Analiza potencjału gmin do produkcji surowców na cele OZE Projektowanie lokalizacji biogazowni rolniczych Mateusz Malinowski Anna Krakowiak-Bal Kraków, kwiecień 2014 r.
Rządowe plany rozwoju biogazowni rolniczych zakładają, że do roku 2020 roku w Polsce powinny powstać biogazownie w każdej gminie rolniczej ). Biogazownie rolnicze zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Gospodarki żywnościowej z dnia 7 października 1997 r. stanowią zespół urządzeń do wytwarzania i magazynowana biogazu rolniczego. Biogazownie rolnicze przeznaczone są do zagospodarowywania odpadów pochodzenia zwierzęcego w tym: gnojowica i obornik, pochodzenia roślinnego (np. kiszonka) oraz pozostałości po procesach przetwórstwa spożywczego (np. owocowo warzywnego).
Rys. 1. Projekt biogazowni rolniczej Źródło: ogrzewnictwo.pl
Biogaz powstaje w procesie beztlenowej fermentacji odpadów organicznych, podczas której substancje organiczne rozkładane są przez bakterie na związki proste. W procesie fermentacji beztlenowej do 60% substancji organicznej zamienianej jest w biogaz. Ze względu na olbrzymi areał użytków rolnych oraz powierzchnię odłogów i ugorów Polska posiada ogromne możliwości przeznaczenia części tych obszarów na celowe uprawy roślin energetycznych wykorzystywanych do produkcji biogazu. Obecnie najbardziej popularną rośliną uprawianą na cele energetyczne z przeznaczeniem na wsad do biogazowni rolniczych jest kukurydza. Pod względem wydajności energetycznej (ilości wytwarzanego biogazu do kosztu wytworzenia biomasy) kiszonka z kukurydzy wydaje się być najbardziej opłacalna.
Rys. 2. Potencjał produkcji kukurydzy w Polsce Źródło: http://www.ecbartos.pl/biogaz.html
Program budowy biogazowi rolniczych opracowany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi wskazuje na znaczący potencjał energetyczny rolnictwa i możliwości pozyskania substratów, niezbędnych do wytworzenia 5-6 mld m 3 biogazu rocznie, o czystości gazu ziemnego wysoko-metanowego. Opłacalność produkcji biogazu związana jest nierozerwalnie z dostępnością surowców. Bardzo opłacalną inicjatywą jest lokalizowanie biogazowi blisko wielkoobszarowych gospodarstw rolnych o zróżnicowanych kierunkach produkcji lub w pobliżu zakładów przemysłu rolno spożywczego.
Tabela 1. Areał pod uprawę kiszonki oraz zapotrzebowanie na kiszonkę z kukurydzy w zależności od mocy zainstalowanej Źródło: Żmuda, 2010
Rys. 3. Potencjał gmin woj. małopolskiego do produkcji biogazu oraz energii w ilości 250 kw Źródło: Malinowski, 2013
Tabela 1. Podstawowe kryteria lokalizacji biogazowni Źródło: Sliż-Szkliniarz, 2012