Organy wegetatywne roślin nasiennych: liście, pędy, korzenie.
Budowa anatomiczna liścia roślin okrytonasiennych.
Budowa morfologiczna liścia. Przekrój przez blaszkę liściową. Budowa anatomiczna liścia.
a - wrębny, b klapowany, c dzielny, d sieczny, e pierzasto złożony, f - dłoniasto złożony Nerwacje: a widlaste, b siatkowaty dłoniasty, c siatkowy pierzasty, d - równoległy
Budowa anatomiczna liścia (igły) roślin nagonasiennych.
Przepływ wody i asymilatów w liściu
Mechanizm otwierania i zamykania aparatów szparkowych
Mechanizm działania aparatów szparkowych.
Mechanizm działania aparatów szparkowych.
Pęd rośliny dwuliściennej.
Zróżnicowanie liści na roślinie.
Budowa pierwotna i wtórna pędu roślin dwuliściennych.
Systemy korzeniowe palowy wiązkowy korzenie przybyszowe kłącza perzu
Przekrój podłużny i poprzeczny korzenia spichrzowego marchwi.
Korzeń roślin okrytonasiennych a budowa pierwotna b budowa wtórna
Rodzaje wiązek przewodzących
Szlaki metaboliczne glukozy. glukoza skrobia zostaje włączona w szlaki przemian metabolicznych: - celuloza m. budulcowy - lipidy bł. plazmatyczne - białka enzymatyczne - kw. nukleinowe - hormony - witaminy Glukoza jako substrat oddechowy. np.: w czasie dojrzewania nasion rzepaku wytworzona w cyklu Calvina glukoza intensywnie włącza sie w szlaki biosyntezy podstawowych składników lipidów glicerolu i kw. tłuszczowych
Mechanizm przepływu wody w roślinie. Pobieranie, krążenie i wydalanie wody przez rośliny odbywa się dzięki mechanizmom aktywnym i biernym. Mechanizm aktywny w korzeniu, a bierny w liściach. Na mechanizm aktywny w korzeniu składa się: 1 - transpiracja w liściu, 2 słup wody = kohezja + adhezja, 3 parcie korzeniowe, które się tworzy w wyniku różnicy potencjałów wodnych pomiędzy komórkami korzenia, a roztworem glebowym. Różnica ta wymusza wnikanie wody do korzenia.
Systemy naczyń zdjęcia mikroskopowe
Włośniki selektywnie pobierają z gleby jony potrzebne roślinie dzięki specjalnym białkom przenośnikowym (pompy jonowe). Jony są przepompowywane z roztworu o mniejszym stężeniu (roztwór glebowy) do roztworu o większym (sok komórkowy). Energii dostarcza ATP wytworzone w oddychaniu komórkowym (brak tlenu w korzeniu aktywne pobieranie jonów jest ograniczone). Pobieranie i transport umożliwiają także kanały jonowe (np.: kanały potasowe, chlorkowe, wapniowe). W glebach słabo napowietrzonych, w niskiej temp. kiedy oddychanie komórkowe jest utrudnione pobieranie jonów zachodzi bardzo powoli.
Transport w poprzek korzenia = transport z włośników do naczyń. Szlak apoplastyczny odbywa się w przestworach międzykomórkowych. Szlak symplastyczny odbywa się z komórki do komórki w cytozolu przez plazmodesmy. Bardziej efektywny jest transport apoplastyczny. włośniki epiderma kora pierwotna komórki endodermy perycykl ksylem - woda przenika do korzenia na drodze osmozy, dzięki różnicom potencjału wodnego w glebie i cytoplazmie komórek korzenia
Potencjał wodny jest równy różnicy między ciśnieniem hydrostatycznym, czyli turgorowym a ciśnieniem osmotycznym. Woda zawsze się przemieszcza zgodnie z gradientem potencjału od miejsca o potencjale wyższym do miejsca o potencjale wodnym niższym. Potencjał wody czystej = 0 Rozpuszczone w wodzie substancje zmniejszają potencjał wodny im większe jest stężenie roztworu, tym mniejszy jego potencjał wodny.
Transport wody w naczyniach łodygi i liści.
Transport wody w naczyniach korzenia.
ZAŁADUNEK Krążenie u roślin. sacharoza z kom. miękiszu asymilacyjnego do komórek przyrurkowych (kosztem ATP), z kom. przyrurkowych przez plazmodesmy do rurek sitowych, spada potencjał wodny (wzrasta siała ssąca) rurek sitowych co powoduje, ze część wody przenika z naczyń do rurek sitowych = rośnie ich turgor i tworzy się sok floemowy (wodny roztwór sacharozy). ROZŁADUNEK sacharoza jest transportowana z rurek sitowych do komórek miękiszowych korzenia (transport aktywny = ATP), maleje stężenie co powoduje wzrost potencjału wodnego w rurkach sitowych, a woda przenika z nich do naczyń, sacharoza przekształca się w skrobię Donor sacharozy = kom. miękiszu asymilacyjnego w liściu Akceptor sacharozy = kom. miękiszu korzenia
Formy życiowe roślin.
ZADANIA dla ucznia
Źródła: Materiały opracowane na podstawie: 1. Biologia repetytorium, WSiP 2. Biologia 1 podręcznik zakres rozszerzony, Operon 3. Vademecum maturalne - BIOLOGIA, Operon 4. Biologia, Solomon, Berg, Martin, Vilee 5. Testy maturalne, Operon 6. Biologia podręcznik zakres rozszerzony, WSiP