ZESPÓŁ LABORATORIÓW TELEMATYKI TRANSPORTU ZAKŁAD TELEKOMUNIKAJI W TRANSPORIE WYDZIAŁ TRANSPORTU POLITEHNIKI WARSZAWSKIEJ LABORATORIUM PODSTAW ELEKTRONIKI INSTRUKJA DO ĆWIZENIA NR 22 Badaie przerzutików cyfrowych DO UŻYTKU WEWNĘTRZNEGO WARSZAWA 2016
A. el ćwiczeia elem ćwiczeia jest zapozaie się z działaiem podstawowych przerzutików i liczików oraz sposobem realizacji ich połączeń. W tym celu ależy uruchomić podae w istrukcji układy i obserwując stay ich wyjść sporządzić tabele staów. Otrzymae tabele ależy skofrotować z daymi teoretyczymi. B. zęść eksperymetala ćwiczeia zęść 1. Badaie przerzutika RS zbudowaego z elemetów dyskretych (asychroicze). Przerzutik a bramkach NAND (rys.1). R S Rys. 1. Schemat budowy przerzutika a bramkach NAND Sprawdź tabelę staów podając kombiację sygałów a wejścia R i S. R S 1 1 1 1 1 1 0 1 0 1 1 0 0 0 1 1 0 1 0 0 0 1 0 0 0 Przerzutik a bramkach NOR. R S Rys. 2. Schemat budowy przerzutika a bramkach NOR Opracowali: dr iż. Marek Stawowy, dr iż. Adam Rosiński, mgr iż. Ewa Dudek, iż. Adrzej Szmigiel Wydział Trasportu PW. Warszawa 2016. 2
Sprawdź tabelę staów podając kombiację sygałów a wejścia S i R. R S 1 1 1 1 1 1 0 1 0 1 1 0 0 0 1 1 0 1 0 0 0 1 0 0 0 Przerzutik RS w układzie scaloym. S R Rys. 3. Schemat ideowy przerzutika RS Sprawdź tabelę staów podając kombiację sygałów a wejścia S i R. R S 1 1 1 1 1 1 0 1 0 1 1 0 0 0 1 1 0 1 0 0 0 1 0 0 0 Opracowali: dr iż. Marek Stawowy, dr iż. Adam Rosiński, mgr iż. Ewa Dudek, iż. Adrzej Szmigiel Wydział Trasportu PW. Warszawa 2016. 3
zęść 2. Badaie przerzutika JK. J SET K RESET LR Rys. 4. Schemat ideowy przerzutika JK Zaobserwuj, wpływ wejść S i R a pracę przerzutika. W tym celu ustaw J i K a 1. R S 1 1 1 0 0 1 0 0 Badaie przerzutika typu D (z przerzutika JK). D "1" J SET K RESET LR Rys. 5 Schemat ideowy przerzutika typu D (a JK) Sprawdź tabelę staów tego przerzutika. D 1 1 1 0 0 1 0 0 t t 1 t 1 Badaie przerzutika typu T (z przerzutika JK). Opracowali: dr iż. Marek Stawowy, dr iż. Adam Rosiński, mgr iż. Ewa Dudek, iż. Adrzej Szmigiel Wydział Trasportu PW. Warszawa 2016. 4
T "1" J SET K RESET LR Rys. 6. Schemat ideowy przerzutika typu T (a JK) Sprawdź tabelę staów tego przerzutika. T 1 1 1 0 0 1 0 0 t t 1 t 1 zęść 3. Geerator impulsów prostokątych zbudoway a liearyzowaych bramkach NAND TTL. Zbuduj geerator wg schematu a rysuku 7. Zmierz okresy stau iskiego i wysokiego przy różych wartościach kodesatora 1. R 1 1 2 wyjście R 2 Rys. 7. Schemat geeratora a bramkach liearyzowaych Opracowali: dr iż. Marek Stawowy, dr iż. Adam Rosiński, mgr iż. Ewa Dudek, iż. Adrzej Szmigiel Wydział Trasportu PW. Warszawa 2016. 5
Geerator impulsów prostokątych zbudoway z uiwibratora 123. Zbuduj geerator wg schematu a rysuku 8. 5V R 1 1 Rext ext A B LR Rys. 8. Schemat geeratora z uiwibratora 123 Zmieiając wartość rezystorów R1 zaobserwój zmiay przebiegu impulsów a oscyloskopie. Geerator impulsów prostokątych zbudoway z multiwibratora 123. Zbuduj geerator wg schematu a rysuku 9. Zmieiając wartość rezystorów R1 i R2 zaobserwój zmiay przebiegu impulsów a oscyloskopie. 5V R 1 1 5V R 2 2 Rext ext Rext ext A B A B LR LR Rys. 9. Schemat geeratora z multiwibratora 123 Opracowali: dr iż. Marek Stawowy, dr iż. Adam Rosiński, mgr iż. Ewa Dudek, iż. Adrzej Szmigiel Wydział Trasportu PW. Warszawa 2016. 6
. Zagadieia do opracowaia Należy przygotować się z zakresu wiedzy obejmującej takie zagadieia jak: cyfrowe bramki i układy w techice TTL a w szczególości, ależy przygotować odpowiedzi a poiższe pytaia i poleceia: 1. zym różi się liearyzowaa bramka od zwykłej? 2. o to są uiwibrator i multiwibrator? 3. Podaj wzór a wyliczaie czasu geerowaia impulsu przez uiwibrator. 4. Narysuj schemat blokowy przerzutika i opisz rodzaje jego wejść. Wyjaśij, kiedy istieją stay aktywe: wysoki lub iski oraz kiedy przerzutik jest wyzwalay zboczem arastającym (dodatim) lub opadającym (ujemym). 5. Scharakteryzuj rodzaje przerzutików. 6. Narysuj schemat blokowy przerzutika RS a bramkach NOR, sprawdź tabelę staów wyjaśiając istieie stau iedopuszczalego (zabroioego). 7. Na podstawie przebiegów czasowych a wejściach dowolego przerzutika (podaego przez prowadzącego), przedstaw odpowiedź a wyjściu tego przerzutika. 8. Scharakteryzuj przerzutik T i podaj jego realizację a iych przerzutikach. 9. Omów budowę i zasadę działaia przerzutika JK MS. D. Literatura 1. Dobrowolski A., Jacha Z., Majda E., Wierzbowski M.: Elektroika - ależ to bardzo proste!. Wydawictwo BT, 2013. 2. Horowitz P., Hill W.: Sztuka elektroiki. Tom I i II. Wydawictwa Komuikacji i Łączości, Warszawa 2013. 3. Kaźmierkowski M., Matysik J.: Wprowadzeie do elektroiki i eergoelektroiki. Oficya Wydawicza Politechiki Warszawskiej, Warszawa 2005. 4. Pieńkos J., Turczyński J.: Układy scaloe TTL w systemach cyfrowych. Wydawictwa Komuikacji i Łączości, 1986. 5. Tietze U., Schek :,,Układy półprzewodikowe. Wydawictwa Naukowo Techicze, 2009. 6. Wawrzyński W.:,,Podstawy współczesej elektroiki. Oficya Wydawicza Politechiki Warszawskiej, 2003. Opracowali: dr iż. Marek Stawowy, dr iż. Adam Rosiński, mgr iż. Ewa Dudek, iż. Adrzej Szmigiel Wydział Trasportu PW. Warszawa 2016. 7