Redakcja: Grzegorz Figiel (red.) Anna Pachocka (sekr. red.) Małgorzata Pieczykolan Paweł D. Znamierowski

TEMAT NUMERU POLSKA PREZYDENCJA 1. Zadania pierwszej polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej Grzegorz Figiel...3 2. Młodzież z Mircza u prezydenta Bronisława Komorowskiego Damian Otkała... 5 3. Europeana Europejska Biblioteka Cyfrowa Grzegorz Winnicki... 8 PREZENTUJEMY NASZE BIBLIOTEKI 6. Oczami instruktora zadania powiatowe MBP w Tomaszowie Lubelskim Mirosława Mosur... 12 ORGANIZATORZY BIBLIOTEK 9. Jan Mołodecki wójt gminy Hrubieszów Danuta Kloc... 15 WYWIAD 1. Pięć pytań do... Niny Pluty-Podleszańskiej Ewa Hadrian... 16 NOWOŚCI WYDAWNICZE 8. Księgarnia U Hieronima poleca Magdalena Kossowska... 18 WYDARZENIA 1. Nagroda im. Anny Platto za 2011 rok Magdalena Kubecka... 24 1. VIII Lubelski Festiwal Nauki Ewa Hadrian... 26 1. Inauguracja II rundy Programu Rozwoju Bibliotek na Lubelszczyźnie Paweł Kordybacha... 30 1. Prasowo-czytelniczy konkurs wiedzy Nasz Miłosz finał Mariusz Olejarczyk... 31 1. Bajkowy świat Magdalena Kubecka... 32 SPECJALNIE ZE ZBIORÓW 1. Jarosław Kus... 33 KRONIKA ŻAŁOBNA 1. Stefania Jarzębowska (1930-2011) Zdzisław Bieleń... 38 1. Maria Jung (1916-2011) Roman Zarzycki...40 KALEJDOSKOP BIBLIOTECZNY 1. Magdalena Kubecka... 42 Redakcja: Grzegorz Figiel (red.) Anna Pachocka (sekr. red.) Małgorzata Pieczykolan Paweł D. Znamierowski Redakcja zastrzega sobie prawo do wyboru materiału, opracowania redakcyjnego i adiustacji tekstu Opracowanie graficzne, łamanie: Paweł D. Znamierowski Korekta: Anna Pachocka, Edyta Ścibor Na okładce wykorzystano oficjalne logo polskiej prezydencji autorstwa Jerzego Janiszewskiego Adres korespondencyjny: Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego ul. Narutowicza 4, 20-950 Lublin Dostrzegacz Biblioteczny telefon: 81 528 74 28, 81 528 74 41 e-mail: dostrzegacz@hieronim.wbp.lublin.pl ISSN 1732-4823 Nakład 300 egz. Druk: Drukarnia TEKST s.j. ul. Wspólna 19, 20-344 Lublin

Zadania pierwszej polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej 3 Prezydencja w Radzie Unii Europejskiej to okres, w którym konkretne państwo członkowskie przewodniczy posiedzeniom Rady Unii Europejskiej. Reprezentuje także Radę na arenie międzynarodowej. System ten, zapoczątkowany jeszcze w ramach Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, kontynuowany był także po ogłoszeniu powstania Unii Europejskiej w 1993 r. i utrzymał się po uzyskaniu przez UE podmiotowości prawnej w 2009 r. Prezydencja jest pełniona przez okres półroczny, rotacyjnie przez wszystkich członków Unii Europejskiej, w ustalonej wcześniej kolejności. Dawniej przedstawiciel kraju sprawującego prezydencję stawał się automatycznie przewodniczącym Rady Europejskiej i reprezentował Radę na arenie międzynarodowej. Na mocy przyjętego w 2009 r. traktatu lizbońskiego, prezydencja ma już jednak w znacznej mierze znaczenie honorowe. Od 1 grudnia 2009 r. w Unii istnieje bowiem stanowisko stałego przewodniczącego Rady Europejskiej (obecnie funkcję tą sprawuje Herman Van Rompuy), wybieranego przez przedstawicieli wszystkich krajów członkowskich na 2,5-letnią kadencję. Na zmniejszenie roli prezydencji wpływ miało także znaczące umocnienie roli wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (od 1 grudnia 2009 r. Catherin Ashton), który przejął, przysługujące dotychczas przywódcy kraju pełniącego prezydencję, prawo reprezentowania UE na arenie międzynarodowej. Niemniej jednak prezydencja to czas, w którym wyznaczone państwo członkowskie koordynuje prace w ramach międzyrządowego segmentu polityki europejskiej. Ministrowie, dyplomaci i urzędnicy tego państwa przewodniczą posiedzeniom poszczególnych formacji Rady i jej gremiów przygotowawczych. Ponadto przewodniczący kraj organizuje szereg nieformalnych posiedzeń ministrów z krajów Unii, a także ma możliwość dołączenia do swego programu dodatkowych przedsięwzięć. Warto zwrócić szczególną uwagę na ten wymiar prezydencji, gdyż dzięki niej poszczególne kraje członkowskie mogą istotnie oddziaływać, formalnie i nieformalnie, na tempo procesów politycznych i ostateczny kształt zapadających decyzji. W tym znaczeniu prezydencję można w rzeczywistości uznać za najbardziej efektywny instrument wpływu pojedynczego państwa na politykę całej Unii, co ma szczególnie istotne znaczenie dla krajów średnich i małych oraz nowych państw członkowskich, dla których sprawowanie przewodnictwa jest swoistym egzaminem europejskiej dojrzałości. Jednocześnie półroczna prezydencja umożliwia ogólnoeuropejską promocję kultury, historii, walorów gospodarczych i turystycznych danego państwa 1. Sprawowanie po raz pierwszy przez Polskę przewodnictwa w Radzie stanowi więc dobrą okazję na promocję własnego kraju. Należy zatem potraktować 1 K. Szczerski, Instytucja prezydencji w Unii Europejskiej uwagi do analiz politycznych, w: Prezydencja w Radzie Unii Europejskiej, pod red. K. A. Wojtaszczyka, Warszawa 2010, s. 17.

4 Grzegorz Figiel prezydencję jako czas przeznaczony na wprowadzanie na forum unijne spraw szczególnie istotnych dla naszego państwa, nie zapominając jednak, że drugą stroną sprawowania przewodnictwa jest odpowiedzialność za funkcjonowanie całej organizacji. Jej efektywność w dużym stopniu zależy od umiejętności budowania konsensusu i osiągania kompromisu. Od polityków państwa sprawującego prezydencję oczekuje się zatem twórczej roli w przezwyciężaniu trudności i blokad w negocjacjach 2. Mikołaj Dowgielewicz, pełnomocnik rządu ds. polskiej prezydencji i sekretarz stanu ds. europejskich w MSZ, tak określił te ponadnarodowe zadania: Prezydencja Polski przypada na okres pełen wyzwań dla Unii Europejskiej. Czeka nas ogrom pracy, wymagający pełnej aktywności politycznej i organizacyjnej na wszystkich szczeblach administracji. Głównym zadaniem, jakie stawia przed sobą polska prezydencja jest wzmocnienie wzrostu gospodarczego oraz odbudowa zaufania społecznego. Nadszedł czas na przejście od działań antykryzysowych do odbudowy zaufania społecznego oraz wypracowania modelu wzrostu, dzięki któremu UE będzie zdolna do dalszego rozwoju. Po drugie, ważne jest dla nas bezpieczeństwo energetyczne i żywnościowe oraz wzmacnianie unijnej polityki bezpieczeństwa i obrony. Po trzecie, będziemy starać się wprowadzić Chorwację do Unii oraz pogłębiać Partnerstwo Wschodnie, wciągając w orbitę UE Ukrainę, Białoruś, Mołdowę, Azerbejdżan, Armenię i Gruzję. Będziemy dążyć do zawierania umów stowarzyszeniowych i tworzenia stref wolnego handlu, gdyż chcemy kontynuować proces rozszerzania UE. Prezydencja to nie tylko planowanie przyszłości, ale przede wszystkim mądre reagowanie na wydarzenia bieżące. Stąd też nasze plany wspierania działań zmierzających do wypracowania nowych relacji UE ze światem arabskim oraz kompleksowej strategii działań na rzecz demokratyzacji i budowy nowoczesnych struktur państwowych w krajach tego regionu 3. Określone powyżej zadania wskazują wyraźnie kierunek polskiej prezydencji. Warto zadbać, by choć w części zostały zrealizowane wtedy polskie przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej będzie dostrzeżone i nie stanie się wydarzeniem jednorazowym, wynikającym z obowiązków państwa członkowskiego. Warto zadbać, by była to prezydencja pod każdym względem dobrze zorganizowana pomimo trudności ekonomicznych oraz wyborów parlamentarnych w Polsce, które zawsze powodują rywalizację między rządem, a ugrupowaniami opozycyjnymi. Jest to najlepszy sposób na przeciwdziałanie negatywnemu stereotypowi Polaka w wielu państwach europejskich i niepowtarzalna okazja na stworzenie dobrego wizerunku Polski, jako pewnego i stabilnego partnera, potrafiącego radzić sobie w trudnych sytuacjach. Prezydencja Polski w Radzie UE to według euroeksperta Jerzego Andrzeja Wojciechowskiego bezpośrednie i pośrednie zyski, niekoniecznie liczone w złotówkach, gdyż zysk nie zawsze wyraża się w pieniądzu 4. Trudno nie zgodzić się z takim stwierdzeniem. Grzegorz Figiel Dział Naukowo-Wydawniczy WBP w Lublinie 2 Zob. P. J. Borkowski, Polska prezydencja w Unii Europejskiej aspekty teoretyczne i międzynarodowe, w: tamże, s. 42. 3 Who s who? Guide of the Presidency, Warszawa 2011, s. 5. 4 J. A. Wojciechowski, Prezydencja bez prezydenta, Warszawa 2011, s. 9.

5 Młodzież z Mircza u prezydenta Bronisława Komorowskiego Pracownicy Gminnej Biblioteki Publicznej w Mirczu i tamtejsi gimnazjaliści wzięli udział w programie Rozegraj Unię debaty o Prezydencji w bibliotekach publicznych, a na jego zakończenie zostali zaproszeni do Belwederu. Realizację projektu rozpoczęto w czterech województwach: śląskim, lubelskim, łódzkim i warmińsko-mazurskim, w lutym 2011 r. Jego celem była edukacja uczniów, nauczycieli oraz bibliotekarzy na temat Unii Europejskiej i zbliżającej się prezydencji Polski w UE. Projekt powstał i był realizowany dzięki współpracy z Fundacją Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego oraz Pracownią Gier Szkoleniowych. Składały się nań trzy główne działania. Pierwszym z nich było przeprowadzenie przez lokalne zespoły (bibliotekarze, nauczyciele i uczniowie) serii gier sprawdzających wiedzę o Unii Europejskiej w szkołach. Następnie dla najlepszych graczy zorganizowano debaty oparte na scenariuszu symulacyjnym (we współpracy z bibliotekami gminnymi). Trzeci etap odbył się 29 czerwca w Belwederze. O zakwalifikowaniu do niego zdecydowała Kapituła Konkursowa, która wybrała po jednej, najciekawszej relacji z debaty, z każdego województwa. I etap rozgrywki szkolne Rozgrywki etapu szkolnego zostały przeprowadzone wśród uczniów w Gimnazjum im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Mirczu. Gra na portalu społecznościowym Facebook wywołała niemałe zdziwienie wśród uczniów (nie wiedzieli, w jaki sposób będzie sprawdzana ich wiedza), które potem zastąpiły emocje związane ze zdobyciem jak największej liczby punktów. Do drugiego etapu zakwalifikowali się: Rafał Karwacki, Dominika Lewicka, Aneta Kozyra, Michał Skóra, Anna Tabaka, Katarzyna Sołoducha, Jakub Ścibisz, Kamila Płaza, Joanna Lizun, Szymon Rząsa. Powyższą dziesiątkę zwycięzców zaprosiliśmy na symulację debaty Rady UE do GBP w Mirczu. Nad realizacją obu etapów czuwał gminny zespół ds. realizacji projektu Rozegraj Unię w składzie: Damian Otkała młodszy bibliotekarz GBP w Mirczu, Agnieszka Marciniuk psycholog oraz Dominika Lewicka uczennica I klasy Gimnazjum w Mirczu. II etap debata w bibliotece 10 czerwca 2011 roku w sali muzealno-konferencyjnej GBP w Mirczu miała miejsce nietypowa debata. Na początek odbyło się losowanie i każdy z dziesiątki gimnazjalistów dowiedział się jaką grupę państw będzie reprezentował podczas symulacji (reprezentowano: państwa Starej Unii, państwa Nowej Unii, Wielką Brytanię i Irlandię, Skandynawię oraz Europę Południową). Właściwa debata składała się z pięciu rund, w każdej prezydencję podczas obrad sprawowała inna grupa państw. Cała dziesiątka podejmowała decyzje w następujących sprawach: czy udzielić pomocy humanitarnej Libii, czy przyjąć Chorwację do Unii Europejskiej, czy ułatwić obywatelom Unii korzystanie z opieki zdrowotnej na terenie całej Unii, czy znieść wizy dla obywateli Ukrainy oraz czy znieść kolejne bariery na unijnym rynku usług. Każda grupa państw otrzymała materiały przygotowane przez ekspertów, pomocne podczas debaty. Na podstawie tych samych materiałów uczestnicy odpowiadali na pytania, za które otrzymywali punkty. Grupa państw sprawujących

6 Damian Otkała prezydencję kierowała przebiegiem obrad, wprowadzała odpowiedzi na pytania oraz wyniki głosowania na platformę, a przede wszystkim czuwała nad prawidłowym i kulturalnym przebiegiem debaty. Po zakończeniu symulacji wszystkie odpowiedzi oraz wyniki głosowania zostały przesłane do Fundacji Civis Polonus, za pośrednictwem Internetu. Na koniec ogłoszono, jaki wpływ miały podjęte decyzje na życie przeciętnego Kowalskiego w Polsce. Debaty zostały przeprowadzone profesjonalnie wszystkim uczestnikom należą się słowa uznania. W trakcie całego spotkania uczniowie zdecydowali, że: nie przyjmują Chorwacji do UE, znoszą kolejne bariery na unijnym rynku usług, nie znoszą wiz dla obywateli Ukrainy, udzielą pomocy humanitarnej Libii, ułatwią obywatelom UE korzystanie z opieki zdrowotnej na terenie całej Unii. III etap podsumowanie projektu i spotkanie z Bronisławem Komorowskim Po zrealizowaniu II etapu, każdy zespół biorący udział w projekcie (w woj. lubelskim było ich 14) miał za zadanie zrelacjonować w dowolny sposób przebieg symulacji obrad. Nasz zespół zdecydował się na opracowanie dodatku specjalnego do miesięcznika Biuletyn Kulturalny, publikacji Gminnego Ośrodka Kultury i Biblioteki w Mirczu. Doszliśmy do wniosku, iż dzięki temu większa liczba osób zrozumie, na czym będzie polegała Prezydencja Polski w Radzie UE. Biuletyn został rozesłany do lokalnych mediów, portali internetowych oraz zaprzyjaźnionych instytucji i osób (co GOK czyni przy publikacji każdego wydania). Oprócz relacji zamieściliśmy w nim dodatkowe informacje na temat prezydencji oraz kilka artykułów z życia naszej instytucji. Czerwcowy numer biuletynu przesłaliśmy do Fundacji Civis Polonus w Warszawie, gdzie jury w składzie: przedstawiciel Fundacji Civis Polonus, przedstawiciel Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego oraz

Młodzież z Mircza u prezydenta... 7 przedstawiciel Kancelarii Prezydenta RP, wyłoniło 4 zwycięskie grupy, które zostały zaproszone na podsumowanie projektu w Belwederze oraz na spotkanie z Prezydentem RP Bronisławem Komorowskim. Z zaskoczeniem i radością odebraliśmy wiadomość o naszym zwycięstwie. III etap odbył się 29 czerwca 2011 r. W spotkaniu wzięli udział wszyscy uczestnicy debaty w mireckiej bibliotece oraz Jolanta Ben z WBP w Lublinie. Program spotkania składał się z trzech części. W pierwszej udział brała młodzież, która pod przewodnictwem opiekunów z Fundacji Civis Polonus ponownie przeprowadziła symulację obrad Rady UE. Tym razem poruszono tematy związane z priorytetami polityki młodzieżowej. Młodzi ministrowie spośród zaproponowanych zagadnień wybierali takie, które mogą przyczynić się do zwiększenia aktywności społecznej oraz politycznej młodzieży, a także zapewnić jej lepszy start w dorosłe życie. Wypracowana lista priorytetów została zaprezentowana Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej. W tym samym czasie nauczyciele, bibliotekarze i przedstawiciele organizacji pozarządowych wzięli udział w spotkaniu z Szefem Kancelarii Prezydenta RP Jackiem Michałowskim i przedstawicielem MSZ. Rozmowy dotyczyły promocji aktywności obywatelskiej w szkołach i społecznościach lokalnych. Ucieszył nas fakt, iż spore nadzieje są wiązane z bibliotekami publicznymi, które niekiedy pełnią funkcję jedynej instytucji kultury w gminie. Rolę bibliotek oraz Programu Rozwoju Bibliotek w dziedzinie edukacji obywatelskiej podkreślił na spotkaniu prezes FRSI - Jacek Wojnarowski oraz Jolanta Ben. Ostatnia trzecia cześć, odbyła się z udziałem Prezydenta RP, który dziękował za to, iż mimo wakacji młodzi znaleźli czas na wspólną aktywność związaną ze zbliżającym się przewodnictwem Polski w Radzie UE. Odnosząc się do wniosków przedstawionych przez uczestników symulacji obrad, poparł ideę, by szkoła jak najlepiej wyposażała młodych ludzi w umiejętności odnajdywania się na rynku pracy. Program podsumowujący trwał 5 godzin. Nasza przygoda z projektem Rozegraj Unię jeszcze się nie kończy. Gra jest nadal dostępna na portalu Facebook, zaś platforma służąca przeprowadzaniu symulacji obrad Rady UE zostanie wykorzystana ponownie na początku roku szkolnego, do przeprowadzenia niestandardowych lekcji wiedzy o Unii Europejskiej. Ponadto GBP w Mirczu zorganizuje 19 października II Rodzinny Wieczór w Bibliotece, by wspólnie porozmawiać nie tylko o sukcesie szkoły i biblioteki, ale także o możliwościach podejmowania przez młodzież inicjatyw i działań istotnych dla mieszkańców gminy. Damian Otkała GBP w Mirczu

8 Grzegorz Winnicki Europeana Europejska Biblioteka Cyfrowa Europeana to europejska biblioteka cyfrowa, która jest portalem, tj. węzłem dostępu do zbioru bibliotek, archiwów i muzeów oraz innych instytucji w Europie, umożliwiającym użytkownikom znalezienie cyfrowych dzieł kultury we własnym języku. Zbiory w wersji elektronicznej udostępniają uznane organizacje i instytucje kulturalne z całej Unii Europejskiej, które posiadają oryginały zdigitalizowanych obiektów lub prawa do ich udostępniania. Europeanę tworzą w większości biblioteki cyfrowe (internetowe, wirtualne, elektroniczne). Historia i organizacja Europeana została uruchomiona 20 listopada 2008 roku w ramach Inicjatywy i2010: biblioteki cyfrowe, w celu udostępniania dziedzictwa kulturowego i naukowego Europy w Internecie, jako projekt EDLnet: Thematic Networks, finansowany przez Komisję Europejską, który został rozpoczęty w 2006 roku i bazuje na pomyśle Biblioteki Europejskiej i doświadczeniach Konferencji Dyrektorów Europejskich Bibliotek Narodowych (CENL). Europeana jest też odpowiedzią na równolegle prowadzony projekt World Digital Library, który gromadzi obiekty z całego świata i jest projektem prowadzonym przez Bibliotekę Kongresu Stanów Zjednoczonych, UNESCO i inne organizacje. Wielojęzyczny interfejs Europeany (jest pośród nich i język polski) umożliwia obecnie dostęp do wyjątkowej kolekcji ponad 15 mln książek, czasopism, fragmentów filmów, map, dźwięków, fotografii i dokumentów w postaci cyfrowej, pochodzących z bibliotek, archiwów, muzeów i archiwów audiowizualnych Europy. Z założenia projekt obejmuje wyłącznie dzieła z domeny publicznej, to znaczy wolne od zastrzeżeń prawa autorskiego. Obecnie prace nad Europeaną są finansowane w ramach projektu econtentplus, a jej główną siedzibą jest holenderska Biblioteka Narodowa. Nazwa EUROPEANA oznacza europejski zbiór i w rozumieniu inicjatorów odnosi się do dorobku kulturowego Europy, udostępnianego na różnego rodzaju nośnikach (książki, czasopisma, zdjęcia, filmy, nagrania dźwiękowe, mapy). Struktura Europeany Europeana umożliwia przeszukiwanie zasobów cyfrowych podłączonych europejskich instytucji i organizacji, tworząc cyfrową bibliotekę Babel, której użytkownicy mogą korzystać z bogactwa i różnorodności europejskiego dziedzictwa kulturowego i naukowego: badać, odkrywać, aktywnie dzielić się wiedzą i czerpać inspiracje. Na elementy Europeany składają się: obrazy (malarstwo, rysunki, mapy, fotografie i zdjęcia obiektów muzealnych); teksty (książki, czasopisma, listy, pamiętniki i archiwalia); dźwięki (muzyka i nagrania głosowe uwiecznione na wałkach, taśmach i płytach oraz audycje radiowe) oraz filmy (obrazy filmowe, kroniki i audycje telewizyjne). W praktyce oznacza to, że na Europeanę składają się m.in. znane dzieła malarskie z Muzeum w Luwrze, czy rękopisy z British Library. Polskie obiekty do bazy Europeany dostarczają Biblioteka Narodowa i Federacja Bibliotek Cyfrowych. Biblioteka Narodowa została zaproszona do projektu już w 2006 roku, a od stycznia 2007 r. uczestniczy aktywnie w rozbudowie portalu, przekazując do bazy głównie zasoby Narodowej Biblioteki Cyfrowej Polona. Ak-

Europeana... 9 tualnie w Europeanie udostępnia 5109 tekstów i 24 971 obrazów 1. Federacja Bibliotek Cyfrowych jest dwunastym największym dostawcą metadanych 2 (z około 100). Według raportu Europeany (luty 2011 r.) dostarcza ona dane z 56 bibliotek cyfrowych, które posiadają obiekty z kilkuset instytucji różnego typu (biblioteki, archiwa, itp.) z terenu całej Polski. Jako kraj plasujemy się na 10 miejscu z 485 390 obiektami cyfrowymi. Liczba ta jest większa niż liczba obiektów z FBC, ponieważ ponad 20 tysięcy publikacji z BN jest przekazywanych poprzez projekt The European Library. Dobór obiektów Doboru obiektów, udostępnianych w Europeanie, mogą dokonywać tylko organizacje lub instytucje posiadające własne zbiory. Poszczególne biblioteki, archiwa i muzea, czy właściciele kolekcji audiowizualnych decydują, co zdigitalizować, rozważając: Które spośród zbiorów instytucji są najpiękniejsze i najcenniejsze, czy też posiadają duże znaczenie historyczne a zatem są najbardziej warte rozpowszechnienia? O co najczęściej pytają użytkownicy i do czego chcieliby mieć dostęp? Czy w kolekcji znajdują się ukryte skarby mało znane obiekty, które po zdigitalizowaniu mogłyby stać się atrakcyjne dla użytkowników? Czy w kolekcji znajdują się egzemplarze zbyt delikatne, by udostępniać je użytkownikom? (digitalizacja może służyć zarówno ich zachowaniu, jak i szerokiemu rozpowszechnieniu). Obiekt, który zostanie zdigitalizowany, może być umieszczony w Europeanie. Osoby prywatne mogą polecać linki do zbiorów jedynie w ramach społeczności Europeany. Kraj Liczba obiektów Udział % Europeana 15,180,418 100.00 1. Francja 2,626,362 17.30 2. Niemcy 2,568,681 16.92 3. Szwecja 1,417,259 9.34 4. Hiszpania 1,293,029 8.52 5. Włochy 1,270,837 8.37 6. Holandia 1,153,212 7.60 7. Irlandia 945,330 6.23 8. Norwegia 940,472 6.20 9. Wielka Brytania 897,137 5.91 10. Polska 396,956 2.61 11. Słowenia 211,595 1.39 12. Belgia 210,147 1.38 13. Finlandia 191,481 1.26% 14. Grecja 172,935 1.14% Źródło: Europeana 1 Stan na dn. 20 09 2011 r. 2 Metadane dane o danych, np. klasyczne katalogi biblioteczne. Przy pomocy metadanych są opisywane dokumenty elektroniczne, w szczególności dokumenty dostępne poprzez sieci komputerowe (np. strony www), jak również dokumenty tworzące nowoczesne biblioteki cyfrowe. Jednym ze standardów metadanych jest Dublin Core Metadata Element Set (DCMES).

10 Grzegorz Winnicki EuropeanaTravel W ramach Europeany prowadzonych jest wiele projektów tematycznych, wśród nich projekt EuropeanaTravel 3, który ma na celu digitalizację i udostępnienie w portalu Europeana ponad miliona obiektów dokumentujących europejskie podróże i turystykę. Biorą w nim udział biblioteki narodowe i uniwersyteckie z Austrii, Czech, Estonii, Finlandii, Niemiec, Węgier, Łotwy, Polski, Słowenii, Szwecji i Wielkiej Brytanii. Biblioteka Narodowa planuje udostępnienie w wersji cyfrowej ponad 2000 książek z XIX i początków XX wieku, przede wszystkim przewodników i relacji podróżniczych (w językach: polskim, francuskim, niemieckim i angielskim), bogatej kolekcji pocztówek i fotografii, niewielkiego zbioru starych druków oraz broszur i ulotek, opisujących i reklamujących usługi turystyczne. Moja Europeana Każdy, kto ma dostęp do Internetu, ma możliwość przeszukiwania Europeany, jako osoba zarejestrowana lub niezarejestrowana. Zarejestrowanie się umożliwia dostęp do wielu aplikacji (m.in. do społeczności użytkowników Europeany) oraz tagowanie (opisywanie hasłami znalezionych obiektów). Na profilu zarejestrowanego zapamiętywane są też oglądane obiekty oraz historia wyszukiwania. Na portalu Europeany, wynik zostaje domyślnie podzielony na 5 zakładek- -odpowiedzi: wszystko, teksty, obrazy, filmy i dźwięki. Wyszukane elementy można polecić na portalach społecznościowych, takich jak: Facebook, Twitter, Wykop i 330 innych. Zebrane w Europeanie strony internetowe i grupy społecznościowe, tworzone i wskazywane przez czytelników, uporządkowane są według tematów i kategorii odnoszących się do zawartości portalu: Art Nouveau, Bioróżnorodność, Mapy i kartografia, Średniowiecze/Renesans. Europeana a biblioteka publiczna Biblioteka może współtworzyć Europeanę, digitalizując swoje zbiory oraz podłączając je pod Federację Bibliotek Cyfrowych. Przykładem jest Miejsko- -Gminna Biblioteka Publiczna w Głubczycach - http://www.glubczyce.e-bp.pl, która dzięki Śląskiej Bibliotece Cyfrowej (http://www.sbc.org.pl/) udostępnia swoje zbiory wszystkim zainteresowanym. Bibliotekami publicznymi udostępniającymi zbiory w Europeanie z terenu Lubelszczyzny są: Bialska Biblioteka Cyfrowa (1431 teksty i 82 obrazy głównie pocztówki) i Chełmska Biblioteka Cyfrowa (3129 tekstów głównie czasopisma, 1141 obrazów głównie DŻSy) oraz Biblioteki Cyfrowe UMCS i Politechniki Lubelskiej. Ze zbiorów Europeany może korzystać każdy, ponieważ są one zamieszczone w domenie publicznej. Można: kopiować je, przekazywać, publikować, udostępniać, reprodukować, dystrybuować, tworzyć ekstrakt do wtórnego ich wykorzystania, wyświetlania i przechowywania treści we wszystkich formach, formatach i mediach; zmieniać, przekształcać, tłumaczyć, adaptować, streszczać lub udostępniać fragmenty do innych prac pochodnych, opartych na ich treści. Należy jednak zachować określone warunki, tj: trzeba zamieścić odwołanie (przypis) do Europeany i instytucji, której nazwa pojawia się w związku z treścią danego obiektu i zachować wszystkie informacje przypisane w sposób nienaruszony. 3 http://www.twojaeuropa.pl/2381/europeana-europejskie-dziedzictwo-kultury -w-formie-cyfrowej, dostęp: 10 09 2011 r.

Europeana... 11 zabrania się udostępniać lub przekształcać strony lub jej treści do celów komercyjnych. wszelkie zmiany muszą być rozpowszechniane na warunkach takich samych lub zgodnych z licencją użytkowania. Przyszłość W 2010 r. przedstawiony został raport z realizacji zamierzonych działań. Zaproponowano wówczas zwiększenie budżetu przedsięwzięcia, w związku ze strategicznym planem na lata 2011-2015, który opiera się na czterech filarach: Agreguj (Aggregate) ma na celu stworzenie z Europeany otwartego, zaufanego miejsca dostępu do europejskiego dziedzictwa kulturowego; Wspieraj (Facilitate) ma na celu wspieranie instytucji kultury m.in. poprzez transfer wiedzy i technologii, ale także przez działania promujące domenę publiczną; Rozpowszechniaj (Distribute) ma na celu umożliwienie dostępu do dziedzictwa kulturowego, niezależnie od miejsca i czasu, w tym również poprzez dotarcie z danymi gromadzonymi w Europeanie do narzędzi, do których mają dostęp użytkownicy; Angażuj (Engage) ma na celu zaangażowanie użytkowników w aktywne uczestnictwo w Europeanie oraz powiązanych z nią serwisach, zarówno w modelu Web 2.0, jak i poprzez akcje w realnym świecie, takie jak gromadzenie materiałów do wystaw i inne. Portal Europeany stanowi bardzo użyteczne narzędzie zarówno dla bibliotekarzy jak i czytelników. Umożliwia korzystanie z cyfrowych odpowiedników publikacji książkowych, służy jako pomoc edukacyjna i dodatkowe źródło informacji, a instytucjom daje możliwość udostępnienia własnych zbiorów szerokiemu gronu użytkowników. A wszystko to dzięki stronie www.europeana.com Grzegorz Winnicki Dział Instrukcyjno-Metodyczny WBP w Lublinie

12 Mirosława Mosur Oczami instruktora zadania powiatowe MBP w Tomaszowie Lubelskim Miejska Biblioteka Publiczna w Tomaszowie Lubelskim jest samorządową instytucją kultury wpisaną do rejestru instytucji kultury. Od grudnia 1999 r., na mocy porozumienia zawartego między Gminą Miejską Tomaszów Lubelski i Zarządem Powiatu Tomaszowskiego, pełni zadania biblioteki powiatowej dla powiatu tomaszowskiego. W 2000 r. utworzono jednoosobowe stanowisko instruktora, któremu powierzono opiekę merytoryczną nad 25 placówkami bibliotecznymi (13 gminnymi i 12 filialnymi). Dominującą formą działalności instruktora są wyjazdy do podopiecznych placówek. Średnio rocznie instruktor realizuje 60 wyjazdów do bibliotek i filii, w czasie których udziela instruktażu lub pomocy, w zależności od potrzeb konkretnej placówki, powiatowej i wojewódzkiej polityki bibliotecznej, czy trendów w bibliotekarstwie. Biblioteka prowadzi również wielokierunkową działalność kulturalno- -oświatową o zasięgu powiatowym, tj.: 1. Aktywizuje i integruje środowisko bibliotekarskie oraz promuje biblioteki. Mamy świadomość jak ważną sprawą dla bibliotekarzy jest wzbudzenie zainteresowania władz pracą bibliotek, ich osiągnięciami i trudnościami. Wykorzystujemy wszystkie możliwe inicjatywy powiatowe do spotkań z przedstawicielami samorządów, by wprowadzić ich w problemy działalności bibliotek. Temu celowi służą: Powiatowe Święto Bibliotek i Bibliotekarzy, powiatowe podsumowania konkursów. Przez osiem lat realizowaliśmy też konkurs na najaktywniejszą bibliotekę powiatu, który patronatem objął starosta tomaszowski. Nasza inicjatywa zaktywizowała nie tylko bibliotekarzy, ale przede wszystkim władze samorządowe, które bardzo przychylnie spojrzały na potrzeby bibliotek, przydzieliły im dodatkowe środki finansowe i zaczęły dostrzegać potrzebę unowocześniania swoich jednostek organizacyjnych. Konkurs wpłynął na zmianę wystroju wnętrz bibliotecznych, uruchomiono środki

Oczami instruktora... 13 na konieczne remonty, uzupełnienie księgozbiorów, działalność oświatową i informacyjną. 2. Propaguje wiedzę o regionie poprzez konkursy adresowane do wszystkich grup wiekowych. Każdy konkurs ma różne formy (literacką, plastyczną, multimedialną) i jest przeznaczony dla różnych grup wiekowych. W zależności od zainteresowania poszczególnymi propozycjami niektóre konkursy oraz tematy kontynuujemy i rozbudowujemy, a od innych odchodzimy, na rzecz nowych ofert. Od 3 lat, na przykład, kontynuujemy konkurs ph. Multimedialna opowieść o mojej miejscowości, którego głównym celem jest kształtowanie umiejętności dostrzegania piękna swojej miejscowości i prezentowanie go w formie wirtualnej opowieści. Zebrane prezentacje multimedialne stanowią ponadto cenny materiał wzbogacający nasze regionalia. 3. Rozwija i promuje czytelnictwo, szczególnie wśród dzieci i młodzieży. Organizowaliśmy różne akcje i konkursy czytelnicze. Mieszkańcy powiatu mogli uczestniczyć w konkursach na zilustrowanie cytatu o książce i czytaniu, pisać aforyzmy, limeryki, fraszki o książce i bibliotece, recenzje książek współczesnych. Dużą popularnością cieszył się plastyczno-literacki konkurs ph. Ani DVD ani MP3 nie zastąpi książki Ci. Od 3 lat realizujemy również konkurs dla dzieci Mały bajkopisarz. Liczny udział najmłodszych jest dla nas sygnałem i zachętą do jego kontynuacji. 4. Bierze udział w obchodach rocznic, w wydarzeniach regionalnych i ogólnopolskich. W 2010 r. włączyliśmy się w obchody Roku Chopinowskiego. Zaproponowaliśmy mieszkańcom powiatu konkurs literacko-plastyczny Poturzyńskim szlakiem Chopina, na który mogli zaproponować własne wiersze o Chopinie, wykonać pamiątki z Poturzyna, przygotować prezentacje multimedialne opowiadające o przyjaźni Fryderyka Chopina z Tytusem Woyciechowskim. Biblioteki publiczne walczyły o tytuł Najaktywniejszej biblioteki w zakresie obchodów Roku Chopina. 5. Od 2001 r. organizuje Festyn ekologiczny Bliżej natury. Pomysł na organizację plenerowej imprezy-festynu, skierowanego do całej społeczności powiatu, zrodził się z trzech głównych powodów. Po pierwsze chcieliśmy nadać Dniom Ziemi charakter ważnego wydarzenia, a także skupić wokół bibliotek i zaprezentować na forum powiatowym organizacje społeczne, instytucje oraz osoby prywatne, działające na rzecz ochrony środowiska, przyrody, krajobrazu, ekologii. Po wtóre, dążymy do zmiany wizerunku bibliotek i bibliotekarzy. Chcieliśmy udowodnić, że biblioteki to nie tylko wypożyczalnie książek, lecz także instytucje, które mogą być dobrymi organizatorami imprez. Trzecim powodem była chęć pokazania jak wielu instytucjom oraz ludziom naszego powiatu bliskie są sprawy ekologii oraz piękna ziemi tomaszowskiej. W trakcie festynu, organizowanego zawsze w kwietniu, prezentowane są stoiska z kwiatami, sadzonkami drzew, wydawnictwami regionalnymi, potrawami regionalnymi. Na scenie, przez cały czas trwania imprezy, mają miejsce występy artystyczne dzieci i młodzieży ze szkół i instytucji kultury powiatu. Równolegle odbywają się zabawy i konkursy ekologiczne z atrakcyjnymi nagrodami. Każdego roku dołączają do nas nowi ludzie promujący piękno przyrody, a także instytucje

14 Mirosława Mosur czy stowarzyszenia (szkoły, przedszkola, domy kultury, koła gospodyń wiejskich). Rozrasta się krąg zainteresowanych współpracą z nami i innymi bibliotekami powiatu, w zakresie działań na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego. Z roku na rok oferta festynu ulega rozszerzeniu. Zależy nam na tym, aby nasza impreza była wciąż atrakcyjna dla mieszkańców. Festyn ma obecnie swoje stałe miejsce w kalendarzu wydarzeń kulturalnych miasta i powiatu. Wspólnie z Komendą Hufca ZHP w Tomaszowie Lubelskim prowadzimy konkursy plastyczne z zakresu ochrony dziedzictwa kulturowego, takie jak: Wielkanocne palmy, stroiki, pisanki, Szopki i stroiki bożonarodzeniowe oraz konkursy z zakresu edukacji literackiej i czytelniczej (konkurs recytatorski Ulubieni autorzy, przegląd teatrzyków dziecięcych i młodzieżowych). W cyklu kwartalnym organizujemy szkolenia dla pracowników merytorycznych bibliotek samorządowych powiatu. Współautorami ich tematyki są bibliotekarze. Oferta szkoleniowa składa się z tematu głównego oraz przeglądu nowości, który pozwala wpływać na profilowanie gromadzonych zbiorów i efektywnie gospodarować środkami finansowymi przeznaczonymi na zakupy. Raz w roku, w ramach wymiany doświadczeń, organizowane jest szkolenie wyjazdowe do jednej z bibliotek powiatu. Nasze szkolenia mają coraz częściej charakter warsztatów. W trakcie jednych z nich, zorganizowanych w 2010 r., opracowaliśmy wspólnie z bibliotekarzami wzorcowy projekt na Regionalny Konkurs Grantowy Równać Szanse, który został wykorzystany przez jedną z bibliotek i otrzymał dotacje. Stałym elementem naszej pracy jest przygotowywanie analiz, planów pracy i sprawozdań z działalności bibliotek. Co jakiś czas analizujemy wybrany fragment działalności bibliotecznej, co pozwala stwierdzić, w jakim kierunku zmierza dana placówka, co należy wzmocnić, co poprawić. Systematycznie, raz na kwartał, do starostwa przesyłane są sprawozdania z realizacji zadań powiatowych. Raz w roku wysyłamy analizy działalności bibliotek do władz samorządowych. Jest to materiał statystyczny i opisowy, sporządzany w celu wzmocnienia prestiżu bibliotek oraz wyeliminowania nieprawidłowości i wskazania władzom potrzeb tych instytucji. W 2010 r. gros naszej działalności poświeciliśmy na zaktywizowanie bibliotek w pozyskiwaniu grantów na realizacje różnych projektów bibliotecznych. Przy pomocy instruktora napisano i złożono 7 wniosków, z których 6 otrzymało dotacje. Na co dzień odczuwamy jak ważną i potrzebną funkcję pełnimy w stosunku do bibliotek w powiecie. Jesteśmy ogniwem łączącym sieć biblioteczną, służymy instruktażem, pomocą. Dbamy o ich rangę i prestiż. Festyn ekologiczny Mirosława Mosur MBP w Tomaszowie Lubelskim

Organizatorzy bibliotek Jan Mołodecki wójt gminy Hrubieszów 15 Gmina Hrubieszów działa prężnie na polu kulturalnym. Zarządza nią, już czwartą kadencję, Jan Mołodecki, od maja 2011 r. pełniący także funkcję przewodniczącego Związku Gmin Lubelszczyzny. Jako organizator od lat włącza się aktywnie w działania podejmowane przez GOK w Hrubieszowie, z siedzibą w Wołajowicach, w którego strukturze znajduje się Gminna Biblioteka Publiczna w Moniatyczach. Współpraca ta owocuje licznymi projektami kulturalnymi. Kalendarz wydarzeń obfituje w jubileusze i imprezy cykliczne, takie jak: Gminne Święto Kobiet, Obchody Staszicowskie, Dzień Samorządowca, Zielone Pogranicze, Dożynki, Biesiada Archeologiczna, Bieg Pamięci, Przegląd Zespołów Śpiewaczych Ziemi Hrubieszowskiej Kolędy i pastorałki, Przegląd Jasełek, Powiatowy Przegląd Teatrów Wiejskich. Wszystkie skupiają rzeszę mieszkańców, chętnych do kultywowania regionalnych tradycji. Wójt jest także propagatorem szerzenia wiedzy, zwłaszcza wśród najmłodszych. Wspomaga organizację konkursów i turniejów czytelniczych. Jako humanista z zamiłowania zaangażował się również w Program Rozwoju Bibliotek, do którego przystąpienia zachęca i inne gminy. Bibliotekę postrzega jako ważne miejsce w życiu publicznym gminy nie tylko punkt wypożyczania książek, ale centrum życia kulturalnego i społecznego, gdzie spotkają się pokolenia zarówno dzieci, młodzież jak i seniorzy. Obecnie koordynuje prace nad projektem adaptacji budynku byłej szkoły na potrzeby siedziby biblioteki gminnej. Żywi on nadzieję, że wszystkie 4 filie GBP będą funkcjonowały jako małe ośrodki kultury. Na realizację tego zadania zapewnił im środki z budżetu gminy, ale stara się także pozyskiwać fundusze zewnętrzne. Dzięki udziale w PRB biblioteki otrzymały sprzęt informatyczny komputery, laptopy, drukarki, projektory multimedialne i inne urządzenia oraz podstawowe meble. Wójt Mołodecki współpracuje z organizacjami pozarządowymi. Wspomaga organizacje z terenu gminy w pozyskiwaniu pomocy w ramach Działania 413 Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju, objętego PROW na lata 2007-2013. Liczba organizacji, które otrzymały dofinansowanie w roku 2010, jest imponująca aż 8 z nich uzyskało dofinansowanie na działalność kulturalną. Ze środków PROW zostały sfinansowane m.in. : Biesiada Archeologiczna coroczna impreza zorganizowana 31 lipca 2010 roku przez gminę Hrubieszów, Instytut Archeologii UMCS w Lublinie i Muzeum w Hrubieszowie, wspólnie z Masłomęckim Stowarzyszeniem Wioska Gotów ; Rekonstrukcja bitwy pod Stefankowicami z okazji obchodów 90-tej rocznicy tego wydarzenia oraz Dożynki Gminne 2010. Należy wspomnieć, że wójt, jako jedyny w województwie, udziela pożyczek organizacjom pozarządowym na realizację projektów z programu Leader oraz zapewnia wkład własny, jaki te powinny posiadać. Wszystkie organizacje wspierają imprezy kulturalne organizowane przez gminę. Owocem tej współpracy jest coroczny laur w postaci Certyfikatu Przyjazny samorząd. Danuta Kloc dyrektor GOK Hrubieszów z/s w Wołajowicach

16 Ewa Hadrian Pięć pytań do... Niny Pluty-Podleszańskiej Dlaczego zajęła się Pani językiem hiszpańskim? Czy to wpływ lektur, a może podróży? Jako dziecko spędziłam z rodzicami trzy lata na Kubie. Tam nauczyłam się języka hiszpańskiego. Można więc powiedzieć, że poszłam na łatwiznę. Ale bardzo się z tego cieszę. Jest Pani specjalistką w zakresie literatury iberoamerykańskiej. To literatura wyjątkowo bogata i barwna literatura wielu kultur i języków. Jak długo trwały prace nad opracowaniem Historii literatur iberoamerykańskich? fot. archiwum Autorki Przymiarki i zbieranie materiałów trwało rok, a samo pisanie około dwóch lat. Ale oczywiście włożyłam w tę książkę wiedzę, która osadzała się we mnie przez całe życie zawodowe. A może i wcześniejsze? Wiersze dla dzieci Joségo Martí, kubańskiego wieszcza, recytowałam już jako dziesięciolatka, na Kubie w latach siedemdziesiątych. Czy Polacy znają współczesną literaturę iberoamerykańską? Co można polecić oczywiście obok rewelacyjnego Chilijczyka Roberta Bolaño? Myślę, że wiedza Polaków zatrzymała się na pokoleniu słynnego boomu lat siedemdziesiątych. Ostatnio zaczęto wydawać w Polsce Argentyńczyka Ricarda Piglię, który pokazuje, jak wielkie dramaty historyczne przekładają się na język prywatności. Rodrigo Fresán (Ogrody Kensingtonu) i Gustavo Nielsen (Auschwitz) wykorzystują zlepki rozmaitych konwencji, m.in. powieści sensacyjnej i science- -fiction, a efekt jest często drastyczny. Jedna z zabawniejszych powieści ostatnich lat to Noc jest dziewicą Peruwiańczyka Jaimego Bayly. Mój kolega Tomasz Pindel dostał za jej przekład Nagrodę Instytutu Cervantesa. A współczesna literatura hiszpańska? Mam wrażenie, że obecnie czytamy dużo świetnej literatury hiszpańskiej. Ja uwielbiam książki Artura Péreza- Reverte. Dużo jest we współczesnej prozie hiszpańskiej rozmaitych nurtów i dobrych autorów. Polecam Eduardo Mendozę, ale nie tylko jego popularne kryminały, lecz także powieści odtwarzające atmosferę Barcelony z początku XX w. (np. Prawda o sprawie Savolty). Polecam też współczesnych klasyków Javiera Mariasa i Antonia Muñoza Moline. Parę ich książek już w Polsce wydano, ale są prawie nieznani. Świetna jest też książka Żołnierze spod Salaminy Javiera Cercasa, która

Pięć pytań do... 17 w Hiszpanii była bestsellerem. Pokazuje, jak współcześni Hiszpanie oceniają miniony wiek i jego burzliwe dzieje od bratobójczej wojny domowej, przez dyktaturę, po demokrację. Czy jest takie miejsce w Hiszpanii, którego Pani jeszcze nie odwiedziła, a które koniecznie chciałaby Pani zobaczyć? Oczywiście, nie byłam jeszcze w wielu miejscach. Chciałabym powłóczyć się po Pirenejach, które są wielkim regionem i wcale nie tak schodzonym, jak polskie szlaki turystyczne. No i ciągle czekam na okazję, by pojechać do Santiago de Compostela w Galicji. Ale na pielgrzymkę pieszą szlakiem św. Jakuba nie pójdę aż tak chodzić nie lubię. Wrocław, Ossolineum, 2010 przeł. Tomasz Pindel i Nina Pluta Warszawa, Muza, 2010 Ewa Hadrian Dział Informacji i Promocji WBP w Lublinie Dr Nina Pluta-Podleszańska iberystka, tłumaczka, wykłada literaturę hiszpańską i hispanoamerykańską na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie. Współautorka m. in. Historii literatur iberoamerykańskich i przekładu Dzikich detektywów Roberta Bolaño kultowego twórcy współczesnej literatury hispanoamerykańskiej. W kręgu jej zainteresowań naukowych znajdują się nowe kierunki w prozie hispanoamerykańskiej, a ostatnio szczególnie zagadnienie wpływu powieści kryminalnej na współczesną prozę. Mieszka w Krakowie.

18 Magdalena Kossowska Księgarnia U Hieronima poleca Magdalena Grzebałkowska Ksiądz Paradoks. Biografia Jana Twardowskiego Wydawnictwo Znak Kraków 2011 Cena: 37,90 Niezwykła historia człowieka, który wymyka się wszelkim schematom. Poznaj jego młodość, początki niezwykłej popularności oraz ostatnie, najbardziej tajemnicze lata jego życia. Agnieszka Lisak Miłość staropolska. Obyczaje, intrygi, skandale Wydawnictwo Bellona Warszawa 2011 Cena: 36,70 Autorka prezentuje nie chlubne chwile z życia przodków, lecz przede wszystkim ich grzechy i słabości. Oprowadza czytelnika po dawnych karczmach, więzieniach, izbach tortur, domach publicznych, pozwala zajrzeć do staropolskiej alkowy. Tę książkę czyta się jednym tchem od pierwszej do ostatniej strony! Łukasz Modelski Dziewczyny wojenne. Prawdziwe historie Wydawnictwo Znak Kraków 2011 Cena: 33,70 Jedenaście niezwykłych historii kobiet, których młodość upłynęła pod znakiem II wojny światowej. Nie chcą, by nazywać je bohaterkami, ale ich opowieści zapierają dech w piersiach akces do oddziału żywych torped, udział w akcjach egzekucyjnych AK, ratowanie żydowskich dzieci. Dla nich historia nie ma w sobie patosu, tak jak ich opowieści.

Księgarnia U Hieronima poleca 19 Jarosław Kret Planeta według Kreta Wydawnictwo Naukowe PWN S.A. Warszawa 2011 Cena: 37,60 Autor zabiera czytelników do miejsc szczególnie mu bliskich. Niezwykle barwnie i emocjonalnie opowiada o swoich podróżach, zagląda do tętniących życiem knajpek, sklepików, wyjaśnia osobliwe zwyczaje, a przede wszystkim pisze o ciekawych ludziach, których spotkał. W kolejnych rozdziałach, jak w kalejdoskopie, zmieniają się barwne obrazy: Ziemia Święta, Tunezja, Egipt, Argentyna, Syria, Mauritius... Martyna Wojciechowska Argentyna Wydawnictwo G+J Warszawa 2011 Cena: 12,10 Argentyna to nie tylko boskie Buenos Aires, czy zjawiskowa Patagonia. Bezkresne przestrzenie trawiastej pampy to ojczyzna gauchos, czyli południowoamerykańskich kowbojów. Należy do nich Edith, która nie tylko umie świetnie jeździć konno i zaganiać bydło, ale też całkiem nieźle gra w piłkę nożną... Ellen Alpstein Caryca Wydawnictwo Sonia Draga Katowice 2011 Cena: 32,40 Fascynująca historia niewiarygodnego awansu Marty Skowrońskiej, córki chłopa pańszczyźnianego z Inflant, która została pierwszą, sprawującą realną władzę, carycą Rosji. Doskonały portret psychologiczny prostej, ale bardzo inteligentnej, gotowej na wszystko i sprytnej kobiety, która przez ponad dwadzieścia lat trzymała u swego boku najpotężniejszego władcę Rosji, tylko pozornie pozostając w cieniu.

20 Magdalena Kossowska Marcin Wolski Doktor Styks Wydawnictwo Zysk i S-ka Poznań 2011 Cena: 24,90 Młody radiowiec, Gwidon Michałowicz, przejmuje słuchowisko, którego twórca zginął w niewyjaśnionych okolicznościach. Próbując dopisać zawieszoną historię i rozwiązać tajemnicę śmierci poprzednika, niespodziewanie przenosi się do świata ze słuchowiska. Goni go czas, śledztwo wymaga rozwiązania, a w dodatku z każdym kolejnym krokiem postawionym pomiędzy światami wzrasta zagrożenie dla obu rzeczywistości. A tajemniczy doktor Styks tylko na to czeka Boyd Morrison Arka Wydawnictwo Sonia Draga Katowice 2011 Cena: 32,40 Jak powiedział kiedyś Alfred Hitchcock, na początku powinno być trzęsienie ziemi, a potem napięcie musi stale rosnąć. Boyd Morrison niewątpliwie wziął sobie do serca słowa mistrza suspensu. W jego Arce już na pierwszych kilku stronach mamy dwa morderstwa, katastrofę helikoptera oraz tajemnicze zniknięcie załogi i pasażerów z pokładu prywatnego samolotu. A to dopiero początek... Andreas Franz Śmiertelna dawka Wydawnictwo Świat Książki Warszawa 2011 Cena: 34,70 W krótkim czasie ginie trójka prominentnych członków ze związku wyznaniowego Kościół Elohima. Nadkomisarz Julia Durant i jej koledzy rozpoczynają dochodzenie i szybko się przekonują, że za jasną fasadą dobra i religijności kryje się żądza władzy i poniżanie, wykorzystywanie i kłamstwa. Własnymi metodami Julia Durant rusza tropem zabójcy.