Unijnepłatności.pl UROSŁA NAM BRUKSELKA W nowej perspektywie budżetowej 2014 2020 z Brukseli na realizację Wspólnej Polityki Rolnej otrzymamy 32,1 mld euro w cenach bieżących o ok. 12 proc. więcej niż w latach 2007 2013. Na duże beneficja mogą liczyć m.in. grupy producenckie, które dostaną spore dofinansowania na łączenie się w spółdzielnie i działania innowacyjne. Fundusze europejskie pozwalały na zakładanie takich grup w całym sektorze rolniczym, ale dotychczas niemal perfekcyjnie wykorzystali je tylko sadownicy. Najwięcej zespołów producenckich powstało w sektorze owoców i warzyw. Nic dziwnego, że trafiło tam około 5,7 mld zł w formie dotacji przy czym do największego sadu w Europie, czyli na Grójecczyznę aż 3,5 mld zł. W PROW 2007 2013 ARiMR podpisała z rolnikami 63,7 tys. umów o przyznanie na ten cel dofinansowania w łącznej wysokości 7,77 mld zł. Nowy budżet na rozwój obszarów wiejskich to 13,513 mld euro, w tym środki krajowe 4,915 mld euro (36,37 proc). Na przedsięwzięcia modernizacyjne przeznaczono 7 mld euro, w tym dla gospodarstw 2,8 mld euro. REKOMPESATY DO ZWROTU Komisja Europejska uruchomiła 125 mln euro dodatkowych środków na wsparcie dla sektora owoców i warzyw dotkniętego rosyjskim embargiem. Polscy rolnicy złożyli wnioski o rekompensaty na kwotę ponad 146 mln euro, podczas gdy cały budżet pierwszego programu pomocowego KE dla 28 państw UE wynosił 125 mln euro. Tymczasem, jak ocenia MRiRW, ponad połowa rolników, którzy złożyli wnioski o rekompensaty za wycofywanie z rynku owoców i warzyw w związku z rosyjskim embargiem, zrezygnowała z aplikowania o środki ze względu na niskie stawki. 48 Nowoczesny Bank Spółdzielczy
Pr o g r a m Ro z w o j u Ob s z a r ó w Wiejskich ARIMR: TRANSFERY NA KONTA Europejski Bank Centralny ogłosił oficjalny kurs euro, zgodnie z którym będą przeliczane i wypłacane dopłaty bezpośrednie za 2014 r. W Polsce wynosi on 4,1776 zł za euro. Maksymalna łączna kwota przeznaczona na dopłaty bezpośrednie w Polsce za 2014 r. to ok. 14,2 mld zł (3,4 mld euro). Jednolita Płatność Obszarowa (JPO) wyniesie 910,87 zł/ha, natomiast płatności uzupełniające ustalono m.in. do skrobi (płatność niezwiązana z produkcją) 351,69 zł/tonę, do owoców miękkich 1 569,76 zł/ha, do cukru 53,61 zł/tonę, do krów 595,30 zł/szt., do owiec 125,32 zł/szt., do uprawy roślin strączkowych i motylkowatych 556,37 zł/ha. W 2014 r. do programu dopłat bezpośrednich 1,36 mln rolników zgłosiło ponad 14 mln hektarów. O dofinansowanie gospodarstw na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) wnioskowało 717 tys. rolników. W latach 2014 2020 do programu ONW trafi 2,5 mld euro, od tego roku pomoc ta wzrosła z 7,5 do 10 tys. euro na gospodarstwo na trzy lata. Zasady przyznawania wsparcia w ramach Jednolitej Płatności Obszarowej (JPO) nie zmieniły się w stosunku do obowiązujących wcześniej, czyli płatność ta przysługuje tym rolnikom, którzy prowadzą działalność rolniczą na co najmniej 1 ha gruntów. Wyjątek stanowią ci, którzy mają mniej niż 1 ha, lecz posiadają bydło, krowy, owce czy kozy, a więc przysługuje im płatność związaną z produkcją warunkiem jej otrzymania będzie to, że w danym roku należna im łączna kwota płatności wyniesie co najmniej 200 euro. Co roku na realizację JPO ma być przeznaczane ponad 1,5 mld euro, a stawka na 1 ha wyniesie ok. 110 euro. KOPERTA PŁATNOŚCI ARiMR ogłosiła, że w 2014 r. po raz ostatni obowiązują stare zasady przyznawania płatności bezpośrednich. Od 2015 r. ich maksymalna wysokość wyniesie do 150 tys. euro. Będą składały się z większej liczby elementów i rolnicy mogą ubiegać się o następujące dopłaty: jednolitą płatność obszarową (JPO) 44,7 proc. całej koperty finansowej z tytułu zazieleniania (tzw. płatność z tytułu praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska) 30 proc. dla młodych rolników 2 proc. związane z produkcją (tzw. dobrowolne wsparcie powiązane z produkcją) 15 proc., w tym 2 proc. do uprawy roślin wysokobiałkowych płatność dodatkową (tzw. płatność redystrybucyjna) 8,3 proc. całej koperty finansowej. 10/2014 49
GRANTY DLA MAŁYCH Od 2015 r. drobne gospodarstwa mogą Przeciętna powierzchnia ogólna gospodarstwa rolnego w ha skorzystać z tzw. uproszczonego systemu 21,2 22,2 18,5 19,0 16,2 wsparcia UE. Tym samym zostaną zwolnieni 14,8 15,8 8,5 8,5 9,8 11,2 z kontroli norm cross compliance (zdrowotności roślin i tzw. dobrostanu hodowli) oraz 4,8 5,3 6,4 6,0 wypełniania wymogów ochrony środowiska. Nie będą też objęci publikowaniem ich nazwisk w wykazach beneficjentów dopłat. Grant w wysokości 60 tys. zł zostanie wypłacony w dwóch transzach: 80 proc. Źródło: MRiRW i 20 proc. po wykonaniu inwestycji zgodnie z biznesplanem. Do systemu można aplikować, gdy łączna kwota wsparcia bezpośredniego obliczona dla gospodarstwa nie przekroczy 1250 euro. Ocenia się, że w systemie będzie uczestniczyć ok. 680 tys. rolników, co stanowi ok. 50 proc. liczby wszystkich beneficjentów płatności bezpośrednich. ARiMR zapowiada przyjmowanie aplikacji tylko w 2015 r., w kolejnych latach nie będzie to już możliwe. Właściciele małych gospodarstw, którzy zdecydują się na ich sprzedaż, mogą ubiegać się, na warunkach określonych w PROW 2014 2020, o specjalną premię w wysokości 120 proc. rocznej płatności. Łączna kwota przewidziana na wsparcie wynosi 130 mln euro. Dolnośląskie Kujawsko- -pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie 27,2 Zachodniopomorskie Warmińsko- -mazurskie Wielkopolskie 33,7 Polska DE MINIMIS PO NOWEMU Aleksandra Szelągowska, dyrektor Departamentu Finansów w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi podczas VII Forum Liderów BS poinformowała o nowym instrumentarium pomocy krajowej w rolnictwie, które zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2015 r. W sposób istotny zostaną uproszczone zasady działania kredytów preferencyjnych, dostępne będą dwie główne linie kredytowe: inwestycyjna i klęskowa, z możliwym rozszerzeniem na finansowanie z częściową spłatą kapitału przez ARiMR (linia CSK). Pierwsza linia to kredyty inwestycyjne oprocentowane dla banku według stawki 3-miesięczny WIBOR plus 3 pkt. proc. z podziałem udziałów w spłacie rolnika kredytobiorcy i ARiMR (po 50 proc.). Druga linia obejmuje kredyty klęskowe z tym samym oprocentowaniem dla banku; w przypadku kredytu klęskowego obrotowego na środki do produkcji rolnej np. nawozy, paliwo lub zakup inwentarza rolnik płaci 2 proc. w skali roku, pozostałą część agencja. Wysokość dopłaty zależy od tego, czy zawarł umowę z firmą ubezpieczeniową od ryzyka żywiołu np. powodzi, jeżeli nie posiada co najmniej jednej polisy dla upraw bądź zwierząt gospodarskich, zapłaci połowę oprocentowania przypisanego agencji. Kredyty klęskowe inwestycyjne m.in. na zakup maszyn rolniczych, doprowadzenie do stanu używalności zniszczonych budynków będą oprocentowane dla rolnika w wysokości 0,5 proc. W ramach linii CSK przewidziano uruchomienie specjalnej linii dla młodych gospodarzy na zakup ziemi. Kwota maksymalnej pomocy z budżetu państwa wyniesie w tej linii maksymalnie 280 tys. zł (wskaźnik łącznej intensywności pomocy publicznej 60 proc.). W formule kredytu CSK agencja spłaca za rolnika część kapitału, nie zaś oprocentowania należnego bankowi. Obecnie linia ta umożliwia ARiMR spłatę do 75 tys. zł, z tym że nie może to być więcej niż 35 proc. całości kwoty kredytu. Tak obliczone wsparcie wypłacane jest w dwóch etapach. W pierwszym rolnik otrzymuje 75 proc. kwoty pomocy po zrealizowaniu inwestycji, a pozostałe 25 proc. na koniec okresu kredytowania w celu ostatecznej spłaty kredytu (od 5 do 10 lat). Resort rolnictwa po uzyskaniu notyfikacji dopłat do kredytów przez Komisję Europejską chce objąć preferencyjnym 50 Nowoczesny Bank Spółdzielczy
Pr o g r a m Ro z w o j u Ob s z a r ó w Wiejskich WISIENKI DLA MŁODYCH Od 2015 r. na granty dla młodych rolników (do 40 roku życia) trafi 2 proc. koperty krajowej WPR (maksymalny odsetek dopuszczony przepisami UE), tj. ponad 67 mln euro rocznie. Premia wyniesie 25 proc. średniej krajowej płatności na hektar, tj. ok. 62 euro/ha (do areału nie większego niż 50 ha). Ocenia się, że beneficjentami będzie corocznie ok. 110 tys. rolników. Okres przysługiwania tej płatności będzie pomniejszony o różnicę pomiędzy datą rozpoczęcia działalności rolniczej a datą złożenia pierwszego wniosku o płatność dla młodych rolników. Zatem, jeżeli rolnik nie przekroczył 40 lat, rozpoczął działalność rolniczą w 2012 r., a pierwszy wniosek o przyznanie płatności dla MR złoży w 2015 r., wówczas płatność ta będzie mu przysługiwała przez 2 lata. Fot. CPBiI Aleksandra Szelągowska, dyrektor Departamentu Finansów MRiRW (na zdjęciu druga z lewej) podczas VII Forum Liderów BS. finansowaniem również duże przedsiębiorstwa, w tym spółdzielnie rolnicze. Jeżeli KE nie zgodzi się na notyfikację, program zostanie rozszerzony na małe i średnie firmy, pozostałe będą korzystać wyłącznie z kredytu komercyjnego bądź też z finansowania w formule de minimis. Utrzymany ma być kredyt klęskowy z dopłatami de minimis dla tych rolników, którzy nie mają szkód wyższych niż 30 proc. straty dochodów średnich z 3 lat. Dofinansowanie w formule pomocy publicznej przysługiwać będzie wszystkim producentom rolnym przy zakupie gruntów rolnych. ARiMR udzieli rolnikom wsparcia w spłacie kredytów w związku z wprowadzeniem przez Rosję embarga na polską żywność. Chodzi o zawieszenie spłaty kredytów przez 2 lata przez ten okres agencja będzie płaciła za rolnika kredytobiorcę odsetki. Po okresie zawieszenia spłat zostaną one spłacone przez kredytobiorcę albo pomniejszą kwotę dopłat określoną w umowie kredytu. ARiMR wypłaci ponadto producentom porzeczki czarnej i wiśni 410 zł za każdy hektar takich upraw w ramach pomocy de minimis. Oznacza to, że maksymalna kwota wsparcia wypłaconego w tej formule w ciągu trzech ostatnich lat nie może być wyższa niż równowartość 15 tys. euro. Limit ten pomniejszą kwoty pomocy, którą producent otrzymał z jakiegokolwiek innego tytułu w rolnictwie. 10/2014 51
Pr o g r a m Ro z w o j u Ob s z a r ó w Wiejskich HODOWLA ZE WSPOMAGANIEM MRiRW zapowiedziało, że na płatności związane z produkcją przeznaczy co roku ok. 500 mln euro. Dopłaty uzyskają rolnicy, którzy hodują młode bydło, krowy, owce i kozy, prowadzą uprawę chmielu, roślin wysokobiałkowych, buraków cukrowych, ziemniaków skrobiowych, pomidorów, lnu, konopi włóknistych czy owoców miękkich (truskawek i malin). Uprawnieni do jednolitej płatności obszarowej (JPO), otrzymają dodatkową płatność (tzw. płatność redystrybucyjną) do każdego uprawianego przez nich hektara ziemi w przedziale od 3,01 do 30 ha. Oznacza to, że na przykład gospodarstwo o areale 35 ha kwalifikujących się do JPO otrzyma dodatkową płatność do 27 hektarów, a gospodarstwo 20-hektarowe dodatkową dotację do 17 ha. Rocznie przewidziano na to ok. 280 mln euro, szacowana stawka tej dopłaty wyniesie ok. 41 euro/ha. Przejściowym wsparciem krajowym mają być też objęci rolnicy, którzy w 2013 r. otrzymali z ARiMR płatność niezwiązaną z produkcją w sektorze tytoniu. W latach 2015 2020 trafi do nich 180 mln euro. Szacowana wysokość udzielanego wsparcia wyniesie w 2015 r. ok. 4,31 zł za 1kg tytoniu odmiany Virginia i ok. 3,01 zł za1kg pozostałych odmian. Wysokość wsparcia w kolejnych latach będzie malała o 5 proc. KARY DLA MLECZARZY Polscy hodowcy bydła zapłacą 46 mln euro kary, tj. 27,83 euro za każde 100 kg mleka wyprodukowanych ponad dopuszczalny limit poinformowała Komisja Europejska. Na poziomie krajowym kwoty mleczne są dystrybuowane między producentów, jeśli dochodzi do przekroczenia limitów, są oni zobowiązani do płacenia kary proporcjonalnie do swojego wkładu. W roku rozliczeniowym (do 1 marca 2014 r.) nadwyżka wyniosła 166 tys. ton mleka (1,7 proc.), a w tym czasie cały skup od 134 tys. producentów przekroczył 10 mln ton. Poza Polską kwoty mleczne przekroczyły też Niemcy, Holandia, Dania, Austria, Irlandia, Cypr i Luksemburg. Najwięcej będą musieli zapłacić rolnicy niemieccy 163 mln euro i holenderscy 133 mln euro. Okazuje się, że pomimo złamania kwot w ośmiu państwach cała UE wyprodukowała 4,6 proc. mniej mleka, niż wynosił limit. UE ma zlikwidować system kwot mlecznych od 1 kwietnia 2015 r. UPRAWA ŚRODOWISKA 74 euro na hektar dostaną rolnicy, którzy stosują dywersyfikację upraw, utrzymują trwałe użytki zielone (TUZ) oraz zachowują obszary proekologiczne (EFA). Warunkiem uzyskania dopłat bezpośrednich za 2015 r. w pełnej wysokości będzie dotrzymanie wymogu dywersyfikacji zasiewów (kilku rodzajów upraw). W gospodarstwie od 10 do 30 ha należy prowadzić przynajmniej dwie uprawy, przy czym główna nie może zajmować więcej niż 75 proc. całego areału. W przypadku posiadania gruntów powyżej 30 ha rolnik musi wprowadzić trzy uprawy (wielkość pierwszej do 75 proc., a dwóch upraw łącznie 95 proc. areału). Obowiązek dywersyfikacji upraw nie będzie dotyczył małych gospodarstw o areale poniżej 10 ha, co oznacza, że ok. 83 proc. rolników nie musi go realizować. Zwolnienie z tego wymogu dotyczy też rolników wdrażających w swoich gospodarstwach pakiet rolnictwo zrównoważone lub pakiet ochrona gleb i wód. W latach 2015 2020 na płatności z tytułu praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska (tzw. zazielenienie) zostanie przeznaczone 30 proc. koperty krajowej, tj. ponad 1 mld euro rocznie. Szacuje się, że stawka za zazielenienie wyniesie ok. 74 euro/ha. Zdjęcia: www.fotolia.com 10/2014 53