URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE Mazowiecki Ośrodek Badań Regionalnych Rozwój społeczny i gospodarczy województwa mazowieckiego a presja na środowisko Emilia Murawska Tomasz Zegar Mazowiecki Ośrodek Badań Regionalnych Urząd Statystyczny w Warszawie Szczecin 2016
Prognoza demograficzna WOJEWÓDZTWO MAZOWIECKIE Stopa bezrobocia rejestrowanego (%) Pracujący na 1 tys. ludności szydłowiecki m.st. Warszawa 4,2 34,4 m.st. Warszawa radomski 95 480 Saldo migracji na pobyt stały osób w wieku produkcyjnym na 10 tys. ludności w wieku produkcyjnym Ilość zmieszanych odpadów komunalnych z gospodarstw domowych zebranych w ciągu roku przypadająca na 1 mieszkańca (kg) -94,5 piaseczyński m. Ostrołęka 120,7 m.st. Warszawa siedlecki 50,4 253,4
WOJEWÓDZTWO MAZOWIECKIE Gęstość zaludnienia Dochody budżetów gmin na 1 mieszkańca Urząd Statystyczny w Warszawie Bezrobotni zarejestrowani na 1 tys. ludności w wieku produkcyjnym Podmioty gospodarki narodowej wpisane do rejestru REGON Mieszkania oddane do użytkowania na 1 tys. ludności Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na 100 osób w wieku produkcyjnym
WOJEWÓDZTWO MAZOWIECKIE Zasięg ubóstwa skrajnego w 2014 r. według województw w % osób w gospodarstwach domowych województwo mazowieckie województwo mazowieckie bez Warszawy % osób w gospodarstwach domowych o wydatkach poniżej granicy ubóstwa skrajnego do 7,0 7,1-9,0 9,1-11,0 powyżej 11,1
PRZEDMIOT OBSERWACJI Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca w 2013 r. Województwo mazowieckie jednym z najbardziej zróżnicowanych regionów w Europie Wyzwanie dla polityki krajowej (polityka spójności UE) Wyzwanie dla polityki regionalnej (SRWM do 2030, Innowacyjne Mazowsze) Region stołeczny Zjawisko naturalne
METODA BADAWCZA Prognoza demograficzna Wskaźnik syntetyczny Poziom i kierunek rozwoju Rozwój społeczny Rozwój gospodarczy Presja na środowisko Poziom rozwoju w 2014 r. Dynamika w latach 2008-2014 Rozwój zrównoważon y
METODA BADAWCZA Prognoza demograficzna Obszar tematyczny Rozwój społeczny Rozwój gospodarczy Presja na środowisko Wskaźniki Współczynnik przyrostu naturalnego na 1 tys. ludności Saldo migracji na pobyt stały osób w wieku produkcyjnym na 10 tys. ludności w wieku produkcyjnym Liczba dzieci w wieku 3-5 lat przypadające na jedno miejsce w placówce wychowania przedszkolnego Liczba przychodni na 10 tys. mieszkańców Średni udział ludności korzystającej z kanalizacji, instalacji gazowej i wodociągowej Stopa bezrobocia rejestrowanego Liczba osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na 100 osób w wieku produkcyjnym Liczba pracujących na 1 tys. ludności Udział przedsiębiorstw z kapitałem zagranicznym wśród ogółu przedsiębiorstw wpisanych do REGON Udział wydatków inwestycyjnych samorządów lokalnych w wydatkach ogółem Udział firm nowozarejestrowanych w liczbie firm wyrejestrowanych Wskaźnik lesistości Zużycie wody ogółem w m 3 na 1 mieszkańca Ilość zmieszanych odpadów komunalnych z gospodarstw domowych zebranych w ciągu roku przypadająca na 1 mieszkańca Liczba pojazdów samochodowych i ciągników na 1 tys. ludności Gęstość zaludnienia Urząd Statystyczny w Warszawie
POZIOM ROZWOJU SPOŁECZNEGO W 2014 R. Saldo migracji na pobyt stały osób w wieku produkcyjnym na 10 tys. ludności w wieku produkcyjnym piaseczyński grodziski wołomiński warszawski zachodni m. st. Warszawa legionowski pruszkowski -22-95 121 112 104 98 92 91 69 m. Siedlce m. Ostrołęka Przychodnie na 10 tys. ludności m. Ostrołęka m. Siedlce m. st. Warszawa piaseczyński pruszkowski legionowski grodziski warszawski zachodni wołomiński 8 6 5 5 4 4 4 3 11
TYPOLOGIA POWIATÓW POD WZGLĘDEM POZIOMU I DYNAMIKI ROZWOJU SPOŁECZNEGO Saldo migracji na pobyt stały osób w wieku produkcyjnym na 10 tys. ludności w wieku produkcyjnym warszawski zachodni 98 94 pruszkowski 69 80 miński m. st. Warszawa grójecki 2 16 43 49 44 92-23 -14 wyszkowski 2014-35 -17 garwoliński 2008 GRUPA POZIOM ROZWOJU SPOŁECZNEGO DYNAMIKA W LATACH 2008-2014 I Powyżej średniej Powyżej średniej II Powyżej średniej Poniżej średniej III Poniżej średniej Powyżej średniej IV Poniżej średniej Poniżej średniej
Wskaźnik syntetyczny Urząd Statystyczny w Warszawie CHARAKTERYSTYKI ZMIENNEJ SYNTETYCZNEJ ROZWOJU SPOŁECZNEGO 2,0 Rozpiętość wartości wskaźnika poziomu rozwoju społecznego 50% V 1,6 40% 1,2 30% 0,8 20% 0,4 10% 0,0 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Min Max Średnia V 0%
POZIOM ROZWOJU GOSPODARCZEGO W 2014 R. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na 100 osób w wieku produkcyjnym m. st. Warszawa pruszkowski piaseczyński warszawski zachodni lipski węgrowski gostyniński radomski żuromiński 9,7 9,0 9,0 8,9 8,9 20,8 20,1 18,5 18,4
TYPOLOGIA POWIATÓW POD WZGLĘDEM POZIOMU I DYNAMIKI ROZWOJU GOSPODARCZEGO Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na 100 osób w wieku produkcyjnym pruszkowski legionowski warszawski zachodni piaseczyński otwocki wołomiński miński 20 19 18 16 18 16 18 16 16 15 15 14 12 11 2014 2008 GRUPA POZIOM ROZWOJU GOSPODARCZEGO DYNAMIKA W LATACH 2008-2014 I Powyżej średniej Powyżej średniej II Powyżej średniej Poniżej średniej III Poniżej średniej Powyżej średniej IV Poniżej średniej Poniżej średniej
Wskaźnik syntetyczny Urząd Statystyczny w Warszawie CHARAKTERYSTYKI ZMIENNEJ SYNTETYCZNEJ ROZWOJU GOSPODARCZEGO 3,5 Rozpiętość wartości wskaźnika poziomu rozwoju gospodarczego 70% V 3,0 60% 2,5 50% 2,0 40% 1,5 30% 1,0 20% 0,5 10% 0,0 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Min Max Średnia V 0%
WSKAŹNIK PRESJI NA ŚRODOWISKO W 2014 R. Ilość zmieszanych odpadów komunalnych z gospodarstw domowych zebranych w ciągu roku przypadająca na 1 mieszkańca (kg) przasnyski wyszkowski ostrowski węgrowski ostrołęcki makowski radomski 131,7 123,2 120,4 106,6 99,3 93,4 81,9 przysuski 58,0 garwoliński 31,6
TYPOLOGIA POWIATÓW POD WZGLĘDEM POZIOMU I DYNAMIKI WSKAŹNIKA PRESJI NA ŚRODOWISKO Ilość zmieszanych odpadów komunalnych z gospodarstw domowych zebranych w ciągu roku przypadająca na 1 mieszkańca (kg) m. st. Warszawa m.radom m.płock grójecki m.ostrołęka kozienicki m.siedlce 253,4 174,8 259,5 197,4 231,7 174,2 225,7 140,3 200,1 110,1 148,8 203,7 127,2 2014 2008 295,6 GRUPA POZIOM WSKAŹNIKA PRESJI DYNAMIKA W LATACH 2008-2014 I Poniżej średniej Poniżej średniej II Poniżej średniej Powyżej średniej III Powyżej średniej Poniżej średniej IV Powyżej średniej Powyżej średniej
KORELACJE WSKAŹNIKA NATĘŻENIA ZMIAN ROZWOJU SPOŁECZNEGO I GOSPODARCZEGO ZE WSKAŹNIKIEM PRESJI NA ŚRODOWISKO 0,03 0,03 Wskaźnik natężenia zmian presji na środowisko w latach 2008-2014 0,025 0,02 0,015 0,01 0,005 0 0 0,02 0,04 0,06 0,08 0,1 0,12 0,14 Wskaźnik natężenia zmian presji na środowisko w latach 2008-2014 0,025 0,02 0,015 0,01 0,005 0 0 0,02 0,04 0,06 0,08 0,1 0,12 0,14 0,16 Wskaźnik natężenia zmian rozwoju społecznego w latach 2008-2014 Wskaźnik natężenia zmian rozwoju gospodarczego w latach 2008-2014
WNIOSKI 1. Dysproporcje wewnątrz regionów są zjawiskiem naturalnym 2. Zróżnicowanie wewnętrzne województwa mazowieckiego zmniejsza się w zakresie społecznym i wzrasta w zakresie gospodarczym 3. Proces jest powolny i obserwacja zmian wymaga czasu i danych w długich szeregach czasowych 4. Duży wpływ na zróżnicowanie ma kryzysy/stres gospodarczy 5. Nie obserwuje się statystycznego związku między wzrostem rozwoju a wzrostem presji 6. Środowisko nie jest ani barierą ani stymulantą rozwoju
WNIOSKI 7. Miasta subregionalne województwa mazowieckiego pełnią ograniczoną rolę co może świadczyć o kryzysie modelu dyfuzyjnego 8. Strefa oddziaływania Warszawy ma wymiar pozytywny do 45 km i negatywny do 100 km 9. Rewizja polityki spójności 10. Wzmacnianie potencjałów wewnętrznych z uwzględnieniem naturalności ich nierównomiernego rozkładu w przestrzeni 11. Polityka odpowiedzialnego rozwoju
MONITOROWANIE WSKAŹNIKÓW ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE Mazowiecki Ośrodek Badań Regionalnych Zapraszamy na stronę internetową Urzędu Statystycznego w Warszawie http://warszawa.stat.gov.pl