Pedagogika przedszkolna - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Pedagogika przedszkolna Kod przedmiotu 05.1-WP-PEDP-PPM-W_pNadGenACQJ0 Wydział Kierunek Wydział Pedagogiki, Psychologii i Socjologii Pedagogika / Edukacja elementarna i terapia pedagogiczna Profil ogólnoakademicki Rodzaj studiów pierwszego stopnia z tyt. licencjata Semestr rozpoczęcia semestr zimowy 2016/2017 Informacje o przedmiocie Semestr 2 Liczba punktów ECTS do zdobycia 3 Typ przedmiotu obowiązkowy Język nauczania polski Sylabus opracował dr hab. Marzenna Magda-Adamowicz, prof. UZ Formy zajęć
Forma Forma zajęć semestrze tygodniu semestrze tygodniu zaliczenia (stacjonarne) (stacjonarne) (niestacjonarne) (niestacjonarne) Wykład 15 1 9,6 Egzamin Ćwiczenia 15 1 9,6 Zaliczenie na ocenę Cel przedmiotu Zapoznanie studentów z podstawowymi założeniami z zakresu pedagogiki przedszkolnej (geneza, przedmiot, status, zadania, funkcje pedagogiki przedszkolnej, jej interdyscyplinarny charakter, koncepcje), podstawowymi pojęciami (dziecko, dzieciństwo, edukacja przedszkolna, przedszkole), zasadami, metodami i formami pracy opiekuńczowychowawczej z dzieckiem w wieku przedszkolnym, problematyką procesu adaptowania się dziecka w przedszkolu. Ukazanie znaczenia zabawy i strategii zadaniowej w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym. Kształtowanie umiejętności projektowania ofert edukacyjnych dla dzieci w wieku przedszkolnym, zastosowania przygotowanych projektów w praktyce edukacyjnej, wykonania i prezentacji środków edukacyjnych dla dzieci w wieku przedszkolnym. Wymagania wstępne Podstawy dydaktyki ogólnej, teorii wychowania i psychologii rozwojowej. Zakres tematyczny Geneza i status pedagogiki przedszkolnej oraz przedmiot, funkcje i zadania. Interdyscyplinarny charakter pedagogiki przedszkolnej. Podstawowe pojęcia pedagogiki przedszkolnej (dziecko, dzieciństwo, edukacja przedszkolna). Cele wychowania przedszkolnego, środki dydaktyczne i podstawa programowa. Zasady i formy pracy pedagogicznej w przedszkolu: charakterystyka klasycznych i współczesnych klasyfikacji zasad stosowanych w pracy pedagogicznej z dziećmi w wieku przedszkolnym oraz form organizacyjnych: a) zajęcia i zabawy swobodne, b) zajęcia dowolne, c) zajęcia z całą grupą, d) zajęcia zespołowe, e) zajęcia indywidualne, f) sytuacje okolicznościowe. Metody pracy wychowawczej w przedszkolu: 1) klasyczne: a) metody czynne, b) metody oglądowe, c) metody słowne. Zabawa jako potrzeba dziecka i strategia edukacyjna: a) pojęcie zabawa, b) wybrane teorie zabawy, c) właściwości zabawy, d) rodzaje zabaw, e) różnice miedzy zabawą a grą, e) zachowania dorosłego sprzyjające i przeszkadzające zabawie dzieci. Strategia zadaniowa w
edukacji dzieci w wieku przedszkolnym: a) pojęcie zadanie, b) klasyfikacja zadań przydatnych w edukacji dzieci, c) procedura wykonywania zadań przez dzieci, d) rola dorosłego w procesie wykonywania zadań przez dzieci Planowanie pracy dydaktyczno-wychowawczej w przedszkolu: a) pojęcia plan, planowanie, b) rodzaje planów: roczny plan, plany miesięczne, dzienny plan, c) cechy dobrego planu. Środowisko przedszkolne a adaptacja dziecka w przedszkolu: a) pojęcie adaptacja, b) poziomy adaptowania się dziecka do warunków przedszkolnych, c) czynniki wyznaczające poziom adaptacji dziecka do przedszkola, d) przejawy prawidłowej i nieprawidłowej adaptacji do przedszkola, e) rola nauczyciela i środowiska rodzinnego w procesie przystosowania się dziecka do przedszkola. Przedszkole miejscem rozwoju dziecka. Samodzielność i niesamodzielność dziecka w wieku przedszkolnym: a) pojęcie samodzielność, b) formy samodzielności u dzieci w wieku przedszkolnym, c) poziomy samodzielności dziecka w życiu codziennym, d) zakresy samodzielności dziecka, e) przejawy niesamodzielności dziecka, f) rola środowiska rodzinnego i przedszkolnego w procesie usamodzielniania się dziecka. Dziecko w sytuacjach edukacyjnych. Nauczyciel wychowania przedszkolnego: a) cele i zadania działalności pedagogicznej nauczycieli przedszkola, b) podstawowe funkcje nauczyciela przedszkola, c) pedagogiczna postawa nauczyciela przedszkola, d) przygotowanie nauczyciela przedszkola do pracy z dziećmi e) warsztat pracy nauczyciela przedszkola, f) kształcenie nauczycieli wychowania przedszkolnego. Osobowość nauczyciel przedszkolna. Dokumentacja nauczyciela przedszkolnego. Organizacja dnia i pobytu dziecka w przedszkolu. Projektowanie zajęć w grupie przedszkolnej. Projektowanie kalendarza uroczystości i imprez przedszkolnych. Działanie dziecka w wieku przedszkolnym wspierająca rola nauczyciela. Organizacyjne formy wspomagania procesu rozwoju dzieci strategia zabawowa, strategia zadaniowa. Programy wychowania w przedszkolu. Plan miesięczny. Metody kształcenia Wykłady wykład konwencjonalny, problemowy, prezentacje multimedialne. Konwersatoria podające (praca z tekstem, praca z dokumentem źródłowym), problemowe (dyskusja, meta plan, drzewo decyzyjne), praktycznego działania (projektowanie zadań, metoda przypadków, praca w grupach, metoda przypadków, burza mózgów, projekty i prezentacje multimedialne). Efekty kształcenia i metody weryfikacji osiągania efektów kształcenia Opis efektu Symbole Metody weryfikacji Forma zajęć efektów
Opis efektu Symbole Metody weryfikacji Forma zajęć efektów Student ma elementarną wiedzę o miejscu pedagogiki przedszkolnej w systemie nauk oraz o jej przedmiotowych i metodologicznych powiązaniach z innymi dyscyplinami naukowymi K_W02 egzamin - ustny, opisowy, testowy i inne praca pisemna sprawdzian z Wykład progami punktowymi Posiada umiejętność prezentowania własnych pomysłów, wątpliwości i sugestii odnośnie edukacji przedszkolnej dziecka, popierając je argumentacją w kontekście wybranych perspektyw teoretycznych oraz poglądów różnych autorów K_U03 praca pisemna Projekty zadań i sytuacji dla dzieci w wieku przedszkolnym Swobodne Ćwiczenia wypowiedzi Prezentacje Ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności z zakresu pedagogiki przedszkolnej, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się w tej dziedzinie, dokonuje samooceny własnych kompetencji w tym zakresie i doskonali swe umiejętności, K_K01 kolokwium obserwacja i ocena aktywności na zajęciach konwersacja Ćwiczenia wyznacza kierunki własnego rozwoju i kształcenia w dziedzinie wczesnej edukacj Warunki zaliczenia Wykłady Warunkiem zaliczenia są: aktywna obecność na wykładach (30%), pracy pisemnej (35%), sprawdzianu (35%). Konwersatoria
Zaliczenie z oceną na podstawie: kolokwium pisemnego (20%), projektowania sytuacji i zadań edukacyjnych (20%), prezentacji do wybranego zagadnienia (20%), aktywnej obecności studentów (20%) i pozytywna ocena z pracy pisemnej (20%). Ocena końcowa Ocena pozytywna z egzaminu pisemnego, który obejmuje treści z konwersatoriów (50%) i wykładów (50%). Obciążenie pracą Obciążenie pracą Studia stacjonarne (w godz.) Studia niestacjonarne (w godz.) Godziny kontaktowe (udział w zajęciach; konsultacjach; egzaminie, itp.) 40 25 Samodzielna praca studenta (przygotowanie do: zajęć, kolokwium, egzaminu; studiowanie literatury przygotowanie: pracy pisemnej, projektu, prezentacji, raportu, wystąpienia; itp.) 35 50 Łącznie 75 75 Punkty ECTS Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Zajęcia z udziałem nauczyciela akademickiego 2 1 Zajęcia bez udziału nauczyciela akademickiego 1 2 Łącznie 3 3 Literatura podstawowa 1. Donaldson M., Myślenie dziecka, Warszawa 1986. 2. Hurlock E., Rozwój dziecka, Warszawa 1985. 3. Jaszczyszyn E., Szada-Borzyszkowska, red., Edukacja dziecka: mity i fakty, Białystok 2010. 4. Karbowniczek J., Kwaśniewska M., Surma B., Podstawy pedagogiki przedszkolnej z metodyką, 2011. 5. Nowak-Łojewska A., Olczak A., Soroka-Fedorczuk A., red., Edukacja małego dziecka refleksje, problemy, doświadczenia, Zielona Góra 2009.
6. Olczak A., Przedszkole podstawą nowoczesnej szkoły, [w:] W poszukiwaniu nowoczesnej szkoły, red. M. Nyczaj- Drąg, A. Olczak, Kraków 2007. 7. Podstawa programowa wychowania przedszkolnego, 2008. 8. Waloszek D., Pedagogika przedszkolna. Metamorfoza statusu i przedmiotu badań, Kraków 2006. 9. Waloszek D., Funkcje przedszkola wobec dziecka: wychowanie przedszkolne, Zielona Góra 1992. 10. Waloszek D. (red.), Edukacja dzieci sześcioletnich w Polsce, Zielona Góra 2005. Literatura uzupełniająca 1. Guz S., Zwierzchowska I., O pomyślny start szkolny dziecka, Warszawa 2010. 2. Kapica G., Współczesne konteksty dzieciństwa, Racibórz 2006. 3. Śliwerski B., Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu, Gdańsk 2007. 4. Waloszek D., Wybrane zagadnienia edukacji człowieka w dzieciństwie, Kraków 2009. 5. Waloszek D., Edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna: obszary sporów, poszukiwań wyzwań i doświadczeń w kontekście zmian oświatowych, Kraków 2010. 6. Czasopisma: Wychowanie w Przedszkolu i Bliżej Przedszkola Uwagi Pozycje literatury są każdorazowo ustalane i podawane przez prowadzącego wykłady i ćwiczenia. Zmodyfikowane przez dr Iwona Kopaczyńska (ostatnia modyfikacja: 12-07-2016 15:34)