwajem przez wieki". Udział w tym wydarzeniu wzięli uczniowie następujących szkół: Gimnazjum Laboratorium, Gimnazjum nr 3 i Gimnazjum nr 21. Łącznie do biegu wystartowało 9 grup 8-osobowych. Trasa prowadziła historycznymi oraz teraźniejszymi trasami tramwajów po toruńskiej starówce oraz w jej najbliŝszej okolicy. Na uczestników czekały przeróŝne zadania, m.in. zmierzenie w stopach długości toru na ul. Królowej Jadwigi czy spisanie numerów liniowych wagonów spotkanych przy trasie. Bieg został zakończony przejazdem specjalnym składem #221+222 do zajezdni tramwajowej, gdzie uczniowie mieli moŝliwość zwiedzić jej wnętrza. Tam właśnie ogłoszone zostały wyniki biegu na orientację. Wszystkim uczniom z grup zwycięskich (od 1. do 3. miejsca) wręczone zostały nagrody w postaci pamiątkowych koszulek, kubków oraz map, a pozostałym grupom dyplomy. Uczniowie toruńskich gimnazjów w czasie przejścia po głównej hali zajezdni tramwajowej. PasaŜerowie słuchają opowieści przewodnika na krótkiej przerwie w Parku Bydgoskim. Tego samego dnia ok. godz. 16 odbyła się Rowerowa Masa Krytyczna jej trasa liczyła ok. 14,5 km. Masa pro- Dodatkowo w tym dniu przewoźnik kolejowy Arriva umoŝliwił wszystkim pasaŝerom mającym dowód rejestracyjny darmowe podróŝowanie pociągami w obrębie miasta Torunia oraz stacji w Ostaszewie Toruńskim, Łysomicach, Grębocinie oraz Lubiczu. Rowerowy Toruń zorganizował natomiast pokaz czeskiego filmu "Auto*mat". Film w humorystyczny sposób przedstawił problemy komunikacyjne Pragi - miasta pełnego samochodów, gdzie dyskryminuje się pieszych oraz rowerzystów. Tegoroczna edycja Europejskiego Tygodnia ZrównowaŜonego Transportu z pewnością była jedną z najbardziej obfitych w przeróŝne atrakcje, a tym samym udana. Świadczyć o tym mogą osoby, które dały się porwać szczególnie w "komunikacyjny weekend" i pojawiły się na kaŝdym z proponowanych wydarzeń. Akcje te miały zachęcić do podróŝowania transportem publicznym między innymi tych, którzy uparcie wybierają samochód i stanie w długich korkach. Oczywiście, jak co roku, kolejki 22 września były takie same, ale kaŝdy przekonany do transportu publicznego tego dnia jest na wagę złota 2 IX 1976 Oddanie do uŝytku zajezdni autobusowej przy ul. Legionów.

Wojciech Osmański Podsumowanie komunikacji nad jeziora Drugi rok z rzędu uruchomiona została sezonowa, specjalna komunikacja autobusowa do trzech podtoruńskich kąpielisk. Urząd Miasta, organizując komunikację autobusową, pragnął zrekompensować mieszkańcom brak odkrytego kąpieliska "Wodnik". Obsługę tras powierzono toruńskiemu MZK. W mojej opinii zakład spisał się lepiej niŝ firma Mixs, która obsługiwała komunikację nad jeziora w 2009 roku. Tegoroczne przejazdy były płatne 2,50 zł za bilet normalny i 1,25 zł za bilet ulgowy. W zeszłym roku bilet normalny kosztował 1 zł, natomiast przejazdy ulgowe były bezpłatne. MłodzieŜ szkolna nie doceniła wtedy wartości przejazdów bezpłatnych i w efekcie dochodziło do dewastacji pojazdów. Linie autobusowe kursowały z placu Teatralnego nad jeziora w Kamionkach (linia K), Osieku (linia O) i Zalesiu (Z). Podsumowując kursowanie linii jeziornych chcę zwrócić uwagę na kilka elementów: 1. Przystanki w tym roku wszystko było czytelne i jasne. PasaŜerowie wiedzieli, z którego przystanku na placu Teatralnym odjeŝdŝają autobusy do kąpielisk. RównieŜ w Zalesiu, Kamionkach i Osieku przystanki były z daleka widoczne. W zeszłym roku pojazdy w Zalesiu raz stawały pod bramą wjazdową, raz na polu, więc pasaŝerowie nie wiedzieli skąd autobus moŝe wracać do Torunia. 2. Tabor do obsługi linii nad jeziora zostały wysłane Jelcze 120MM/2: #511, #512 i #516 oraz 120M/3 #515, które moim zdaniem spełniły swoje zadanie. CięŜko jest tutaj porównywać sytuację taborową obydwu przewoźników. Bo jak tu porównać miejskie Jelcze z międzymiastową Setrą S215 HR lub Autosanem H9-21. bny drugi wóz. Po 12 minutach wszyscy pasaŝerowie udali się nad jezioro. Jednak z czasem liczba chętnych była jeszcze większa i nie było juŝ moŝliwości przewiezienia wszystkich osób, ze względu na brak pieniędzy. Kwoty zapisanej w budŝecie miasta na wakacyjną komunikację nie moŝna było juŝ zwiększyć. 4. Jako ciekawostkę chciałbym zwrócić uwagę na ciekawe brygadówki jakie otrzymywali kierowcy. Poza informacjami o odjazdach autobusów z poszczególnych przystanków był równieŝ bardzo dokładny opis trasy wraz ze zdjęciami charakterystycznych budowli/drzew przy których trzeba skręcić bądź zawrócić. Chciałbym zwrócić uwagę na to, Ŝe w zeszłym roku dochodziło do sytuacji, Ŝe kierowca nie znał trasy i się zagubił. Jelcz 120MM/2 #512 w czasie obsługi sezonowej linii K. Ogólnie w skali szkolnej oceniam obsługę linii K, O, Z na 5-. Nie wiemy, czy w przyszłym roku ponownie uruchomione zostaną linie sezonowe nad jeziora. Pojawiły się głosy, Ŝe w Urzędzie Miasta rozwaŝana jest moŝliwość rozstawienie tymczasowych otwartych basenów na terenie miasta. Wtedy dodatkowa komunikacja nad jeziora nie będzie juŝ potrzebna. Maksymalnie zapełniony kurs linii Z do Zalesia. BagaŜe i pasaŝerowie znaleźli się niebezpiecznie blisko kierowcy. 3. Bardzo waŝnym elementem była podwójna obsługa w dni powszednie o godzinie 9:50 linii Z, która była spowodowana bardzo duŝym zainteresowaniem tym właśnie kursem. Warto równieŝ tutaj podkreślić przytomność kierowców, poniewaŝ w jedną sobotę, ze względu na duŝe zainteresowanie kierowca zgłosił do dyspozytorni, Ŝe jeden autobus nie wystarczy i jest potrze- Stopka redakcyjna: redakcja: Mirosław Czerliński etmike@o2.pl Paweł Chmielecki Marcin Delik Adrian Giza Krzysztof Lewczyk Wojciech Osmański Krzysztof Sklinda zdjęcia: Paweł Chmielecki Mirosław Czerliński Sebastian Maćkiewicz korekta: Tomasz Karolak Krzysztof Lewczyk 3 16 VII 1991 Likwidacja linii nr 3 na trasie do Dworca Północnego.

Z pętli do pętli tabor 13 nowych Solarisów kursuje juŝ po Toruniu Na wstępie przypomnijmy, Ŝe 25 czerwca przybyły do Torunia pierwsze 3 miejskie Solarisy dla MZK: 2 Urbino 12 #561-562 oraz Urbino 18 #557. Kolejne 3 nowe autobusy dojechały do Torunia 28 czerwca. Byli to przedstawiciele modelu Urbino 12 W81 CNG (#558-560), czyli pierwsze wozy w zakładzie zasilane spręŝonym gazem ziemnym. Pierwsze Urbino 12 (#562) zadebiutowało 30 czerwca na linii nr 15, następnego dnia na linię nr 20 wyjechał #561. Solarisy Urbino 12 CNG na toruńskich ulicach pojawiły się znacznie później. Regularne kursowanie wozów na liniach rozpoczęło się w połowie lipca. "Gazówki" najczęściej kursowały na liniach nr 19, 34 i 42. Warto w skrócie przybliŝyć konfigurację tych pojazdów o podtypie W81. Jednostkę napędową stanowi silnik Iveco Cursor 8 CNG o mocy 290 KM, który zblokowany jest z automatyczną skrzynią biegów Voith Diwa 5. Zbiornik na gaz stanowi zestaw sześciu butli kompozytowych o pojemności 214 l kaŝda. Wysokość wersji na CNG wynosi 3430 mm i jest wyŝsza od wersji na ON (3035 mm). Ze względu na ten fakt autobusy te nie pojawiają się na liniach kursujących przez most, poniewaŝ nie zmieściłyby się pod wiaduktem przy pl. Armii Krajowej. Pozostała konfiguracja jest w większości identyczna do wersji na ON, której opis znalazł się w poprzednim numerze "Na pętli". Solaris Urbino 18 #557 zadebiutował 23 sierpnia na linii nr 15. Natomiast od 1 września na linie przydzielano wszystkie 3 przegubowce. Jedna brygada 18-metrowa zasilała nadal linię nr 15, natomiast 2 brygady tego typu wyjeŝdŝały na linię nr 26. SprzedaŜ kolejnych Jelczy 120M Przybycie do Torunia nowych autobusów nie mogło oznaczać nic innego jak wycofanie z ruchu najbardziej wyeksploatowanych wozów. Części z nich skończyły się terminy waŝności badania technicznego, a reszta uległa uszkodzeniu jeszcze przed terminem. W obsłudze komunikacji miejskiej nie zobaczymy juŝ takich wozów jak: #397, #399, #437; #407, #408, oraz #439. Pierwsze trzy z wymienionych zostały juŝ sprzedane, pozostałe zostały przygotowane do sprzedaŝy i oczekują na nowego nabywcę, który ostatecznie zapewne je zezłomuje. (md) SprzedaŜ Jelczy 120M #397 i #399 zamknęła epokę "trzysetek" w taborze toruńskiego MZK. Nowinki taborowe u prywatnych przewoźników 28 sierpnia na zajezdnię autobusową zawitała kolejna siódemka Solarisów Urbino 12. Wozy otrzymały numerację w zakresie #563-569. Pojazdy szybko zostały przygotowane do obsługi linii i większość z nich na liniach pojawiła się juŝ 1 września. Specyfikacja techniczna tych pojazdów jest taka sama jak wozów z czerwcowej dostawy. Swoje dziewicze kursy wozy odbyły m.in. na liniach nr 11 (#565), 16 (#564), 21 i 30 (#569) oraz 40 (#563 i #567). Tegoroczne zakupy zakończyły się więc na 13 nowych Solarisów. W efekcie wymiany pojazdów, tabor autobusowy MZK liczy obecnie 131 pojazdów, z czego 46% (60 autobusów) jest niskopodłogowych. (mc) Firma Morvi systematycznie od początku roku rozwija swoją flotę autokarów spod marki Renault. W taborze firmy prawdopodobnie jest juŝ 5 pojazdów dwunastometrowego modelu FR1. Autobusy moŝna spotkać głównie na przewozach pracowniczych do PSSE startujących z Lisewa (R3), Golubia-Dobrzynia (R8 i R11) i Rypina (R21). W taborze firmy Mixs pojawiają się natomiast kolejni przedstawiciele marki Setra. Największą niespodzianką było oczywiście pojawienie się 11-letniej, niskowejściowej Setry S315 NF na linii do Carrefoura. Firma sprowadziła autobus od francuskiego przewoźnika Lacroix Beauchamp, która eksploatowała go od nowości. 12-metrowy autobus jest dwudrzwiowy i posiada automatyczną skrzynię biegów. W czasie postoju moŝna narzekać na drgania rezonansowe konstrukcji, które powoduje silnik. W czasie jazdy drgań juŝ nie odczuwamy i pojazd dynamicznie oraz dość cicho się przemieszcza. Wadą pojazdu jest równieŝ słaba wentylacja - klapy dachowe oraz niewielkie lufciki nie są w stanie zapewnić odpowiedniej wymiany powietrza w upalne dni. Wnętrze pojazdu utrzymane jest w surowym klimacie (dominują kolory: szary oraz metaliczny). Druga nowość w firmie to przedstawiciel znanego juŝ w Toruniu modelu S215 UL. Ten lokalny autobus moŝna spotkać na przewozach pracowniczych do PTO. Pojazd wyróŝnia się starą wersją klimatyzacji przestrzeni pasaŝerskiej, łudząco podobną do tej z Merkavimów firmy Mobilis. (mc) 4 1 VII 2004 PKS Toruń zostaje przejęty przez firmę Connex.

Z pętli do pętli tabor, wydarzenia, linie Zmiany w taborze toruńskiego oddziału Veolii W minionym kwartale mieliśmy jedną taborową niespodziankę. Ze względu na to, Ŝe tczewski oddział Veolii nie znalazł nabywcy na miejskiego Jelcza M101I3 Salus, pojazd przetransferowano we wrześniu do Torunia. Turkusowy autobus moŝna było spotkać głównie w godzinach szczytu na kursach do podtoruńskich miejscowości. Więcej na temat historii i charakterystyki tego modelu przeczytacie w dziale "Na zajezdni". Dwa Autosany toruńskiej Veolii zostały wysłane do fabryki na remont kapitalny. Odbudowana, niegdyś pomarańczowa H9-21 #ZKL N733 nie wróci juŝ jednak do Torunia - pojazd przekazano do Mielca. Drugim pojazdem wysłanym na remont jest "błękitna strzała", czyli Autosan A1010M #40007. Miejmy nadzieję, Ŝe ten rodzynek jeszcze do nas powróci... Jak dotąd nie zauwaŝyliśmy Ŝeby do toruńskiego oddziału przybył zapowiadany kolejny Autosan A1212C Eurolider. Piąty "bocian" miał dołączyć do pozostałych w sierpniu br. MoŜliwe, Ŝe jego produkcja została przesunięta ze względu na sporą liczbę zamówień, które Autosan otrzymał w tym roku. MoŜliwe równieŝ, Ŝe oddział zrezygnował z piątej sztuki tego modelu. (mc) Kolejne autobusy w komunikacji Gminy Lubicz Na przełomie lipca i sierpnia br. na zajezdni w Lubiczu pojawiło się kolejne 11-metrowe Renault PR100. Pojazd szybko otrzymał Ŝółte malowanie i juŝ pod koniec sierpnia został włączony do obsługi linii międzygminnych. Nadano mu nr taborowy #259. Więcej na temat tego modelu Renault opisaliśmy w numerze 17 "Na pętli". W niedługim czasie po debiucie Renault na liniach miejsko-podmiejskich pojawił się, juŝ wcześniej obiecywany przez przewoźnika, autobus niskowejściowy. Dość leciwy, bo aŝ 21-letni Neoplan N4015 zasilił brygadę na linii nr 101. Pojazd ma 11,5 metra długości. Nim dotarł do zajezdni w Lubiczu, obsługiwał przez kilka miesięcy linie komunikacji miejskiej w Bydgoszczy. Miejmy nadzieję, Ŝe nie będzie to ostatni wóz niskowejściowy/niskopodłogowy obsługujący przejazdy między Toruniem a Lubiczem. (md) Tramwajem do UMK W dniu 15 września 2010 r. zostały otwarte oferty w przetargu: Podprojekt III "Trasa tramwajowa do Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (Osiedle Bielany)" projektu pn. "Rozwój sieci komunikacji tramwajowej w Toruniu w latach 2007-2013. Oferty jakie wpłynęły to: - 47 324 488,26 zł brutto - BUDIMEX SA - 66 556 700 zł brutto - Elektrobudowa SA Katowice + Kromiss-Bis Częstochowa + PROGREG Kraków - 67 770 743,73 zł brutto - TORPOL Poznań + BUDOPOL Bydgoszcz +ELMONT Kostrzyn + FEROCO SA Poznań - 73 198 868 zł brutto - ZUE + PRK Kraków + Biuro InŜynieryjnych Usług Projektowych Kraków + Tor-Kar-Sson Kosztorys inwestorski: 57 182 225 zł brutto Na dzień 30 września 2010 r. nie dokonano jeszcze wyboru oferty firmy, która zaprojektuje i zbuduje linię tramwajową na Bielany. Najbardziej optymistyczny termin rozpoczęcia prac budowlanych to początek 2011 roku. (pc) Wykolejenia W dniu 23.09.2010 r. około godzinny 16:30 na pl. Sybiraków doszło do wykolejenia drugiego wagonu składu 244+245. Z toru wyleciały oba wózki, a przyczyną była pęknięta oś w I wózku. Utrudnienia w ruchu trwały do około godzinny 17:40. Do kolejnego podobnego zdarzenia doszło kilka dni później (26.09.10 r.) na ulicy Sienkiewicza. Około godzinny 20:40 podczas wyjeŝdŝania z toru postojowego na tor szlakowy wykoleił się I wózkiem II wagon składu 262+263. Zatrzymanie ruchu trwało ponad godzinę. (pc) Efekt wykolejenia z 26 września na ul. Sienkiewicza. Wagon #263 miał zamiar zjechać juŝ do zajezdni... fot. Paweł Chmielecki Brygada niskopodłogowa na linii nr 29 21-letni niskowejściowy Neoplan N4015 w obsłudze linii nr 101: Toruń, pl. Św. Katarzyny - Lubicz Górny, os. W związku z dostawą kolejnych autobusów niskopodłogowych, pojawiła się moŝliwość przydzielenia kolejny liniom brygad niskopodłogowych. Od 1 lipca ten "zaszczyt" przypadł linii nr 29. (wo) 5 1 VII 2007 Zmiana nazwy PKS Connex Toruń na Veolia Transport Toruń.

Z pętli do pętli linie Traktorowa bez autobusów przez tydzień W dniach 5-12 lipca b.r. autobusy linii 12 omijały przystanek "Traktorowa". Cała sytuacja była spowodowana remontem ulicy o tej samej nazwie. Pojazdy miejskiego przewoźnika kursowały objazdem ul. Polną do ul. Ugory. Objazd na tym odcinku nie spowodował zakłóceń w kursowaniu dwunastki. (kl) Mixs wkracza na linię do Carrefoura Od początku sierpnia obsługę "darmobusa" do Carrefoura przejęła firma Mixs z Torunia. Autobus kursuje na niezmienionej trasie Osiedle Młodych Carrefour. Rozkład jazdy równieŝ nie uległ zmianie i jest dostępny na stronie CH Bielawy. Linia obsługiwana jest niskowejściową, 11-letnią Setrą S315 NF. (wo) Powrót autobusów na pętlę Szubińska Autobusy linii nr 10 oraz 29, po skończonym remoncie ul. Szubińskiej, wróciły na stałą trasę przejazdu. Dotychczasowa organizacja była uciąŝliwa dla mieszkańców domów połoŝonych bliŝej pętli, którzy musieli iść pieszo aŝ na koniec drogi, gdzie czekał na nich autobus.(kl) Objazd na Wrzosach Od 5 sierpnia do 6 września autobusy linii nr 27, 31 oraz 03 z powodu remontu skrzyŝowania ulicy Słonecznej z Szosą Chełmińską kursowały w obu kierunkach ulicą Fasolową z pominięciem przystanku "Lniana". 6 września po ukończeniu prac roboty przeniosły się na ulicę Kwiatową. Autobusy linii 12, 27, 31 oraz 03 do odwołania kursują ulicami Goździkową i Fasolową. Przystanki tymczasowe dla autobusów linii 12 i 03 są zlokalizowane przy skrzyŝowaniu ulic Goździkowej i Kwiatowej, za to autobusy linii 27 i 31 zatrzymują się na przystanku linii 16 i 18 "Lisia". (ks) Nowa organizacja ruchu na moście DuŜe szklane powierzchnie Setry S315 NF sprawiają wraŝenie, Ŝe pojazd jest wręcz fabrycznie nowy. Drobne zmiany w rozkładach jazdy od 1 sierpnia Od niedzieli 26 września na moście obowiązuje nowa organizacja ruchu. Odtąd kierowcy mają dla siebie dwa pasy z kaŝdej strony mostu, które przechodzą do jednego na środku konstrukcji. Po tygodniu od uruchomienia moŝna zauwaŝyć, iŝ całość nie zdaje egzaminu i korki są czasem jeszcze większe niŝ przed 26 września. Kierowcy autobusów MZK, którzy pragną choć trochę zaoszczędzić czasu uciekają lewym pasem, jednak ten manewr jest niedozwolony dla pojazdów tych gabarytów i surowo karany. Nowa organizacja powoduje zakłócenia pojazdów kursujących "obwodnicą" ul. Poznańskiej, które są zmuszane do stania w korku na moście. Szczytowy objazd dla linii nr 10, 20 i 29 sprawdza się więc połowicznie, gdyŝ jest dopiero efektywny w sytuacji, gdy korek sięga wysokości ulicy Drzymały. (kl) Od 1 sierpnia obowiązują zmodyfikowane rozkłady jazdy na liniach 20, 29, 41 oraz 42. Drobne korekty miały na celu poprawę godzin odjazdów z przystanków początkowych na prośbę pasaŝerów. Na linii nr 41 pojawił się dodatkowo na okres próbny kurs o godzinie 8.55 z Dworca Wschodniego oraz 9.15 z pętli "Na zapleczu". (kl) Linie nr 16 i 41 wróciły na stałe trasy Po ponad dwóch miesiącach objazdu spowodowanego remontem ul. Skłodowskiej-Curie, linia nr 16 wróciła na swoją stałą trasę. Objazd, który dawał się we znaki pasaŝerom Rubinkowa omijał takie przystanki jak "Rubinkowo Centrum", "Sezam" oraz "Tofama". Na stałą trasę wróciła równieŝ linia nr 41, która kursowała objazdem przez ul. Przybyłów z powodu remontu ul. Niesiołowskiego. Na tej trasie autobus zatrzymywał się na przystanku zastępczym, zamiast na przystanku "Saturn". (kl) Nowa organizacja ruchu na moście nie rozwiązała problemów miasta. Na zdjęciu korek na ul. Przy Kaszowniku. 6 22 IX 2007 Prezentacja pierwszego zmodernizowanego składu Konstal 805Na #230+231.

Z pętli do pętli - historia Zmiany w przystankach Pod koniec września doszło do kilku zmian przystankowych w naszej sieci komunikacyjnej: 1. Od 22 września 2010 r. z powodu robót drogowych przystanek tramwajowy "Targowa" w kierunku Os. Na Skarpie został czasowo przeniesiony za skrzyŝowanie z ul. Targową, natomiast przystanek Dziewulskiego dla linii nr 21, 30 i 35 w kierunku os. Bielawy- Grębocin został czasowo przeniesiony za skrzyŝowanie z ul. Wyszyńskiego. 2. Od 24 września przystanki autobusowe linii nr 18 przy dawnym Polchemie otrzymały status "na Ŝądanie". (wo) ------------------------------------------------------------------------ Po trzech latach odnowiona została reklama firmy "Trops" na Jelczu 120M #458. Prasa Napisała 8 nowych autobusów otrzymało MPK Pozorna poprawa trudnej sytuacji Osiem nowych autobusów "San" otrzymało niedawno Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne. Są to wozy specjalnie przystosowane do przewozu pasaŝerów. W kaŝdym z nich znajduje się tylko 18 miejsc siedzących funkcjonalnie rozmieszczonych, w ten sposób zwiększyła się ilość miejsc stojących. Niestety, przydział ten nie poprawi sytuacji w MPK, bowiem jednocześnie 8 pojazdów ze względu na stopień zuŝycia przeznaczono do kasacji. Przedsiębiorstwo dysponuje więc w dalszym ciągu tylko 33 autobusami. Według obliczeń fachowców brakuje ich obecnie około 20. Nic nie wskazuje na to, Ŝe sytuacja poprawi się w najbliŝszym czasie. W IV kwartale tego roku Toruń otrzyma 2 "Sany", a w przyszłym roku 10. Jednocześnie wycofanych zostanie z ruchu 12 pojazdów, a więc ilość autobusów pozostających w gestii MPK nie zmieni się. Za tymi cyframi kryją się wszystkie kłopoty pasaŝerów korzystających z trakcji autobusowej. Brak odpowiedniej ilości pojazdów jest przyczyną nieregularnego kursowania autobusów, nadmiernego tłoku w pojazdach, a ich maksymalna eksploatacja powoduje stosunkowo częste awarie. Ze zrozumiałych względów nie moŝna teŝ zwiększyć częstotliwości kursowania autobusów na toruńskich trasach. Nie pierwszy juŝ raz sygnalizujemy ten problem. Trzeba, aby stanem taboru MPK zajęły się władze miejskie, których interwencja powinna spowodować uzyskanie dodatkowego przydziału niezbędnych przecieŝ autobusów. Gazeta Toruńska, 3.06.1969 r. Reklamy NOWE reklamy: Lipiec: # 458 Trops (nowa wersja) Sierpień: # 504 UMK Wrzesień: # 90903 (Veolia) Moto Integrator ZDJĘTE reklamy: Lipiec: Sierpień: # 476 Multimedia # 489 Multimedia # 492 Zakład Kamieniarski # 500 Multimedia Wrzesień: # 444 Jaskinia Solna Remonty Wozy odstawione: # 472 do NG # 473 do NG # 478 do NG # 481 do NG # 514 do naprawy powypadkowej W trakcie: # 238+239 NG (modernizacja) # 428 NG # 482 NG Zakończone: # 431 naprawa powypadkowa # 483 NG Legenda: NG naprawa główna NB naprawa bieŝąca 7 20 IX 2008 Historyczna dostawa nowych autobusów. Do Torunia docierają 2 przegubowe autobusy.

Adrian Giza Na linii: dwudziestka Linia ta naleŝy do grupy tych, które powstały dzięki budowie osiedla mieszkaniowego Rubinkowo. Do chwili obecnej miała juŝ trzy zupełnie róŝne wcielenia. Jak większość linii Rubinkowa dwudziestka rozpoczyna swoje kursowanie w latach osiemdziesiątych. Nastąpiło to w roku 1980 lub 1981. Jej pierwsza trasa wiodła ze starej pętli Rubinkowo przy ul. Niesiołowskiego ulicami: Niesiołowskiego, Buszczyńskich, Łyskowskiego, Rydygiera, Wschodnią, Skłodowskiej Curie, Kościuszki, Grudziądzką, Polną oraz Chrobrego do skrzyŝowania z ul. Mleczną (niegdyś przystanek Mleczarnia). W 1982 roku trasę linii przedłuŝono do pętli Metalzbyt (obecnie przystanek Mazowiecka). Kolejne zmiany nastąpiły w połowie opisywanej dekady. Linię nr 20 skierowano z ul. Buszczyńskich i Niesiołowskiego na trasę prowadzącą ul. Dziewulskiego do nowej pętli Rubinkowo II. Utworzony został równieŝ szczytowy wariant 20bis kursujący przez ulicę Chrobrego aŝ do ul. Kościuszki. Na początku lat 90. linię 20bis przemianowano na 33, a linię 20 skierowano przez ulicę Kociewską. Ostatnia zmiana trasy dla dwudziestki w tej postaci nastąpiła po roku 2000. Wówczas wydłuŝono ją do nowej pętli Mazowiecka zlokalizowanej przy Centralnym Cmentarzu Komunalnym. W tym czasie linię obsługiwały 2 brygady szczytowe, 12-metrowe. Popularność dwudziestki jednak systematycznie spadała, ze względu na atrakcyjniejszą konkurencję w postaci całodziennych linii nr 14 oraz 33. Dotyczy to szczególnie tej drugiej z nich, która zapewniała szybszy transport z Rubinkowa do Mazowieckiej. W efekcie doprowadziło to do likwidacji linii nr 20 ze względu na niskie potoki pasaŝerskie. Ostatni jej kurs wykonany został 30 grudnia 2005 roku przez Jelcza 120M #415. Podgórską, Kujawską, Most im. Piłsudskiego, al. Jana Pawła II i Wały gen. Sikorskiego z powrotem do przystanku początkowego "Plac Teatralny". Kursy obsługiwała jedna brygada 8-metrowa w postaci Jelcza M081MB. W tej postaci linia kursowała do 13 grudnia 2007 roku. Druga wersja linii nr 20 na moście im. Piłsudskiego. Ostateczny powrót linii przypada na datę 1 czerwca 2008 roku. Dwudziestka przejęła wtedy wariantową trasę linii nr 10 z Koniuch do Zakładów Drobiarskich oraz Glinek wraz z jej brygadami. Od 1 lipca 2010 roku wprowadzony został dla tej linii wariantowy przejazd w kierunku Koniuch od ul. Poznańskiej ulicami: Drzymały, Andersa, Armii Ludowej, Hallera, Kniaziewicza, Łódzką oraz Podgórską w godzinach szczytu, co w teorii miało spowodować ominięcie korków i skrócenie czasu przejazdu. Ostatni zjazd pierwszego wcielenia dwudziestki... fot. Sebastian Maćkiewicz Reaktywacja linii nastąpiła prawie rok później, 11 grudnia 2006 roku. Uruchomiona została w charakterze linii zastępczej na czas prac kanalizacyjnych w rejonie ulic Hallera i Armii Ludowej, co pociągnęło za sobą objazdy m.in. dla linii nr 36. OkręŜna trasa dwudziestki wiodła z placu Teatralnego przez al. Solidarności, Czerwoną Drogę, al. Jana Pawła II, Most im. Piłsudskiego, ulicę Poznańską, Drzymały, gen. Andersa, Armii Ludowej, Idzikowskiego, Powrót dwudziestki z Glinek w trzecim, obecnym wcieleniu. Linia nr 20 obsługiwana jest obecnie wyłącznie przez pojazdy 12-metrowe: 2 brygady całodzienne (w tym 1 niskopodłogową) oraz 1 brygadę szczytową. W dni powszednie wykonywanych jest 39 kursów z pętli Koniuchy, 25 z pętli Zakłady Drobiarskie i 14 z Glinek. Częstotliwość w godzinach szczytu wynosi 20-25 min, natomiast poza szczytem 25-30 min. 8 22 IX 2008 Pierwszy wyjazd przegubowców na linie. Wyjazd zmodernizowanego składu #232+233.

Adrian Giza Na zajezdni: Jelcz M101I3 Salus Zaprezentowany po raz pierwszy w 2000 roku stał się zwiastunem III generacji jelczańskich autobusów. Jelcz M101I został zaprezentowany na V Wystawie Komunikacji Miejskiej w Łodzi we wrześniu 2000 roku. Był to zupełnie nowy pojazd, który charakteryzowała nowa ściana przednia i tylna. Konstrukcja została zunifikowana z modelem M121, wprowadzając przy tym wiele rozwiązań z modelu M125. Turkusowy Jelcz wyróŝnia się wśród biało-czerwonych oraz czerwono-białych pojazdów toruńskiego oddziału. Jelcz M101 posiada 9990 mm długości, 2500 mm szerokości i 3050 mm wysokości. Rozstaw osi wynosi 5000 mm. Szkielet i nadwozie wykonane jest ze stali nierdzewnej. Poszycie zewnętrzne mocowane jest do szkieletu metodą klejenia. Dach, ściana przednia i tylna wykonane są z PWS, natomiast drzwi i pokrywy z blachy aluminiowej. Masa własna pojazdu wynosi 9200 kg, przy masie całkowitej 14500 kg. Autobus moŝe pomieścić 80 pasaŝerów w tym 23 na miejscach siedzących. Podłoga na całej długości wyłoŝona jest wykładziną antypoślizgową Grabiol Stop ISC, a pod siedzeniami pasaŝerów i na nadkolach - wykładziną Taraflex AT 1568. Nadwozie samonośne wyposaŝone jest w drzwi w układzie 1-2-0 lub dostępne od 2004 roku 1-2- 1. Szerokość pierwszych i trzecich drzwi wynosi 780 mm, natomiast drzwi środkowych 1250 mm. Drzwi pojedyncze wyposaŝono w mechanizm odskokowo-przesuwny. W drugich drzwiach montowana jest ręcznie wykładana platforma dla wózków inwalidzkich. W 2007 roku zastosowano wyrównanie linii okien wzorem jelcza M121I4. Wysokość wejścia w pierwszych drzwiach wynosi 340 mm, w drugich 370 mm, a w trzecich 870 mm. Ściany boczne i podsufitka wyłoŝone są płytami laminatowymi. Półotwarta kabina kierowcy wyposaŝona jest w fotel na zawieszeniu pneumatycznym z wielostopniową regulacją i pulpit Siemens VDO. Lusterka zewnętrzne są podgrzewane. Układ kierowniczy typu 8065 ze wspomaganiem hydraulicznym pochodzi ze szczecińskiej fabryki FMS. W opcji jest takŝe kabina zamknięta, komputer pokładowy oraz urządzenie głośnomówiące. Ogrzewanie wnętrza pojazdu zapewniają grzejniki konwektorowe i nagrzewnice z układu chłodzenia silnika oraz ogrzewanie niezaleŝne Webasto Thermo 300. Ogrzewanie kabiny kierowcy zapewnia nagrzewnica Aurora. Wentylacja następuje poprzez wentylatory nagrzewnic, pokrywy dachowe i przesuwne partie okien. Źródłem napędu salusa jest 6-cylindrowy, rzędowy silnik Iveco 8060 SRC22 o pojemności 5,99 dm³. Osiąga on moc 207 KM, przy 2700 obr./min. Moment max. 660 Nm przy 1400 obr./min. W 2003 roku zastąpiony został jednostką Iveco F4AE0682C Euro3 (239 KM), a w październiku 2006 Iveco F4AE3682E Euro4 (264 KM). Silnik współpracuje z automatyczną skrzynią biegów Voith D851.3 (3 biegi). Na Ŝyczenie klienta montowano jednostkę MAN D0826LUH12 o mocy 220KM (tylko do 2003 roku), lub skrzynię automatyczną ZF ECOMAT 5HP500 o 5 przełoŝeniach z układem NBS lub, od 2004 roku, lewara ZF 6S-700BO. Autobus posiada zawieszenie pneumatyczne z moŝliwością przyklęku (elektroniczny system ECAS). Z przodu znajduje się oś sztywna Jelcz 65N (opcjonalnie MAN V9-712-01), z tyłu zaś most napędowy Raba BD25 z przekładnią dwustopniową (opcjonalnie most napędowy Iveco). Hamulce bębnowe zastosowano na wszystkich osiach, mechanizm hamulcowy z automatyczną regulacją luzu, hydrauliczny, dwuobwodowy. ABS w standardzie, opcjonalnie ASR. Retarder zintegrowany z skrzynią biegów. Opcjonalnie dostępne przednie hamulce tarczowe 22,5 Lucas. Produkcję Salusów zakończono w roku 2009, wraz z zaprzestaniem produkcji przez ZS Jelcz. Łącznie wyprodukowano 74 sztuki tego modelu. Ostatnie pojazdy tego typu trafiły do MZK w Kutnie. Ex. tczewski wóz jest 3-drzwiowy, co w przypadku obsługi komunikacji lokalnej nie jest jego zaletą. Historia Jelczy M101I na ulicach Torunia rozpoczyna się w 2010 roku, kiedy to Toruński oddział Veolii otrzymuje jeden egzemplarz z Tczewa. Pojazd oznaczony numerem 7004 został wyprodukowany w 2004 roku. Posiada drzwi w układzie 1-2-1, silnik Iveco o mocy 239 KM oraz manualną skrzynię biegów ZF. 9 15 IX 2009 Oddanie do uŝytku trzeciego zmodernizowanego składu #264+265.

FotoreportaŜ Przegubowa flotylla toruńskiego MZK. Od lewej MANy Lion's City G #555 i #556, następnie Solaris Urbino 18 #557. Drugi, tym razem 26-letni Renault PR100 sprowadzony do obsługi komunikacji międzygminnej. Otrzymał numer #259. Renault FR1 naleŝące do firmy Morvi. Pojazd sprowadzony został od francuskiego przewoźnika Cariane Eure. W lipcu linię do Carrefoura obsługiwało jeszcze Morvi. W obsłudze standardowo pojawiał się Mercedes O405N. Toruńska stacja CNG stoi na szlaku eksportowym gazowych Solarisów Urbino 12 LE oraz 15 LE do Szwecji. Ikarusy 280.03 toruńskiej Veolii po wakacjach ponownie kursują. Pojazd na zdjęciu ma juŝ 20 lat! 10 22 IX Europejski Dzień bez Samochodu.