PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ OPRACOWAŁY: mgr Joanna Kot mgr Iwona Wronkowska
1. W trakcie procesu nauczania nauczyciel ocenia poziom wiedzy i umiejętności ucznia, określa jego postępy w opanowaniu wymagań edukacyjnych przewidzianych w podstawie programowej i wybranym przez członków zespołu przedmiotowego programie nauczania. 2. Przedmiotem oceny z języka polskiego są wiadomości i umiejętności zdobywane przez ucznia w procesie nauczania oraz prezentowana przez niego postawa. 3. Uczeń ma prawo być w semestrze 2 razy nieprzygotowany do lekcji (nie dotyczy to sprawdzianów, testów, prac klasowych, dyktand i zapowiedzianych kartkówek), o czym informuje nauczyciela na początku lekcji (brak zadania to również nieprzygotowanie). Każde kolejne nieprzygotowanie skutkuje oceną niedostateczną. 4. Uczniowie oceniani są według zasad określonych w Wewnątrzszkolnym Systemie Oceniania. 5. Na ocenę śródroczną i roczną z języka polskiego składają się oceny różnych form aktywności ucznia: - głośne czytanie, - czytanie ze zrozumieniem, - analiza wiersza, - ćwiczenia ortograficzne, - wypowiedzi ustne, - wypowiedzi pisemne, - recytacja, - ćwiczenia i zadania wykonywane w klasie (indywidualnie i w grupie), - zadania domowe, - kartkówki, - sprawdziany/testy, - prace klasowe, - dyktanda/sprawdziany ortograficzne, - sprawdziany kompetencji, - aktywność na lekcji, - dodatkowe prace zlecone i dla chętnych, - udział w konkursach. 6. Sposobem kontroli wiedzy i umiejętności zdobytych przez uczniów w procesie nauczania są: sprawdziany, testy, prace klasowe, kartkówki, dyktanda, - wypowiedzi pisemne, prace domowe, wypowiedzi ustne. 7. Za pracę na lekcji uczeń może otrzymać ocenę ( od celującej do niedostatecznej). Nauczyciel ma prawo za odpowiedzi krótsze i mniej szczegółowe nagrodzić go plusem (pięć x + = ocena bardzo dobra). Jeżeli uczeń nie wykonuje poleceń nauczyciela, nie robi ćwiczeń, błędnie odpowiada na pytania, na które padła wcześniej odpowiedź lub wynika ona z toku lekcji, nauczyciel może postawić mu znak minus pięć x = ocena niedostateczna). 8. Aktywność uczniów na lekcji oceniana jest w formie: - pochwały, - plusów, - oceny wyrażonej stopniem.
9. Ocena jest informacją dla ucznia, jego rodziców i nauczyciela, w jakim stopniu uczeń opanował dany zakres wiedzy i umiejętności. 10. Obowiązkiem ucznia jest przystąpienie do poprawy niedostatecznej oceny ze sprawdzianu, testu, pracy klasowej, dyktanda, sprawdzianu ortograficznego w terminie 2 tygodni i w formie ustalonej z nauczycielem. 11. Uczeń ma możliwość przystąpienia do poprawy ocen z następujących form aktywności: kartkówki, wypowiedzi pisemne, wypowiedzi ustne, dyktanda/sprawdziany ortograficzne, prace klasowe, sprawdziany/testy w terminie dwóch tygodni i w formie ustalonej z nauczycielem. Ocenę z wypowiedzi ustnej uczeń może poprawiać wyłącznie na najbliższej lekcji. 12. Poprawiona ocena otrzymuje wagę niższą o jeden punkt. 13. Ocena śródroczna i roczna jest wystawiana za pomocą średniej ważonej. 14. Ustala się następującą wagę ocen: FORMY AKTYWNOŚCI Czytanie głośne Praca w grupach Prezentacja referatu, przygotowanych materiałów Recytacja Zadania domowe Aktywność na zajęciach Analiza wiersza Czytanie ze zrozumieniem Ćwiczenia ortograficzne Kartkówki Wypowiedzi pisemne Wypowiedzi ustne Zajęcie punktowanego miejsca w konkursie szkolnym Dyktanda/Sprawdziany ortograficzne Prace klasowe Sprawdziany kompetencji Sprawdziany/testy Zajęcie punktowanego miejsca w konkursie min. na szczeblu miejskim WAGA OCENY 1 3 5
15. Przy ocenie wypowiedzi pisemnych (klasowych i domowych) bierze się pod uwagę następujące kryteria: a) sposób ujęcia tematu i zakres jego rozwinięcia, b) zachowanie przyjętej lub narzuconej tematem formy wypowiedzi, c) kompozycję, d) język i styl wypowiedzi, e) ortografię i interpunkcję, f) estetykę zapisu. 16.Ocenę z punktowanych prac pisemnych ustala się według skali procentowej określonej w Statucie Szkoły. 17. Przy ocenianiu poprawności ortograficznej dyktanda stosuje się zasadę: bezbłędnie => celujący 1 błąd => bardzo dobry 2 błędy => dobry 3 błędy => dostateczny 4 błędy => dopuszczający 5 i więcej błędów => niedostateczny Błędem ortograficznym obniżającym ocenę jest niepoprawna pisownia wyrazów ze znanymi dla ucznia zasadami. 4 błędy interpunkcyjne traktuje się jako 1 podstawowy błąd ortograficzny, ale tylko wtedy, jeżeli przed dyktandem powtarzano również interpunkcję. BŁĘDY PODSTAWOWE (zasadnicze) dotyczą zasad pisowni wyrazów z: u ó, ż rz, h ch, nie z poznanymi częściami mowy, wielkich i małych liter, BŁĘDY DRUGIEGO STOPNIA dotyczą pozostałych zasad. 3 błędy II stopnia = 1 błąd podstawowy 18. Literacka praca wybitna ( na ocenę celującą) to wypowiedź pisemna, która: - jest obszerna, - zawiera bogate słownictwo, - napisana jest w sposób błyskotliwy, świadczący o dojrzałości intelektualnej i kulturze osobistej ucznia, - jest bezbłędna pod względem stylistycznym, językowym, ortograficznym i interpunkcyjnym, - napisana jest starannym pismem. 19. Prace uczniów udostępniane są rodzicom na życzenie podczas spotkań na terenie szkoły.
Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych dla uczniów klas IV - VI zgodne z programem nauczania języka polskiego Czytać, myśleć, uczestniczyć. Cele kształcenia Słuchanie Mówienie Czytanie KLASA IV Przewidywane osiągnięcia ucznia konieczne podstawowe rozszerzające dopełniające Stopień dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry Kształcenie literacko- kulturowe -słucha z uwagą i zrozumieniem - - - -odróżnia komunikaty werbalne -samodzielnie odczytuje -aktywnie i uważnie słucha -stosuje w życiu codziennym od niewerbalnych komunikaty niewerbalne wypowiedzi innych osób komunikaty niewerbalne - wykonuje polecenia -odróżnia nadawcę od odbiorcy -rozpoznaje intencję mówiącego -odróżnia informacje ważne -udziela samodzielnie odpowiedzi na proste pytania w krótszej i dłuższej formie -w kilku prostych zdaniach opowiada o sobie i otaczającym go świecie -przy pomocy nauczyciela lub samodzielnego przekazuje treść przeczytanego tekstu, fragmentu lektury -rozumie różnicę pomiędzy światem przedstawionym utworu a światem rzeczywistym -wyodrębnia główne postacie literackie -potrafi wyodrębnić najważniejsze wydarzenia w utworze literackim -opowiada tym co widzi na obrazie, fotografii lub ilustracji -wygłasza z pamięci krótkie fragmenty utworów -czyta cicho i głośno oraz z podziałem na role -wyszukuje w tekście najprostsze informacje sformułowane wprost -odróżnia wiersz od pozy - -opowiada o różnych wydarzeniach dotyczących otaczającej go rzeczywistości -samodzielnie odtwarza treści tekstów po cichym przeczytaniu -samodzielnie wypowiada się na temat przeczytanej lektury i innych utworów literackich -opowiada przebieg wydarzeń -odróżnia dobre i złe zachowanie bohaterów -rozróżnia postacie zmyślone od rzeczywistych, fantastyczne od realistycznych -opisuje ustnie osoby, zwierzęta, przedmioty -wypowiada się w kilku zdaniach na temat programu telewizyjnego -wygłasza z pamięci dłuższe fragmenty utworów literackich - -odnajduje w wierszu epitety i porównania, -określa, kim jest osoba wypowiadająca się w wierszu i utworze epickim, - -odróżnia pojęcia narratora i podmiotu lirycznego -zna i potrafi przedstawić elementy świata przedstawionego, -potrafi oceniać postępowanie bohatera literackiego, -potrafi przedstawić treść utworu literackiego w formie ilustracji, scenki dramatycznej lub krótkiej inscenizacji -mówi z przejrzystością intencji, z uwzględnianiem różnorodnych sytuacji, -wyraża swoje refleksje i odczucia -opowiada przebieg wydarzeń zgodnie z chronologią, -stosuje we własnych tekstach mówionych opis i opowiadanie - -czyta głośno i cicho z odpowiednią artykulacją i uwzględnieniem znaków przystankowych, od mniej ważnych - -dokonuje autoprezentacji z uwzględnieniem własnych zainteresowań -wypowiada się na temat utworów literackich z wykorzystaniem przewidzianej w klasie IV terminologii -układa spójną wypowiedź z elementami oceny na temat obrazów, fotografii i ilustracji -wypowiada się na temat programu telewizyjnego z uwzględnianiem oceny dzieła - -wyróżnia w utworze obrazy poetyckie -przedstawia dosłowne i przenośne znaczenie utworu poetyckiego,
Pisanie -wskazuje w wierszu wers, strofę, rym i refren -rozpoznaje czas i miejsce akcji -wymienia bohaterów utworów -odróżnia baśń od legendy -rozpoznaje komiks -korzysta ze Słownika ortograficznego, Słownika języka polskiego -tworzy krótkie wypowiedzi pisemne -z pomocą nauczyciela tworzy krótki opis przedmiotu, zwierzęcia, osoby -układa prosty dialog -z pomocą nauczyciela redaguje proste formy użytkowe: ogłoszenie, zaproszenie, kartkę pocztową -tworzy e-mail -wskazuje akapity w tekście -z pomoc nauczyciela redaguje prostą kilkuzdaniową notatkę - z pomocą nauczyciela układa krótki list o charakterze prywatnym - z pomocą nauczyciela redaguje fragment pamiętnika, dziennika -wyróżnia w tekście dialog, opis i opowiadanie, -rozwiązuje proste krzyżówki, rebusy zagadki, -odróżnia reklamę od innych komunikatów, -wskazuje różne źródła informacji, -odczytuje proste dane z wykresów - -porządkuje według chronologii plan ogólny wydarzeń -samodzielnie redaguje proste formy użytkowe: zaproszenie, kartkę pocztową i ogłoszenie -samodzielnie tworzy krótki opis przedmiotu, zwierzęcia, osoby -układa krótki list o charakterze prywatnym -samodzielnie redaguje kilkuzdaniową notatkę -potrafi w formie pisemnej zredagować opowiadanie odtwórcze -próbuje częściowo scharakteryzować bohatera literackiego - próbuje samodzielnie redagować fragment pamiętnika, dziennika i -wyszukuje w tekście informacje, -określa temat utworu, -wyjaśnia, co to jest wers, strofa, rym i refren, - wskazuje w tekście onomatopeje, ożywienia i uosobienia, - omawia podstawowe elementy świata przedstawionego, -przedstawia fabułę utworu, -dostrzega pozytywne i negatywne postawy bohaterów literackich, -rozwiązuje i układa proste krzyżówki, rebusy i zagadki, -podaje najważniejsze cechy charakterystyczne dla baśni, legendy i komiksu, - odczytuje dane z wykresów, -korzysta ze Słownika wyrazów bliskoznacznych, -korzysta z innych źródeł informacji, np. Internetu - -konstruuje wypowiedzenia jednozdaniowe różnego typu z zachowaniem reguł gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych - redaguje opis przedmiotu, zwierzęcia i osoby -podejmuje próbę sporządzenia planu ogólnego wydarzeń -układa poprawnie i zapisuje dialog -redaguje list z zastosowaniem zwrotów grzecznościowych - redaguje opis przedmiotu, zwierzęcia, osoby -redaguje krótkie opowiadanie twórcze oparte na własnych -omawia podstawowe elementy świata przedstawionego, -analizując obraz, odróżnia portret od pejzażu i martwej natury, określa kolorystykę, opowiada o nastroju obrazu, -dostrzega i wyjaśnia sposoby oddziaływania reklam na odbiorcę -określa plusy i minusy korzystania z komputera i oglądania telewizji - -redaguje krótki plan na podstawie opowiadania, -układa samodzielnie baśń -na podstawie informacji zapisuje dane w postaci graficznej, -stosuje akapity w dłuższych wypowiedziach pisemnych -pisze o przeżyciach i stanach psychicznych bohaterów, -podejmuje samodzielne próby wprowadzania dialogu do opowiadania - redaguje fragment pamiętnika, dziennika poprawnie pod względem ortograficznym, interpunkcyjnym i językowym
Formy porozumiewani a się Czasownik Rzeczownik Przymiotnik Przysłówek Przyimek Spójnik -umiejętnie komunikuje się w sytuacjach codziennych -używa form grzecznościowych -odróżnia czasownik od innych części mowy -odmienia czasownik przez osoby, liczby i rodzaje -odróżnia rzeczownik od innych części mowy -odmienia rzeczownik przez przypadki, liczby -odróżnia przymiotnik od innych części mowy -odmienia przymiotnik przez przypadki - odróżnia przysłówek od innych części mowy -odróżnia przyimek od innych części mowy -odróżnia spójnik od innych części mowy - -przedstawia się w zależności sytuacji - -odróżnia formy osobowe od nieosobowych -odróżnia rodzaj męskoosobowy od niemęskoosobowego - -stosuje różne formy rzeczowników w zdaniach -określa rodzaj rzeczownika - -wyszukuje przymiotniki w tekście - -wyszukuje przysłówki w tekście - -tworzy wyrażenia przyimkowe - -podaje przykłady spójników Nauka o języku od doświadczeniach -wspólnie redaguje i zapisuje krótką rozmowę związaną z codzienną sytuacją - redaguje fragment pamiętnika, dziennika - -wyraża własne uczucia, -formułuje prośbę i podziękowanie -rozróżnia nadawcę i odbiorcę - - poprawnie stosuje czasowniki w różnych rodzajach -odmienia czasowniki i używa ich w zdaniu - -odróżnia rzeczowniki pospolite od własnych i poprawnie je zapisuje -ustala, o czym informują liczby i przypadki rzeczownika - buduje zdania z różnymi formami rzeczowników - -umie zastosować odpowiednie formy przymiotnika w zdaniu, -posługuje się przysłówkami w zdaniu - -posługuje się przysłówkami w zdaniu -tworzy przysłówki od przymiotników - -używa przyimków w zdaniach - -używa spójników w zdaniach -jak obok, oraz: -dobiera właściwe argumenty - -używa bezokoliczników, --tworzy poprawne formy trudnych czasowników, - -ustala, jakich przypadków rzeczownika wymagają poszczególne czasowniki - określa formy rzeczowników - -uzupełnia tekst odpowiednimi formami przymiotnika, -dostrzega związki między przymiotnikiem i rzeczownikiem - -dostrzega związki między przysłówkiem a czasownikiem - -ustala funkcje przyimków w zdaniach - -ustala funkcje spójników w zdaniach
Zdanie Podmiot i orzeczenie Litery i głoski Formy wypowiedzi Ortografia -buduje zdania pojedyncze, -rozumie pojęcie zdania; potrafi je wyodrębnić w mowie i w piśmie -wskazuje różnice między częścią mowy a częścią zdania -ustala kolejność liter w alfabecie, -wymienia samogłoski i spółgłoski, -dzieli wyrazy na sylaby -wskazuje nadawcę i odbiorcę, -wyróżnia elementy kartki pocztowej i listu, -umiejętnie adresuje kartkę pocztową i list, -konstruuje zwięzłe wypowiedzi i formy użytkowe: kartka pocztowa, opisy, kartka z pamiętnika, ogłoszenie, zaproszenie, notatka, opowiadanie,dialog -poprawnie przenosi wyrazy -formułuje podstawowe reguły ortograficzne (no. ó wymienia się na o, rz na r) i stosuje je w praktyce - -odróżnia zdanie od innych wypowiedzeń -buduje zdania pojedyncze nierozwinięte, -rozumie pojęcie zdania nierozwiniętego i rozwiniętego; potrafi rozwinąć zdanie proste, - -odszukuje w zdaniu główne części zdania - -dostrzega różnicę między głoską a literą, -wie co to jest akcent - -używa zwrotów grzecznościowych, -odróżnia opis od innych form wypowiedzi, -wskazuje różnicę między opisem postaci i przedmiotu, -tworzy opowiadanie na podstawie podanego planu, -tworzy krótkie wypowiedzi z dialogiem, -uzupełnia dialogiem komiks -odróżnia pamiętnik od dziennika Ortografia i interpunkcja - -podejmuje próbę pisania z zachowaniem reguł ortograficznych ( ó, u, rz, ż, ch, h,ą, ę, pisownia małą i wielką literą, nie z różnymi częściami mowy, wyrażeń przyimkowych i zwrotów grzecznościowych, oznaczanie miękkości - -samodzielnie rozróżnia zdanie pojedyncze od złożonych, -buduje zdania pojedyncze rozwinięte --na podstawie liczby orzeczeń rozpoznaje zdanie pojedyncze i złożone - -dodaje określenia do podmiotu i orzeczenia, -zauważa związki między podmiotem i orzeczeniem - -porządkuje wyrazy w kolejności alfabetycznej, -ustala różnicę między głoską a literą, -odróżnia samogłoski od spółgłosek - -poprawnie konstruuje wypowiedź, -określa tematykę ogłoszenia -zachowuje chronologię wydarzeń w opowiadaniu, -prawidłowo zapisuje dialog - konstruuje fragment pamiętnika, dziennika - -świadomie stosuje podstawowe reguły ortograficzne - -używa zdań zgodnie z intencją nadawcy, -stosuje odpowiednie znaki interpunkcyjne w tekście - -rozwija zdania poprzez dodawanie określeń do podmiotu i orzeczenia - -odróżnia głoski dźwięczne i bezdźwięczne, twarde i miękkie, ustne i nosowe, -poprawnie akcentuje wyrazy - -tworzy opis na podstawie ilustracji lub zdjęcia, -wplata do opowiadania inne formy wypowiedzi, -pisze poprawnie pod względem ortograficznym, interpunkcyjnym i gramatycznym - -świadomie stosuje reguły ortograficzne
spółgłosek) Interpunkcja -stawia przecinek przed niektórymi spójnikami - -podejmuje próbę samodzielnego zapisu dialogu z użyciem odpowiednich znaków interpunkcyjnych - -określa przed jakimi spójnikami stawia się przecinki, a które spójniki tego nie wymagają - poprawnie używa znaków interpunkcyjnych w zapisie dialogu - -stosuje wiedzę w praktyce Cele kształcenia KLASA V Przewidywane osiągnięcia ucznia konieczne podstawowe rozszerzające dopełniające Słuchanie Mówienie dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry Kształcenie literacko- kulturowe Doskonalenie umiejętności nabytych w klasie IV -słucha z uwagą i zrozumieniem, -rozpoznaje uczucia mówiącego, np. radość, smutek -opowiada o sobie i zdarzeniach rzeczywistych lub fikcyjnych, -określa różnice między kłótnią a dyskusją -odróżnia fikcję literacką od rzeczywistości -potrafi opowiedzieć treść mitu o Prometeuszu, Dedalu i Ikarze oraz -wskazuje najbardziej typowe dla słuchowisk radiowych środki wyrazu -podejmuje próbę sformułowania argumentów, -objaśnia znaczenie podstawowych związków frazeologicznych pochodzenia mitologicznego i próbuje włączyć je do swojego języka, -wygłasza z pamięci wiersze i fragmenty prozy -rozpoznaje intencje i uczucia nadawcy, -dokonuje selekcji informacji, -wymienia elementy odróżniające słuchowisko radiowe od utworów literackich -bierze udział w dyskusji i przestrzega jej zasad, -potrafi opowiedzieć prawdziwą historię z elementami fikcji, -samodzielnie formułuje argumenty -potrafi opowiedzieć treść wybranych mitów i opowieści biblijnych -recytuje wiersze i fragmenty prozy z uwzględnieniem zasad -układa informacje od najbardziej szczegółowych do najbardziej ogólnych, -potrafi określić funkcje tła akustycznego w słuchowiskach radiowych -wyjaśnia motywy postępowania bohaterów -wyjaśnia dosłowne i przenośne znaczenie frazeologizmów pochodzenia mitologicznego i biblijnego -posługuje się wyrażeniami odwołującymi się do Biblii i mitologii, włącza je do języka czynnego - wypowiada się na temat filmu i słuchowiska radiowego z uwzględnieniem poznanej terminologii
Syzyfie, obejrzanego filmu i wysłuchanego słuchowiska radiowego -wygłasza z pamięci krótkie utwory recytacji -posługuje się wyrażeniami odwołującymi się do Biblii i mitologii, - wypowiada się na temat filmu i słuchowiska radiowego Czytanie Pisanie -czyta wyraziście -odróżnia autora od narratora -wskazuje w tekście i posługuje się pojęciami: świat przedstawiony, bohater, narrator, proza, poezja -korzysta ze Słownika wyrazów obcych -krótko potrafi opowiedzieć treść filmu -odróżnia film dokumentalny od fabularnego i animowanego -odróżnia teksty reklamowe od tekstów literackich - buduje zdania pojedyncze i złożone -potrafi ułożyć swój plan dnia -wskazuje alegorię w bajce -odróżnia utwór o tematyce biblijnej od mitologii - analizując film, czynnie posługuje się terminami: reżyser, aktor, scenariusz -podaje tytuły przynajmniej trzech adaptacji filmowych -redaguje plan na podstawie opowiadania -przekształca dialog na wypowiedź ciągłą -czyta różne teksty literackie, publicystyczne, popularnonaukowe -rozróżnia je ze względu na tematykę i język -potrafi wytłumaczyć różnice między autorem a narratorem -wyjaśnia funkcję środków stylistycznych w wierszu -dostrzega różnicę między instrukcją a przepisem -omawia charakterystyczne elementy mitu, bajki, legendy, opowieści biblijnej -wyjaśnia różnicę między utworem literackim a jego filmową adaptacją -wymienia podstawowe gatunki filmowe -wyjaśnia różnicę między filmem dokumentalnym, fabularnym i animowanym -układa plan szczegółowy -tworzy opowiadanie twórcze i odtwórcze, streszczenie,opis -posługuje się czynnie terminami wątek, fikcja literacka -dostrzega uniwersalne wartości tekstów literackich -czynnie posługuje się terminami: scenarzysta, producent, kostiumolog, charakteryzator, scenograf, dubbing, kaskader, statysta, plan, scena, ujęcie, operator -tworzy teksty poetyckie, w tym bajki -potrafi stworzyć reklamę i własny komiks
Formy porozumiewania się Czasownik -redaguje krótkie formy użytkowe -odróżnia teksty reklamowe od tekstów literackich -sporządza krótką notatkę na dowolny temat, streszcza tekst - buduje zdania pojedyncze i złożone - z pomocą nauczyciela redaguje opis krajobrazu, dzieła sztuki -używa słowa przepraszam -odróżnia przeprosin od innego rodzaju wypowiedzi -stosuje formy grzecznościowe -odróżnia list od e- maila - - odróżnia formę prostą i złożoną czasu przyszłego -odróżnia prawdę od kłamstwa -rozpoznaje nieprawdę wypowiedziach - rozpoznaje komentarz -stosuje formy grzecznościowe przekazie pisemnym - poprawnie stosuje formę prostą i złożoną czasu przyszłego w z zachowaniem reguł ortograficznych, interpunkcyjnych i gramatycznych -redaguje opowiadanie z użyciem dialogu -odróżnia i podaje wyróżniki przepisu i instrukcji -sporządza notatkę w postaci schematu, tabeli, wykresu Nauka o języku Doskonalenie umiejętności nabytych w klasie IV -rozpoznaje intencję w mówiącego -tworzy komentarz do opisanego wydarzenia -poprawnie zapisuje cząstki -bym, -byś, -by -przekształca komiks w opowiadanie z dialogiem -wskazuje różnice między przekazem ustnym a pisemnym. - zna zasady akcentowania czasowników Rzeczownik Przymiotnik -rozróżnia rzeczowniki pospolite i własne, -używa rzeczowników w zdaniu -odróżnia rodzaje przymiotników -rozpoznaje rzeczowniki odczasownikowe - określa formy przymiotnika -potrafi zastosować rzeczowniki odczasownikowe w zdaniach -dostrzega związek -tworzy rzeczowniki od czasowników -potrafi ustalić, na czym polega
Przysłówek Liczebnik Zdanie Związki wyrazów Części zdania -potrafi podać przykład przysłówka -odróżnia liczebnik od innych części mowy -zauważa różnicę między zdaniem a równoważnikiem zdania -wskazuje różnicę między zdaniem pojedynczym a złożonym -potrafi odszukać w zdaniach wyrazy łączące się w związki -potrafi dopasować orzeczenie i podmiot pod względem formy - potrafi odnaleźć przysłówki w zdaniu -używa liczebników w zdaniu -rozróżnia liczebniki główne, porządkowe, ułamkowe i zbiorowe -rozróżnia zdania złożone współrzędnie i podrzędnie -oddziela przecinkiem współrzędne składniki zdania -wskazuje w zdaniu związki wyrazowe -rozwija zdania poprzez dodawanie do podmiotu i orzeczenia przydawek, dopełnień i okoliczników przymiotnika z rzeczownikiem -używa w zdaniach przymiotników w rodzaju męskoosobowym i niemęskoosobowym -tworzy samodzielnie przysłówki oznaczające sposób, miejsce i czas -używa liczebników w zdaniu -dostrzega związki pomiędzy liczebnikiem a rzeczownikiem -odmienia liczebniki -potrafi przekształcić zdania na równoważniki zdań i odwrotnie -wyodrębnia zdania składowe w zdaniach złożonych -odczytuje ze zdań i równoważników intencje nadawcy -przedstawia na wykresie zdania złożone współrzędnie i podrzędnie -rozróżnia wyraz nadrzędny i podrzędny -wskazuje związki współrzędne - podejmuje próbę przedstawienia na wykresie zdania pojedynczego -potrafi sporządzić wykres zdania związek przymiotnika z rzeczownikiem -poprawnie używa przysłówków oznaczających sposób, miejsce i czas -potrafi zastosować liczebniki zbiorowe w zdaniach -przekształca zdania pojedyncze na złożone i odwrotnie -tworzy zdania złożone współrzędnie i podrzędnie -przedstawia graficznie związki wyrazów -sporządza wykres zdania nazywając wszystkie części zdania
Litery i głoski Formy wypowiedzi Ortografia Interpunkcja i znaczenia -odróżnia głoskę od litery - odróżnia przepis od instrukcji -potrafi skonstruować proste przepisy -odróżnia plan szczegółowy od ramowego -potrafi napisać plan dnia -wyszukuje najważniejsze wydarzenia w utworze -odróżnia narrację pierwszoosobową od trzeci osobowej - z pomocą nauczyciela potrafi skonstruować opis, opowiadanie, opowiadanie, streszczenie, zawiadomienie -zna poznane zasady pisowni -wstawia przecinek przed powtórzonym spójnikiem -odróżnia głoskę ustną od nosowej, miękką od twardej, dźwięczną od bezdźwięcznej -przekształca plan ramowy w plan szczegółowy -umiejętnie pisze wstęp, rozwinięcie i zakończenie w określonej formie wypowiedzi -stosuje narrację pierwszo- i trzecioosobową -pisze streszczenie na podstawie planu -z pomocą nauczyciela opisuje krajobraz i dzieło sztuki - wyjaśnia znaczenie wyrazów utworzonych poprzez wymianę głosek -konstruuje instrukcję -tworzy plan na podstawie opowiadania -przekształca plan w opowiadanie - wplątuje dialog w opowiadanie i prawidłowo go zapisuje -pisze streszczenie na podstawie opowiadania - opisuje krajobraz i dzieło sztuki Ortografia i interpunkcja Doskonalenie umiejętności nabytych w klasie IV - zna poznane zasady pisowni -stosuje poznane w kl. V i próbuje stosować je w praktyce zasady pisowni -oddziela przecinkiem jednorodne człony zdania -poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne w zdaniach pojedynczych i złożonych - tworzy nowe wyrazy poprzez zamianę głosek: ustnej na nosową, twardej na miękką, dźwięcznej na bezdźwięczną -podaje cel stosowania planu -tworzy opowiadanie na podstawie komiksu -ukazuje uczucia w opisie przeżyć wewnętrznych -poprawnie zapisuje wyrazy i wyjaśnia ich pisownię za pomocą poznanych zasad pisowni - potrafi wyjaśnić zasadność użycia znaku interpunkcyjnego
Cele kształcenia KLASA VI Przewidywane osiągnięcia ucznia konieczne podstawowe rozszerzające dopełniające Słuchanie dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry Kształcenie literacko- kulturowe Doskonalenie umiejętności nabytych w klasie V -koncentruje się na słuchaniu rozmaitych wypowiedzi -odróżnia intencje nadawcy wypowiedzi na podstawie barwy i siły głosu -podejmuje próby oceny wypowiedzi swojej i innych osób -słucha wypowiedzi krytycznie - wskazuje błędy w wypowiedziach innych osób -uzupełnia wypowiedź niepełną - rozróżnia mowę i tło akustyczne w przekazach audiowizualnych Mówienie -dostosowuje wypowiedź do sytuacji oficjalnych i nieoficjalnych - prezentuje bohatera literackiego -przeprowadza wywiad z osobą rzeczywistą - wypowiada się na temat fotografii, rysunku, obrazu, spektaklu, komiksu, filmu - recytuje wiersze i fragmenty prozy -cytuje fragmenty tekstu w celu argumentacji - opisuje postać, pogłębiając opis o elementy charakterystyki - dostrzega różnice między językiem literackim a językiem innych komunikatów, w tym języka potocznego -swobodnie wypowiada się w różnych sytuacjach - dostosowuje swoją wypowiedź do określonego adresata -samodzielnie gromadzi argumenty na potwierdzenie swoich racji, w tym cytuje odpowiednie fragmenty tekstu -przeprowadza wywiad z osobą rzeczywistą i fikcyjną - opowiada treść przedstawienia teatralnego - wypowiada się na temat grafiki, tekstu publicystycznego, audycji telewizyjnej, słuchowiska radiowego z uwzględnieniem poznanej terminologii -płynnie i z odpowiednią artykulacją, dykcją, akcentowaniem i tempem recytuje dowolny tekst -wypowiada się z uwzględnieniem przejrzystości intencji, precyzją znaczeniową i adekwatnym do sytuacji nacechowaniem emocjonalnym - charakteryzuje bohatera literackiego i ocenia jego postępowanie - ocenia film -swobodnie posługuje się terminami literackimi, filmowymi, teatralnymi przewidzianymi w programie
Czytanie Pisanie -rozpoznaje środki stylistyczne -wskazuje rymy w wierszu -wyszukuje i określa elementy świata przedstawionego - odróżnia tekst literacki od naukowego i publicystycznego - rozpoznaje gatunki powieści - określa różnice między powieścią współczesną i historyczną - określa rodzaje czasopism( dziennik, tygodnik, miesięcznik) - odróżnia język potoczny od literackiego - pyta i odpowiada, potwierdza i zaprzecza, poleca i prosi, przyrzeka i obiecuje, zachęca i zniechęca, zaprasza, przeprasza, współczuje, żartuje, wątpi, odmawia - redaguje krótką wypowiedź zawierająca element oceny przedstawienia teatralnego - zapisuje poprawnie dialog - tworzy różne formy wypowiedzi pisemnej - z pomocą nauczyciela redaguje list oficjalny, sprawozdanie, tekst reklamowy, notatkę prasową -określa dosłowne znaczenie tekstu kultury - rozpoznaje środki stylistyczne w tym przenośnię - nazywa środki masowego przekazu i określa ich funkcje - redaguje opis z elementami charakterystyki - redaguje list oficjalny, sprawozdanie, tekst reklamowy, notatkę prasową - podejmuje próbę stworzenia notatki w postaci mapy mentalnej jak obok, oraz; -analizuje tekst posługując się terminami i pojęciami zapisanymi w podstawie programowej -określa typ narracji -odnajduje w utworze wątki główne i poboczne - dostrzega i nazywa różnice między tekstem literackim a naukowym i publicystycznym - rozpoznaje i nazywa cechy charakterystyczne dla powieści podróżniczo- przygodowych, obyczajowych, fantasy - wykorzystuje informacje z różnych źródeł jak obok, oraz; - formułuje wypowiedzi zgodnie z intencją, podając odpowiednią argumentację i wyciągając prawidłowe wnioski - buduje wypowiedź o odpowiedniej objętości, trójdzielnej kompozycji, z zachowaniem podstawowych reguł ortograficznych - dostosowuje zapis do formy wypowiedzi - wyróżnia części tekstu zgodnie z jego strukturą - redaguje list oficjalny, sprawozdanie, tekst reklamowy, notatkę prasową - określa dosłowne, przenośne i symboliczne znaczenie tekstu kultury -odróżnia alegorię od symbolu -określa funkcję, jakie pełnią w utworze epitety, porównania, uosobienia i metafory -nazywa rodzaje rymów( dokładne i niedokładne, parzyste, okalające) - wymienia główne gatunki publicystyczne - wymienia najważniejsze gatunki prasowe - dostrzega typowe elementy języka tekstów nacechowanych regionalnie - korzysta ze słownika frazeologicznego - wykorzystuje informacje z różnych źródeł i ocenia ich przydatność - redaguje list oficjalny, sprawozdanie, tekst reklamowy, notatkę prasową poprawne pod względem ortograficznym, językowym, interpunkcyjnym
- przeprowadza wywiad i poprawnie go zapisuje - tworzy notatkę w postaci mapy mentalnej i streszczenia Formy porozumiewania się -wskazuje zasady kulturalnej dyskusji - szanuje poglądy innych osób - słucha odczytów innych osób - umiejętnie zadaje pytania - odróżnia żart od kłamstwa - składa obietnice i ich dotrzymuje - potrafi przemawiać Nauka o języku Doskonalenie umiejętności nabytych w klasie V - podejmuje próbę sformułowania argumentów Czasownik - nazywa różne formy czasownika - rozróżnia nieosobowe formy czasownika zakończone na no, -to Rzeczownik - odmienia rzeczowniki - wskazuje temat i końcówkę rzeczownika - tworzy przemówienie - szuka odpowiedzi na wszystkie zadane mu pytania - umiejętnie dobiera słownictwo przy potwierdzaniu i zaprzeczaniu - wykazuje się wiedzą o czasowniku - poprawnie posługuje się rzeczownikami o nietypowej odmianie - przeprowadza dyskusję - ciekawie przedstawia słuchaczom swoje przemówienie - swobodnie operuje wiedzą i umiejętnościami zdobytymi w cyklu lekcji o czasowniku - podaje rzeczowniki mające tylko formę liczby pojedynczej lub tylko formę liczby mnogiej Przymiotnik - stopniuje przymiotniki - wskazuje różnice między stopniami - odróżnia stopniowanie proste od nieregularnego i opisowego Przysłówek -stopniuje przysłówki jak obok jak obok, oraz; - odróżnia stopniowanie proste od nieregularnego Liczebnik Zaimek - wymienia wszystkie rodzaje liczebników - odróżnia zaimki od innych części mowy - podaje przykłady rodzajów liczebników jak obok, oraz; - zastępuje części mowy zaimkami - tłumaczy pojęcia zaimek rzeczowny, przymiotny, liczebny, przysłowny - stosuje wszystkie rodzaje liczebników w zdaniu - stosuje różne formy zaimków Przyimek - stosuje spójniki w zdaniach jak obok - tworzy związki frazeologiczne z przymiotnikami jak obok - poprawnie zapisuje liczebniki wielowyrazowe jak obok
i spójnik pojedynczych i złożonych - stosuje przyimki w związkach wyrazowych Zdanie - nazywa części zdania - wyodrębnia wszystkie części zdania - przekształca zdania pojedyncze na złożone i odwrotnie - rozróżnia rodzaje zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie Słowotwórstwo Formy wypowiedzi Ortografia - odróżnia wyrazy podstawowe i pochodne - rozróżnia zdrobnienia i zgrubienia - odróżnia list zwykły od oficjalnego - podaje sytuacje, w których stosuje się list oficjalny - ukazuje różnice między reklamą w formie ilustracji a reklamą pisaną - konstruuje zwięzłe wypowiedzi - redaguje sprawozdanie, notatkę prasową - zna zasady pisowni nie z różnymi częściami mowy - nazywa rodzaje formantów - sporządza notatkę z lekcji - stosuje akapity Ortografia i interpunkcja Doskonalenie umiejętności nabytych w klasie V - stosuje zasady pisowni nie z różnymi częściami mowy - poprawnie przenosi wyrazy zawierające przedrostek - poprawnie zapisuje liczebniki - buduje zdania z różnymi typami podmiotu i orzeczenia - uwzględnia szyk przydawki w zdaniu - rozpoznaje zdania bezpodmiotowe - stosuje poprawne formy orzeczenia w zdaniu z podmiotem szeregowym - wykonuje wykresy poszczególnych rodzajów zdań - oddziela podstawę słowotwórczą od formantu - stosuje odpowiednie formy grzecznościowe podczas pisania listu oficjalnego - określa wpływ reklamy na jej odbiorców - wyraża własne zdanie w wypracowaniu Interpunkcja - zna zasady poznane w klasie 4 i5 - stosuje zasady poznane w klasie 4 i5 - popełnia nieliczne błędy - poprawnie zapisuje przyimki złożone - prawidłowo stawia przecinki przed powtórzonymi spójnikami - samodzielnie wykonuje wykresy zdań - nazywa części mowy i zdania jak obok jak obok - poprawnie zapisuje tytuły - poprawnie stosuje zasady pisowni i, j po przedrostkach zakończonych na spółgłoskę - poprawnie zapisuje przedrostki, np. roz-, bez-, wzjak obok, oraz: - poprawnie zapisuje przeczenie nie z zaimkami - poprawnie stosuje większość znaków interpunkcyjnych
interpunkcyjne w wypowiedziach
Przewidywane osiągnięcia ucznia klasy IV-VI na ocenę celującą Uczeń opanował wiadomości i umiejętności na ocenę bardzo dobrą oraz: - polecenia nauczyciela wykonuje zawsze sumiennie i systematycznie, - prezentuje wzorowy stosunek do nauki przedmiotu, - samodzielnie poszerza swoją wiedzę i umiejętności, korzystając z rad i wskazówek nauczyciela, - wykonuje wiele nieobowiązkowych prac, - aktywnie i konstruktywnie uczestniczy w zajęciach, Kształcenie literacko- kulturowe - czyta różne teksty kultury (poza obowiązkowymi), - samodzielnie korzysta z czasopism, słowników celem uzyskania potrzebnych informacji, - wypowiada się na temat całkowicie samodzielnie i logicznie, - wykazuje się elokwencją i kulturą języka w przekazywaniu wiadomości, - pisze bezbłędne pod względem stylistycznym, - w pracach pisemnych posługuje się bogatym słownictwem, - pisze błyskotliwe i spójne prace, świadczące o dojrzałości intelektualnej i kulturze literackiej, Nauka o języku - nie popełnia błędów językowych, - posiada wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści realizowane w danej klasie, Ortografia i interpunkcja - zna zasady ortograficzne i w sposób całkowicie poprawny stosuje je w pracach literackich oraz dyktandach. Uczeń otrzymuje ocenę celującą, jeżeli spełnia wszystkie powyższe kryteria lub posiada wiadomości i umiejętności na ocenę bardzo dobrą oraz zajął 1, 2 lub 3 miejsce w konkursie związanym z językiem polskim przynajmniej na szczeblu miejskim.