Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego Pełnomocnik Zarządu Województwa do Spraw Osób Niepełnosprawnych SPRAWOZDANIE z wykonania zadań samorządu województwa kujawsko-pomorskiego na rzecz osób niepełnosprawnych w 2009 roku Toruń, maj 2010 r. 1
Sprawozdanie obejmuje realizację : I. Zadań ustawowych, finansowanych ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2008r. Nr 14, poz. 92 ze zm.): 1. Dofinansowanie kosztów tworzenia i działania zakładów aktywności zawodowej, 2. Dofinansowanie robót budowlanych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.), dotyczących obiektów służących rehabilitacji, w związku z potrzebami osób niepełnosprawnych z wyjątkiem rozbiórki tych obiektów, 3. Zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych zlecane fundacjom i organizacjom pozarządowym, 4. Opiniowanie wniosków o wpis do rejestru ośrodków przyjmujących grupy turnusowe, 5. Kontynuacja realizacji zadania dotyczącego udzielania jednorazowej pożyczki zakładom pracy chronionej w celu ochrony istniejących w zakładzie miejsc pracy osób niepełnosprawnych, na podstawie umów zawartych w latach ubiegłych II. Kontroli i wizytacji przeprowadzonych w ramach wykonywanych zadań III. Programów PFRON, współfinansowanych z budżetu województwa: 1. Program Wyrównywania różnic między regionami II Obszar A, 2. Program ograniczania skutków niepełnosprawności, 3. Osoby niepełnosprawne w służbie publicznej 2
IV. Zadań finansowanych ze środków budżetu województwa, wykonywanych w ramach Wojewódzkiego programu wyrównywania szans osób niepełnosprawnych i przeciwdziałania ich wykluczeniu społecznemu oraz pomocy w realizacji zadań na rzecz zatrudniania osób niepełnosprawnych na lata 2005-2010 V. Współpracy zagranicznej z partnerem austriackiego regionu Styrii. VI. Obsługi Wojewódzkiej Społecznej Rady do Spraw Osób Niepełnosprawnych VII. Sprawozdanie z realizacji działań w powiatach na rzecz zatrudnienia osób niepełnosprawnych w Województwie Kujawsko- Pomorskim VIII. Pozostałe zadania realizowane na rzecz osób niepełnosprawnych IX. Podsumowanie * Wprowadzenie Niepełnosprawność to długotrwały stan, w którym występują pewne ograniczenia w prawidłowym funkcjonowaniu człowieka. Ograniczenia te spowodowane są obniżeniem sprawności funkcji fizycznych lub psychicznych. Jest to także uszkodzenie, czyli utrata lub wada psychiczna, fizjologiczna, anatomiczna struktury organizmu. Utrata ta może być całkowita, częściowa, trwała lub okresowa, wrodzona lub nabyta, ustabilizowana lub progresywna. Z przeprowadzonych badań i analiz wynika, iż nadal ma miejsce narastanie zjawiska niepełnosprawności zarówno w kraju jak i w naszym województwie. Dane Głównego Urzędu Statystycznego, ustalone na podstawie Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 roku, z których wynika, że na terenie województwa w 1998 r. mieszkało 136 588 osób 3
niepełnosprawnych, tj. 6,5 % ogółu mieszkańców, a w 2002 r. już 303 300 osób, tj. 14,7 % ogółu mieszkańców. Niepełnosprawność jest więc udziałem coraz większej części społeczeństwa. Obejmuje wszystkie aspekty funkcjonowania dotkniętego nią człowieka, wpływa na rozwój i jakość życia. Sytuacja taka wymusza podejmowanie wielorakich i interdyscyplinarnych działań dla zapewnienia słabszej części naszego społeczeństwa godnych warunków życia i rozwoju. Osoby niepełnosprawne wg płci i miejsca zamieszkania: Miasto zamieszkuje ogółem 184.141 osób niepełnosprawnych, co stanowi 60,7 % ogółu osób niepełnosprawnych w województwie. Natomiast niepełnosprawni mieszkańcy wsi to 119.113 osób, co stanowi 39,2% ogółu niepełnosprawnych mieszkańców regionu. Liczbę niepełnosprawnych kobiet i mężczyzn z podziałem na mieszkańców miast i wsi przedstawia poniższa tabela: Wyszczególnienie Liczba osób ogółem Miasto Wieś Mężczyźni 143.173 85.188 57.985 Kobiety 160.081 98.953 61.128 Niepełnosprawni mężczyźni, zamieszkujący miasto, stanowią 59,5 % wszystkich niepełnosprawnych mężczyzn w województwie, natomiast na wsi zamieszkuje mniej, bo 40,4 % mężczyzn niepełnosprawnych. Odsetek niepełnosprawnych kobiet, mieszkających w mieście to 61,8 % w stosunku do kobiet niepełnosprawnych w województwie. Podobnie, jak 4
w przypadku mężczyzn, niepełnosprawnych kobiet mieszkanek wsi jest mniej, tj. 38,1 % ogółu kobiet niepełnosprawnych w regionie. Rozmiary zjawiska niepełnosprawności w dużym stopniu odzwierciedlają kondycję zdrowotną społeczeństwa. Natężenie niepełnosprawności nasila się wraz z wiekiem. W 2002 r. w województwie kujawsko-pomorskim blisko 56% zbiorowości osób niepełnosprawnych stanowiły osoby w wieku 55 lat i więcej. Bezrobocie osób niepełnosprawnych: Z danych statystycznych Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu wynika, iż liczba niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu w roku 2008 ogółem wyniosła 5.715. Natomiast w roku 2009 zarejestrowanych bezrobotnych i poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu było 7.190 osób. Dane te wskazują, iż w roku 2009 nastąpił wzrost o 1.200 osób, tj. o 8,3% niepełnosprawnych, zarejestrowanych jako bezrobotne i poszukujące pracy, niepozostające w zatrudnieniu. * Każdego roku Samorząd Województwa podejmuje szereg zadań i inicjatyw, mających na celu wyrównanie szans osób niepełnosprawnych w ich funkcjonowaniu w rodzinie, społeczeństwie, świecie. Zadania te realizowane są poprzez powołanego Pełnomocnika Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego ds. Osób Niepełnosprawnych. Realizuje w ten sposób Zalecenie nr Rec(2006)5 Komitetu Ministrów dla państw członkowskich Plan działań Rady Europy dla promocji praw i pełnego uczestnictwo osób niepełnosprawnych w społeczeństwie: poprawianie jakości życia osób niepełnosprawnych w Europie 2006-2015. Akt ten wskazuje m.in., iż w celu zapobiegania pogłębianiu się niepełnosprawności, niwelacji jej skutków i zwiększania niezależności osób niepełnosprawnych, należy wdrażać wszechstronne programy, obejmujące całą gamę dostępnych usług, a tam gdzie jest to właściwe, świadczonych w społeczności lokalnej. 5
W dokumencie wskazano następujące kierunki działań: 1: Uczestnictwo w życiu politycznym i publicznym 2: Uczestnictwo w życiu kulturalnym 3: Informacja i komunikacja 4: Edukacja 5: Zatrudnienie, poradnictwo i szkolenie zawodowe 6: Środowisko zabudowane 7: Transport 8: Życie w społeczności 9: Opieka zdrowotna 10: Rehabilitacja 11: Ochrona socjalna 12: Ochrona prawna 13: Ochrona przed przemocą i wykorzystywaniem 14: Badania i rozwój 15: Podnoszenie świadomości. Plan Działań stara się przełożyć cele Rady Europy w zakresie praw człowieka, niedyskryminacji, równych szans i pełnego udziału osób niepełnosprawnych w życiu obywatelskim i społecznym na ramową politykę europejską w zakresie niepełnosprawności na lata 2006-2015. Kolejnym aktem prawnym, wskazującym konieczny zakres działań w obrębie problematyki niepełnosprawności, jest Agenda 22 Władze Lokalne Wytyczne w zakresie planowania polityki wobec osób niepełnosprawnych w społecznościach lokalnych. Określone w dokumencie Zasady wdrażania ONZ-owskich Standardowych Zasad Wyrównywania Szans, nakładają na władze lokalne obowiązek oferowania takich samych szans wszystkim obywatelom, także osobom niepełnosprawnym, w zakresie zwiększania dostępności i możliwości uczestnictwa w społeczeństwie. * 6
Województwo Kujawsko-Pomorskie, na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2008r. Nr 14, poz. 92 ze zm.), realizuje zadania współfinansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, będących w dyspozycji Województwa. W listopadzie 2008 r. Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego Uchwałą Nr XXVII/556/08 określił zadania samorządu, finansowane ze środków PFRON w roku 2009. Zarząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego w dniu 20 października 2009 r. uchwałą nr 77/1325/09 dokonał ostatecznego podziału środków przyznanych przez Zarząd Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych do wykorzystania w 2009 roku, w wysokości 5.311.804 zł. Środki te przeznaczono na zadania ustawowe, realizowane przez samorząd województwa, z podziałem na: 1) 2.319.088 zł. na dofinansowanie robót budowlanych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r.- prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.), dotyczących obiektów służących rehabilitacji, w związku z potrzebami osób niepełnosprawnych, z wyjątkiem rozbiórki tych obiektów, 2) 2.781.314 zł. na dofinansowanie kosztów tworzenia i działania zakładów aktywności zawodowej, 3) 211.402 zł. na zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych zlecanych fundacjom oraz organizacjom pozarządowym. Największe wykorzystanie środków PFRON dotyczy dofinansowania kosztów tworzenia i działania zakładów aktywności zawodowej 52,3 %, nieco mniej środków wykorzystano na dofinansowanie robót budowlanych, dotyczących obiektów służących rehabilitacji 43,6 %. Finansowanie zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych zlecanych 7
fundacjom oraz organizacjom pozarządowym pokryło 3,9 % ubiegłorocznego limitu środków PFRON. Dysproporcja w podziale i wydatkowaniu środków wynika z faktu, iż pierwsze dwa zadania dofinansowywane mogą być jedynie z zagwarantowanych ustawowo środków PFRON i budżetu województwa. Dotyczy to w szczególności dofinansowania tworzenia i działania zakładów aktywności zawodowej. Natomiast fundacje i organizacje pozarządowe mają możliwość pozyskiwania środków finansowych z wielu programów unijnych, np. RPO, POKL, POIG, FIO. Ponadto, zadanie dotyczące dofinansowania zakładów aktywności zawodowej niesie ze sobą zobowiązania finansowe, związane z działalnością ZAZ, które muszą być realizowane w tych pięciu placówkach, powstałych w latach ubiegłych. Zgodnie z art. 54 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2008r. Nr 14, poz. 92 ze zm.) oraz 6 i 7 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 maja 2003 r. w sprawie algorytmu przekazywania środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych samorządom wojewódzkim i powiatowym (Dz. U. z 2003 r. Nr 88, poz. 808 ze zm.), limit środków finansowych powiększany jest o faktycznie poniesione koszty obsługi zadań realizowanych przez samorząd, jednak nie więcej niż 2,5 % środków wykorzystanych na realizację zadań. W roku 2009 zwiększenie limitu nastąpiło o kwotę 132.795 zł. Z przyznanego limitu środków na obsługę zadań ustawowych pokryte zostały koszty wynagrodzeń osobowych pracowników w kwocie 87 455,00 zł, składek na ubezpieczenia społeczne 13 284 zł, składek na Fundusz Pracy 2 143,00 zł, zakup materiałów i wyposażenia 4 998,41 zł, opłaty z tytułu zakupu usług telekomunikacyjnych 1 217,00 zł, pokrycie kosztów delegacji podróży służbowych krajowych 23,00 zł, zakup materiałów papierniczych do sprzętu drukarskiego i urządzeń kserograficznych 995,52 zł, zakup akcesoriów komputerowych w kwocie 1.976,94,00 zł oraz wydatki inwestycyjne: urządzenie wielofunkcyjne kserokopiarka i zestaw komputerowy 20 700,00 zł. W sumie wykonanie założonego planu 8
nastąpiło na kwotę 132.792,14 zł, pozostała niewykorzystana kwota 2,86 zł została przekazana do PFRON. Wykaz poniesionych wydatków w ramach tego zadania przedstawia załącznik nr 1. I. REALIZACJA ZADAŃ USTAWOWYCH 1. Dofinansowanie kosztów tworzenia i działania zakładów aktywności zawodowej Celem działalności zakładów aktywności zawodowej jest zatrudnienie osób zaliczonych do znacznego oraz umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, a także przygotowanie ich do niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia w miarę indywidualnych możliwości osób niepełnosprawnych. W ZAZ prowadzona jest rehabilitacja społeczna, zawodowa i w pewnym zakresie lecznicza, z tym jednak że główny nacisk kierowany jest na rehabilitację zawodową, której głównym efektem powinno być przygotowanie osoby niepełnosprawnej do powrotu na otwarty rynek pracy. W 2009 roku na zadanie dofinansowanie kosztów tworzenia i działania zakładów aktywności zawodowej wpłynął 1 wniosek. Złożony wniosek dotyczył utworzenie ZAZ w miejscowości Gądecz (Gmina Dobrcz). Zatrudnienie w nowo powstałym ZAZ znaleźć miało 21 osób niepełnosprawnych. W ramach rehabilitacji społecznej i zawodowej planowana działalność obejmowała utworzenie pracowni stolarskiej, pracowni rękodzieła i plastyki, pracowni poligrafii, pracowni kroju i szycia. Z uwagi na ograniczony limit środków finansowych przyznanych przez Zarząd PFRON na realizację w 2009 roku zadań wynikających z ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2008r., Nr 14, poz. 92 ze zm.), przedmiotowy wniosek został rozpatrzony negatywnie. Aktualnie na terenie województwa kujawsko-pomorskiego działa 5 Zakładów Aktywności Zawodowej: w Bydgoszczy, Białych Błotach, Brodnicy, Wąbrzeźnie i Drzonowie; w których zatrudnionych jest łącznie 210 osób, 9
w tym 154 osób niepełnosprawnych z czego 130 osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności, 53 kobiety, 61 mieszkańców wsi. Wykaz Zakładów Aktywności Zawodowej działających w województwie kujawsko-pomorskim wraz ze wskazaniem form prowadzonej przez nich działalności, przedstawia załącznik nr 2. W porównaniu z rokiem poprzednim można zauważyć wzrost zatrudnienia osób niepełnosprawnych zatrudnionych w ZAZ (5 osób), a także niewielką rotację zatrudnienia wśród beneficjentów ZAZ, przejawiającą się wzrostem zatrudnienia wśród kobiet (9 osób) i mieszkańców wsi (9 osób). Od początku działalności zakładów aktywności zawodowej w naszym województwie, zatrudnienie w zaz znalazło 77 uczestników WTZ (37% ogółu zatrudnionych), w tym w 2009 roku 6 uczestników WTZ. Podkreślić należy, że w 2009r. zatrudnienie na otwartym rynku pracy podjęło 7 beneficjentów ZAZ z naszego województwa, z czego 2 osoby były wcześniej uczestnikami WTZ. Powyższe świadczy o współpracy WTZ i ZAZ oraz potwierdza pewien schemat rehabilitacji zawodowej i społecznej: wtz-zaz-rynek pracy. W 2009 roku na działalność poszczególnych ZAZ przekazano środki finansowe PFRON w następującej wysokości: ZAZ w Bydgoszczy 832 500,00 zł ZAZ w Białych Błotach 398 178,00 zł ZAZ w Wąbrzeźnie 333 000,00 zł ZAZ w Brodnicy 555 000,00 zł ZAZ w Drzonowie 662 636,00 zł Razem 2 781 314,00 zł W tym miejscu należy zauważyć, że środki finansowe PFRON przekazane w roku 2009 na działalność ZAZ były o 70% większe w porównaniu z rokiem ubiegłym. Ponadto w 2009 r. działalność obsługowo-rehabilitacyjna zakładu aktywności zawodowej w Wąbrzeźnie jako wkład własny Organizatora została sfinansowana w 100% z budżetu Województwa, w wysokości 58 765,00 zł. 10
Do tutejszego Urzędu zgłaszają się kolejni zainteresowani utworzeniem Zakładu Aktywności Zawodowej. Powstanie nowych ZAZ na terenie Województwa Kujawsko-Pomorskiego uzależnione będzie w dużej mierze od limitu środków przyznanych przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji osób Niepełnosprawnych do wykorzystania w 2010 roku. Nadmienić należy, że zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami, udział procentowy organizatora w stosunku do dofinansowania ze środków PFRON w tworzeniu zakładów aktywności zawodowej od 1 stycznia 2009 r. wynosi 35% (do końca 2008 r. stosunek ten wynosił 25%). W związku z powyższym, potencjalni zainteresowani utworzeniem ZAZ, zmuszeni będą do większej partycypacji w ogólnych kosztach realizacji zadania. Mając na uwadze ograniczone środki finansowe potencjalnych Wnioskodawców zainteresowanych tworzeniem ZAZ, jak również ewentualne potrzeby organizatorów obecnie działających ZAZ np. w zakresie pozyskania dodatkowych środków finansowych na bieżącą działalność lub rozbudowę zakładów, Pełnomocnik Zarządu Województwa ds. Osób Niepełnosprawnych, we współpracy z Regionalnym Ośrodkiem Polityki Społecznej w Toruniu zorganizował w 2009r. spotkanie poświęcone możliwościom pozyskania środków finansowych na przedmiotowy cel w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Warto także podkreślić, że w wyniku nowelizacji przepisów o finansach publicznych, prowadzenie Zakładów Aktywności Zawodowej, pozostające dotychczas w gestii gmin lub powiatów ma zostać przekazane fundacjom lub stowarzyszeniom statutowo zajmującym się rehabilitacją niepełnosprawnych. Z pięciu funkcjonujących w województwie kujawskopomorskim zakładów cztery prowadzą jednostki samorządu terytorialnego, zaś jeden - organizacja pozarządowa. Dotychczasową działalność ZAZ na terenie naszego województwa wykazuje, że istniejące dotychczas formy zakładów, których organizatorem jest gmina lub powiat (jednostki budżetowe lub gospodarstwa pomocnicze), doskonale spełniają swoją rolę, a dzięki tym formom ZAZ mają zapewnioną stabilność finansową, co pozwala na planowanie ich działalności. Znacznie gorszą sytuację finansową można zauważyć w przypadku ZAZ prowadzonego 11
przez organizację pozarządową. Świadczyć może o tym konieczność sfinansowania z budżetu Województwa w latach 2008-2009 działalności obsługowo-rehabilitacyjna zakładu aktywności zawodowej w Wąbrzeźnie, jako wkładu własnego organizatora. Biorąc pod uwagę powyższe, w roku 2009 zorganizowano cykl spotkań, w których udział wzięli m.in. parlamentarzyści naszego regionu, przedstawiciele samorządu i sejmiku województwa kujawsko-pomorskiego oraz organizatorzy i kierownicy pięciu zakładów aktywności zawodowej działających na terenie województwa kujawsko-pomorskiego. Celem spotkań było wypracowanie propozycji zmian w ustawie o finansach publicznych (Dz. U. z 2009r. nr 157, poz. 1240). W efekcie przygotowano propozycję wprowadzenia nowych rozwiązań prawnych związanych z działalnością Zakładów Aktywności Zawodowej, które przesłano do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Omawiane wyżej propozycje zmian dotyczą: - w ustawie o finansach publicznych w art. 14 zaproponowano dodanie pkt 10 w brzmieniu: wspieranie osób niepełnosprawnych w formie zakładów aktywności zawodowej, - w ustawie wprowadzającej ustawę o finansach publicznych zaproponowano nadanie nowego brzmienia ust. 1 art. 97: Gmina lub powiat, które uzyskały status zakładu aktywności zawodowej dla wyodrębnionej jednostki organizacyjnej, będącej gospodarstwem pomocniczym, zachowują ten zakład w formie zakładu budżetowego lub przekazują jego prowadzenie fundacji, stowarzyszeniu lub innej organizacji społecznej, której statutowym zadaniem jest rehabilitacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych, w terminie do 30 czerwca 2011 r.. Proponowane zmiany umożliwiłaby funkcjonującym ZAZ w Województwie Kujawsko - Pomorskim pozostania w budżetach samorządowych, gdzie reprezentacja lokalnej społeczności miała by możliwość wpływania na strategię rozwoju, a tym samym odpowiadania na potrzeby osób niepełnosprawnych w swoim regionie. 12
2. Dofinansowanie robót budowlanych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane ( ) Województwo Kujawsko-Pomorskie realizuje zadanie współfinansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, będących w dyspozycji Województwa pn. dofinansowanie robót budowlanych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.), dotyczących obiektów służących rehabilitacji, w związku z potrzebami osób niepełnosprawnych z wyjątkiem rozbiórki tych obiektów. Wnioski na ww. zadanie przyjmowane są do 30 listopada roku poprzedzającego realizację zadania. Do 30 listopada 2008 roku wpłynęło 29 wniosków do rozpatrzenia i realizacji powyższego zadania w 2009 roku, w tym: - 15 kompletnych wniosków na łączną kwotę wnioskowanego w 2009 r. dofinansowania wynoszącą 3 787 921 zł., - 14 wniosków nie spełniało wymaganych kryteriów określonych w rozporządzeniu Ministra Polityki Społecznej z dnia 6 sierpnia 2004r. w sprawie określenia zadań samorządu województwa finansowanych ze środków PFRON (Dz.U. Nr 187 poz. 1940 ze zm.). Zgodnie z uchwałą Nr 18/222/09 z dnia 05 marca 2009 roku w sprawie dofinansowania robót budowlanych dotyczących obiektów służących rehabilitacji, w związku z potrzebami osób niepełnosprawnych, z wyjątkiem rozbiórki tych obiektów w roku 2009, zmienioną uchwałami Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego Nr 58/954/09 z dnia 28 lipca 2009 r., Nr 66/1112/09 z dnia 3 września 2009 r., Nr 75/1283/09 z dnia 13 października 2009 r., Nr 77/1328/09 z dnia 20 października 2009 r. oraz Nr 90/1564/09 z dnia 3 grudnia 2009r. Zarząd Województwa Kujawsko- Pomorskiego przyznał dofinansowanie 7 podmiotom, z którymi zostały zawarte umowy na łączną kwotę dofinansowania wynoszącą 979 654,00 zł. Powyższe dofinansowanie dotyczyło inwestycji jednorocznych, które zostały zrealizowane w 2009 r. (załącznik nr 3). Ponadto z uwagi na wyrażenie przez Sejmik Województwa zgody na zawarcie umów na okres dłuższy niż jeden rok budżetowy na dofinansowanie 13
robót budowlanych dotyczących obiektów służących rehabilitacji, w związku z potrzebami osób niepełnosprawnych, z wyjątkiem rozbiórki tych obiektów, zgodnie z uchwałą Nr XXXII/725/09 Sejmiku Województwa Kujawsko- Pomorskiego z dnia 6 kwietnia 2009 r., zmienioną uchwałami Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego Nr XXXVI/905/09 z dnia 29 czerwca 2009 r. oraz Nr XL/990/09 z dnia 23 listopada 2009 r., Zarząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego przyznał dofinansowanie do robót budowlanych kolejnym 4 podmiotom, gdzie okres realizacji robót przewidziano na lata 2009-2010 na podstawie umów wieloletnich, na łączną kwotę dofinansowania wynoszącą 1 339 434,00 zł. Przyznanie powyższych dofinansowań nastąpiło zgodnie z uchwałą Nr 31/372/09 Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 22 kwietnia 2009 roku w sprawie dofinansowania robót budowlanych dotyczących obiektów służących rehabilitacji, w związku z potrzebami osób niepełnosprawnych, z wyjątkiem rozbiórki tych obiektów w roku 2009, które będą realizowane w latach 2009-2010 na podstawie umów wieloletnich, zmienioną uchwałami Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego: Nr 55/888/09 z dnia 16 lipca 2009 r., Nr 77/1327/09 z dnia 20 października 2009 r. oraz Nr 90/1565/09 z dnia 03 grudnia 2009 r. (załącznik nr 4). Razem do dnia 31 grudnia 2009 r. w ramach dofinansowanie robót budowlanych zawarto 11 umów na łączną kwotę przyznanego dofinansowania ze środków PFRON wynoszącą 2 319 088,00 zł. Zgodnie z zawartymi umowami dofinansowaniem objęto: 2 specjalne ośrodki szkolno- wychowawcze, 2 domy pomocy społecznej, 2 ośrodki kultury, 1 uzdrowisko, 1 oddział edukacyjno-terapeutyczny, 1 środowiskowy dom samopomocy, 1 warsztat terapii zajęciowej, 1 przedszkole. Dofinansowaniem objęto 7 obiektów zlokalizowanych na terenie gmin miejsko-wiejskich, 1 obiekt na terenie gminy wiejskiej oraz 4 obiekty przeznaczone głównie na rehabilitację dzieci i młodzieży niepełnosprawnej. Przedmiot dofinansowania obejmuje m.in. przystosowanie ciągów komunikacyjnych, wykonanie miejsc postojowych, wymianę pokrycia dachowego, wymianę stolarki okiennej, remont elewacji i korytarzy, 14
docieplenie poddasza, remont instalacji elektrycznych, wymianę hydrantów przeciwpożarowych, budowę szybów windowych, wykonanie podjazdów do budynku, montaż platform schodowych, modernizację instalacji centralnego ogrzewania, termomodernizację obiektów. Dofinansowanie wyżej wymienionych inwestycji przez Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego ze środków PFRON polepszy warunki bytowe osób niepełnosprawnych, umożliwi osobom niepełnosprawnym samodzielny dostęp do budynków i swobodne poruszanie się wewnątrz budynków. Realizacja inwestycji poprawi również estetykę budynków oraz bezpieczeństwo przebywających w nich osób niepełnosprawnych. Dzięki dofinansowaniu robót budowlanych możliwe będzie udostępnienie osobom niepełnosprawnym nowo wybudowanych obiektów, gdzie osoby niepełnosprawne będą miały możliwość korzystania z różnych form rehabilitacji m.in. ruchowej, fizykoterapii, hydroterapii, muzykoterapii, arterapii, uczestnictwa w spotkaniach integracyjnych, zabawach ruchowych, uroczystościach kulturalnych i rekreacyjnych, gimnastyce korekcyjnokompensacyjnej. Ponadto osoby niepełnosprawne z zaburzeniami psychicznymi oraz ich rodziny będą mogły korzystać z porad psychologa, psychiatry lub pedagoga, których gabinety mieścić się będą w nowo wybudowanych obiektach. Szacuje się, że bezpośrednio i pośrednio z efektów dofinansowania robót budowlanych, które przyznano w 2009 roku, korzystać będzie około 1948 osób niepełnosprawnych, z czego 1 076 osób wśród dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz 387 osób wśród mieszkańców wsi. Do 30 listopada 2009 roku na realizację zadania dofinansowania robót budowlanych do Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu wpłynęło 15 wniosków, których rozpatrzenie i realizacja nastąpi w 2010 roku. Żaden spośród złożonych wniosków nie był kompletny. Wszyscy Wnioskodawcy wezwani zostali do uzupełnienia przedmiotowych wniosków. Przewidywany całkowity koszt realizacji wszystkich inwestycji, których dotyczą złożone wnioski wynosi 13 966 638,23 zł, z czego 5 111 550,29 stanowi łączna kwota wnioskowanego dofinansowania ze środków PFRON. 15
W porównaniu z latami ubiegłymi można zauważyć niewielki spadek zainteresowania ze strony wnioskodawców dofinansowaniem ze środków PFRON w ramach omawianego zadania. Powyższe może wynikać z coraz szerszych możliwości realizacji inwestycji ze środków pochodzących z funduszy europejskich oraz problemów związanych z zapewnieniem obowiązkowego udziału własnego w kosztach realizacji zadania, szczególnie wśród organizacji pozarządowych. Mała ilość złożonych w 2009r. wniosków może być także efektem kryzysu gospodarczego. Analiza składanych w ostatnich latach wniosków w ramach dofinansowania robót budowlanych wykazuje na dużą aktywność ze strony niektórych wnioskodawców w zakresie starania się o dofinansowanie. Świadczyć może o tym montaż finansowy składanych wniosków, który oprócz wnioskowanej kwoty dofinansowania ze środków PFRON oraz posiadanych środków własnych zakłada również finansowanie inwestycji ze środków Unii Europejskiej w ramach różnych programów operacyjnych bądź też innych źródeł. Pocieszającym jest również wzrost świadomości wśród wnioskodawców w zakresie potrzeb osób niepełnosprawnych. Wnioskodawcy (inwestorzy) coraz częściej przy projektowaniu nowo budowanych obiektów lub modernizacji starych, starają się uwzględniać potrzeby osób niepełnosprawnych z różnymi dysfunkcjami m.in. ruchu, słuchu czy wzroku. Powyższe może być efektem realizacji przez Pełnomocnika Zarządu Województwa ds. Osób Niepełnosprawnych konkursu Województwo kujawsko-pomorskie bez barier, opisanego szerzej w dalszej części sprawozdania, którego celem jest promowanie przestrzeni architektonicznej bez barier, a także wyróżnienie inwestorów i gospodarzy obiektów, biorących pod uwagę potrzeby i ograniczenia osób niepełnosprawnych. 16
3. Zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych zlecane fundacjom i organizacjom pozarządowym Uchwałą Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego nr 15/149/09 z dnia 24 lutego 2009 roku w sprawie podziału środków przeznaczonych przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych do wykorzystania w 2009 roku na realizacje zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, została przeznaczona kwota do wykorzystania w wysokości 600 000 zł. Na podstawie art. 36 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2008 Nr 14, poz. 92 ze zm.) Samorząd Województwa realizuje zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Zadania te mogą być zlecane fundacjom i organizacjom pozarządowym. Rodzaje zlecanych zadań zostały określone w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 lutego 2008r. w sprawie rodzajów zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych zlecanych fundacjom oraz organizacjom pozarządowym (Dz. U. z 2008r. Nr 29 poz. 172). Zgodnie z art. 36 ust. 3 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, do zlecania zadań fundacjom i organizacjom pozarządowym stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 24 kwietnia 2003r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2004r. Nr 96, poz. 873 ze. zm.). Uchwałą Nr 25/293/09 Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 31 marca 2009 r. został ogłoszony otwarty konkurs ofert nr 15/2009 na wykonywanie zadań publicznych ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych związanych z realizacją zadań Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego w 2009r. w zakresie rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych w ramach, którego zostało złożone 46 ofert na kwotę dofinansowania 17
w wysokości 1 204 955,10 zł, natomiast całkowity koszt realizacji zadań wyniósł 1 651 600,41 zł. Celem konkursu było wyłonienie projektów na realizację zadań publicznych z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 lutego 2008r. w sprawie rodzajów zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych zlecanych fundacjom i organizacjom pozarządowym (Dz. U Nr 29, poz. 172) oraz ich dofinansowanie ze środków PFRON. Spośród 46 ofert złożonych w ramach konkursu ofert: 1) 16 ofert otrzymało ocenę pozytywną, zgodnie z 42 załącznika nr 1 do uchwały nr 25/293/2009 Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 31 marca 2009 r. w sprawie ogłoszenia otwartego konkursu ofert nr 15/2009 na wykonywanie zadań publicznych ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych związanych z realizacją zadań Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego w 2009 r. w zakresie rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych ocenę merytoryczną oferty przeprowadzana jest w celu wyłonienia ofert, które są najlepsze i mają największe szanse na sukces realizacyjny i uzyskały największą liczbę punktów od 61-100 punktów, w tym: - 4 oferty uzyskały ocenę pozytywną warunkowo z uwagi na fakt, iż oferent posiada zobowiązania publiczno-prawne oraz cywilno-prawne. Komisja Konkursowa zdecydowała, iż podmiot jest zobowiązany uiścić zaległości do dnia podpisania umowy na wykonanie zadania, 2 oferty uzyskały ocenę pozytywną warunkowo ze względu na konieczność przedstawienia przez oferenta korekty kalkulacji kosztów, w celu uszczegółowienia kosztów merytorycznych zadania oraz uszczegółowienia harmonogramu przebiegu turnieju, - 1 oferta uzyskała ocenę pozytywną warunkowo z uwagi na fakt, iż oferent jest zobowiązany do uszczegółowienia harmonogramu przebiegu turnieju, 18
2) 6 ofert - otrzymało ocenę negatywną, zgodnie z 45 załącznika nr 1 do uchwały nr 25/293/2009 Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 31 marca 2009 r., (oferta, która uzyska mniej niż 60 punktów zostanie odrzucona z powodów merytorycznych), 3) 6 ofert posiadało uchybienia formalne, które zgodnie z 39 załącznika nr 1 do uchwały nr 25/293/2009 Zarządu Województwa Kujawsko- Pomorskiego z dnia 31 marca 2009 r., nie podlegały rozpatrzeniu ze względu na fakt, iż nie spełniły określonych regulaminem konkursu wymogów formalnych, 4) 18 ofert nie spełniło warunków konkursu, zgodnie z 2 pkt. 3 załącznika nr 1 do uchwały nr 20/237/09 Zarządu Województwa Kujawsko- Pomorskiego z dnia 12 marca 2009r., dofinansowywane zadanie musi być o charakterze co najmniej regionalnym, stanowiącym istotne znaczenie dla sfery pożytku publicznego. Z wyłączeniem zadania z 1 ust. 9 uchwały nr 25/293/09 Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 31 marca 2009 r. w brzmieniu Organizowania lokalnych, regionalnych i ogólnopolskich imprez kulturalnych, sportowych, turystycznych i rekreacyjnych dla osób niepełnosprawnych wspierających ich aktywność w tych dziedzinach. Uchwałą Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego nr 46/691/09 dnia 16 czerwca 2009 r. w sprawie rozstrzygnięcia otwartego konkursu ofert nr 15/2009 na wykonywanie zadań publicznych ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych związanych z realizacją zadań Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego w 2009r. w zakresie rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, wyłoniono 16 ofert, które otrzymały dofinansowanie na realizację zadań wskazanych w ofertach na łączną kwotę w wysokości 211 402 zł. Zestawienie przyznanych i wypłaconych środków PFRON na zadanie w roku 2009 przedstawia załącznik nr 5. Z uwagi na fakt, iż zadania publiczne przekazano do realizacji w formie wspierania, organizacje pozarządowe oraz fundacje zrealizowały zadnia przy 19
udziale wkładu własnego w kwocie 104 524 zł. Zatem całkowity koszt realizacji zadań zleconych z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej wyniósł 315 926 zł, natomiast zasięgiem działań zostali objęci beneficjenci z terenu całego Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Bezpośrednio i pośrednio z efektów dofinansowania zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej, które zostały zrealizowane w 2009 roku, skorzystało około 500 osób niepełnosprawnych oraz członków rodzin osób niepełnosprawnych, w tym około 150 osób stanowiły dzieci i młodzież z terenu całego Województwa. Przedmiot dofinansowania obejmował realizację: - 8 zadań z zakresu organizowania lokalnych, regionalnych i ogólnopolskich imprez kulturalnych, sportowych, turystycznych i rekreacyjnych dla osób niepełnosprawnych wspierających ich aktywność w tych dziedzinach, - 3 zadania z zakresu organizowania i prowadzenia szkoleń, kursów i warsztatów dla członków rodzin osób niepełnosprawnych, opiekunów, kadry i wolontariuszy bezpośrednio zaangażowanych w proces rehabilitacji zawodowej lub społecznej osób niepełnosprawnych, - 1 zadanie w sferze organizowania grupowych i indywidualnych zajęć usprawniających, - 1 zadanie wspierające promowanie aktywności osób niepełnosprawnych w różnych dziedzinach życia społecznego i zawodowego, - 1 zadanie z zakresu opracowywania lub wydawania publikacji, wydawnictw ciągłych oraz wydawnictw zwartych, stanowiących zamknięta całość, - 1 zadanie umożliwiające organizowanie i prowadzenie szkoleń, kursów, warsztatów, grup środowiskowych oraz zespołów aktywności społecznej, - 1 zadanie w sferze prowadzenia rehabilitacji w różnego typu placówkach. Dofinansowanie wyżej wymienionych zadań przez Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego ze środków PFRON poprawił warunki bytowe osób niepełnosprawnych, umożliwi osobom niepełnosprawnym podnoszenie kwalifikacji zawodowych oraz pozwoli im brać czynny udział w życiu społecznym. 20
W ostatnim kwartale 2009 r. uchwałą Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego nr 93/1637/09 z dnia 16 grudnia 2009 r. został ogłoszony otwarty konkurs ofert nr 15/2010 na wykonywanie zadań publicznych ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych związanych z realizacją zadań Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego w 2010 r. w zakresie rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, w ramach którego Oferenci składali oferty do 14 stycznia 2010 r. Na realizacje projektów, zgodnie z planem finansowym Województwa Kujawsko-Pomorskiego na rok 2010, planuje się przeznaczyć ze środków PFRON kwotę 300 000,00 zł, kwota ta może ulec zmniejszeniu, ponieważ wysokość wyżej wskazanych środków uwarunkowana jest od przekazania ich przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Celem szczegółowym realizacji projektów zgłaszanych w ramach otwartego konkursu musi być: wejście osób niepełnosprawnych na rynek pracy, zwiększenie ich samodzielności, wsparcie działań integracyjnych prowadzonych na rzecz osób niepełnosprawnych poprzez poradnictwo psychologiczne, społeczno-prawne oraz udzielanie osobom niepełnosprawnym informacji dotyczących możliwości uzyskania różnego rodzaju pomocy, a także promowanie działań osób niepełnosprawnych oraz prowadzenie kampanii informacyjnych. Natomiast projekt, na który jest składana oferta, winien być wykonany w roku 2010, przy czym początek realizacji projektu opisanego w ofercie powinien następować nie wcześniej niż 45 dni od ostatniego dnia terminu składania ofert, tj. od 1 marca 2010 r., a zakończenie do 15 listopada 2010 r. 4. Opiniowanie wniosków o wpis do rejestru ośrodków przyjmujących grupy turnusowe Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego opiniuje wnioski o wpis do rejestru ośrodków, w których mogą odbywać się turnusy rehabilitacyjne dla osób niepełnosprawnych korzystających 21
z dofinansowania PFRON. Opinia sporządzana jest na podstawie wizji lokalnej ośrodka i zawiera: stwierdzenie zgodności lub braku zgodności informacji zawartych we wniosku ośrodka ze stanem faktycznym, informację o standardzie ośrodka, ocenę warunków sanitarno-higienicznych, ocenę możliwości zapewnienia osobom niepełnosprawnym dogodnych warunków pobytu, odpowiednich do rodzaju ich niepełnosprawności, ocenę zaplecza i jego wyposażenia do realizacji programów turnusów i prowadzenia różnych form aktywnej rehabilitacji, w tym zajęć mających na celu poprawę psychofizycznej sprawności uczestników tych turnusów i zajęć wypoczynkowych, oraz zaplecza do przeprowadzenia zabiegów fizjoterapeutycznych w przypadku turnusu z programem zawierającym takie zabiegi, w zależności od rodzaju turnusów, które będą odbywały się w ośrodku. W 2009 roku do Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu wpłynęło 11 wniosków o wpis do rejestru ośrodków, w których mogą odbywać się turnusy rehabilitacyjne dla osób niepełnosprawnych korzystających z dofinansowania ze środków PFRON, w tym: - 7 wniosków zaopiniowano pozytywnie (opinia pozytywna w całkowitym zakresie objętym wnioskiem), - 1 wniosek zaopiniowano pozytywnie jedynie w częściowym zakresie (wydano opinię pozytywną dotyczącą tylko określonych grup osób niepełnosprawnych, które zamierzał przyjmować dany ośrodek), - 2 wnioskodawców, ze względu na brak przystosowania ośrodków dla określonych grup osób niepełnosprawnych, złożyło rezygnację z dalszego ubiegania się o przedmiotowy wpis, - 1 spośród złożonych wniosków, ze względu na jego późne złożenie (28.12.2009r.), niekompletność złożonej dokumentacji jak również konieczność przeprowadzenia przez pracowników Wydziału ds. Osób Niepełnosprawnych wizytacji obiektu, został przełożony do rozpatrzenia w 2010 roku. Spośród wszystkich złożonych w 2009 roku wniosków, 2 wnioski dotyczyły ośrodków, które pierwszy raz ubiegały się o przedmiotowy wpis. Pozostali Wnioskodawcy zważywszy na przepis 24 ust. 1 rozporządzenia Ministra 22
Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 listopada 2007r. w sprawie turnusów rehabilitacyjnych (Dz.U. Nr 230, poz. 1694) stanowiący, iż wpisy do rejestru ośrodków dotyczące turnusów ogólnousprawniających z programem rekreacyjno-wypoczynkowym wydane przed dniem wejścia w życie ww. rozporządzenia zachowują ważność do czasu ich wygaśnięcia, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2008 r., ubiegali się wpis do rejestru ośrodków przyjmujących grupy turnusowe polegający na uzyskaniu uprawnień do przyjmowania na turnusy usprawniająco-rekreacyjne (załącznik nr 6). 1. Kontynuacja realizacji zadania dotyczącego udzielania jednorazowej pożyczki zakładom pracy chronionej W celu ochrony istniejących w zakładzie pracy miejsc pracy osób niepełnosprawnych, Województwo kierowało w poprzednich latach pomoc do zakładów pracy chronionej, udzielając im jednorazowej pożyczki. Zakłady pracy chronionej wykorzystywały otrzymane środki na odzyskanie stabilizacji sytuacji finansowej, eliminując tym samym ryzyko utraty pracy przez zatrudnione osoby niepełnosprawne. Nowelizacja ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2008r., Nr 14, poz. 92 ze zm.), która weszła w życie 1 stycznia 2009 r. zniosła tę formę pomocy oferowanej Zakładom Pracy Chronionej, w związku z czym Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego nie przyznaje aktualnie pomocy finansowej na opisywany cel. Niezależnie od powyższego, Pełnomocnik Zarządu Województwa ds. Osób Niepełnosprawnych monitoruje na bieżąco realizację 16 zawartych w poprzednich latach umów o udzielenie jednorazowej pożyczki dla ZPCH, a w szczególności terminowość spłat należności oraz stan zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Do 31 grudnia 2009 r. do Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu wpłynęło 21 należności z tytułu udzielonych w poprzednich latach pożyczek, w łącznej wysokości 1 857 330,60 zł. Wpływy te podlegają całkowitemu 23
zwrotowi do PFRON. Wraz z dokonującymi się zmianami stopy procentowej - redyskonta weksli, pożyczkobiorcy otrzymują na bieżąco nowe harmonogramy spłat pożyczek. Obecnie trwa 5 postępowań w sprawie wyegzekwowania wierzytelności Funduszu z tytułu wypowiedzianych umów o pożyczkę. Przyczyną wypowiedzenia omawianych umów było niespłacanie udzielonych pożyczek. W pozostałych przypadkach udzielone pożyczki są regularnie spłacane, zgodnie z ustalonym harmonogramami spłat. W okresie wymaganym stan zatrudnienia osób niepełnosprawnych jest zgodny z zapisami zawartych umów. II. KONTROLE I WIZYTACJE 1. Kontrola realizowanych zadań Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2008 r. w sprawie trybu i sposobu przeprowadzania kontroli przez organy upoważnione do kontroli na podstawie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, (Dz. U. z 2008 r. Nr 53, poz. 323) jak również w oparciu o zatwierdzony przez Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego plan kontroli na 2009r. do realizacji przez Wydział ds. Osób Niepełnosprawnych, w ramach realizowanych zadań ustawowych w 2009 roku zostało przeprowadzonych 10 kontroli, w tym: - 2 kontrole w ramach realizacji zadań z zakresu rehabilitacji osób niepełnosprawnych zgodnie z umową na dofinansowanie robót budowlanych dotyczących obiektów służących rehabilitacji w związku z potrzebami osób niepełnosprawnych z wyjątkiem rozbiórki tych obiektów. Kontrola obejmowała sprawdzenie prawidłowości przeznaczenia obiektu na cele rehabilitacji osób niepełnosprawnych oraz umieszczenie tablicy informującej o dofinansowaniu inwestycji przez Urząd Marszałkowski ze środków PFRON. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości, - 1 kontrolę w ramach realizacji wydatkowania środków PFRON, zgodnie z umową o jednorazową pożyczkę w celu ochrony istniejących 24
w zakładzie miejsc pracy osób niepełnosprawnych. Kontrola obejmowała sprawdzenie stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych. W wyniku przeprowadzonej kontroli, nie stwierdzono nieprawidłowości, - 6 kontroli dofinansowania ze środków PFRON w ramach zawartej umowy w zakresie Programu wyrównywania różnic między regionami obszar A., w tym: 4 kontrole problemowe w wyniku których dokonano sprawdzenia zakupionego sprzętu, jego odpowiedniego oznakowania i zaewidencjonowania. Nieprawidłowości nie stwierdzono, 2 kontrole sprawdzające mające na celu sprawdzenie wykonania zaleceń pokontrolnych przekazanych przez Dyrektora Kujawsko-Pomorskiego Oddziału PFRON w Toruniu. Zalecenia pokontrolne zostały wykonane. - 1 kontrola w ramach realizacji umowy na dofinansowanie kosztów tworzenia i działania zakładów aktywności zawodowej tj. w Zakładzie Aktywności Zawodowej w Drzonowie 42, 86-230 Lisewo. Zakresem kontroli objęto: 1) zatrudnienie pracowników w zakładzie na dzień 13.05.2009 r., na podstawie akt osobowych, 2) prowadzenie zajęć rehabilitacyjnych dla osób niepełnosprawnych ze znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, 3) sprawdzenie zakresu rzeczowego i ilościowego zakupionego przez Organizatora ZAZ w 2008 roku wyposażenia dla potrzeb ZAZ w Drzonowie z przedłożonym rozliczeniem kosztów utworzenia i zakresem zawartej umowy, 4) umieszczenie tablicy informującej o dofinansowaniu inwestycji przez Urząd Marszałkowski ze środków PFRON. W wyniku przeprowadzonej kontroli, w ramach zaleceń pokontrolnych zlecono: 1) zapoznanie pracowników z Regulaminem Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych i uzupełnienie akt osobowych o stosowne oświadczenia, 2) zapoznanie pracowników z Regulaminem Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych i uzupełnienie akt osobowych o stosowne oświadczenia, 25
3) informowanie pracowników o sposobie i terminie planowanego rozwiązania umowy o pracę, 4) potwierdzanie przez osoby niepełnosprawne uczestnictwa w zajęciach rehabilitacyjnych stosownym podpisem w Dzienniku Rehabilitacji. O wykonaniu zaleceń pokontrolnych ZAZ poinformował w wyznaczonym terminie. 2. Przeprowadzone wizytacje - 3 wizytacje, w ramach których sprawdzano dokumenty załączone do złożonych wniosków oraz zaawansowanie robót budowlanych przed rozpatrzeniem złożonych wniosków dotyczących dofinansowania robót budowlanych obiektów służących rehabilitacji w związku z potrzebami osób niepełnosprawnych z wyjątkiem rozbiórki tych obiektów, - 12 wizytacji, w ramach których sprawdzano wykonanie robót budowlanych, których zakres został przedstawiony do rozliczenia zgodnie z zawartymi w latach 2008-2009 umowami na dofinansowanie robót budowlanych obiektów służących rehabilitacji w związku z potrzebami osób niepełnosprawnych z wyjątkiem rozbiórki tych obiektów, - 15 wizytacji, w ramach których sprawdzano zgodność danych zawartych we wniosku w sprawie wpisu do rejestru ośrodków przyjmujących grupy turnusowe, zgodnie z zapisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 listopada 2007r. (Dz.U. Nr 230, poz. 1694) - część wizytacji dotyczyła spraw wszczętych w 2008r. III. REALIZACJA PROGRAMÓW PFRON, współfinansowanych z budżetu województwa 1. Program Wyrównywania Różnic Między Regionami II Obszar A Zarząd Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych uchwałą nr 178/2009 dnia 28 maja 2009 r. przyjął kierunki działań oraz warunki brzegowe obowiązujących realizatorów Programu wyrównywania 26
różnic między regionami II w 2009 roku oraz wykaz powiatów leżących w województwach spełniających warunki programu. Zgodnie z załącznikiem nr 1 do w/w uchwały dla obszaru A programu obejmującego wyposażenie obiektów służących rehabilitacji osób niepełnosprawnych w sprzęt rehabilitacyjny, realizatorem jest Samorząd Województwa. Na podstawie w/w uchwały Zarząd Województwa Kujawsko - Pomorskiego podjął uchwałę nr 46/688/09 o przystąpieniu do programu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych pn. Program wyrównywania różnic między regionami II w obszarze A. Przystąpienie do programu jest zgodne z Wojewódzkim Programem Wyrównania Szans Osób Niepełnosprawnych i Przeciwdziałania Ich Wykluczeniu Społecznemu oraz Pomocy w Realizacji Zadań na Rzecz Zatrudniania Osób Niepełnosprawnych, przyjętym uchwałą nr XXIX/356/04 Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 29.12.2004 r. celem strategicznym 2. Zwiększenie dostępu do leczenia, opieki i rehabilitacji medycznej; celem operacyjnym 2.2 Stymulowanie rozwoju opieki i rehabilitacji leczniczej. Zgodnie z procedurami programu Samorząd Województwa złożył do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wystąpienie zbiorcze obejmujące 6 projektów w terminie wskazanym w zaproszeniu do programu. Wszystkie projekty zostały zaakceptowane na kwotę zgodną z wystąpieniem tj. w pełnej wysokości. Pomiędzy Województwem a Kujawsko-Pomorskim Oddziałem PFRON w dniu 8.12.2009 r. zawarta została umowa nr WRR/000100/02/D. Na podstawie niniejszej umowy w 2009 roku zawarto kolejnych 6 umów z beneficjentami programu tj: - Miejskim Zespołem Opieki Zdrowotnej Sp. z o.o. we Włocławku; - Niepublicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej EUROMEDICA-SPEC sp. z o.o. w Grudziądzu; - Regionalnym Szpitalem Specjalistycznym im. Dr Władysława Biegańskiego w Grudziądzu; - Poradnią Rehabilitacyjną Re-VITA Sp. z o.o. w Toruniu; - Wojewódzkim Szpitalem Dziecięcym w Toruniu; - Zespołem Opieki Zdrowotnej w Chełmnie. Całkowity koszt realizacji zadania wyniósł 951.140,19 zł w tym środki własne wynoszą 505.368,88 zł, z czego z budżetu województwa na realizacje 27
projektu przez Wojewódzki Szpital Dziecięcy w Toruniu przekazano (za pośrednictwem Departamentu Zdrowia) kwotę 66.454,78 zł, przyznaną na podstawie umowy nr IN.II.3020-UDOT/1013/2009 z dnia 4 listopada 2009 r. Samorząd pozyskał łącznie na dofinansowanie wszystkich projektów ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych 445.771,31 zł. Wykaz zawartych umów w ramach programu przedstawia załącznik nr 7. Termin ostatecznego rozliczenia projektów, zgodnie z zawartymi umowami przypada na koniec marca 2010 roku. Nowością drugiej edycji programu jest fakt, że koszty obsługi przez samorząd wojewódzki projektów realizowanych w ramach programu pokrywane są ze środków PFRON do wysokości 2,5% środków wykorzystanych za realizację zadania. Zgodnie z umową jest to kwota 11.144,26 zł. Uchwałą Sejmiku Województwa Nr XLII/1071/10 z dnia 1.02.2010 r. w sprawie zmiany budżetu województwa na rok 2010 wprowadzono ww. kwotę do budżetu województwa na rok 2010, określając jej przeznaczenie jako koszty obsługi zadań finansowanych w ramach Programu wyrównywania różnic między regionami II Obszar A. 2. Program Ograniczania Skutków Niepełnosprawności W ramach programu pn. Program Ograniczania Skutków Niepełnosprawności, kontynuowane było zadanie pn. Działalność Rehabilitacyjna Centrum Dziennego Pobytu w Regionalnym Zakładzie Opieki Paliatywnej Dom Sue Ryder w Bydgoszczy oraz wypożyczalnia sprzętu rehabilitacyjnego przez Regionalny Zespół Opieki Paliatywnej Dom Sue Ryder w Bydgoszczy. Program adresowany jest do osób, które utraciły sprawność organizmu, są w okresie diagnozowania możliwości oraz potrzeb i nie posiadają jeszcze orzeczenia o niepełnosprawności oraz osób posiadających takie orzeczenie. Regionalny Zespół Opieki Paliatywnej w ramach realizacji zadania prowadzi Centrum Dziennego Pobytu w formie dwóch jednostek - poradni rehabilitacyjnej oraz przychodni logopedycznej. Do realizacji projektu 28
zatrudnionych zostało 7 osób, w tym 3 rehabilitantów, 3 terapeutów zajęciowych oraz 1 kierowca. Program realizowany jest od 2006 roku. Pomiędzy Województwem kujawsko-pomorskim a Oddziałem PFRON w dniu 30 grudnia 2005 roku podpisane zostało porozumienie nr 5/2005, według postanowień którego ustalono budżet projektu i zobowiązano Województwo do corocznego składania najpóźniej w dniu 15 stycznia każdego roku wniosku o dofinansowanie zadania. Po pozytywnym rozpatrzeniu przez Oddział PFRON złożonego wniosku, w 2009 roku podpisana została umowa dwustronna pomiędzy Województwem a PFRON nr OON/000019/02/D z dnia 29 kwietnia 2009 r. Następnie na podstawie tejże umowy, Województwo zawarło umowę nr SPN.3052-UPZ/2/2009 z dnia 18 maja 2009 r. zmienionej Aneksem Nr 1 z dnia 25 maja 2009 r., z bezpośrednim realizatorem projektu tj. RZOP Dom Sue Ryder w Bydgoszczy. W ramach realizacji zadania w roku 2009 Regionalny Zespół Opieki Paliatywnej Dom Sue Ryder dokonał zakupu nowego sprzętu rehabilitacyjnego służącego pacjentom w ramach terapii zajęciowej a także będących bazą dla prowadzonej wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego. Zakupiono sprzęt rehabilitacyjny i pomocniczy: materace przeciwodleżynowe 3 szt., wózki inwalidzkie elektryczne 4 szt., krzesła WC 30 szt. balkoniki 4 szt., balkoniki składane z siedziskiem dwukołowe 10 szt., kule łokciowe 31 szt., łóżka rehabilitacyjne 13 szt., elektrody samoprzylepne do mini TENS jednorazowe 107 kpl. W poprzednich latach w ramach realizacji programu, dokonano zakupu samochodu do przewozu osób niepełnosprawnych oraz sprzętu medycznego. Osoby niepełnosprawne beneficjenci programu - dowożeni byli na zajęcia rehabilitacyjne. Wydatki na zakup i eksploatację pojazdu znacznie przyczyniły się do poprawy dostępności prowadzonych usług. Zakupiony sprzęt rehabilitacyjny i pomocniczy oraz niezbędne akcesoria służące rehabilitacji osób niepełnosprawnych, unowocześniły bazę urządzeń rehabilitacyjnych w ramach Poradni Rehabilitacyjnej, z której porad korzystali beneficjenci programu. Sprzęt jest udostępniany nieodpłatnie w wypożyczalni sprzętu na terenie RZOP Dom Sue Ryder w Bydgoszczy oraz wypożyczany do domu za kaucją określoną w regulaminie. 29