Technika Ceramika dobór koloru Praktyczne wskazówki Kolor i struktura co i jak? Określając kolor uzupełnienia, musimy zwrócić uwagę na kilka podstawowych i istotnych kwestii. Postaram się w sposób praktyczny przeprowadzić Państwa przez etapy właściwego doboru koloru uzupełnienia. Autor tech. dent. Dominik Gliniecki, Zirkonart, Żory Hasła indeksowe: dobór koloru, struktura ceramiki, estetyka Pan takie A2 zrobi z rozbłyskami D2, trochę śladów Niech po maszynie, żółtego przy szyjce, no i szklistości na brzegu trochę.... Zapewne niejednokrotnie spotkali się Państwo z takim opisem na karcie protetycznej. Jest to o zgrozo nasz protetyczny chleb powszedni. Aby nieco przybliżyć temat, postaram się praktycznie pokazać, na co zwrócić uwagę podczas doboru koloru. Właściwe warunki Dobieranie koloru u pacjenta nie powinno odbywać się w pośpiechu i w niedogodnych warunkach oświetleniowych. Zwróćmy uwagę na wszelkie rozpraszacze, które będą utrudniały nam to zadanie. Kolor szminki, jaskrawy strój, biżuteria, a nawet kolor ścian pomieszczenia mają niebagatelny wpływ na to, jak będziemy postrzegać kolor zębów pacjenta. Naturalnie dobieramy kolor przed rozpoczęciem preparacji (zęby wysychają i kolor będzie za jasny). Idealnie byłoby otoczyć się szarościami i weryfikować kolor przy rozproszonym dziennym świetle. Po kilku sekundach pozwólmy naszym oczom odpocząć, bo zmęczone nie są w stanie dobrze ocenić barwy. Oczywiście proza życia to weryfikuje, ale warto choć trochę postarać się o zapewnienie takich warunków. fot. 1. Pamiętajmy o trójwymiarowym postrzeganiu koloru. Dopiero barwa, wysycenie, jasność składają się na ostateczy kolor fot. 2. Często siekacze utrudniają nam prawidłowe określenie barwy przez grubą warstwę szkliwa... fot. 3....Kieł ma cieńszą warstwę szkliwa i łatwiej dostrzec właściwą barwę fot. archiwum autora fot. 1 fot. 2 fot. 3 38 dental labor 4/2013 www.dentalconnection.pl
Ceramika dobór koloru Technika fot. 4. Warto pamiętać o prawidłowym ułożeniu kolornika tak, aby otrzymał taką samą porcję światła co ząb fot. 4 fot. 4a. Stan wyjściowy z mostem tymczasowym fot. 4b. Warto zrobić zbliżenie zęba sąsiadującego z brakiem,aby dokładnie przeanalizować jego warstwowanie fot. 4a fot. 4b fot. 5 fot. 6 Barwa, wysycenie i jasność Określając kolor uzupełnienia, musimy zwrócić uwagę na kilka podstawowych czynników: barwę, wysycenie i jasność. Te trzy cechy koloru (fot. 1) oraz stopień przewodzenia światła (fot. 36) determinują ostateczny jego odbiór. Dobierając kolor w ustach pacjenta, staram się najpierw skupić na jasności zęba (bo najłatwiej ją zweryfikować), a następnie na wysyceniu i na końcu na kolorze (tak jak w kolorniku 3D Master). Jeśli trudno nam określić barwę zębów przednich, bo są np. dość jasne, można zerknąć na kły. One podpowiedzą nam, jaką barwę ma głęboka zębina siekaczy (fot. 2 3). Po wybraniu koloru najbardziej zbliżonego do zębów sąsiadujących z brakiem zębowym z kolornicy standardowej (warto posłużyć się wszystkimi, które mamy: Clasic, 3D Master, Chromascop) i utrwaleniu wybranego koloru na zdjęciu (fot. 4) rozpoczynamy dobieranie koloru za pomocą technicznego kolornika. Określamy: kolor szyjkowy (fot. 5), stopień przezierności mas szkliwnych (fot. 6), efekty (pęknięcia, mamelony, dyskoloryzacje itp.). fot. 5 6. Warto pamiętać o prawidłowym ułożeniu kolornika, tak aby otrzymał taką samą porcję światła co ząb dental labor 4/2013 www.dentalconnection.pl 39
Technika Ceramika dobór koloru fot. 7 fot. 8 fot. 7. Prosta monochromatyczna mapka wystarczy fot. 8. Kolorowa mapa może ułatwić pracę (jeśli mamy czas na wykonanie tego typu mapy) Mapa kolorystyczna Na podstawie naszych zdjęć i dobranego koloru możemy sporządzić mapę kolorystyczną (dowolną techniką) (fot. 7 8), gdzie rozpisujemy dokładnie rozmieszczenie poszczególnych mas ceramicznych (fot. 22 35). Wyposażeni w taką wiedzę, która moim zdaniem jest niezbędna do wykonania poprawnej odbudowy, możemy przystąpić do pracy. Analiza formy i kształtu Zanim jednak nałożymy pierwszą porcję ceramiki, warto pochylić się chwilkę nad modelem i przeanalizować formę i kształt (fot. 9 13). Szczególny nacisk warto położyć na dopracowanie mikrostruktury, bo to ona odpowiedzialna jest za naturalny wygląd i odbicie światła w nieprzypadkowy sposób. Możemy posłużyć się srebrnym proszkiem, aby lepiej zaobserwować strukturę na powierzchni licowej (fot. 14 19). Końcowa faza obróbki powierzchni jest nie mniej ważna niż sam dobór barwy, wysycenia czy jasności pracy. Posługując się prostym schematem, możemy odtworzyć najdrobniejsze detale (fot. 19 21). 40 dental labor 4/2013 www.dentalconnection.pl
Ceramika dobór koloru Technika fot. 9 fot. 10 fot. 9 11. Warto studiować strukturę powierzchni pod różnymi kątami fot. 11 fot. 12 fot. 13 fot. 12 13. Zęby w pełnym oświetleniu nie ukazują nam swej złożonej struktury Dobra rada Codzienna praktyka staje się coraz bardziej wymagająca pod kątem estetyki. Standardy postępowania też nieco się zmieniły. Aby nadążyć za zmianami, coraz większą uwagę musimy poświęcić detalom, żeby nasza praca coraz lepiej naśladowała niedoścignioną naturę. Oczywiście taki stan rzeczy wymaga od nas coraz większego nakładu pracy. Wszyscy bowiem wiemy, że przyzwoite rezultaty można osiągnąć tylko wtedy, gdy spędzamy sporo czasu przy biurku. Ten wysiłek w efekcie da nam wiele satysfakcji z dobrze wykonanej pracy i być może zmobilizuje do dalszego doskonalenia umiejętności. Bez odpowiednich informacji (przede wszystkim z gabinetu), czyli dobrej jakości fotografii z dobranym kolorem, a nie opisowego, fantazyjnego podejścia lekarza, nie jesteśmy w stanie temu wyzwaniu sprostać. Namawiajmy więc naszych lekarzy, aby dostarczali nam tych informacji, a z pewnością będzie to miało pozytywny wpływ na jakość naszych prac. Czego sobie i Państwu życzę! n dental labor 4/2013 www.dentalconnection.pl 41
Technika Ceramika dobór koloru fot. 14. Mikrostruktura i drobne detale stanowią o naturalnym wyglądzie powierzchni licowej fot. 14 fot. 15. Światło padające pod różnym kątem uwidacznia struktury... fot. 16.... Zaś z boku fałdy szkliwne... fot. 15 fot. 16 42 dental labor 4/2013 www.dentalconnection.pl
Ceramika dobór koloru Technika fot. 17. Korona podświetlona od góry ukazuje bruzdy poprzeczne fot. 18. Możemy też dopatrzyć się mikroodprysków i szczelin w szkliwie fot. 17 fot. 18 fot. 19 fot. 19. Na koronie bez srebrnego proszku nie widać wszystkich detali. dental labor 4/2013 www.dentalconnection.pl 43
Technika Ceramika dobór koloru fot. 21. Kolor określony w miarę poprawnie fot. 21 fot. 20 fot. 20. Praca we wstępnej przymiarce w laboratorium Nie spóźnij się! Zamów prenumeratę w starej cenie Możesz jeszcze mieć dostęp do najświeższych informacji z branży. Zamów prenumeratę Dental Labor! Promocyjne ceny tylko do końca grudnia 2013! Prenumerata roczna: 146 zł Prenumerata dwuletnia: 262 zł Od stycznia 2014: Prenumerata roczna: 140zł + koszt wysyłki 20zł Prenumerata dwuletnia: 250zł + koszt wysyłki 40zł Dental Labor to: najobszerniejsze wydanie na rynku 150 stron merytoryki w każdym wydaniu niska cena przy najwyższej jakości publikacji pierwsi informujemy o trendach w Polsce i zagranicą Zamówienia prenumeraty: tel. 665 063 707, e-mail: office@dentalconnection.pl www.dentalconnection.pl
Ceramika dobór koloru Technika fot. 22 fot. 23 fot. 22 23. Wybarwiona struktura ZrO 2 fot. 24 fot. 24. Opakdentyna fot. 25. Odbudowa 1:1 fot. 26....I redukujemy fot. 25 fot. 26 dental labor 4/2013 www.dentalconnection.pl 45
Technika Ceramika dobór koloru fot. 27 fot. 28 fot. 29 fot. 30 fot. 27. Nakładam VL3... fot. 31 fot. 28....Dalej struktury palczaste fot. 29. Następnie nakładam masę opalizujacą OT1 fot. 30. Całość uzupełniam brzegiem siecznym OT2 fot. 31. Chmurki z VL3... fot. 32. Efekt po wypaleniu fot. 33. Uzupełniam skurcz i anatomię masą EHn fot. 34. Drugie palenie fot. 32 fot. 33 fot. 34 46 dental labor 4/2013 www.dentalconnection.pl
Ceramika dobór koloru Technika fot. 35 fot. 36 fot. 35. Glazura 36. Starajmy się prześwietlić ząb, dostrzegając w nim wewnętrzne struktury 37. Nie zapominajmy też o kolorze i formie części podniebiennej niby niewidoczna, ale dopełnia dzieła Korespondencja: fot. 37 tech. dent. Dominik Gliniecki Zirkonart 44-240 Żory ul. Biskupa Augustyna 2 e-mail: zirkonart.biuro@hotmail.com www.zirkonart.pl Wesołych Świąt i pomyślności w nowym 2014 roku życzy dystrybutor otwartego systemu CAD/CAM Tizian SMART firmy Schutz Dental Skaner optyczny Tizian Scan 102 zaproś go do swojej pracowni na 30 dni!!! szczegóły i zapisy pod nr tel. 606 968 266 25-108 Kielce, ul. Podlasie 16c tel. 41 34 31 800; 41 34 44 886 www.meditrans.pl