Właściciele i użytkownicy wieczyści nieruchomości mają obowiązek uczestniczenia w ponoszeniu ciężarów z tytułu wzrostu wartości nieruchomości na skutek dokonania jej podziału na wniosek zainteresowanego podmiotu. W związku z przeprowadzonym podziałem nieruchomości na wniosek właściciela, decyzją administracyjną z 2.3.2010 r. burmistrz ustalił opłatę adiacencką w wysokości 12.669,00 zł. W związku z niezłożeniem odwołania do SKO przedmiotowa decyzja stała się ostateczna 26.3.2010 r. Obowiązek zapłaty naliczonego zobowiązania upływał natomiast 9.4.2010 r. W dniu 24.3.2010 r. strony postępowania wystąpiły z wnioskiem o rozłożenie naliczonej opłaty adiacenckiej na 10 równych miesięcznych rat. Burmistrz wyraził na to zgodę 14.4.2010 r.. Czy w świetle obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa ustalone miesięczne raty winny być systematycznie waloryzowane i w związku z tym o ich aktualnej wysokości strony winny być na bieżąco powiadamiane? Jeżeli poszczególne miesięczne raty powinny być na bieżąco waloryzowane, to w jaki sposób należy wyliczyć tę waloryzację, tj. stosując wskaźnik miesięczny, kwartalny czy roczny? Opłata adiacencka - to opłata dotycząca właścicieli lub użytkowników wieczystych nieruchomości gruntowych, których wartość wzrosła na skutek następujących zdarzeń: - podziału nieruchomości, - scalenia i podziału nieruchomości, - budowy urządzeń infrastruktury technicznej z udziałem środków Skarbu Państwa lub 1 / 6
jednostek samorządu terytorialnego. Należy więc przyjąć, że w postaci opłaty adiacenckiej uiszczające ją podmioty przekazują do budżetu gminy część uzyskanej korzyści ( wartości dodanej") w związku ze wzrostem wartości ich nieruchomości powstałej w wyniku działania gminy. Pamiętać bowiem należy o tym, że stosownie do treści obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa, właściciele i użytkownicy wieczyści nieruchomości mają obowiązek uczestniczenia w ponoszeniu ciężarów z tytułu wzrostu wartości nieruchomości na skutek dokonania jej podziału na wniosek zainteresowanego podmiotu. Obowiązek ten ciąży na osobie będącej właścicielem bądź użytkownikiem nieruchomości w dniu, w którym decyzja organu zatwierdzająca projekt podziału nieruchomości stała się ostateczna. Zwrócić również należy w tym miejscu uwagę na fakt, iż opłata ta ma wyłącznie charakter fakultatywny, a więc może, a nie musi zostać naliczona przez właściwy organ. Ważne: opłata adiacencka nie dotyczy nieruchomości przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele rolne lub leśne. Zasady ustalania opłaty adiacenckiej 2 / 6
Podstawowe uregulowania prawne dotyczące zasad ustalania i pobierania opłaty adiacenckiej zawarte zostały w ustawie z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2004 r., Nr 261, poz. 2603 z poźn. zm.). W przypadku opłat adiacenckich pobieranych z tytułu podziału nieruchomości kwestia ta uregulowana została w art. 98a ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami. Pamiętać jednak należy o tym, że do ustalonej z tego tytułu opłaty adiacenckiej zastosowanie mają również postanowienia art. 144 ust. 2, art. 146 ust. 1a, art. 147 i art. 148 ust. 1-3 tej ustawy. Zgodnie z postanowieniami ww. art. 98a ustawy o gospodarce nieruchomościami, jeżeli w wyniku podziału nieruchomości dokonanego na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego, który wniósł opłaty roczne za cały okres użytkowania tego prawa, wzrośnie jej wartość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta może ustalić, w drodze decyzji, opłatę adiacencką z tego tytułu. Stosowna decyzja musi zostać wydana później niż 3 lata od dnia, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne. Wysokość obowiązującej stawki procentowej opłaty adiacenckiej ustala rada gminy, w drodze uchwały. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami prawa jej wysokość, w przypadku dokonania podziału nieruchomości nie może być większa niż 30% różnicy wartości nieruchomości. 3 / 6
Pamiętać również należy o tym, że przedmiotowa uchwała rady gminy ustalająca aktualną stawkę procentową opłaty adiacenckiej winna obowiązywać w dniu, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale nieruchomości stało się prawomocne. Tylko bowiem w takim przypadku będzie możliwe wydanie przez wójta, burmistrza lub prezydenta decyzji ustalającej należną opłatę adiacencką z tytułu podziału nieruchomości. Ważne: Jeżeli między dniem ustalenia opłaty przez wójta a upływem wspomnianych 3 lat zmianie uległa uchwała rady gminy w sprawie wysokości stawki omawianej opłaty, do ustalenia opłaty przyjmuje się stawkę procentową obowiązującą w dniu, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale nieruchomości stało się prawomocne. Wartość nieruchomości przed podziałem i po podziale określa się natomiast według cen na dzień wydania decyzji o ustaleniu opłaty adiacenckiej po uprzednim uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego określającej wartość nieruchomości. Jako podstawę wyceny tych nieruchomości przyjmuje się ich stan: - na dzień wydania decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości w przypadku wyceny nieruchomości przed podziałem, - na dzień, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne w przypadku wyceny nieruchomości po podziale. 4 / 6
Ponadto stosownie do treści art. 148 ust. 3 ustalona w drodze decyzji wysokość opłaty adiacenckiej podlega waloryzacji począwszy od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wydana została decyzja, do pierwszego dnia miesiąca, w którym powstanie obowiązek jej zapłaty. Podstawą tej waloryzacji powinien być ogłoszony przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego wskaźnik zmian cen nieruchomości. Wskaźnik ten nie jest jednak na razie publikowany. W związku z tym, zgodnie z art. 227 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami, do czasu ogłoszenia przez Prezesa GUS wskaźników zmian cen nieruchomości, ich waloryzacji dokonuje się przy zastosowaniu wskaźników cen towarów i usług konsumpcyjnych przez niego ogłaszanych. Wskaźniki te stosuje się za okres adekwatny do czasu, za który dokonuje się waloryzacji. Prezes GUS ogłasza je bowiem za okresy miesięczne, kwartalne, półroczne i roczne oraz w zależności od ich rodzaju ogłasza w Monitorze Polskim albo w Dzienniku Urzędowym GUS. Termin płatności opłaty adiacenckiej Obowiązek uregulowania prawidłowo ustalonej opłaty adiacenckiej powstaje natomiast, zgodnie z treścią art. 148 ust. 1, po upływie 14 dni od dnia, w którym decyzja o jej ustaleniu stała się ostateczna. Termin ten ma zastosowanie również w przypadku rozłożenia przedmiotowej opłaty adiacenckiej na raty, z tym tylko, że obowiązek ten dotyczy wyłącznie terminu wpłacenia pierwszej raty. Terminy płatności pozostałych rat określane są w decyzji ustalającej opłatę. Ważne: W przypadku zwłoki lub opóźnienia w zapłacie opłaty adiacenckiej mają zastosowanie przepisu Kodeksu cywilnego. 5 / 6
Dalsza część odpowiedzi znajduje się na www.portalrb.pl 6 / 6