Poznań, PS-Pi.431.1.11.2012.3 Pani Bogumiła Wilczewska Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej ul. Niepodległości 18 77-416 Tarnówka ZALECENIA POKONTROLNE Na podstawie art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej 1, zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu przeprowadził w okresie od 6 do 16 listopada 2012 r. kontrolę kompleksową w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Tarnówce. Zakres kontroli obejmował zasadność przyznawania świadczeń, legalność wydawanych decyzji oraz kwalifikacje kadry realizującej zadania pomocy społecznej, w okresie od 1 stycznia 2011 r. do dnia kontroli. Wobec ustaleń dokonanych w toku kontroli, opisanych w protokole kontroli podpisanym bez zastrzeŝeń dnia 10 grudnia 2012 r.; na podstawie art. 128 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, przekazuję niniejsze zalecenia pokontrolne. W wyniku kontroli ustalono, co następuje: Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej posiada wymagany staŝ pracy i specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej. Na podstawie art. 110 ust. 7 ustawy o pomocy społecznej, Wójt Gminy upowaŝnił Kierownika do prowadzenia postępowań w sprawach z zakresu pomocy społecznej i al. Niepodległości 16/ 18, 61-713 Poznań, tel. 61-851-55-66, fax 61-854-11-50 www.poznan.uw.gov.pl, e-mail: wojewoda.wielkopolski@poznan.uw.gov.pl
wydawania decyzji administracyjnych z zakresu pomocy społecznej, naleŝących do właściwości Gminy Tarnówka. Poza Kierownikiem, Ŝaden pracownik Ośrodka nie posiada upowaŝnienia w ww. zakresie. Podstawą funkcjonowania Ośrodka jest Statut Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz Regulamin Organizacyjny. Pracownicy socjalni spełniają wymagania kwalifikacyjne, zgodne z obowiązującymi przepisami. Wskaźnik zatrudnienia pracowników socjalnych w Ośrodku jest adekwatny do wskaźnika określonego w art. 110 ust.11 ustawy o pomocy społecznej, tj. 1 pracownik na 2000 mieszkańców. Pracownicy socjalni posiadają aktualne legitymacje słuŝbowe. Pracownicy biorą udział w szkoleniach, tematycznie związanych z wykonywana pracą. Decyzje administracyjne zawierały właściwe podstawy prawne, jednak w ocenie kontrolujących zbyt ogólne. Decyzje zostały wydane w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia złoŝenia wniosku (z wyłączeniem 1 przypadku). Stwierdzone w trakcie kontroli nieprawidłowości. W zakresie zasiłków stałych stwierdzono w jednym przypadku (decyzja nr GOPS.4030.S.11a.2012 z 30.04.2012 r.) nieuprawnione wstrzymanie wypłaty zasiłku i uchylenie decyzji przyznającej świadczenie, pomimo niezmienionej sytuacji dochodowej i Ŝyciowej osoby, co stanowi naruszenie art. 37 ust. 1 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej. Ośrodek w decyzji uchylającej błędnie uznał dochód osoby, otrzymującej zasiłki rodzinny i pielęgnacyjny na dziecko, jako jej osobisty dochód, uznając tym samym, Ŝe dochód osoby przekracza kryterium na osobę w rodzinie. W wyniku tego osoba nie otrzymała w miesiącu maju 2012 r. zasiłku stałego w wysokości 64 zł, do którego była uprawniona. Za dochód osoby ubiegającej się lub pobierającej zasiłek stały naleŝy uznać tylko i wyłącznie ten dochód, który otrzymuje ona w wyniku własnej aktywności Ŝyciowej (np. renta, emerytura) lub przysługujące wyłącznie jej atrybuty (np. alimenty). W większości przypadków naruszono przepis art. 106 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej poprzez przyznanie zasiłku stałego do ostatniego dnia miesiąca, mimo Ŝe uprawnienie nie obejmowało pełnego miesiąca. W jednym przypadku Ośrodek przyznał zasiłek stały od miesiąca poprzedzającego złoŝenie wniosku wraz z wymaganą dokumentacją. Wprawdzie Ośrodek w tym zakresie orzekł na korzyść klienta, przyznając świadczenie od terminu 1 Tekst jednolity Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm. 2
zakończenia wcześniej pobieranego zasiłku, jednak przepisy ustawy o pomocy społecznej nie dają bezpośrednio takiej moŝliwości. W decyzjach przywołano nieaktualne publikatory aktów prawnych. W związku ze złoŝonym przez Kierownika Ośrodka oświadczeniem o zastosowaniu w wydawanych decyzjach właściwych publikatorów, odstępuje się w tym zakresie od wydania zaleceń pokontrolnych. W zakresie zasiłków okresowych w jednym przypadku stwierdzono naruszenie art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej, w związku z art. 104 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, 2 poprzez przyznanie w tym samym czasie jednej rodzinie 2 zasiłków okresowych. Zgodnie z art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej prawo do zasiłku okresowego moŝe nabyć wyłącznie rodzina. Oznacza to, Ŝe jedna rodzina moŝe korzystać tylko z jednego zasiłku okresowego. Zgodnie z art. 6 pkt 14 tej ustawy rodzinę stanowią wszystkie osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące. Nie ma w tym przypadku znaczenia, który z członków rodziny i kiedy występuje z wnioskiem, jeŝeli rodzina objęta jest juŝ ww. formą pomocy. Wydanie drugiej decyzji (nr GOPS-8123-39/11 z 10.11.2011 r.) przyznającej zasiłek okresowy, dla jednej rodziny, na ten sam okres narusza art. 104 2 K.p.a., bowiem dotyczy sprawy juŝ poprzednio załatwionej decyzją ostateczną i skutkuje stwierdzeniem niewaŝności tej decyzji (nr GOPS-8123-39/11 z 10.11.2011 r.). W takich przypadkach organ powinien rozstrzygać np. w trybie art. 155 K.p.a. W dwóch przypadkach (w zakresie doŝywiania), stwierdzono, Ŝe sentencje decyzji zawierały błędy, w zakresie wskazanej kwoty dziennej stawki Ŝywieniowej i terminu przyznania pomocy. Niniejsze stanowi naruszenie art. 104 2 w związku z art. 107 1 K.p.a. W zakresie usług opiekuńczych specjalistycznych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, stwierdzono, Ŝe w podstawie prawnej decyzji, jak równieŝ w postępowaniu i orzekaniu w tym zakresie, oparto się o Uchwałę Rady Gminy w Tarnówce Nr XV/102/04 z dnia 30 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze oraz warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat i trybu ich pobierania. W ww. zakresie nie stosowano 2 Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz.1071 ze zm. 3
rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych. 3 Niniejsze stanowi naruszenia art. 107 1 K.p.a. Jednocześnie stwierdzono naruszenie 6 ww. rozporządzenia, bowiem zmniejszenie odpłatności nastąpiło na wniosek kierownika, nie wystąpiły wymienione w przepisach przesłanki do częściowego zwolnienia z odpłatności, jak równieŝ nie utrwalono w wywiadzie innych okoliczności przemawiających za zmniejszeniem odpłatności. Podobna sytuacja miała miejsce w zakresie usług opiekuńczych. W kliku przypadkach stwierdzono naruszenie art. 8 ust. 3, poprzez niezgodne z ustawą o pomocy społecznej ustalenie sytuacji dochodowej oraz art. 107 ust. 5 b, poprzez niepełne udokumentowanie sytuacji dochodowej osoby/rodziny. W kilku przypadkach wywiady sporządzono w terminie przekraczającym 14 dni od daty wpływu wniosku o pomoc, w kilkunastu przypadkach sytuację Ŝyciową i dochodową osób/rodzin zaktualizowano w formie notatki słuŝbowej, podpisanej przez klienta i pracownika socjalnego, w jednym przypadku pracownik nie zaplanował, a kierownik nie zatwierdził planu pomocy. Niniejsze stanowi naruszenie art. 107 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej oraz przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 stycznia 2011 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego. 4 Biorąc powyŝsze pod uwagę, wnoszę o wykonanie następujących zaleceń pokontrolnych: 1. W związku z raŝącym naruszeniem art. 37 ust. 1 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej., na podstawie art. 156 1 pkt 2 K.p.a. wystąpić do Samorządowego Kolegium Odwoławczego o stwierdzenie niewaŝności decyzji nr GOPS.4030.S.11a.2012 z dnia 30 kwietnia 2012 r. 2. W związku z naruszeniem art. 104 2 K.p.a., na podstawie art. 156 1 pkt 3 K.p.a. wystąpić do Samorządowego Kolegium Odwoławczego o stwierdzenie niewaŝności decyzji nr GOPS-8123-39/11 z dnia 10 listopada 2011 r. 3. Świadczenia przyznawać zgodnie z art. 106 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej. 3 Dz. U. Nr 189, poz. 1598 4 Dz. U. Nr 27, poz. 138 4
4. Sytuację dochodową ustalać zgodnie z art. 8 ustawy o pomocy społecznej, ze szczególnym uwzględnieniem ust. 3 i ust. 4. 5. Przy ustalaniu sytuacji dochodowej osób/rodzin stosować art. 107 ust. 5 b ustawy o pomocy społecznej. 6. Aktualizacje wywiadów środowiskowych sporządzać zgodnie z art. 107 ustawy o pomocy społecznej oraz wytycznymi zawartymi w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 stycznia 2011 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego. Ze szczególną starannością wypełniać kwestionariusze wywiadu. 7. Decyzje administracyjne wydawać zgodnie z art. 107 1 K.p.a. 8. Postępowanie i orzekanie w zakresie specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi przeprowadzać w oparciu o rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych. 9. Częściową odpłatność za świadczenia niepienięŝne ustalać zgodnie z obowiązującymi przepisami wykonawczymi do ustawy o pomocy społecznej i przepisami prawa miejscowego. Pisemnej informacji o realizacji zaleceń pokontrolnych oczekuję w terminie 30 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia. Zgodnie z art. 128 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszych zaleceń pokontrolnych Kierownikowi Ośrodka przysługuje prawo zgłoszenia do Wojewody Wielkopolskiego zastrzeŝeń. W przypadku nieuwzględnienia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 128 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej, Kierownik, w terminie 30 dni, jest zobowiązany do powiadomienia Wojewody Wielkopolskiego o realizacji zaleceń. W przypadku uwzględnienia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 128 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej, Kierownik, w terminie 30 dni, jest zobowiązany do powiadomienia Wojewody Wielkopolskiego o realizacji zaleceń, mając na uwadze zmiany wynikające z uwzględnionych zastrzeŝeń. 5
Zgodnie z art.130 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, kto nie realizuje zaleceń pokontrolnych podlega karze pienięŝnej w wysokości od 200 zł do 6.000 zł. Do wiadomości: 1. Rada Gminy w Tarnówce. 6