Neonatologia Dokumentacja medyczna Finansowanie sektora medycznego

ISSN 1899-97-86 www.nowoczesna-klinika.pl styczeń (1) 2013 Neonatologia Dokumentacja medyczna Finansowanie sektora medycznego

W NUMERZE WYDARZENIA 4-13 ZARZĄDZANIE 14-17 Outsourcing dokumentacji medycznej ANALIZA 18-22 Leczenie transgraniczne WYPOSAŻENIE 24-26 Tomografy PRAWO 28-29 Komu i w jaki sposób lekarz może udostępnić dokumentację medyczną? NEONATOLOGIA 32-35 Organizacja stanowiska opieki neonatologicznej cz. II FINANSOWANIE 36-39 Finansowanie sektora medycznego NOWOŚCI 41 Drodzy Czytelnicy, Oto witamy się z Państwem w Nowym Roku nową szatą graficzną, która mamy nadzieje, przypadnie Wam do gustu. Piszemy dużo o wciąż o spędzającej sen z powiek dokumentacji medycznej: zasadach jej udostępniania oraz przechowywania. Poruszamy także m.in. ważki temat finansowania sektora medycznego: skąd wziąć pieniądze na sprzęt, kadry czy rozbudowę nowoczesnej placówki? Na koniec miła, noworoczna niespodzianka konkurs, w którym można wygrać bezpłatną, roczną prenumeratę naszego miesięcznika. Jeszcze raz Wszystkiego Najlepszego w Nowym Roku, Redakcja REDAKTOR NACZELNY Weronika Panné tel. 022 867 27 50 wew. 121, email: biuro@mbmedia.pl, Wydawca MB Media s.j. ul. Altowa 6, 02-386 Warszawa tel. 022 867 27 55, faks 022 824 70 16, biuro@mbmedia.pl www.nowoczesna-klinika.pl REKLAMA Kamila Banaszek tel. 22 867 27 61 wew. 110, email: kamila.banaszek@mbmedia.pl Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść materiałów reklamowych. Wydawca zastrzega sobie prawo do skrótów nadesłanych materiałów. Wszystkie prawa zastrzeżone. Przedruk w całości lub części wyłącznie za zgodą Wydawcy. Fotografia: I okładka: Justyna Furmanczyk styczeń 2012 3

WYDARZENIA Z komunikatów Ministerstwa Zdrowia Informacja o trwającej rekrutacji na szkolenia organizowane w grudniu br. w poszczególnych województwach w ramach projektu pn.: Nowoczesne zarządzanie w zakładach opieki zdrowotnej szkolenia z zakresu rachunku kosztów i informacji zarządczej oraz narzędzi restrukturyzacji i konsolidacji ZOZ. Uprzejmie Państwu przypominamy, iż Departament Ubezpieczenia Zdrowotnego Ministerstwa Zdrowia we współpracy ze Szkołą Główną Handlową w Warszawie realizuje projekt pn.: Nowoczesne zarządzanie w zakładach opieki zdrowotnej szkolenia z zakresu rachunku kosztów i informacji zarządczej oraz narzędzi restrukturyzacji i konsolidacji ZOZ, współfi nansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Głównym celem projektu jest przekazanie pracownikom podmiotów leczniczych w szczególności tym zaliczającym się do szeroko rozumianej kadry zarządzającej wiedzy w zakresie możliwości wykorzystania nowego modelu rachunku kosztów (przygotowanego przez ekspertów Szkoły Głównej Handlowej) w procesie uzyskiwania rzetelnej informacji o rzeczywistych kosztach świadczeń opieki zdrowotnej i w procesie zarządzania podmiotami leczniczymi. Ponadto, prezentowane rozwiązania z zakresu nowego modelu rachunku kosztów będą podstawą do tworzenia przyszłych rozwiązań legislacyjnych w tym zakresie dlatego też celem szkolenia jest również przedstawienie założeń nowego modelu rachunku kosztów, co może w istotny sposób ułatwić jego późniejsze wdrażanie. Dodatkowym celem Projektu będzie upowszechnienie wiedzy na temat nowoczesnych narzędzi restrukturyzacji oraz modeli organizacji opieki zdrowotnej zgodnie z ideą opieki koordynowanej (managed care). W ramach ww. projektu Ministerstwo Zdrowia organizuje m.in. bezpłatne, jednodniowe szkolenia, które przewidziane są dla wszystkich podmiotów leczniczych (w rozumieniu ustawy z dnia 15.04.2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. 2011 Nr 112, poz. 654, z późn. zm.)), przedstawicieli podmiotów tworzących oraz akademii medycznych będących benefi cjentami projektu. Z uwagi na fakt, iż szkolenia cieszą się dużą popularnością i zainteresowaniem ze strony benefi cjentów, a Ministerstwo Zdrowia posiada jeszcze wolne miejsca do udziału w nim, serdecznie zachęcamy do przystąpienia do projektu poprzez kontakt ze wskazaną poniżej Firmą, z którą MZ podjęło współpracę w ramach ww. działań. Liczba zgłoszonych przedstawicieli z podmiotów leczniczych jest dowolna, z kolei podmioty tworzące jak również akademie medyczne mogą oddelegować po dwie osoby na szkolenie. Dlatego zapraszamy do udziału w szkoleniu: Dyrektorów, Prezesów, Głównych Księgowych i ich zastępców, Naczelników, Ordynatorów, Pielęgniarki Naczelne, Oddziałowe, Koordynujące, Pełnomocników, Koordynatorów oraz Pielęgniarki, Analityków, Statystyków i innych pracowników zainteresowanych poprawą efektywności funkcjonowania podmiotów leczniczych. Zaznaczamy również, że realizację planowanego projektu uzasadnia potrzeba działania na rzecz poprawy sytuacji w zakresie zrównania szans kobiet i mężczyzn. Zatem jeżeli liczba osób, do których adresowany jest Projekt w danym podmiocie leczniczym będzie wyższa niż liczba pracowników jednostki mogących uczestniczyć w szkoleniach, kierownik jednostki powinien w pierwszej kolejności delegować do uczestnictwa kobiety. Jednocześnie uprzejmie informujemy, że w chwili obecnej trwa proces rekrutacyjny na szkolenia organizowane 4 www.nowoczesnaklinika.pl

WYDARZENIA w poszczególnych województwach: Mazowieckim 30 stycznia 2013 r. Kujawsko-Pomorskim 14 lutego 2013 r. Łódzkim - 20 lutego 2013 r. Wielkopolskim - 28 lutego 2013 r. Zaproszenia wysyłane są do Państwa drogą elektroniczną na ogólne adresy skrzynek mailowych lub na skrzynki podane przez Państwa w chwili dokonywania rejestracji na platformie informatycznej projektu www.nzzoz.mz.gov. pl, na której mogą Państwo zapoznać się ze szczegółowymi informacjami na jego temat po wcześniej dokonanej rejestracji. Zawiadamiamy również, że o miejscu, terminie oraz godzinie rozpoczęcia szkolenia zostaną bądź zostali już Państwo poinformowani przez współpracującą z Ministerstwem Zdrowia w zakresie działań rekrutacyjno organizacyjnych, fi rmę KDK Sp. z o.o. Jeśli zatem są Państwo zainteresowani udziałem w powyższych szkoleniach, a nie otrzymali Państwo jeszcze zaproszenia, poniżej podajemy bezpośredni kontakt, pod którym można dokonywać zgłoszeń. Firma : KDK Sp. z o.o. Adres ul. Mokotowska 14 00-561 Warszawa Fax 022 379 23 01 Pani: AGNIESZKA MACIĄTEK Tel. 022 379 23 40, 604 534 512 E-mail agnieszka@kdkinfo.com.pl Pani: ANNA CHABROS Tel. 022 379 23 40, 601 224 545 E-mail anna.chabros@kdkinfo.pl Informacji na temat Projektu i związanych z nim sesji szkoleniowych udzielają pracownicy Departamentu Ubezpieczenia Zdrowotnego w Ministerstwie Zdrowia: Pani Iwona Zielińska oraz Pani Beata Bąk pod numerami telefonu /22/ 53 00 122 lub 334. Francja: Pacjent ma prawo wiedzieć! Lekarz ma obowiązek informować o możliwych skutkach ubocznych szczepień. Pod koniec grudnia ubiegłego roku sąd cywilny w Bordeaux ogłosił, że uznaje winę lekarza, który nie poinformował swojego pacjenta o możliwych skutkach ubocznych szczepionki przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, w tym o trwających badaniach nad jej powiązaniem ze stwardnieniem rozsianym, na które to zachorował pacjent. Lekarz ma wypłacić 3000 euro odszkodowania swojemu pacjentowi, za szkody moralne. Co ciekawe obowiązek udowodnienia, że pacjent został poinformowany o możliwych skutkach ubocznych leży po stronie lekarza. Odszkodowanie to ma być rekompensatą za to, że pacjent poprzez brak informacji ze strony lekarza mógł stracić możliwość uniknięcia poważnych konsekwencji zdrowotnych szczepionki i takie było nasze założenie w pozwie powiedział prawnik William Collart, który wygrał sprawę niedoinformowanego pacjenta. Co wyjątkowe w tym wyroku i powinno przyciągnąć uwagę służby zdrowia to to, że nie udowodniono powiązania przyczynowo-skutkowego pomiędzy szczepieniem, a późniejszą chorobą powoda. Historia choroby i czas między zaszczepieniem, a jej wykryciem nie dały odpowiedzi na pytanie o początek schorzenia. Natomiast dwóch innych pacjentów zeznało, że ich również rzeczony lekarz nie poinformował o możliwych skutkach ubocznych szczepionek im podanych. Pacjent nie wygrał sprawy ze względu np. na zanieczyszczenie szczepionki, ale tylko i wyłącznie za poniesione szkody moralne związane z brakiem odpowiednich informacji od lekarza. styczeń 2013 5

WYDARZENIA 14 grudnia br. odbyło się pierwsze spotkanie nowo powołanego organu w Sejmie RP o nazwie Komisja Administracji i Cyfryzacji, której celem jest nadzorowanie stanu zaawansowania prac nad budową systemu dostępu do danych Centralnego Wykazu Ubezpieczonych [EWUŚ]. W spotkaniu uczestniczyli posłowie wszystkich frakcji oraz przedstawiciele urzędów GIODO, ZUS, KRUS. Narodowy Fundusz Zdrowia reprezentował dyrektor Departamentu Informatyki - Andrzej Strug, natomiast stronę świadczeniodawców lekarzy-praktyków reprezentowała doktor Bożena Janicka prezes PPOZ. Trudne początki systemu ewuś Od początku bieżącego roku 2013 placówki medyczne posiadające kontrakt z NFZ-em powinny były uzyskać dostęp do systemu ewuś, czyli elektronicznej weryfi kacji uprawnień świadczeniobiorców. Ma on pozwolić na sprawną weryfi kację uprawnień pacjentów. Czy systemy informatyczne do zarządzania placówką medyczną są gotowe na zmiany? Zadaniem systemu ewuś jest przede wszystkim uproszczenie i usprawnienie procesu weryfi kacji uprawnień pacjentów. - Największą zaletą systemu ewuś jest to, że od 1 stycznia 2013 roku pacjenci będą zwolnieni z dotychczasowego obowiązku przedstawiania dokumentu potwierdzającego ubezpieczenie, czyli książeczki ubezpieczeniowej lub druku RMUA komentuje Adam Kołodziejczyk Product Manager oprogramowania Comarch OptiMED24. Z drugiej strony ewuś ma ułatwić rozliczanie świadczeniodawcy z płatnikiem i co ważne - wszystkie ewentualne uwagi i reklamacje wynikające z błędnego statusu ubezpieczenia pacjenta od stycznia 2013 będą rozpatrywane przez NFZ. Takie rozwiązanie uchroni świadczeniodawców od dodatkowych kosztów związanych z korektą rozliczeń. - Optymalny system do obsługi placówki medycznej dzięki właściwie przygotowanej integracji z ewuś powinien łączyć w sobie dwie podstawowe funkcje z jednej strony skrócić czas obsługi pacjenta w rejestracji w porównaniu z dotychczasowym procesem weryfi kacji, a z drugiej - usprawnić proces rozliczenia z NFZ dodaje Kołodziejczyk. Świadczeniodawca będzie miał możliwość weryfi kacji uprawnień poprzez dedykowany portal internetowy lub branżowe oprogramowanie, które jest zintegrowane z systemem ewuś. Takie były szczytne założenia wprowadzenia systemu ewuś, niestety zrealizowanie ich okazało się nie być takie proste. Do czasu uchwalenia ustawy z dnia 27 lipca 2012 r., nowelizującej ustawę o świadczeniach opieki zdrowotnej fi nansowanych ze środków publicznych, Centrala NFZ nie mogła udostępniać na zewnątrz danych zgromadzonych w CWU w celu weryfi kacji prawa do świadczeń przez podmioty udzielające świadczeń opieki zdrowotnej. W trakcie prac nad nowelizacją ustawy Narodowy Fundusz Zdrowia podjął działania zmierzające do przygotowania systemu informatycznego umożliwiającego 6 www.nowoczesnaklinika.pl

WYDARZENIA świadczeniodawcom dostęp do informacji przetwarzanych w CWU. Aby zapewnić ochronę danych osobowych oraz funkcjonalność działania rejestru utworzono nowy system, działający obok CWU, który nazwano systemem Elektronicznej Weryfi kacji Uprawnień Świadczeniobiorców (ewuś) działający jako łącze z Centralnym Wykazem Ubezpieczonych. Idea wydaje się być słuszna, środowisko medyczne nie jest przeciwne informatyzacji ochrony zdrowia i czekało na takie narzędzie od bardzo dawna. Niestety system do weryfi kacji powstał w zupełnym oderwaniu od rzeczywistości, bez konsultacji z tymi, którzy mają go najczęściej użytkować czyli na co dzień- w przychodniach POZ. Centrala NFZ zapewnia, że korzystanie z systemu nie jest obowiązkowe, ale co innego narzuca znowelizowana ustawa i zarządzenie prezesa NFZ. Dlatego chcemy uzmysłowić nie tylko lekarzom, że to co nas czeka od 1 stycznia nie jest gotowe, a wręcz jest niebezpieczne dla świadczeniodawców, którzy będą rozliczani z każdej porady, wystawionej recepty, zbieranych oświadczeń, itd., ale również i dla świadczeniobiorców, którzy z pewnością tego się nie spodziewają. Wydano już na niego 10 milionów zł do tego należy pamiętać o kosztach związanych z utrzymaniem takiego systemu, zatrudnieniem do obsługi osób komentuje prezes PPOZ. Diametralnie rozmijają się odczucia urzędników NFZ, co do budowanej przez siebie platformy ewuś z odczuciami użytkowników tego systemu, czyli lekarzypraktyków i zgłaszane przez nich liczne niepokojące pytania i uwagi, na które ciągle nie ma odpowiedzi. W trakcie spotkania przedstawiciel Narodowego Funduszu Zdrowia Andrzej Strug, oprócz wypowiadania standardowych już haseł wychwalających tworzony system, nie był w stanie odpowiedzieć na większość konkretnych pytań skierowanych od przedstawiciela środowiska medycznego doktor Janickiej. Usłyszeć można było informacje, że system wdraża się dobrze i działa prawidłowo i to pomimo sytuacji, że tego dnia w ogóle nie działał. Lekarze mają na forach medycznych pytają o to, jak NFZ zamierza kontrolować tak wielką liczbę świadczeniobiorców, biorąc pod uwagę, że system ewuś nie spełnia początkowych założeń, jak choćby to, że hasła pracowników miały być ważne przez 30 dni, tymczasem w części placówek wygasły już po 2 dniach, nie wspominając o tym, że niektóre placówki w ogóle nie mają dostępu do Internetu, więc będą musiały gromadzić oświadczenia od wszystkich pacjentów, i przesyłać je później do NFZ celem weryfi kacji. To, co nie podoba się także lekarzompraktykom to prawo mówiące o tym, że potwierdzić ubezpieczenie można tylko od osoby, która w danym dniu ubiega się o udzielenie świadczenia i tak, jak ktoś ma 5 członków rodziny, to sobie może 5 razy iść do pracodawcy, bo dziś się dowie o jednym dziecku, a za 3 dni o drugim ( ) Chcę pomóc pacjentowi, sprawdzę wszystkich i co, mam pozorować, że dziś chcieli przyjść do lekarza całą rodziną? pyta just44 na forum Optimedu. Miejmy nadzieję, że NFZ szybko rozwieje wszelkie wątpliwości i naprawi to, co nie zostało dopracowane, tak byśmy w niedługim czasie przekonali się o tym, że system ewuś ułatwia życie zarówno pacjentom, jak i lekarzom. styczeń 2013 7

WYDARZENIA Lębork: modernizacja bloku operacyjnego za 1,2 mln zł - Nie mamy takich zasobów, żeby wykonać inwestycję z własnych środków, dlatego postanowiliśmy, że zostanie przeprowadzona w ramach kredytu kupieckiego. Firma, która się zgłosiła do projektu i wygrała przetarg znalazła partnera, który sfi nansuje modernizację. Jest to MEDFinance, któremu my przez 4 lata spłacimy zaciągnięty kredyt na budowę mówi Andrzej Sapiński, dyrektor placówki. Placówka zamierza przygotować i wyposażyć odrębną salę chirurgii ortopedyczno-urazowej, ponieważ zabiegi wykonywane na kościach wymagają specjalnych warunków oraz dwie sale: chirurgii ogólnej i ginekologii. Inwestycja ruszyła w grudniu 2012 roku i potrwa 3 miesiące. W praktyce powstanie zupełnie nowy blok, ponieważ oprócz sufi tu, podłogi i ścian wszystkie jego elementy mają być nowe. Zmieni się cała infrastruktura lokalowa, wymienione zostaną instalacje elektryczne, wentylacyjne i klimatyzacyjna. Oprócz sal operacyjnych powstanie sala wybudzeń oraz sala przygotowania pacjenta do zabiegu. - Rocznie wykonujemy około 3 tys. operacji mówi Andrzej Sapiński Blok operacyjny musi być efektywnie wykorzystany, czyli każda z sal powinna pracować co najmniej kilkanaście godzin na dobę, aby mogła się utrzymać. Nasz oddział musiał już zostać zmodernizowany, aby spełnić wymogi Ministerstwa Zdrowia. Szpital zamierza wyposażyć blok operacyjny w stoły operacyjne, aparaty do znieczuleń i nowoczesny sprzęt niezbędny do przeprowadzania zabiegów. Dyrektor planuje także fi nansowanie ratalne zakupów. - Wbrew pozorom ta forma zakupu nie jest droga, ponieważ udaje nam się zaciągnąć kredyt z oprocentowaniem, które nie przekracza 6-7 procent mówi Andrzej Sapiński. Szpital w Lęborku nie posiada zobowiązań wymagalnych. Bilansuje się, a nawet wypracowuje zyski. To efekt ograniczania kosztów dzięki ciężkiej pracy personelu zatrudnionego w placówce. Szpital podpisze umowę o współpracy z Uniwersytetem Medycznym w Gdańsku o przyjęciach na praktyczną naukę zawodu studentów V i VI roku medycyny. Szpital w Lęborku dysponuje fi nansowaniem NFZ w wysokości 43,6 mln zł w 2012 roku. Na leczenie szpitalne jest przeznaczone 31,5 mln zł. Chirurgia ogólna ma wartość 4,5 mln zł, ortopedia - 4,2 mln zł, położnictwo i ginekologia - 5,4 mln zł. 8 www.nowoczesnaklinika.pl

WYDARZENIA Pod koniec ubiegłego roku fundusz private equity Mid Europa Partners, do którego należał Lux Med sprzedał go brytyjskiej firmie Bupa działającej na rynku zdrowotnym za 400 euro (równowartość 1,625 miliarda złotych). Anna Rulkiewicz pozostanie nadal rezesem Lux Medu, Bupa nie przewiduje także zwolnień wśród pracowników. Lux Med sprzedany Bupa prowadzi działalność głównie w Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Australii, Nowej Zelandii oraz w Stanach Zjednoczonych. Firma zatrudnia 52 000 osób, rocznie obsługuje 10,8 mln pacjentów. W 2011 roku Bupa osiągnęła przychody równowartości 40,7 mld zł oraz zysk w wysokości 2,8 mld zł. Natomiast Lux Med. ma ponad milion klientów i 72 placówki w całej Polsce. - Przejęcie wymaga zgód Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Polsce oraz Urzędu Nadzoru Finansowego w Szwecji (gdzie Lux Med. posiada fi rmę ubezpieczeniową, świadczącą usługi w Polsce), której uzyskanie może zająć jeszcze dwa lub trzy miesiące zakomunikowała Bupa. Sprzedaż Lux Medu zaowocowała zainteresowaniem inwestorów giełdowych, pod koniec dopiero co minionego roku, większość fi rm medycznych z Giełdy Papierów Wartościowych. Największy wzrost zanotowały akcje Enel Medu, za które płacono 4,1 zł od sztuki (26 proc. wzrost). Widocznie zyskały na wartości także akcje Swissmedu i Polmedu. Mniejszym zainteresowaniem cieszyła się sieć szpitali EMC Instytut Medyczny, których akcje urosły jedynie o 1 proc. NOTOWANIA Pod koniec 2012 r. inwestorzy giełdowi docenili fi rmy medyczne z GPW. Większość w ciągu ostatnich kilku dni była na sporym plusie. Najbardziej w piątek rósł kurs Enel Medu - za akcję płacono 4,1 zł, co oznacza wzrost o 26 proc. Za jeden papier Swissmedu płacono 0,6 zł, po 18-procentowym wzroście. Akcje Polmedu poszybowały w górę o blisko 21 proc. do 1,98 zł. Na mniejsze zainteresowanie inwestorów mogła liczyć sieć szpitali EMC Instytut Medyczny, cena jej akcji urosła o niecały 1 proc. do 15,9 zł. Być może spowodowane było to już i tak imponującą ceną za akcje? Prezesi fi rm są zgodni - większe zainteresowanie inwestorów to właśnie wynik transakcji sprzedaży Lux Medu. - Wysoka wartość Lux Medu pokazuje atrakcyjność rynku medycznego i jest szansą na wzrost wycen pozostałych spółek medycznych powiedział w Pulsie Biznesu Adam Rozwadowski, prezes Enel- Medu. Z opinią konkurenta, w artykule, zgadza się Radosław Szubert, prezes Polmedu. Przypomnijmy, brytyjski gigant medycznoubezpieczeniowy zapłacił za Lux Med 14-krotność EBITDA czyli zysk przedsiębiorstwa przed potrąceniem odsetek od zaciągniętych kredytów, podatków oraz amortyzacji. styczeń 2013 9

WYDARZENIA Katowicka klinika nominowana do nagrody. Bo nie stresuje! W poprzednim numerze pisaliśmy o warszawskiej klinice Face-Clinic, w której można podziwiać obraz Botticelliego Narodziny Wenus, najwyraźniej coraz więcej osób zarządzających klinikami zaczyna dostrzegać w swoich placówkach także potencjał kulturalny. 10 www.nowoczesnaklinika.pl

WYDARZENIA Kolejną kliniką, która na pierwszy rzut oka przypomina luksusowy hotel, a nie miejsce, w którym przyjmuje się cierpiących pacjentów jest Duda Clinic Implantologia i Stomatologia Estetyczna w Katowicach-Murckach, która jako jedyna klinika ze Śląska znalazła się w gronie 11 placówek z całej Polski nominowanych w tym roku do prestiżowej nagrody TOP DESIGN Gabinety Stomatologiczne, którą przyznaje miesięcznik Dobre Wnętrze. Nagrodę, co roku dostają te ośrodki stomatologiczne, które dzięki nowoczesnej architekturze i wzornictwu zerwały ze stereotypowym i odstraszającym obrazem wnętrza gabinetu dentystycznego. Tak też jest w przypadku katowickiej kliniki, gdzie poczekalnię zamieniono w przestronny hol z lampą w kształcie kropli rtęci, zaprojektowaną przez Rossa Lovegrove, projektanta m.in. imac Apple. Jak przystało na klinikę przypominająca galerię sztuki, znalazło się także miejsce na prawdziwe dzieła sztuki, które tworzą dzieci-pacjenci. Od kilku miesięcy w klinice maluje się prawdziwy, dziecięcy mural. RTĘĆ NA SUFICIE Co roku kilkanaście klinik stomatologicznych z całej Polski nominowanych jest do nagrody TOP DESIGN Gabinety Stomatologiczne. Do tego grona trafi ają te placówki, które dzięki współpracy z architektami, designerami i psychologami stworzyły wnętrza, które przystosowane są do walki z dentofobią, czyli panicznym lękiem przed dentystą. Jedyną placówką ze Śląska, która w tym roku dostała się do fi nału jest katowicka Duda Clinic. Klinika została tak zaprojektowana, żeby pacjentom nie kojarzyła się z dawnymi gabinetami stomatologicznymi. We wnętrzu panuje minimalizm i spokój kolorystyczny. Wszystko przypomina bardziej nowojorską galerię sztuki, niż dentystę. Taki też był zamiar, stworzyć wnętrze, które nie przytłacza, nie budzi negatywnych skojarzeń. Stąd zamiast poczekalni, mamy hol ze stolikami, przez co wnętrze bardziej sprzyja relaksowi przed wizytą. Ciekawym gadżetem jest lampa, przypominająca rzeźbę w kształcie kropli rtęci, jednego z podstawowych składników amalgamatu stomatologicznego wyjaśnia arch. Anna Misiura z KMA Kabarowski Misiura Architekci, pracowni odpowiedzialnej za projekt wnętrza Duda Clinic. Ale to nie jedyne elementy, które w Duda Clinic budzą skojarzenie z nowoczesną galerią. Centralnym punktem kliniki jest czarny kontuar recepcji, którego zwarta bryła przyciąga uwagę już od samego wejścia. Kolory we wnętrzach ograniczono do bieli i czerni, które przełamują lśniące elementy z chromu. Jedną ze ścian z kolei oddano najmłodszym pacjentom, którzy po każdej wizycie mogą przyłączyć się do tworzenia muralu z odciśniętymi rękami w roli głównej. Po zabiegu natomiast pacjent wraca do zdrowia w specjalnym apartamencie VIP. Pacjent w takim wnętrzu zapomina o tym, że jest u dentysty. A to dobry znak, bo często już samo wnętrze gabinetu nas stresuje, zwłaszcza panująca w nim cisza, kolor ścian, zapach, szpitalny klimat. Tutaj pozbyliśmy się tych wszystkich negatywnych elementów na rzecz czegoś zupełnie nowego w polskiej medycynie wnętrza, które intryguje, bawi i zaskakuje nietypowością mówi dr n. med. Mariusz Duda, właściciel Duda Clinic. ZĘBY W 3D I WIBRATOR ZAMIAST STRZYKAWKI Jak podkreśla jednak właściciel, nietypowe wnętrze to tylko opakowanie dla leczenia, które w Duda Clinic także łamie stereotypy. Klinika, jako jedyna w Polsce do znieczulania używa specjalnego wibratora stomatologicznego DentalVibe, dzięki czemu podanie płynu znieczulającego stało się całkowicie bezbolesne. Nowe zęby natomiast projektuje się tutaj w 3D, przy użyciu tej samej technologii CAD/ CAM, dzięki której powstają nowoczesne wieżowce. W sumie w klinice znajduje się aż 5 gabinetów, w których wykonuje się m.in. skomplikowane zabiegi implantoprotetyczne. Oprócz tego w Duda Clinic działa College of Dental Medicine ośrodek edukacyjny dla dentystów, współpracujący m.in. z Columbia University w Nowym Jorku. Pierwsza tego typu na Śląsku szkoła dla dentystów. - Stworzyliśmy klinikę, która walczy z dentofobią, nie tylko wyglądem, ale także technologią. Wyeliminowaliśmy strzykawki i karpule, w zamian za to mamy wibrator stomatologiczny, urządzenie, które obecnie w USA jest określane mianem rewolucji. Pacjenci natomiast zanim poddani zostaną zabiegowi, mogą zobaczyć na ekranie komputera symulacje swojego nowego uśmiechu. Przez to mniej się stresują samym zabiegiem, skupiają się na jego efekcie mówi dr Duda. styczeń 2013 11

WYDARZENIA Biegiem przez rok 2012 Styczeń: - Rząd USA uruchomił narodowy program zwalczania choroby Alzheimera i ogłosił wojnę z tym schorzeniem. Przedsięwzięcie jest porównywane do National Cancer Act - ogłoszonej w 1971 r. przez Richarda Nixona wojny z rakiem. Nowy program zakłada, że do 2025 r. mają być opracowane skuteczne metody zapobiegania i leczenia coraz częściej występującej choroby Alzheimera. - U dwóch kobiet nastąpiła częściowa poprawa widzenia po wszczepieniu do oka embrionalnych komórek macierzystych poinformowali specjaliści amerykańscy. Dotychczas takie próby prowadzono jedynie na zwierzętach. Zabieg wykonali latem 2011 r. lekarze z University of California w Los Angeles wspólnie ze specjalistami fi rmy biotechnologicznej Advanced Cell Technology w Marlborough. Luty: - Po przeszczepie aż 6 narządów wewnętrznych powróciła do domu 9-letnia Alannah Shevenell. Operowano ją z powodu zapalnego guza miofi broblastycznego, który rozprzestrzenił się w jamie brzusznej. Był tak rozrośnięty i naciekał na inne organy, że chirurdzy z Children s Hospital Boston pod kierunkiem dra Heung Bae Kima musieli usunąć dziewczynce żołądek, wątrobę, śledzionę, jelito cienkie, trzustkę oraz część krtani. - Naukowcom z USA udało się w warunkach laboratoryjnych dokładnie odtworzyć zachowanie komórek mózgu odpowiadające chorobie Parkinsona o podłożu genetycznym. Dzięki temu osiągnięciu można będzie dokładnie zbadać proces chorobowy związany z mutacją genu parkin. Ta mutacja jest przyczyną choroby u co 10. pacjenta z chorobą Parkinsona. - Serce uszkodzone po zawale udało się częściowo zregenerować dzięki wstrzyknięciu komórek macierzystych mięśnia sercowego wcześniej pobranych od tego samego pacjenta wykazały kolejne badania, tym razem przeprowadzone przez specjalistów Cedars-Sinai Heart Institute w Los Angeles. O połowę zmniejszono u chorego powierzchnię blizn pozawałowych, ale na razie jest to wciąż metoda eksperymentalna. Marzec: - Zespół Donalda Brooksa z University of British Columbia w Vancouver (Kanada) opracował uniwersalny klej do komórek. Łączy on żywe komórki, jednocześnie pokryty nim opatrunek może powstrzymać krwawienie, ponieważ przyklejają się do niego komórki krwi. - Najnowocześniejszą w Polsce hybrydową salę operacyjną otwarto w Instytucie Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie. Wykonywane są w niej mało inwazyjne zabiegi przeprowadzane wewnątrz naczyń krwionośnych. Dzięki takiemu rozwiązaniu chory nie musi być przewożony w inne miejsce na badania ani na drugą salę operacyjną. Zwiększa to jego bezpieczeństwo i umożliwia chirurgom szybką reakcję w przypadku ewentualnych komplikacji. - Amerykańscy chirurdzy z University of Maryland przeprowadzili u 37-letniego mężczyzny najbardziej rozległy przeszczep twarzy. Poza tkankami twarzy wszczepiono mu szczękę, zęby oraz język. Trzeba było przeszczepić całą twarz od linii włosów aż do szyi. Zabieg odbył się w dniach od 19 do 20 marca, trwał 36 godzin. Kwiecień: - Geny, które mogą być odpowiedzialne za mikrą posturę Pigmejów, udało się zidentyfi kować naukowcom z USA. Mężczyźni Pigmejów dorastają zaledwie do ok. 1,2 m wysokości. Maj: Czerwiec: - Umieszczony za siatkówką implant pozwolił niewidomemu od dziesięcioleci Brytyjczykowi Chrisowi Jamesowi znów wiedzieć światło i rozpoznawać kształty. Mały implant o średnicy 3 mm, który działa podobnie do kamery umieszczonej w telefonie komórkowym, pozwala postrzegać czarnobiały obraz o niezbyt dużej rozdzielczości (składa się z 1500 elementów). - 71-letni mężczyzna sparaliżowany po wypadku samochodowym odzyskał częściowo władzę w jednej ręce po pionierskiej operacji, polegającej na przywróceniu przewodzenia nerwowego do mózgu inną drogą omijającą uszkodzenie rdzenia kręgowego. Neurochirurdzy Washington University School of Medicine (USA) przeprowadzili ją u Amerykanina, który został sparaliżowany od szyi w dół w 2008 r. nie był w stanie się poruszać. Potrafi ł nieco ruszać jedynie ramieniem, ale nie mógł ręką niczego uchwycić. Po operacji znowu zaczął samodzielnie jeść, a nawet pisać. - Uczeni w USA odczytali cały genom płodu ludzkiego używając do tego próbek krwi ciężarnej kobiety i śliny ojca dziecka. Naukowcy z University of Washington, którzy wykorzystali do tego celu nową metodę szybkiego sekwencjonowania DNA i specjalne sposoby obliczeń. Pozwoli to rodzicom poznać całkowity plan genetyczny nienarodzonego jeszcze dziecka i wykryć u niego tysiące ewentualnych schorzeń genetycznych. - Pierwszą w Polsce operację pobrania nerki mało inwazyjną techniką laparoskopową od żywego dawcy z wykorzystaniem obrazowania 3D przeprowadzili chirurdzy Kliniki Gastroenterologii i Transplantologii CSK MSW w Warszawie. Zabieg pobrania nerki wykonano w technice 3D, gdyż pozwala ona operatorowi lepiej obserwować pole operacyjne, co znacząco zmniejsza ryzyko komplikacji w czasie operacji. - Po wielomiesięcznych dyskusjach magazyn Science opublikował pełne wyniki badań przeprowadzonych przez specjalistów holenderskich, którzy wyhodowali wyjątkowo groźny szczep wirusa ptasiej grypy zdolny rozprzestrzenić się między ludźmi. Publikacji od jesieni 2011 r. sprzeciwiał się Narodowy Naukowy Komitet Doradczy ds. Biobezpieczeństwa (NSABB) w USA. Obawiano się, że wyniki badań nad tym wirusem mogą wykorzystać bioterroryści. - Pierwsza w Polsce i czwarta na świecie operacja wszczepienia nowej generacji implantu słuchowego (CODACS) odbyła się we wtorek w Światowym Centrum Słuchu w Kajetanach pod Warszawą. Nowy implant łączy cechy implantu ucha środkowego i ślimakowego, zapewniając bezpośrednią stymulację ślimaka. Lipiec: - Badacze z Weill Cornell Medical College (USA) stworzyli nową szczepionkę, która w przyszłości może uchronić człowieka przed uzależnieniem od nikotyny. Myszy, u których je na razie przetestowano, dzięki jednorazowej dawce przez całe życie nie uzależniały się od nikotyny. - Pierwszą od 13 lat pigułkę na odchudzanie dopuściła do użycia w USA amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA). Lek hamujący apetyt będzie dostępny na początku 2013 r. Środek zwiększa poziom serotoniny, neuroprzekaźnika mózgu, 12 www.nowoczesnaklinika.pl

WYDARZENIA powodującego uczucie sytości. Producent leku, fi rma Arena Pharmaceutical zapewnia, że działa on selektywnie, wyłącznie na receptory serotoniny związane z apetytem. - Naukowcy z Georgia Institute of Technology (USA) ożywili gen sprzed 500 milionów lat wprowadzając go do komórki współczesnej bakterii Escherichia coli. Hodując bakterie przez 1000 generacji naukowcy mogli obserwować ewolucję w działaniu - aby się przekonać, czy podąży tą samą ścieżką, którą przebiegła w przeszłości. Sierpień: - Lekarze z Kliniki Kardiochirurgii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku przeprowadzili pierwszą w Polsce operację wszczepienia zastawki w uszkodzoną zastawkę mitralną w sercu 79-letniej pacjentki. Uratowało to jej życie. Ze względu na stan zdrowia kobieta nie mogła być poddana tradycyjnej operacji, bo by jej nie przeżyła. - Lekarze Centrum Onkologii w Warszawie zastosowali nową metodę leczenia raka jajnika, która możne znacznie wydłużyć życie pacjentek. Po usunięciu powstałych na skutek przerzutów do otrzewnej widocznych ognisk nowotworu, na otrzewną i narządy jamy brzusznej podawany jest płyn z cytostatykami podgrzany do temperatury 42 st. C. Wyższa temperatura zwiększa podatność komórek nowotworowych na cytostatyki. Jednocześnie uzyskuje się od 75 do nawet 1000 razy większe stężenie leku przeciwnowotworowe niż wtedy gdy jest on podawany dożylnie. - W USA przeprowadzono pierwszy na świecie przeszczep u chorego na AIDS, u którego wykorzystano do zabiegu krew pępowinową. Dr Lawrence Petz, dyrektor medyczny StemCyte, fi rmy zajmującej się bankowaniem krwi pępowinowej, przebadał 17 tys. przechowywanych próbek krwi pępowinowej i w 102 z nich wykrył mutację genetyczną czyniącą ich nosicieli odpornymi na zakażenie wirusem HIV. Przeszczep może zatem sprawić, że osoby żyjące z wirusem HIV będą odporne na ten drobnoustrój. - Australijscy naukowcy wszczepili prototyp bionicznego oka. Operacje przeprowadzono u Dianne Ashworth cierpiącej na powodujące utratę wzroku zwyrodnienie barwnikowe siatkówki (retinitis pigmentosa). Wszczepiono jej maleńkie urządzenie wyposażone w 24 elektrody, które podłączono do siatkówki oka. Za pośrednictwem elektrod pobudza ono elektrycznymi impulsami komórki nerwowe. Wrzesień: - Badacze międzynarodowego projektu Encode ogłosili, że istotną rolę w naszym genomie pełni również tzw. śmieciowe DNA, czyli takie, o którym sądzono, że nie pełni żadnej ważniejszej funkcji i jest pozostałością po rozwoju ewolucyjnym. Okryto, że znajdują się tam fragmenty kontrolujące geny, pełniące ważną funkcje przełączników. Od nich również zależy prawidłowe funkcjonowanie komórek i całego naszego organizmu. Wszelkie w nich nieprawidłowości powodują niewłaściwe sterowanie białkami, co może skutkować różnymi schorzeniami, które dotąd wiązano głównie z mutacjami genów. - Zespół badaczy z Imperial College i King s College w Londynie opracował nową szczepionkę na katar sienny. Zawiera ona pyłki wstrzykiwane do warstwy skóry zawierającej leukocyty, które są częścią układu immunologicznego. Naukowcy uważają, że w ten sposób można użyć jedynie małej ilości pyłków, nawet 2 tys. razy mniejszą od tej jaka jest stosowana w obecnie wykorzystywanych tradycyjnych zastrzykach odczulających. - Sukcesem zakończyły się testy kliniczne z zastosowaniem pierwszego leku na progerię. Jest nim inhibitor farnezylotransferazy (FTI) początkowo używany w leczeniu chorych na raka. U dzieci chorych na progerię spowodował zwiększenie masy ciała, poprawę struktury kości, a co najważniejsze, polepszenie funkcjonowania układu krwionośnego. Październik: - Pionier badań nad ludzkim genomem Craig Venter oznajmił, że będzie można przesyłać w postaci e-maili szczepionki i drukować je za pomocą specjalnych drukarek 3D. Rozsyłane mają być informacje o nukleotydach, cukrach i aminokwasach oraz ich chemicznych wiązaniach. Drukarki dysponujące odpowiednimi materiałami biologicznymi mają je na tej podstawie odtwarzać. - Polscy naukowcy z Katowic i Wrocławia przeprowadzili pierwsze pionierskie zabiegi wykorzystaniem mezenchymalnych komórek macierzystych z pępowiny. Wykorzystano je u chorych po przeszczepieniu szpiku, u których doszło do zagrażającej życiu reakcji przeszczepu przeciwko gospodarzowi. Terapia ta ma zastosowanie w 10-15 proc. najcięższych przypadków, kiedy leki nie przynoszą efektu. Listopad: - Naukowcy z University of Pittsburgh oraz Magee-Womens Research Institute wykazali, że można przywrócić płodność nawet tym chłopcom, którzy z powodu nowotworu byli poddani chemioterapii i radioterapii jeszcze przed osiągnięciem dojrzałości płciowej. Pobrali z jąder makaków próbki komórek macierzystych i przechowywali je w zamrażarce. Następnie podali małpom chemioterapeutyki, po czym wprowadzili komórki z powrotem do organizmów zwierząt. U dziewięciu z 12 dojrzałych makaków oraz u trzech z pięciu małp będących jeszcze przed wiekiem pokwitania udało się później doprowadzić do produkcji spermy. - Lekarze w Kanadzie skomunikowali się z 39-letnim mężczyzną, który od ponad 10 lat jest w stanie wegetatywnym i wydawał się pozbawiony świadomości. Wykorzystano obrazujący pracę mózgu funkcjonalny rezonans magnetyczny (FMRI). Zapytano go, czy może coś go boli, a on odpowiedział, że nie. Wskazywała na to wykrywana rezonansem aktywność mózgu. Udało się tego dokonać po raz pierwszy. Grudzień: - Po raz pierwszy w Polsce zespół prof. Bohdana Maruszewskiego z Kliniki Kardiochirurgii Centrum Zdrowia Dziecka przeprowadził operację wszczepienia wspomagania lewej komory z pozostawieniem własnego serca u 4-letniej dziewczynki. Przez pół roku mięsień sercowy miał czas się zregenerować. Serce podjęło samodzielną pracę. Zabieg taki przeprowadzany jedynie kilka razy w skali świata. - Specjaliści amerykańscy po raz pierwszy przeprogramowali układ odpornościowy 6-letniej dziewczynki cierpiącej na oporną na leczenie białaczkę. Polegało ono na zastosowaniu limfocytów typu T, wytwarzanych w szpiku kostnym komórek odpornościowych, do których wprowadzono gen stymulujący je do zwalczania limfocytów typu B, które u chorych na białaczkę ulegają złośliwej transformacji. To terapia ostatniej szansy dla tych pacjentów, którzy nie reagują na leki i nie można u nich zastosować innych metod, takich jak przeszczep szpiku kostnego i komórek macierzystych. Źródło: www.studentnews.pl styczeń 2013 13

ZARZĄDZANIE Outsourcing dokumentacji medycznej Dbanie o bezpieczeństwo dokumentów dotyczących pacjentów jest nie tylko naszym obowiązkiem konstytucyjnym, ale także moralnym mówi Pani Jolanta Augustyniak, dyrektor generalna na Europę Środkowo Wschodnią w firmie OSG Records Management. Ponieważ nieuchronnie zbliża się termin (1 sierpnia 2012 roku), w którym każda placówka świadcząca usługi opieki medycznej będzie zobligowana do tworzenia, zarządzania i magazynowania dokumentacji w formie cyfrowej, opowiemy dziś Państwu o możliwości zlecenia digitalizacji rzeczonej dokumentacji fi rmie outsourcingowej. Za przykład posłużyła nam fi rma OSG Polska Sp. z o.o.. Wybór padł na OSG między innymi dlatego, że jego dyrektor generalna Pani Jolanta Augustyniak została wyróżniona w tym roku, przez tygodnik Wprost, w rankingu najlepszych menedżerów w Polsce Top Profesjonaliści. Redakcja oceniała przemyślaną strategię, działania nastawione na klientów i konsekwentny rozwój. Według twórców rankingu liczy się jakość produktów i usług, zadowolenie klientów oraz profesjonalizm zespołu. Ponadto OSG w Polsce archiwizacją dokumentów i ich zarządzaniem zajmuje się od 12 lat. W codziennym obrocie gospodarczym, pomimo cyfryzacji i elektronicznego obiegu dokumentacji nadal znaczna część tworzonego biznesu jest i będzie dokumentowana w formie papierowej, jak dotąd jest to najbardziej trwały nośnik. Zauważa Jolanta Augustyniak Dyrektor Generalna OSG Polska. Stąd kluczowe obszary działalności większości przedsiębiorstw generują każdego dnia Wszystkie zakłady opieki zdrowotnej w Polsce muszą przez 10 lat archiwizować skierowania na badania lub zlecenia lekarza. Podobnie jest ze zdjęciami rentgenowskimi, przechowywanymi poza dokumentacją indywidualną wewnętrzną. Archiwalną dokumentację medyczną zakład opieki zdrowotnej ma obowiązek przechowywać przez 20 lat. olbrzymie ilości dokumentacji papierowej, która odgrywa fundamentalną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa i dalszego rozwoju przedsiębiorstwa. Obszar 14 www.nowoczesnaklinika.pl

ZARZĄDZANIE profesjonalnego archiwizowania danych papierowych i elektronicznych to nasza kluczowa działalność. Optymalizujemy procesy zarządzania dokumentacją papierową, wdrożyliśmy rozwiązanie e-archiwum i ta zamiana papieru na jego wersję elektroniczną lawinowo przyspieszyła i usprawniła funkcjonowanie, a także codzienną pracę wielu naszym klientom. Nasze wyjątkowe doświadczenie, profesjonalizm i wiedzę docenili klienci nie tylko z sektora bankowego, ubezpieczeniowego czy fi nansowego, ale również średnie i małe przedsiębiorstwa. Właśnie, należy podkreślić, że archiwizacja dokumentów nie dotyczy jedynie branży medycznej, co działa na korzyść zarządzających szpitalami: w przypadku outsourcingu nie jesteście Państwo skazani na kota w worku, ale możecie wybierać spośród fi rm, które od lat zajmują się zarządzaniem powierzonymi im dokumentami. Koszty archiwizacji Wszystkie zakłady opieki zdrowotnej w Polsce muszą przez 10 lat archiwizować skierowania na badania lub zlecenia lekarza. Podobnie jest ze zdjęciami rentgenowskimi, przechowywanymi poza dokumentacją indywidualną wewnętrzną. Archiwalną dokumentację medyczną zakład opieki zdrowotnej ma obowiązek przechowywać przez 20 lat. W przypadku zgonu pacjenta na skutek uszkodzenia ciała lub zatrucia dokumenty trzeba przechowywać aż przez 30 lat. Takie zasady wynikają z rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 10 sierpnia 2001 r. (Dz. U. 01.88.966). Każdy dbający o dokumentację medyczną stoi przed wyborem czy powierzyć ten obowiązek komuś na miejscu czy wynająć fi rmę outsourcingową. Jeśli zdecydujemy się na przechowywanie papierowej dokumentacji medycznej w placówce medycznej musimy przeznaczyć na to odpowiednio zabezpieczone, suche i duże pomieszczenie (przeciętna placówka medyczna rocznie wytwarza tyle papierowych dokumentów, że można by nimi zapełnić TIR!). Do tego dochodzą oczywiście szafy, segregatory, teczki, zasoby ludzkie, mające obsługiwać placówkę. W przypadku outsourcingu oszczędzamy miejsce i usprawniamy pracę placówki (jeśli dokumenty potrzebne nam są w trybie pilnym możemy otrzymać je nawet w przeciągu pół godziny zależnie od wybranej opcji). Dlatego warto policzyć wszystkie koszty, gdyż bardzo prawdopodobne jest to, że outsourcing okaże się dla nas znacznie tańszą, a także bezpieczniejszą opcją. Odpowiedzialność placówki Ponadto należy nadmienić, że przedsiębiorstwo czy to szpital czy bank, supermarket, etc. korzystając z usług fi rmy outsourcingowej to na nią przerzuca odpowiedzialność za bezpieczeństwo danych, zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych. Co więcej w przypadku kontroli istnieje możliwość zaproszenia kontrolujących do fi rmy zajmującej się archiwizowaniem naszych dokumentów, zamiast do naszej siedziby. Gdy mowa o odpowiedzialności prawnej warto przypomnieć, że większość placówek ma regularnie styczność z sądami np. w wyniku pozwu pacjenta dotyczącego błędu w sztuce lekarskiej. Jak udowodnić niewinność lekarza, bez odpowiedniej dokumentacji? Pamiętajmy, że za swój błąd odpowie nie lekarz, lecz zatrudniający go ośrodek zdrowia. Dlatego dla szpitali tak ważne jest prowadzenie uporządkowanego archiwum z dokumentami, aby nic nie zaginęło. - Jeśli szpital działa sprawnie to w oczach pacjentów rośnie jego prestiż stwierdza Pani Jolanta Augustyniak. I odwrotnie, gdy klient ma kłopot z dostępem do swojej historii choroby traci zaufanie do placówki medycznej. Przy tym należy zastanowić się czy szpital naprawdę ma czas i środki na to, by zajmować się na poważnie archiwizacją (zwłaszcza, że powinien zdigitalizować również stare dokumenty, a nie jedynie te, które pojawią się po sierpniu 2014 roku) czy jednak leczenie pacjentów pochłania samo w sobie już wystarczającą ilość czasu? - Szpitale już od jakiegoś czasu chętnie korzystają z pomocy fi rm zewnętrznych JOLANTA AUGUSTYNIAK OD 2000 ROKU DYREKTOR GENERALNA OSG POLSKA SP. Z O. O., A OD 2007 DYREKTOR GENERALNA NA EUROPĘ ŚRODKOWO-WSCHODNIĄ OSG. Z SUKCESEM PROMUJE I WDRAŻA INTELIGENTNE ARCHIWIZOWANIE DOKUMENTACJI PAPIEROWEJ I ELEKTRONICZNEJ. PODCZAS JEJ KADENCJI OSG ZDOBYŁO LICZNE NAGRODY I WYRÓŻNIENIA MIĘDZY INNYMI ZA INNOWACYJNOŚĆ PROPONOWANYCH ROZWIĄZAŃ. ZDOBYTE DOŚWIADCZENIE I WIEDZĘ WDROŻYŁA NA RYNKACH: CHIŃSKIM I HINDUSKIM. ABSOLWENTKA WYDZIAŁU W tym miejscu trzeba przypomnieć, że Rozporządzenie Ministra Zdrowia, z 21 grudnia 2010 roku, w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania, faktycznie, znosi zakaz outsourcingu obsługi elektronicznej dokumentacji medycznej. HISTORYCZNEGO UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO I DOKTORANT STUDIÓW EKONOMICZNYCH NA WYDZIALE ZARZĄDZANIA UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO. MA WIELOLETNIE DOŚWIADCZENIE MENEDŻERSKIE W MIĘDZYNARODOWYCH KORPORACJACH. KARIERĘ ZAWODOWĄ ROZPOCZĘŁA JAKO MENADŻER SPRZEDAŻY W SEKTORZE PRYWATNYCH USŁUG MEDYCZNYCH W NAJWIĘKSZEJ EUROPEJSKIEJ FIRMIE RATOWNICZEJ FALCK A/S, NASTĘPNIE W BRANŻY SECURITY W KONCERNIE G4S. JAKO PIERWSZA ZMIENIŁA I WYPROMOWAŁA NOWY WIZERUNEK OCHRONIARZA I FIRMY OCHRONIARSKIEJ JAKO PROFESJONALNEGO DOSTAWCY ROZWIĄZAŃ W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA. OTRZYMAŁA TYTUŁ MENEDŻER ROKU 2009, A 2012 ROKU TOP PROFESJONALISTY. styczeń 2013 15

ZARZĄDZANIE do dokumentów, w formie cyfrowej, bez potrzeby wyciągania ich z pudeł i przywożenia przez kurierów. w zakresie sprzątania, cateringu, ochrony obiektu, a nawet zarządzania mówi Jolanta Augustyniak. Czemu więc nie pójść za przykładem innych, dużych przedsiębiorstw i archiwizacji dokumentacji medycznej także nie powierzyć fi rmie, która odpowiednio się na tym skupi, która ma odpowiednie przygotowanie i doświadczenie? pamięci komputera, jednak dostęp do tych danych mają tylko wybrane osoby, tak, aby zachować jak największą ostrożność. Każdy ruch pudła czy też pojedynczej kartki z niego wyjętej na życzenie klienta jest natychmiast rejestrowany. Praktycznie nie ma możliwości zagubienia jakiegokolwiek dokumentu. Ponadto placówka może skorzystać z usługi e-archiwum i mieć zdalny dostęp e-archiwum W przypadku gdy zakład opieki zdrowotnej jest zainteresowany błyskawicznym dostępem do informacji, przygotowuje dokumenty, które chce umieścić w tzw. e-archiwum. OSG rejestruje cyfrowe obrazy dokumentów i zapisuje je w postaci plików elektronicznych. Zostają one w systemowy sposób opisane i trafi ają do wydzielonego obszaru w systemie komputerowym. Upoważnione osoby z zakładu opieki zdrowotnej, za pośrednictwem Internetu, po zalogowaniu się, mają możliwość, w dowolnym czasie i miejscu, dostępu do swoich zasobów. Oznacza to, że np. lekarz może, przez 24 godziny na dobę, przez 7 dni w tygodniu, w dowolnym momencie, gdy tylko zachodzi taka potrzeba korzystać z dowolnego dokumentu, edytować go, drukować, zapisywać lub przesyłać pocztą elektroniczną. Cały proces opisywania i wprowadzania dokumentów do komputerów także nastawiony jest na jak największe bezpieczeństwo. Pracownicy w pomieszczeniu, w którym pracują, nie mogą mieć przy sobie nawet telefonów komórkowych, by uniknąć ryzyka, że ktoś wyniesie jakiekolwiek informacje na zdjęciu. Jak to wygląda? OSG Polska na przechowywanie dokumentów przeznacza w tej chwili 16 000 m.kw. Jednakowe pudła zapełniają wszystkie regały, jedno nie różni się od drugiego, niczym poza kodem kreskowym. Przy czym pudła są układane w przypadkowej kolejności, tak że nawet w wypadku, gdyby komuś udało się włamać do archiwum nie wiedziałby, gdzie znajdują się jakie dokumenty: jakiej branży dotyczą i gdzie jest ich komplet. Oczywiście miejsce poszczególnych dokumentów wprowadzane jest za pomocą elektronicznych urządzeń do Zanim podejmiemy decyzję o tym czy zdecydować się na zewnętrzną firmę zajmującą się archiwizacją poufnych dokumentów przeliczmy koszty, zaczerpnijmy opinii o kilku firmach, kładąc nacisk na ich doświadczenie, wiarygodność, efektywność i przede wszystkim bezpieczeństwo powierzonych im dokumentów. Niszczenie dokumentacji Przypomnijmy sobie zeszłoroczny skandal, kiedy to w kontenerze na odpady w Poznaniu znaleziono wykazy wizyt u lekarza, karty informacyjne pacjentów, zdjęcia z badań USG z nazwiskami i numerami PESEL. Podobne zdarzenie miało miejsce cztery lata temu w Lublinie oraz w tym roku w Holandii, w Rotterdamie, kiedy to na śmietnik wyrzucono poufne dane klientów apteki oraz szpitala. W świetle tych wydarzeń ważna jest informacja o tym, że system archiwizacji jaki posiada OSG pozwala na poufne niszczenie dokumentacji (w sposób uniemożliwiający identyfi kację 16 www.nowoczesnaklinika.pl

ZARZĄDZANIE pacjenta, którego dotyczyła) po okresie, po którym jest to dopuszczalne, dzięki czemu nie dochodzi do sytuacji, że w archiwum zalegają materiały, które są już zbędne. Pozwala to na zwiększenie ekonomiczności przedsięwzięcia i na niedopuszczanie do wyżej wymienionych sytuacji, które nie tylko skutkują brakiem zaufania do placówki medycznej, ale prowadzą do prawnych konsekwencji. Obowiązkiem służby zdrowia jest zapewnienie pacjentowi poczucia bezpieczeństwa mówi Jolanta Augustyniak. Chcemy do szpitali przenieść wzorce z innych sektorów takich jak hipermarkety czy supermarkety, które od lat korzystają z naszych usług. Znaczące jest to, że tanie sieci korzystają właśnie z outsourcingu archiwizacji dokumentów, to kolejny dowód na to, jak korzystne i ekonomiczne jest to rozwiązanie. Jak wybrać? Zanim podejmiemy decyzję o tym czy zdecydować się na zewnętrzną fi rmę zajmującą się archiwizacją poufnych dokumentów przeliczmy koszty, zaczerpnijmy opinii o kilku fi rmach, kładąc nacisk na ich doświadczenie, wiarygodność, efektywność i przede wszystkim bezpieczeństwo powierzonych im dokumentów. Zapewne trudno będzie szpitalowi, który spełnia przecież inne zadania, wprowadzić do komputerów dokumentację gromadzoną czasem i 30 lat (w przypadku zgonu pacjenta), a przynajmniej 10 lat (w większości pozostałych przypadków), a przy tym spełnić ustawowe wymagania co do bezpieczeństwa danych osobowych pacjentów, co wiąże się nie tylko z odpowiednio przeszkolonym personelem i zabezpieczonym dostępem do danych, ale i z pomieszczaniem odpornym na wilgoć czy pożar. styczeń 2013 17

ANALIZA Leczenie transgraniczne 25 października 2013 roku wejdzie w życie ustawa o leczeniu transgranicznym, miała ona ułatwić życie pacjentom i pozwolić im na wybór miejsca leczenia, tymczasem wszystko wskazuje na to, że NFZ wprowadzi takie obostrzenia, że leczenie za granicą na warunkach dyrektywy będzie trudniejsze od tego opierającego się na istniejących już przepisach o tzw. koordynacji. Pacjent korzystający z koordynacji mógł ubiegać się o całkowity zwrot kosztów leczenia, a nawet zwrot kosztów transportu za granicę, natomiast dyrektywa przewiduje zwrot kosztów tylko do wysokości, którą fundusz zapłaciłby za dany zabieg w Polsce i najpierw będzie musiał sfi nansować go z własnych pieniędzy, a dopiero później ubiegać się o zwrot pieniędzy od funduszu. Niechęć Ministerstwa Zdrowia 19 stycznia 2011 roku, w dniu przyjęciu dyrektywy europosłanka Elżbieta Łukacijewska (PO) powiedziała: - Celem nowego prawa jest ułatwienie pacjentom dostępu do bezpiecznej i gwarantującej wysoką jakość opieki medycznej w całej Unii. - Dzisiejszym głosowaniem europosłowie znieśli bariery w leczeniu. Otwieramy rodzaj strefy Schengen dla pacjentów. Dyrektywa jasno określa przysługujące każdemu prawa w kwestii zwrotu kosztów, czy potrzeby wstępnej autoryzacji. Rozliczając leczenie zagranicą nie czeka nas już rozczarowanie. Każdemu ubezpieczonemu Polakowi przysługuje zwrot kosztów do wysokości kwoty przewidzianej w krajowym koszyku świadczeń gwarantowanych - dodała poseł Łukacijewska. Myślę, że w tym miejscu warto przypomnieć o tym, że polscy europosłowie głosowali przeciwko rzeczonej dyrektywie znoszącej bariery w leczeniu oraz, że to m. in. polskie naciski na twórców dyrektywy, zaowocowały wprowadzeniem zasady, że przepisy UE nie mogą ingerować w wewnętrzne systemy lecznictwa w danym kraju. Jeszcze w styczniu 2011 roku, w rozmowie z Polską Agencją Prasową ówczesny rzecznik Ministerstwa Zdrowia Piotr Olechno zaznaczył, że Polska może nie wdrażać zapisów dyrektywy UE o usługach medycznych, jeżeli uzna, że szkodzą krajowemu systemowi ochrony zdrowia i że takie rozwiązanie gwarantuje Traktat Lizboński. Dyrektywę wielokrotnie krytykowała także minister zdrowia Ewa Kopacz. Podkreślała, że jest ona niekorzystna dla uboższych pacjentów i może "zniszczyć" polski system ochrony zdrowia. Jakże komicznie, w świetle tych wypowiedzi, brzmi podsumowanie eurodeputowanej Elżbiety Łukacijewskiej, zaprezentowane w dniu zatwierdzenia dyrektywy: - Wierzę, że wejście w życie tej dyrektywy usprawni opiekę zdrowotną w Polsce i w Europie. Jest to szczególna szansa dla chorych potrzebującej specjalistycznej opieki, niedostępnej w swoim kraju. 18 www.nowoczesnaklinika.pl

ANALIZA Polak Niemcowi nierówny 25 października 2013 roku nowa dyrektywa zacznie obowiązywać, do tego czasu nie możemy, oczywiście, przesądzić tego, co zadecyduje NFZ, jednakże wszystko wskazuje na to, że nie będziemy traktować polskich pacjentów na równi z innymi pacjentami państw członkowskich. Może to wywołać wszczynanie spraw sądowych z tytułu łamania unijnej zasady równości. Taką istotną różnicą jest to, że NFZ planuje zablokować Polakom możliwość leczenia się w prywatnej placówce w Polsce za państwowe pieniądze, tymczasem zgodnie z dyrektywą pacjent miał mieć możliwość wykonania zabiegu, gdzie chce również w kraju ojczystym a jego ubezpieczyciel zobowiązany byłby do zwrócenia mu tylu pieniędzy, na ile wycenił procedurę. Natomiast nie ma przeszkód, by Niemcy czy Francuzi leczyli się w naszych prywatnych placówkach i otrzymywali zwrot kosztów od swoich ubezpieczycieli. Może okazać się, że na podstawie dyrektywy polski pacjent będzie mógł leczyć się ambulatoryjnie np. u prywatnego kardiologa za granicą i NFZ zwróci pacjentowi taką kwotę, jaką płaci za zakontraktowaną wizytę kardiologiczną w Polsce, ale jednocześnie ten sam pacjent nie będzie mógł skorzystać z nielimitowanej wizyty u prywatnego kardiologa w Polsce ze zwrotem kosztów od NFZ. Czy w ten sposób NFZ nie faworyzowałby lekarzy zagranicznych? Wygląda to jak wypowiedzenie wojny prywatnym placówkom w Polsce. Być może NFZ nie przemyślał jeszcze wszystkich swoich pomysłów dotyczących dyrektywy i miejmy nadzieję, że do października zdąży je zweryfi kować. NFZ nie ma pieniędzy Jak zwykle za główny powód swojej niechęci do zmian w prawie NFZ podaje brak funduszy i ściśle określony budżet, nad którym musi mieć kontrolę. Jednakże proszę pamiętać, że w 2011 roku, kiedy jeszcze nie obowiązywał wspólny, unijny przepis o leczeniu transgranicznym pacjenci z 30 zagranicznych państw zostawili u nas 115 mln złotych z tytułu świadczeń medycznych! Natomiast w tym samym roku tylko 228 Polaków skorzystało z całkowicie refundowanego leczenia, a 23 osoby nie uzyskały zgody NFZ na zagraniczne leczenie refundowane. Najczęściej pacjenci prosili o zgodę na leczenie onkologiczne, z zakresu genetyki klinicznej, ortopedii i traumatologii ruchu, a także okulistyki i hematologii dziecięcej. Aby uzyskać zgodę NFZ na takie leczenie za granicą, należy nie tylko przedstawić komplet dokumentów, ale także opinię konsultanta z danej dziedziny. Tymczasem Polska jest atrakcyjnym miejscem dla pacjentów zagranicznych ze względu na cenę i jakość usług, zwłaszcza kardiologicznych, okulistycznych, ortopedycznych czy obejmujących leczenie w schronisku. - Przypuszczam, ze rząd niemiecki wesprze realizację dyrektywy trans granicznej i polskie szpitale skorzystają na nowych przepisach mówił Georg Baum, z Niemieckiej Federacji Szpitali po spotkaniu Europejskiej Federacji Szpitali Hope. W jego interesie nie leży wstrzymywanie migracji chorych. Dyrektywa ma w swoim zamyśle umożliwić uzyskanie pełnej informacji na temat możliwości leczenia. Szpitale w Niemczech publikują szczegółowe dane odnośnie wolnych miejsc oraz kosztów leczenia, a także czasu oczekiwania na nie. Może z czasem zrozumiemy, że ubezwłasnowolnianie pacjentów nic nam nie da? Polska wersja dyrektywy przewiduje cztery sytuacje, kiedy zgoda płatnika będzie wymagana. Dotyczy to: * świadczeń szpitalnych, które wymagają choćby jednego dnia hospitalizacji, * eksperymentów medycznych, * świadczeń udzielanych przez placówki, które muszą spełniać szczególne warunki związane z jakością i bezpieczeństwem, * procedur wymagających zastosowania specjalistycznej infrastruktury medycznej i kosztochłonnego sprzętu medycznego. styczeń 2013

ANALIZA Komunikat Prasowy Parlamentu Europejskiego dotyczący leczenia transgranicznego: Uproszczenie zasad leczenia za granicą Zdrowie publiczne-19-01-2011-14:31 Posiedzenie plenarne Parlament Europejski opowiedział się za uproszczeniem zasad leczenia za granicą. W środę posłowie przyjęli projekt nowej dyrektywy, która reguluje kluczowe dla pacjentów kwestie, takie jak zwrot kosztów opieki medycznej i zasady uzyskiwania stosownych pozwoleń w sytuacjach, gdy będą one wymagane. Posłowie przyjęli proponowaną dyrektywę przeważającą liczbą głosów. Nowe zasady przewidują, że obywatele UE mogą otrzymać zwrot kosztów opieki medycznej, którą uzyskali w innym państwie członkowskim, o ile ta sama usługa objęta jest ubezpieczeniem zdrowotnym w ich kraju. "Pacjenci nie będą już zdani tylko na siebie w sytuacjach, kiedy potrzebują opieki zdrowotnej za granicą. Ta dyrektywa jasno określa prawa pacjentów, które do tej pory były bardzo nieprecyzyjne", powiedziała Françoise Grossetête (EPP, FR), autorka stanowiska Parlamentu Europejskiego. Stosowne organy krajowe mogą wymagać uzyskania uprzedniej zgody przez pacjentów, wobec których zachodzi potrzeba hospitalizacji lub specjalistycznego leczenia. Posłom udało się wprowadzić zapis, który zobowiązuje państwo członkowskie do podania powodu odmowy uprzedniej zgody. Powód odmowy nie może wynikać z przyczyny innej niż wymieniona w dyrektywie, gdzie zawarta została bardzo niewielka liczba powodów uzasadniających odmowę jedynie zagrożeniem dla pacjenta lub społeczeństwa. Państwa członkowskie będą musiały ustanowić punkty kontaktowe do spraw transgranicznej opieki zdrowotnej, obejmujące organizacje pacjentów, fundusze ubezpieczeń zdrowotnych i podmioty świadczące opiekę zdrowotną. Wiadomość o istnieniu krajowych punktów kontaktowych będzie przekazywana innym państwom członkowskim, aby umożliwić pacjentom łatwy dostęp do tych informacji. Z nowych przepisów skorzystają pacjenci, którzy wybiorą leczenie w innym państwie Unii na przykład z powodu długiego czasu oczekiwania lub braku specjalistów w swoim kraju. Obecnie większość mieszkańców UE korzysta z opieki zdrowotnej w pobliżu swojego miejsca zamieszkania. Zaledwie 1% wydatków państw członkowskich ponoszonych na opiekę zdrowotną przeznaczane jest na pokrycie kosztów opieki transgranicznej. Nowe zasady będą dotyczyć tylko tych pacjentów, którzy świadomie wybiorą leczenie za granicą. Obowiązująca obecnie europejska karta ubezpieczenia zdrowotnego będzie nadal mieć zastosowanie dla osób podróżujących, którzy potrzebują porady lekarskiej lub opieki w nagłych przypadkach. 20 www.nowoczesnaklinika.pl